Lubbers is
wao-debatten
meer dan zat
'Bij de herfst hoort een
beetje somberheid'
Naamsverandering wordt duurder
Binnenland
Overleg over studie sociale dienstplicht
Kamer mag alleen meepraten over EM
Kamer drin|
aan op
loonmatigi
L
Extra geld voor
zwaar
gehandicapten
DEN HAAG Het kabinet is bereid
ruim 40 miljoen gulden extra uit te
trekken voor de verzorging en behan
deling van zwaar verstandelijk gehan
dicapten. De fractie van Groen Links
had daarom gevraagd. De kleinste op
positiepartij wees erop, dat er onge
veer 3000 mensen zijn die in interna
ten ernstige gedragsproblemen verto
nen. Het gaat daarbij om hevige
agressie, destructief gedrag, zelfver-
wonding en extreem teruggetrokken
gedrag. Ruim vierhonderd van hen
vormen zelfs een ernstig gevaar voor
zichzelf en hun omgeving.
Idoor
CHRISTL VISSER
DEN HAAG Premier Lubbers blijft zich ver
zetten tegen een sociale dienstplicht voor jonge
ren. Wel heeft hij zijn partijgenoot Brinkman
toegezegd nog eens met de Tweede Kamer te zul
len overleggen over een studie naar de wenselijk
heid van een of andere vorm van niet-verplichte
maatschappelijke dienstverlening. De CDA-frac-
tieleider reageerde opgelucht. Hij noemde de pre
mier gisteren 'aanmerkelijk welwillender' dan
eerder tijdens het debat over de rijksbegroting
voor 1993. Brinkman kwam begin vorige week
met zijn plan alle schoolverlaters tenminste een
halfjaar nuttige maatschappelijke taken te laten
verrichten. De overige Tweede-Kamerfracties
moesten van een dergelijke plicht niet veel heb
ben. Wel willen zij de vrijwillige inzet van jonge
ren aanmoedigen. Premier Lubbers stelde zich
op hetzelfde standpunt. Afgelopen woensdag
maaide hij het idee van Brinkman weg. Te duur
en te onpraktisch, oordeelde de premier. Het ka
binet doet volgens Lubbers al een heleboel om te
voorkomen dat jongeren hun tijd in ledigheid
doorbrengen. Brinkman toonde zich gisteren ge
pikeerd over het antwoord van de minister-presi
dent. Een studie naar de mogelijkheid van zoiets
als sociale dienstplicht was toch wel het minste
waar de fractieleider op had gehoopt. Lubbers
hield Brinkman voor dat er tussen wel of geen so
ciale dienstplicht nog genoeg ruimte zit om een
beroep te doen op jongeren zich ook voor
de samenleving in te zetten. „Niet met dwang,
maar met drang", aldus Lubbers. Aan Brink
mans dringende verzoek om in elk geval een stu
die te laten verrichten, kwam de premier echter
tegemoet. „Maar dan moet er wel eerst nieuw
overleg zijn met de Kamer over wat we precies
willen onderzoeken".
Kabinet handhaaft
vermogens
belasting
DEN HAAG De vermogensbe
lasting, die al heeft geleid tot de fis
cale 'vlucht' van 85.000 vermogen
de landgenoten naar België, blijft
volgend jaar gewoon intact. Wel is
het kabinet bereid na te denken
over een gefaseerde afschaffing
vanaf 1994, op voorwaarde dat de
schatkist er geen grote veren voor
moet laten.
Tot die toezegging was vice-pre-
mier Wim Kok uiteindelijk bereid
nadat een kamermeerderheid van
CDA en WD met klem om een
snelle afbouw van de vermogensbe-
Idoor
CHRISTL VISSER
DEN HAAG Het Nederlandse parle
ment mag in 1997 uitvoerig meepraten
over de definitieve toetreding tot de Euro
pese Economische en Monetaire Unie
(EMU), maar alleen op basis van de afge
sproken criteria voor de instap in de EMU.
