ank: grote variatie in neuzen
.tra geld voor
me gemeenten
„Uitspraken van
Peper over Turken
ongenuanceerd"
Binnenland
Bacteriën maken salades lekkerder
Schip loost olie:
spoor van 22 km
ner ontziet grijs
teken bedrijfsleven
VAN ONZE CENTEN
Nederland-België
Wallage tevreden
over fusieproces in
voortgezet onderwijs
Leidse Courant i q
dinsdag 27 oktober 1992 i u
leken tipte
allieerden
AAG Biermagnaat
[eineken heeft de geal-
in de Tweede Wereld-
curieuze wijze geïn-
over Duitse troepen-
iingen. Aan de hand
'ering van bier twee
at per week
inzicht in de troepe-
;elingen. Die informa-
le Heineken door aan
;rden, zo zegt hij in
;eren gepresenteerde
rakwerk' van Sylvia
directievoorzitter van
(heer.
Mensen
WAGENINGEN In de toekomst
kunnen vlees-, vis-, groenten- en vruch
tensalades door toevoeging van bacte
riën houdbaar en lekkerder worden ge
maakt. Die uitvinding heeft ir. M. Bo-
nestroo van de Landbouwuniversiteit
in Wageningen gedaan. Bonestroo is
vandaag op zijn ontdekking gepromo
veerd.
Volgens de methode van Bonestroo wor
den aan salades melkzuurbacteriën toege
voegd. De salade wordt vervolgens in de
verpakking een aantal uren op een tempe
ratuur van 42 tot 45 graden gehouden (fer
mentatie) en daarna afgekoeld tot koel-
kasttemperatuur. De bacteriën zorgen er
voor dat de salade daarna vijf tot zes weken
houdbaar is, terwijl de smaak nog beter is
ook.
Tot nu toe worden aan salades altijd voe-
dingszuren en conserveermiddelen toege
voegd. Hoewel op de verpakking staat dat
de salade daardoor zeven tot acht weken
houdbaar is, is dat volgens Bonestroo niet
waar. Door de doorzichtige verpakking en
de verlichte koelvitrine wordt de olie al
veel eerder ranzig, terwijl de toegevoegde
azijn scherp gaat smaken. Conservering
met melkzuurbacteriën heft deze bezwa
ren op.
De methode van Bonestroo werkt alleen bij
salades met maximaal 25 procent vlees of
vis. Grotere hoeveelheden en selderie wer
ken de fermentatie tegen.
Aparte rijstrook voor
bus en carpoolers
DEN HAAG - Minister Maij van verkeer
overweegt het streekbusvervoer en car
poolers voorrang te geven op de rijksweg
A12 tussen Den Haag en Gouda. Gedacht
wordt aan het aanleggen van een aparte
rijstrook, die voor het 'gewone' autover
keer verboden terrein is. Nog dit jaar
wordt hierover een besluit genomen, zo
laat de CDA-bewindsvrouw weten in reac
tie op kamervragen over de begroting '93
van het Rijkswegenfonds. Op de rijksweg
tussen Den Haag en Gouda is het aandeel
woon-werkverkeer opvallend groot. Op
werkdagen bedraagt dit bijna 45 procent.
Daarentegen is het aandeel vrachtverkeer
(vijf procent) relatief laag.
Gemeentebegroting
Rotterdam sluitend
ROTTERDAM De Rotterdamse gemeen
tebegroting van in totaal negen miljard gul
den is sluitend. Er is geld over voor nieuw
beleid. Dat wordt gericht op een schoner,
verzorgder en veiliger Rotterdam. Volgens
het stadsbestuur zijn de positieve resulta
ten vooral ontstaan doordat de gemeente
zich op verschillende terreinen heeft terug
getrokken. De herijking van de gemeente
lijke taken moet er toe leiden dat van de
huidige negen wethouders er in de volgende
raadsperiode zeven overblijven. Het is voor
het derde achtereenvolgende jaar dat de ge
meentebegroting sluitend is. Van het totaal
van negen miljard gulden is bijna de helft
afkomstig van het rijk.
