tembusstrijd
S wordt nu grof
r
Buitenland
5
Major vraagt steun voor leidende Britse rol in EG
Pinguïns als schoolkinderen
in een rij op weg naar de dood
Amnestiewet
Zuid-Afrika
goedgekeurd
Tadzjikistan vraagt bescherming aan Rusland
gische minister
ireaux stapt op
IEL De Belgische minister
:iale zaken, Philippe Moureaux,
gisteren volkomen onverwacht
aan gegeven. De Franstalige so-
heeft in een brief premier Jean-
ihaene gevraagd hem bij de ko-
Dor te dragen voor ontslag. Aan-
voor Moureaux om op te stap-
ïet besluit van de wekelijkse mi-
aad om een discussie over zijn
or hervorming van de ziektever-
iguit te stellen. Moureaux hield
in het hervormingsplan. In zijn
[brief toont hij zich ontgoocheld
opstelling van met name de
,-democratische ministers.
Speciale
aanklager voor
maffia-zaken
ROME De Italiaanse justitie
heeft gisteren een speciale aan
klager benoemd die zich met za
ken tegen de maffia bezig zal
houden. De 65-jarige Bruno Si-
clari was eerder officier van jus
titie in Palermo op Sicilië. De
functie van speciale aanklager
voor maffia-zaken werd eerder
dit jaar door de Italiaanse rege
ring in het leven geroepen. De
belangrijkste kandidaat voor de
functie, Falcone, werd in mei
door de mafia vermoord.
Helft parlement Cuba wordt Aardschokken treffen
voortaan rechtstreeks gekozen Marokko en Montenegro
HAVANA Het parlement van Cuba heeft gisteren een
nieuwe wet aangenomen die rechtstreekse verkiezingen
voor de helft van de parlementsleden introduceert. Tot nu
toe kozen de, gemeenteraden het parlement, dat uit onge
veer 500 leden bestaat. Op grond van de nieuwe kieswet
zullen de gemeenteraden voortaan nog maar de helft van
het parlement kiezen. In de gemeenteraden zitten men
sen die door buurtvergaderingen kandidaat zijn gesteld.
In deze buurtorganisaties zijn traditioneel ook talrijke
vertegenwoordigers van de communistische partij actief.
De kiezers kunnen alleen stemmen op kandidaten van een
lijst die door de communistische massa-organisaties zal
worden opgesteld. De huidige parlementsleden zijn van
mening dat bekende dissidenten of tegenstanders van het
huidige eenpartijsysteem nauwelijks kans maken in het
parlement-nieuwe-stijl gekozen te worden.
RABAT In het zuidoosten van Marokko en
langs de kust van de Joegoslavische republiek
Montenegro is de bevolking gisteren opge
schrikt door enkele aardschokken. In Marokko
vielen 45 gewonden, van wie er vijf slecht aan
toe waren. In Montenegro werd geen melding
gemaakt van schade of slachtoffers. De beving
in Marokko had een kracht van 5,4 op de schaal
van Richter. De beving had plaats in hetzelfde
gebied waar een week geleden een vrouw en
haar dochter door een andere beving om het le
ven kwamen. Het epicentrum lag tussen Rissa-
ni en Erfoud, ten zuiden van Marrakech. De
aardschok in Montenegro mat volgens de seis
mologische dienst in Belgrado 4,6 op de Rich-
terschaal.
Verkiezingen Togo uitgesteld
LOME Togo heeft de eerste ronde van de vrije par
lementsverkiezingen uitgesteld die voor vandaag ge
pland waren. Het is de derde kter dat ze uitgesteld
worden. Nog geen 12 uur voor het begin van de stem
ming heeft de regering echter nog niet officieel beves
tigd wat met het uur duidelijker wordt: dat er hele
maal nog geen voorzieningen voor de verkiezingen
zijn getroffen.
Een westerse diplomaat meende dat de verkiezingen
„voor onbepaalde tijd" zijn uitgesteld, anderen den
ken dat ze begin volgend jaar gehouden zullen wor
den, vooral om zodoende meer tijd te hebben de kie
zerslijsten te checken.
De interim-regering van premier Joseph Kokou Kof-
fïgoh zei vorige maand dat de gemeenteraadsverkie
zingen van 11 oktober werden uitgesteld om alle
energie op het organiseren van de parlements- en
presidentsverkiezingen te richten.
rolgvan de voorpagina)
C DE KONINCK
IINGTON Met de
gvan de spanning is de
an de verkiezingscam-
nog veel grover gewor-
n tevoren.
