Bundesbank wijst kritiek
na valuta-onrust weer af
Lire valt en Italië hoopt op de 'supermark'
EG verhindert
monopolie
van Sabena
en Air France
Onderhoudspersoneel USAir in staking
Van Amelsvoort: geen vrees
voor btw-fraude na 1 januar
8!
Economie
Weer vertraging
bij Kanaaltunnel
Pond sterling ruim
vier cent hoger
V
L
Heel oktober f 10,- korting op
Jongeren- en Rail-Aktief-kaart.
Akkoord FNV met
Philips Oss: verdere
acties van de baan
NIVRA-
opleiding
op Antillen
Begroting Noorwegen
voorziet recordtekort
OSLO De Noorse begroting voor 1993 voor
ziet in een recordtekort van 13,5 miljard gul
den. Dat is circa 2,2 miljard gulden meer dan in
dit jaar. De Noorse regering kiest ervoor op ba
sis van forse revenuen uit de oliesector de soci
ale voorzieningen ongemoeid te laten. Daaren
tegen hebben de buurlanden Zweden en Fin
land fors op hun sociale beleid moeten bezuini
gen. Het tekort op de Noorse begroting valt vol
gens het ministerie groter uit door de extra
maatregelen die Oslo neemt om de werkloos
heid te bestrijden. Bovendien neemt het tekort
toe door omvangrijke investeringen in de olie
sector. De Noorse regering wil de olie- en gas-
produktie in de periode tot en met 1996 flink
opvoeren.
ROME Carlo De Benedetti heeft een
originele oplossing gevonden voor het
probleem van het Italiaanse begrotings
tekort. In het economische dagblad Sole
24 ore betoogt de president-directeur van
Olivetti dat de hele Italiaanse staats
schuld uitgedrukt moet worden in mar
ken of ecu's in plaats van lires.
De Benedetti's redenering is eenvoudig.
Als de rentevoet vijf procent lager zou lig
gen, dan spaart de staat in een klap 80 tot
90 biljoen lire uit. Zo'n verlaging is echter
niet mogelijk, zolang de staatsschuld in
onbetrouwbare lires is uitgedrukt, maar
wel als zij wordt gekoppeld aan de keihar
de mark. Daarom moet de Italiaanse
overheid door middel van een nieuwe de
valuatie eerst een 'reële koers' ten opzich
te van de mark vaststellen en daarna le
ningen uitschrijven in marken en lopende
leningen converteren in dergelijke mar
kleningen. Maar als de lire nog eens zou
moeten devalueren, zou dat juist tot een
omgekeerd evenredige verhoging van de
staatsschuld leiden. Volgens De Benedet
ti is dat eerder een voordeel dan een na
deel, aangezien de regering daardoor zou
worden gedwongen om haar beleid van
bezuinigingen en privatisering voort te
zetten. Zijn plan is voor een deel al nage
volgd door het Italiaanse kabinet, dat in
zijn vorige week gepresenteerde miljar
dennota de uitgave van nieuwe leningen
in ecu en harde valuta heeft aangekon
digd en daarmee het feitelijke failliet van
haar monetaire beleid heeft erkend. On
dertussen trachten Italiaanse spaarders
zich massaal te wapenen tegen de onze
kerheden van de Italiaanse economie
door hun lires om te wisselen in marken.
Volgens het dagblad La Stampa is de my
the van de 'supermark' zo sterk, dat daar
bij, in sommige banken koersen worden
gehanteerd van meer dan 1000 lire per
mark. Een volstrekt irreële koers, in aan
merking genomen, dat op de beurs van
Milaan gisteren 925 lire (evengoed een
nieuw rekord) voor een mark werd be
taald. Maar de mark is voor de Italianen
nu eenmaal synoniem met zekerheid, zo
als ook blijkt uit een mop die momenteel
de ronde doet in Rome: Giulio Andreotti,
de 73-jarige oud-premier van Italië, laat
zich invriezen om ook later nog een rol te
kunnen spelen in de politiek. Wanneer hij
twintig jaar later wordt ontdooid, neemt
hij een taxi naar Rome om te zien wat er
van zijn stad is geworden. Tot zijn grote
verbazing ziet hij een toonbeeld van orde
en netheid, terwijl de chauffeur hem ver
zekert, dat ook scholen, gezondheidszorg
en justitie vlekkeloos functioneren. On
gelooflijk, denkt Andreotti en vraagt om
de rekening. Het antwoord luidt: 'Twin
tig mark'.
