Aardig weerzien met veel bekends
Risicoloos recept met biertje
21
Speelpret straalt af van The Houdini's
Mis van Rossini die geen
echte Rossini wilde worde
Cultuur
VIERLUIK ANNIE SCHMIDT
Leidse Courant
zaterdag 17 oktober 1992
Freek de Jonge
opent PAN-Rai
Amsterdam Freek de Jonge
heeft gistermiddag in de RAI
met een korte conference, geti
teld 'Drieluik', de grootste
kunst- en antiekbeurs van Ne
derland, PAN Amsterdam, geo
pend. Hij verving de ziek ge
worden choreograaf Rudi van
Dantzig. De Jonge ontving een
cheque voor 5.000 gulden, be
stemd voor Artsen zonder
Grenzen, voor een noodhospi
taal voor indianen in Brazilië.
Aanvankelijk zou Van Dantzig
de beurs openen door het ont
hullen van een imposant decor
doek van 18 bij 9 meter, van de
hand van Gerti Bierenbrood
spot. Het doek werd in 1981 op
verzoek van Het Nationale Bal
let gemaakt voor de uitvoering
van 'Themes and Variations'
van Balanchine. De kunstena
res onthulde het nu zelf.
Michelangelo gaf
te weinig hoop
Rome Het vooraanstaande
jezuïetentijdschrift 'Civilta
Cattolica' heeft opzien gebaard
door kritiek te leveren op de
manier waarop Michelangelo
het Laatste Oordeel in zijn
schildering van de Sixtijnse Ka
pel heeft geïnterpreteerd.
,,Het Laatste Oordeel is geen
gelukkige interpretatie van de
bijbelse en theologische gege
vens', schrijft het blad in zijn
nieuwste nummer, waaruit Ita
liaanse kranten gisteren uit
voerig citeerden. Het tijdschrift
verwijt de schilder dat hij geen
hoop en vertrouwen, maar
angst heeft weergegeven.
De dag des oordeels is 'een dag
van de waarheid en vreugde',
meent 'Civilta Cattolica'. Mi
chelangelo heeft daarentegen
eerder het aspect van de angst
dan dat van de hoop geschil
derd.
Rijksdienst met
eigen catalogus
Den Haag De Rijksdienst
Beeldende Kunst (RBK) heeft
gisteren een catalogus met
3600 schilderijen gepresen
teerd. Het gaat om werken van
voor 1900, die in het bezit van
de dienst zelf zijn. Ze worden
voor het eerst als verzameling
gepubliceerd.
De collectie bestaat voor een be
langrijk deel uit werken die na
de Tweede Wereldoorlog in
Duitsland zijn aangetroffen en
waarvan de eigenaar niet meer
te vinden was. De oplage be
draagt vooralsnog 1250, de kos
ten zijn 175 gulden per exem
plaar.
Nawal el Saadawi
spreekt in Maastricht
Maastricht De Egyptische
schrijfster dr. Nawal el Saadawi
geeft donderdag 22 oktober een
lezing in de universiteit van
Maastricht. Saadawi is arts, fe
ministe en schrijfster. Ze werd
bekend door haar rapport over
de vrouwenbesnijdenis. Ze ver
zet zich tegen het opkomend
fundamentalisme in de Arabi
sche wereld. Haar lezing zal
gaan over vrouwenrechten.
Suzanne van Lohuizen
krijgt toneelprijs
Amsterdam Suzanne van Lo
huizen, schrijfster van jeugd
theaterteksten, heeft de To-
neelschrijfprijs 1992 gewon
nen. Ze krijgt de onderschei
ding voor de stukken 'Het huis
van mijn leven' en 'Heb je mijn
kleine jongen gezien'. De prijs,
waaraan een bedrag van 2000
is verbonden, is een initiatief
van het Nederlands/Vlaamse
balletfestival.
Handke kraakt
boek Nooteboom
Den Haag - De bekende Duits
talige (toneel-)schrijver Peter
Handke heeft Nootebooms 'Het
volgende verhaal' gekraakt. In
de laatste editie van het blad
Theater Heute noemt hij deze
novelle, die in ons land vorig
jaar als boekenweekgeschenk
werd uitgebracht, 'Kitch van de
bovenste plank'. Juist 'Het vol
gende verhaal', dat in ons land
een nogal slechte pers kreeg, is
in Duitsland bejubeld. Handke:
„Ik ben ontzet dat iemand voor
zo'n boek ook maar één goed
woord over heeft".
