oor Birmingham is 'crisistop' een feest
linton oppermachtig
i tweede tv-debat
ritten hebben andere zorgen
Doodstraf voor
Rostov Ripper
Buitenland
Helft politbureau
China met pensioen
Vredesgesprek
in Angola
Verrassende nederlaag
De Klerk in parlement
Nieuwe testmethode
spoort aids-virus
vroegtijdig op
Marokkanen
naar stembus
Kostbare
waaier
Een model toont
een diamanten
waaier, bezet met
1425 diamantjes
van 175 karaats
tijdens een
reclame-,
campagne voor
de diamantbeurs
die in 1993 in
Tokyo wordt
gehouden. De
waaier, speciaal
ontworpen om de
beurs te
promoten, is
800.000 dollar
waard.
FOTO:AP
PEKING - Acht vooraanstaande Chinese partijlei
ders, onder wie de 85-jarige president Yang Shangkun
en de 78-jarige minister van defensie Qin Jiwei, tre
den terug. De acht leden van het uit veertien personen
bestaande Politburo willen niet opnieuw herkozen
worden in het Centraal Comité van de Chinese Com
munistische Partij. De door Peking gecontroleerde
krant Hong Kong Wen Wei Po heeft dat gemeld. De
krant wordt vaak gebruikt door de autoriteiten om
nieuws te verspreiden, dat te gevoelig ligt om door de
officiële nieuwsmedia openbaar gemaakt te worden.
Verkiezing in het Centraal Comité is een absolute
voorwaarde om voor de belangrijkste functies in de
partij in aanmerking te komen. Pensionering in Chi
na betekent niet automatisch dat politici meteen hun
invloed kwijtraken.
LUANDA Na bemiddeling van deZuida-
frikaanse minister van buitenlandse za
ken, Pik Botha, heeft de voorman van de
voormalige guerrillabeweging UNITA, Jo
nas Savimbi, ingestemd met een ontmoe
ting met president Dos Santos. De ontmoe
ting zou vanmiddag al in Luanda plaats
vinden, meldde een Portugese radiojour
nalist vanuit het UNITA-bolwerk Huam-
bo, maar volgens wel ingelichte Angolese
kringen is er nog geen uur of plaats afge
sproken. Onderwerp van gesprek zal zijn
het realiseren van een permanente vrede
in Angola en het delen van de macht tussen
UNITA en de regeringspartij MPLA van
president Dos Santos.
Kok en Pronk
naar begrafenis
Willy Brandt
DEN HAAG Vice-premier
Kok en minister Pronk van
ontwikkelingssamenwerking
wonen morgen de begrafenis
van oud-bondskanselier Willy
Brandt bij, zo heeft het minis
terie van buitenlandse zaken
meegedeeld.
De socialistische oud-bonds
kanselier Brandt krijgt een
staatsbegrafenis in de Reich
stag in Berlijn. De PvdA-be-
windslieden zullen daarbij na
mens de Nederlandse regering
aanwezig zijn.
KAAPSTAD De Zuidafrikaanse president De Klerk
heeft gisteren een verrassende nederlaag geleden in het
parlement bij een stemming over een grondwetswijzi-
ging die het mogelijk moest maken een zwarte minister
te benoemen. In de kleurlingenkamer van het naar ras
gescheiden drie kamers tellende parlement, waarin de
zwarten overigens niet vertegenwoordigd zijn, kreeg
het voorstel niet de benodigde meerderheid van 50 pro
cent. Het amendement schafte de eis af dat iedere be
windsman binnen twaalf maanden na zijn benoeming
lid van het parlement moet worden. Voor een zwarte
minister is dat een onmogelijke bepaling omdat zwarte
Zuidafrikanen geen stemrecht hebben. De uitslag van
de stemming levert nu waarschijnlijk problemen op
voor minister van financiën Derek Keys, die in januari
werd benoemd maar geen zetel in het parlement heeft.