LONDEN Het Frans-Britse consortiui
rotunnel PLC heeft gisteren meegedeeld
oplevering van de tunnel onder het Kana
der vertraagd is tot 15 december 1993. Eui
nel-voorzitter Morton zei dat het project
het vierde kwartaal van 1994 op volle toert
kunnen draaien, omdat de bouw van de spi
treinen die de passagiers en goederen door
kilometer lange tunnel zullen vervoeren eei
achter loopt op schema.
De twee spoortunnels tussen Folkestone ei
lais zijn inmiddels gereed. Ook de kle
diensttunnel is voltooid, maar de spoorrai
noodzakelijke leidingen moeten nog worde
legd.
FRANKFURT - De valuta
onrust van de afgelopen we
ken had kunnen worden
voorkomen als de Europese
landen hadden gehandeld
volgens de regels van het Eu
ropese Monetaire Stelsel
(EMS) en niet hadden gewei
gerd te herschikken oftewel
devalueren. Dat heeft de
vice-president van de centra
le bank in Duitsland, Hans
Tietmeyer, gisteren gezegd.
De bankier herhaalt hiermee
nog eens het standpunt dat
Bundesbank-president Helmut
Schlesinger innam in zijn vori
ge week geschreven brief aan de
Britse autoriteiten, die tot gro
te verontwaardiging van de re
gering in Londen donderdag in
tegraal in de kolommen van en
kele Britse dagbladen was terug
te vinden. Schlesinger wees
daarin elke verantwoordelijk
heid voor de val van het pond
sterling van de hand. Tietmey
er is er kennelijk niet op uit de
opnieuw opgelaaide ruzie tus
sen Duitsland en Groot-Brit-
tannië op monetair terrein te
sussen. Niet de hoge Duitse
rente is de schuld van de recen
telijk opgestoken stormen op de
valutamarkten. „De echte rede
nen voor de recente chaos lig
gen in de wisselkoersstructu
ren die niet meer met de werke
lijkheid stroken wegens het uit
eenlopen van de ontwikkelin
gen in de verschillende econo
mieën", zei Tietmeyer.
AMSTERDAM Het pond
sterling, dat gisteren een stui
ver moest laten liggen en ook
afgelopen vrijdag al vijf cent
minder waard was geworden,
is vandaag duidelijk hoger in
koers begonnen. Om tien uur
vanmorgen stond de Britse
munteenheid op 2,7370 gul
den na een slotkoers van
2,6930 gulden gisteren.
De koersstijging van het pond
sterling werd toegeschreven
aan de wat lagere koers van de
mark. Ook werd gesproken
van een technische reactie na
de daling van gisteren en van
leveringsverplichtingen die de
handelaren noopten tot aan
kopen. De koersstijging bete
kent een hart onder de riem
van premier Major aan het be
gin van het jaarlijkse congres
van zijn conservatieve partij.
Eerder leek het of beleggers
het vertrouwen in de Britse
economie en het monetair-
economisch beleid van de re
gering opgezegd hadden. Het
afgelopen weekeinde kwam
dat sterk tot uitdrukking in de
Britse kranten. Een van de
dagbladen speculeerde zondag
voor het pond zelfs op een
laagste niveau van 2,00 a 2,20
mark.
Ook de dollar liet vanmorgen
een hogere koers aantekenen.
Om tien uur stond de koers op
1,5965 gulden na een slot
koers van 1,5700 gulden giste
ren.
De munteenheden die zich
gisteren van hun zwakke kant
lieten zien, zoals de peseta en
de lire, deden het ook vanmor
gen niet erg goed. De Spaanse
munteenheid stond op 1,5805
gulden per honderd na een
slotkoers van 1,5840 gulden
gisteren. De lire begon op
1,2035 gulden per duizend na
gisteren te zijn gesloten op
1,2140 gulden. Het Ierse
pond, dat gisteren de markt
uitging op 2,9535 gulden, be
gon vandaag op 2,9460 gul
den.
„De zware last van het Duitse
monetaire beleid heeft zeker
aan de spanningen binnen het
EMS bijgedragen, maar het is
niet de belangrijkste oorzaak.
