uropa dekmantel binnenlandse
roblemen op CDU-partijdagen
5
„VN-troepen in Joegoslavië waarschijnlijk op goede weg"
li
Buitenland
mvol sportpaleis voor
ly Graham in Moskou
fWT^
2335.-
CUBA-CARIBISCH GEBIED
nkrijk wijst
onnen uit
JS Frankrijk heeft vier Russische
n-agenten laten weten dat ze voor het
van deze maand het land dienen te
n verlaten. De agenten worden be-
i van spionage naar het testpro-
van de Franse kernwapens. Naar
ding van de affaire is een Franse
burger aangeklaagd op beschuldiging
indverraad. Tegen twee andere ver-
?n loopt een justitieel onderzoek om-
met de Russische agenten zouden
n samengewerkt. De Franse televisie-
TF1 berichtte dat de Fransen op het
van de spionnen kwamen na een tip
n oud-agent van de KGB, de voormali-
chtingendienst van de Sovjetunie. De
ep in juli naar Frankrijk over.
Eindelijk voedsel
voor Bardera
BARDERA Een Duits vrachtvliegtuig heeft
gisteren voor het eerst sinds elf dagen voedsel
hulp afgeleverd in de door hongersnood ge
troffen Somalische stad Bardera. De landing
liep bijna uit op een ramp, toen een guerrilla
strijder een granaat afvuurde die het vliegtuig
net miste. Door het incident is het duidelijk
dat van regelmatige noodhulptransporten op
Bardera voorlopig geen sprake kan zijn. Bar
dera is een van de steden in Somedia die het
hardst getroffen worden door de hongersnood.
Dagelijks sterven er zo'n 70 mensen. Het
voedsel dat gisteren afgeleverd werd is goed
voor twee dagen. Er bevinden zich zo'n 17.000
mensen in Bardera. Het voedsel dat het Duitse
vliegtuig afleverde bestond onder meer uit
melkpoeder uit Nederland.
Aardbeving
in Marokko
RABAT Bij een lichte aard
beving in het zuidoosten van
Marokko zijn gisteren een moe
der en haar dochtertje om het
leven gekomen. De vrouw had
met haar kind toevlucht ge
zocht in een overdekte markt in
de plaats Tafïlalet. Ook raakten
vijftien mensen gewond. De be
ving, die een kracht had van 5,2
op de schaal van Richter, werd
het sterkste gevoeld in de regio
Erfoud. Er was melding van
stroomstoringen als gevolg van
de aardbeving. Over de omvang
van de eventuele schade was
niets bekend.
Apendierentuin in
Abchazië verwoest
SOECHOEMI Gewapende Georgiërs heb
ben een onderzoeksinstituut in de Georgische
regio Abchazië verwoest en apen, potentieel
dodelijke virussen en een experimenteel vaccin
tegen aids gestolen. De Komsomolskaja Pravda
schreef dat alleen de muren van het Instituut
voor Experimentele Pathologie en Therapie
nog overeind stonden en dat de helft van de
3000 apen en andere primaten die voor testen
werden gebruikt, zijn gedood of zijn gestolen.
De 'apendierentuin' is een van de vele plaatsen
in^de Abchazische hoofdstad Soechoemi die
zijn vernietigd sinds in augustus de strijd in de
regio losbarstte nadat Georgië troepen had ge
stuurd. Het instituut is beroemd vanwege zijn
grote collectie apen uit de hele wereld en door
zijn onderzoeken.
Rellen Cameroun na
verkiezingsuitslag
YAOUNDE Kort nadat het
hooggerechtshof van Cameroun
gisteren officeel had bekendge
maakt dat Paul Biya de presi
dentsverkiezingen van 11 okto
ber had gewonnen, braken er rel
len in het Westafrikaanse land
uit. Volgens het hof behaalde de
zittende president Biya een krap
pe overwinning op zijn rivaal
John Fru Ndi. In de provincie
stad Bamenda staken opstande
lingen huizen in brand van pre
mier Simon Achidi Achu en an
dere prominente Camerounse re
geringsfiguren van de eenheid
spartij, de Camerounse Demo
cratische Volksbeweging.