Bush heeft inmiddels
loss Perot als Bill Clin-
diens beoogd vice-presi-
Gore ronduit voor ach-
fcolgens 'gek', 'idioot' en
lar' uitgemaakt. Clin-
zijn beurt beschuldigt
ireneens van 'leugens' en
de economische voorne-
-an de president 'totaal
itally nuts').
t begrip wanhoop vliegt
tig heen en weer tussen
sidentskandidaten. Vol-
linton neemt Bush in zijn
lop' toevlucht tot scheld-
(n en persoonlijke beledi-
Bush verzekert in elke
aak dat juist de Democra-
anhopig' zijn omdat ze
Bush gaf steun aan wapendeal
WASHINGTON Een notitie uit 1986 van de toenmalige mi
nister van defensie Casper Weinberger, die gisteren werd vrij
gegeven, toont aan dat George Bush, die toen vice-president
was, steun heeft gegeven aan de geheime afspraken met Iran
over de wapens-voor-gijzelaars ruil. De notitie ondergraaft
Bush' jarenlange bewering dat de afspraken buiten hem om
zijn gemaakt en dat hij niet op de hoogte was van de kritiek
van Weinberger en de toenmalige minister van buitenlandse
zaken George Shultz op de deal. De affaire, die bekend staat
als het Iran-Contra-schandaal, gaat over geheime wapenver
kopen aan Iran. De opbrengsten zouden naar de Contra's
gaan, die tegen het linkse regime in Nicaragua vochten. Hoe
wel steun aan de Contra's door het Congres verboden was. De
notitie kwam gisteren boven water als bewijsmateriaal in een
nieuwe aanklacht van een federale grand jury.
n Perot noemt Bush
ipig' omdat de president
at hij niet meer kan win-
it hij geschiedenis is',
dat Bush is gaan inlopen
in sedert hij - na het
tv-verkiezingsdebat van
week maandag -zijn eer-
itheid kwijt is, zich ener-
agressief toont, minder
legt op de karakterei-
ippen van Clinton en
de vloer aanveegt met
inomische programma
it|Democraten. Clinton is
tscheiden) belastingen-
ilng voor de rijken en
epscheiden) toename van
Isinvesteringen. Vol-
ish is zo'n beleid erger
dan de kwaal van Amerika's
huidige zwakke economie. De
president voelt zich de laatste
dagen gesteund door enigszins
gunstiger economische cijfers.
Miljoenen
De drie de kandidaten gooien er
de laatste dagen nog miljoenen
dollars voor tv-reclame tegen
aan. Sedert de partijconventies
van afgelopen zomer hebben
zowel Democraten als Republi
keinen zo'n 100 miljoen dollar
aan de campagne uitgegeven,
waarvan driekwart aan adver
tenties.
Perot heeft gedurende de laat
ste twee weken zijn beide riva
len ver overtroffen in adverten
tie-besteding. Hij heeft in die
korte tijd 30 miljoen dollar uit
gegeven aan voornamelijk 'Pe
rot-spots' van complete halve
en zelfs hele uren op de grote
landelijke omroepen tijdens de
avonduren met de grootste kijk
dichtheid.
Toch bewijst Perot ongewild
ook dat politieke reclame maar
zeer weinig effect heeft. Hij is in
de enquetes gaan stijgen tot
scores van 20 procent dankzij
zijn vrijmoedige optreden in de
tv-debatten met Bush en Clin
ton. Maar deze week, terwijl
zijn adverteer-campagne een
hoogtepunt bereikte, is Perot
weer gekelderd in de peilingen.
Zijn wilde beschuldigingen van
'smerige trucs' aan het adres
van de Bush-campagne, hebben
hem veel schade berokkend.
Beide kanten
Bush en Clinton concentreren
hun inspanningen deze laatste
drie etmalen voor de verkiezin
gen op de zogenaamde 'toss-
up'-deelstaten, waar de enque
tes tonen dat de munt nog beide
kanten op kan vallen. Het zijn
vooral staten in de Midwest (zo
als Ohio en Michigan) en in het
zuidoosten (zoals Florida en
North Carolina). Clinton hoeft
geen tijd meer te spenderen in
Californië en New York State,
want daar staat zijn winst vast.
En Bush heeft inmiddels alle
vertrouwen dat hij Texas op
zijn naam zal schrijven.
KAAPSTAD De Presiden
tiele Raad heeft gisteren het
omstreden plan van de Zuid-
afrikaanse president F.W. de
Klerk goedgekeurd om am
nestie te verlenen voor poli
tieke misdaden begaan onder
de apartheid.