DE KONINCK
INGTON - Met
gemak heeft Democra-
presidentskandidaat
inton afgelopen nacht
eede tv-verkiezingsde-
et Republikeins presi-
eorge Bush en de par-
Ross Perot naar zijn
reten te zetten.
;ste waarnemers menen
inton met zijn doeltref-
iptreden veel twijfelende
gunstig zal hebben ge
en dat het Amerikaanse
intschap hem nu moei-
er kan ontgaan. De ver-
jen in de VS zijn over
ndagen.
ent Bush maakte in het
e debat een vermoeide in-
Bovendien kreeg hij van
bliek, dat de vragen stel
en kans om uit te wijden
ïlintons karakter en ver-
Bush begon daar wel
haar de vragenstellers in
U maakten duidelijk dat
e Witte Huisgegadigden
ttend 'echte problemen'
fen te bespreken.
Perot op zijn beurt was
op dreef dan in de
tv-discussie, afgelopen
De miljardair
economische en
le vraagtukken opnieuw
lorgineel te formuleren,
concrete plannen om ze
lossen bleven ontbreken
fantwoorden. Perot's her-
b verzekering: „Als we het
worden, kunnen we het
jen. So let's fix it", kreeg
n duur een karikaturale
Jlinton was de vorm van
bat - vragen uit het pu-
- ideaal. Hij heeft die
le ontelbare malen be-
tijdens de langdurige
uscampagne. De gouver-
ian Arkansas toonde zich
vannacht dan ook ontspannen
en in zijn betogen niet meer 'ge
programmeerd'. Bovendien
kon hij zijn onbetwist grote
kennis van economische zaken
en overheidsbeleid maximaal
etaleren omdat de discussie zo
zakelijk bleef.
Aardverschuiving
Komende maandagnacht is het
derde en laatste presidentiële
tv-debat. Vóór de confrontatie
van afgelopen nacht had Clin
ton in alle opiniepeilingen een
comfortabele voorsprong
die al wekenlang vrijwel on
gewijzigd is op Bush en Pe
rot. Sommige politieke com
mentatoren in de VS waagden
zich vanochtend aan de ver
wachting dat zich op 3 novem
ber een politieke aardverschui
ving ten gunste van de Demo
cratische Partij zal voordoen.
Clinton hoefde zelf nauwelijks
te reageren toen Bush opnieuw
de anti-Amerikaanse demon
straties te berde bracht die zijn
opponent in 1969 in Engeland
zou hebben georganiseerd. „Ik
word er net zo ziek van als u,
dat ik elke morgen moet op
staan om mijn karakter te ver
dedigen", aldus Clinton tegen
de vragensteller die aan Bush
had verzocht om het bij onder
werpen als onderwijs en ziekte
verzekering te houden. De pre
sident kwam daarna niet meer
terug op het 'karakter-issue'.
Bush' economische aanvallen
op Clinton kwamen erop neer
dat de laatste een belastingmin-
nende bureaucratische allesre-
gelaar is, wiens sociale en in
dustriële herstelplan ernstiger
is dan de kwaal van de huidige
recessie. Clinton betoogde dat
twaalf Reagan-Bush-jaren van
'trickle down' (doordruppel-
Jeconomie, gefaald hebben en
dat het tijd is voor een actieve
en financiële rol van de over
heid in 'investeringen in de toe
komst'.
De Republikeinse 'doordrup
pel-theorie' wil dat de overheid
economisch afzijdig blijft en dat
het rijker maken van de rijken
de meest efficiënte methode is
om de gehele bevolking aan
werkgelegenheid en welvaart te
helpen.
Clinton kreeg in het debat de
kans om zijn beleidsplannen ge
detailleerd uiteen te zetten. Hij
wil extra bezuinigen op defen
sie en de hoogste schijf van de
inkomstenbelasting opvoeren
van 32 naar 36 procent. Met de
opbrengst zou een regering-
Clinton ziekteverzekering voor
iedereen betaalbaar maken en
investeren in infrastructuur,
nieuwe (milieu-)tecbnologie en
bijscholing.
