Vaticanum II in terugblik,
herinneringen aan de toekomst
L
Geestelijk Leven Opinie
Wallage: geen reden
'Basisagenda' niet
te verspreiden
Klassieke Nederlandse
Koran-vertaling bewerkt
COMMENTAAR
21A
Leidse Courant
zaterdag 17 oktober 1992
Kerkelijke solidariteitsbeweging moet armen politiek ondersteunen
AMERSFOORT Het is meei
dan ooit een opgave van de ker
ken en de solidariteitsbeweging
niet alleen maar over het erbar
melijke lot van de armen in de
wereld te klagen en geld voor
hen in te zamelen, maar ook
voor hen de rol van politieke ad
vocaat op te nemen.
Dat betoogde gisteren mgr.
Norbert Herckenrath, direc
teur van Misereor bij het af
scheid van directeur Ad van
Veldhoven van de Vastenactie.
Misereor is de Duitse zusteror
ganisatie van de Vastenaktie.
Anders dan de laatste werkt zij
ook met geld van de Duitse
overheid om projecten in de
Derde Wereld te bekostigen.
Herckenrath stelde dat de in
formatie over de wantoestan
den in de Derde Wereld niet vol
doende is gebleken om de poli
tieke bereidheid te laten rijpen
verandering in de wantoestan
den aan te brengen. Het infor
matiebombardement leidt
eerder tot onverschilligheid
dan tot bereidheid om de armen
te helpen. Opvoeding tot be
reidheid deel te nemen aan ont
wikkelingsprojecten kan alleen
maar mogelijk zijn wanneer in
formatie over problemen in de
Derde Wereld zo wordt aange
boden dat daardoor motivatie
en interesse wordt gewekt.
Herckenrath maakte ook dui
delijk dat de kerkelijke hulpbe
weging nogal wat illusies is
kwijtgeraakt. Het ontwikke
lingswerk is niet maakbaar ge
bleken. Er dienen zich steeds
meer brandhaarden aan en
daarom dient zich ook steeds
nadrukkelijker de behoefte aan
een effectieve rampenbestrij
ding aan. Tenslotte is de Derde
Wereld in het Westen niet lan
ger een abstracte aangelegen
heid. De ellende drijft steeds
meer mensen naar het westen
toe. Ook daar zal opvoeding tot
ontwikkelingssamenwerking
op moeten inspelen.
Velen klagen over hun
uiterlijk, maar
niemand over zijn
verstand.
Jiddisch spreekwoord
Ter Schure verbiedt uitzending mis van KRO
HILVERSUM Bisschop Ter Schure van Den Bosch heeft de KRO-
uitzending van een eucharistieviering in de San Salvatorkerk in
Den Bosch verboden. Dit heeft hij de katholieke omroep laten we
ten, zo bevestigt een woordvoerster van de KRO. De bisschop heeft
een soort vetorecht over radio- en televisie-uitzendingen die in zijn
bisdom worden gemaakt. Hij let daarbij vooral op de liturgie van de
viering, maar dit keer is hij gestruikeld over het feit dat er in de als
progressief bekend staande parochie wel eens voorgangers voor
gaan die een loopje met het kerkrecht nemen. Pastor F. Bakker
heeft begrepen dat het verbod van de bisschop te maken heeft met
een dienst in 1986, waarin een getrouwde priester assisteerde bij
een huwelijk. Sindsdien is dit huwelijk Juridisch in orde gemaakt"
en hebben er verscheidene KRO-uitzendingen vanuit de parochie
plaatsgehad. Bakker vindt dan ook dat de bisschop „vreemde rede
nen" heeft om de radio-uitzending, die op 1 november (Allerheili
gen) zou plaatshebben, te verbieden. „Wij zijn blijkbaar een paro
chie die volgens het bisdom niet helemaal in de pas loopt. We zouden
een verkeerde uitstraling hebben." De woordvoerder van de bis
schop was vrijdag niet voor commentaar bereikbaar.
