Lubbers schiet
plan Brinkman af
I:
Coalitie tegen uitstel debat
HU
Binnenland
Kabinet: financiële strop niet overdrijven
Kabinet scherpt eisen
gezinshereniging aan
L
„Een tomaat is 'n tomaat"
Laat de Bijlmerramp
toch ergens goed voor zijn!
-
d&ENE
Idoor
PAUL KOOPMAN
Overleg tussen de fractievoorzitters van de PvdA en D66, Wöltgens
en Van Mierlo. foto anp
DEN HAAG Er dienen
zich nieuwe tegenvallers aan
op de rijksbegroting, maar de
eventuele gaten in de Miljoe
nennota moeten ook niet
overdreven worden. Een fi
nanciële strop van vier mil
jard gulden, zoals de opposi
tie die ziet aankomen, is vol
gens het kabinet volstrekt
uit de lucht gegrepen.
Minister van Financiën Wim
DEN HAAG Tot ergernis
van de CDA-fractie heeft pre
mier Lubbers invoering van
een sociale dienstplicht, zo
als bepleit door zijn beoogde
opvolger Brinkman, afgewe-
Het idee erachter is goed, zei
Lubbers. Hij vindt het 'prima'
als jongeren zich na school een
tijdje inzetten voor de samenle
ving, zolang dat op basis van
vrijwilligheid gebeurt. Een wet
telijke verplichting brengt te
veel kosten en bureaucratie
met zich mee. De nadelen zijn
groter dan de voordelen, aldus
de premier gisteren in de Twee
de Kamer tijdens de voortzet
ting van het debat over de be
groting voor 1993. Daartoe uit
gedaagd door WD-fractieleider
Bolkestein gaf Lubbers ronduit
toe geen brood te zien in een so
ciale dienstplicht.
Volgens de premier gaat het er
vooral om dat jongeren niet met
een uitkering op straat rond
hangen, maar iets doen. Een
opleiding volgen of werken, des
noods via een werkervarings
plaats of het wel verplich
te jeugdwerkgarantieplan.
„Iedere jongere aan de slag; dat
moet het uitgangspunt zijn",
zei de premier.
Extra geld voor
politie op komst
DEN HAAG Het kabinet is
bereid gehoor te geven aan de
wens van vrijwel de gehele
Tweede Kamer om meer geld
uit te trekken voor de politie.
„Wij staan daar voor open. Dit
punt staat bij ons zeer hoog op
de lijst", zei Lubbers gisteren
tijdens de algemene beschou
wingen over de rijksbegroting
voor 1993.
De premier erkende dat „Ne
derland een onaanvaardbaar
hoog niveau van criminaliteit
heeft". Ook in vergelijking met
de misdaad in de ons omringen
de landen steekt Nederland te
genwoordig slecht af. Hoeveel
extra geld er in het politie-appa-
raat kan worden gepompt kon
Lubbers nog niet zeggen. Hij
vindt dat Kamer en kabinet
eerst eens rustig moeten over
leggen over de vraag welke
geldbronnen nog kunnen wor
den aangeboord. Vanuit de Ka
mer waren overigens al enkele
suggesties daarvoor gedaan.
Het CDA bepleitte een verho
ging van de tarieven voor op
richting van een BV, voor
naamswijziging en voor het ver
krijgen van het Nederlander
schap.
De PvdA vindt dat er nog wel
wat kan worden bezuinigd op
de voorlichtingsactiviteiten van
de ministeries. Lubbers noem
de elk voorstel bespreekbaar.
Afwijzend reageerde Lubbers
op het voorstel van enkele frac
ties om de sterkteverdeling tus
sen de toekomstige regionale
politiekorpsen te herzien. Zo
had bijvoorbeeld de SGP ge
klaagd dat de korpsen op de Ve-
luwe en in Zeeland te klein zijn
om de grote hoeveelheid zomer-
recreanten te kunnen behap
pen. Lubbers' oplossing: korp
sen die het in bepaalde tijden
van het jaar erg druk hebben,
kunnen wellicht met naburige
korpsen afspraken maken over
tijdelijke assistentie.
