Relatiegeschenken met smaak
Gebloemde stretchhoezen en glansbehang
Vandaag De Dag
Eenpansgerechten
Dagelijkse recepten
Ranzige boter
Alles moet op
I c
Leidse Courant
I DONDERDAG 29 OKTOBER 1992
KOOKBOEKEN
Gemak speelt een belangrijke rol in het moderne
eetpatroon. Voor de consument die tijd wil besparen en
toch verantwoord en lekker wil tafelen, heeft het
Nederlands Zuivelbureau een kookboekje gemaakt
onder de titel 'Eenpans Eetplezier'. Deze uitgave in de
bekende reeks kookboekjes van het bureau omvat
ongeveer 100 recepten. De meeste gerechten zijn binnen
een half uur tot drie kwartier gemaakt zoals
verschillende stoofschotels of makkelijke
maaltijdsalades. Andere gerechten kunnen goed worden
voorbereid, zoals soepen of ovenschotels. Via het
register kan snel een keuze worden gemaakt uit
gerechten met vlees en vleeswaren, vis, schaal en
schelpdieren, kip, kalkoen en konijn of uit de 22
vegetarische schotels. Alle gerechten zijn in kleur
afgebeeld en vaak voorzien van tips voor variaties.
'Eenpans Eetplezier' is voor 6,95 te koop in de
boekhandel.
Gemak wordt ook geboden door het nieuwe 14-daagse
tijdschrift 'Menu'. Het met advertenties gelardeerde
kookmagazine wil antwoord geven op de dagelijkse
vraag 'Wat zullen we nu weer eens eten?' en biedt
daartoe in elke uitgave een keuze uit zeven
hoofdgerechten, vier voorgerechten, vier bijgerechten
en vier nagerechten. Men kan kiezen tussen snel en
gemakkelijk te bereiden maaltijden en bewerkelijker
menu's. Menu is echter vooral bedoeld voor mensen die
weinig tijd hebben om te koken en toch lekker en een
beetje origineel willen eten. In principe gaat het om
maaltijden die in 20 tot 40 minuten op tafel staan. In
tegenstelling tot de meeste kookboeken, zijn de recepten
in Menu allemaal gebaseerd op twee personen. Het
handzame tijdschrift biedt naast de receptuur meteen
informatie over de voorbereidingstijd en bereidingstijd
als ook over de voedingswaarde. Daarnaast zijn er vaste
rubrieken met aandacht voor kooktechnieken, trends,
nieuwe produkten, tips over keukengereedschap etc. en
wat al niet meer op culinair gebied. 'Menu'is voor 1,45
te koop bij supermarkten en tijdschriftenwinkels, een
jaarabonnement kost 40 gulden.
Pakweg honderd jaar geleden moesten boerinnen voor
het bereiden van boter en kaas een thermometer gaan
gebruiken. Dat was toen een heel nieuw ding,
ontwikkeld door 'mannen uit de wetenschap'. Maar de
boerinnen met hun jarenlange ervaring vonden de
thermometer overbodig. Het warme water dat zij in de
karn goten, mocht niet heter zijn dan 32 graden. Bij
hogere temperatuur ontbinden de kaasdeeltjes in de
room en veroorzaken ranzigheid en ander bederf in de
boter. De boerinnen waren gewend om met de hand te
voelen of het water warm genoeg was. Het bleek dan dan
een graad of 35 te zijn. „In hoofdzaak is aan dit misbruik
de weinige duurzaamheid van de meeste boter toe te
schrijven", aldus een zuivelleraar van de Geldersch-
Overijselsche Maatschappij van Landbouw. Niet overal
waren boerinnen eigenwijs. Omstreeks 1890 werd in
Friesland en een aantal Zuidhollandse gemeente de
thermometer intensief gebruikt. Martij n Bakker meldt
dit in zijn boekje 'Boterbereiding in de late negentiende
eeuw', een uitgave van de Walburg Pers. Prijs 24.