Voor het stelsel en de geloof
waardigheid ervan zou het be
ter zijn geweest als de regels
van het EMS, dat voorziet in
vaste, maar flexibele pariteiten,
eerder waren toegepast
Tietmeyer wees de kritiek van
de hand als zou de Bundesbank
zijn gefixeerd op de groei van de
geldhoeveelheid, gemeten op
basis van de monetaire groot
heid M-3. Hij gaf toe dat specia
le factoren, in het bijzonder de
kredietverlening voor de econo
mische opbouw van de voorma
lige DDR, de groei van de M-3
sterk opvoerden. Dat ziet de
bank volgens Tietmeyer ook
wel. Maar „het kan niet worden
ontkend dat een groei van de
geldhoeveelheid met acht of ne
gen procent ver boven de norm
is die gerechtvaardigd is voor de
middellange termijn", zei hij.
De groeidoelstelling die de Bun
desbank voor de M-3 hanteert
is 3,5 a 5,5 procent.
Tietmeyer zei „verwonderd" te
zijn over de discussies die de
kop opstaken over het totstand-
brengen van een monetaire
unie in een Europa van twee
snelheden. Het Verdrag van
Maastricht voorziet volgens
hem zelf in deze mogelijkheid,
omdat het de deelneming aan
de unie ondubbelzinnig afhan
kelijk stelt van het voldoen aan
bepaalde criteria. Het verdrag
maakt volgens Tietmeyer een
ontwikkeling in twee of meer
snelheden mogelijk. Merkwaar
digerwijs hebben de ministers
van financiën zich vorige week
unaniem tegen zo'n ontwikke
ling uitgesproken. Tietmeyer is
mordicus tegen het openbreken
van het Verdrag van Maas
tricht. Dat zou volgens hem ge
lijk staan aan het openen van
„de doos van Pandora".
Vliegtuigen van USAir staan aan de grond vanwege een staking van het onderhoudspersoneel. i
WASHINGTON - Het onderhoudspersoneel van de Amerikaanse
luchtvaartmaatschappij USAir is gisteren in staking gegaan nadat
onderhandelingen over een nieuwe arbeidsovereenkomst waren
gestrand.
De vakbond voor technisch personeel verwierp zondag voorstellen
van de op vijf na grootste luchtvaartmaatschappij in de VS, die on
der meer een verlaging van de salarissen van de ruim 8000 mecani- jecteren.
ciens behelsten. Als gevolg van de staking heeft USAir het
vluchten tot zestig procent moeten reduceren. Normaal voa^
luchtvaartmaatschappij 2700 vluchten per dag uit. USAir
afgelopen twee jaar in totaal 675 miljoen dollar verloren. De o^
neming heeft al haar zinnen gezet op een deelneming van B^t'
Airways, die 750 miljoen dollar aan nieuw kapitaal in USAir
ADVERTENTIE
BRUSSEL - De Europese Com
missie heeft gisteren het licht op
groen gezet voor de samenwer
king tussen de Belgische lucht
vaartmaatschappij Sabena en
Air France. Die samenwerking
is echter wel aan strenge voor
waarden gebonden en mag niet
leiden tot het alleenrecht om be
paalde lijnen te exploiteren.
Het zwaar verliesgevende Air
France, afgelopen week nog in
het nieuws met de aankondiging
nog eens 1500 banen te schrap
pen, verwerft door het akkoord
37,5 procent van de aandelen
van Sabena. Hiervoor is een
nieuwe maatschappij naar Bel
gisch recht in het leven geroe
pen, waarin Air France samen
met enkele Belgische partners
meerderheidsaandeelhouder
wordt. Air France verplicht zich
ertoe in vier schijven tegen eind
volgend jaar 385 miljoen gulden
in de nieuwe maatschappij te in
vesteren. De Belgische staat op
haar beurt, verhoogt haar kapi
taal met 495 miljoen gulden.
Voorwaarde voor die overheids
steun was dat Sabena een be
trouwbare partner zou vinden
om het gevecht om de passagiers
aan te kunnen. Juristen hebben
in opdracht van Europees com
missaris Sir Leon Brittan (con-
currentiezaken) het protocol
akkoord van Sabena en Air
France de afgelopen tijd bestu
deerd en bijgesteld om mededin
ging open te houden
Zo moeten Sabena en Air France
garanderen dat ook andere Eu
ropese maatschappijen de eerst
komende tien jaar op elk mo
ment van de dag over tenminste
een kwart van de parkeerruimte
op de Brusselse luchthaven Za-
ventem kunnen beschikken. Bo
vendien moeten zij op bepaalde
lijnen, zoals de gemeenschappe
lijke pendeldienst Brussel-Pa
rijs, ook concurrentie toelaten
onder precies dezelfde voor
waarden. Air France en Sabena,
ieder sterk vertegenwoordigd op
de lijnen naar Afrika, zullen ver
der bepaalde vluchten naar dat
continent aan andere maat
schappijen moeten afstaan.