Het Verdrag van Maastricht staat niet toe
dat een lidstaat zegt: nee, bij nader inzien
hebben we toch geen zin in de EMU. Ook
de Bondsrepubliek Duitsland heeft die mo
gelijkheid niet. In Maastricht hebben de
lidstaten zich, met uitzondering van het
Verenigd Koninkrijk, vastgelegd op de on
omkeerbaarheid van het proces op weg
naar één centrale bank en één munt.
WD-fractieleider Bolkestein vroeg afgelo
pen woensdag tijdens het debat over de
Miljoenennota om net zo'n uitstap-?
Ie als de Bondsrepubliek voor zichzi
willen. Bolkestein meende dat daarii
sproken dat het Duitse parlement he
ste woord heeft over toetreding
EMU. Volgens premier Lubbers is e
ter geen sprake van dat het Duitse
ment een goedkeuringsrecht heeft
gen. Bolkestein interpreteert fout,
een geërgerde Lubbers.
De premier meent dat het in de I
publiek niet anders ligt dan in Nede
Alle lidstaten hebben immers de
hun eigen procedure te kiezen op wei
de EMU. Lubbers: „Je kunt afsprek
het nationale parlement voluit betr
wordt bij de besluitvorming, vöörda
Brussel wordt overlegd. Zo is dat n
Bondsdag afgesproken en diezelfde to
ging wil ik hier in de Tweede Kamer dj
Idoor
DICK HOFLAND en
GIJS K0REVAAR
DEN HAAG - Premier Lub
bers is de discussie over de
wao meer dan zat. „Mies
word ik er van, mies!", zei hij
gisteren nadat hij ruim twee
uur met de Kamer had gede
batteerd over het kabinets
beleid. Aan het eind van zijn
betoog sloeg de vlam in de
pan, toen GPV-fractieleider
Schutte over de wao-maatre-
gelen begon.
Nadat Lubbers zich even had
teruggetrokken achter de cou
lissen, toonde hij zich zeer geïr
riteerd over de gang van zaken.
„Het parlement is er niet alleen
om te discussiëren, maar ook
om beslissingen te nemen!", zei
hij op hoge toon. „Maar ik denk
dat ik met mijn woorden heb
bereikt wat ik wilde bereiken:
een snelle behandeling van het
wetsvoorstel door de Kamer".
De premier twijfelde openlijk
aan het nut van de hoorzitting,
die Kamer volgende week
houdt. „Wat moet daar nou nog
worden besproken, wat kan
daar nou nog voor nieuws uit
komen?!", brieste hij.
D66-fractieleider Van Mierlo
hekelde Lubbers' korzeligheid
in de derde termijn van het de
bat. „Het kabinet zweeg giste
ren, sprak daartoe gedwongen
vandaag, en het was een verwij
tend woord, want het kabinet
mist haast. Dat is een gotspe.
We hebben het voorstel nu drie
weken in huis, maar we hebben
er een jaar op gewacht", mop
perde de D66'er.
Lubbers retireerde snel. „Ik be
treur de veronderstelling als
zou de Kamer geen haast ma
ken". En hij voegde daar aan
toe: „Ik dring aan op werkelijk
gezamenlijk overleg. Ik schik
me natuurlijk moeiteloos in het
feit dat die hoorzitting aanvul
lende wijsheid zal bieden. Het
kan niet zo zijn dat u vandaag
besluit, terwijl er morgen nog
een hoorzitting zal zijn".
Redding
De wao-voorstellen zijn nog al
tijd niet in het parlement be
sproken.
Dat komt voor een belangrijk
deel, omdat de coalitie van CDA
en PvdA verdeeld is over de
vraag of huidige wao'ers
moeten worden ontzien. Het
CDA vindt van niet, maar de
PvdA vindt van wel en de soci
aal-democraten worden daarin
gesteund door de overige frac
ties in de Kamer.
