Gevechten
in Sarajevo
nemen toe
Uitgesloten Kuwayti's roeren zich bij verkiezingen
Nieuwe technieken zoeken
innovatieve ondernemers.
Het Innovatiecentrum
Den Haag weet er
het fijne van.
Buitenland
toestellen met hulp
|p vliegveld van
Üuqdisho beschoten
Eenzame Gorbatsjov
blijft Hof trotseren
Denkt u wel eens over de mogelijkheden die nieuwe
technologie voor uw bedrijf heeft? Neem dan contact J -ï
op met het Innovatiecentrum Den Haag. Dat geeft
elke ondernemer in het midden-en kleinbedrijf
objectief en praktisch advies over toepassingen van N
(nieuwe) technologie in produkten en produktieprocessen.
Bel voor - gratis - advies en/of documentatie: 070-3795730. II
Oppositie op winst
KUWAYT-STAD - De eerste
uitslagen van de gisteren ge
houden verkiezingen voor een
nieuw parlement in Kuwayt
wijzen erop dat kandidaten van
de oppositie goede resultaten
hebben geboekt. In Kuwayt-
Stad zijn Abdullah al-Naibari
en Hamed al-Jouan gekozen.
Al-Naibari is de leider van het
linkse en nationalistische De
mocratisch Forum. Al-Jouan
was een bekend lid van het vori
ge parlement, dat in 1986 werd
ontbonden en waarin Al-Jouan
de regering op financiële kwes
ties had aangevallen. Volgens
de televisie heeft ook de Natio
nale Islamitische Conventie
van shi'ieten een vertegen
woordiger verkozen gekregen.
Verder is een onafhankelijke
shi'iet verkozen.
AI H
Leidse Courant j
dinsdag 6 oktober 1992 i i
Congres VS bezorgt George Bush een nederlaag
WASHINGTON - Het Ameri- weg te stemmen. Door het on- de eerste maal in de ambtster-
kaanse Congres heeft president gedaan maken van het veto mijn van Bush dat het Huis en
Bush gisteren een gevoelige ne- wordt wetgeving van kracht de Senaat een presidentieel
derlaag bezorgd door een presi- waarmee de kabeltelevisie-ex- veto wegstemden. De president
dentieel veto inzake de regule- ploitanten en hun tarieven aan gebruikte tot dusver met succes
ring van de kabeltv-industrie banden worden gelegd. Het was zijn vetobevoegheid.
'QDISHO De haven en
vliegveld van de Somalische
pfdstad Muqdisho zijn giste-
p het toneel geweest van he
re gevechten, waarbij ook toe-
fllen met humanitaire hulp
or de van honger stervende
volking werden beschoten,
valiserende groepen strijden
de controle van deze strate-
iche posities. Twee militaire
ichtvliegtuigen van het type
ircules C-130 met humanitai-
hulp werden gedwongen op
stijgen zonder de hulpgoede-
o te hebben gelost. Ook moest
0 kleiner toestel van een
oerikaanse hulporganisatie
verrichter zake vertrekken,
't was niet onmiddellijk dui-
lijk of er slachtoffers zijn ge-
Hen bij de beschietingen.
1 spanning liep op nadat een
i van de Hawadle-clan die
ïzicht houdt op de luchtha-
n, waar grof geld wordt ver-
ind aan landingsrechten en
sgangsgeld, de machtige lei-
r Mohamed Farah Aideed de
egang tot het vliegveld wei
gerde. Aideed, die zegt tweeder
de van Muqdisho en het groot
ste deel van het zuiden van het
land onder controle te hebben,
was naar de luchthaven geko
men om de Ierse president
Mary Robinson te ontvangen.
Robinson, het eerste staats
hoofd dat Somalia bezoekt na
de val van Barre, werd vier da
gen geleden verwelkomd door
functionarissen van Aideeds
vleugel van het Verenigde So
malische Congres (USC). In
tranen gaf zij gisteren na ver
trek uit Somalia een persconfe
rentie in Nairobi, geschokt over
de verschrikkingen die zij had
aanschouwd. Zij beschuldigde
zowel de Verenigde Naties als
de Europese Gemeenschap er
van gefaald te hebben met de
hulpverlening aan Somalia, die
veel te langzaam op gang komt.
„Ik schaam mij diep, zeer zeer
diep dat de ontwikkelde wereld
zijn menselijkheid heeft verlo
ren en zit te kijken terwijl ande
ren lijden", aldus de Ierse presi
dent.