Kok: huursubsidie
bejaarden handhaven
DEN HAAG - Het zou onjuist
zijn als het kabinet na 1994 ook
een einde zou maken aan de in
dividuele huursubsidie voor be
jaarden. Dat zei vice-premier
Kok gisteren in een verwijzing
naar de meerjarenramingen
waarin geen rekening wordt ge
houden met voortzetting van de
individuele huursibsidie na
1994.
Op de CDA-fractie na is de
Tweede Kamer het van harte
eens met de premier. PvdA,
WD, D66 en Groen Links toon
den zich in de eerste ronde van
het debat niet gecharmeerd van
Brinkmans voorstel. De CDA-
fractievoorzitter had trouwens
al wat gas teruggenomen. Als
jongeren zich in groten getale
uit eigen vrije wil voor dienst
verlenende arbeid aanmelden,
zou de verplichting kunnen ver
vallen.
Nadeel van een georganiseerde
vorm van vrijwillige dienstver
lening is echter dat kinderen
die goed kunnen leren of met
een na school een leuke baan
vinden, de dans ontspringen, zo
erkent de Kamer. Ria Beckers
van Groen Links: „Uw en mijn
kinderen zullen er niet aan
meedoen".
Militair
De sociale dienstplicht mag niet
van de grond komen; de militai
re dienstplicht staat nog recht
overeind. Premier Lubbers
stelde het heel duidelijk.
„Straks denken jongeren: hè,
de dienstplicht wordt afge
schaft, dat is in de knip. Als het
dan niet door blijkt te gaan,
ontstaan er katterige gevoe
lens. Dan wordt er geroepen:
had de politiek dat niet eerder
kunnen zeggen".
Ofschoon de formele reactie
DEN HAAG Het kabinet wil
de eisen voor gezinshereniging
en gezinsvorming van buiten
landers gedeeltelijk aanscher
pen. Gezinshereniging, dus het
laten overkomen van echtgeno
tes en/of kinderen, moet het
liefst binnen drie jaar na het
verkrijgen van een verblijfsver
gunning gebeuren. „Dit bevor
dert de integratie van minder
heden in ons land", aldus Lub
bers. Een buitenlander die pas
na drie jaar gezinsleden wil la
ten overkomen, moet hiervoor
een gegronde motivering heb
ben, anders mag het niet meer.
Voor het naar Nederland halen
van een aanstaande huwelijks
partner uit het land van her
komst blijven de bestaande re
gels van kracht. Ook voor ande
re aspecten van gezinshereni
ging en gezinsvorming blijven
de huidige wettelijke regels gel
den: de aanvrager moet ten
minste over een minimum-in
komen uit arbeid beschikken en
over behoorlijke huisvesting.
Toch verandert er wel wat,
want deze regels werden de
laatste jaren heel vaak niet
meer toegepast. Het kwam bij
voorbeeld herhaaldelijk voor
Kok en premier Lubbers deden
gisteren allebei hun uiterste
best om de onrust over de be
grotingsproblemen wat in te
dammen, overigens zonder har
de cijfers te noemen. „We
moeten geen verschillende
soorten fruit op een schaal sta
pelen om dan te concluderen:
wat hebben we een exotisch
probleem", zei Kok tegen WD-
kamerlid Rudolf de Korte.
Kok en Lubbers benadrukten
dat tegenover de tegenvallers
volgens het sombere Prins
jesdagscenario van het CPB
twee miljard gulden ook
meevallers staan. Lubbers wees
in dit verband onder meer op de
lagere inflatie en mogelijk lage
re uitgaven aan ambtenarensa
larissen. Ook kunnen de uitke
ringen bij een lagere inflatie op
een lager niveau
worden.
Tenslotte bestaat de verwach
ting dat de rente op de staats
schuld verder zal dalen.
Lubbers: „We moeten de zaken
niet overdrijven. Er is een fors
probleem, maar ik weet niet
waar de Kamer zich op baseert
bij het noemen van een bedrag
van vier miljard gulden". Dui
delijkheid verwacht het kabinet
pas medio november als het
Centraal Planbureau mede op
basis van het halfjaarlijkse
OESO-rapport een 'integrale'
doorrekening van de financieel-,
economische situatie geeft.