Daartoe uitgedaagd door
Schutte ging Lubbers steeds
verder in op de kwestie. De
GPV'er redde met zijn inter
ventie de Algemene Beschou
wingen van de verveling, alhoe
wel de grotere oppositiepartijen
WD, D66 en Groen Links aan
vankelijk niet re:
Maar de gulden viel uiteindelijk
toch. Toen snelde Van Mierlo
naar de microfoon, terwijl Lub
bers al lang weer met een ander
onderwerp bezig was. En zo
werd het debat op de valreep
toch nog leuk. Onder het sper
vuur van vragen, ging de pre
mier volgens velen aanvanke
lijk in de fout. „Het was alsof hij
een spel kaarten te open in zijn
hand hield, zich dat realiseerde
en met een ruk zijn kaarten
weer tegen de borst drukte", al
dus een PvdA'er. In eerste in
stantie zei de premier immers
dat hij 'geen blokkades' wilde
leggen, waarmee hij de PvdA de
vrije hand leek te geven het
wao-voorstel aan te passen.
Vervolgens onderstreepte Lub
bers echter dat het natuurlijk
ook kon zijn dat de betrokken
bewindspersonen en mogelijk
zelfs het hele kabinet het gewij
zigde wetsontwerp niet voor
hun verantwoordelijkheid zou
den willen nemen. Dat zou een
kabinetscrisis betekenen.
Slotakkoord
De reacties op de Lubbers'
woorden waren voorspelbaar.
De PvdA'ers legden zwaar de
nadruk op de eerste woorden
van de premier, de CDA'ers we
zen liever op de laatste opmer
kingen. „Ik let altijd op het slot
akkoord", zei CD A-fractielei
der Brinkman na afloop desge
vraagd. Een PvdA-kamerlid ju
belde daarentegen dat de PvdA
de 'strijd' had gewonnen en
niets een wijziging van het
wetsvoorstel meer in de weg
stond.
Staatssecretaris Ter Veld
(PvdA) van sociale zaken zag
het ook zo. Zij treurde stilletjes
in een hoekje van het kamerge
bouw om Lubbers' opmerkin
gen. „Ik zit met mijn vingers
klem tussen de deur, terwijl de
rest doorloopt", zei zij, doelend
op het feit dat de PvdA-fractie
volgens haar de begeerde wijzi
gingen door kan zetten terwijl
zij de bestaande, harde ingre
pen in de Kamer moet verdedi
gen.
Andere insiders wezen op een
derde weg. Volgens deze zegs
lieden rammelen de coalitie
partners nu aan de kettingen
van het kabinetsbesluit om
voor zichzelf de ruimte te krij
gen een compromis te sluiten.
Tussen bevriezen van uitkerin
gen van arbeidsongeschikten
jonger dan vijftig jaar en het he
lemaal ongemoeid laten van
deze uitkeringen zitten vele
mogelijkheden. Bevriezen van
de uitkeringen van wao'ers jon
ger dan 45 jaar (zei Lubbers in
het kamerdebat niet dat vijftig
een 'arbitraire keuze' was?) is
een gedachte. In het wetsont
werp een aantal wao'ers vast
leggen met de bepaling dat als
het er minder zijn de uitkerin
gen weer meegroeien met de
overige uitkeringen, is een an
dere. Zo lijken er vele varianten
in omloop te zijn.
De Algemene Beschouwingen
hebben op deze manier toch iets
opgeleverd. „De mist moet
weg", zei Lubbers in het debat.
Dat is hem noch de Kamer echt
gelukt. De gissingen over wat
de premier nu bedoelde, wie
van de twee regeringsfracties
zijn gelijk gaat halen en of er
nog een (kabinets)crisis over
komt, zijn niet verstomd. Maar
de volgende stap op weg naar
een compromis tussen CDA en
PvdA lijkt gezet. Beide partijen
moeten bij zo'n vergelijk inleve
ren. Dat doet pijn. De wao'ers
die in dat geval de dans ont-
springën, daarentegen leveren
dan juist minder in. Dat doet
geen pijn.
Premier Lubbers en WD-fractievoorzitter Bolkestein schudden elkaar de hand na afloop van de algemene beschouwingen.
DEN HAAG Als het aan
een meerderheid in de Twee
de Kamer ligt wordt naams
wijziging aanmerkelijk duur
der.