Toekomst
Bush heeft in Republikeinse
traditie minder regeerplannen
en zag zich in de discussie ge
noodzaakt het Congres (waarin
de Democratische meerderheid
veel Republikeinse bezuini
gingsvoorstellen heeft geblok
keerd) de schuld te geven van
de recessie. „Clinton had het
over de toekomst, Bush over
het verleden. De toekomst wint,
als de kiezers het economisch
slecht hebben", aldus vatte
vanochtend een populair tv-
commentator het debat samen.
De Republikeinse partijtop en
ook de president zelf hadden te
voren de indruk gewekt dat
Bush er in het tweede debat fel
ler tegenaan zou gaan. Zulks
nadat eerder deze week vice-
president Dan Quayle veel lof
had geoogst voor diens aanval
lende optreden in de tv-discus
sie met Democraat Al Gore en
Perot's tweede man Jim Stock-
dale. „Ik ga les nemen bij Dan",
had Bush gisteren overdag nog
verklaard. Dat hij vervolgens in
het debat toch uiterst tam bleef,
lijkt een zoveelste aanwijzing
Kunstenaar Todd Leonard uit het Californische Ojai brengt de woorden „let's fix it" van presidentskandi
daat Ross Perot met succes in praktijk. Hij heeft de recessie achter zich gelaten en beleeft een periode
van hoogconjunctuur. Zijn handgemaakte Perot-maskers brengen in galeries namelijk niet minder dan
150 dollar op. FOTO: AP
dat de president en zijn verkie
zingsstaf niet meer weten wel
ke campagnestijl nog succesvol
kan worden.
Ross Perot's meest opvallende
bijdrage aan de discussie was
zijn belofte dat hij als president
niet langer dan één termijn van
vier jaar wil aanblijven en dat
hij geen salaris wenst...
Pagina A6: Midwest keert zich
af van Bush en Quayle
BAZEL De Zwitserse farma
ceutische onderneming Roche
heeft een handzame en in elk
ziekenhuislaboratorium te ge
bruiken testmethode ontwik
keld voor de vroegtijdige opspo
ring van het aids-virus. De zo-
genoemdé PCR-techniek (Poly
merase Chain Reaction) waar
van het concern gebruik maakt,
is vele malen sneller, preciezer
en betrouwbaarder dan de tot
nu toe bestaande opsporings
methoden. Daarmee kan de pa
tiënt veel ellende en de gezond
heidszorg veel geld bespaard
blijven. Met de nieuwe testme
thode kan, zo maakte het be
drijf gisteren in Bazel wereld
kundig, bijvoorbeeld worden
gebruikt voor het vaststellen
van de aanwezigheid of afwe
zigheid van het aids-virus bij
pasgeborenen van seropositieve
vrouwen. Door de opsporing
van een aids-besmetting in het
allervroegste stadium kunnen
patiënten nu veel eerder wor
den behandeld dan tot nu het
geval is.
De PCR-techniek maakt het
mogelijk één geïnfecteerde wit
te bloedcel onder 100.000 ge
zonde cellen op te sporen. Ro
che zei dat het normaal een
kwestie is van het zoeken naar
een speld in een hooiberg. Een
op hetzelfde principe van gene
tische identificatie gebaseerde
test ontwikkelde de onderne
ming ook voor de opsporing van
het leukemievirus en de sek
sueel overdraagbare infectie
chlamydia trachometis. Prof. J.
Rood van het Academisch Zie
kenhuis in Leiden vertelde dat
de nieuwe methode diensten
kan bewijzen bij de transplan
tatie van nieren en harten. Het
is volgens hem nu mogelijk veel
sneller en betrouwbaarder vast
te stellen wie de meest geschik
te donor is. Prof. E. Böttger van
de medische school in Hanno
ver zei dat er nu een geheel
nieuw hoofdstuk is begonnen in
de geschiedenis van de behan
deling van infectieziekten. „De
PCR-techniek, die spoedig een
standaardgereedschap in de
ziekenhuislaboratoria, stelt ons
in staat zelfs tot nu toe onbe
kende ziekteverwekkers op te
sporen".