Brinkman huldigt
Rita Reys
Laren Rita Reys is gister
middag in Singer te Laren uit
gebreid gehuldigd in verband
met haar gouden jubileum als
zangeres. Europe's First Lady
Of Jazz, zoals ze in het buiten
land ook wel wordt genoemd,
ontving uit handen van CDA-
fractievoorzitter Elco Brink
man de eerste exemplaren van
haar nieuwe dubbel-cd 'The
American Songbook'. Rita Reys
(67) bekende zelf dat ze aan
vankelijk de mijlpaal liever stil
letjes was gepasseerd, uit angst
om voortaan voor oud te wor
den versleten. Haar echtgenoot
Pim Jacobs bracht haar even
wel nog net op tijd op andere ge
dachten.
TV ZONDAG (18 oktober)
NED.1
AVRO, 17.05. Eerste deel van
een vierluik over leven en werk
van Annie M.G. Schmidt. De
andere afleveringen steeds
volgende zondag, behalve het
interview van Ischa Meijer met
de schrijfster (Ned. 1,3
november, 22.00). Research en
redactie: Gioia Smid en Jessica
Swinkels. Productie: Maria dé
Haas. Regie: Ben Sombogaart.
Voorts is verschenen bij
uitgeverij Querido: 'Wat ik nog
weet', herinneringen van Annie
Schmidt aan haar Zeeuwse
jeugd. Prijs: 24,50.
door Jan-Hendrik Bakker
„U moet wel heel veel van kin
deren houden", vroeg televisie-
presentator Ivo Niehe haar
ooit. „Nee hoor", antwoordde
Annie M.G. Schmidt toen, „he
lemaal niet. Het is nu ook weer
niet zo dat ik kinderen ga
schoppen, maar speciaal van
hen houden, nee. Het is meer
het kind in me zelf. Ik heb een
hekel aan echte volwassenen".
De schrijfster van 'Jip en Jan-
neke', 'Pension Hommeles',
'Dikkertje Dap' en talloze ande
re kinderliedjes, hoorspelen,
musicals en kinderverhalen is
één van de grote persoonlijkhe
den. van onze cultuur. Iedereen
kent Annie Schmidt. In de vele,
vele interviews die ze heeft ge
geven, alsook in haar autobio
grafische herinneringen, komt
het aspect van het altijd-kind-
gebleven steeds naar voren.
Samen met Astrid Lindgren
heeft Annie Schmidt inmiddels
de grijze top bereikt van de in
ternationale jeugdliteratuur.
Ze is nu 81 jaar en nog steeds
fris van geest. Pas geleden zijn
haar memoires gepubliceerd in
de bundel 'Wat ik nog weet' en
de AVRO zendt de komende we
ken een serie uit over leven en
werk van de schrijfster. Het slot
Annie M.G. Schmidt te midden van oude bekenden, gistermiddag, ter viering van het nieuwe begin van 'De familie Doorsnee' (bij de
VPRO)Links Hettie Blok met gebak, daarnaast Jo Fischer, Lia Doranaen Jan Blok. Zittend naast Annie Schmidt: Wim lbo.
daarvan is speciaal gewijd aan
een interview dat Ischa Meijer
deze zomer met haar maakte.
Parool
De memoires van Annie
Schmidt zijn samengesteld door
haar vrienden Tine Buul en
Reinold Kuipers, het uitgever
sechtpaar dat de schrijfster bin
nenhaalde bij Querido. Een
groot deel van die herinnerin
gen zijn eerder als cursiefje ge
publiceerd in Het Parool, waar
Annies vrienden zaten: Simon
Carmiggelt en Wim Hora
Adema. Op die Parool-tijd,
waar ze aanvankelijk werkte
als documentaliste, gaat de do
cumentaire uitvoerig in. 'Jip en
Janneke' werd er geschreven,
'Het schaap Veronica' en niet té
vergeten het journalistencaba
ret 'De inktvis' ontstond er.