Vredesmacht verovert
basis in Liberia
MONROVIA De Westafrikaanse vredesmacht in Li
beria heeft gisteren een belangrijke basis veroverd van
rebellen onder leiding van Charles Taylor. Straaljagers
van de vredesmacht ECOMOG bombardeerden tevens
Gbarnga, het hoofdkwartier van Taylor in het binnen
land. Terwijl de gevechten rond de hoofdstad Monrovia
doorgingen, meldden ooggetuigen dat Westafrikaanse
troepen Caldwell hadden ingenomen. Deze basis aan de
rand van Monrovia was een van de belangrijkste steun
punten van het Nationaal Patriottisch Front van Libe
ria (NPFL). De val van Caldwell is een belangrijke te
genslag voor het NPFL dat vorige week donderdag met
een nieuw offensief begon. De Verenigde Naties en de
Verenigde Staten trokken eerder deze week een groot
deel van hun vertegenwoordigers terug uit Liberia. De
hoofdstad Monrovia heeft dezer dagen de zwaarste ge
vechten te verduren in twee jaar tijd.
i S WIJNANDS
ELDORF - Vorig
in Dresden, speelde
C tter Helmut Kohl op de
n lagen van zijn CDU
1( ansrol. Als 'kanselier
b Duitse eenheid' liet
n ïieuwe Oostduitse par
iten uitvoerig aan het
Ze mochten hun hart
n over het DDR-verle-
het moeizame hereni-
roces, óók binnen het
'0 waar de door de wol ge-
parlementariërs uit
emocratische Westen
pans weinig moeite de-
iq en doen hun gro-
h ervaring en kennis,
ook hun betweterig-
it collegiale proporties
;e brengen.
ir, in Düsselfdorf, waar
de CDU-partijdagen
beginnen is de positie van Kohl
minder glanzend. De stemming
in Duitsland is, net als binnen
de CDU, snel veranderd. De
partij rafelt aan alle kanten. Er
is een onverholen roep naar
'conservatieve lichtbakens' in
de partijleiding, zoals Heinrich
Lummer, woordvoerder van de
Konservativen binnen het
CDU, het noemt. De modernis
ten van toen zijn oud geworden,
en bijna uitgerangeerd. Heiner
Geissler, progressief en strijd
baar, stortte afgelopen week
einde met zijn ULV-vliegtuig
neer en zal de partijdagen
moeten missen. Het is nog
maar de vraag of hij in het be
stuur herkozen wordt. En de
niet minder strijdbare Rita
Süssmuth, de Bondsdagpresi
dente die in het verleden partij
chef Kohl herhaaldelijk hinder
lijk voor de voeten liep, heeft
zich niet eens meer herkiesbaar
gesteld. Volgens partijsecreta
ris Peter Hintze moet de CDU
meer dan ooit de partij van het
midden blijven, en oppassen om
met een bedenkelijke koers-
zwenking stemmen rechts van
het midden weg te halen.
Europa had op de komende par
tijdagen een prachtige dekman
tel kunnen zijn voor de nijpen
de binnenlandse problemen.
Het had een veelzijdig en be
trekkelijk veilig thema kunnen
zijn. Maar de financiering van
de economische wederopbouw
van de nieuwe deelstaten heeft
zich als minstens zo belangrijk
discussiepunt aangediend. Uit
gerekend door toedoen van
Oostduitse CDU-afgevaardig-
den die de partijleiding er toe
gedwongen hebben concreet
over dit thema te praten.
