B
P: 'Beperk
et aantal
okkasten
i Leiden'
e machtstrijd in 'mans hand boven'
Zwem-
vierdaagse
in De
Schelft
B2
Verlangen
naar
gestreken
overhemd
B3
Snelheidsduivels geschokt door 'Franse' ribbels
Begeleiding patiënt wezenlijk bij DNA-test
Winst en omzet Kondor
Wessels stijgen fors
ALLERLEI(DS)
Hou 't droog!
CcidócSoiwant
WtÊÊÊÊKÊËÈKÊM
PA
LEDEN
EN OMGEVING
LEIDSE COURANT DINSDAG 20 OKTOBER 1992
EN De Socialistiese
in Leiden wil dat het
gokkasten in horeca-
jnheden wordt beperkt,
fé's zou maar één go-
maat moeten worden
staan, terwijl in snack-
sportkantines en jonge
ntra helemaal geen
sten zouden mogen
ie heeft de SP een initia-
dsvoorstel ingediend in
ïeenteraad. Het doel van
ialisten is om gokversla-
irug te dringen en zo mo-
;e voorkomen. Ook de cri-
teit die daarbij hoort,
rorden bestreden,
is de cijfers van de SP
in Leiden driehonderd
in allerlei horecage-
leden. Het Consultatie-
i voor Alcohol en Drugs
in Leiden signaleerde
tijd geleden al dat er
meer gokverslaafden om
vroegen. Vorig jaar heb-
im honderd mensen
et CAD gewend met een
eem van gokverslaving,
woordig krijgt het bu-
emiddeld wel één of twee
lding per week binnen,
{treft vooral jongeren tus-
15 en 22 jaar.
De verleiding om een kwartje in
een gokautomaat te gooien is,
voor hen groot, zeker als die in
zogeheten 'laagdrempelige' ge
legenheden staat als een snack
bar of en jongerencentrum.
Crimineel
Gokverslaafden die niet genoeg
geld hebben, doen alles om aan
geld te komen. Ze steken zich
tot over hun oren in de schuld,
of plegen vermogensdelicten als
inbraken, diefstallen en over
vallen.
Bovendien blijkt de legale ex
ploitatie van speelautomaten
steeds vaker te zijn verweven
met criminele of half-criminele
organisaties. Dat zou echter in
Leiden nog niet het geval zijn,
aldus de SP.
In een aantal andere steden,
waaronder Deventer en Breda,
heeft de gemeente overeenkom
sten met de horeca-onderne-
mers kunnen sluiten waarbij
het aantal gokautomaten werd
beperkt. In Leiden is daartoe
nog niets ondernomen. Wel ver
biedt Leiden al sinds jaar en dag
de fenomeen van de gokhallen.
Dat moet ook vooral zo blijven,
vindt de socialistische fractie.
Dat moet echter worden aange
vuld met een beperking op
plaatsing.
Nog nooit eerder vertoond in Leiden: de 'Franse' ribbels.
buil los in de supermarkt
SN ,,Er loopt een pitbull los in de Digros". Een veront-
ïgde klant van de supermarkt aan de Langegracht kwam gis-
Idag met deze mededeling aan het politiebureau. De politie
L direct een kijkje te nemen. Aangetroffen werd een kleine
•pitbull, die in een supermarktkarretje zat. Tegen de eige-
geen proces-verbaal opgemaakt.
i tegen lantaarnpaal
Een lantaarnpaal aan de Rijnsburgerweg in Leiden
iet gistermiddag ontgelden, toen een bedrijfsauto ertegen
3. De bestuurder, een 34-jarige Amsterdammer, kwam
ichting van Oegstgeest en moest uitwijken voor een dier.
'tte de trottoirband, verloor de macht over het stuur en
|;ot stilstand tegen een lantaarnpaal. De bestuurder moest
i gebroken pols en een hoofdwond worden behandeld in het
Ie voorzijde van de auto raakte zwaar beschadigd.
LEIDEN 'Ke-dengboink, ke-
deng boink!'. Wie deze week
met een te hoge snelheid over
de Ketelmeerlaan in Leiden
rijdt, krijgt het idee dat de wie
len onder zijn auto vandaan
springen. Hoe onopvallend ze
ook zijn, het effect van de vorige
week aangebrachte, voor Lei
den nieuwe soort verkeers
drempels liegt er niet om. Dus
zit er niets anders op dan snel
heid te minderen.
Ze zijn gemaakt van kunststof,
steken maar een stukje boven
het wegdek uit en zijn geïnspi
reerd op verkeersremmers op
de Franse tolwegen. „Je kunt
ze" eigenlijk beter ribbels noe
men", zegt hoofd bestrating
van de gemeente, R. Fraanje.