SARAJEVO Sarajevo is
gisteren geteisterd door be
schietingen en gevechten die
volgens moslim-verdedigers
de hevigste zijn sinds de bele
gering van de Bosnische
hoofdstad in april begon.
Huizenblokken werden met
brandbommen in lichterlaaie
gezet terwijl moslims op
straat slag leverden met Ser
viërs.
Zeker drie flats in de wijk Hras-
no stonden in brand na beschie
tingen door Servische troepen.
De televisie toonde beelden van
mensen die alleen via balkons
en langs touwen aan de vlam
menzee konden ontsnappen.
Zeker negen lijken zijn gisteren
binnengebracht bij een zieken
huis. Getuigen hebben nog eens
vijf doden gezien op een plaats
waar hevig werd gevochten.
Volgens Mario Frimel, de com
mandant van de moslims in
Hrasno, gaat het om het ernsti
ge geweld in Sarajevo tot nu
toe.
Radovan Karadzic zei gister
avond in Genève dat de Bosni
sche Serviërs bereid zijn af te"
zien van militaire vluchten bo
ven Bosnië-Hercegovina op
voorwaarde dat de moslim-re
gering in Sarajevo geen nieuwe
uffensieven onderneëmt. De lei
der van de Bosnische Serviërs
trok daarmee gedeeltelijk een
dreigement in dat hij een paar
uur eerder had gedaan. In een
brief aan VN-secretaris-gene-
raal Boutros Boutros Ghali zei
Karadzic toen dat hij zich terug
zou trekken van de vredeson
derhandelingen in Genève als
de VN-Veiligheidsraad een
vliegverbod voor militaire vlieg
tuigen zou instellen boven Bos
nië-Hercegovina. Later zei Ka
radzic dat de Bosnische Ser
viërs niet automatisch zullen
weglopen indien de VN een
Amerikaans voorstel voor een
vliegverbod overnemen.
Minister Van den Broek van
buitenlandse zaken verwacht
dat binnen afzienbare tijd, bij
voorbeeld een week, in de VN-
Veiligheidsraad een resolutie in
stemming komt die een vlieg
verbod boven Bosnië uitvaar
digt. Daarmee zou het geweld
op de grond enigszins kunnen
worden ingetoomd en hulpkon
vooien een grotere kans krijgen
om hun goederen ter plaatse te
krijgen, zo zei Van den Broek
gisteren in Luxemburg na af
loop van een bijeenkomst van
de EG-ministers van buiten
landse zaken. De Serviërs voe
ren in Bosnië met behulp van de
luchtmacht van het Joegoslavi
sche federale leger nog steeds
beschietingen uit op gronddoe
len.
De EG-ministers steunen
voorts de pogingen om degenen
die zich in het voormalige Joe
goslavië hebben schuldig ge
maakt aan misdaden tegen de
menselijkheid op een of andere
wijze te berechten. Zij zullen in
dividueel aansprakelijk worden
gesteld.
[loningvoor
ïgifte
imaffiosi
Het Italiaanse minis-
'an binnenlandse zaken
nieuw wapen gewor-
de strijd tegen de maffia,
ider die inlichtingen kan
•kken die leiden tot de
luding van voortvluchtige
•si, kan van nu af aan re-
op een „ruime vergoe-
Het ministerie heeft
ie een lijst opgesteld van
iruchte voortvluchtigen.
ste plaats daarop wordt
imen door de al sinds
|onvindbare Salvatore Rii-
wordt beschouwd als
mer één van Cosa Nostra.
y Afeloning voor het onthullen
sijn verblijfplaats bedraagt
1 een miljoen gulden. Tips
jent de andere voortvluch-
H kunnen tien- of honderd-
Inden guldens opleveren,
snhkelijk van de precisie van
Inwijzing en het belang van
Hisdadiger. Vaste bedragen
z'daarvoor niet opgesteld,
de Italiaanse strafwet
Ho min als de Nederlandse
ctlWens) niet voorziet in het
'Pjven van premies.
uiita trekt zich
Lhig uit leger
nq
fllNDA De voormalige
egtsbeweging Unita in An-
rij heeft zich gisteravond te-
dtfetrokken uit het nieuwe
rfllese leger dat bestaat uit
ejvoormalige regeringsleger
Bwezen rebellen.
