WD toch akkoord met 'Maastricht' gedragscode ministers niet nodig „Provincies spelen rol van 'n Jan Wouters" Het nieuwe Europa van 'we zullen wel zien' Binnenland El Al ontkent fouten bij motorophanging DtlleS vindt Onderzoeksteam RaRa opgeheven DEN HAAG Het landelijk onderzoeksteam dat de aanslagen op de woning van staatssecretaris Kosto (justitie) in Groot-Schermer en het ministerie van binnenlandse zaken in Den Haag onder zocht, wordt deze maand opgeheven. Het onderzoek heeft niet tot aanhouding van verdachten geleid. De aanslagen van november vorig jaar werden opgeëist door RaRa, als protest tegen het asiel beleid. Verlaging tarieven tandartsen afgeblazen DEN HAAG - De verlaging van de tarieven voor tandartsen per 1 januari 1993 gaat niet door. Staatssecretaris Simons van volksge zondheid heeft besloten daartoe geen aanwijzing uit te vaardigen. De door Simons nagestreefde kostenbesparing wordt volgens hem voldoende bereikt door een alternatief voorstel dat de tandartsen gezamenlijk hebben uitgewerkt. Simons zei dit gisteren in de Tweede Kamer tijdens een overleg met fractiespecialisten over zijn besluit diverse medische beroepsgroepen via een aanwijzing te verplichten hun tarieven volgend jaar te verlagen. TEL AVIV De Israëlische luchtvaart maatschappij El Al ontkent met klem dat de Boeing 747, die op 4 oktober op de Bijlmer neerstortte, met een oude moto rophanging vloog, die al in 1986 vervan gen had moeten worden. „De ophanging was in orde. We hebben alle aanbevelingen van de Amerikaanse lucht vaartautoriteiten en Boeing opgevolgd en steeds de nodige inspectiebeurten uitge voerd en waar nodig adquaat actie onderno men", aldus El Al-woordvoerder Klieman in TelAviv. In oktober 1986 heeft Boeing alle gebrui kers van de 747's opgedragen de motorop hanging te controleren op de aanwezigheid van haarscheurtjes. Volgens Klieman was het - op grond van de door El Al-verrichtte inspectie - in 1986 niet riodig de pennen van de motorophangingte vervangen. Na 1986 is door Boeing een nieuw type pen nen ontworpen, maar die zijn volgens Klie man ook niet echt betrouwbaar: „Het gaat om een ontwerpfout. Het is een structureel probleem. Ook het nieuwe type pennen vol doet niet optimaal. Daarom is geadviseerd tot regelmatiger inspecties dan tot voor kort het geval was". Hij wil niet zo ver gaan dat hij, als gevolg van een ontwerpfout, de schuld van de Bijl merramp bij de Boeingfabrieken legt. „Daarvoor moeten we eerst het onder zoeksrapport van de ramp afwachten". Op dit moment vliegen er wereldwijd nog negen Boeing 747's met een verouderd type motorophanging rond. Boeing en de Ameri kaanse rijksluchtvaartdienst FAA stellen echter dat deze vliegtuigen volkomen lucht waardig zijn nu de motorophanging van die toestellen geïnspecteerd is. Boeing hoopt aan de hand van vliegtestg, die nog de gehele maand november in be slag nemen, meer te weten te komen over het ontstaan van haarscheurtjes in de mo torophanging. Vervolgens wil ze nieuwe aanbevelingen doen aan de gebruikers van de Boeing 747. Tegelijkertijd wordt ge werkt aan de ontwikkeling van een nieuw type motorophanging. Moordenaar Jessica Laven twintig jaar AMSTERDAM Het gerechts hof in Amsterdam heeft een 50- jarige man uit Assen gisteren veroordeeld tot twintig jaar ge vangenisstraf plus tbs wegens moord op de 11-jarige Jessica Laven uit Blokker en twee kin deren uit Duitsland. Er was le venslange gevangenisstraf ge ëist. Eerder had de rechtbank in Alkmaar de man veroordeeld tot twaalf jaar cel plus tbs we gens doodslag. De rechtbank achtte