Tijdens de algemene beschou
wingen hebben de regerings
fracties CDA en PvdA deze
week een aantal maatregelen
voorgesteld om in totaal dertig
miljoen gulden extra 'vrij' te
krijgen voor bestrijding van de
criminaliteit. Naast het hogere
prijskaartje dat komt te hangen
aan een nieuwe achternaam
moet volgens de fracties op
overheidsvoorlichting worden
bezuinigd en moet de registra
tie van nv's en bv's duurder
worden.
Hoeveel geld deze maatregelen,
die premier Lubbers in de Ka
mer 'zinvolle suggesties' heeft
genoemd, afzonderlijk moeten
opleveren is nog niet bekend.
CDA en PvdA laten het aan het
kabinet over om daar een voor
stel voor te doen.
Tijdens de behandeling van de
begroting van Justitie, op 5 no
vember, moet dan duidelijk
worden hoeveel geld van de
duurdere naamswijziging moet
'komen' en dus ook hoeveel de
burger die een andere naam
wenst méér moet gaan betalen.
■Nu kost een verzoek tot naams
verandering 500 gulden, het
geen het ministerie van justitie
vorig jaar 1,7 miljoen guldep
opleverde. Op het departement
wordt de verhoging van de ta
rieven voor naamswijziging in
middels al voorbereid.
Vorig jaar zijn bij Justitie in to
taal 3373 verzoeken om naams
verandering ingediend, waar
van het merendeel (2651) is ge
honoreerd.
De redenen waarom mensen af
willen van hun familienaam lo
pen sterk uiteen. Zo kunnen
vrouwen na een echtscheiding
de naam van hun kind(eren) la
ten veranderen in hun eigen
naam of die van hun nieuwe
echtgenoot. Het leeuwedeel van
de aanvragen (negentig pro
cent) is afkomstig van deze
groep. Ook is het mogelijk dat
een kind de naam van de pleeg
vader krijgt.. In alle gevallen
moet het kind, als het ouder is
dan twaalf jaar, zelf instemmen
met de naamswijziging.
Kapper Roos
Maar ook heel andere bewee
gredenen kunnen ten grond
slag liggen aan een verzoek om
een andere familienaam te mo
gen gebruiken. Als de eigen
naam bespottelijk is bij voor
beeld, vooral in combinatie met
het beroep dat iemand uitoe
fent. Om wat willekeurige voor
beelden te noemen: kapper
Roos zal waarschijnlijk weinig
cliëntele trekken en eigenaar
Beenhakker van een groothan
del in kunstledematen heeft
zijn naam ook niet zelf uitge
zocht.
Verder kunnen mensen met
een naam die zo vaak voorkomt
dat het bijvoorbeeld op hun
werk telkens vergissingen ople
vert vragen om een naamswijzi
ging. Als een naam een obsessie
voor iemand is geworden van
wege een zeer slechte relatie
met zijn vader of als de naam
negatieve associaties oproept
(zoals Mussert na de Tweede
Wereldoorlog), kan ook worden
gevraagd om naamsverande
ring. Bij naturalisatie mogen
namen die duidelijk van buiten
landse afkomst zijn, worden
veranderd als dat volgens de
persoon in kwestie van belang
is voor zijn inburgering in de
Nederlandse samenleving.
Meestal worden namen maar
een klein beetje veranderd,
door bij voorbeeld een paar let
ters aan te passen Uijtte-
broek lijkt al weer heel anders
dan Uitdebroek of door een
voor- of achtervoegsel.
Mensen die prijs stellen op een
dubbele achternaam kunnen
daar ook om verzoeken. Ze
moeten dan wel kunnen aanto
nen dat die dubbele naam begin
vorige eeuw, in de tijd van de in
voering van de burgerlijke
stand, al voorkwam en ook
daarna nog werd gebruikt. Dat
zelfde geldt voor namen die in
de loop der tijd anders zijn ge
speld dan de oorspronkelijke fa
milienaam.
Het kan ook gebeuren dat ie
mand de naam van zijn moeder
vóór de eigen familienaam wil
zetten. In dat geval moet de
naam van de moeder inmiddels
zijn uitgestorven of op het "punt
staan dat te doen.