In het
psychiatrisch
ziekenhuis
door MARINUS V.D. BERG
Haar ene oog is donker en in het andere is licht. Ze
houdt haar hand onder haar jurk tegen haar
linkersleutelbeen aangedrukt. Ze kijkt alsof ze wil
zeggen: „Excuseer me dat ik er ben en tegelijk
straalt ze iets uit van: „Ik ben me d'rwel eentje". Ze
werd Mientje genoemd. Ze woonde jarenlang in een
psychiatrisch ziekenhuis. Ze hoorde tot de groep
„langdurig verblijvenden"Dat wil zeggen tot de
dood. Vaak lag ze in de kapel op de grond. Op de
vloerverwarming. De pastor en ook anderen gingen
soms naast haar liggen. Ze zei: „Ze hebben me
vermoord, ik ben veel tegoed voor deze wereld, mijn
moederke zei het al, ze hebben van me geprofiteerd,
veel te hard gewerkt voor die rijke stinkers Op een
dag zei ze: Weet je wat het is, weet je wat het is. Het
probleem is dat ik zelf niet zo goed meer weet wie ik
ben, dat weet ik niet zo goed meer, maar gelukkig
weet God het nog". Het verhaal van Mientje, die niet
meer leeft, heb ik mogen horen op een studiedag in
Etten-Leur. Het was een studiedag voor vooral
verzorgenden en verpleegkundigen die werken op de
afdeling Verzorging van een aantal psychiatrische
centra in Noord-Brabant. De mensen voor wie zij
zorgen, worden tegenwoordig bewoners genoemd.
Het zijn mensen die vaak, zoals dat heet
„uitbehandeld"zijn. Bijna allemaal mensen die niet
meer terugkeren naar huis of geen ander thuis meer
hebben. Dit is hun thuis. De schilderes Dumas heeft
van Mientje een portret geschilderd. Dat portret
stond op de studiedag op de plaats vanwaar de
inleiders hun spreekbeurt hielden. Een van de
pastores vertelde dit verhaal van Mientje. Bij de
gesprekken die ik die dag hoorde, werd ik van binnen
warm Ik werd warm vanwege het respect en de zorg
voor elke bewoner.
De laatste jaren wonen ze niet meer in grote zalen,
maar in kleine groepen in huizen zoals u en ik wonen.
Als ze willen kan hun naam in het telefoonboek
staan. Voor ieder is er een brievenbus. Ieder beheert
zoveel mogelijk zelf het geld. Wie in een van de huizen
moet zijn, moet aanbellen. Nog niet zolang geleden
las ik het ontstellende boek: „Rosalie Niemand" van
Elisabeth Marain, (nu verschenen in de goedkope
Rainbow serie). Het is 't haast ongelooflijke verhaal
van een kind dat - ongewenst door haar moeder -
afgeleverd wordt en uiteindelijk bijna vijftig jaar een
onmenselijk leven heeft in een psychiatrisch centrum.
Op deze studiedag werd het me heel duidelijk hoe ook
de mens die lijdt aan een psych iatrische aandoening
en wiens ziekte niet kan herstellen, nu kan rekenen op
een menswaardige en liefdevolle benadering. Het
werk dat de verzorgenden, verplegenden en anderen
doen is niet opzienbarend en krijgt vaak weinig
waardering. In onze samenleving hangen de gangen
van de tijd vol met portretten van de „groten":
keizers, kardinalen, pausen, officieren, geridderden.
In Etten-Leur hangen in de gang de portretten van de
„geringen", de door bijna niemand gekenden, de
nuttelozen de kwetsbare mensen.
„Ik weet niet zo goed meer wie ik ben, maar gelukkig
weet God het nog", zei Mientje. In de geschiedenis
van God, de lange gang van de tijd door, hangen
andere portretten aan de muur. Ze kijken me aan met
donker, het donker van de pijn, en met het licht, de
hoop op het licht van de liefde, in de ogen. Ze nodigen
uit tot eerbied en menselijkheid. In die gang hangen
ook de portretten van de „verkoolden, de vermisten,
de illegalen die niet bestonden uit de Bijlmer. En
ook het portret van de vrouw, die me schreef, die als
„wegwerpkind" na 40jaren lang dienen en uitgebuit
worden, slechts nog roepen kan vanuit de pijn van
haar hart: „God, ben je er of ben je alleen maar een
hersenschim V'Ik geloof dat God er is, juist voor
wegwerpkinderen, maar het kan erg moeilijk zijn om
dat te geloven.
DEN HAAG Staatssecre
taris Wallage van Onderwijs
heeft nooit vernomen dat
vele kinderen in geestelijke
en andere problemen (kun
nen) komèn door het omgaan
met occulte verschijnselen.