indertijd niet bewezen dat hij de kinderen opzettelijk van het leven had beroofd. Het hof vond nu dat er in alle geval len sprake is geweest van opzet. De 11-jarige Jessica Laven ver dween' op zaterdag 27 juli uit het zwembad De Wijzend in Zwaag. Getuigen zagen haar vertrekken in het gezelschap van een ongeveer 50-jarige, ka lende man met een buikje. Vol gens een anonieme tip vertrok ze met de man in een groene Mercedes met een Duits kente ken. Vier dagen later werd haar stoffelijk overschot gevonden in de berm van de provinciale weg N7 tussen Groningen en Nieu- weschans. Ze bleek te zijn ge wurgd. Op 20 oktober kon de Assenaar worden aangehou den. De man bekende Jessica Laven plus twee kinderen uit Duits land te hebben vermoord. Een 9-jarig Duits kind in augustus 1990 en een 13-jarig Duits kind in juli 1989. Het Hof liet zwaar meewegen dat de man kennelijk voorberei dingen had getroffen voor de moord op Jessica Laven, waar door het delict niet langer on der de noemer doodslag zou val len. Hij kocht de dag voor de moord een Duitse krant, die hij achterliet bij het lijk. Ook ten aanzien van de twee Duitse kinderen achtte het hof, in tegenstelling tot de Alkmaar- se rechtbank, bewezen dat de man met voorbedachte rade heeft gehandeld. Nadat hij de kinderen in zijn vrachtwagen had ontvoerd en seksueel had misbruikt, besloot hij hen te wurgen uit angst voor ontdek king. Hij wilde absoluut niet te rug naar de Mesdag-kliniek in Groningen, waar hij jarenlang was behandeld wegens ontucht met acht kinderen. Het hof neemt de mening van deskundigen over dat de man ernstige psychische problemen heeft, die langdurig moeten worden behandeld om herha ling te voorkomen. Maar de rechters menen niet dat hij sterk verminderd toereke ningsvatbaar moet worden ge acht, waardoor ze besloten tot de langst mogelijke tijdelijke vrijheidsstraf. DEN HAAG - De fractie van de WD in de Tweede Ka mer gaat unaniem akkoord met het Verdrag van Maas tricht, dat een Europese poli tieke en economische unie nastreeft. CDA, PvdA en D66 lieten al eerder weten voor te zullen stemmen, maar de liberalen hielden tot gisteren nog een slag om de arm. WD-woord voerder Weisglas zei gisteren dat zijn fractie nog wel veel kri tiek heeft op het verdrag, maar doordat vrijwel de hele Tweede Kamer de democratische con trole op Brusselse besluiten wil vergroten en het kabinet een bescheidener kijk op het toe komstige Europa heeft ge toond, is de WD bereid steun te geven aan 'Maastricht'. Staartje 'Maastricht' op niveau DEN HAAG Het debat over het Verdrag van Maastricht krijgt wellicht een finale op niveau: als het aan de WD ligt spreken de fractievoorzitters volgende week het laatste woord. Dat komt dan nog eens bovenop de ruim 24 uur die de Tweede Kamer er deze week aan heeft besteed. De liberale voorman Bolkestein toonde zich enige tijd geleden teleurgesteld dat zijn collega-fractieleiders, en met name Van Mierlo van D66, zo lijdzaam instemden met Maastricht. Bolkestein zei bij zijn collega's slechts een jammerlijk 'mèèèèè' te hebben beluisterd. Ongetwijfeld zullen volgende week, nu de WD-fractie 'om', veel meer dierengeluiden klinken. Van Mierlo, Wöltgens en Brinkman hebben het hele komende weekein de tijd om te oefenen. „Per saldo zijn er voor ons vol doende redenen om voor te stemmen", aldus Weisglas. In derdaad buitelden de fracties over elkaar heen in hun ijver de regering aan te sporen alles te doen om het democratisch ge halte van de EG te vergroten. Toch werd Weisglas' verklaring met hoon ontvangen. Hij kreeg van CDA, PvdA, D66 