'Verslagen' Bush
toont weer vechtlust
Reis door jeugd van Bill Clinton
5
'CIA negeerde tips over Cuba'
)ok medici namen deel aan martelingen'
Buitenland
alestijnse
ider wil
rijd tegen
raël
woeren
'ly werkman
UZALEM „De onder-
lelingen met de Israë-
moeten onmiddellijk
len gestaakt. We moeten
strijd tegen de bezetter
eren en we zullen in de
omst meer geweld zien.
is de prijs die we voor
/rijheid betalen",
bu Hillal, 37 jaar, een lei-
ran de groeiende oppositie
>n de Palestijnse gemeen-
tegen vredesonderhande-
n met Israël, is bevreesd
e zevende ronde van vre-
■sprekingen in Washing-
die morgen begint, al in zal
op de details van een rege-
»oor Palestijns zelfbestuur
door Israël bezette gebie-
„Dat is gevaarlijk", stelt
ist. „De Israëliërs willen
en oplossing opleggen die
zal afsluiten voor een
tijnse staat. Daar moeten
gen vechten".
lid van de PNC, de
tijnse Nationale Raad van
jÓ, en behoort tot het po-
ro van de DFLP, het De-
itisch Front voor de Be
ng van Palestina. Hij is
»n van de 1300 Palestijnen
nds de Zesdaagse Oorlog
door Israël zijn gede
erd. In zijn geval luidde de
ïuldiging: 'Politieke activi-
n en lidmaatschap van een
ttige organisatie'. Op 13
mber 1991 kon hij, na
dan vijf jaar ballingschap,
zijn geboortedorp Abu Dis
ist-Jeruzalem terugkeren,
hij in een overeenkomst
;n Israël en de DFLP was
Liild tegen het lijk van een
ische soldaat. Vóór zijn
nning bracht hij vijf jaar
in Israëlische gevangenis-
anhanger van het extreme
die zijn activiteiten nu
akt in het werk voor het
ituut voor de Verdediging
de Vrijheid', worden zijn
gen ongetwijfeld nauwkeu-
pi de gaten gehouden door
Israëlische geheime dienst.
Br", zegt hij, „ik ben bereid
)'s te nemen voor mijn
aiigingen".
Duitsers overleden aan
salmonellavergiftiging
BAD SASSENDORF Twaalf bewoners van een bejaar
denhuis in het Duitse Bad Sassendorf zijn overleden aan
salmonellavergiftiging die ze opliepen na pudding met een.
meringue te hebben gegeten. Drie patiënten verkeren nog
in levensgevaar. De meeste slachtoffers waren ouder dan
tachtig jaar. Veertien personeelsleden en 95 van de 165 be
woners van het tehuis hebben de vergiftiging opgelopen. De
boosdoener is waarschijnlijk de van opgeklopt eiwit ge
maakte meringue geweest.
Menchu terug in Mexico
GUATEMALASTAD Rigoberta Menchu, die vorige week
is onderscheiden met de Nobelprijs voor de Vrede, is giste
ren teruggekeerd naar Mexico, waar ze sinds elf jaar in bal
lingschap leeft. De Indiaanse activiste heeft aangekondigd
dat ze mee kan doen aan de vredesbesprekingen tussen de
Guatemalaanse regering en de guerrilla.
Visser overleeft 15 dagen
op pooleiland zonder eten
KOPENHAGEN - Een Deense visser
heeft zich vijftien dagen in leven weten te
houden op een dor, onbewoond eiland voor
de kust van Groenland door sneeuw te eten
en zijn omgekeerde boot als onderkomen
te gebruiken. De visser vertoonde uitput
tingsverschijnselen, had bevroren voeten
en was twintig kilo afgevallen. De Deen
had op 3 oktober bij het eiland aangelegd
nadat hij was verdwaald en de benzine van
zijn boot op was geraakt. Nog dezelfde dag
werd hij als vermist opgegeven, maar de
zoektocht naar hem werd na vijf dagen op
gegeven. Een politiewoordvoerder zei dat
de man geluk had gehad omdat het de laat
ste tijd uitzonderlijk warm was geweest in
het gebied.