Hij ziet daarom geen reden
de besturen van basisscholen
te ontraden 'De Basisagenda'
te verspreiden, zo blijkt uit
zijn antwoord op schriftelijke
vragen van SGP-fractievoor-
zitter Van der Vlies.
In de agenda komt naast zaken
als zakgeld en vakantie ook het
thema 'Kijken in de toekomst'
aan bod, waarbij onder meer
aandacht wordt besteed aan de
glazen bol, tarotkaarten en
astrologie. Van der Vlies heeft
uit gegevens van organisaties
die zich met hulpverlening aan
kinderen bezighouden, afgeleid
dat veel kinderen als gevolg van
occulte praktijken in de proble
men komen. Wallage meent
daarentegen dat de manier
waarop in de agenda het thema
wordt uitgewerkt, kan bijdra
gen tot begrip van de verschil
len tussen culturen. 'De Basisa
genda' is een produkt van het
Katholiek Pedagogisch Cen
trum in Den Bosch en de stich
ting Onderwijs Anderstaligen
en heeft financiële steun ont
vangen van het ministerie van
onderwijs. De agenda is bedoeld
om kinderen van de groepen 7
en 8 vertrouwd te maken met
andere culturen.
Wallage onderstreept dat het
ministerie geen bemoeienis met
de inhoud van de agenda heeft
DEN HAAG Was Angelo
Roncalli, de latere Johannes
XXIII, een behoudende of voor
uitstrevende paus? In het licht
van het baanbrekende concilie
dat op zijn initiatief werd ge
houden is iedereen geneigd
voor het laatste te kiezen. De
Franse filosoof Jean Guitton
die hem goed gekend heeft, is
daar minder van overtuigd. Hij
herinnert zich Roncalli, in de
jaren vijftig nuntius in Parijs,
als een conservatieve prelaat
die op een van de vergaderingen
van de Franse bisschoppen het
theologisch modernisme een
van de voornaamste dwalingen
van zijn tijd noemde. De Engel
se Vaticaankenner Peter Heb-
bletwaithe die een zeer fraaie
biografie schreef over Johannes
XXIII, wijst er eveneens op dat
Roncalli zich helemaal niet op
zijn gemak voelde in het voor
uitstrevende denkklimaat van
de Franse katholieke kerk.
Daar ontwikkelden theologen
als Yves Congar, Marie-Domi-
nique Chenu en Henri de Lubac
de ideeën die richtinggevend
zouden worden voor dit conci
lie. Zij wilden de katholieke
kerk opnieuw aansluiting laten
vinden bij de wereld en de mo
derne cultuur. Dat is wat in fei
te op dit concilie ook gebeurde
dat deze week precies dertig
jaar geleden begon.
De voorbereidingen op dit con
cilie gingen niettemin duidelijk
in een andere richting. Roncalli
had daar als niet-theoloog wei
nig invloed op. Als pauselijk di
plomaat had hij met lede ogen
het groeiende isolement aange
zien waarin de kerk zich ma
noeuvreerde, maar greep op de
inhoud van het concilie leek hij
nauwelijks te hebben. Het was
de in zichzelf gekeerde Romein
se Curie die de documenten re
digeerde en de commissies sa
menstelde die daarover zouden
oordelen. De pauselijke ambte
narij ging er van uit dat het con
cilie hooguit enkele weken zou
duren. Maar dat bleek een dui
delijke misrekening. De conci
lievaders vonden de stukken
beneden de maat. Ze eisten
nieuwe „constituties" en wil
den uiteraard ook invloed heb
ben op de commissies die ze
zouden opstellen. De gebeurte
nissen namen dus een heel an
dere loop dan de Curie en waar
schijnlijk ook paus Roncalli
hadden voorzien.
De kerkhistoricus J. Jacobs
Johannes XXIII.
heeft onlangs de grondintuïties
zoals ze blijkens peilingen on
der oudere katholieken in Ne
derland over dit concilie bekend
waren nog eens op een rijtje ge
zet: een veel duidelijkere ori
ëntatie van de uitingsvormen
van het kerkelijk leven op de
Schrift, een herwaardering van
de plaatselijke kerk, de beklem
toning van de noodzaak van een
voortdurende dialoog tussen de
kerkleiding en de andere leden
van de kerk, het streven naar
een grotere deelname van leken
aan het kerkelijk leven, de wens
naar meer openheid jegens de
andere christelijke kerken en
de groeiende betrokkenheid
van de kerk op de wereld, gefor
muleerd als dienst aan de we
reld.