De raad beval echter wel aan de
wet zo te wijzigen, dat de mis
drijven van degenen die van de
amnestie profiteren, openbaar
worden gemaakt. Het parle
ment veegde het plan van De
Klerk vorige week van tafel,
maar de instemming van de
door diens Nationale Partij ge
domineerde Presidentiele Raad
betekent dat De Klerk de am
nestie toch tot wet kan verhef
fen.
Veranderingen zoals aanbevo
len door de raad kunnen pas
worden aangebracht wanneer
het parlement in januari weer
bijeen komt. De regering is niet
verplicht het advies van de raad
op te volgen, maar volgens een
raadslid heeft minister van jus
titie Kobie Coetsee toegezegd
dat de voorstellen gewijzigd
zullen worden.
Oppositiepartijen in het parle
ment en zwarte groepen zijn fel
tegen de amnestie, omdat die
neerkomt op een generaal par
don voor leden van leger en po
litie die ter verdediging van de
apartheid hebben gemoord en
gemarteld. Zij storen zich voor
al aan de geheimhoudingsbepa
lingen, waardoor alleen de
naam van degene die amnestie
krijgt openbaar hoeft te worden
gemaakt en niet het feit waar
aan de betrokkene zich schul
dig heeft gemaakt.
NAVO bezorgd
over rustpauze
Rusland bij
terugtrekking
DOESJANBE Tadzjikistan
heeft Rusland gevraagd meer
troepen te sturen om te helpen
de hoofdstad Doesjanbe te ver
dedigen tegen pro-communisti
sche opstandelingen.
„Zonder hulp van Rusland zijn
we niet in staat het huidige con
flict op te lossen", zo stelde Ab-
doelajanov, premier van de
Centraalaziatische republiek
gisteren. „Wij vragen de Russi
sche regering de hier aanwezige
troepen te versterken". Hij liet
weten dat de Russische verster
kingen de belangrijke wegen
rond Doesjanbe moeten contro
leren. Momenteel zijn naar
schatting 3500 Russische mili
tairen in Tadzjikistan gestatio
neerd. Aanhangers van het
bewind van de voormalige pre
sident Rachmon Nabijev vielen
afgelopen weekeinde de Tadz-
jiekse hoofdstad binnen en be
stormden het presidentiële pa
leis en het parlement. Na hevi-
iter Walraff
(ent spionage
de Stasi
1 - De vijftigjarige
[schrijver Günter Wal-
ibètkent in alle toonaar-
atlde jaren zestig voor de
isl het DDR-ministerie
"^Staatsveiligheid, ge
werd te hebben.
'e'poor informatie uit link-
t leke en literaire kringen
Bondsrepubliek zou de
—er in de DDR inzage heb-
kregen in nazi-dossiers,
[noemt de beschuldigin-
p gisteren in het boule-
id Bild werden gepubli-
bure vervalsingen en on-
Jcureur-generaal bij het
ui® Gerechtshof heeft
Zteeld geen actie tegen de
te zullen ondernemen,
brluidt zouden zijn even-
ktiviteiten voor de Stasi
Tkjjaard. Walraff zou bij de
letlekend hebben gestaan
lflöe schuilnaam 'Walkü-
feou in 1966 en 1967 voor
jnl gewerkt hebben. Toen
:n laatste jaar de kritische,
i «ke zanger Wolf Bier-
bijloor de Oostduitse auto-
en werd uitgewezen, zou
LONDEN De Britse pre
mier John Major heeft giste
ren de toon gezet van het de
bat, komende woensdag in
het Lagerhuis, door de motie
te publiceren waarover zal
worden gestemd.
In de motie, die in krachtige
woorden is gesteld, wordt de
steun van het parlement ge
vraagd voor een „leidende" rol
van Groot-Brittannië in Euro
pa. De politieke adviseurs van
de premier zeiden dat Major het
komende debat met hernieuwd
vertrouwen tegemoet ziet na de
krachtige toespraak die hij don
derdag tot zijn partij hield en na
een belangrijke rede van zijn
minister van financiën, Nor
man Lamont, over de kansen op
herstel van de Britse economie.
De stemming in het Lagerhuis
over Majors steun voor het Ver
drag van Maastricht over poli
tieke en monetaire eenwording
blijft een dubbeltje op zijn kant.
De oppositionele Labourpartij
heeft gezegd tegen te stemmen.
