Herrie onder professoren
1 Amerika
Bush heeft
't verbruid
in bolwerk
Californië
De Rotterdam School of Management (RSM) moet concurreren met
prestigieuze business-opleidingen als die van Harvard. Maar onlangs
bleek dat de RSM een financiële puinhoop is, waar declaraties van
professoren torenhoog uitsteken boven de verdiensten.
Reizen
Thee staat
ntraal in
Londens
museum
'Ik zit met een bedrijf dat bijna failliet is, dus als ik daar de docenten op kan aanspreken zal ik
dat zeker doen. Dat zal op veel weerstand stuiten, dat weet ik. Er zijn mensen bij met dure huizen
en hoge hypotheken, maar dat is niet mijn probleem'
kan gelukkig wat ongenuanceerdheden
wegnemen. Als er over dagdeelvergoe-
dingen van 1200 gulden wordt gespro
ken, moeten we daar wel bij betrekken
dat aan elk dagdeel drie dagdelen voor
bereiding vooraf gaan. Het is op maat
gesneden onderwijs. Je kunt voor het
MBA-onderwijs niet hetzelfde lesje af
draaien als voor bedrijfskunde", aldus
Stam. „En dan kom ik op een uurtarief
van 90 gulden. Dat klinkt al heel an
ders".
Stam betwijfelt, in tegenstelling tot
Poeth, of het haalbaar en verstandig is
om geld terug te vorderen. Hij gaat er
vanuit dat het om legale constructies
gaat. Hoogleraren en docenten in vaste
dienst van de faculteit Bedrijfskunde
gaven bij voorbeeld colleges aan de Rot
terdam School of Management (een
aparte stichting, maar toch ook Eras
mus Universiteit) en staken de vergoe
ding daarvoor in eigen zak. Voor elke
verrichting werd een nieuw contractje
opgesteld tussen hoogleraar (inkomen
tussen 100.000 en 175.000 gulden) en
de RSM. Accountantskantoor Paarde-
kooper Hoffman twijfelt of deze gang
van zaken wel in overeenstemming is
met het Algemeen Rijksambtenaren
Reglement.
Dr. Stam ziet minder problemen: „Wat
is gebeurd kun je niet alleen de hoogle
raar verwijten. Het is goedgekeurd door
het bestuur van de RSM, inclusief de
heer Poeth. Een hoogleraar mag vol
gens de wet bijverdienen. Of hij nu con
tracten sluit met RSM, Nijenrode, Ro
chester of wie dan ook; het interesseert
mij niets. Ook niet wannéér hij dat doet.
Een hoogleraar heeft geen verschij
ningsplicht. Hij moet colleges geven en
onderzoek verrichten. Ik kan niet be
oordelen wanneer hij dat doet. Over
dag, 's avonds of in het weekeinde.
Uren schrijven dat kan bij het bedrijfs
leven wel, maar op de universiteit be
hoort dat niet tot onze cultuur. Als een
docent aan zijn werk buiten de deur
geld overhoudt, dan heeft hij geluk ge
had. Moet ik dan zeggen: dat kan niet?
Zo zit de wereld hier niet in elkaar".
Nijenrode
Tussen alle perikelen rond het RSM-te-
kort broeit op de Erasmus Universiteit
een tweede conflict rond de manage
mentopleiding. Met het Instituut
Nijenrode, dat tegenwoordig als univer
siteit te boek staat, zijn onderhandelin
gen gevoerd over een fusie met de Rot
terdam School of Management; onlangs
maakte Nijenrode bekend dat de ge
sprekken zijn afgebroken omdat de
RSM 'eerst maar eens orde op zaken
moet stellen'. Binnen de Erasmus Uni
versiteit wordt getwijfeld aan die le
zing. De faculteit Bedrijfskunde zou de
onderhandelingen hebben afgebroken,
omdat men het niet eens was met de ei
sen: overdracht van de RSM zonder
voorwaarden, plus de toezegging dat
Bedrijfskunde geen nieuwe MBA-oplei-
ding begint. Nijenrode ontkent die
voorwaarden.
Professor Poeth niet. „De houding ten
opzichte van Nijenrode is heel simpel.
Er is geen sprake van een unconditio
nal surrender. An me nooit niet. Een
concurrentiebeding? Er werden van al
lerlei eisen gesteld, maar ons belang
rijkste uitgangspunt is dat we alleen in
zee gaan met goede scholen en daar re
ken ik Nijenrode niet toe. Nijenrode
heeft alleen geld, maar geen kwaliteit.
Ik heb nooit wat in die samenwerking
gezien. Het was vooral onze rector mag
nificus die dat in gang had gezet. Be
drijfskunde had nauwelijks belangstel
ling. Met die MBA-opleidingen is het so-
wie-so oppassen geblazen. Iedereen die
een kasteel heeft, denkt dat hij een op
leiding kan beginnen
De scherpe houding van Poeth ten op
zichte van het bekakte Nijenrode is er
één met een saillante achtergrond. Bin
nen de faculteit Bedrijfskunde is veel
ophef ontstaan over de mogelijkheid die
Nijenrode biedt aan afgestudeerde
HBO-studenten om binnen een jaar (te
gen de betaling van 20.000 gulden) de
doctorandustitel bedrijfskunde in de
wacht te slepen. Op de Erasmus Uni
versiteit duurt dat driejaar en is het ge
wone collegegeld van 1950 gulden ver
schuldigd. Bedrijfskunde vreest een de
valuatie van de doctorandustitel.
