Theater
De utopie met haar
beentjes in de lucht
Jan van der Ploeg,
een sober schilder
VER UIT
NIEUWE FORSYTHE
Het Nederlands Dans Theater staat
een paar dagen in Amsterdam met het
nieuwe ballet van choreograaf Forsy-
the. 'The vile parody of address' is sa
men met werk van José Limón en Jiri
Kylian te zien. De choreografie van Li
món wordt door acht mannen, zonder
muziek, gedanst. Het is een hommage
aan de indianen. Van Kylian is 'Fal
ling Angels' te zien, uitgevoerd met
live slagwerk. Op 5 en 6 november om
20.15 uur in het Muziektheater in
Amsterdam. De matinee op 8 novem
ber begint om 14.30 uur.
REVUE-PERIKELEN
Jos Brink en Frank Sanders zijn met
hun enthousiaste theatergroep te zien
in 'Revue Revue'. Het tweede seizoen
alweer en nog steeds volle zalen. Het
draait allemaal om een revuegezel
schap dat in 1948 probeert het hoofd
boven water te houden. De strijd om
de gunst van het pubhek lijkt nooit te
luwen. Veel liedjes, dansjes en lol in
deze typische Jos Brink-musical. Op
10 en 11 november om 20.15 uur in
Theater Zuidplein in Rotterdam.
ADRESSEN
LEIDEN
GROENOORDHALLEN
Willem de Zwijgerlaan 071-212.521. ei
KAPELZAAL K& O k(
Hazewindsteeg071-141.141
LAK-THEATER
Cleveringaplaats 1 071-124.890. C<
LEIDS VRIJETIJDSCENTRUM V<
■straat 66071-146.448. n
lei dse schouwburg n
Oude Vest 43 071-131.944 u
MICROTHEATER IMPERIUM v'
Oude Vest 35 071-141.035. w
PRAETHUYS C
Vrouwenkerkkoorstraat 9.
STADSGEHOORZAAL
Breestraat 60 071-131 704. b>
WAAGGEBOUW H
Aalmarkt 21 071-149.145. e)
OEGSTGEEST 'O'
GROENE KERKJE S
rlemmerstraatweg 301711-10.095.
LEIDERDORP |F
MUZENHOF F
Cor Gordijnsingel 071-410.957.
VOORSCHOTEN R
AMBACHTS- EN BALJUWHUIS n
rstraat 12 01717-4372.
KASTEEL DUIVENVOORDE
Laan van Duivenvoorde 4 01717-3752. e'
A
LISSE K
ARTOPA
»velingenstraat 50 02521-12.807. L
DEVOORHOF 2
Bondstraat 1 02521-16.074. 0
NOORDWIJK k
DE KUIP E
Zeestraat 1 01719-13 113 d
KATWIJK u
TRIPODIA P
rnesplein 155 01718-25.224. w
HAZERSWOUDE
HETANKER E
Chopinlaan 2, Rijndijk01714-3480 h
ALPHEN u
DE BRON P
Troubadourweg 201720-21.713.
HOOFTSTRAATTHEATER
Hooftstraat 01720-93.737. Jj
ZAAL NABIJ l
Lauraplein 2 01720-73.650. I<
NOORDWIJKERHOUT
DE SCHELFT w
Maandagsewetering202 02523-76 241 O
DEN HAAG E.O.
APPELTHEATER L
Duinstraat 6. Den Haag070-3.502.200. 1
CIRCUSTHEATER - W
Circusplein 50, Den Haag 070-3.558.800.
CONGRESGEBOUW
Churchillplem 10, Den Haag070-3.548.000. P
DANSTHEATER P
Spui. Den Haag 070-3.604.930- y
DILIGENTIA -
Lange Voorhout 5. Den Haag. 070-3.651.851.
GEMEENTEMUSEUM
Stadhouderslaan 41Den Haag, 070-3.381.111. e
GROTE KERK 2
Rond de Grote Kerk 12, Den Haag070-3.658.665. r-
KONINKLIJK CONSERVATORIUM
Juliana van Stolberglaan, Den Haag.070-3.814.251. h
KONINKLIJKE SCHOUWBURG fi
te Voorhout 3. Den Haag070-3.469.450 v
KORZO 7
isestraat 44, Den Haag, 070-3.653.737..