Niet happig
Het partijbestuur is daar niet
erg happig op en wil ten koste
van alles voorkomen dat er op
de partijdagen een openlijk en
ongetwijfeld controversieel de
bat wordt gevoerd over de wijze
van financiering van de DDR-
erfenis: belastingverhogingen,
en wanneer dan?, toch een
vorm van 'dwangobligaties', of
een hogere bijdrage van alleen
de beter-verdienenden? Het
zijn voor de regering en dus
voor de CDU hoogst precai
re vragen. Maar onder aanvoe
ring van de bijna gehate ver
keersminister Krause dringen
de 151 Oostduitse van de in to
taal 1000 afgevaardigden aan
op concrete uitspraken en
maatregelen. Ook het thema-
Europa is minder onschuldig
dan het aanvankelijk leek. Van
de bijna vierhonderd tekstbij
dragen uit de partij hebben er
meer dan 270 betrekking op het
begrip Europa. Allemaal vra
gen ze om duidelijkheid en zelfs
garanties over de toekomstige
rol van Duitsland, de deelstaten
afzonderlijk en de gemeenten
in het geïntegreerde Europa.
Brussel mag niet alles gaan be
disselen en de mark mag niet
aangetast worden. De CDU wil
zich niettemin als een Europese
partij profileren. Kanselier
Kohl zal weinig moeite hebben
om zijn partij Europa-vriende
lijk te laten optreden, al zal ook
hij zelf andermaal aandringen
op meer bevoegdeheden voor
het Europese Parlement, op
minder centralisme in Brussel
en op gemeenschappelijke op
lossingen voor nijpende proble
men, met name dat van de asiel
zoekers.
Dat het in de CDU niet allemaal
meer is zoals het jarenlang was
de rijen gesloten en deemoe
dige gehoorzaamheid aan het
hoogste partijgezag bewijst
het feit dat voor 't eerst onge
vraagd en tegen de wil van het
bestuur in zich een bestuurs-
kandidaat gemeld heeft voor
het vice-voorzitterschap. Het is
de Saksische minister van bin
nenlandse zaken, Heinz Eg-
gert, die met onconventionele
daden en uitspraken de CDU-
centrale in Bonn doorlopend
opschrikt en ergert.
Geld nodig voor nazi-schat
De 58-jarige Helmut Gansel (rechts), voormalig agent van de Tsjechische inlichtingendienst, is naarstig
op zoek naar sponsors uit het bedrijfsleven om het opgraven van een nazi-schat in de buurt van Praag te
financieren. Op een groot opgezette persconferentie in Amsterdam presenteerde Gansel zich gisteren
onder anderen met dr. Bohatova (midden), adviseur van de Tsjechische president Havel, om de achter
grond te schetsen van 'de schat van Stechowitz'. Dat het project commercieel tot op het bot wordt uitge
beend blijkt wel uit het voornemen om een speelfilm te maken over het boek The Prague Connection' dat
binnenkort uitkomt. De filmrechten blijken te zijn opgekocht door de omstreden zakenman Robert Doorn
(links). foto: anp
ADVERTENTIE
-Projectbureau Sociale Vernieuwing Gemeente Den Haag-
„Ongewone vragen", zei Mar
garita, een gepensioneerde le
rares. Ze was bezig het geloof te
vinden dat de communistische
staat haar zo lang heeft onthou
den. Ze vond het mooi dat Gra
ham in gewone mensentaal
sprak, anders dan de Russisch-
orthodoxe kerk. Daar gaat alles
in het onbegrijpelijke oud-
kerkslavisch.
gJOU „Waarom leven
e8isen niet in vrede? Waar-
l' le lucht blauw? Waarom
;t me niet mijn leven te
eren? Waarom heb ik
larom?
m 5.000 Russen verzamel-
fh gisteren in het Olym-
portcomplex om van Bil-
ham een antwoord te
op deze en andere kwel-
levensvragen. De be-
Amerikaanse evange-
al vele malen eerder in
l, zelfs in de atheïsti-
ivjetunie geweest, maar
zijn eerste kruistocht
t land, aldus perswoord-
Larry Ross. Graham is
kou op uitnodiging van
•ken van Rusland. De
:iding en training heb-
jaar geduurd en de kos-
het religieuze circus
ibracht door christenen
hele wereld, inclusief
:i hadden gezegd dat we
;n honderd man bij el-
rnden krijgen voor het
sei een van de Russen in
irogramma. „Ons koor
10 man".