en Groen Links de wind van voren. Er was toch niets nieuws ge zegd, tijdens het debat, vroeg CDA-woordvoerder Van der Linden zich zonder spoor van ironie af. PvdA-woordvoerder Melkert noemde de WD'er snerend 'de Deen in ons parle ment'. Wat Melkert betreft kon de WD het beter op een eerlijk 'nee' houden. Ina Brouwer van Groen Links schetste het beeld van de liberale leeuw, die met de staart tussen de poten ver dwijnt. Groen Links blijft te genstander van het Verdrag, evenals de kleine, christelijke fracties. Frans Weisglas gedroeg zich gisteren als een liberale leeuw die met de staart tussen de poten verdwijnt, aldus Ina Brouwer. FOTO: DIJKSTRA DEN HAAG - Het Britse Lagerhuis trok alle registers open. Het gonsde en zoemde dat het een lust had. Ieder een was er. Mrs. Speaker schreeuwde haar keel haast tot 'schuurpapier' in haar po gingen de orde te bewaren. Het ging over 'Maastricht' en over de positie van premier John Major. Terwijl aan gene zijde van de Noordzee het rumoer en het 'hear, hear' aangroeide, keuvel de het Nederlandse parlement in rust en stilte over precies hetzelfde verdrag. En niet één dag, maar dagen achtereen. Af en toe viel het licht uit; dat gaf een tikje opwinding. Na de hartekreet van de SGP'er Van Dis, die afgelopen dinsdag avond in een uitgestorven zaal moest spreken, waren de rest van de week toch zeker tien van de 150 Kamerleden present. Gelukkig was het regeringsvak goed gevuld: de premier, twee ministers en een staatssecreta ris. De voorzitter, de griffier, de stenografen en de bodes zorg den voor extra stoffering. De in september plotseling op gelaaide belangstelling voor de Europese zaak is al weer tanen- Major. de. Het Franse referendum gaf even sjeu aan de discussie. Had den die alpinopetten misschien gelijk, 'ergens'? En die Denen? Die waren toch ook tegen? Wat staat er eigenlijk in dat Verdrag van Maastricht, ging menigeen zich afvragen. Steekt het wel goed in elkaar? Worden we er beter van of slechter? De regering organiseerde met spoed een voorlichtingscam pagne. In de provincie-hoofd steden werden Euro-avonden belegd. Bewindspersoon na bewindspersoon prees de heil zame werking van Het Verdrag aan. Bij de uitgang mochten be zoekers foldertjes meenemen, opdat zij, eenmaal thuis, nog eens over Maastricht konden lezen. Ook in de Tweede Kamer ont brandde het Europese vuurtje. Tijdens het debat over de begro ting voor 1993 begon WD-frac- tieleider Bolkestein over de voors en tegens van de Europe se integratie. Hij hekelde de vaagheid van het Verdrag en vroeg om een uitstap-clausule die het recht geeft over een paar jaar 'nee' te zeggen tegen het afstaan van de gulden in ruil voor de Europese munt. Lubbers maakt er korte metten mee. Niks uitstappen. 'Ja' te gen Maastricht is 'ja' tegen alle onderdelen van het Verdrag, ook tegen het afstaan van 'ons geld' als aan de vastgelegde cri teria wordt voldaan. Afgelopen week zeurde men in de Tweede Kamer nog wat door over de gulden en het onduide lijke, ondoorzichtige en eigen lijk volstrekt onbegrijpelijke in houd van het Verdrag van Maastricht. Maar dan op het la gere niveau van de fractiespeci- I FOTO: DIJKSTRA alisten, die weliswaar heel veel van Europa afweten maar net zo ingewikkeld spreken als de Verdragsteksten waar zij juist zo'n kritiek op hadden. Horizontaal Zo kon het gebeuren dat er breedvoerig werd uitgepakt over de goedkeuringsprocedure van artikel 91, lid 3 Grondwet. Vooral in verhouding tot artikel K.3 lid 2 Unieverdrag. Trou wens, ook over subsidiariteit werd langdurig gesproken. Niet