Deze ribbels moeten het ver
keer op de Ketelmeerlaan danig
gaan afremmen.-Bij de gemeen
te stroomden de afgelopen tijd
klachten binnen van mensen
die vinden dat er op de Ketel
meerlaan gevaarlijk hard wordt
gereden.
De gemeente nam een kijkje en
constateerde inderdaad, dat
zeer veel automobilisten de
maximumsnelheid aan hun
laars lappen. Besloten werd om
verkeersremmers aan te bren
gen, waarbij bij wijze van expe
riment gekozen werd voor een
'Franse' variant. Medewerkers
van. civiele werken werden op
het idee gebracht door de obsta
kels zoals die ook te vinden zijn
op Franse tolwegen, vlak voor
het naderen van een betaal-
punt. De eerste ribbels die wer
den aangebracht, sorteerden
LEIDEN De mensen die aan
de hand van DNA-onderzoek
willen weten of zij een erfelijke
ziekte hebben, moeten goed
worden begeleid, net als hun fa
milie. Daarvoor pleit prof.dr. G.
van Ommen, de nieuwe hoogle
raar anthropogenetica aan de
medische faculteit van de Rijks
universiteit Leiden.
De uitslag van het DNA-onder-
zoek verlost de adviesvragers
van een hoop onzekerheid. Zij
weten eindelijk of zij aan een er
felijke ziekte lijden, of dat hun
erfelijk materiaal een ziekte op
hun kinderen kan overdragen.
Maar elke uitslag, positief of ne
gatief, brengt de persoon uit ba
lans. Iemand die zich er jaren
lang op heeft ingesteld dat hij
ziek was of zou worden, en die
niet ziek blijkt te zijn, is van
slag. Net zoals iemand een klap
krijgt als hij te horen krijgt een
ernstige erfelijke ziekte onder
de leden te hebben. De komen
de jaren zal het aantal verzoe
ken om onderzoek van het ge
netisch materiaal (DNA) sterk
stijgen. Jaarlijks komen nu zo'n
vijfhonderd aanvragen daar
voor binnen. Binnen enkele ja
ren zal dat zijn gestegen naar
tweeduizend, volgens Van Om
men het maximum. Door het
DNA-onderzoek. zal het aantal
te onderscheiden'aandoeningen
stijgen van vijftig nu naar zo'n
vijfhonderd.
VAN HAASTEREN
!N Twee gevelste-
an het huis aan de
straat 49 vertellen het
il van de machtstrijd
uwen geleden woedde
de man en vrouw des
Met het aanbrengen
ze gevelstenen wilden
m zien wie de baas in
'as. Over deze stenen,
rouwenhoofd en een
inhand, gaan nog twee
verhalen de ronde.
is Nieuwstraat 49 werd
gebouwd in opdracht
n echtpaar. Het zou een
lal huis worden, hetgeen
iar de zin was van de
ië ruimtegebrek vreesde.
iw wilde echter niets van
haar man weten
kte haar zin door. De
was sowieso altijd de
'er haar man in huis en
>e, helleveeg en
enoemd. Op beeltenissen
e man beteuterd de was
terwijl de vrouw de or-
tdeelt.
zij de baas in huis
We zij ook uitdragen en
liet zij een beeltenis
'ar gezicht op de gevel
jb. Onder de gevelsteen,
'Og steeds aan de Nieuw-
:e bewonderen is, staat 't
'ft' geschreven. Nu was
le 17e eeuw hoogst onge
lijk dat de vrouw de baas
en daarom werd de
isPot en beschimpt,
to wilde het niet op zich
'itten en zinde op wraak,
to spande hij samen met
hitect en liet zonder dat
Het vrouwenkopje weerstaat al eeuwen weer en wind en de mannen
hand, die bovenin is ingemetseld. p FOTO: WIM VAN NOORT
zijn vrouw het wist bovenin de
gevel een beeltenis van een
mannenhand aanbrengen.
Daarboven staat geschreven
'mans hand boven'. Het lijkt
alsof de hand wil zeggen: 'zo
vrouwlief, je aardige gezichtje
zit op de mooiste plaats van de
gevel, maar vergeet nooit dat
mijn mannenhand boven zit'.
Voor de buitenwereld wilde de
man hiermee de schijn wekken
dat het toch de man is die bin
nenshuis de scepter zwaait. Het
schijnt dat de vrouw de bood
schap had begrepen en zich na
dien wat minder bazig gedroeg.