DEN HELDER Een onbekend schip heeft voor de
kust van noordelijk Noord- Holland, Den Helder en
Texel een oliespoor van 22 kilometer lengte en een
breedte van circa tien meter veroorzaakt. De afstand
tot de stranden beloopt ruim 15 kilometer. Het olie-
spoor werd gisteravond ontdekt en in de vannacht met
speciale nachtapparatuur in het patrouillevliegtuig van
de kustwacht in de gaten gehouden. Volgens het Kust
wachtcentrum gaat het vrijwel zeker om afgewerkte
olie uit een machinekamer. De bemanning van het pa
trouillevliegtuig is er niet in geslaagd het lozende schip
te achterhalen. De kustwacht verwacht dat het spoor
door de geringe breedte en de soort olie snel verdunt en
oplost in het omringende zeewater en dat gerichte be
strijding niet nodig is.
K MEERSHOEK
NGEN De door-
de lucht van de ta-
•ieken van Theodo-
meijer, niet ver van
ling, roept bij de psy-
dierbare herinnerin-
lan zijn eerste pakje
b zoete uitstoot van
Brfabriek doet hem
khalzen. Stankover-
een relatief begrip,
Pierre Cavalini van
universiteit in Gro-
lit eigen ervaring. De
lis de andere niet.
q promoveerde vorige
me uitkomsten van een
lik naar stankoverlast,
ischapper vergeleek in
inde situaties geur-
jpties in de lucht met de
]eid hinder voor de be-
h de omgeving van een
i)e conclusie: stankhin-
fczondheid hebben met
elkaar te maken.
Een directe oorzaak voor ziekte
is stank niet, concludeert de ar-
beidspsycholoog. Maar de men
sen die hinder ondervinden van
stank, hebben over het alge
meen meer klachten over een
slechte gezondheid dan de om
wonenden die nergens last van
hebben. Cavalini: „Het blijft de
vraag wat die klachten nu pre
cies veroorzaakt. Dat kan de
stank zelf zijn, maar ook de
angst voor eventuele kwalijke
gevolgen van de overlast. De
mensen die vrezen voor hun ge
zondheid, hebben ook weer het
meeste last van de stank".
Voor zijn onderzoek verrichtte
de Groningse wetenschapper
dapper veldwerk in de omge
ving van enkele suikerfabrie
ken, een veevoederfabriek, een
tabaksfabriek en een champig-
non-mestkwekerij. Een rond
leiding door zo'n suikerfabriek
sloot hij misselijk af. „Die lucht
vind ik fantastisch smerig. Ik
begrijp echt niet hoe werkne
mers daar acht uur per dag
kunnen doorbrengen, laat
staan hoe mensen daar in de na
bije omgeving kunnen wonen.
De stank van de champignon
kwekerij, gewoon een giganti
sche hoop paardemest, viel mij
wel weer mee. En daar waren
juist hevige protesten van om
wonenden tegen de stank".
Cavalini wijst op de uitkomsten
van een onderzoek naar de
heerlijkste en smerigste geur
tjes. Als beste kwam de lucht
van vers brood uit de bus, te
genover de geur van kadavers
in ontbinding. Volgens de on
derzoeker zorgt overprikkeling
ervoor dat op den duur elke
geur gaat tegenstaan, hoe heer
lijk ook. „Ik heb vroeger wel
eens een weekje in een bakkerij
gewerkt. Dat was voldoende om
de hele week geen boterham te
eten. Ook wanneer je een heer
lijk parfum over de stad zou
sproeien, zou je na verloop van
tijd klachten krijgen".
Over smaak valt niet te twisten,
erkent Cavalini. „Ik ken men
sen die vinden dat de lucht van
de suikerfabrieken in Gronin
gen bij de herfst horen. Zij zijn
er min of meer aan gehecht".
Suikercampagne
Lang niet alle mensen in de om
geving van een stinkfabriek on
dervinden dus hinder. „Voor
suikerfabrieken geldt boven
dien dat ze niet meer dan drie
maanden per jaar draaien. Dat
maakt de overlast voor sommi
ge mensen beter te verdragen.
Zij weten dat de stank niet eeu
wig duurt".
De maanden dat ze draaien,
zorgen de suikerfabrieken voor
een gigantische uitstoot van
geuren, vele malen groter dan
de emissie van bijvoorbeeld een
tabaksfabriek. Dat maakt voor
de neuzen van de omwonenden
echter weinig verschil. „Gek ge
noeg leidt een aanzienlijk lage
re uitstoot van stank tot even
veel overlast. De mate van
stank is in de beleving van de
mensen van ondergeschikt be
lang".
