Mensen
Hij is nu ook nog
gaan schrijven
15
k i 'Joodse cultuur moet weer overleven'
I
PIETER VAN VOLLENHOVEN
FRANS
HAPPEL
Drama
N a enkele kamerbrede
successen als vooral 'Medisch
Centrum West' en ook wel 'De
brug', werd vastgesteld dat de
Nederlandse kijker düs van
Nederlandse dramaseries hield.
En daar begon de verwarring.
VRIJDAG 30 OKTOBER 1!
Willem Pekelder
)ie kan meer dan pianospe
len, grapte Wim Kan toen
Pieter van Vollenhoven in
rap tempo een gezin van
inderen stichtte. En inder-
de echtgenoot van prinses
riet is een veelzijdig man. Zit
Raad voor de Ver keer sveilig-
liet voor, dan neemt hij wel
lachter zijn vleugel, of... achter
irijfmachine.
igochtend ziet in het Scheve-
e Circustheater zijn nieuwe
'Gevleugelde vrienden' het
ilicht. Dat gebeurt in combina-
iteen pianoconcert dat hij sa-
iet die vrienden - Louis van
n Pim Jacobs - geeft, 's Avonds
iet drietal af naar 't Spant in
m om daar een tweede optre-
verzorgen en de cd 'The histo-
ie musical' te presenteren. De
ran concerten, boekje en
t naar de Stichting fonds hulp
1 achtoffers, waarvan mr. Pieter
Dllenhoven voorzitter is.
ïleiding voor de cd en het boek
eters tweede overigens, want
0 publiceerde hij samen met
Margriet 'Eskimo's, mensen
r tijd' - is dat de Gevleugelde
'De uitgever wilde ter
gelegenheid van ons lustrum
een boekje samenstellen,
maar dat deed ik liever zelf.
Ik heb het vervolgens in één
weekeinde geschreven.
Twee weken daarna was ik
bereid het in de
vuilvernietiger te gooien'.
Vrienden als muzikaal trio vijfjaar
bestaan en tevens al die tijd hebben
opgetreden voor hulp aan slachtof
fers.
Het geschrift gunt de lezer een kijkje
in het onstuimige muzikale leven
van Pieter en zijn kornuiten. Met ge
voel voor humor en zelfspot be
schrijft de zwager van de koningin
zijn eerste schreden op het muzikale
pad. In de jaren vijftig richtte hij zijn
eigen dixielandorkest op, The Dixie
land Society geheten. Dit speelde
nummers van andere, beroemde or
kesten, 'op het gehoor, hetgeen in
mijn geval ook vrij gemakkelijk kon',
schrijft Pieter van Vollenhoven.
Een paar bladzijden verder noteert
de pianist daf'een plezierige
bijkomstigheid van een orkest is dat
als het eenmaal speelt niemand
meer hoort of de piano eigenlijk wel
meedoet'.
„De uitgever (La Rivière Voorhoe
ve in Kampen, red.) wilde ter gele
genheid van ons lustrum een boekje
samenstellen, maar dat deed ik lie
ver zelf. Ik heb het vervolgens in één
weekeinde geschreven", zegt Pieter
van Vollenhoven op het kantoor van
de ANWB in Den Haag. „Twee we
ken daarna was ik bereid het in de
vuilvernietiger te gooien". Gelukkig
is dat niet gebeurd, al is het maar
omdat het Fonds hulp aan slachtof
fers anders een aardige bron van in
komsten zou zijn ontnomen. Dit
fonds is eind 1989 opgericht om de
ruim zeventig bureau's voor slacht
offerhulp in Nederland, die vorig
jaar 49.000 mensen hielpen, finan
cieel te ondersteunen. „Pas sinds vo-
rigjaar worden de bureau's structu
reel door het ministerie van justitie
gesubsidieerd, wat een erkenning
van het werk inhoudt. Van dit geld
worden de beroepskrachten betaald.
De vrijwilligers worden uit andere
bronnen bekostigd, bij voorbeeld uit
onze optredens", zegt Pieter van
foto John Ruis
Met zijn Gevleugelde Vrienden Louis van Dijk en Pim Jacobs geeft Pieter van Vollenhoven
zondag een concert in het Circustheater.