Air France-president Bernard
Attali en Sabena-baas Pierre
Godfroid waren op 10 april bij de
ondertekening van het lucht
vaartakkoord nog redelijk opti
mistisch. Inmiddels krijgen bei
de vliegmaatschappijen de reke
ning gepresenteerd van de
moordende concurrentie en de
prijzenslag in het vliegverkeer
tussen Europa en de VS.
Air France leed in de eerste helft
van dit jaar een recordverlies
van 500 miljoen gulden. Door in
krimping van het personeelsbe
stand en forse bezuinigingen
hoopt Attali in 1994 uit de rode
cijfers te komen. Bij Sabena,
waar 10.000 mensen werken,
moeten binnenkort duizend
werknemers afvloeien. Daartoe
was eerder al besloten.
Sabena en Air France hebben
ondanks deze tegenvallers het
vizier gericht op de toekomst
van het Europese luchtverkeer,
waarvan in hun ogen de Brussel
se luchthaven Zaventem de
draaischijf moet worden. De Bel
gische nationale luchthaven
wordt voor vele miljarden fran
ken verbouwd en uitgebreid.
Het project 'Zaventem 2000"'
voorziet in een verdubbeling
van de passagierscapaciteit en
een toename van de vrachtcapa
citeit met 30 procent. Volgend
jaar wordt de eerste fase van de
uitbreiding in gebruik genomen.
MflfYOOmitOttt
Nomtt
PRU$
PRIJS MIJ JONGftfN-
ÉNMIl-AXTtff-KAART
WtlMM
msmzwoubAMmm
F 15,50
f 9,25
f t>ïs m
RETOUR LEIDEN - ALKMAAR
F24,-
E 14,25
F 9,75 m
AV0NDRE10UR UTRECHT CS-AMSTERDAM CS
f 16,-
F 5,5 0
f 10,50 66%
vmmmouR eindhoven - middelburg
E60S
F 29,50
F30,50 51%
DEN HAAG Staatssecre
taris Van Amelsvoort van fi
nanciën heeft van zijn colle
ga's in andere EG-landen
geen indicaties gekregen dat
vanaf 1 januari 1993, met het
wegvallen van de belasting
grenzen, er zich een omvang
rijk btw-fraudecircuit zal
vormen.
De PvdA-fractie vreesde daar
voor in een schriftelijke reactie
op het wetsvoorstel dat de nieu
we btw-heffing binnen de EG
na de jaarwisseling regelt. Van
Amelsvoort erkent in zijn ant
woord aan de Kamer wel dat on
dernemers uit andere EG-lan
den in Nederland een ruimere
toegankelijkheid krijgen tot
btw-nummers van Nederlandse
ondernemingen, en dat deze si
tuatie uiteraard ook tekenend
zal zijn voor andere EG-landen.
Er zou op die manier een han
delscircuit in frauduleuze btw-
nummers kunnen ontstaan,
veronderstelde PvdA-Kamerlid
W. Vermeend.
Maar als de bonafide Neder
landse leverancier een btw-
nummér heeft gekregen van
een buitenlandse afnemer hoeft
hij niet te vrezen voor een btw-
naheffing in Nederland zodra
de Belastingdienst vaststelt dat
er geen btw in het land van de
afnemer is betaald. In ieder ge
val moet de naam van de afne
mer kloppen met het opgegeven
btw-nummer.
Ondernemers die tegen zo'n si
tuatie van niet betaalde btw
door de afnemer aanlopen heb
ben weinig te vrezen als het
gaat om een vaste klant die re
gelmatig btw heeft afgedragen.
Met incidentele afnemers moet
er wat meer worden overlegd
als controlemateriaal. Te den
ken valt aan offertes, orderbe
vestigingen, bankgaranties,
vervoersovereenkomsten en
dergelijke.
De zwaarste bewijslast komt te
liggen bij transacties „over de
toonbank" die contant worden
voldaan. Zodra de Nederlandse
leverancier vermoedt dat de af
nemer in het buitenland niet
aan zijn verplichtingen zal vol
doen en daarom contante beta
ling verlangt doet hij er beter
aan meteen btw in rekening te
brengen in Nederland. Die kan,
mits de afnemer bonafide blijkt
en in het buitenland zijn btw-
plicht nakomt, hier weer wor
den verrekend door die afne
mer.