Het onderzoek van Cavalini be
rust voor een belangrijk deel op
gesprekken met omwonenden.
Op zogeheten stankdagen
(hoge uitstoot, weinig wind) be
zocht de onderzoeker met een
ploeg enquêteurs de getroffen
buurten. „Er is veel variatie in
neuzen. De een ruikt heel goed,
de ander ruikt slecht. De reac
ties op onze vragen liepen ook
sterk uiteen. Je merkt bijvoor
beeld dat sommige mensen
wennen aan stank als zij langer
in de buurt wonen. En oudere
mensen hebben over het alge
meen minder last van stank".
Maar weinig mensen onderne
men actie om van de stank af te
komen, heeft Cavalini ervaren.
„Bijna alle ondervraagden lie
ten weten het oneens te zijn
met de stelling dat mensen
moeten leren leven met de
stank van fabrieken. Maar bij
na iedereen was ook van me
ning dat zij geen enkele grip
hebben op de overlast. Karakte
ristiek voor collectieve proble
men van mensen; klachten van
het individu worden bij voor
baat gezien als kansloos".
Brand na
ontruiming
ME'ers kijken toe
hoe collega's de
gekraakte villa
Eikenrode in
Heemstede via
een ladder
binnengaan. Het
monumentale
pand werd
gisterochtend
ontruimd, nadat
het twee en een
half jaar lang door
krakers was
bewoond. Twaalf
uur later werd de
villa door een
uitslaande brand
volledig in de as
gelegd. De brand
zou zijn ontstaan
tijdens meteen
gestarte bouw
werkzaamheden.
De politie sluit
echter
brandstichting
niet uit.
foto: anp
AG Zeventig 'arme'
waaronder Den
jeiden, krijgen met in-
1994 extra geld van
uit het Gemeente-
rnhet bedrag van in to-
lig miljoen gulden zijn
iet miljoen voor Den
lijna 900.000 voor Lei-
md. Het geld wordt bij
"rijkere' gemeenten
ild.
atssecretarissen De
auta van binnenland
en Van Amelsvoort
ciën hebben dit aan de
[amer laten weten. De
eden nemen met deze
naatregel Gemeente-
aanbevelingen over
iteren gepresenteerde
Insnoeren of uitbui-
Raad voor de Ge-
iancien.
ndt het noodzakelijk
irdeelsleutels voor het
lefonds fundamenteel
herzien. Jaarlijks ver
deelt het Rijk, aan de hand van
de grootte van een gemeente,
16 miljard gulden over de 647
Nederlandse gemeenten. Maar
in plaats van alleen naar het
aantal woningen te kijken,
moet veel meer rekening wor
den gehouden met de ver
plichte uitgaven van ge
meenten aan bijstandsuitkerin
gen en aan bepaalde centrum
voorzieningen (theaters, sport
faciliteiten) waar ook buurge
meenten van profiteren, aldus
de Raad.
Ook staatssecretaris De Graaff
vindt dat de verdeling van de
gelden moet worden 'verfijnd'.
„Daarmee komen we tegemoet
aan knelpunten in de sociale
structuur van een gemeente",
stelde de bewindsvrouw. Die
verfijning houdt in dat in de
verdeelsleutel rekening wordt
gehouden met het aantal inwo
ners met een laag inkomen in
een gemeente en dat de bijdrage
per woning wordt verlaagd.
Overpompen
Brandweerlieden
pompen op een
bedrijfsterrein in de
Rotterdamse
Waalhaven giftig
chloorsulfon, ook wel
chloorzwavelzuur
genoemd, over uit een
lekkend vat. Het
weggelekte
chloorsulfon
veroorzaakte
gistermorgen bij vijf
mensen ademhalings
moeilijkheden. Ze
moesten worden
behandeld in een
ziekenhuis.
foto: anp
ROTTERDAM Burgemees
ter Peper van Rotterdam moet
zich tegenover zijn gemeente
raad verantwoorden voor uitla
tingen in een interview met Het
Parool dat Turken in de Maas
stad massaal misbruik maken
van sociale voorzieningen.