Bovendien heeft het huis sinds
dien twee bijnamen: 'het wijve-
hoofd' en 'mans hand boven'.
IJdel
Dit is het verhaal zoals het blij
kens geschriften in de 18e eeuw
de ronde deed..In artikelen uit
1919 is hét verhaal echter nogal
wat veranderd. Nu zou de
niet uit bazigheid maar
uit ijdelheid haar beeltenis op
de gevel hebben laten plaatsen.
Ook nu werd de man zo bela
chelijk gemaakt, dat hij zich in
geen enkele herberg "nog durfde
te vertonen. Met het plaatsen
van zijn hand bovepin de gevel
wilde de man nu tonen dat hij
zich verheven voelde boven de
ijdelheid van zijn vrouw.
Het gehele verhaal werd door
de eeuwen heen veelvuldig ver
teld en in 1942 werd er zelfs een
hoorspel over uitgezonden. De
gemeente-archivaris R. van
Roijen heeft het waarheidsge
halte van het verhaal onder
zocht. Hieruit bleek dat het
huis in 1650 werd bewoond
door het bakkersechtpaar Jan
Barendszoon van Lent en Jan
netje de Roy.
Rond 1650 stapte Jannetje van
het ene kraambed in het andere
en had ze het bovendien erg
druk met de bakkerij. Van Roij
en acht het niet waarschijnlijk
dat zij tijd gehad zal hebben
voor kijverij. De Roij komt met
een andere verklaring en stelt
dat het echtpaar juist in harmo
nie samenleefde. De man zou de
beeltenis van zijn vrouw heb
ben aangebracht als blijk van
liefde en hulde. De hand zou hij
bovenin de gevel hebben aange
bracht om zijn vrouw er op een
geestige manier aan te herinne
ren dat het toch de man is die
het gezag voert.
De moraal van dit verhaal is:
om onsterfelijk of legendarisch
te worden moet men gevelste
nen op het huis plaatsen met
een onduidelijke betekenis. Ge
zien de ruime fantasie van de
meeste Leidenaren wordt er on
getwijfeld een verhaal bij ver
zonnen dat eeuwen later nog
zal worden naverteld.
LEIDEN Zowel de omzet als de winst van de Leidse Kondor
Wessels Groep is in het boekjaar 191/1992 gestegen. De winst voor
belastingen groeide van 35,6 miljoen gulden naar 41,7 miljoen. De
nettowinst steeg van 24,5 tot 28 miljoen gulden. De omzet bedroeg
het voorgaande boekjaar 582 miljoen en groeide tot 681 miljoen
gulden. Per aandeel bedroeg de winst in 1990/1991 4,82, dat
steeg tot 5,-. Niettemin wordt voorgesteld net als het vorige jaar
een dividend uit te keren van ƒ1,80. De rest van de winst wordt
toegevoegd aan de reserves. Kondor Wessels verwacht voor vol
gendjaar dat dé groei aanhoudt. De nettowinst zal naar verwach
ting niettemin iets achterblijven als gevolg van de hogere belas
tingdruk. De orderportefeuille van het bedrijf bedraagt nu 720
miljoen gulden. Kondor Wessels is actief op de markt voor woning
en utiliteitsbouw en heeft haar hoofdvestiging in Leiden.
Inbraak in juwelierszaak
LEIDEN Bij een inbraak in een juwelierszaak aan de Rosmolen is
de afgelopen nacht een nog onbekende hoeveelheid sieraden buitge
maakt. Omwonenden hoorden rond 2.00 uur een paar tikken en een
harde klap, en waarschuwden de politie. Toen deze ter plekke kwam
bleek het rolluik van de juwelierszaak omhoog te zijn geschoven. De
ruit was ingeslagen met een stoeptegel, en er waren sieraden uit de
etalage verdwenen. Een buurtbewoner verklaarde een man te heb
ben zien wegfietsen met een doos onder zijn arm. Onderzoek in de
omgeving leverde niets op.
Jongen in elkaar geslagen om sigaret
LEIDEN Een 14-jarige jongen uit Leiden is gisteravond in de
Raamsteeg mishandeld omdat hij geen sigaretten bij zich had. De
jongen werd aangesproken door een groepje knapen, die een sigaret
van hem wilden. Toen de jongen zei niets op zak te hebben, werd één
van de jongens uit het groepje kwaad en gaf hem een kopstoot. Daar
na kreeg het slachtoffer nog een paar klappen en een knietje tegen
hoofd en borst. De jongen moest zich in het AZL laten behandelen.