ROSTOV Een Russische rechtbank heeft gisteren de 'Rostov
Ripper' ter dood veroordeeld wegens 52 moorden. De moordenaar,
de 57-jarige Andrej Tsjikatilo, pleegde zedenmisdrijven waarbij de
slachtoffers om het leven kwamen en was volgens het oordeel van
de rechtbank toerekeningsvatbaar.
De drie rechters veroordeelden Tsjikatilo tot de dood voor een
vuurpeloton. De man, die had bekend en zichzelf een „gek beest"
noemde, sloeg bij het voorlezen van het vonnis op de ijzeren tralies
van het speciale hok dat in de rechtszaal was.opgesteld. Zijn advo
caat kondigde aan in beroep te gaan tegen het vonnis. Aanwezigen
in de rechtszaal barstten na het vonnis in applaus uit. Maar fami
lieleden van de slachtoffers uitten woedende kreten. „Jullie heb
ben hem niets gegeven. Lever deze moordenaar aan ons uit", riep
een vrouw die probeerde door een cordon bewakers de moordenaar
te lijf te gaan.
RABAT De Marokkanen
konden vandaag voor het
eerst sinds negen jaar weer
naar de stembus voor de ver
kiezingen van gemeentera
den. Ongeveer 94.000 kandi
daten hebben zich aange
meld voor zo'n 23.000 ver
kiesbare plaatsen. Voor veel
Marokkanen, die zich nog
maar al te goed de wel erg on
waarschijnlijke resultaten
herinneren van het referen
dum van 4 september, zal het
een test worden in geloof
waardigheid.
De grootste groep kandidaten is
die van de onafhankelijken. Dat
zijn er zo'n 17.000. De tweede
groep in grootte behoort tot de
„Nationale Vereniging van On
afhankelijken" (RNI), de rege
ringspartij van ex-minister pre
sident (en huidige voorzitter
van het parlement) Ahmed Os
man. De RNI brengt ruim
13.000 kandidaten in het veld.
Wat de oppositie betreft doen
mee de conservatieve Istiqlal
(vrijheids) partij, de socialisti
sche Nationale Unie van Volks
krachten (UNFP) en de com
munistische PPS. Twee linkse
splinters, de Organisatie van
Democratische Volksactie
(OADP) en de Partij van de So
cialistische en Democratische
Avant-garde (PADS), boycotten
de stembusstrijd.
Overigens hebben de UNFP en
de Istiqlal met hun respectieve
lijk 11.000 en 7.000 kandidaten
ook lang geaarzeld of zij wel
mee zouden doen, omdat zij
meenden dat er niet voldoende
garanties waren voor een eerlij
ke uitkomst.- De verkiezingen
worden allerwegen opgevat als
een soort test voor de vraag of
de toezegging van koning Has
san II, dat manipulatie en ge
knoei niet zal worden getole
reerd, gestand wordt gedaan.
Niettemin werden er, volgens
de oppositie, tijdens de campag
ne gevallen van vervalste kies
lijsten en handel in stemoproe-
pen gesignaleerd.
1INGHAM Aan Birming-
het niet liggen. Er is zel
en Europese stad geweest die
zo gevleid heeft getoond met
opontmoeting van de Euro
regeringsleiders. Dat die zich
de metropool van de Mid-
hebben begeven voor wat ei-
jk een 'crisistop' is, lijkt de
.bestuurders niet te deren,
s er feest.