Peper citeerde daarbij volgens
eigen zeggen uitspraken van
zijn korpschef Hessing in een
besloten vergadering van de ge
meentecommissie politiezaken,
begin oktober.
PvdA-fractiespecialiste politie
zaken H. Bader noemt het on
genuanceerd en onfatsoenlijk
dat Peper Turken beschuldigt
van fraude zonder dat hij daar-
AG Het bedrijfsleven moet de mogelijkheid behouden
en kleine bestelbussen met een grijs kenteken aan te
Op dit standpunt stelt zich een kamermeerderheid van
D en PvdA. Wel gaan de drie grote fracties akkoord met
eiffing van het 'grijs rijden' voor particulieren. Het hand-
het grijze kenteken voor zakelijk verkeer betekent dat
•etaris Van Amelsvoort van financiën de gedachte op-
an ruim 200 miljoen gulden kan vergeten.
Bijtanken
Onderwijs
minister Ritzen
moest gisteren
even 'bijtanken'
tijdens een
debat in
Utrecht met
studenten over
zijn plan een
voortgangs
controle in te
voeren. Op
grond van de
controle wordt
beslist over
toekenning en
hoogte van een
studiebeurs.
De studenten
zijn fel tegen de
zogenoemde
I 'tempobeurs'.
i foto: anp
Redactie: Dick van Rietschoten
In de Nederlandse politiek
spelen vrouwen een aanzien
lijk grotere rol dan in België
het geval is. Toegegeven, wij
staan nog ver af van het ide
aalbeeld waarin de politieke
functies fifty-fifty tussen
mannen en vrouwen zijn ver
deeld, maar niettemin liggen
wij in de emancipatie-race een
paar ronden op onze zuiderbu
ren voor.
In België is politiek nog vrij
wel geheel een mannenzaak,
zo bleek onlangs uit een on
derzoek van het ANC. Nee,
het gaat hier niet om de club
van Nelson Mandela, maar om
het Algemeen Nederlands
Congres, een Vlaams-Neder
lands studie- en documenta
tiecentrum waarvan het
hoofdkwartier te Brussel is
Het diepgravende onderzoek
leverde de volgende verschil
len tussen het Nederlandse en
Belgische vrouwengehalte in
de politiek op. Onze Tweede
Kamer bestaat momenteel
voor 27 procent uit vrouwen.
In de Belgische Tweede Ka
mer daarentegen komen de
vrouwen niet verder dan 9
procent. Ook tussen de beide
Eerste Kamers gaapt een
kloof: in Nederland is 25 pro
cent van de senatoren een
vrouw en in België slechts 10
procent.
Het aantal vrouwelijke burge
meesters valt in Nederland
nog altijd bar tegen: 9 procent.
Maar het kan natuurlijk nog
slechter: in België bijvoor
beeld, waar het percentage 4
bedraagt. Nog niet eens de
helft dus. Met de Eva's onder
de gemeenteraadsleden (22
pet.), wethouders (17 pet.),
statenleden (30 pet.) en gede
puteerden (24 pet.) winnen we
eveneens ruimschoots. Voor
België zijn deze percentages
respectievelijk 14,10,15 en 5.
Op gelijk niveau met de Bel
gen staan we, o schande, als
het gaat om het aantal com
missarissen der koningin of
gouverneurs van de vrouwelij
ke kunne: nul komma nul.
Ook het percentage vrouwelij
ke ministers is in beide landen
identiek: ruim 20 pet. Helaas
is er ten aanzien van de staats
secretarissen geen goede ver
gelijking mogelijk, want Bel
gië heeft er maar één. Een
man.
Het kamerlid
van de week
De Tweede Kamer telt 150 le
den, maar van dat aantal ge
niet hooguit tien procent natio
nale bekendheid. Daarom zet
ten we elke week de schijnwer
per op één van onze minder be
kende volksvertegenwoordi
gers. Vandaag ter kennisma
king: Machteld Versnel-
Schmitz (D66), 52 jaar, uit
Utrecht.
„Je wordt er
wel eens
horendol van"
„Sorry voor de rommel op m'n
bureau. Ik was juist van plan
vandaag weer eens wat stapels
paperassen in m'n archief te
bergen. Hier wreekt zich het
gemis aan een persoonlijke
medewerker. De meeste ka
merleden hebben een eigen se
cretaris of secretaresse maar
wij van D66 niet. We hebben
alleen een algemene staf van
beleidsmedewerkers, die ten
dienste staat van de fractie als
geheel. Een prima team, daar
niet van, maar op de leden
i-kamerlid Machteld Ver-
snel-Schmitz.
foto: dijkstra
daarvan kun je niet perma
nent een beroep doen".