,he lippen in de zaal be-
'oorzichtig mee met de
itse liederen die het
koor van Russen, Wi-
Oekraïeners en Litou-
|u eens met piano, dan
let orgelbegeleiding of a
|bracht. De in Oezbekis-
)ren Sjirinaj Dosova, nu
'angeliste in Moskou,
op de blije toon waar
lovigen niets bij voelen
bijzondere gebeurtenis
in haar le-
toen vernam
lezus voor haar was ge-
maar... hij leeft voort,
haar mooie woorden
op de vloer voor het po
litiemensen met grijze
ltsen op in walkie-tal-
waten en joegen ordebe-
in Leger-des-Heilsach-
„Het begon wel leuk", zei de 23-
jarige Ira, een wetenschappelijk
medewerkster. Ze was gekomen
omdat ze Billy Grahams vragen
wel interessant vond. Het ant
woord? Dat heeft ze niet gekre
gen. Ira, teleurgesteld: „Het
was mij te oppervlakkig".
ERDUT Zwijgend staat de
in een blauw kogelvrij vest
gestoken VN-soldaat voor
zijn geïmproviseerde wacht
huisje. Zwijgend groet hij
richting witte Peugeot, waar
van hij de bestuurder her
kent als zijn commandant, de
Belgische kolonel Pierre Pee-
ters. Het hek zwaait open, de
toegang tot de Kroatische
corridor tussen de twee door
de VN gecontroleerde gebie
den aan weerszijden van
Osijek ligt open. Tenminste
voor de kolonel.
Waar de commandant verder
mag rijden, worden de in zijn
gevolg meerijdende journalis
ten bij de eerste de beste Kroa
tische politiepost terugge
stuurd naar het VN-gebied. Ac
creditatie van de Verenigde Na
ties en bemiddeling van de kolo
nel helpen niet. Peeters mag
doorrijden naar het luttele kilo
meters verderop gelegen VN-
hoofdkwartier aan de andere
zijde van de rivier de Drava. De
'volgers' zien zich in de stro
mende regen gedwongen een
omweg van 120 kilometer te
maken. Gebrek aan officiële
toestemming geldt als de offi
ciële reden van het gebrek aan
Kroatische medewerking. Zo
wel de kolonel als de journalis
ten hebben genoeg aan de steel
se blikken van de agenten op de
in de Servische hoofdstad Bel
grado geregistreerde volgwa-
gen om de werkelijke reden van
de pesterij te bevroeden. Servi
sche nummerplaten zijn in de
fel nationalistische Kroatische
stad Osijek niet populair.
Het incident is tekenend voor
de situatie in en rond de door de
VN gecontroleerde gebieden in
Kroatië. Op papier heeft de VN
het voor het zeggen, maar in de
praktijk zijn het nog steeds de
lokale autoriteiten dje de dienst
uitmaken in het gebied.
Terrorisme
Op papier garanderen de VN
vrij verkeer tussen en in de Uni
ted Nations Protected Area's
(UNPA's), in de praktijk zijn
het de Servische en Kroatische
vechtersbazen die bepalen wie
wel en niet wordt toegelaten.
Kolonel Peeters, als vice-com-
mandant van de VN-vrede-
stroepen in het gebied toch niet
de minste, kan daar weinig aan
veranderen. Hij verheelt de
problemen niet: „De eerste fase
van het vredesplan is voltooid.
De officiële Kroatische en Joe
goslavische legereenheden heb
ben zich uit het gebied terugge
trokken. De tweede fase waarin
de paramilitaire bendes ontwa
pend moeten worden, is vastge
lopen. Op ,dit ogenblik zit er
weinig schot in de zaak, we wer
ken binnen een mandaat waar
bij op basis van vrijwilligheid de
wapens worden ingeleverd.