_jeslissing is een protest te-
fraude die volgens Unita
't plaatsgehad bij de verkie-
ien van vorige week. „Als
aten van dit land en in de
ui van al onze collega's"
aat Unita de Angolse strijd-
thten, aldus een verklaring
generaal Arlindo Chenda
beter bekend als „Ben
i". Hij verbond vier voor
aan een terugkeer van
;roepen in 'het gezamenlij-
eger, waaronder „herzie-
of annulering van het ver
ingsproces". De beslissing
iet vredesakkoord dat vorig
een einde" maakte aan zes
jaar burgeroorlog op losse
oeven. Ben Ben zei echter
Unita niet uit is op nieuw
dvergieten. „Wij willen
i nieuwe oorlog omdat we
het recht hebben de Ango-
bevolking op te offeren",
weede man van Unita was
week beëdigd samen met
oormalige generaal Antonio
Santos Franca van het rege-
sleger om de nieuwe geza-
ilijke strijdkrachten te lei-
Bij de verkiezingen van vo-
week nam Unita het op te-
de regerende marxistische
van José Eduardo dos
itos. In de strijd om het pre-
tntschap stevent Dos Santos
ip een absolute meerderheid
de parlementsverkiezin-
lijkt zijn MPLA zeker van
kleine overwinning.
MOSKOU Ex-president
Gorbatsjov houdt voet bij
stuk: ondanks het feit dat hij
voor straf Rusland niet uit
mag, weigert hij als getuige
te verschijnen voor het Con
stitutionele Hof. Dat werd
gisteren nogmaals bevestigd
door Gorbatsjovs woordvoer
der Pavel Polostenko.
„Dit is geen Constitutioneel
Hof', verklaarde de ex-presi
dent van de eind vorig jaar uit
eengevallen Sovjet-Unie. „Het
is een politiek proces binnen
het kader van het Constitutio
nele Hof'.
Het Hof had Gorbatsjov als ge
tuige/deskundige opgeroepen
in de zaak die communisten
hadden aangespannen tegen de
Russische president Jeltsin. De
oude apparattsjiki willen dat de
rechtbank Jeltsins verbod op de
Communistische Partij onwet
tig verklaart. Dat verbod stamt
uit vorig jaar augustus, onmid
dellijk nadat de staatsgreep was
mislukt. Het Hof behandelt te
gelijkertijd de tegeneis van Jelt
sins democraten, die willen dat
de rechters de partij ongrond
wettig verklaren.
„Ik laat me niet tot deelname in
dat spektakel dwingen", zei
Gorbatsjov vorige week tijdens
een persconferentie. „Al slepen
ze me in handboeien voor het
gerecht, ik doe geen mond
open".
„Minachting voor het Hof',
concludeerden de rechters. Ze
vroegen aan het ministerie van
buitenlandse zaken, maar ook
aan het ministerie van staats
veiligheid, Gorbatsjovs reisvrij-
heid in te trekken. Dat gebeur
de.
„Gorbatsjov is de eerste politie
ke 'otkaznik' van Rusland",
schreeuwen de medewerkers
van de ex-president nu. De 'ot
kaznik' oftewel 'weigernik'
stamt uit het pre-perestrojka-
tijdperk, toen het oude regime
geheel willekeurig grote aantal
len burgers belette het land te
verlaten. Vooral joden die naar
Israël wilden, waren van die po
litiek het slachtoffer. Gorba
tsjov stond op het punt naar
Zuid-Korea te vertrekken,
maar dat gaat nu niet door.
„Ze willen hem in de wurggreep
nemen", beaamt commentator
Otto Latsis in het dagblad Iz-
vestia. Net als andere ex-com-
munisten liet ook de voormali
ge Sovjet-premier Ryzjkov zich
voor het Hof uiterst negatief uit
over de eerste en laatste presi
dent van de Sovjetunie, die te
gelijkertijd algemeen secretaris
van de Communistische Partij
Bij elke dag die verstrijkt ne
men de kansen van de appa
rattsjiki af om de zaken in het
land weer over te nemen. Ze
zijn hun gebouwen, geld en ove
rige bezittingen al kwijt. Als de
staat, met wie de partij was ver
smolten, in het kader van de
privatisering ook nog de staats
bedrijven afstoot, zal een nieu
we 'socialistische' revolutie a la
1917 nodig zijn, wil de partij
haar oude macht ooit herwin
nen. Daar kan de uitspraak van
het Constitutionele Hof weinig
aan veranderen.
Of de communisten hun defini
tieve ondergang beseffen, is on
duidelijk. Duidelijk is wel, dat
ze het Hof graag zouden gebrui
ken om de tot judas gedegra
deerde Gorbatsjov op de knieën
te dwingen.