Vollenhoven. Met Louis van Dijk en
Pim Jacobs treedt hij maximaal vijf
entwintig keer per jaar op, waarbij
de opbrengst voor het goede doel
jaarlijks gemiddeld vierhonderddui
zend gulden is. Met puzzelacties in
kranten en bladen en sponsoring
door het bedrijfsleven weet het fonds
dit bedrag te verhogen tot 1,3 mil
joen per jaar, maar dan nog komt
men zeven ton tekort. „We willen als
fonds binnen enkele maanden met
een concept komen om een eigen
vermogen te kweken, zodat we daar
uit kunnen putten. Ook willen we de
fondsenwerving internationaliseren
in verband met de Europese eenwor
ding".
De motivatie om geld in te zamelen
voor slachtoffers van verkeersonge
lukken en criminaliteit put hij uit
'de misère waarin deze mensen zit
ten'. Waarbij het niet zal verbazen
dat met name de verkeersslachtof
fers hem na aan het hart liggen.
„Maatregelen op het gebied van ver
keersveiligheid worden nooit met ge
juich ontvangen. Denk aan het pun-
tenstelsel in Frankrijk, de snelheids
begrenzers, het dimlicht overdag. Er
is meer aandacht voor bestrijding
van criminaliteit dan voor veiligheid
op de weg", vindt Pieter van Vollen
hoven.
Voor het concert zondagmorgen om
11.00 uur in het Circustheater zijn
nog kaarten verkrijgbaar a vijftien
gulden. Prinses Margriet zal er
waarschijnlijk niet bij zijn want die
heeft volgens Pieter al verschillende
malen met 'fors gekrulde tenen' in
Drikus Barendregt
Sergej Joeran
Barendregt draagt
Statentrofee over
D e 62-jarige Drikus Barendregt
heeft gisteren in Den Haag uit
handen van mr. S. Patijn,
commissaris der koningin in Zuid-
Holland, de provinciale penning
gekregen.
Dat gebeurde bij het afscheid van de
SGP'er als lid van Provinciale
Staten. Tien jaar lang heeft hij in dat
bestuursorgaan gezeten. Volgende
maand wordt Barendregt opgevolgd
door zijn partijgenoot Servaas Stoop.
Die wordt met zijn 30 jaar het
jongste Statenlid van dit moment.
Barendregt stapt tussentijds op,
omdat het politieke werk hem wat
teveel wordt. Hij blijft nog wel lid
van de Eerste Kamer en hij kreeg
veel lof toegezwaaid. „U bent zo'n
spreker naar wie je als vanzelf
luistert", zei Patijn over hem. „U
kan het in hoofdlijnen zeggen, in
eenvoudige bewoordingen'
Barendregt had op zijn beurt ook
iets uit te delen. Vorig jaar reikte de
PvdA'er Peter van Heemst, die als
gedeputeerde na de verkiezingen het
veld moest ruimen, bij zijn vertrek
de 'E.P. van Heemst Trofee, voor het
Beste Statenlid' uit aan de SGP'er.
Die hield tot het laatste moment de
spanning erin aan wie hij de
wisselprijs nu op zijn beurt zou
overdragen. Barendregt koos
tenslotte voor Kees van der Zalm
van de PvdA, 'met wie ik de beste
communicatie en de hardste
confrontaties had'.
Voetballer Joeran
huwt voor contract
De
e zelfstandige landen die
vroeger de Sovjet-Unie vormden
proberen een eigen
voetbalcompetitie op te zetten, maar
dat verloopt niet zonder problemen.
De 23-jarige aanvaller Sergej Joeran
- hij verhuisde van Dinamo Kiev
naar Benfica Lissabon - liet zich
scheiden van zijn Oekraïnse vrouw
om de handen vrij te hebben voor
een huwelijk met een Portugese. Het
was de voorwaarde voor snelle
inburgering, het voorkomen van een
overschot aan buitenlanders bij
Benfica en mogelijke
beschikbaarheid voor de Portugese
nationale ploeg.