De keuken van Thailand
TMA.ILA.INJD
Naar het Verre Oosten met de 'De
keuken van Thailand' van chef-kok
Kurt Kahrs, uitgegeven in de serie
Culinaire Boekerij van Zomer
Keuning. Het is een boek met louter
kleurenfoto's, dat naast authentieke
recepten tevens de nodige informatie
over het land, het volk en de cultuur
geeft. Nu Thailand als
vakantiebestemming zo populair is en
t inmiddels ook de eerste Thaise
restaurants hier hun deuren hebben
geopend, zal menigeen zich
ongetwijfeld graag zelf aan de
intrigerende Thaise keuken - op het
kruispunt van Chinese en Indische
culturen - wagen.
Enige zin voor avontuur is daarbij wel
noodzaak. Prijs 34,50.
Geen kookboek in de traditionele betekenis van het
woord, maar een serie vrolijke schetsen over culinaire
zaken komt van de hand van gastronoom Johannes van
Dam, vooral bekend als publicist in Het Parool en
Elsevier. 'Alles moet op' (Nijgh Van Ditmar, 32,50)
bevat komisch-valse verhalen over uiteenlopende zaken
e mooie gewoonte in Amerikaanse
J restaurants óm overgebleven eten
verpakt mee te geven voor thuis), maar
vooral over uiteenlopende produkten,
gerechten en ingrediënten als
aardappelpuree, amandelspijs, duif,
forel, inktvis, mosterd, olijfolie, rijst,
Tarte Tatin, ui en wentelteefjes.
Johannes van Dam combineert
ervaringen uit zijn leven als lekkerbek,
met praktische en historische
informatie over al het lekkers. Dat
I alles bij voorkeur met een ironische
ondertoon. En op gezette tijden mag hij
graag met een kwinkslag uithalen naar
andere culinaire praatjesmakers. Het
boek bevat een affiche met twaalf
tekeningen in kleur van DirkWiarda,
- die op aangegeven plaatsen in het boek
kunnen worden ingeplakt.
Chocoladebommen voor een introductie die moet knallen, een bouwwerk van schuimtaart -
precies zoals de architect het in werkelijkheid heeft ontworpen, of een taart in
de grijs-blauwe companykleuren van de autofabrikant.
De banketbakkers van Cake a Way kan het niet gek genoeg zijn.
doorCoos Versteeg
en kalenders voor 1993
met de bedrijfsnaam en het logo erop
gedrukt of toch maar een kerstpak
ket met een fles wijn, blik zalm, pot
vruchten, doosje After Eight en paté
de foie gras erin?
Bij bedryvig Nederland zijn de afge
lopen weken weer de jaarlijkse gid
sen vol relatiegeschenken in de brie
venbus gevallen. Het relatiege
schenk is een complete industrie ge
worden - variërend van eenvoudige
lucifers in bedrukt huisje tot luxe
kalfsleren attachékoffers - die het
hele jaar door draait, maar het hoog
tepunt in het najaar beleeft. De gid
sen worden steeds dikker en glan-
zender, want elke keer is het weer
moeilijker voor een onderneming om
met iets origineels op de proppen te
komen.
Cake a Way, een samenwerkingsver
band van vier gerenommeerde ban
ketbakkers in Den Haag, Vught,
Purmerend en Apeldoorn, heeft met
het oog op de feestdagen onlangs ook
een 'mailing' de deur uitgedaan.
Maar geen glossy catalogus, zelfs
geen eenvoudige folder, doch ge
woon een briefje. „Want we leveren
maatwerk, speciaal voor de op
drachtgever gemaakt. Dat vang je
niet zo makkelijk in een folder of wat
dan ook", zegt Jan van Renen, initi
atiefnemer van Cake a Way en in het
dagelijks leven eigenaar-direkteur
van de succesvolle Haagse patisse
rieketen Paanakker.
Uit een map met paperassen haalt
hij een uitgeknipt artikel, waarin
wordt verhaald over de taart die de
KLM cadeau doet bij verrassingsbe-
zoeken (om de kennis te testen) aan
reisbureau's. „Ik kan die taart wel in
een folder zetten, als de KLM daar
geen probleem van maakt, maar dan
bellen er weer vooral mensen die
zo'n soort taart willen. Het leuke
vinden wij nou juist dat mensen iets
bij een bepaalde gelegenheid willen
doen eh dat we met die klant wat
speciaals uitwerken".
Dat de patissiers van Cake a Way
daar naar tevredenheid van de op
drachtgevers in slagen, mag blijken
uit het feit dat niet alleen de KLM,
maar ook PTT Telecom, Nationale
Nederlanden, Philips, AKZO, Maz
da, Opel en nog een hele reeks ande
re grote bedrijven de weg naar de
banketbakkerij al heeft gevonden.