De memoires gaan over Annies
jeugd in het Zeeuwse, over een
domineesdochter in de klei. La
ter heeft ze ronduit bekend dat
haar jeugd niet zo heel gelukkig
was. Ze viel uit de toon tussen al
die kindertjes in klederdracht,
ze was een stadsmeisje op het
platteland, wilde er graag bij
horen, maar ook weer niet. Va
der was een ruimdenkend do
minee, die het zich echter niet
kon permitteren ruim te den
ken, en moeder was met al haar
humor toch wat verbitterd ge
raakt daar in de pastorie.
Nu zal voor deze memoires on
getwijfeld gelden, wat Annies
zoon Flip van Duijn in de docu
mentaire onderstreept: zijn
moeders fantasie kan gebeurte
nissen uit het verleden soms tot
onherkenbare proporties ver
groten. Maar spreekt er uit de
karikatuur dikwijls niet meer
waarheid dan uit het vlakke
portret? Wat blijft haiij
het beeld van een meisje,
steeds net even buiten sta
dat is ook de geest van
werk. Lachen om de hype
van de burgerij, waar ht®
ook heel gezellig kan zijn.
Archieven
Een tv-documentaire
over Annie M.G. Schmid 1
zoiets zijn als een theep
organiseren bij de fi:
Nelle zelf. In de archievj
Hilversum ligt een schi
beeld- en geluidsmateria J
Letterkundig Museum
ook nog het een en andei
kunnen er mee gevuld w
Bijna alles wat deze doe 1
taire laat zien was al b
maar niettemin leuk om
zien.
Nieuw, voor mij althai
Wim Ibo's opmerkingf
Annie Schmidt na I960 -r
is met haar radio- en
werk doordat de VARA
selijk te keer ging in hi
sten. 'Pension Homme
'De familie Doorsnee' ii
streeks en veelvuldig g
reerd door de rode omn
niet omdat het kapitalis:
heerlijkt werd, maar on
'zwanger' stond, en dat
'in verwachting' wordei
jee' waar men liever 'o n
Een benepenheid die
eerder bij de AVRO of
zou verwachten.
Tegen de mufheid van de
moraal zijn Annie Si J
liedjes, verhalen en mus
genlijk allemaal zonder
dering gericht. Dat is mi I
ook de reden
haar eigen be
„Dat de mijne helemaa
roze zou moeten, ligt
hand. Toch wil ik het m
wanten en vrienden nie
vast opdringen. De uit
hun uitstapje: zelf zal
niet meer meemaken".
Echte wijsheid is dat.
MUZIEK
AH0Y ROTTERDAM
Night of the Proms met o.a.
Jennifer Warnes, Joe Cocker,
John Miles, Raymond van het
Groenewoud en het Orkest van
de XXste Eeuw o.l.v. Robert
Groslot. Herhaling: Vanavond.
1 november op televisie.
door Hans Piët
Of de 'Night of the proms' de
gewenste brug slaat tussen de
klassieke en lichte muziek, zo
als het organiserende biermerk
Heineken, in navolging van de
Engelse equivalent graag zou
willen, is zeer de vraag. Het pu
bliek greep de muzikale klan
ken, die gisteravond Ahoy' in
dwarrelden, vooral aan om- ple
zier te hebben.
Sfeer was er dan ook genoeg,
vooral toen Raymond van het
Groenewoud het podium be
klom. Hij wist de meezingers,
met zijn 'Liefde voor muziek' in
vuur en vlam te zetten. Nu had
deze 'speciale' gast wel het
voordeel dat hij na de pauze op
trad, toen er inmiddels zoveel
bier was omgezet, dat de stem
ming absoluut niet meer stuk
kon.
Hoe gezellig de 'Night of the
proms' ook is, er kleven veel be
zwaren aan. Het ergste is de te
levisie-registratie van het eve
nement. Hierdoor blijft de zaal
verlicht en is het moeilijk een
intieme sfeer te creëren. Daar
kunnen zelfs de door het bier
merk vérstrekte lichtjes niets
aan veranderen.
Christopher Cross ...uiterst mat...