„Ik behoor tot de laatste lich
ting nieuwe kamerleden, van
september 1989. Ik weet nog
goed hoe ik me de eerste
maanden voelde: gejaagd en
verwilderd".
„Gelukkig had ik al een be
hoorlijke politieke ervaring
achter de rug, want ik ben ja
renlang raadslid en statenlid
in Utrecht geweest. In 1970,
vier jaar na de oprichting van
onze partij, werd ik lid van de
allereerste D66-fractie in de
Utrechtse gemeenteraad. Dat
was pas echt afzien! Je moest
alles zelf uitzoeken en bestu
deren, want er bestond im
mers helemaal geen D66-frac-
tie vóór ons. Er waren dus
geen oude rotten met erva
ring, op wie je kon terugval
len. In de Kamer was dat na
tuurlijk wel het geval".
„Ik was erg blij dat ik als ka
merlid onder meer volkshuis
vesting en ruimtelijke orde
ning mocht gaan doen. Als
raads- en statenlid had ik daar
ook veel mee te maken, dus
dat was voor een groot deel be
kend terrein. Toch heb ik ge
merkt dat ik in het begin door
de deskundigen van de andere
fracties met enige argwaan
werd bekeken. Men besteedde
nauwelijks aandacht aan me,
want zo'n nieuweling zou er
wel niet veel van weten, niet
waar? Pas toen men een paar
keer in een debat had gemerkt
dat ik er echt goed in thuis
was, kreeg ik het gevoel dat ik
werd geaccepteerd".
„Natuurlijk is het vaak fruste-
rend dat je tot een oppositie
partij behoort. Je krijgt de
ideeën van je eigen fractie er
bijna nooit door. De mooiste
momenten die ik tot nu toe als
kamerlid heb gehad zijn dan
ook de keren dat een motie of
een plannetje van mij door de
meerderheid van de Kamer
werd overgenomen".
„Aan het kamerlidmaatschap
ben je minstens zeventig uur
per week kwijt. Daar wordt je
wel eens horendol van hoor,
want voor de leuke dingen des
levens heb je nauwelijks tijd
meer. Een van de weinige uit
spattingen die ik me nog ver
oorloof is m'n zaterdagse be
zoek aan de bloemenmarkt in
Utrecht. Heerlijk vind ik dat,
vooral als de markt bijna afge
lopen is en je lekkere grote
bossen kunt kopen voor een
appel en een ei. De zaterdagen
probeer ik zo veel mogelijk vrij
te houden voor mezelf en m'n
gezin. Ik heb drie kinderen,
die gelukkig al vrij zelfstandig
zijn. De jongste is vijftien. Als
ik nog kleine kinderen thuis
had gehad zou ik niet aan een
baan als deze zijn begonnen.
Dat zou ondoenlijk zijn ge
weest".
Agenda Tweede Kamer
De Kamer debatteert vandaag
onder meer over de waterver
ontreiniging. Vanavond komt
de begroting voor Antilliaanse
en Arubaanse Zaken aan bod.
Morgen wordt een groot deel
van de dag besteed aan de be
grotingen voor Binnenlandse
Zaken en Landbouw. Des
avonds mag staatssecretaris
Simons weer eens het strijd
perk betreden om zijn plan
nen voor een nieuwe ziekte
kostenverzekering te verdedi
gen. Donderdag worden de
laatstgenoemde drie onder
werpen afgerond.
voor duidelijke aanwijzingen
heeft. Ook hekelt Bader het feit
dat Peper vertrouwelijke infor
matie uit een besloten vergade
ring op straat gooit.
Peper zei in een interview in
Het Parool „dat de politie heeft
ontdekt dat hier in Rotterdam
1100 Turken stonden geregi
streerd op één adres. Dit bete
kent dat er busladingen vol
mensen uitkeringen komen ha
len en dan weer terugkeren
naar Turkije. Dit soort dingen
gebeurt".