LUTHERSE KERK
Lutherse Burgwal 7, Den Haag, 070-3.636.610. E
museon i r
Stadhouderslaan 41, Den Haag, .070-3.381.338.
omniversum
President Kennedylaan 5. Den Haag070-3 545.454' e
HET PAARD 6
Prinsegracht 12, Den Haag070-3.601.838. r
PHILIPSZAAL n
i. Den Haag, 070-3.609.810 11
RIJSWIJKSE SCHOUWBURG v
Generaal Spoorlaan 10, Rijswijk 070-3 360.336. d
THEATER PEPIJN z
Nieuwe Schoolstraat 21, Den Haag070-3.460.354.
E
door Onno Schilstra
'Vögeln' is een Duits woord met veel ver
schillende betekenissen. Het kan, net als in
het Nederlands, 'vogelen' betekenen, ofte
wel het met verrekijkers naar vogeltjes kij
ken. Het kan ook staan voor flikflooien of
'n beetje aanrommelen. Tenslotte is het in
de volksmond een woord voor het bedrijven
van de liefde. Al deze betekenissen liggen
•r
Een vogelschilderij van Jan van
der Ploeg.
besloten in de gelijknamige serie schilderij
en die de Amsterdamse kunstenaar Jan
van der Ploeg exposeert in Galerie Stelling
in Leiden.
De tentoonstelling gaat vooraf aan de reis
die Jan van der Ploeg deze maand maakt
naar Nieuw-Zeeland, samen met zijn colle
ga Bob Negrijn. Zij zullen daar, in het ka
der van een door Stelling georganiseerde
uitwisseling van kunstenaars, een reeks le
zingen en gastlessen geven aan verschillen
de kunstacademies.
De expositie 'Vögeln' bestaat uit twee on
derdelen.
In Stelling is een reeks grote schilderijen
en kleinere tekeningen te zien. Daarnaast
is er bij de Meelfabriek aan de Oosterkerk
straat een enorm doek van zo'n vier bij acht
meter opgehangen, daar waar onlangs ook
de constructivistische installatie 'Tussen-
spanning' van de Leidse kunstenaar Sjef
Oltheten was te zien.
Jan van der Ploeg komt uit deze presenta
tie tevoorschijn als een sober schilder. Hij
zoekt naar wegen om met minimale midde
len tot maximale uitdrukkingskracht te ko-
Maakte hij tot voor kort vooral geome-
trisch-abstract werk, in Stelling laat hij nu
ook figuratie toe in zijn doeken. Centraal
staat een serie monumentale doeken,
waarop vogels zijn afgebeeld, in silhouet,
zittend op een boomtak. Het zijn niet be
paald de vriendelijkste vogels en ze zijn ook
niet vriendelijk afgebeeld: gieren en aase
ters, somber en dreigend in harde contou
ren. Op een in het midden opgehangen
doek staat in strenge, zwarte kapitalen het
woord 'vögeln'.
De schilderachtigheid is in deze werken tot
een minimum beperkt, daarentegen over
heerst juist het grafische karakter van de
met sjablonen vervaardigde voorstellingen.
Ook het coloriet is uiterst ingehouden: wit
te of bijna witte fonds dienen als achter
grond voor de in warme, donkerbruine tin
ten uitgevoerde dierfiguren. Daarmee is
door Van der Ploeg een conceptuele span
ning gerealiseerd, die op verschillende ni
veaus kan worden geïnterpreteerd. In per
soonlijke zin verwijzen de vogels naar de
jeugd van de schilder, wiens grootvader een
begenadigd zondagsschilder van vogels
was.
In metaforische zin hebben de vogels be
trekking op het schilderen zelf. Want wat»is
toch eigenlijk de zin is van al dat schilde
ren Welnu, je rommelt wat, in de hoop dat
er iets wezenlijks ontstaat, en dat met de
hartstocht van de geslachtsdaad.
Het kale woordje 'Vögeln' transformeert
zich zo tot de meest compacte uitdrukking
van een zelfreflectie, een zoektocht naar ei
gen identiteit in het persoonlijke verleden,
in het leven en in de kunst. Jan van der
Ploeg verbeeldt dat op een manier die de
monstreert dat een van frivoliteit ontblote
werkelijkheid buitengewoon poëtisch kan
zijn.
Galerie Stelling (Burgsteeg 14), Leiden:
'Vögeln', werk van Jan van der Ploeg. T/m
15 november (do t/m za 14-18, zo 14-17).
door Dick van Teylingen
'O, wat is mooier dan het verleden dat door
de zeef van de herinnering is gaan. Een
schoongewassen verleden, ontdaan van
elke smet of vlek. De omgekeerde utopie.