Poeth: „De HBO-studenten die op
Nijenrode binnenkomen hebben hun
diploma gehaald op scholen waar soms
veertig procent van de docenten niet be
voegd is en die gaan dan ook nog even
binnen een jaar de doctorandustitel ha
len. Bovendien, als je voor zo'n cursus
20.000 gulden betaalt, dan neem ik aan
datje het wel haalt. Is 't niet? Dat is een
devaluatie van alles wat wij voorstaan".
De decaan heeft inmiddels gedreigd
naar de minister van onderwijs te stap
pen als de Erasmus Universiteit geen
stappen onderneemt tegen Nijenrode.
Universiteitsbestuurder Stam ziet daar
geen heil in. Hij sluit niet uit dat er in
derdaad juridische onvolkomenheden
kleven aan de opzet die Nijenrode han
teert, maar hij vindt dat een uitspraak
over kwaliteit beter aan anderen kan
worden overgelaten. „Het is niet onge
bruikelijk dat op universiteiten waar
het cursusgeld hoog is, de succesrate,
ook hoog is. Je bent dan extra gemoti
veerd". Het onderzoek, dat in 1994
naar de kwaliteit van de vier bedrijfs-
kundeopleidingen in Nederland (de zo
genaamde visitatie) wordt gehouden,
zou volgens Stam een goede graadme
ter zijn voor Nijenrode. „Vooropgesteld
dat Nijenrode daarvoor zijn'deuren
openstelt".
Schade
Binnen de Erasmus Universiteit zelf is
de tijd van zelfonderzoek inmiddels vol
op aangebroken. De commissie Lang-
man, waarin grote namen uit het
bedrijfsleven, bestudeert de kansen van
de Rotterdam School of Management
binnen de Erasmus Universiteit en de
commissie Slagter mag gaan onderzoe
ken welke schade de interne strijd aan
de universiteit heeft berokkend. Dr.
Stam: „Er is met de individuele belan
gen te slordig omgegaan. Niemand kan
ons kwalijk nemen dat we het lot van
het personeel serieus nemen. Er zijn
mensen zonder bewijs emotioneel en fy
siek beschadigd. We moeten voorkomen
dat dit in de toekomst weer gebeurt".
Poeth is er niet door aangedaan. „Zij
hebben de commissie Slagter, ik heb de
commissie Langman. Ik wil de zaak in
één keer schoonmaken. De banken heb
ben dat ook gedaan. Als het bij de finan
ciële elite kan, waarom dan niet bij de
intellectuele elite? De tegenstand zal
misschien nog heftiger worden, maar
deze strijd win ik".
EINDREDACTIE RENÉ VAN ZANTEN VORMGEVING PETER J. C. MARTENS
door Casper Postmaa
p de faculteit be
drijfskunde van de
Rotterdamse Eras
mus Universiteit
(EUR) sluipt wan
trouwen door de gan
gen. Sinds het gere
nommeerde accoun
tantskantoor Paar-
dekooper Hoffman
rapport heeft uitgebracht waarin
ijke professoren worden beticht van
ndienen van dubieuze declaraties,
t menig hooggeleerde zich niet op
gemak. Er heerst tweespalt op de
rersiteit, maar vooral binnen de in
ipraak geraakte faculteit bedrijfs-
de.
ïtcollege van bestuur zou graag zien
bedrijfskunde zich zou wijden aan
li nieuwe en vooral meer solide toe-
mst van de Rotterdam School of Ma-
[ement (RSM), want met deze aan de
l gelieerde stichting begon alle el-
le. Dr.J.C.G. Stam, de financiële
in het universiteitsbestuur, ver-
ht weinig van het terugvorderen
declaraties 1200 gulden per dag-
die door hoogleraren en docenten
uitgeschreven voor cursussen aan
ijfsleven, studenten en overheid,
r prof.dr. G.G.J.M. Poeth, de nieu-
ecaan van Bedrijfs-
le, kiest voor een veel
ere lijn. Hij eist terug-
ing van ten onrechte
ischreven declaraties,
tde RSM komt, nu de
houding eindelijk in-
elijk is, 2,5 miljoen
en tekort. Een beetje
ijk voor een manage-
topleiding.
wat de docenten be-
legt Poeth uit, „ligt
llemaal heel simpel,
rlang dat ze voor de
.taan. Als ze iets an-
willen, gaan ze maar
aantje in het bedrijfs-
i zoeken. We moeten
ir recht in de ogen
len kijken. Het is nu
laai niet mogelijk dat
nd zich twee of drie
voor hetzelfde werk
letalen. Door foute
iten, krijgje foute
mten. Ik zit met een
ijf dat bijna failliet is,
ls ik daar de docenten
in aanspreken zal ik
eker doen. Dat zal op
weerstand stuiten, dat
ik. Er zijn mensen bij met dure
in en hoge hypotheken, maar dat is
nijn probleem", aldus de profes-
iil een managementschool waar
iten en studenten trots op zijn.