Van alle getuigen die het Hof
heeft gehoord, zou de positie
van Gorbatsjov het minst benij
denswaardig zijn. Niemand van
de juristen en andere 'deskun
digen' bleek onpartijdig. Iedere
getuige kon derhalve rekenen
op de steun van een der partij
en, de ex-communisten of Jelt
sins democraten. Verschijnt de
voormalige Sovjetleider voor
het gerecht, dan krijgt hij er
van zowel links als rechts van
langs.
Die vernedering is de trotse
Gorbatsjov kennelijk te groot.
Anders zou hij niet afzien van
zijn snoepreisje naar Zuid-Ko-
rea. Het Russische televisie
journaal putte gisteravond
troost voor Gorbatsjov uit de
Amerikaanse geschiedenis. Het
Witte Huis bespaarde president
Nixon na diens gedwongen af
treden de vernedering van een
rechtszaak.
Lading doodt vier automobilisten
BUFFALO In de Amerikaanse staat New York zijn gisteren vier
automobilisten omgekomen toen hun voertuig werd verpletterd.
Enkele drie ton zware rollen staaldraad waren van een vrachtwa
gen gevallen toen deze voor een stilstaande auto moest uitwijken.
Idoor
ROGIER SLOP
KUWAYT-STAD - Bij het
stemlokaal in district 1 in Ku-
wayt-Stad had gisteren een ab
solute plakwoede toegeslagen.
Zelfs de heilige luxe-auto's wa
ren geheel en al voorzien van af
fiches dieop de valreep nog
eens de voortreffelijkheid van
de diverse kandidaten moest
onderstrepen.
De sfeer was anders dan tijdens
de weken durende campagne
voor de parlementsverkiezin
gen. Toen heerste een elektrifi-
cerend politiek debat, waarbij
geen heet hangijzer werd ge
schuwd: van de gaten in de na
tionale veiligheid (een trauma
sinds de Iraakse invasie) en de
zorgwekkende kapitaalvluoht,
tot aan kritiek op de regering en
de positie van de heersende al-
Sabah-dynastie toe.
Dit debat was nu uitgewoed bij
de uitverkoren 1 op de 7 staats
burgers) stemgerechtigden. Vol
ernst betraden de mannen het
stemlokaal, waar de ook in Ne
derland bekende procedure
trouwhartig werd gevolgd. En
na het verlaten van het lokaal
sloeg de stemming om in ont
spannen vrolijkheid, die de plei
nen voor de veelal in schoolge
bouwen gevestigde stemlokalen
snel vulde.
De geur van koffie en geroos
terd vlees vulde de lucht. De
vaak moeilijke keuze was ge
maakt, het gewone leven ging
weer van start. „Nu even geen
politiek meer", lacht een man,
„nu moeten we eerst maar weer
eens bijpraten met onze vrien
den en onze buren".
Tevreden waren ze zeker, de
stembusgangers van district 1.
En het ziet er inderdaad naar
uit dat het vijftig zetels tellende
parlement een getrouwe afspie
geling wordt van de samenstel
ling van het kiezerskorps, dat
zich liet leiden door tribale, reli
gieuze en commerciële groepe
ringen (echte partijen zijn niet
toegestaan) öf door echt onaf
hankelijke kandidaten. Maar of
dit parlement ook werkelijk het
hele Kuwaytse volk vertegen
woordigt, is meer dan twijfel
achtig.
Vrouwen
Ironisch genoeg was het stem
lokaal van district 1 gevestigd
in een meisjesschool. Maar uit
gerekend daar was gisteren
geen vrouw te zien. De zegenin
gen van de democratie zijn in
Kuwayt nog niet voor Eva's
dochters weggelegd. De roep
om politieké rechten voor vrou
wen wordt wel steeds sterker,
en ook diverse kandidaten van
gisteren beloofden zich daar
sterk voor te maken. Veel kan
didaten lieten vrouwen toe op
campagnebijeenkomsten, en
enkele 'politieke heethoofden'
gingen zelfs zo ver om vrouwen
toespraken te laten houden.
De kwestie is mede zo belang
rijk, omdat vrouwen uit de
nachtmerrie van de Iraakse be
zetting een nieuw zelfbewust
zijn hebben overgehouden. Ter
wijl veel mannen gevlucht, on
dergedoken of gevangengeno
men waren, moesten vrouwen
de last van het dagelijks leven
zelfstandig dragen
Veel van hen speelden als koe
rierster en smokkelaarster.
maar ook bij guerrilla-acties,
een sleutelrol in het verzet te
gen de Iraakse bezetters. Daar
bij liepen ze naast de 'normale'
risico's nog een extra gevaar:
verkrachting, in een islamiti
sche maatschappij de voorbode
van een leven als paria.