De utopie met z'n beentjes in de lucht'. Het
verleden, waar schrijver en beeldend kun
stenaar Armando het over heeft, is dat van
een kind dat opgroeide voor en tijdens de
oorlog. Hij is daardoor zo gefascineerd dat
hij in Berlijn is gaan wonen, om te zien hoe
'de vijand' daar tegenwoordig leeft, zonder
uniform.
Wie denkt dat dit bittere en wrokkige ob
servaties oplevert, heeft het mis. Voor een
kind is oorlog ook spannend, mythisch en
dus leuk. De toon in Armando's boeken is
eerder onbevangen en verbaasd observer
end, als de buitenstaander die hij tegelij
kertijd wel en niet is. Als kind maakte hij de
oorlog mee, maar die begreep hij zo slecht
dat hij nooit een insider is geworden. 'Toen
de vijand binnenrukte, sneuvelde men'.
Om zoveel onbegrijpelijks onder woorden
te kunnen brengen moet je ergens een taal
lenen die de jouwe niet is.
Zijn boek 'De straat en het struikgewas'
boeide Peter Eversteyn zo dat hij daarover
een voorstelling wilde maken. F Act, de pa
raplu waaronder jonge theatermakers even
droog kunnen blijven, gaf hem daarvoor de
gelegenheid, ondanks het feit dat Ever
steyn eigenlijk geen beginnende regisseur
is. Hij deed bij voorbeeld bij zijn eigen groep
Effecten in Ontwikkeling al veel stukken
die meestal de moeite waard waren. Maar
het moet altijd op een koopje. Het klimaat
voor dergelijke al jaren veelbelovende re
gisseurs blijft ongunstig; de oudere genera
tie geeft de toon aan en zit op de zak met
subsidie )geld. Door dat moeizame bestaan
overwoog Eversteyn het bijltje er maar bij
neer te gooien. Hopelijk doet hij dat niet.
In het boek, en ook in de voorstelling, ligt
het perspectief bij een vijftienjarige jongen.
Die houdt zich lang niet alleen bezig met de
oorlog, maar ook erg met zijn uiterlijk. Het
is immers op die leeftijd van levensbelang
om er stoer en in ieder geval niet fout uit te
zien. Dat levert een erg grappige scène op
door de twee spelers, groot geworden jon
gens uit de mimehoek.
Peer van den Berg en Henk Zwart richtten
Suver Nuver op en maakten daarmee ster
ke voorstellingen. Gelukkig hoef je bij
mime je mond niet meer dicht te houden,
en kunnen zij hun uitgebreide bewegings
mogelijkheden ook in een tekststuk als dit
kwijt. Met verrassende beschouwingen
over daders, schuldige landschappen, de
verdachte schoonheid en veel humor.
LAK-Theater, Leiden: F Act speelt 'Naar
Armando', naar het boek 'De straat en het
struikgewas' van Armando. Regie: Peter
Eversteyn. Spel: Peer van den Berg en
Henk Zwart. Decor: Catharina Scholten.
Kostuums: Joanne Becker. Op 11 novem
ber (20.30 uur).
Een scène uit 'Naar Armando' van F Act.
LEIDEN E.O.
Woensdag
4november
leidse schouwburg, Oude
Vest 43 Leiden, 20.15:
'Liefdesbrieven' door Petra
Laseur en Adriaan van Dis.
Lak-theater,
Cleveringaplaats 1 Leiden,
20.30: 'Paletta' door
dansgroep Krisztina de Chatel.
Parktheater, Alphen,
20.30: 'Sweeney Todd',
poppentheater voor
volwassenen.
Donderdag
5november
Leidse schouwburg, Oude
Vest 43 Leiden, 19.00:
Familievoorstelling 'De Tuin'
door Eva Bal's Speelteater uit
Gent.
Lak-theater,
Cleveringaplaats 1 Leiden,
20.30: 'Paletta' door
dansgroep Krisztina de Chatel.
Parktheater, Alphen,
20.30: 'Callas' door
Toneelgroep Amsterdam met
Sigrid Koetse.
Vrijdag
•6 november
Leidse s6houwburg, Oude
Vest 43 Leiden, 20.15:
'Theatershow '92' van Paul
van Vliet.