Jacobs bijdrage staat in een
bundel artikelen die de titel
meekreeg van Herinneringen
aan de toekomst. Een treffende
titel die aangeeft hoe veel oude
re katholieken aankijken tegen
hun kerk. Van hoe vreugdevol
de toekomst van de katholieke
kerk er uit zou zien - een zin
speling op een van de belang
rijkste conciliedocumenten,
Gaudium et Spes (Vreugde en
hoopvolle verwachting) - heb
ben zij nog weet. Zij teren op
herinneringen waarvan zij
dachten dat die de toekomst
hadden. Ten dele is dat ook wel
bewaarheid: de veranderingen
die dit concilie heeft bewerk
stelligd zijn v.oor een deel onom
keerbaar. De oecumene is daar
een voorbeeld van: zelfs al be
leeft de officiële oecumene droe
vige tijden, katholieken en pro-
testanten blijken in de praktijk
meer dan ooit op elkaar aange-
Er is al een zich jaren voortsle
pend debat gaande tussen pro
gressieven en conservatieven
wie van hen het concilie nu ei
genlijk juist interpreteert. Ja
cobs heeft die vraag op een
overtuigende wijze beantwoord
ten gunste van de meer vooruit-
strevenden. Hij heeft dat ge
daan door de indrukken te be
studeren die een van de deelne
mers aan het concilie, mgr. A.
Ramselaar, doorgaf aan het
thuisfront. „In een vergadering
zegt de sfeer soms meer dan de
redering", zo stelt Ramselaar
Hedwig Wasser
kandidaat
voorzitterschap
Acht Mei
UTRECHT Het bestuur
van de Acht Mei Beweging
heeft mevr. Hedwig Wasser
uit Peize voorgedragen als
voorzitter van de beweging.
Als de meer dan 100 partici
panten van de rooms-katho-
lieke vernieuwingsbeweging
er volgende maand mee in
stemmen, volgt zij per 1 ja
nuari 1993 W. Stael-Merkx
op.
Hedwig Wasser (1939), die on
der meer is genoemd door de re
dactie van het progressieve ka
tholieke weekblad De Bazuin
en de Vereniging van Pastoraal
Werkenden in het bisdom Gro
ningen, kreeg landelijke be
kendheid, toen zij in mei 1985
tijdens een toespraak tot paus
Johannes Paulus II van haar
tekst afwèek en aandrong op
een andere houding van de
Rooms-Katholieke Kerk tegen
over onder anderen gescheide-
nen en homoseksuelen.
Wasser is onder meer betrok
ken bij het Communioproject,
dat de banden verzorgt tussen
het bisdom Groningen en het
Filipijnse bisdom Ilagan. In het
verleden was zij onder meer
voorzitter van de missieraad
van het bisdom Groningen en
lid van de pastorale raad van
dat bisdom. In 1989 hield Was-
FOTO: PERS UNIE
ser de openingstoespraak van
de jaarlijkse manifestatie van
de Acht Mei Beweging, waar
toen de machtsongelijkheid
tussen mannen en vrouwen in
kerk en samenleving centraal
stond.
Enkele participanten hebben
twee tegenkandidaten naar vo
ren geschoven: Henk Baars,
kerkelijk opbouwwerker in het
dekenaat Haarlem, en Joost
Reuten, oud-hoofdinspecteur
van het onderwijs. Baars (40)
die acht jaar als bedrijfspastor
bij de Hoogovens werkte, is
coördinator geweest van alle
jaarlijkse manifestaties van de
beweging. Reuten (60), eens pa
ter augustijn, werkte onder
meer zes jaar als programma
maker bij de KRO-televisie en
was tot 1 januari 1992 penning
meester van de Acht Mei Bewe
ging-
AMSTERDAM - De klassieke
Nederlandse Koran-vertaling
van prof. dr. J.H. Kramers
heeft een grondige bewerking
ondergaan. De Leidse arabisten
drs. A. Jaber en dr. J.J.G. Jan
sen hebben de uit 1956 dateren
de tekst „aangepast aan de be
hoeften van de hedendaagse
Koran-lezer."