Deze ruw op gang gebrachte
emancipatie is niet meer terug
te draaien. Op twee plaatsen in
Kuwayt-Stad eisten vrouwen in
demonstraties gisteren dat hun
politieke rechten in 1996 wèl
gewaarborgd zijn. Als de giste
ren gekozen politici hun belofte
werkelijk nakomen, lijkt het in
dat jaar inderdaad gedaan met
de mannelijke overheersing in
de Kuwaytse politiek.
Er zijn dan waarschijnlijk ook
meer mannelijke kiesgerechtig
den: de nu nog uitgesloten
'tweederangs Kuwayti's',
staatsburgers die niet kunnen
bewijzen dat hun familie al voor
1921 in Kuwayt woonde, is ook
heel veel moois in het vooruit
zicht gesteld.
En dan was er nog een schilder
achtige groep actief, die wel
mocht stemmen maar niet wil
de: de kleine kern van extreme
fundamentalisten. De drie ge
matigde islamitische groepen,
die wel meededen, hadden het
meest last van deze horzels. Als
de gematigden een bijeenkomst
belegden, namen de 'preciezen'
de vergadering als een soort
overval-commando over. Vol
vuur betoogden ze dat de demo
cratie een vinding van de duivel
is, omdat het gelijk van de
meerderheid nooit sterker kan
zijn dan dat Ene Grote Gelijk,
dat van boven komt.
Waarop de gematigden dan
weer betoogden dat de koran
juist een groot pleidooi vóór de
mocratie is. Zo ontwikkelde
zich in de tenten prachtige dis
cussies, waarbij de korantek
sten je om de oren vlogen. Want
tenslotte is het subtiel in je ei
gen voordeel uitleggen van hei
lige boeken van alle tijden en
alle volken.
Een klein, hongerig meisje mag uithuilen bij haar zusje.
Georgië stelt ultimatum aan Russische troepen
TBILISI Russische troe
pen hebben tien dagen de tijd
zich uit Georgië terug te
trekken, of zullen anders
worden gedwongen de voor
malige Sovjet-republiek te
verlaten, heeft Dzjaba Ioseli-
ani, een lid van de regerende
Georgische Staatsraad, gis
teren gezegd.
Russische gevechtsvliegtuigen
hebben gisteren in de naar af
scheiding strevende regio Ab-
chazië een Georgische helikop
ter neergeschoten. De twee be
manningsleden kwamen om
het leven. Het Russische minis
terie van defensie ontkende dat
Rusland bij het incident betrok
ken was en zei dat de helikopter
was neergehaald door een
luchtdoelraket afgevuurd door
Abchazische separatisten.
Het was niet duidelijk of het ul-
timutum van Ioseliani wordt
gesteund door de Georgische
leider Edoeard Sjevardnadze en
de twee andere leden van de
Staatsraad. De Georgische lei
ders verschilden in het verleden
van mening in het Abchazische
conflict.
Sjevardnadze gaf „Russische
reactionaire kringen" de schuld
van de verslechterende situatie
in Abchazië, maar zei dat de re
laties met Moskou niet moeten
worden verbroken. „We
moeten niet vergeten dat er ge
zonde, democratische krachten
zijn in Rusland", aldus Sjevard
nadze.
Georgië en Rusland laten zich
steeds krijgshaftiger tegenover
elkaar uit naar aanleiding van
de strijd in de Georgische regio
Abchazië. Georgië zond in au
gustus troepen naar de westelij
ke regio - een stap die door
het Russische parlement werd
veroordeeld.
Australië schaft
Britse lintjes af
CANBERRA Australië heeft
definitief een'einde gemaakt
aan het verlenen van adellijke
titels en andere onderscheidin
gen uit het Britse decoratiestel
sel. De conservatieve regering
van premier Paul Keating licht
te koningin Elizabeth gisteren
in dat Australië een punt zet
achter het aanbevelen van Au
stralische burgers voor Britse
onderscheidingen. De Labour-
partij volgde sinds 1975 al die
gedragslijn en droeg sindsdien
burgers voor een nieuw ontwor
pen, eigen decoratiestelsel voor.
Door een gebrekkige watervoorraad lukt het de Bosnische brandweer niet de brand in dit kantoorgebouw
in hartje Sarajevo in bedwang te houden.
FOTO: AP
orgische leider Edoeard Sjevardnadze (midden) en zijn lijf-
Jen verlaten hun helikopter Ze moesten een vroegtijdige lan-
liaken nadat ze door een andere helikopter waren aangevallen.
FOTO: AP