alleen over de gewone subsidia riteit, maar ook over de hori zontale, en zelfs over de actieve. De variabele geometrie kwam vanzelfsprekend ook aan de orde. Evenals de transparantie, de comitologie, de evolutieve clausules, de codecisie, de cohe sie, de intergouvernementele peilers en de 'archaïschen Ur- formen der Selbstvergewisse- rung'. Hoezo Europa-dicht-bij-de-bur ger? Eén zin viel op tijdens het debat. „Meneer de voorzitter, wij zijn het spoor een beetje bij ster geraakt", bekende René van der Linden, de oud-staats secretaris van Europese (en paspoort)zaken. Een uitspraak waar de gemiddelde Nederlan der het mee eens zal zijn. Ondertussen is het wel zo dat Het Verdrag, ofschoon het in de woorden van WD-woordvoer- der Weisglas niet smaakt naar een gerecht van Paul Bocuse en ook zeker niet leest als de nieuwste van Mulisch, volgen de week met een overgrote meerderheid van stemmen door de Tweede Kamer zal worden aanvaard. Op naar de toe komst, op naar het nieuwe Eu ropa van we zullen wel zien! DEN HAAG Minister Da- les van binnenlandse zaken voelt niets voor een gedrags code voor bewindslieden. De Tweede Kamer moet de han del en wandel van ministers maar controleren als men daartoe aanleiding ziet. Ge meenten die zelf een ge dragscode voor bestuurders willen opstellen steunt de be windsvrouw echter van har te. Tijdens de begrotingsbehande ling van Binnenlandse Zaken bleek Dales wel bereid om in het kabinet opheldering te vra gen over het bezoek van een aantal ministers aan de Olym pische Spelen in Barcelona. Die verbleven daar afgelopen zo mer op uitnodiging van het bedrijfsleven. Vorige week greep PvdA-kamerlid De Cloe dit bezoek aan om bij Dales aan te dringen op een gedragscode voor ministers. Volgens Dales doen ministers bij aantreden al afstand van hun - betaalde - nevenwerk zaamheden. Mocht er twijfel bestaan over bepaalde advies functies tijdens het minister schap, dan wordt daarover overlegd met de minister-presi dent, aldus Dales. Bovendien is het zo dat minis ters nu al zijn gebonden aan 'veel elementen' die ook in een gedragscode zouden staan, meent de bewindsvrouw. Naar haar mening wordt door het ka binet 'grote terughoudendheid' betracht als het - bij voorbeeld - gaat om reizen die niet bij de uitoefening van bij het ambt passen. Over het verzoek van WD-ka- merlid Wiebenga om een over zicht van de regelingen die op dit gebied gelden voor minis ters, wilde Dales niet beslissen. Dat moet volgens haar de pre mier doen. „Dit gaat verder dan in collegiale hoffelijkheid mijn bevoegdheden reiken". Het CDA vindt dat de discussie over wat bestuurders zich kun nen veroorloven niet te ver moet worden doorgevoerd. „We moeten voorkomen dat straks in iedere gemeenteraad over elke reis of uitnodiging wordt geruzied", stelde CDA-woord voerder Van der Heijden. Vol gens hem wordt het openbaar bestuur schade aangedaan, als een wethouder zich na een be spreking zou moeten terugtrek ken op zijn kantoor 'om daar zijn boterhammetjes op te eten'. Corruptie PvdA, WD, D66 en Groen- Links lieten zich kritisch uit over de betrokkenheid van de Binnenlandse Veiligheids dienst (BVD) bij het lopende on derzoek naar 'corruptiegevoeli ge' functies bij de overheid. De BVD heeft namelijk geen op sporingsbevoegdheid. „Als het over corruptie gaat heeft de BVD daar niets mee van doen", stelde de WD'er Wiebenga. Dales zei dat er 'op dit moment en in dit kader' ook geen sprake van is dat de BVD zich bezig houdt met opsporing, maar dat het onderzoek is gericht op 'het voorkomen van structurele in breuken op de integriteit van het bestuur'. Dit moet worden gezien als 'onderhoud aan onze democratische rechtsstaat', al dus Dales. De minister wilde overigens niet uitsluiten dat zich een situ atie kan voordoen, waarbij de BVD in het kader van de staats veiligheid wél een opsporende rol krijgt. Bronzen Bever Minister Alders (ruimtelijke ordening) reikt 'De Bronzen Bever' uit aan de heer Grondel van de gemeente Almelo. 