Voorheen ging dat goed, nu
gaat dat minder. De orders tot
ontwapening die in Knin
moeten worden gegeven, ko
men niet meer af'.
Grootste probleem van alledag
voor de blauwhelmen is het ter
rorisme waarmee de Servische
autoriteiten de laatst overge
bleven niet-Serviërs uit de UN
PA's willen jagen. Kroaten, Ru
thenen, Hongaren en andere et
nische groeperingen worden
onder de ogen van de VN weg
gezuiverd. De wereld toont zich
verontwaardigd over de etni
sche zuiveringen in Bosnië,
over die in Kroatië wordt nau
welijks gerept. „De zuivering
was al vrijwel klaar toen de VN
ter plaatse kwam. Wat we nu
zien, is de afwerking", aldus
Peeters.
Bomaanslagen, intimidatie, het
in brand steken van woningen,
de VN kan er nauwelijks tegen
optreden. „Als er levens op het
spel staan, grijpen we in, maar
meer dan de politie waarschu
wen kunnen we niet doen. We
zijn meestal te laat, we kunnen
niet overal zijn. Wel zien we toe
op de vervolging van de schuldi
gen, maar we moeten keer op
keer constateren dat ook de
rechtspraak niet meer werkt
zoals dat in een democratie zou
behoren".
Politie
Peeters ziet een vicieuze cirkel
ontstaan. Veel van de soldaten
die zich onder fase 1 van het
vredesplan hadden moeten te
rugtrekken, hebben hun wa
gens blauw geschilderd en een
politie-uniform aangetrokken.
Als agent zijn zij terug gekeerd.
Er is veel te veel politie, maar
de autoriteiten zeggen hen niet
te kunnen missen wegens de
vele bomaanslagen en de on
rust. „Wij hebben vragen bij het
gedrag en het optreden van
deze politie-agenten die eigen
lijk geen agénten zijn. Zij zor
gen ervoor dat het bewape
ningsniveau in de streek veel te
hoog blijft. Als zij inderdaad
zouden optreden, dan zou het
terrorisme snel moeten afne
men. Maar dat gebeurt dus juist
niet", stelt Peeters juist de poli
tie mede verantwoordelijk voor
het etnisch geweld. Toch vindt
hij zijn taak niet zinloos. „Als
we er niet waren geweest, zou
de situatie,veel erger zijn. We
zitten waarschijnlijk op de goe
de weg". De beide partijen met
hoge principes confronteren,
helpt volgens hem niet. De VN
lossen de zaken lokaal zo prak
tisch mogelijk op, aldus Pee
ters. Hoogdravende scherpslij
perij is hem vreemd.
Het geweld heeft zich tot dus
verre niet tegen de vredes
macht gekeerd. Een van de in
Baranja gestationeerde Belgi
sche soldaten heeft het leven
verloren toen hij op een mijn
reed, maar dat wordt algemeen
als een ongeluk betiteld. Pee
ters ziet wel dat de VN klem
dreigt te raken tussen de Servi
sche politiek om de UNPA's te
'serviseren' en het Kroatisch
verlangen om de verloren ge
bieden terug te winnen. Beide
partijen zien de VN daarbij als
struikelblok. Vooral de Kroati
sche politiek om Kroatische
vluchtelingen terug te sturen
naar de UNPA's baart Peeters
zorgen. Ternauwernood kon
begin deze maand een demon
stratieve mars van verdrevenen
naar het vroeger door hen be
woonde gebied worden voorko
men.