En Majors positie, die geba
seerd is op een meerderheid van
21 zetels van zijn eigen Conser
vatieve Partij, wordt ernstig be
dreigd doordat een dertig-tal
Tory-backbenchers heeft ge
dreigd de kant van de oppositie
te kiezen. Met zijn rede van
donderdag voor het Comité van
Backbenchers in zijn partij had
Major echter al laten zien dat
hij desondanks de confrontatie
niet uit de weg gaat. Hij maan
de zijn partijgenoten op te hou
den met hun „gekibbel" over
Europa en te doen wat het beste
is voor Groot-Brittannië. Met
de publicatie van de motie van
komende woensdag leek de
Britse regeringsleider die aan
pak nog eens te onderstrepen.
Het Verdrag van Maastricht
wordt weliswaar niet genoemd,
maar er wordt een duidelijke
steun voor Majors Europese po
litiek gevraagd, en wel in de ge
spierde formulering dat Groot-
Brittannië in staat moet wor
den gesteld zijn leidende rol in
de EG te blijven vervullen.
De Britse premier, zo werd gis
teren duidelijk, koppelt zijn
aanpak intussen aan het schep
pen van een verwachtingspa
troon dat een keuze voor Euro
pa ook een keuze betekent voor
meer banen en een opleving van
de Britse economie.
Na een serie wat genante mis
sers en zwabberende beslissin-
Oefening
Oekraïnse soldaten oefenen aan de grens met Rusland. Het was de eerste oefening van de nationale garde van Oekraïne aan de Russische
grens.
a FOTO: EPA
ge gevechten trokken de op
standelingen zich weer terug in
hun machtsbasis Toersoenza-
de, aan de grens met Oezbekis
tan. De aanhangers van Nabij
ev hebben bij Doesjanbe nog
wel de dorpen Javan en Gissan
in handen, plus het zuidelijker
gelegen Koergan-Tjoebe.
gen, zoals het besluit om eerst
de rente te verhogen en die ver
hoging vervolgens weer snel on
gedaan te maken, is het nu ken
nelijk tijd voor de ferme toon.
Zo werd Majors krachtige aan
pak vergezeld van een toe
spraak van de minister van fi
nanciën Norman Lamont voor
een gezelschap van bankiers en
kopstukken uit de financiële
wereld, waarin hij stelde dat
Maastricht van doorslaggeven
de betekenis is voor de toe
komst van Londen als een van
de bank- en verzekeringscentra
van de wereld.
BRUSSEL - De NAVO is
bezorgd over de beslissing
van Rusland een pauze in te
lassen bij de terugtrekking
van de voormalige Sovjet
troepen uit de inmiddels on
afhankelijke staten langs de
Oostzee.
De NAVO dringt er bij Rusland
op aan onverwijld door te gaan
met de terugtrekking van zijn
troepen uit Estland, Letland en
Litouwen. Dit is vernomen op
het hoofdkantoor van de
Noordatlantische Verdragsor
ganisatie in Brussel. President
Boris Jeltsin van Rusland
maakte donderdag bekend dat
de terugtrekking van de troe
pen is stopgezet omdat de Rus
sische minderheden in de Balti-
sche staten bescherming behoe
ven tegen de 'inheemse' bevol
king. Eerder was er vertraging
in de terugtrekking ontstaan,
omdat er geen huizen en werk
voor de terugkerende militai
ren waren.
De Russische vice-minister van
defensie Boris Gromov heeft
gisteren gezegd dat het terug
trekken van Russische troepen
uit de Baltische staten wel ze
ven jaar in beslag zou kunnen
nemen. De vertraging komt vol
gens Gromov door het feit dat
de ontmanteling van legerma-
teriaal langer zal gaan duren
door het gebrek aan rekruten.
Walraff zijn gesprekscontacten
met de Stasi afgebroken heb
ben. Uit het nog lopende voor
onderzoek van de federale pro
cureur-generaal tegen de voor
malige DDR-spionagechef Mar
kus Wolf, zou gebleken zijn dat
Walraff regelmatig contactper
sonen ontmoette op de Leipzi-
ger Messe en in een Oostberlijn-
se villa. Hij zou daartoe via
sluipwegen de DDR zijn bin
nengebracht.
IC
i
Wijziging telefoonnummer (heading)
Met ingang van 1 november 1992
jlebben wij een nieuw telefoonnummer:
070-3752000
ABNAMR0
AMRO Bank Kneuterdijk I. Kneuterdijk 8. Hofweg I. 's-Gra
PATAGONIË - Eén voor
één klimmen de kleine ma-
gallanese pinguïns uit de
ruwe zee op de rotsachtige
kust van Pinguïn Eiland om
zich te verzamelen voor het
naderende broedseizoen. Als
schoolkinderen gaan ze in de
rij staan en begeven zich zo
naar de nesten onder de dor
re struiken die het eiland aan
de schrale kust van Patago-
nië bedekken.