Die camera's betekenen niet al
leen dat alle gebeurtenissen op
het podium daarop worden af
gestemd, maar ook dat het pro
gramma is aangepast aan een
zo groot mogelijk publiek. Dat
maakt het geheel uiterst risico
loos. Je huurt een paar grote
namen in en laat die vervolgens
twee hits zingen en tussendoor
breng je (niet te moeilijk) klas
siek werk waarin door de zaal,
in alle joligheid, kan worden in-
En dan kan het gebeuren dat
Haydn wordt meegezongen en
foto Monique Baan
het hoempapa-patroontje in
een werk van Faust wordt bege
leid door een staande mensen
zee die op de maat van de mu
ziek meeveert. Dat is heel grap
pig om te zien.
Toch werd het klassieke gedeel
te door het publiek vooral ge
bruikt om de afgelopen week
door te nemen en om het alco
holhoudende vocht te halen.
Hierdoor was deze tweede
'Night of the proms' heel ru
moerig, maar daar merk je als
televisie-kijker straks niets
van. Wanneer de popmuziek
aan de beurt was, kwam de aan
dacht terug.
Toch was er geen artiest die
echt straalde.
Het was een beetje plichtmatig
allemaal, hoewel in de keuze
van het materiaal wel was ge
zocht naar een functioneel ge
bruik van het orkest. John Mi-
les bij voorbeeld koos voor 'Bo
hemian Rhapsody', ter ere van
Queen-zanger Freddie Mercu
ry, en liet de strijkers en blazers
lekker te keer gaan.... Maar
waar was Freddie!
Christopher Cross was uiterst
mat met zijn 'Sailing' en 'Ride
like the wind', terwijl Jennifer
Warnes heel mooi zong, maar
haar stem ten onder hoorde
gaan in het rumoer van de zaal.
Alleen Raymond van het Groe
newoud was overtuigend en dat
misschien vooral omdat hij er
niet te zwaar aan tilde.
Volgend jaar graag weer een
'Night of de proms', maar dan
met een programma dat wat
meer gedurfd is, zodat niet van
te voren de reacties van het pu
bliek vaststaan. Dat zal onge
twijfeld de spontaniteit ten goe
de komen en wordt het evene
ment voor het publiek iets meer
dan een biertje in een muzikaal
decor.
Koninklijke oogarts. prof. drw. Hen<
een bekend chirurg en de oogarts van koning i
Willem III, werd in 1853 geportretteerd door
Amerikaanse schilder Eastman Johnson die
1851 tot 1855 in Den Haag werkte. Het schik
een van de circa driehonderd kavels op een v(
bij Christie's in Amsterdam, waar op 28 okto
vooral Romantiek en Haagsche School in de
aanbieding zijn.
JAZZ
MUZIEK
DOELEN, ROTTERDAM
Heineken Jazz Festival:
Jazznight. Met o.a. Toots
Thielemans, Stephane
Grappeli, Count Basie
Orchestra, Hermeto Pascoal,
The Houdini's en Arturo
Sandoval.
door bertjansma
Terwijl elders in Rotterdam in
66 horeca-gelegenheden jazz
was te horen van boppers, main
streamers, West Coast-jongens
en New Orleans-stilisten, trof
fen de echte sterren elkaar op
de eerste Jazz Night van het
tiende Heineken Jazz Festival
inde Doelen.
Nederland sprak een stevig
woordje mee die eerste avond.
Om te beginnen via trompettist
Jarmo Hoogendijk - die later
met Ben van den Dungen en
hun quintet te horen zou zijn.
Hoogendijk ging knallend van
start als gast bij het tienjarige
Workshop Orkest Rotterdam.
Met een solo waaraan Arturo
Sandoval - later op de avond
aanwezig - een puntje had kun
nen zuigen.
Worden Hoogendijk en Van den
Dungen binnen de Europese
jazz al als toppers gezien, het is
niet ondenkbaar dat zoiets de
Nederlandse Houdini's ook ge
beurt. De zesmans-formatie
klinkt als een klok: drie blazers
(Angelo Verploegen, trompet;
Rolf Delfos, altsax; Boris van
der Lek, tenorsax) en een ster
ke ritmesectie (drummer Bram
Wijland) waar pianist Erwin
Hoornweg als solist en als com
ponist een grote rol speelt.