De sussende geluiden van de re
gering wisten WD-kamerlid
De Korte echter niet te overtui
gen. Hij wees er op dat hij ook in
het voorgaande jaar voor hon
derd procent gelijk had gekre
gen met zijn voorspelling dat er
een strop dreigde van 2,5 mil
jard gulden.
van het kabinet op het rapport
van de commissie-Meijer, die
handhaving van de dienstplicht
bepleit, pas eind van het jaar
wordt verwacht, zei de premier
dat hij afschaffing 'niet voor
zijn kap' zou willA nemen. Mi
nister Van den Broek van bui
tenlandse zaken heeft al eerder
laten weten de dienstplicht tot
in lengte van jaren te willen
handhaven.
In de Tweede Kamer is negatief
gereageerd op de aanbevelin
gen van de commissie. De PvdA
hield nog een slag om de arm,
maar CDA en WD waren dui
delijk geïrriteerd. Zij vinden het
tijd voor een beroepsleger. De
dienstplicht is naar hun me
ning achterhaald. Bovendien
noemen ze het een oneerlijk sy
steem, omdat 'weiger-yuppen'
worden bevoordeeld.
De commissie-Meijer wil de
dienstplicht handhaven om een
drietal redenen: een beroepsle
ger is te duur, onttrekt te veel
jongeren aan de arbeidsmarkt
en is lastig te realiseren omdat
de grondwet moet worden ver
anderd.
Bij haar inschattingen is de
commissie echter uitgegaan
van veiligheidsrisico's die niet
iedereen onderschrijft. Een
klein beroepsleger zou op de
wat langere termijn juist goed
koop zijn, reageerden topamb
tenaren van minister Ter Beeks
ministerie van defensie.
MMMj
.4 L ï-.*
I
A
dat een buitenlander met een
bijstandsuitkering z'n gezin
mocht laten overkomen. Het
kabinet wil daar nu een eind
aan maken. „De wet zal weer
strikt moeten worden toege
past", zei Lubbers. Er kan ech
ter nog wel een uitzondering
worden gemaakt als een buiten
lander met een uitkering con
creet uitzicht heeft op een baan.
Brinkman (CDA) en Wöltgens
(PvdA), reageerden onmiddel
lijk positief op de voorstellen. In
het CDA is de afgelopen weken
een verwoede discussie gevoerd
over de vraag of er nieuwe eisen
aan gezinshereniging ën ge
zinsvorming moeten worden
gesteld. Daarbij kwam de meer
derheid van de fractie tot de
conclusie dat een strenge inko
menseis onontkoombaar was
geworden. Een kleine groep on
der aanvoering van CDA-ka-
merlid Krajenbrink was daar
faliekant tegen. Krajenbrink
dreigde zelfs zijn woordvoer
derschap op het gebied van het
minderhedenbeleid op te geven
als de wens van zijn fractie wer
kelijkheid zou worden. In een
eerste reactie op de voorstellen
vanuit het kabinet zei Krajen
brink echter dat hij er in deze
vorm wel mee zou kunnen le-
Premier Lubbers antwoordt de Kamer tijdens de algemene beschouwingen. foto:
Idoor
GIJS KOREVAAR
DEN HAAG De oppositie
partijen hebben gisteravond
een vergeefse poging gedaan
het debat over de begroting
te staken. Pas als duidelijk is
hoe de economische proble
men het hoofd worden gebo
den, wilde de oppositie de Al
gemene Beschouwingen
voortzetten. De regerings
partijen CDA en PvdA wezen
dit voorstel af.
Namens alle met-regeringspar
tijen - WD, D66, Groen Links,
SGP, GPV en RPF - stelde
WD-fractievoorzitter Bolke
stein gisteravond voor pas half
november met de algemene be
schouwingen verder te gaan.
Zowel het voorstel als de eens
gezindheid waarmee het werd
ingediend, is een uniek ver
schijnsel in de Nederlandse po
litiek.
Het stoorde de oppositie zeer
dat het kabinet weigerde 'on
voldoende concreet' aan te ge
ven hoe de dreigende tegenval
lers worden opgevangen. „De
onzekerheden zijn dermate
groot dat we niet verder kun
nen debatteren", zei Bolke
stein.