Imperium, Oude Vest 33e
Leiden,20.30: 'Romeoen
Jeannette' door Toneelgroep
Imperium.
Lak-theater.
Cleveringaplaats 1 Leiden,
20.30: 'Saxdances'.
Parktheater, Alphen,
I 20.30:'Conny Janssen danst'.
Zaterdag
7november
Leidse schouwburg, Oude
Vest 43 Leiden, 20.15:
'Theatershow '92' van Paul
van Vliet.
Imperium, Oude Vest 33e
Leiden, 20.30: 'Romeoen
Jeannette' door Toneelgroep
Imperium.
Lak-theater.
Cleveringaplaats 1 Leiden,
20.30: 'Saxdances'.
De muzenhof, Cor
Gordijnsingel 4 Leiderdorp,
20.15: Jan Rot met 'Jan Rot
gaat nooit uit elkaar'.
Zondag
8november
Lak-theater,
Cleveringaplaats 1 Leiden,
15.00: 'De Dromendief door
Hakim Traidia,
kindervoorstelling.
Maandag
9november
Geen opgaven ontvangen.
Dinsdag
10 november
Leidse schouwburg, Oude
Vest 43 Leiden, 20.15: Jenny
Arean met 'De dame zet zich
schrap'.
Woensdag
11 november
Leidse schouwburg, Oude
Vest 43 Leiden, 20.15: Jenny
Arean met 'De dame zet zich
schrap'.
Lak-theater,
Cleveringaplaats 1 Leiden,
20.30: 'Naar Armando' door
F Act.
Parktheater, Alphen,
14.30: 'Opgestaan, plaats
vergaan', kindertheater door
Hanneke Hessels.
Donderdag
12 november
Leidse schouwburg. Oude
Vest 43 Leiden, 20.15: 'Gered'
door het Zuidelijk Toneel.
Lak-theater,
Cleveringaplaats 1 Leiden,
20.30: 'Civilization', 'Legacy of
light' en 'chime' door de
Rotterdamse Dansgroep.
Imperium, Oude Vest 33e
Leiden, 20.30: 'Romeo en
Jeannette' door Toneelgroep
Imperium.
Vrijdag
13 november
Lak-theater,
Cleveringaplaats 1 Leiden,
20.30: 'Don Juan Tenorio' door
RO Theater.
Imperium, Oude Vest 33e
Leiden, 20.30: 'Romeo en
Jeannette' door Toneelgroep
Imperium.
Parktheater. Alphen,
20.30: 'De Hypochonders' van
Botho Strauss door
toneelgroep De Tijd.
Zaterdag
14 november
Lak-theater,
Cleveringaplaats 1 Leiden,
20.30: 'Don Juan Tenorio' door
RO Theater.
De muzenhof, Cor
Gordijnsingel 4 Leiderdorp,
20.15: Vincent Bijlo met nieuw
cabaretprogramma.
Jongerencentrum splotsz,
Sportpad 25,
Roelofarendsveen, 21.00:
Karsènbarg Cabaretiers met
'Sex en ander Leed'.
Zondag
15 november
Lak-theater,
Cleveringaplaats 1 Leiden,
15.00: 'De Lotuslamp' door
poppentheater Ilsin Fu uit
Taiwan.
DEN HAAG
Woensdag
4november
Kon. schouwburg, 20.15:
Komedie 'De markiezin' van
Noël Coward; regie Jules
Royaards; met o.a. Anne-Wil
Blankers, Willem Nijholt en
Allard van der Scheer.
Circustheater, 20.15: The
Chippendales.
Diligentia, 20.15: LaGran
Scena Opera Company di New
York: 'Opera Parodie in
Travestie'.
Theater Pepijn, 20.30:
Heren op Zicht: 'Zangeres
aangespoeld' (try-out).
Rijswijkse schouwburg,
20.15: Mark Boode: 'Eiland op
drift'.
Donderdag
5november
Kon. schouwburg, 20.15:
'De markiezin' (zie 4 nov.).
Circustheater, 20.15: The
Chippendales.
Theater Pepijn. 20.30:
Heren op Zicht: 'Zangeres
aangespoeld' (try-out).
Danstheater, 20.15:
Nederlands Dans Theater 2
met premières van 'Blind
Kingdom' (chor. ItzikGalili/
muz. Jon Hassell) en 'Angel
Dust' (Patrizia Tuerlings/
Boccherini en Viotti). Verder
'Stamping Ground' (Jiri
Kylian/Carlos Chavez).