:entrum van de stad ziet blauw
le EG-vlaggen. De trots dat de
stad erin is geslaagd in drie weken
tijd een bijeenkomst te organiseren
wat andere steden drie maanden
kost wordt letterlijk van de daken
geschreeuwd. En wat er in Birming
ham aan straatartiestën, clowns,
steltlopers, zangers, vuurvreters en
buiksprekers voorhanden is, is tot
meerdere eer en glorie van Europa op
straten en winkelgalerijen losgela
ten. Of het er vandaag rond de verga
dertafels in het ruim bemeten en zeer
moderne Convention Centre ook zo
uitbundig aan toe zal gaan, is een
heel andere vraag. De afgelopen da
gen is er alles aan gedaan van de
agenda van de 'top' een politiek wa
tersoepje te maken. De gespreksstof
van de EG-regeringsleiders is ont
daan van alles wat maar enigszins ge
vaarlijk of omstreden kan zijn. Aldus
zal het crisisoverleg waarschijnlijk
uitdraaien op een hoeveelheid schou
derklopjes en een nog grotere hoe-
veelheid mooie woorden.
Niemand wil zich na de lange reeksen
van onverkwikkelijke incidenten die
zich sinds de valutacrisis van eind
september hebben voorgedaan, een
buil vallen. Het geschokte vertrou
wen waarvan de EG-burgers in met
name Frankrijk en Denemarken
blijk hebben gegeven, wordt met flu
welen handschoenen tegemoet getre
den. Kortom, Birmingham is er op
gericht iedereen gerust te stellen en
vooral iedereen tot vriend te houden.
De morrende burgers krijgen van
avond dan ook een omstandige ver
klaring van goede wil toegespeeld,
waaraan de belofte wordt toegevoegd
dat Europa er, in plaats van voor de
Brusselse Eurocratie, voor iedereen
is.
Euro-dwarsliggers als Groot-Brittan-
nië en Denemarken zullen dan ook
zoveel mogelijk over de bol worden
geaaid. Het bijna failliete Italië zal in
Birmingham met de indruk mogen
vertrekken dat het nog steeds bij de
club hoort. En bondskanselier Kohl
zal, ondanks het lawaai in eigen land,
de Europese boodschap andermaal
kracht bij zetten.
De 'geruststellingscampagne van
Birmingham' moet uitgerekend on
der voorzitterschap van de zwaar ge
schonden Britse premier John Major
in gang worden gezet. Die is bekneld
geraakt tussen een steeds luider wor
dende oppositie in zijn eigen Conser
vatieve partij en zijn persoonlijk ge
brek aan Europese overtuiging. Na
tuurlijk, Major is er nog steeds op uit
de verdragen van Maastricht te rati
ficeren, maar of hem dat zal lukken
nu de hevig blaffende honden uit de
achterbankjes van het Lagerhuis de
Europese karavaan gevaarlijk dicht
naderen, blijft de vraag.
Tegelijkertijd moet Major nog iets
van het volkomen vastgelopen Britse
EG-voorzitterschap proberen te ma
ken. Het mag dan zijn dat premier
Lubbers en minister Van den Broek
tijdens het Nederlandse voorzitter
schap de wind van voren kregen, in
vergelijking met wat Major is overko
men, is dat een onbeduidend stormp
je geweest dat zich bovendien goed
deels in een glas water voltrok.
De vraag is dan ook of de geruststel
lende boodschap van Birmingham
enige overtuigingskracht zal uitstra
len. Want mooie 'woorden beginnen
in Europa een steeds minder courant
en daarom steeds ongeloofwaardiger
artikel te worden.
VAN HUET
IINGHAM Premier
rs verwoede pogingen
inste nog iets van het
ijke Britse EG-voorzit-
iap te maken en wel-
tegelijk het imago van
emeenschap in eigen
te verbeteren zijn volle-
het niet gevallen bij de
economische zorgen
root-Brittannië.
kendmaking gisteren van
itische werkloosheidscij-
ver de maand september
he stemming verder ver-
erd. De grens van drie mil-
werklozen lijkt onvermij-
en komt ook steeds snel-
ichterbij. Vorige maand
c-en 32.200 Britten hun
kwijt. Het totaal kwam
jee op 2,84 miljoen, een
;punt sinds vijf jaar. Offi-
s nu één op de tien Britten
procent) werkloos. De
itzichten voor deze
h zijn zo mogelijk nog
ter met alleen al in de mij-
'strie een dreigend verlies
0.000 banen door de slui
ting van 31 mijnen door het
staatsbedrijf British Coal.