Vijftien doden bij
hotelbrand Taiwan
TAIPEI Bij een brand in een ho
tel in Zuid-Taiwan zijn vandaag
vijftien mensen omgekomen. De po
litie wist twintig gasten in veilig
heid te brengen. Dertien mensen
raakten gewond. In het honderd ka
mers tellende Hauchi hotel in Ka-
ohsiung verbleven onder anderen
pelgrims die de boeddhistische tem
pel van Kaohsiung kwamen bezich
tigen. Volgens de brandweer had
het hotelpersoneel vergeefs gepro
beerd de vlammen te doven. Toen
uiteindelijk hulp werd ingeroepen
had het vuur al om zich heen gegre
pen. De politie sluit brandstichting
niet uit.
Aanhoudingen in Rostock
bij protest Franse joden
ROSTOCK Een demonstratie van ruim
veertig Franse joden in Rostock tegen de uit
wijzing van Roemeense zigeuners is giste
ren uitgelopen op een handgemeen met de
politie. Enkele betogers gingen agenten te
lijf met traangas, waarop de politie alle 46
protesterende Fransen aanhield. De anti
nazi-activist Serge Klarsfeld, die het protest
samen met zijn echtgenote Beate leidde, zei
dat de rellen in Duitsland van de afgelopen
maanden deden denken aan de „verschrik
kelijke nazi-razzia's" tegen Roemeense jo
den in Frankrijk. In Rostock waren in au
gustus Roemeense zigeuners het doelwit
van vreemdelingenhaat. De rellen werden
gevolgd door honderden aanslagen in Duits
land op buitenlanders.
Japanse politie paraat
wegens China-reis keizer
TOKYO Een massale inzet van 26.000
agenten moet Japan in de komende dagen be
hoeden voor gewelddadige protesten tegen de
eerste reis van keizer Akihito naar China. De
keizer en keizerin Michiko vertrekken vrij
dag naar China voor een bezoek van zes da
gen. Het bezoek heeft geleid tot protesten van
extreem-linkse, maar ook van rechtse zijde.
Links is tegen het hele keizerlijke systeem en
wil dat Japan een republiek wordt. Ultra
rechts vreest dat Akihito zal worden verne
derd in China door eisen dat hij excuses
maakt voor de Japanse bezetting van het
land. Een Japanse extreem-linkse groepering
heeft inmiddels de verantwoordelijkheid op
geëist voor mislukte aanslagen op het keizer
lijk paleis en gedreigd met nieuwe acties.
EAST-LANSING - Repu
blikeins president George
Bush heeft afgelopen nacht
in het laatste van drie tv-ver
kiezingsdebatten laten zien
dat hij nog wil vechten voor
een stembusoverwinning
over twee weken op zijn De
mocratische rivaal Bill Clin
ton.
Bush was feller en geconcen
treerder dan voorheen en be
klemtoonde dat zijn opponent
een hardnekkig 'patroon' ver
toont van oneerlijkheid in diens
persoonlijk zowel als politieke
leven. Clinton echter reageerde
ontspannen en 'presidentieel'.
Woordvoerders van de Republi
keinse campagne spraken van
ochtend van een 'keerpunt' dat
dank zij het optreden van Bush
zou zijn teweeggebracht in de
verkiezingsstrijd. Maar weinig
politieke analisten geloven
daarin. Enkele van zijn naaste
stafmedewerkers hebben laten
blijken dat de president de laat
ste weken episoden heeft door
gemaakt van afwisselend neer
slachtigheid en ongeloof dat
zijn populariteit zo diep is ge
zakt. „Zijn strijdlust van van
nacht weerspiegelde meer de
bevrijding die hij voelt, nu hij
heeft aanvaard dat het naar alle
waarschijnlijkheid een gedane
zaak is", aldus een bron in het
Witte Huis.