De vertaling van Kramers is de
eerste Nederlandse vertaling
direct uit het Arabisch. Kra
mers' vertaling onderscheidt
zich door de bijzondere taal. De
'hoogleraar Arabisch (1891-
1951) ging ervan uit „dat de Ko
ran niet gesteld is in zouteloze,
vlakke en alledaagse taal. De
Korantekst wil heel nadrukke
lijk gesteld zijn in de taal van
God en de engelen", schrijft
Jansen in het voorwoord. Zo be
dacht Kramers het woord 'ge
notengevers' voor mensen die
nu aangeduid zouden worden
als polytheïsten, mensen die ge
loven dat er meerdere Goden
zijn.
Jansen en Jaber hebben dit
„excentriek taalgebruik" ge
handhaafd. „Uiteraard is het
bij het vertalen van de Koran
ook mogelijk een andere weg te
gaan en te kiezen voor de Ne
derlandse termen die weerge
ven hoe een moderne moslim in
de twintigste eeuw de Koran
verstaat." Maar zij hebben de
EC
Billijk standpunt CDA
HET CDA heeft in een nota afstand genomen van dg
ling dat automatisch alles wat openbare scholen vi'oe
meenten krijgen, ook naar het bijzonder onderwijs gai
regel, die al jarenlang ter discussie stond omdat hij h ,gt
derwijs onnodig duur maakte, moet alleen in billijke
len worden toegepast.
DE wijziging zit hem dus in het afschaffen van het au ,oa
tisme, wat niet wil zeggen dat de gehele 'overschrijd] D(
geling' op de helling moet. De werkgroep van promi'bl
onderwijsspecialisten die de nota opstelde houdt nogv
gelijk vast aan het recht van het bijzonder onderwijs ii
ke gevallen gelijk behandeld te worden.
in een van zijn eerste brieven.
Uniek zijn die indrukken niet
niet want er waren vele enthou
siastelingen die het thuisfront
inlichtten met soortgelijke in
drukken. Maar meer dan een
bestudering sec van de goedge
keurde documenten die nood
zakelijkerwijs een compromis
moesten behelzen, geven die in
drukken de richting aan waarin
de grote meerderheid van con
cilievaders dacht.
De conciliedocumenten lieten
in feite veel open. Zij gingen uit
van principes die nader moes
ten worden uitgewerkt. De
Haarlemse bisschop J. van Do-
dewaard schreef aan zijn gelovi
gen in 1966 dat het concilie wel
geëindigd was, maar niet afge
sloten, hoe graag behoudende
kerkleiders dat ook wilden.
„Het- concilie is wel voorbij,
maar niet afgesloten. De grote
en belangrijkste gave van het
concilie is de nieuwe visie van
de Kerk op zichzelf als Volk
Gods op weg door de wereld en
mèt de wereld".
Al degenen die nu zeggen dat
het concilie een afgesloten
hoofdstuk is, hebben misschien
in de praktijk wel gelijk maar
doen onrecht aan de geest
waardoor het was bezield. Als
voorbeelden van dat soort af
grendelingspogingen noemt Ja
cobs het nieuwe kerkelijk wet
boek uit 1983, waarvan de her
ziening in het vooruitzicht was
gesteld door Johannes XXlli,
en de bisschoppensynode uit
1985 die het concilie wilde eva
lueren. Zowel wetboek als syno
de kozen voor een sterkere re
gulering „en dat is nu juist niet
het grondinzicht van Vatica
num II"aldus Jacobs.
De bundel Herinneringen aan
de toekomst, aangeboden bij het
afscheid van de Bossche oud-vi-
caris-generaal J.A.A. van Laar
hoven, illustreert opnieuw op
eigen wijze de tweespalt die het
concilie heeft veroorzaakt. Het
in de bundel beschreven pasto
raat in zijn vele specialisaties is
sinds Vaticanum II op bijna on
herkenbare- wijze veranderd,
maar het theologisch/historisch
nadenken over de door Vatica
num II in gang gezette verande
ringen dat het tweede deel
van de bundel beslaat maakt
duidelijk dat de kerkleiding die
veranderingen niet echt heeft
weten te absorberen.