Een laatste hoop op uitstel van
executie hebben de mijnwer
kers gevestigd op een uitspraak
die het Hooggerechtshof van
middag zou doen over de door
British Coal gevolgde sluitings
procedure. In strijd met Britse
en Europese wetgeving zouden
de mijnwerkers nimmer zijn ge
consulteerd. Zelfs niet alle mi
nisters waren op de hoogte van
de omvang van de sanering. De
door nieuwe anti-stakingswet-
ten geknevelde bonden kunnen
alleen nog hopen op de grote
publieke verontwaardiging.
Maar minister van binnenland
se zaken Ken Clarke herhaalde
dat de sluitingen definitief
want „economische noodzake
lijk" waren.
Onder Tory's blijkt nu ver
deeldheid over de noodzaak van
een feitelijke opheffing van de
mijnbouw, eens de trots van de
'Britse industrie. Van de 170
mijnen die het land zeven jaar
geleden nog telde zullen er nu
19 overblijven. Tory-parle-
mentslid Winston Churchill
noemde de laatste sluitingsgolf
„onverstandig en onverant
woord". Hij rekende voor dat
nog eens 70.000 banen verloren
dreigen te gaan in toeleverings
industrieën èn in dorpen die
vrijwel volledig draaien op de
bestedingen van lokale mijn
werkers. „Dit kost de overheid
uiteindelijk miljarden meer aan
uitkeringen en gederfde belas
ting dan de subsidie die nu naar
de kolenindustrie gaat. De rege
ring moet hier op terug kunnen
komen", aldus Churchill.
Ter plaatse zijn de mijnwerkers
nog steeds verbijsterd en kun
nen nauwelijks geloven wat hen
overkomt. „De kinderen huilen
op school omdat ze weten dat
hun vaders werkloos worden",
aldus een onderwijzeres. In
Nottinghamshire is een vak
bondsleider een sit-in begon
nen, 300 meter onder de grond.
Hij wil pas. bovenkomen wan
neer de regering de sanering
kan „rechtvaardigen".
Publieke frustratie over het re
geringsbeleid breidde zich uit
na de bekendmaking dat treina
bonnementen tot tien procent
duurder zullen worden. British
Rail gaf hiervoor als reden een
tekort aan klanten. Reiziger
sorganisaties spreken van de
„tweede grote treinroof' en
stelden dat de slang zichzelf in
de staart beet aangezien de
prijs van het openbaar vervoer
vorig jaar al om dezelfde reden
drastisch werd verhoogd. Veel
reizigers stapten daarop in de
auto.
Premier Major blijft weinig be
spaard, want bovenop dat alles
beleefde het pond sterling giste
ren opnieuw een zware dag op
de monetaire markten met een
verlies van ruim drie pfennig
ten opzichte van de mark. De
Conservatieve oud-premier Ed
ward Heath waarschuwde dat
een „regering zich een crisis als
deze niet lang kan veroorlo
ven". Naar verluidt waren vele
'Te Koop'-bordjes langs de rou
te van EG-regeringsleiders en
staatshoofden naar het con
grescentrum van Birmingham
tijdelijk weggehaald. Op ver
zoek van de organisatoren. De
buitenlandse deelnemers aan
de buitengewone EG-top van
daag zouden wel eens kunnen
denken dat het .slecht gaat in
Groot-Brittannië.
Verdeeldheid
Treinroof
In Birmingham luistert John Major licht glimlachend naar bondskanselier Helmut Kohl,
die de Britse premier 'iets' uitlegt.