Ross Perot gedroeg zich in het
finale-debat als een serieuzer
kandidaat dan tevoren en be
diende zich minder van kleur
rijke slagzinnen. Hij attaqueer
de vooral George Bush veelvul
dig en op bittere toon, waardoor
de president voortdurend werd
gedwarsboomd in zijn pogingen
alle aanvallende energie op
Clinton te richten. Het optre
den van Perot versterkte het
vermoeden van veel Amerika
nen dat het diepste motief van
de miljardair een persoonlijke
gretigheid is om George Bush
politiek te vernietigen. Bush en
Perot hebben een langdurige
vete overgehouden aan de tijd
waarin de laatste ijverde voor
het terughalen naar Amerika
van krijgsgevangenen die nog
in Vietnam zouden worden
vastgehouden. Bush zou toen
als vice-president de missies
van Perot hebben tegenge
werkt en belachelijk gemaakt.
Zijn enorme achterstand in de
opiniepeilingen noopt presi
dent Bush om in de laatste twee
weken voor verkiezingsdag
campagne te gaan voeren in
deelstaten als South-Carolina
en Florida. Gewoonlijk wordt
daar zo solide Republikeins ge
stemd dat een presidentskandi
daat van die partij er geen geld
en inspanning hoeft te investe
ren. Clinton op zijn beurt lijkt
zeker van winst in zoveel re
gio's, dat hij de luxe heeft om
zich nu te concentreren op sta
ten in het 'wilde westen', zoals
Nevada en Wyoming, waar een
Democratisch kandidaat zich
traditioneel nauwelijks durfde
vertonen, maar thans een kans
maakt op de overwinning. Dat
Clinton zich nu in dat 'verbo
den gebied' waagt, is gecalcu
leerde psychologische oorlogs
voering van de Democratische
campagne. Dergelijke taktie-
ken worden bedacht in de 'war
room' van het Clinton-hoofd-
kwartier in Little Rock, waar
top-strateeg James Carville de
leiding heeft.
In het tv-debat schilderde Bush
Clinton af als een man die het
volk misleidt met onbetaalbare
verkiezingsbeloften. „Meneer
en mevrouw Amerika, let op uw
portemonnee. Doe uw porte-
monne op slot. Want als gouver
neur Clinton president wordt,
dan moet hij er wel in graaien,
wil hij al zijn plannen kunnen
uitvoerèn", aldus de president.
Hij zei dat de Democratische
Witte-Huisgegadigde die eeu
wige schipperaar is die iedereen
naar de mond praat die tegelijk
vóór en tégen de Golfoorlog
was, die eerst niet, toen wel en
ten slotte voorwaardelijk Ame-
rika's wijhandelsverdrag met
Mexico steunde en die zich
eerst niet en toen het niet meer
hoefde wèl voor militaire dienst
in Vietnam meldde.
Volgens Clinton bewezen die
aanvallen van Bush dat de pre
sident iemand is die de Ameri
kanen verdeelt in plaats van
verenigt. Bovendien zou juist
Bush een aartsopportunist zijn,
omdat deze vier jaar geleden
zijn 'read my lips'-belofte deed
(om nimmer belastingen te ver
hogen) met het enige doel om
tot president gekozen te wor
den, maar in de wetenschap dat
hij die eed zou moeten schen
den.