Vrijdag
6november
Kon. schouwburg, 20.15:
'De markiezin' (zie 4 nov.).
Circustheater, 20.15: The
Chippendales.
Danstheater, 20.15: De
Rotterdamse Dansgroep.
Theater pepun, 20.30:
Cabaret Jan van Eijndthoven
m.m.v. Dick van der Stoep
(piano): 'Mag ik gaan staan
Zaterdag
7november
Kon. schouwburg, 20.15:
'De markiezin' (zie 4 nov.).
Circustheater, 19.00 en
23.15: The Chippendales.
Danstheater, 20.15:
Nederlands Dans Theater 2
(zie 5 nov.).
Theater pepun, 20.30: Jan
van Eijndthoven (zie 6 nov.).
Zondag
8november
Kon. schouwburg. 14.00:
'De markiezin' (zie 4 nov.).
Circustheater. 20.15:
Cabaret Gala. Jaarlijkse
uitreiking Scheveningen
Cabaretprijs.
Maandag
9november
Circustheater, 20.15: Paul
de Leeuw: 'Wie plukt mij
Danstheater, 20.15: Het
Nationale Ballet: 'The
Sleeping Beauty' van Peter
Wright op muziek van
Tsjaikovski; m.m.v.
Nederlands Balletorkest o.l.v.
Roelof van Driesten.
Dinsdag
10 november
Circustheater, 20.15: Paul
de Leeuw: 'Wie plukt mij
Rijswijkse schouwburg,
12.45-13.30: Marjol Flore
m.m.v. Martijn Breebaart
(piano).
Danstheater, 20.15: Het
Nationale Ballet (zie 9 nov.).
Theater pepijn, 20.30:
Cabaret Jeroen van Merwijk:
'Een Avro-lid is ook een mens'
(try-out).
Woensdag
11 november
Kon. schouwburg, 20.15:
'De thuiskomst' van Harold
Pinter; m'et o.a. Rijk de
Gooyer, Huub Stapel, Helmert
Woudenberg en Olga
Zuiderhoek.
Circustheater, 20.15: Paul
de Leeuw: 'Wie plukt mij
Donderdag
12 november
Kon. schouwburg, 20.15:
'De thuiskomst' (zie 11 nov.).
Circustheater, 20.15: Paul
de Leeuw: 'Wie plukt mij
Danstheater, 20.15:
Nederlands Dans Theater 2
(zie 5 nov.).
Korzo. 20.30: CaDance,
Festival Moderne Dans:
'Johnny Panic' van Paul
Selwyn Norton (première);
22.00: 'Overlooking Your
Shoulder' van John Taylor en
Nanda Leenders (première).
Theater pepijn, 20.30:
Jeroen van Merwijk (zie 10
nov.).
Vrijdag
13 november
Circustheater. 20.15 uur:
André van Duin Revue: 'Tijd
voor theater'; met o.a. André
van Duin, Frans van
Dusschoten, Suzanne
Venneker en Dick Cohen.
Danstheater. 20.15:
Nederlands Dans Theater 2
(zie 5 nov.).
Korzo, 20.30: 'Johnny
Panic' (zie 12 nov.); 22.00:
'Overlooking Your Shoulder'
(zie 12 nov.).
Theater pepijn, 20.30:
Harrie Jekkers:
leesvoorstelling 'Met een
goudvis naar zee'.
Zaterdag
14 november
Circustheater, 20.15 uur:
André van Duin Revue: 'Tijd
voor theater'.
Diligentia, 20.15:
Toneelgroep Venster: 'Een
pompstation' van Gildas
Bourdet; regie Frans
Bleijenga.
Danstheater, 20.15:
Nederlands Dans Theater 2
(zie 5 nov.).
Korzo, 20.30: CaDance,
Festival Moderne Dans:
'Twine' (vier choreografieën).
Theater pepijn, 20.30:
Harrie Jekkers (zie 13 nov.).
Zondag
15n0vember
Kon. schouwburg, 20.15:
Théatre des Bouffes Parisiens:
'Ornifle' van Jean Anouilh.
Circustheater, 20.15 uur:
André van Duin Revue: 'Tijd
voor theater'.
Korzo, 20.30: CaDance,
Festival Moderne Dans: Conny
Janssen danst...
foto Pan Sok
'Theatershow '92' heet het programma dat Paul van Vliet komende zaterdag en
zondag in de Leidse Schouwburg brengt.