'De Bronzen Bever' is de rijksprijs voor bouwen en wonen. De jury, onder voorzitterschap van rijksbouwmeester Rijnboutt, beloonde met de prijs de wijze waarop in Almelo de binnenstad is heringericht. Met beperkte middelen en op creatieve wijze is er een geheel vernieuwde en aantrekkelijke bin nenstad ontstaan. De rijksprijs voor bouwen en wonen wordt sinds 1990 jaarlijks toegekend, afwisselend voor woningbouw, kantoor bouw of ruimtelijke ordening. Het geldbedrag van 50 000 gulden moet door de gemeente Almelo worden gestoken in een project op het gebied van ruimtelijke ordening. FOTO: JOS VAN LEEUWEN Prof. Toonen biedt ammunutie voor tegenaanval: I FOTO: PERS UNIE LEIDEN „Provincies wor den in Nederland zwaar on derschat. Je kunt ze vergelij ken met een voetballer als Jan Wouters: van die stille werkers, van wie je eigenlijk pas beseft wat ze waard zijn als ze zijn verdwenen". Prof. dr. T.A.J. Toonen, 40-jari- ge hoogleraar bestuurskunde van de Rijkuniversiteit Leiden, vindt dat de provincies niet lan ger als een geslagen hond in de hoek moeten kruipen. „De provincie is niet alleen de meest onderschatte, maar ook de meest aan zelfonderschat- ting lijdende bestuurslaag. Oké, het stoffige moet eraf. Maar provincies zijn goed be schouwd juist heel modern. Want wat de grote steden nu aan het doen zijn met hun schaalvergroting, dat is toch ei genlijk het oplossen van proble men uit het verleden? De pro vincies daarentegen en dat ben ik zelf ook pas gaan besef fen nadat ik dat goed ging be studeren lopen voorop. Pro vincies kunnen een schokbre- ker zijn tussen het bestuur van een grote stad en de rijksover heid. Overal in het buitenland zoeken ze juist naar zulke tus senlagen. En dan zou Neder land de provincies afschaffen? Dat zou heel dom zijn", zo reikt Toonen de ammunitie aan voor een tegenaanval vanuit de pro vincies. Tegendraads In elk geval vertolkt hij een op merkelijk tegendraads geluid in het Nederlandse bestuurswe- reldje. Daar overheerst de mo dieuze mening nu ook volop tot de Tweede Kamer doorge drongen - dat het land beter in 24 zelfstandige regio's kan wor den opgedeeld. Te beginnen met de grote steden Rotterdam, Den Haag, Amsterdam en Utrecht, gevolgd door de rest. Vooral het CDA is pleitbezorger van zo'n aanpak. Deze partij acht de rol van de provincies over een paar jaar definitief uit gespeeld. Dienen zich kwesties aan van overkoepelend belang, dan is het rijk daarvoor, zo luidt de redenering. Hoogleraar Toonen vindt pèr- soonlijk dat het CDA op de ver keerde weg zit door de provin cies te willen afschaffen. „Dat zou zonder meer een terugval betekenen. Het rijk heeft wel andere dingen te doen dan me ningsverschillen tussen de di verse regio's te coördineren. Het rijk is niet eens in staat zich zelf te coördineren. Nee, er blijft behoefte aan een tussen laag op 'meso-niveau', zoals we dat nu bij de universiteit noe men. Ontbreekt zo'n tussen laag, dan krijg je ernstige bot singen tussen stad en rijk", al dus Toonen. Hij zou het danook 'heel dom' vinden als Rotter dam blijft aankoersen op een volledig 'provincievrij' gebied, ter illustratie wijst hij naar