Britse vorstin
Koningin Elizabeth II praat met met 'fans' bij de ingang van het kunst
museum in Bonn. De Britse vorstin kwam gisteren in Duitsland aan
voor een vijfdaags bezoek, dat verandering moet brengen in de ver
slechterde relatie tussen Groot-Brittannië en Duitsland. Toch wordt
het Britse koningshuis in Duitsland op handen gedragen. De televisie
besteedde de hele dag aandacht aan het bezoek van koningin Eliza
beth. De koningin begon met een kranslegging op een kerkhof in
Bonn, ter nagedachtenis aan alle slachtoffers van de Tweede We
reldoorlog. In de middag reikte zij aan Von Weizsacker een hoge on
derscheiding uit, de 'Royal Victorian Chain'. foto:EPA
LANGLEY De CIA heeft in uitlatingen gisteren tijdens een
1962 waarschuwingen van opmerkelijke bijeenkomst op
agenten op Cuba over de op- het CLA-hoofdkwartier in Lan-
bouw van een Soyjet-raketarse- gley, in Virginia,
naai in de wind geslagen, aldus Meer dan 100 geheime docu-
CIA-onderdirecteur William menten over de Cuba-crisis
Studeman. Studeman deed zijn werden openbaar gemaakt, ter
wijl betrokkenen ervaringen hadden in Miami een CIA-vesti-
uitwisselden. De VS kwamen er ging die zou uitgroeien tot de
pas achter dat de Cubanen SS-4 grootste van het land, waar 300
raketten uit de Sovjetunie sta- medewerkers informatie inter-
tioneerden toen een U-2 spiona- preteerden zoals die werd door-
gevliegtuig op 14 oktober 1962 gespeeld door 25 agenten op
foto's maakte. De Amerikanen Cuba.
3! n Hillary Clinton.
WASHINGTON - Er is zo
veel belangstelling vanuit de
hele wereld voor Bill Clinton,
dat de regering-Bush zich ge
noodzaakt ziet grote groepen
buitenlandse journalisten
rond te leiden door die plaat
sen in de staat Arkansas,
waar de 'vijandelijke' Witte-
Huiskandidaat zijn jeugd
doorbracht en het tot gouver
neur schopte.
Hulpvaardige ambtenaren van
de Amerikaanse 'rijksvoorlich
tingsdienst' tonen correspon
denten uit Europa, Azië en La-
tijns-Amerika de diverse hui
zen en scholen in het lieflijke
Arkansas, waar de kleine Bill al
vroeg uitblonk in ijver, netheid
en presidentiële ambitie. Het
voorlichtingsbureau van de re-
gering-Bush organiseerde de
zer dagen ook een ontmoeting
in Clintons 'boyhood town' Hot
Springs met een groep lokale
mensen die grote invloed heb
ben gehad op de presidentskan
didaat. Zoals Bills moeder Vir
ginia, onderwijzers en jeugd-
vriend(inn)en. Het trotse legi
oen had uiteraard niets dan
goeds te vertellen over de toe
komstige president en zelfs de
begeleidende ambtenaren kon
den hun enthousiasme vaak
moeilijk verbergen.
Gevraagd waarom de nu-nog-
Bush-regering niet tevens jour
nalistieke trips organiseert
naar de plaatsen van herkomst
van de huidige en herkiesbare
president, antwoordde een van
de voorlichters: „Are you se
rious? Come on!"
De jongste enquêtes willen dat
Clinton (nog) 'bigger' gaat win
nen dan een week geleden al
waarschijnlijk leek. Maar de
verkiezingen zijn pas over een
eeuwigheid (veertien dagen), zo
beklemtoont de Clinton-cam-
pagne, waar Democratische
overmoed en arrogantie nu als
grotere gevaren worden be
schouwd dan George Bush.
Kans 1 op 1140
Elke Amerikaanse burger heeft
een kans van 1 op 1140 om vóór
3 november gebeld te worden
door een verkiezingsenquête-
bureau. Hoewel het individu
dus niet wordt overstelpt door
opinie-onderzoekers, wordt
zuiver peilen steeds moeilijker.
Liefst vijftig procent van de te
lefonisch benaderden weigert
tegenwoordig mee te werken.
Velen gooien vloekend de haak
erop. Computermodellen zoe
ken vervolgens uit op wie deze
afpoeieraars waarschijnlijk zul
len gaan stemmen. Nogal veel
op Perot, denken de chips.