Eigenlijk kent de groep geen
sterren. Het is een soort Neder
landse Messengers-formatie
waar het speelplezier afstraalt:
de wortels liggen in de bop, ter
wijl zowel soul, funk en moder
nere muzikale structuren er
doorheen klinken. Bij The Hou
dini's kan het van dik-hout-
zaagt-men-planken gaan, ter
wijl de drie blazers een paar tel
len later subtiele lijnen in hun
hoofd-arrangementjes uitzet
ten.
Dansers
Opeens stonden er twee zwarte
dansers te 'tappen' en te swin
gen tussen The Houdini's op
het kleine podium van de Feest
zaal van De Doelen. „Denk nu
niet dat ze ons in de weg lopen",
liet trompettist Verploegen ho
ren, „dit is onze manier om jazz
ook visueel aantrekkelijk te ma
ken".
Dat laatste is ook een kwaliteit
van de Braziliaan Hermeto Pas
coal met zijn Grupo. Pascoal is
een multi-instrumentalist die
zowel op toetsen als op blaasin
strumenten te horen is, en die
af en toe ook nog wel een ge
bruiksvoorwerp als een stofzui
ger op het podium sleept.
Gisteren had hij enkele dierge
luiden 'gesampeld', o.a. een
kraaiende haan. Pascoal, die er
uit ziet als een kruising tussen
Paulus de Boskabouter en Sin
terklaas, met een lange witte
baard, een roze gezicht met een
aardbeineus en in een lange
staart samengebonden wit jaar,
heeft een aantal jonge Brazili
aanse muzikanten om zich
heen verzameld, die hij over de
bol strijkt terwijl ze het zware
werk voor hem opknappen.
Multi-instrumentalisten, die
één en al ritme zijn, een com
pleet Braziliaans oerwoud doen
losbarsten, nadat ze via een
composiie voor metalen buizen
het fascinerendste stukje per
cussie van de avond lieten klin
ken.
SCHONBERGZAAL, DEN HAAG
Kon. Zangvereniging Excelsior
o.l.v. Hans van der Toorn met
Petite Messe Solennelle van
Rossini m.m.v. solisten.
doorAdriaan Hager
Rossini helpt koordirigenten
met zijn in 1864 gecomponeer
de Petite Mésse Solennelle aan
een werk dat goedkoop is uit te
voeren. In de oorspronkelijke
versie schrijft hij als begelei
ding geen orkest maar twee pia
no's en een harmonium voor.
Een ideale bezetting voor koren
die de eindjes steeds weer aan
elkaar moeten zien te knopen.
Zo'n koor is ook de Koninklijke
Zangvereniging Excelsior dat
de Mis gisteravond uitvoerde in
een goed bezette Arnold Schön-
bergzaal van het Koninklijk
Conservatorium. Eigenlijk is de
Petite Messe Solennelle voor
het koor zelfbijzonder ondank
baar: Rossini verwent de solis
ten meer dan het koor. Hij
schreef de Mis 35 jaar na zijn
laatste opera, Guillaume Teil.
De Mis ademt een operageest;
het werk komt tot leven door
een aanpak rijk aan Italiaanse
gloed, met hartstocht en tempe
rament, en, zoals de componist
zelf zei, een uitvoering 'dikwijls
overgoten met suiker'.
Er was gisteravond alle reden
te vrezen dat Excelsior de Mis
braaf en technisch voorzichtig
zou zingen. Het Kyrie klonk
wat zeurderig en weinig accu
raat. Maar de circa 70 koorle
den herstelden zich in
voetig en gedisciplinee
gen Cum Sancto Spirit
De mannengroepen zij j
celsior met acht tenore
bassen mager bezet,
gedroegen zich maniw
de pauze (waarom e<
midden in een Mis?)
koor op acceptabel ni1
het dat het toch nog gi
Rossini wilde worden.
ook omdat de vocale
Ingrid Kappelle, Lysl
mersma, Marten Sm
Joep Bröcheler hun pa 1
veel zongen in de gees
loodzwaar oratorium i
deel van de pianisi
Mooiman, Truus Isen j
organist Jaap Hillen
het geheel een positie* I