Ontwapening
Onder fase 3 moeten de VN
zorg dragen voor de terugkeer
van alle oorspronkelijke bewo
ners. Officieel had dit al moeten
gebeuren, maar op dit moment
zijn de troepen daar nog niet
klaar voor. Er zijn nog te veel
wapens. Fase 2, de ontwape
ning van de paramilitaire een
heden, is nog niet afgerond. De
Kroatische huizen zijn nog ver
woest of inmiddels door de Ser
viërs ingepikt. Hoe lang de
Kroaten zich deze politiek van
pappen en nathouden nog laten
aanleunen, is de vraag. De poli
tieke druk vanuit Zagreb om de
mensen te laten terugkeren
neemt toe.
„Wij'houden de Kroaten niet
aan het lijntje", reageert Pee
ters verontwaardigd op een
suggestie daartoe. ,.De Servi
sche vluchtelingen die hier zijn
ondergebracht, zijn ook niet al
tijd gelukkig, maar hebben wei
nig keus. De Serviërs zouden
naai* huis moeten, dan kunnen
de Kroaten hier terugkeren. Op
dit moment is dit uitgesloten.
We kunnen de Kroaten geen
veiligheid bieden. We proberen
een mechanisme op gang te
brengen, waardoor de massale
verhuizing kan beginnen. Maar
het blijft moeilijk om de com
municerende vaten zodanig
met elkaar te verbinden dat de
Serviërs ergens anders onder
gebracht worden en de Kroaten
terugkeren".
'formen Russen weg die
voren waren geko-
s God? Waar komt Hij
p?" De meester zelf was
fen draven en walste via
aler in meedogenloos
Jj over het publiek heen.
T- Geweld. Ziekte. Echt-
'g. Waarom?"
ADVERTENTIE
SIJTHOFF PERS REIZEN 070-3190882
Wie van de drie?
De Amerikaanse verkiezingsstrijd lijkt op z'n hevigst in het kleine
plaatsje Manchester in de staat Massachusetts. Vroeger waren er
aparte banken voor zwarten en blanken, nu lijken Democraten en Re-
0hHI
publikeinen niet meer bij elkaar te willen zitten. Zou de stationstele
foon in het midden voor de onafhankelijke presidentskandidaat Ross
Perot zijn? foto anp
16-daagse strandvakantie
inclusief 2 excursies
Cuba is een fantastisch eiland met lange witte stranden, azuurblauwe
wateren en aangename temperaturen De Atlantische en Caribische kust
zijn bij uitstek geschikt om te duiken, zeilen en surfen. Naast natuurschoon
en cultuur biedt Cuba ook een gevarieerd historisch en culinair aanbod.
Dankzij de kleurrijke en vriendelijke bevolking zult u zich al snel thuis voelen
op het 'andere' Cuba.
De badplaats VARADERO waar uw hotel is gelegen, is de meest
ontwikkelde badplaats van het eiland. Hier vindt u langgerekte witte
zandstranden, talrijke restaurantjes, een golfbaan en een ruim aanbod aan
water sportfaciliteiten
U verblijft in hotel TUXPAN, een vrij nieuw 4 sterren hotel, direkt aan het
fraaie strand gelegen.
FACILITEITEN: receptie, grote lobby, liften, restaurants, souvenirshop,
poolbiljart, bar en discotheek.
Verder een groot zwembad met kindergedeelte, poolbar en grillrestaurant,
tennisbanen en tafeltennis.
Uw 2-persoonskamer is ruim en modem ingericht met volledige faciliteiten.
INCLUSIEF
vliegreis Amsterdam-Varadero v.v. per Martinair charter
transfers
14 overnachtingen op basis van half-pension
2 dagexcursies inclusief lunch naar HAVANNA en QUAMA
visumkosten
eigen Sijthoff Pers begeleiding tijdens de gehele reis.
VRAAG VRIJBLIJVEND ONS UITGEBREIDE PROGRAMMA AAN!
(Deze reis wordt uitgevoerd door Arke en vindt doorgang bij 25 personen).
Inlichtingen en boekingen telefonisch uitsluitend onder
maandag t/m vrijdag van 09.00-15.30
pp
16-daagse
vliegreis
Vertrekdatum:
28 november