>m, een fatsoenlijk bedrijf. Mijn
s bij de top van de wereld te beho-
nhoudelijk zit het wel goed. Nu
iheer nog". Een mogelijkheid om
malaise te komen, is het aanzui-
van het RSM-tekort met geld van
iversiteit. Voor Poeth een onbe-
lare weg. „Dat gaat ten koste van
ft'one studenten. Ik heb geen zin
ee te werken aan het uitgeven van
n aan een doel waarvoor deze niet
ïstemd".
in de universiteitswereld is de taal
oeth ongebruikelijk hard. Vooral
Di' de decaan aangekondigde po-
'ïïi geld terug te vorderen, heeft de
't aangewakkerd en de tegenstel-
verscherpt. „Poeth moetafge-
en worden", klonk het deze week
och al zo sombere gangen van het
Bus-complex. Maar de hoogleraar
heeft ook medestanders. Zij schetsen
hem als een moedige, en vooral integere
man die volgens ingewijden weet hoe te
strijden voor een rechtvaardige zaak.
„Hij is aanhanger van een open stijl van
besturen. Het universiteitsbestuur zou
de kwestie het liefst begraven", aldus
een docent, die spreekt van groeiende
steun voor Poeth. Een andere weten
schapper vermoedt echter dat de de
caan binnen bedrijfskunde niet op al te
veel steun van zijn collega's hoeft te re
kenen. „Hij heeft zich tegen het docen
tencorps gekeerd, dat is hoogst onge
bruikelijk. Maar het verzet is zich aan
het organiseren. Vooral bij studenten
en afgestudeerden". Onder studenten
zijn er inmiddels stemmen opgegaan
om over de kwestie een referendum te
houden. Een beschaafde vorm van ver
zet, maar volgens professoren is dat on
geveer het maximale watje tegenwoor
dig van studenten - zeker die van be
drijfskunde - mag verwachten. „Een
tweede Maagdenhuis ligt echt niet voor
de hand", aldus een docent. „De stu
denten hier zijn nogal braaf'.
Antillen
De wortel van al het kwaad is inderdaad
te vinden op de Rotterdam School of
Management. Sinds 1985 krijgen ma
nagers met een al voltooide studie daar
de mogelijkheid om binnen twee jaar te
worden opgeleid tot Mas
ter of Business Admini
stration. Grote universi
teiten als Harvard en
Stanford hadden er ook
één en Rotterdam wilde
niet achterblijven. Het be
gin was veelbelovend. De
overheid zorgde voor een
startsubsidie van 12 mil
joen gulden, de organisatie
groeide snel en tot twee
maal toe kwam de RSM na
een enquête onder 200 be
drijven als beste business-
school ki Europa uit de
bus.
Van de schone schijn bleef
niet veel over toen in sep
tember bleek dat de RSM
.administratief de laatste
jaren slecht was
hoogleraren en
twijfelai
hadden
ness-programma's in het
Oostblok en de Antillen op
een fiasco waren uitgelo
pen. Als herinnering aan
die avonturen resteren
slechts schulden.
Het kostte de toenmalige
decaan van bedrijfskunde (tevens voor
zitter de stichting RSM) prof.dr. P. van
Berkel de kop. Achteraf gaf hij toe dat
het anders had gemoeten. „Betere con
trole was nodig geweest, is gebleken",
verklaarde hij. „Er was meer onderling
vertrouwen dan controle. De geloof
waardigheid bij het bedrijfsleven, de
klant van RSM, wordt er wellicht niet
beter op"Het is echter de vraag of Van
Berkel zelf schone handen heeft, want
op 5 september gaf hij in het Rotter
dams Dagblad toe zelf ook wel eens uit
de RSM-pot te hebben gesnoept. Een
reisje met zijn vrouw naar de Antillen.
Van Berkel: „Je weet hoe dat gaat daar
op de Antillen: de dames zijn er altijd bij
als er iets te doen is. We hebben daarom
met drie man besloten de vrouwen mee
te nemen. Ach, als ik had geweten dat
daar nu zo moeilijk over wordt gedaan,
had ik het zelf betaald. Want van die
1600 gulden val ik natuurlijk niet om".
Dr. Stam, lid van het College van Be
stuur is blij als hij in plaats van rector
magnificus C.J. Rijnvos kan reageren
op de uitlatingen van collega Poeth. „Ik
'Ons
belangrijkste
uitgangspunt is
dat we alleen in
zee gaan met
goede scholen en
daar reken ik
Nijenrode niet
toe. Nijenrode
heeft alleen geld,
geen kwaliteit,
ledereen die een
kasteel heeft,
denkt dat hij een
opleiding kan
beginnen'