Het is een van duistere zaken die de
nieuwe situatie en de uittocht naar
het westen van topvoetballers met
zich meebrengt. Een ander
probleem: international Tsvejba
vertrok na het uiteenvallen van de
Sovjet-Unie van Dinamo Tiflis, in
Masterclass De bekende Amerikaanse vibrafonist
David Friedman, met op de achtergrond bassist Sigi
Busch, tijdens een gisteren gehouden masterclass. Dit
lesje maakte deel uit van het eerste congres dat door de
International Association of Jazz Educators in het ME CC
in Maastricht werd georganiseerd. Was dat toeval? Nee,
want zaterdag begint in dezelfde stad het Jazz Mecca.
het onrustige Georgië, naar Dinamo
Kiev (Oekraïne). Hij wilde zijn
internationale loopbaan niet in
gevaar brengen. Nu hij inmiddels
een interland heeft gespeeld voor de
Oekraïne, mag hij volgens de
internationale regels niet meer voor
zijn vaderland uitkomen.
Ruzie na concert
van Vera Lynn
Wo,
oordvoerder en pr-
functionaris D. Lammerts van
Bueren van het Bevrijdingsmuseum
in Groesbeek is opgestapt.
Aanleiding is het zeer
onbevredigende resultaat van het
benefiet-concert dat de zangeres
Vera Lynn vorige maand gaf om geld
in te zamelen voor het museum.
Volgens Lammerts van Bueren is
het concert 'lang niet de grote
klapper geworden die het bestuur
verwachtte'. „Er is een miniem batig
saldo dat niet toereikend is voor de
nieuwbouw. Het was een zakelijke
mislukking en daarom stap ik per 1
januari op". Voorzitter ir J.
Haalmeijer van het museumbestuur
is verontwaardigd over de
uitlatingen van Lammerts en
ontkent dat er sprake is van een
financieel debacle.
iWING
Zijn vroegste herinneringen voeren hem
terug naar Moldavië, het gebied dat van
daag de dag een twistappel is tussen Roe
menië en Rusland. Baruch Kojocaru (60)
ziet zichzelf in gedachten nog staan op
een lange tafel, omringd door allemaal
mensen die hem toeroepen.
'Zing Baruch, zing. Maak een feest voor
ons', spoorde men hem aan en de kleine
verlegen joodse jongen zong. Hij vergat al
de mensen om hem heen, die ontroerd
raakten door zijn stem en zong de liede
ren van zijn voorvaderen. „Er is weinig
meer wat ik herinner van mijn kinderja
ren daar in Moldavië, maar dit weet ik
nog zo goed. Misschien komt dat wel om
dat het zingen zo'n belangrijk deel van
mijn leven is geworden"
Hiermee zegt de Israëliër, die in Amster
dam woont, niets teveel. Dankzij zijn zin
gen overleefde hij letterlijk de kampen in
de Tweede Wereldoorlog. Baruch: „Ik
heb alle ellende van het kampleven ge
zien, de pijn, de honger en de dood, maar
ik wist te overleven. De Duitsers hielden
van mijn zangkunst. Sterker: ze haalden
gasten van buiten het kamp naar binnen
voor wie ik dan moest optreden. Als jon
getje van negen jaar, moest ik zingen, te
midden van die onbeschrijfelijke ellende.
Die beelden vergeet je nooit. Maar ik hèb
't gehaald, vandaar dat ik nu nog wil ge
tuigen".
Geregeld staat hij op de planken. Niet als
beroepsmuzikant, maar bezield door het
verlangen om al zingend de joodse cul
tuur en de herinneringen aan de Holo
caust levend te houden.
Morgen treedt hij op in Ouderkerk en
dinsdag doet de zanger Rotterdam aan.
Ook in Den Haag is hij te horen in joodse
bejaardencentra. De solist van traditio
nele klemzer-bands kan rekenen op een
vast publiek, dat met hem de liefde voor
de joodse zangcultuur deelt.
„Steeds meer mensen raken geïnteres
seerd in de Jiddische zangkunst, maar
het zijn er helaas te weinig en ik vraag
foto Herman van Os
Baruch Kojocaru overleefde als achtjarigjongetje de
concentratiekampen in de Tweede Wereldoorlog dankzij zijn
zangtalent.
me af of dat nog verandert. De joodse cul
tuur moet opnieuw overleven. Veel joden
weten al niet meer wat Jiddische muziek
is. Ik vraag me wel eens af of onze cul
tuurvorm er een volgende generatie nog
is".