De onduidelijkheid is het gevolg
van de geldcrisis, waardoor te
genvallers van miljarden gul
dens dreigen. De VVD'er wees
op de onzekerheden op het ter
rein van de economische groei,
de inflatie en de koopkracht.
„De Kamer kan niet zeggen hoe
groot de bezuinigingen worden
en waar de klappen gaan vallen.
We weten niet waar we aan toe
zijn", aldus Bolkestein. Pas als
het kabinet nadere informatie
geeft, wil de oppositie het debat
afhandelen.
Volgens de regeringsfracties
CDA en PvdA heeft het kabinet
voldoende antwoord gegeven op
de richting die ingeslagen moet
worden. Brinkman (CDA) en
Wöltgens (PvdA) onderstreep
ten dat het daarmee mogelijk is
een debat 'over de politieke
richting' af te maken. „Die
kans moeten we grijpen", aldus
Wöltgens.
Nadat de kamermeerderheid
van CDA en PvdA het voorstel
DEN HAAG „Een tomaat is een tomaat". Met deze buiten
gewoon kernachtige stelling heeft vice-premier Wim Kok gis
teravond het voorstel van Groen Links om bij de btw-tarieven
meer rekening te houden met het milieu afgeschoten.
Het btw-voorstel maakte onderdeel uit van een alternatief
plan dat als doel had milieuvervuiling duurder en arbeid goed
koper te maken. Maar de btw, aldus Kok, leent zich niet voor
dat doel.
De bewindsman: „Een tomaat is voor de btw een tomaat of hij
nou zongerijpt, gasgestookt of met diesel vervoerd is.
Omdat de btw over het eindprodukt wordt geheven en niet
over de manier waarop dat produkt tot stand is gekomen, kan
ik met uw voorstel niet uit de voeten".
hadden verworpen, lieten de
fractievoorzitters van de oppo
sitiepartijen weten dit besluit
te respecteren en vandaag ge
woon aan het debat mee te zul
len doen.
Wao
Eerder in het debat had pre
mier Lubbers gisteren al de
woede gewekt bij een deel van
de oppositie door hardnekkig te
weigeren iets te zeggen over de
wao-kwestie. Volgens Lubbers
was dat helemaal niet nodig,
omdat het kabinet ëen wetsont
werp heeft ingediend. „Ik heb
daar absoluut niets nieuws aan
toe te voegen".
D66-leider Van Mierlo hapte
bijna naar adem van verbazing.
„Al wekenlang houdt deze zaak
de gemoederen bezig. Zullen de
uitkeringen van de huidige
wao'ers nu wel of niet worden
bevroren? Iedereen praat er
over, ook hier in de Tweede Ka
mer. Dan kan de regering toch
niet zwijgen!". Van Mierlo wees
erop dat bovendien vele hon
derdduizenden wao'ers in ang
stige spanning afwachten wat
regering en parlement gaan be
sluiten.
Maar ook toen gaf Lubbers
geen krimp. Hij adviseerde Van
Mierlo en de rest van de Tweede
Kamer het betreffende wets
voorstel snel te behandelen.
„Dan krijgen de wao'ers van
zelf echte zekerheid". Volgens
Lubbers zouden de betrokke
nen er niets mee opschieten als
hij twintig minuten over deze
zaak zou gaan oreren. Bij zoveel
onbegrip wendde Van Mierlo
zich af. „Als u niets wilt zeggen,
wat doen wij hier dan nog?"
riep hij quasi vertwijfeld uit.
Idoor
ROB EDENS
Alle weekbladen kijken uiter
aard terug op de vliegtui
gramp in de Bijlmer. HP/De
Tijd meteen menselijk ver
haal, Elsevier concentreert
zich op de hulpverlening, Vrij
Nederland doet het uitvoerig
met vier artikelen, Hervormd
Nederland ziet de ramp als
een generale repetitie voor de
culturele samenleving, en De
Groene Amsterdammer hoopt
dat de dood van al die omge
komenen toch ergens goed
voor is.