In de gure wind paraderen de
pinguïns rond een rode vuurto
ren die in de zeventiende eeuw
door mannen van de Spaanse
en Britse koopvaardij werd ge
bouwd om het eiland te verlich
ten waar pinguïns voor hun olie
en hun huiden werden gevan
gen genomen en afgeslacht.
De pinguïns zijn zich op geen
enkele manier bewust van de
gevaren waaraan ze tegenwoor
dig bloot staan. Volgens milieu
deskundigen worden de pin
guïns, en met hen vele andere
dieren die op de Patagonische
kust leven, in toenemende mate
bedreigd door met olie vervuild
water van de industrie en door
afval dat door vissersboten in
de Atlantische Oceaan wordt
Jaarlijks begeven zich duizen
den pinguïns en andere vogels
naar de kustlijn en de eilanden
in het zuiden van Argentinië,
maar hun aantallen nemen
sterk af.
„Ieder jaar komen er minder
pinguïns om te broeden en dui
zenden sterven aan aanspoe
lende olie en watervervuiling",
zegt Miguel Pellerano, lid van
een Argentijnse milieu-organi
satie. „Eeuwen geleden werden
ze afgemaakt voor hun olie. Nu
staat hun een langzame, wrede
dood te wachten. De olie be
schadigt hun waterdichte
vacht, zodat ze doodgaan door
blootstelling aan de kou".
Twee weken geleden deed zich
in het noorden van Patagonië,
vlak bij de haven van de stad
Bahia Blanca. een ernstie geval
van olievervuiling voor. Meer
dan 700.000 liter ruwe olie
stroomde in de oceaan door een
lek in een pijp die de haven van
petroleum voorzag. „Alle stran
den in de omgeving zagen zwart
en kleine eilanden die natuur
reservaten zijn werden ernstig
aangetast", aldus dr. Adam Pu-
chi, milieudeskundige aan de
universiteit van Bahia Blanca.
Broedseizoen
Meer dan 10.000 pinguïns stier
ven vorig jaar door olievervui
ling langs de kust van Patago
nië, die drie provincies beslaat:
Santa Cruz, Chubut en Rio Ne
gro. Deskundigen verwachten
dat nog eens duizenden pin
guïns dit jaar zullen sterven tij
dens het broedseizoen in de
cember.
Hoewel grote gebieden van Pa
tagonië sinds het einde van de
jaren zeventig volgens de wet
zijn beschermd, zijn er vele wet
ten overtreden. Een handjevol
milieubewuste Argentijnse con
gresleden heeft vorige maand
in Buenos Aires tevergeefs ge
probeerd hardere milieumaat
regelen af te dwingen.
De milieudeskundigen pleiten
voor strengere controles op
oliemaatschappijen en vissers
boten.
De pinguïns aan de Patagonische kust jzijn zich op geen enkele manier bewust van de gevaren waaraan
ze tegenwoordig bloot staan.
In het kleine plaatsje Puerto
Deseado, gelegen aan een ri
viermonding die rijk is aan flora
en fauna en die officieel be
schermd is, zijn tientallen vis
serijbedrijven gevestigd die
openlijk afval lozen in de baai
van San Jorge. „Dit stadje is
ook de woonplaats van zeeleeu
wen die op onze stranden jon
gen, en van pinguïns en aal
scholvers. Maar onze pogingen
een einde te maken aan de mi
lieuvervuilende praktijken van
sommige bedrijven lopen her
haaldelijk spaak", zegt een in-
Even verderop ligt Comodoro
Rivadavia, de grootste petro-
leumstad van Patagonië, waar
de overgrote meerderheid van
de bevolking werkzaam is op de
olievelden. „Hier willen de
mensen niet over het milieu
praten. Hun banen zijn belang
rijker", aldus een winkelier.
Maar de milieudeskundigen
willen alleen meer toezicht om
het lozen van afval te voorko
men en hebben nooit geëist dat
het werk op de olievelden volle
dig wordt stopgezet.
De stranden van de Atlantische
FOTO: SP
Oceaan worden ontsierd door
olievlekken en roestige stukken
afval. De zeeleeuwen die ooit de
kusten nu volgebouwd met
winkelgalerijen en cafés be
woonden, zwemmen verloren
langs de havenkant. Sommige
liggen op markeringsboeien en
koesteren zich in de zon. Maar
naarmate de vervuiling van
hun woongebied erger wordt
neemt hun aantal steeds verder
af. Net als dat van de mallage-
nese pinguïns op Pinguïn
Eiland ten zuiden van Comodo
ro Rivadavia.
The Times