Kojocaru - met Jacques Halland een van
de weinige échte vertolkers van Jiddi
sche liederen - wil er alles aan doen om te
voorkomen dat het mis gaat. Hij voelt
zich dat verschuldigd aan de joodse ge
meenschap in zijn geboorteplaats in Mol
davië.
Moldavië behoorde voor 1945 tot Roeme
nië. Na de oorlog ging het gebied deel uit
maken van de toenmalige Sovjet-Unie en
nu hoort het bij het Rusland van Boris
Jeltsin, ondanks de steeds luidere roep in
Moldavië om aansluiting bij Roemenië.
Toen het Rode Leger meer dan vijfen
veertigjaar terug als bevrijder Moldavië
binnentrok was Baruch, als een van de
weinige overlevenden uit de Duitse con
centratiekampen, al in Israël. Met mede
gevangenen was hij vrijgekocht door rij
ke Amerikaanse joden.
Bontwerkster
Hij komt uit een gezin met dertien kinde
ren. „We moesten de eindjes aan elkaar
zien te knopen. Mijn moeder was bont
werkster. Overdag zorgde ze voor het ge
zin en 's nachts deed ze thuis haar werk.
Ik hoorde haai- dan zingen. Dat was haar
manier om zich staande te houden".
Niet iedereen van het gezin overleefde de
jaren van gevangenschap en dwangar
beid. Baruch Kojocaru had échter het
'geluk' om in gevangenschap als zanger
te worden opgemerkt. Door zijn talent
wist hij de gasovens van Auschwitz te
ontlopen.
„Geen enkele getuigenis kan in volle om
vang duidelijk maken wat de kampen
voor de gevangenen inhielden. De wreed
heid die er was, maar ook de goedheid
van gevangenen onderling en van de
kant van sommige Duitsers. Er was één
militair, die mij hielp, en mij voedsel gaf.
Pas later toen ik, vrijgekocht, in Israël
was, ging ik dat steeds meer beseffen. Ik
was getrouwd, had kinderen en sinds en
kelejaren ben ik zelfs grootvader. Toch
was ik rusteloos en besloot alles in Israël
achter te laten".
„Hoewel ik niet gelovig ben, geloof ik in
lotsbestemming. Toen Israël zich moest
verdedigen tegen zijn Arabische buren,
ben ik teruggekeerd om mijn land in zijn
strijd om te overleven, te helpen. Toch
voel ik me in Nederland thuis. Ik ben blij
dat ik hier in het oude Europa bood
schapper mag zijn - getuigend van die
nog oudere joodse cultuur".
Vietnamese arts
twee keer beroofd
De Vietnamese dokter Tran Trong
Trai vertrekt met gemengde gevoe
lens uit ons land. Zaterdag vertelde
de revalidatie-arts in deze krant over
zijn programma's voor gehandicapte
Vietnamese kinderen. Vol lof was hij
over de steun die hij daarbij kreeg
van de Nederlandse hulporganisatie
Komitee Twee en haar donateurs.
Aan deze goede ervaringen moet hij
nu een paar bittere pillen toevoegen.
Trai is deze week in Amsterdam op
één dag tot twee keer toe beroofd. Op
het Centraal Station werd zijn tas
gestolen, met daarin onder meer tra
veller-cheques en een proefschrift
waaraan hij werkt.
Een paar uur later werd hij in de
tram slachtoffer van een zakkenrol
ler, die er met zijn portefeuille van
door ging. De arts, die de afgelopen
maand in Arnhem logeerde, moest in
de hoofstad zijn om als tolk op te tre
den voor twee Vietnamezen.
Gift voor Unicef
Een kwart miljoen kreeg Paul van
Vliet gisteren uitgereikt. De cheque
nam de cabaretier in ontvangst als
ambassadeur van Unicef-
Nederland. Het geld - bestemd voor
kinderen in het voormalige
Joegoslavië - is geschonken door
KMPG, waarin accountants en
consultants verenigd zijn. Zij waren -
gisteren in de Grote Kerk in Den
Haag bijeen op een aan Unicef
opgedragen congres. Van het bedrag
worden kinderkleding, dekens,
vaccins en vitamines gekocht.