I FOTO WIM VAN NOORT
echter geen enkel effect. De au
tomobilisten stoorden zich niet
aan de obstakeltjes en gaven ge
woon plankgas. De gemeente
besloot om nog meer ribbels
aan te brengen, en deze nog een
paar centimeter hoger boven
het wegdek te laten uitsteken.
Volgens Fraanje wordt er sinds
dien aanmerkelijk lan'gzamer
gereden. Er liggen nu in totaal
zo'n dertig ribbels. Over veer
tien dagen vindt de eindevalua
tie plaats en wordt gekeken of
de ribbels voldoen
Verdronken vrouw
blijkt Leidse
LEIDEN De identiteit van de
vrouw wier lichaam zaterdaga
vond in het Galgewater werd
aangetroffen, is bekend. Het
gaat om een 66-jarige vrouw uit
Leiden. De politie sluit een mis
drijf uit. De vrouw, die in de
binnenstad woonde, wandelde
vrijwel dagelijks in de omgeving
van het Galgewater. Vermoed
wordt dat de vrouw onwel is ge
worden en onderuit is gegleden.
Bijbelclub
In de herfstvakantie wordt
weer een vakantiebijbelclub
georganiseerd. Kinderen van
4 tot 12 jaar zijn morgen en
donderdag van 10.00 tot 11.30
uur welkom in de Bevrijdings
kerk, Van der Helmlaan in
Leiden Zuidwest. Er wordt een
verhaal verteld, gezongen, ge
tekend en geknutseld. Het the
ma is: de dag van je leven.
Video
In het Rijksmuseum voor Vol
kenkunde houdt Ernst Heins
morgen een lezing over het ge
bruik van video-opnames voor
etnomusicologisch onderzoek.
Heins heeft vooral video ge
bruikt in Indonesië. Aanvang:
20.00 uur. Entree: 2,50 voor
niet-donateurs, donateurs SA-
VAN (stichting audiovisuele
antropologie Nederland) gra
tis.
Instuif
Het Vijf Meibad in Leiden or
ganiseert morgen van 13.30 tot
15.00 uur een spelletjesinstuif.
Je kunt door een bandentun
nel kruipen of waterbasketbal
spelen, maar ook gewoon vrij
zwemmen.
Architectuur
Architect Koen van Velsen
houdt morgen de derde lezing
in de cyclus Beeldende kunst
en Architectuur. Gelijktijdig
zijn schetsontwerpen te zien
van Jo Coenen. Van Velsen
pleit tegen faqade-architec-
tuur, waarbij het uiterlijk van
de gevel belangrijker is dan de
kwaliteit van de ruimte.
Folk
In de Waag aan de Aalmarkt
treedt vrijdag de folkgroep Ka
lis op. Het vijftal speelt een
mengelmoes van Ierse, Neder
landse, Engelse, Amerikaanse
en zeemansliederen met gita
ren, banjo's, viool, bas,percus
sie en zang. Aanvang: 20.30
uur, entree: 10,-t donateurs
Horus 5,-.
DeX
In cultureel centrum De X wor
den vrijdag twee korte films
vertoond. De eerste, 'Historie
van de Amerikaanse rijst', be-,
gint om 20.30 uur. De tweede
begint om 21.15 uur en gaat
over de 19de-eeuwse schilder
William Turner. Toegang is
gratis.
Bingo
De bingoballetjes rollen in
buurthuis Cornells Joppensz
vrijdagavond tussen 20.15 en
23.00 uur. Adres: Oppenheim-
straat 6a.
Onder deze zwart/geel gekleurde
kingsize paraplu voelt u geen
nattigheid. U krijgt dit solide
regenscherm toegestuurd
na het opgeven van een
nieuwe abonnee.
De nieuwe lezer ontvangt onze
de eerste 2 weken gratis.
I Noteer als nieuwe abonnee ingaande:
Dhr./Mevr.:
Voorl.:
Straat:
Postcode/plaats:
Telefoon:
(voor controle bezorging)
Deze ontvangt de krant de eerste twee weken gratis.
Daarna wordt het abonnementsgeld betaald per:
maand (automatische betaling) f 27,00
kwartaal (automatische betaling) f 79,80
kwartaal via acceptgiro f 82,80
Stuur als dank de paraplu naar:
Naam:
Straat:
Postcode/plaats:
Stuur deze bon in een open envelop - postzegel niet nodig - naar de
Leidse Courant, antwoordnummer 998, 2501 VC Den Haag.
Nieuwstraat 49, waar jarenlang een vete werd uitgevochten tussen
man en vrouw die resulteerde in twee fraaie gevelstenen.
FOTO: WIM VAN NOORT