Herinneringen aan de toe
komst. Pastoraat in de geest van
Vaticanum II. Uitgave Arbor.
Prijs 24,50.
ALS voorbeeld noemt ze de gemeente die besluit eei
bare school met veel allochtone leerlingen extra geld
ven. In de opvatting van de werkgroep kunnen alleen
zondere scholen die eveneens een groot aantal alloc]
hebben aanspraak maken op dat extra geld. De gel
ling van openbaar en bijzonder onderwijs wordt da
keer op keer per geval bekeken, in overleg tussen gen
en schoolbesturen.
HET CDA geeft daarmee voor het eerst officieel aan
aan de uitwassen van de regeling een einde moet
Van elke gulden die werd uitgegeven voor een opt
school ging soms een veelvoud naar het bijzonder ondi
dat vaak veel beter vertegenwoordigd was. Het gevo
althans volgens een PvdA-rapport over de materie,
meentebesturen zich wel twee keer bedachten alvore
vaak gerechtvaardigde wensen van het openbaar om
tegemoet te komen.
3Y
F]
AAN de andere kant moet gezegd dat de relatief gi g
positie van het bijzonder onderwijs voor een belangd
aan de overschrijdingsregeling te danken is. De rt
droeg er mede toe bij dat Nederland een unieke plur
teit in het onderwijs biedt, met zowel aandacht voori
sionele als pedagogische achtergronden. Zo is alleen j?
feit dat ouders kunnen kiezen tussen een School met
bel of een Montessori-school een heel groot goed. Inn
telt ons land al vijftien richtingen.
DAT, zo bleek uit een onderzoek van het Sociaal Cu
Planbureau, ouders steeds minder bewust gebruik
van die keuzemogelijkheid is een maatschappelij
schijnsel dat zich niet alleen in het onderwijs voordce'
lang er behoefte blijft bestaan aan scholen met een
teit mag ecliter niet getornd worden aan het uitgan
dat die gelijk behandeld worden aan het openbaar
wijs. Het CDA, altijd bang voor een achterstelling
bijzonder onderwijs, heeft daar tegen de stroming
de hand aan gehouden. Met het nu wat minder rigidi 3',
punt laat de partij zien dat niet alleen het bijzonder
wijs, maar het hele onderwijs haar ter harte gaat.
Jezuïeten kritiseren Michelangc
ROME Het vooraanstaande
jezuïetentijdschrift 'Civilta
Cattolica' heeft opzien gebaard
door kritiek te leveren op de
manier waarop Michelangelo
het Laatste Oordeel in zijn
schildering van de Sixtijnse Ka
pel heeft geïnterpreteerd. „Het
Laatste Oordeel is geen geluk
kige interpretatie van de bijbel
se en theologische gegevens",
schrijft het blad in zijn nieuw
ste nummer, waaruit Italiaanse
kranten gisteren uitvoerig ci
teerden. Het tijdschrift verwijt
de schilder dat hij geen
vertrouwen, maar ang
weergegeven. De dag
deels is „een dag van
heid en vreugde", meei >e
ta Cattolica'. Michi^
heeft daarentegen eer ij
aspect van de angst dan
de hoop geschilderd. M
gelo Buonarroti werktal
1534 en 1541 aan het
Oordeel op de muur
altaar van de kapel. Het
Oordeel wordt op dit
gerestaureerd.
„kracht van deze monumentale
vertaling, waarvan niet zonder
reden al meer dan 50.000 exem
plaren zijn verkocht", niet wil
len aantasten met „prozaïsche
Daarmee zetten zij zich af tegen
de vertaalwijze van Leemhuis,
die in zijn vedrtaling van '89
heeft geprobeerd dq Arabische
tekst „in een zo toegankelijk
mogelijk Nederlands" weer te
geven. „Er is niet geprobeerd
door middel van speciale woord
keus of zinsconstructie de vorm
van de oorspronkelijke tekst te
benaderen", schreef deze ara
bist in 1989 in de verantwoor
ding van zijn vertaling.
Onder moslims is het overigens
lange tijd onderwerp van dis
cussie geweest of de Koran wel
vertaald mag worden. Tegen
woordig zijn de meesten het er
over eens dat een Koranverta
ling niet meer is dan een bijzon
dere vorm van Koran-uitleg die
is toegestaan, aldus Jansen.