De eerste burger van Rotter
dam meende zo de stelling te
onderbouwen dat bestanden
van verschillende overheidsin
stanties aan elkaar gekoppeld
moeten worden om dergelijk
misbruik van sociale voorzie
ningen terug te dringen. De
woordvoerster van Peper be
vestigde de juistheid van het ci
taat en voegde daaraan toe dat
de burgemeester geen enkele
reden ziet op zijn woorden te
rug te komen.
De Gemeentelijke Sociale
Dienst weet niets van de fraude
af. Volgens een woordvoerder
van de GSD is dit soort omvang
rijke fraude ook onmogelijk
zonder dat de dienst het weet.
„Het is een onzinverhaal en zo
ongenuanceerd dat wij er niet
eens op willen reageren", aldus
de GSD-woordvoerder.
Brinkman dringt
aan op extra
bezuinigingen
HARDERWIJK - CDA-frac-
tieleider Brinkman vindt dat de
extra maatregelen die het kabi
net binnenkort moet nemen om
de begroting op orde te brengen
vooral moeten worden gezocht
in extra bezuinigingen.
Brinkman maande het kabinet
gisteravond op een spreekbeurt
in Harderwijk de problemen
niet vooruit te schuiven ten
koste van het financieringste
kort. Hij ziet in de verslechter
de economische omstandighe
den een reden te meer om de
wao-plannen van het kabinet
ongewijzigd door te voeren. De
CDA-fractieleider noemde het
onverstandig van die plannen
af te wijken. „Het kabinet heeft
iets stevigs voorgesteld, we
moeten de discussie niet steeds
weer oprakelen".
Brinkman is van mening dat
het kabinet „met stevigheid en
precisie" het aantal illegaal in
ons land verblijvende buiten
landers moet terugdringen. Hij
noemde het heel zuur dat de
overheid bij de Bijlmerramp
een beroep moest doen op de ad
ministratie van postorderbe
drijven om de identiteit van
mensen te achterhalen.
De CDA-fractieleider sprak
zich uit tegen een verplichte po
lio-vaccinatie. Hij wees er in de
richting van de PvdA-fractie op,
die voorstander is van verplich
te polio-vaccinatie, dat er ook
geen verplichte aids-keuring is.
ZOETERMEER Staatsse
cretaris Wallage van onder
wijs is tevreden over het ver
loop van de fusies van scho
len in het voortgezet onder
wijs. Een kwart van de 1.455
scholen is betrokken bij een
fusie. Die leiden vooral tot de
vorming van brede scholen
gemeenschappen met voor
bereidend beroepsonderwijs
(vbo), algemeen vormend on
derwijs (avo) en voorberei
dend wetenschappelijk on
derwijs (vwo).
Wallage meldde dat gisteren op
het ministerie in Zoetermeer bij
de installatie van de project
groep Scholengemeenschaps
vorming. Die bestaat uit een
groep ambtenaren die zich de
komende jaren speciaal bezig
houdt met de problemen waar
scholen op stuiten bij fusies met
andere scholen. Die fusies heb
ben te maken met de invoering
van de zogenoemde basisvor
ming in augustus 1993. Daar
door krijgen leerlingen in het
voortgezet onderwijs in de eer
ste drie jaren globaal dezelfde
vakken.
Tot 1 oktober hebben zich bij
het ministerie 358 scholen ge
meld die willen fuseren. Dat
leidt tot 119 nieuwe scholenge
meenschappen. Volgens Walla
ge zijn er nog meer scholen die
bezig zijn met fusies, maar die
zijn in hun besprekingen nog
niet zo ver dat ze dat melden bij
het ministerie.
Ruim 120 van de scholen die
zich hebben gemeld, móeten fu
seren omdat ze onder de ophef
fingsnorm (240 leerlingen) te
recht zijn gekomen. Dat is on
geveer een derde van de met op
heffing bereigde scholen. De
resterende te kleine scholen
hebben nog tot 1 oktober vol
gend jaar de tijd om een aan
vraag voor fusie in te dienen.
Wallage heeft die termijn in
maart verruimd, omdat de
eerder genoemde datum van 1
oktober dit jaar niet haalbaar
bleek. Bovendien kunnen scho
len die minder dan 240 maar
meer dan 180 leerlingen heb
ben, een beroep doen op een uit
zonderingsclausule