De Amerikaanse kiezer heeft op
3 november een ruimere keus
dan die uit Clinton, Bush of Pe
rot. Er zijn in totaal wel 23 pre
sidentskandidaten, onder wie
de leiders van Amerika's Com
munistische Partij, van de Apa
thie Partij en meer van dat
wonderlijks. (Het verschil tus
sen Rusland en Amerika is dat
Amerika een communistische
partij heeft...). Tot de serieuze
re mededingers behoort Andre
Marrou van de Libertarian Par
ty, een uiterst rechtse (maar
niet van het racistische soort)
groep, die 'maximale individue
le vrijheid en minimale over
heidsmacht' voorstaat. Marrou
is de 'enige overige' die zich in
alle vijftig deelstaten op de kies
lijst heeft weten te werken en
die er daarom heftig tegen pro
testeert niet óók te zijn uitgeno
digd voor de grote tv-debatten.
De organiserende debatten-
commissie vindt echter dat al
leen kandidaten met een reële
kans op de overwinning mee
mogen discussiëren. Marrou
mag op ruim 1 procent van de
stemmen rekenen. Een andere
Witte-Huisgegadigde is Lyndon
LaRouche, een rechts-extre-
mist vol warrige samenzwe
ringstheorieën, die zijn cam
pagne voert vanuit een gevan
geniscel in Minnesota, waar hij
vijftien jaar wegens fraude uit
zit.
Kenners verwachten een re
cord-opkomst op 3 november.
Een tijdje geleden was dat nog
ondenkbaar, omdat zoveel kie
zers de buik vol leken te hebben
van het hele democratische be
stel in hun land. Maar kennelijk
hebben de tussenkomst van
Ross Perot, het gedoe rond
Clintons karakter en de op zich
zelf opwindende mogelijkheid
dat een zittend president met
pensioen wordt gestuurd, toch
massa's nieuwe belangstellen
den in politiek getrokken.
Hoge kijkcijfers
Een van de aanwijzingen voor
een hoge opkomst ligt in de
enorme kijkcijfers die de tv-de-
batten hebben gescoord. In
Amerika moet men zich tevo
ren apart als kiezer laten in
schrijven om te mogen stem
men. Ook de 'voter registration
bureaus' melden grotere aan
tallen dan ooit van burgers die
mee willen doen aan de demo
cratie. Overigens is de gemid
delde opkomst bij presidents
verkiezingen de laatste decen
nia allengs gedaald tot nog
maar net vijftig procent in
1988. Zestig procent in 1992
zou dus al een formidabele ex
plosie van betrokkenheid zijn.
Volgens professor Ray Fair van
Yale University is het hoogst
onwaarschijnlijk dat George
Bush gaat verliezen. Deze eco
noom heeft een voorspellings
model ontwikkeld dat in de ne
gentien laatste verkiezingen
steeds correct is gebleken. De
uitkomst van een presidentiële
stembusstrijd kan worden voor
zien aan de hand van slechts
twee variabelen: de groei van
beschikbaar inkomen per hoofd
als deel van het Bruto Natio
naal Produkt en de inflatie ge
durende het tweede en derde
kwartaal vóór de verkiezings-.
dag. De betreffende cijfers voor
spellen een aardverschuiving
ten gunste van president Bush,
die 57 procent van de stemmen
zal krijgen (dat is meer dan in
1988). De onnauwkeurigheids
marge van Fairs model is drie
procent. Eigenlijk zijn de ver
kiezingen dus niet meer nodig...
jrvolg van de voorpagina)
[d^PSTAD Zonder vorm
proces werden ANC-ge-
isfeenen vaak langdurig
gehouden en gemarteld
0 erdenking van infiltratie
'e\ pionage voor het blanke
afrikaanse bewind,
ïl gevangenen werden
'elijk mishandeld en me-
phe zorg was niet alleen
^zig maar in sommige ge
in namen medici zelfs
,"r] aan de martelingen", al-
het nieuwe rapport.
de commissie wordt in de-
zij beschreven hoe langdurig
voetzolen van gevange-
werd geslagen om schuld-
oü ntenissen af te dwingen,
moesten gevangenen door
•mierenkolonies kruipen
't ze waren ingesmeerd met
gafensvet om zo de dieren tot
bijten te verleiden. Verhonge
ring, eenzame opsluiting en
dwangarbeid waren aan de orde
van de dag in vooral het Qua-
tro-kamp in Angola. „Quatro
werd door een van de ex-gevan
genen terecht omschreven als
een concentratiekamp", zegt de
commissie, die niet twijfelt aan
de geloofwaardigheid van de ge
tuigen.