Volgens Herman Verbeek,
Europarlementariër, is de
boer de beste milieubewe
ging. Het brood moet een
dubbeltje duurder, de op
brengst moet rechtstreeks
naar de boer, wat een inko
mensverbetering van vijftig
procent betekent. „Dan kan
hij ook sociaal rechtvaardig
en ecologisch verantwoord
gaan werken", denkt Ver
beek ietwat naïef.
PvdA-kamerlid en ethicus
David van Oijen vindt dat het
minst slechte meestal het
beste is. „Ik vind wel dat je
het goede moet nastreven,
maar het goede is vaak onont
warbaar verstrikt met het
slechte". Daarom gelooft hij
niet in gedetailleerde voor
schriften over goed en slecht,
zoals de roomse kerk vroeger
deed, dat maakt mensen
maar afhankelijk.
ME, de onbegrepen ziekte.
Verzekeringsdeskundigen
hebben er veel moeite mee,
omdat chronische vermoeid
heid ongrijpbaar is. Daar
naast is er maatschappelijke
druk om zo min mogelijk
mensen tot het circuit toe te
laten. Maar er is één geluk:
Renate Dorrestein heeft het,
en als een bekende Nederlan
der het heeft, dan zal het wel
een echte ziekte zijn.
HN blikt met Rita Rahman
van het Werelddiakonaat te
rug op de Bijlmerramp. „We
kunnen het ook zien als een
opening naar de toekomst.
Dit is een generale repetitie
voor de multi-culturele sa
menleving".
HI>DETIJD
HP/De Tijd vertelt het ver
haal van Yousaf, die dacht dat
hij zijn drie kinderen kwijt
was geraakt in de vlammen
zee na de Bijlmercrash, maar
later bleek dat ze met hulp
van buren waren ontkomen.
Toch hoeft het voor hem alle
maal niet meer. „Als ik mijn
ogen sluit, zie ik de vlam
men".
In alle bekommernis om So
malia blijft er veel overige
Afrikaanse ellende op de ach
tergrond. Zoals de burgeroor
log in Sudan. Duizenden kin
deren vluchten. Een mars
van 2500 kilometer door de
killing fields van Afrika naar
een kamp in het desolate
noorden van Kenya. Vreemd
genoeg doet de kinderwereld
bijna idyllisch aan. Er wordt
gezongen en gelachen. Ver
dringing?
De moderne universiteiten,
massaal bevolkte trainingsin
stituten, herbergen talrijke
lichtgewichten die zo nodig
doctorandus moeten worden.
Wat vinden de studenten er
zelf van? Niet zo veel, luidt
het antwoord. Als ze zich al
druk maken, dan vooral over
uiterst praktische zaken.
„Dat je is een debiel moet
zitten pennen bijvoorbeeld".
Mokum twee, Almere. Vele
Amsterdammers uit de Jor-
daan namen de wijk naar de
monotone stad van beton.
Een verslag over heimwee. Ze
missen de Jordaan allemaal,
maar niet de plek waar nu al
leen nog maar studenten en
yuppies wonen.
René de Bok, voormalig
hoofdredacteur van de Krant
op Zondag, komt volgende
maand met een boek. Hij
schopt in een interview alvast
flink om zich heen. („Ze kun
nen aan het gas, die zoge
naamde collega's van mij"),
met hier en daar een vleugje
zelfkritiek. Smullen, maar
wel een beetje laag.
/anaf de omslag schreeuwt
Elsevier dat Nederland in na
volging van Frankrijk ook
een bloedschandaal kent. In
1984 wisten verantwoordelij
ken dat het aidsvirus door
verhitting kon worden ge
dood. Toch werd nog een jaar
doorgegaan met onverhitte
produkten, ondanks het be
staan van een alternatief.
Hoeveel mensen besmet zijn
geraakt is niet bekend, maai
Elsevier spreekt van in ieder wy
geval zeventig.
Ministeries blijven altiv irte
groeien, luidt een wet. Daaj. oper
om moeten ambtenaren wel len'
eens verhuizen. En dat vin. de 8
den ze niet fijn, meent Else, at C
vier te weten. Deze stellig side
wordt echter nergens onder nav'
bouwd. Louter bladvulling g sh,
stigmatisering van de ambt*
naar. Het advies luidt: over
slaan. 11
Tegenwoordig heeft ieder t
provincie of gemeente ee f
lobbyist in Brussel. Ogen e
oren continu open om s
dies los te troggelen. Door or
gaans kosten deze jongere i!ü!
meer dan ze binnenhalen
maar onzinnig is het tod (JSI
niet. Structurele contacts js
zijn nodig om de EG blijven:
te beïnvloeden.