„Daar ben ik best trots op, dat we die
ondernemingen als klant hebben.
En het leuke is dat ze met wensen
komen die onze creativiteit prikke
len. Voor een groot computerbedrijf
moeten we telkens als ergens een
netwerk wordt opgeleverd iets ma
ken dat speciaal is toegesneden op
het karakter van die klant", vertelt
Van Renen. „Niets is ons te dol, hoe
gekker hoe liever".
Dat Jan van Renen persoonlijk ner
gens voor terugdeinst bewees hij vo
rig jaar zomer, toen hij voor het
AVRO-programma 'De Uitdaging'
in een tent op het Haagse Plein een
gigantische bakkerij uit de grond
stampte en daar vervolgens een
taart van tien bij twaalf meter bakte.
Het bezorgde hem behalve een ver
melding in het Guiness Book of Re
cords meteen een goede naam in Hil
versum, want binnenkort staat Pe
ter Jan Rens weer voor een show bij
hem in de bakkerij en ook de bruid
staarten voor Linda de Mols trouw-
programma komen bij Paanakker
uit Den Haag vandaan.
foto Jacques Zo
Jan van Renen aan de slag met een bom van chocolade, waarin desgewenst nog een duurzaam cadeautje kan worden
verstopt.
Jan van Renen wilde ooit veearts
worden, maar rolde na zijn HBS-op-
leiding bijna onvermijdelijk toch in
het banketbakkersvak, dat zowel
door zijn vader als grootvader in
Zeist werd uitgeoefend. „Van kinds
af aan had ik natuurlijk al meegehol
pen in de bakkerij en ook meege
draaid bij de verzorging van chique
partijen in Zeist en Doorn. De zaak
van mijn vader bestaat al een tijd
niet meer, maar het 'wintergebak'
van Van Renen - een soort schuim-
gebak met een zachte kern - is in
Zeist nog altijd een begrip".
In versneld tempo deed Jan van Re
nen na de HBS alsnog een aantal
vakgerichte cursussen, keek rond bij
befaamde pattissiers en chocolatiers
in binnen- en buitenland en nam
vervolgens de Haagse patisserie
Paanakker aan het Distelvinken
plein over. „Ik heb toen heel bewust
gekozen voor de bovenkant van de
markt. Kwaliteit, zuivere dagverse
produkten, geen imitaties. De win
kel heb ik door een binnenhuisarchi
tect laten verbouwen en inrichten.
Die zag er daarna niet meer uit als
een doorsnee banketbakkerij en dat
was voor 1973 heel gewaagd. Ook fi
nancieel heb ik toen grote risico's ge-
i, want alles bij elkaar kostte
die verbouwing twintig jaar geleden
al zo'n 150.000 gulden".
Maar de ondernemerszin werd be
loond, want de zaak liep meteen als
een trein. De volgende stap was dat
Van Renen een aparte chocolaterie
begon, „want chocolade heeft een
atmosfeer nodig die niet overeen
komt met een banketbakkerij, een
droge ruimte zonder stof en niet te
warm", verduidelijkt hij. Paanakker
levert nu handgemaakte bonbons en
andere hoogwaardige chocolade-ar
tikelen aan collega's in het hele land.
Een kleine tearoom annex winkel in
de Korte Poten, zaken in de bad
plaatsen Kijkduin en Scheveningen
en nog eens een tearoom met winkel
in de Haagse Bonneterie; Paanakker
groeide maar door. De oude bakkerij
was inmiddels verruild voor een
groot bedrijfspand en Jan van Renen
had zich bovendien tot een vooraan
staand lid van Het Patisserie Colle
ge, een vereniging van een kleine
honderd Nederlandse top-patissiers,
opgewerkt.
Nieuwe uitdaging
Maar er was weer een nieuwe uitda
ging nodig. Van Renen had wel eens
bonbons gemaakt met de naam van
een bedrijf erop. En een enkele taart
van een meter bij een meter voor een
jubilerende zaak was ook niets bij
zonders. Maar, vroeg hij zich af, zat
er geèn markt in een smaakvol rela
tiegeschenk, een PR-taart compleet
met bedrijfslogo, eventueel in spe
ciale verpakking?