Het VN-kinderfonds brengt
volgende week kleding en
medicijnen naar de getroffen
gebieden. De strijdende partijen
hebben directeur James Grant van
Unicef toegezegd de convooien te
ontzien.
Want bij televisie is 'drama' een
noemer waaronder vrijwel elke
produktie valt waarin geacteerd
wordt. Van Shakespeare tot
Swiebertje. Om die twee
uitersten maar even vast te
houden: met wekelijks een stevig
koningsdrama kan een omroep
het echter vergeten om bij de top-
20 van de meest bekeken
I programma's te komen. Met iets
j als Swiebertje lukt dat wel, alleen
I is dat weer cultureel te lullig om
I mee aan de weg te timmeren.
Zo ontstond hier en daar het idee
dat er een mengvorm gevonden
moest worden tussen
(spel)technisch een heel hoge
kwaliteit en een verhaal dat ook
een kind zou kunnen navertellen.
'Drama for the millions' kortom.
I Die gedachtengang werd nog
I versterkt door de mooie reacties
op de VPRO-serie 'Bij nader
inzien'. Het verhaal daarvan was
dan bepaald niet voor iedereen
soepel toegankelijk, maar het
méér aan kijkers dat de VPRO
ermee haalde zou het bewijs zijn
dat er bij een brede kijkerslaag
wel degelijk een scherp oog is voor
bijzondere acteursprestaties,
sfeervol camerawerk en een
sterke, alles omvattende regie.
Doe al die constateringen bij
elkaar en tot de uitkomst behoren
nu zowel 'Iris' als 'Plantage
allee'. Beide series hinken op van
alles, maar hebben - om
verschillende redenen - geen
been om echt op te staan.
Met voor 'Iris' Monique van de
Ven in de titelrol zou er al meteen
niets meer mis kunnen gaan.
Resultaat verzekerd. Foute
veronderstelling. Inderdaad, als
Van de Ven in beeld is, zit dat tot
in de hoeken vol met smakelijke
j emotie. Ze is een actrice die
perfect past bij ons gevoel voor
I wat een Hollandse meid met
I allure moet zijn. Zitje als
regisseur toch met een probleem.
1 Namelijk om inzakkers te
voorkomen op de momenten dat
zo'n prettig talent niet in de actie
betrokken is. Nu is er in 'Iris' nog
het geluk dat Joop Doderer de
beste rol van zijn lange carrière
j speelt. Dat vult op. Helaas niet
j genoeg. Zonder Van de Ven en
j Doderer degradeert de handeling
J onmiddellijk tot een e
j nietszeggende onhandigheid.
I _»ush
De makers van 'Plantage allee'ii---
kunnen, hoewel die serie pas
halfweg is, de twijfelachtige
I verworvenheid bijschrijven dat ze
een totale mislukking hebben
veroorzaakt. Na toch zes
afleveringen heb ik met niet één
van die personages een beetje een
band kunnen opbouwen. Er
functioneert een moeder die
slechts tweedimensionaal
egoïstisch is, waardoor er de
diepte ontbreekt om lekker de
pest aan haar te gaan hebben. De
vader is te goed gepakt om
werkelijk een sympathieke
sukkelaar te ervaren en er lopen
wat kinderen in de rondte die
stuk voor stuk reclame maken
voor een strenge kostschool waar
j ze nog het Spaanse riet hanteren.
Een script dat knudde is, acteurs
waarvan het merendeel doet
vermoeden te lang bezig te zijn
j geweest met een te korte
opleiding, gekaderd in een
cameravoering die hogeschool
pretendeert. Lange, prachtige,
j stemmige shots, veel locatie,
technisch is alles van de plank
gehaald. Hoe was het ook alweer?
l Oh ja: al draagt een aap een
gouden ring, het is en blijft een
j lelijk ding.
De publieke omroep is het
j winterseizoen begonnen met de
vrijwel gelijktijdige lancering van
twee kostbare Nederlandse
dramaseries. Gezien de
resultaten voornoemd mag het
wat RTL4 betreft nog lang zo
doorgaan.