Elsevier concentreert zich ysl_f
de terugblik op de vliegtui
gramp voornamelijk op d11
hulpverlening. De strijd ob tie
het geld laait in alle hevigheii M v
op. Het lijden van veel nabe
staanden zal lang duren. Zot w
der lijk is er geen spijkerhar ere
bewijs, dus er blijft hoop. Ve: nt
der roept Elsevier nog we loc
vragen op, die we ook al ind die
kranten hebben kunnen lr ari
zen. ui
Hugo Camps, de dichter ot th
der de journalisten, in te gel
viewt Ajax-coach Louis va op
Gaal. Een naar arrogant! rge
neigende zelfverzekerdhei -to
straalt hij uit. „Kortom, sind aki
ik op deze wereld ben, hebt
alles gedaan wat ik in mij: Ier
ogen moest doen".
VN wijdt maar liefst vier arti is
kelen aan de ramp in de Bijl k(
mer. Maureen Sarucco leiddire
afgelopen week de rampeo te
staf en stond continu achte vi
Ed van Thijn, zonder optrei
vallen. De Rijksluchtvaart it
dienst moet de Bijlmerramp to
maar niet onderzoeken, vindt
VN, de geschiedenis leertk st
een nationale luchtvaaitfs-
dienst niet geschikt is om een
objectief onderzoek uit te vofa
ren naar de oorzaak van «Pr
vliegongeluk in eigen lamv
„Logisch: je vraagt een po;fe!
tierechercheur ook niet omtl I
onderzoeken of een famiM
schuldig is aan moord". \ï-
der vraagt VN zich af wa
onze parlementariërs wara 1
en levert een beschouwt
over de verzekeraars die zit!
opmaken voor de schadever
goedingseisen.
VN tekende het aangrijpend!
verhaal en tegelijkertijd li 11
densweg van een psychit 1
trisch patiënte op. Debby, ee
menselijke ravage. Tien jas f
lang vrijwel verstoken vanot-B
ficiële hulpverlening. „Hu
bont moet je het maken voac
je de genade van de psychis
trische opname deelachüj
wordt"?
In de Republiek der Lettere
ruim aandacht voor Harn
Mulisch, die sinds vrijdag eet
tentoonstelling heeft in he
Letterkundig Museum i
Den Haag. Mulisch is een va
de weinige Nederlands j
schrijvers die zich nooit heel
bemoeid met de interpretatfi
van zijn eigen werk. j
Tot slot wordt de PvdA wee
eens door de mangel gehaald
De kritiek luidt dat in de par
tij van Kok sinds het aantre
den van verlosser Rottenben
eigenlijk niets veranderd i»
Behalve pleidooien voor df
minima wordt er geen enkele
bijdrage aan de politieke dij
cussie geleverd. Na 1995
dreigt ook in 1997 een verkie
zingsfiasco.
Bijstandsuitkeringen gaai
verhaald worden op ex-part
ners. Een interview met
staatssecretaris Ter Veld, ga
lardeerd met praktijkvoor
beelden. „Het is verdomme tt
gek voor woorden. Ze heefl
ons huwelijk kapot gemaakt!
en een gigantische bak schil
den gemaakt die ik allemaa
heb afbetaald. Drinken dod
ze nog steeds, ik heb het kind
en dan zal ik ook nog aai
haar bijstandsuitkerinf
moeten meebetalen"? Con
clusie: er wordt nogal wat u
de privé-sfeer overhoop gf
haald.
Nederlands ambassadeur a
Roemenië, Coen Stork, kijk
vlak voordat hij afscheid
neemt van de diplomatiek!
dienst, nog even terug naai
de Roemeense revolutt
Storks verblijf in Roemen*
begon als een straf, maar in
middels houdt hij van hd
rare land.
De Groene vraagt zich af
het nu verder moet in de Bijl
mer na de ramp.