In 1984 werd na een opstand
van de gevangenen in Quatro
een aantal van hen geëxecu
teerd. In 1988 werd het Quatro-
kamp ontmanteld.
„Wij betreuren dat deze misda
den werden gepleegd maar in
geen enkel land kan zoiets vol
ledig worden uitgesloten. Wij
hebben geleerd van onze fou
ten", zei Nelson Mandela giste
ren. Het ANC overweegt om,
zoals het rapport aanbeveelt,
individueel excuses over te
brengen aan ex-gevangenen die
zijn mishandeld en gemarteld.
Ook het betalen van compensa
tie wordt overwogen. „Als het
ANC nu geen krachtige actie
onderneemt, blijft de kans op
herhaling altijd aanwezig",
zegt de onderzoekscommissie,
die Mandela een lijst met na
men overhandigde van AN-
C'ers die verantwoordelijk zou
den zijn voor de misdrijven in
de kampen.
Nooit meer
„Degenen die dit hebben ge
daan mogen nooit meer leiding
gevende posities innemen",
zegt de commissie. Het -ANC
heeft echter de lijst met namen
nog niet openbaar gemaakt.
Sommigen van hen bekleden op
dit moment prominente posi
ties binnen de veiligheidsdienst
van de anti-apartheidsorgani
satie.
„Zij moeten eerst de kans krij
gen zich te verweren tegen de
beschuldigingen", zegt Nelson
Mandela. Afgelopen vrijdag
werd er door het ANC-bestuur
hevig gediscussieerd over het
vrijgeven van de lijst maar uit
eindelijk is besloten om daar
mee te wachten. Een nieuwe
door het ANC ingestelde com
missie gaat praten met de be
schuldigden om vervolgens te
bepalen wat er met hen moet
gebeuren.
Het ANC stelde een ondezoek
in naar de kampen nadat de af
gelopen maanden steeds meer
ex-gevangenen met verklarin
gen kwamen over mensenrech
tenschendingen. Met littekens
op armen en ruggen spraken
verbitterde ex-gevangenen in
het openbaar hun ongenoegen
uit over ANC-mishandelingen.
Ook organisaties als Amnesty
International leverden fikse
kritiek en om haar democrati
sche karakter te etaleren be
sloot het ANC tot een grondig
onderzoek naar de beschuldi
gingen.
„Het is allesbehalve prettig
maar wij komen er mn liever
zelf mee naar buiten dan dat we
er tijdens een verkiezingscam
pagne door onze rivalen mee
worden geconfronteerd", zegt
een ANC'er.
Terwijl het ANC zichzelf ter
verantwoording roept probeert
de regering-De Klerk haar mis
drijven uit het verleden met een
pennestreek te verwijderen.
Vandaag moest een wet worden
aangenomen die amnestie ver
leent aan degenen die misdaden
pleegden uit naam van het
apartheidsbewind. Daardoor
kunnen, tot grote woede van
onder meer het ANC, de verant
woordelijken voor honderden
moorden en aanslagen niet
meer worden vervolgd. Maar
De Klerk krijgt onverwacht
grote tegenstand.
In het door blanken overheer
ste parlement zijn zwarten niet
vertegenwoordigd, maar kleur
lingen en Indiërs wel. De ver
wachting is dat de Indische ka
mer de wet verwerpt en dat zou
een zeer gevoelige nederlaag
zijn voor president De Klerk.
Een verrader wordt gestraft.