DEN HAAG - De Tweed
mer heeft regering, werl
en werknemers opgeroej
Centraal Akkoord af te
waarin uitgegaan word»
sterke loonmatiging ten
ve werkgelegenheid
rugdringen van het finj
ringstekort.
De Kamer nam gistere!
uitzondering van de
motie van CDA en Pvt
Kansen klein
op vestiging
Europese Bank
in ons land
DEN HAAG De kans dat
Nederland een belangrijke
nog op te richten instelling
van de Europese Gemeen
schap krijgt, moet niet al te
groot worden geacht. Pre
mier Lubbers heeft gisteren
in de Tweede Kamer gezegd
geen informatie te hebben
di'e erop wijst dat Nederland
een grote EG-organisatie
mag huisvesten.
De PvdA vindt dat het kabinet
zich sterk moet maken voor
vestiging van de Europese Cen
trale Bank in Amsterdam. Die
bank gaat rond de eeuwwisse
ling de ecu voor de twaalf lan
den van de EG uitgeven. Am
sterdam is volgens de PvdA de
beste plaats voor de bank om
dat Nederland het beste finan
ciële beleid voert van alle EG-
landen.
Dat laatste is Lubbers met de
PvdA eens. Hij verzekerde het
parlement dat zijn inzet groot
blijft om de Europese Centrale
Bank, het Europese Merkenbu
reau of Europol naar Neder
land te halen. In financiële en
diplomatieke kringen van de
EG wordt ervan uitgegaan dat
de Europese Bank naar Frank
furt gaat.
Elco Brinkman:
door
IRIK IN 'T HOUT
en CHRISTL VISSER
DEN HAAG - Dat Bolke
stein in deze algemene be
schouwingen nogal tegen
hem tekeer is gegaan, deert
Elco Brinkman niet zicht
baar, wanneer wij donder
dagavond tussen de tweede
en derde termijn door een
half uurtje met hem praten.
Het noemen van de WD-
aanvoerder lijkt hooguit wat
irritatie te wekken bij de
CDA-fractieleider en beoog
de premier.
Anders ligt het met de voorlie
den van de kleine christelijke
fracties. Hun verwijt dat de ka
mermeerderheid in dit debat de
rechten van de minderheid
heeft gebruskeerd, heeft Brink
man zich wel aangetrokken. Hij
geeft zich althans grote moeite
uit te leggen waarom de alge
mene beschouwingen niet zoals
gevraagd op woensdag gestaakt
konden worden maar vandaag
af moesten.
„Er stond te veel op het spel.
Ook ons land dreigt getroffen te
worden door de economische
recessie. Dan kun je als Tweede
Kamer toch niet volstaan met
te zeggen: beste regering, ga
eens snel met die aardige socia
le partners om de tafel zitten.
Dat moet je beleggen met sug-
„Het was van groot belang dat
wij het kabinet in staat zouden
stellen de gesprekken met
werkgevers en werknemers
over een centraal akkoord goed
toegerust in te gaan. Nu is zeer
concreet aangegeven waar de
grenzen liggen".
Brinkman geeft als voorbeeld
dat nu reeds vaststaat dat er
voor de ambtenaren, trendvol
gers en uitkeringsgerechtigden
in '93 niet meer inzit dan de
nullijn (koopkrachtbehoud).
„Dat wijkt af van hetgeen er tot
nu toe in de begrotingsstukken
stond. Dat hebben wij als Ka
mer afgedekt".
De CDA-voorman wijst er ook
op dat het kabinet, wanneer het
straks aan de sociale partners
gaat vragen om de loonstijgin
gen te matigen en het geld in
plaats daarvani te investeren in
werkgelegenheid, nu zelf zijn
steentje kan bijdragen. „Name
lijk door toe te zeggen dat de
lasten van sociale premies en
belastingen niet zullen oplo
pen".
Brinkman realiseert zich ken
nelijk dat dit niet zo indruk
wekkend klinkt. „Maar dat is
toch echt een hele uitspraak,
hoor. Want daar zijn forse aan
vullende bezuinigingen voor
nodig. Welnu, ook daar hebben
we als regeringsfracties onze
nek voor uitgestoken
Hoeveel moet er aanvullend be
zuinigd worden?