„Het idee om op het bedrijfsleven ge
richte artikelen te gaan maken, heb
ik daar een paar keer in Het Patisse
rie College ter sprake gebracht. Ik
wilde dat meteen landelijk aanpak
ken. Maar ik heb twee keer voorge
steld om op 'Sail' te gaan staan, om
dat je weet dat de grote bedrijven
daar komen, en ik kreeg er geen
voorstanders voor".
Uiteindelijk deed hij het gewoon
zelf, met enkele bevriende collega's:
Den Otter in Vught, Groot in Pur
merend en Maassen in Apeldoorn.
Net al hijzelf vakmensen, maar bo
vendien gelijkgestemde geesten. Nu
alweer drie jaar geleden richtten ze
met z'n vieren de b.v. Cake a Way op.
Het land is nu in evenzoveel stukken
verdeeld en ieder bedient zelf of via
geselecteerde koeriersdiensten zijn
gebied. Grote klussen worden geza
menlijk aangepakt. „Als je tweedui
zend speciale taarten moet maken,
is dat een kwestie van een model ma
ken en even een polaroidfoto naar de
anderen sturen". De PR-taart i
reweg het meest gevraag*
Soms is dat makkelijk, maar mi
vraagt het een speciale
„Een grote autofabrikant had
alle dealers in het land eei
dig in grijs met uitsluitend bl
decoratie, niet direct de makk
ste kleuren. Maar het reclai
reau dat de opdracht verzorgd*
dolenthousiast over het resu
Voor Philips hebben we choc*
bommen gemaakt bij een intr
tie die moest inslaan als een bo
een klant die een cadeau wild*
ben voor Chiquita vroeg om
enorme banaan te maken".
Cake a Way heeft de tijd mee,
Jan van Renen, want er is gro
hoefte aan originele relatieges
ken. „We zeefdrukken hele voo
lingen op taarten en of het n
een klein dingetje gaat of omi
stuks - liefst 2000 natuurlijk
maken het. Ach, misschien is dl
modeverschijnsel, maar ik den
er op het gebied van relatieges
ken in combinatie met eten
een markt zal blijven. Je moet i
je ogen open houden, kijken v
om je heen gebeurt".
Voorlopig gaan de relatieges
ken van Cake a Way er in als ko
door Alice Broeksma
Net zoals in Nederland zijn door
heel Engeland vrijwel identieke
nieuwbouwwijken gebouwd. Maar
in Engeland zijn het geen flats, maar
huisjes op de grond. Huisjes met
rode en bruine puntdaken en muren
van papier, en tuinen.
Nu heeft zo'n tuin beslist wel voor
delen. De kat en de hond kunnen
makkelijk worden uitgelaten en de
kinderen ook.
Het grootste voordeel echter is het
bezit van een grasmat, want wat valt
er anders te doen op zondag na de
pub. Iedereen heeft een Fly-mo, een
elektrische grasmaaier die zijn hys
terische stem laat gieren in Enge
land in elke tuin in elke nieuwbouw
wijk op elke zondag, behalve in de
winter. Als die sprieten maar gemil
limeterd zijn, dan kan men er weer
tegenaan. Dan is het slechts een
kwestie van nog een avondje buis en
dan kan de week beginnen.
De Britten zijn het binnenshuis aar
dig eens over smaak. In eeïi land,
waarin het recordaantal in lichtge
vende kledij gestoken jongens moet
rondfietsen op mountainbikes, be
vindt zich ook een recordaantal ge
bloemde bankstellen.
Men denkt hier in de 'suite': een
driezitsbank en twee leunstoelen. Of
twee tweepersoons bankjes. Maar
variant één geniet verreweg de
grootste populariteit. Dat van die
bloemen, dat komt weer door die tui
nen. Britten zijn dol op de getemde
natuur en het gazon is de overtref
fende trap. Maar de doorsnee Brit,
die wat moeite steekt in meer dan
een grasmat kan er vaak ook écht
wat van. De resultaten kunnen, zo
als internationaal bekend is, schitte
rend zijn. De Victorianen waren de
meesters en die stijl is blijven han
gen.