Om duidelijk te maken dat de
Koran geen proza is, hebben de
bewerkers de verzen niet ach
ter elkaar laten drukken, maar
in vrije regel val. Zij hebben een
grote hoeveelheid verklarende
noten toegevoegd en opmerkin
gen van klassieke commentato
ren omgezet in begrijpelijke
taal. Tevens hebben Jansen en
Jaber aandacht geschonken
aan de parallellen tussen de Ko
ran en de Bijbel, het boek van
de christenen.
mST CeidócScywumt
Uitgave: Westerpers bv (maakt deel uit van Sijthoff Peri
Kantoor redactie: Apothekersdijk 34, Leiden.
Kantoor advertentie- en
abonnementenafdeling: Stationsweg 37, Leiden.
Telefax: 071 -134 941
Postadres: Postbus 112300 AA'Leiden.
Koopmansstraat 9, 2288 BC Rijswijk.
071 - 132221, 070-3190 933.
070-3906 717
Postbus 9, 2501 CA Den Haag
Hoofdkantoor'
Telefoon:
Telefax:
Postadres:
Alle kantoren zijn op
maandag tot en met
vrijdag geopend van
08.30 tot 17.00 uur
Directeur/hoofdredacteur. J. W. C. Leune (tel. 070 - 3190 8
Leiden en omgeving (tel. 071 -1
F. Buurman, K. v
T. Pieters en M. Roso
Binnen- en buitenland, financiën er
A. van Rijn (chef), drs. R. Edens, A.
Leeuwen - Voorbij, R. de Roo.
Geestelijk leven (tel. 070 - 3190 835): drs. P v.
Foto (tel. 070 - 3190 838): M. Konvalinka.
Redacties Den Haag en omgeving (tel. 070 - 3190 800), sport (tel. 070 - 31!
en kunst/rtv (tel. 070 - 3190 834): in samenwerking met redactie Het Binnen
Haagsche Courant.
De Leidse Courant maakt vérder gebruik van de diensten van:
- freelance-medewerkers en -correspondenten in zijn verspreidingsgebied,
- de parlementaire redactie en de nieuwsdienst van de Stichting Pers Unie,
dactioneel samenwerkingsverband van negen regionale kranten in Nede
Belgiè. De algemene verslaggevers van Pers Unie zijn H. Leber, drs. K.
M van de Ven en P. Vogels. De parlementaire redactie bestaat uit H. B.
(chef), H.B, Bijleveld, drs. J. Feenstra, D.J, Hofland, K. Jonker, P. Kooprw i
G Korevaar, D W van Rietschoten, C.P. Visser en K. van Wees. Algemeen
nator: J.A.L.M. Timmers.
- het Algemeen Nederlands Persbureau en buitenlandse persbureaus;
- de volgende correspondenten in het buitenland: drs. D. J. van den Bergh
(Peking), drs. H. Botje (Tunis), A. Courant (Athene), R. Hasselerharm
(Johannesburg), drs. A. Heering (Rome), B van Huët (Londen), M. de Ko
(Washington), F. Lindenkamp (Sao Paulo), B. Schampers (Brussel), W. Vo
(Parijs), drs R. Vunderink (Moskou), W. Werkman (Jeruzalem), G. van,,tD
(Belgrado), F. Wijnands (Bonn), J. Wijnen (Brussel)
De Leidse Courant heeft als lid van de Stichting Pers Unie de exclusieve
publicatierechten van The Times en The Sunday Times of London. Vertaais
M. de Cocq.
n 08 30 tot 17.00 u
n 18.00 tot 19.00 u
27,00
79,80
312,65
Nabezorging
Telefoon: 071 - 122 248 op ma
15.00 uur.
Abonnementsprijzen (inclusief 6% btw)
Bij automatische betaling:
per maand
per kwartaal
per jaar
Bij betaling per acceptgirokaart:
per maand 28,20
per kwartaal 82,80
per jaar 318,65
Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan
Advertenties
Informatie en tarieven over advertenties tel. 071 - 141 905. Telefax 071 -140
lefax voor uitsluitend het doorgeven van advertenties (kantoor Rijswijk) 07u
Bankiers
ABN/AMRO BANK NV 473 575 515
POSTBANK 663 050