Van Amelsvoort doet twee toe
zeggingen naar aanleiding van
kritiek van ondernemers- en
vervoersorganisaties. Bij
EG-collega's zal hij bepltl£
om driehoeks- en ketentrai
ties (in het jargon A-B-C-tf
acties), waarbij een partij 1
deren zonder transport di\n
malen van eigenaar wig
waarna zij wordt vervoerd
de eindafnemer in een a
EG-land, simpel te behanc0
voor de btw. De vervoein
dracht gaat dan toch me s
uit van de eindafnemer, eie
maakt het binnen de EG-rf1
lijn wat makkelijker.
De Nederlandse staatssecf
ris gaat zijn EG-collega's
gen om voor de verkoopt raru
ties voorafgaande aan de
verkoop geen btw te h(
(toepassing nultarief). Pa
eindverkoop wordt belast ii
bestemmingsland.
Verder zal hij zich positie
stellen als er in de EG-
voorstellen ter sprake ko J
van internationale vervi
organisaties om bij facti
van transporteurs ondei
eveneens het nultarief vai
btw toe te passen. Dat zou
name transporteurs
betrokkenen in de Rotterda1
haven het leven administr
wat minder zuur maken
verrichten immers i:
land diensten voor veelal
tenlandse transporteurs.
Benzine en diesel goedkoper
ROTTERDAM Benzine en diesel worden morgen 1 cent per li
ter goedkoper. De adviesprijs aan de zelftank wordt voor super
1,94 gulden, voor super plus loodvrij 1,82 gulden en voor euro lood
vrij 1,78 gulden. Diesel gaat 111,4 cent per liter kosten. Dit heeft
marktleider Shell gisteren bekendgemaakt.
Reislustige landgenoten opgelet. Want in de maand oktober kost de Rail-
Aktief-kaart maar f 98,- en de Jongerenkaart f 89,-.
Dat is f 10,- korting op kaarten die al zoveel voordeel betekenen. Want zij
geven een jaar lang recht op 40% korting op elke treinreis in de zogenaamde
voordeel-uren: na negen uur 's ochtends en in het weekend.
Bovendien komt u alleen met één van deze kaarten in aanmerking voor
de supervoordelige avond- en weekendretours.
Het bovenstaande schema geeft u voorbeelden van wat u zo kunt be
sparen. Dus vóór 1 november snel naar het NS-loket.
OSS Een ruime meerderheid van de FNV-leden bij Philips Ligh
ting in Oss heeft gisteren ingestemd met het bereikte onderhande
lingsresultaat met betrekking tot de overplaatsing van de afdeling
tl-armaturen naar het Franse Nevers. Verdere acties zijn daarmee
van de baan. Philips plaatst de afdeling over naar Frankrijk omdat
dit volgens de onderneming de enige mogelijkheid is om de kosten
aanzienlijk te drukken. In Nevers heeft Philips al een soortgelijke
fabriek. Aanvankelijk zouden daardoor al op korte termijn in Oss
180 van de ongeveer 1000 arbeidsplaatsen verdwijnen. De Indus
triebond FNV verzette zich daartegen. Volgens een extern onder
zoek kunnen ook in Oss forse besparingen worden bereikt. Afgelo
pen vrijdag legden de werknemers in Oss het werk neer. Spoed
overleg daags daarna leidde tot een compromis. Philips plaatst de
afdeling wel over, maar een deel van de werkzaamheden blijft
vooralsnog gehandhaafd in Oss. De 60 daarbij betrokken werkne
mers krijgen de mogelijkheid om te bewijzen dat de kostprijs daad
werkelijk kan worden verlaagd. De directie van Philips zet daar
grote vraagtekens bij. Voor de overige 120 werknemers wordt in de
Philips fabriek in Oss vervangend werk gezocht. Philips heeft de
toezegging gedaan dat er tot en met 1993 geen gedwongen ontsla
gen zullen vallen. Ook wil Philips een aantal werknemers met een
tijdelijk dienstverband een vast contract aanbieden.
WILLEMSTAD - ND
het Nederlands Instituut
Register-Accountants,
op Curagao in samenwer
met de Universiteit vai
Nederlandse Antillen
ter-accountants opleiden
nieuwe opleiding ga
deel uitmaken van het pa
opleidingen van de soc
economische faculteit vai
Antilliaanse Universi
Volgens dekaan mr. Carl
melia van de sociaal-econ
sche faculteit bestaat er
Antillen „een schrijnen*
kort" aan krachten die fi
cieel-economisch zijn
schoold. Op de Antillen
momenteel veel Nederla
accountants werkzaam.