Groot-Londen. „Dat is daar één aanval op het lokaal bestuur". Toonen is.» de voornaamste schrijver van een gistermiddag in Den Haag gepresenteerd rap port, opgesteld op verzoek van Noord-Holland, Zuid-Holland en Utrecht. Deze drie Rand stad-besturen wilden weten schappelijk uitgeplozen zien hoe ze zich moeten opstellen, na de stortvloed van sceptische geluiden over hun verdere voortbestaan. Toonen heeft met veel plezier aan de opdracht gewerkt, zegt hij. Zijn aanbeveling dat provin cies juist een moderne rol naar zich toe moeten trekken, is be gin deze week met welgevallen gelezen in de Provinciehuizen van Den Haag, Utrecht en Haarlem. Eindelijk een dokter, die de kwijnende patiënt in het ziekbed laat weten dat er nog alle hoop is op een glorieus le ven! Fusie De colleges van Gedeputeerde Staten van de drie provincies hebben meteen de handschoen opgepakt, en gisteren uitge sproken dat ze verdere samen werking mogelijk uitmon dend in een fusie een beter idee vinden dan de -CDA-ge- dachte over opsplitsing in alle maal regio's. „De uitgangspunten voor een Openbaar Lichaam Randstad liggen al klaar in de la", aldus gistermiddag de Zuidhollandse commissaris der koningin S. Patijn bijna uitdagend. Hij zei dat de in het rapport van Toon en aanbevolen samenwerkings- gedachte 'unaniem' door alle GS-leden is onderschreven: „Ook door de CDA-gedeputeer den van Noord-Holland en Utrecht". Toonen beseft zelf ook wel dat zijn onderzoeksconclusies goed passen in het straatje van zijn opdrachtgevers. „Maar ik heb daar geen enkel persoonlijk be lang bij", lacht hij. „Ik ga niet binnenkort een adviesbureau op zetten, of zo. Ik werk bij de universiteit, en mijn rol als we tenschapper is het om mensen aan het denken te zetten. Er gaat iets gebeuren, dat is duide lijk. De vernieuwingsdrang die er nu is, zal niet overwaaien. Maar realiseer je heel goed wat het verdwijnen van provincies zou betekenen: een rijksover heid die dan echt centralistisch zal optreden, rijksambtenaren die grote, onzichtbare macht krijgen, rechstreekse aanvarin gen tussen rijk en steden. Dat moet je niet verdoezelen. En dat wil ik als wetenschapper signaleren". „De provincies moeten hun plaats bewust gaan opeisen in het centrum van de politiek", pept Toonen op. Waarbij hij wel aantekent, dat het er dan wat politieker en levendiger aan toe mag gaan. Veel leden van'Pro vinciale Staten hebben in het dagelijks leven een baan als ambtenaar, en dat is te merken aan de debatten in het Provin ciehuis. Het vlamt er zelden. „Maar je ziet al een kentering. Er komen jonge gedeputeerden met een volstrekt andere stijl. Die keuzes maken, leiderschap tonen. Daar zit de burger op te wachten". De samenwerking van zelfbe wuste Randstad-provincies, die Toonen aanbeveelt, zou kun nen plaats vinden op het gebied van milieu, verkeer, ruimtelijke ordening, Europese zaken ook. „Het boerenbedrijf bij voor beeld krijgt een tik van het nieuwe Europese beleid. Daar liggen heel belangrijke taken voor een provincie, die de schaal en de aard van gewesten ver te boven gaan". Samenwerken op Europees ni veau moet volgens de Leidse hoogleraar zeker niet inhouden dat alleen op EG-subsidies wordt geaasd. „Van dat beeld moeten we af. Nee, de Rand stad-provincies zouden heel Nederland een goede dienst be wijzen, als ze op Europees ni veau in het geweer komen op een moment dat beslissingen daar nog genomen moeten wor den. Dat spel wordt heel be langrijk. Nederland schittert daar nu nog vaak door afwezig heid".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1992 | | pagina 4