„Dat weten we niet precies,
maar het zal toch gauw in de
twee miljard lopen".
Dat zijn niet zulke leuke dingen
om volgend jaar aan de mensen
te vertellen vlak voor de verkie
zingen.
„Ach, ik heb al aangeduid in het
jaarboek van onze partij dat we
ook in de komende jaren nog
wat problemen zouden houden.
In die zin zijn we dus wel voor-
CDA-fractieleider Brinkman is even de Tweede-Kamerzaal ontvlucht om op de publieke tribune met zijn
vader bij te praten. fotctanp
bereid. Het is trouwens ook
herfst buiten en bij dat seizoen
hoort wel een beetje somber
heid".
Wao
In het debat is toch nog even,
tegen de zin van kabinet en re
geringsfracties, scherp gede
batteerd over de wao. Was het
voor Brinkman niet erg verve
lend dat premier Lubbers ver
klaarde dat er wat het kabinet
betreft geen blokkades liggen?
Daarmee lijkt de kans dat de
PvdA zal instemmen met de
voorgenomen bevriezing van de
wao-uitkeringen nihil gewor
den.
„Het zou heel onverstandig zijn
van de PvdA straks die houding
aan te nemen. Want die bevrie
zing zouden ze alleen kunnen
tegenhouden met steun van de
oppositie. En ik zeg het nog
maals: winkelen bij de oppositie
is iets wat ook wij kunnen. Als
de PvdA dus tegen alle afspra
ken in zo'n belangrijke steen
uit het compromis trekt, be
staat de kans dat het hele ge
bouw instort. Dan kan toch
nooit de bedoeling zijn".
Hebben deze algemene beschou
wingen in enigerlei zin wijzi
ging gebracht in de relatie CDA-
PvdA?
„Nee, ik geloof juist dat er weer
heel wat liefdesverklaringen
over en weer zijn
Maar dat kan straks door het
debat over de wao allemaal weer
veranderen
„Ach, een regenbui kan altijd
tijdelijk even de aangezichten
van de gelieven in wanorde
brengen. Maar als je dan weer
even goed kijkt, blijken het toch
weer ontzettend aardige men
sen te zijn".
waarin
het sluiten van een Cea
Akkoord om de bedreigde»
gelegenheid voor de koif
jaren veilig te stellen.t
stemde de Kamer i
motie van Groen Links 'M
het Centraal Akkoord mj z
gelen op te nemen die L
werkgelegenheid ook JuL
me ontwikkeling (o.a. in|(
ten goede komen. Daai
wordt opgeroepen tot loonr
ging en een streven naar I
krachtbehoud. P
De moties zijn mede geriajl
het overleg dat vandaag pit
vindt in de Sociaal Eco|ig
sche Raad. Daar wordt ij
commissie tussen werk#
en werknemers onderhar1
over het sociaal-economisp
financieel beleid voor dei
negentig. De sociale pari
hopen overeenstemming A
reiken over vergroting vi'
werkgelegenheid. In cao's!
den meerjarige afspf,
moeten komen over nieuw,
nen voor langdurig en lal
schoolde werklozen, allow;
nen en gedeeltelijk arbeii,
geschikten. Eveneens wor|,
dacht het aantal werk*,
ringsplaatsen (werken mi
houden van uitkering) ir
breiden. I
Voorts willen de vertegen»1
digers van werkgevers en jt'
nemers (met instemmina
de onafhankelijke SER-1»
het verschil tussen de la»;
lonen en uitkeringen va
ten. Dat kan door verhP
van het arbeidskosten!»*
(aftrek van kosten vanwei
beid). Ook willen de sa*
partners meer banen scha*
door tussen het wettelijk F
mumloon en de laagste cl
nen nieuwe loonschalen
voeren. De koppeling tussf
nen en uitkeringen vorfflf
van de grootste struikel
ken. De werknemers will#
koppeling niet zonder me*
laten en de werkgevers A
het alternatief voor de k
ling niet te stringent fo
ren. Het SER-akkoord
basis moeten vormen vo
Centraal Akkoord.