Voddenbaal
De ware schoonheid is ook de inspi
ratiebron gebleken voor de ultieme
lelijkheid. Waar komen al die ge
bloemde stretchhoezen vandaan die
over die bank kunnen worden ge
spannen, als de nieuwheid eraf is,
van de suite. Wie geen Parker Knoll
heeft gekocht of een van zijn gelijken
zit binnen de kortste keren op een
voddenbaal waar de rek uit is. Het is
een nationaal verschijnsel.
Een huis dat ik goed ken, ziet er als
volgt uit: er is een kleine hal met een
blauw plastic-achtig glansbehang,
met bamboepatroon, niet klein uit
gevallen. Op de vloer een blauwgrijs
bloemtapijt, in de bloemen is een pa
troon geweven. Het plafond is ge
spikkeld gestuct. De muur zónder
behang is lichtblauw en grenst aan
de beige keuken, zonder deur, maar
met een open boog. Daar zijn die
Britten dol op, het is standaard in dit
type huis. Het geeft een zekere gran
deur aan dit soort ondermaatse wo
ningen. De keuken is dus beige en
bevat weer geweldig veel bloemvari-
aties. De tegels boven het aanrecht
zijn bloemerig beige en wit. Om de
zoveel decimeter zit er een tegel met
een piepklein donkerbruin boederij-
tje, drie boerderijtjesmotieven in to
taal, keer vier.
Het aanrecht zelf is gemaakt van ge
perste houtsnippers bekleed met een
dikke laag beige gemarmerd plastic.
Tussen de roestvrij stalen waterbak
en het aanrecht gaapt een kier, die
volloopt met water, het geperste
hout zuigt dat op en zwelt als een
spons. Niet zo'n beste kwaliteit.
Keukenkastjes
De keukenkastjes zijn uitgevoerd in
een zacht beige ruitje. En op de vloer
liggen kunststof tegels met een
zwart gelijnd patroon. Het blauwe
kleed uit het gangetje loopt door
naar de zitkamer. Ook het wilde
bamboe zit hier op de muren. Er is
een gaskachel, want Britse aanne
mers doen het allemaal zo goedkoop
mogelijk voor een maximum winst
en komen er nog steeds mee weg hui
zen te bouwen zonder centrale ver
warming en zonder dubbele begla
zing. Wie van zijn standaard gaska
chel af wil moet, ieder apart in die
uitgestrekte nieuwbouwwijken, zelf
cv laten aanleggen of koopt een
straalkachel met plastic kolen met
een oranje lampje erachter voor de
gezelligheid, net echt, dat vuurtje.
In het huis is het de standaard gas
kachel. De zitkamer kijkt uit op een
tuin met een terrasje in roodwit ge
blokte tuintegels en een gelige muur
in tot baksteen geperst motief van
beton. Dat vonden de buren nog
eens een goed idee. Die hebben een
zelfde muur gebouwd, maar dan in
roze tot baksteen geperst beton.
En de buren daarnaast hebben het
weer in het geel gedaan. In de
mer, tot slot, want over de bov*
dieping met mosgroene plast!
kamer hebben we het niet, is h
fond afgewerkt met zwierige g
te cirkels. In het midden van c
mer hangt een lamp met eei
Dat is de centrale verlichting.
Najaren Engeland weet ik nu i
een typisch Engels gezinshui
Het is het huis waarin wij v
Omdat het maar een tijdelijk
zou zijn is het gebleven zoals i
aantroffen. Nu laten we het zo
geest van de Britten te doorgrt
De buren gaan ondertusser
met veranderen en vernieuwe
na zonder uitzondering hanj
Britse huisvrouwen glasgor*
die een bordeel waardig zijn:
onderrokken van een cancan-
res. En gebloemde overgordijn
tuurlijk en een strook gebloei
hang ter afwerking van het g
behang.
Nu gebiedt de waarheid te i
dat dit een afgeleide is van de
lijke kwaliteit in dit land. War
Engelse huizen met ruimte er
is ook veel gebaseerd op paste
bloemen, maar wel zo geraf)
dat het ineens allemaal wel k
massa heeft er zijn eigen pol
gemaakt.
En sinds de buren hun drey
hebben uitgevoerd hun voort
landschappen' door met een
lang een slingerlijn aan te ge1
ze vervolgens hebben uitges
hun gazon, sinds dat is geb
het besluit gevallen: in het
voor dit huis komt een 'te
bord.
