£uwayt voorzichtig naar de stembus
9
Perot koopt veel
reclametijd op tv
Buitenland
Georgië riskeert
conflict met Moskou
ihoten rond
Jiegveld
n Sarajevo
danks
jchtbrug
Tornado's in Florida
Vredesovereenkomst' Israël-Syrië
Wereld verliest per seconde een halve hectare regenwoud
Duitse president:
„Vijfjaar lang geen
loonsverhogingen"
kim honderd doden
j ge van genenop roer
PAULO In de Braziliaanse metropool
,'aulo zijn vrijdagavond bij een bloedig neer-
jgen gevangenisopstand minstens 111 gede-
[rden om het leven gekomen. 162 personen,
■r wie 32 politieagenten, liggen met verwon-
jln in het ziekenhuis. Voor het leven van en-
'tientallen wordt gevreesd. De autoriteiten
nen pas zaterdagnamiddag met he(t nieuws
buiten, uit angst dat de onthulling electo-
schade zou opleveren. Zaterdag vonden in
ilië verkiezingen plaats voor gemeentera-
en burgemeesters. De gruwelijke slachting
haar begin na de lunch, toen ruzie uitbrak
jn twee rivaliserende bendes in het Casa de
;eno. De strafinrichting is met 7500 gevan-
•n de grootste in Latijns-Amerika.
Tweede ronde
in Roemenië
BUKAREST De Roemeense
president Iliescu en zijn voor
naamste rivaal in de presi
dentsverkiezingen van vorige
week zondag zullen elkaar het
hoogste ambt in het land in een
tweede ronde (op 11 oktober)
moeten betwisten, aangezien
de eerste ronde geen absolute
meerderheid voor een van bei
den heeft opgeleverd. Iliescu
had evenwel een voorsprong
van 47,43% van de stemmen.
Zijn tegenstrever Constanti-
nescu van de Democratische
Conventie kreeg 31,24%.
'Vlucht' uit Franse gevangenis
PARIJS - Bij een spectaculaire ontsnapping per helikopter uit
een gevangenis bij Parijs zijn gisteren drie gedetineerden ontko
men. Volgens de autoriteiten werden geen schoten gelost en raak
te niemand gewond. Het was een tweede ontsnapping van deze
soort in minder dan een maand in Frankrijk. In de helikopter zat
naast de piloot een gewapende man.
Vredesakkoord in Mozambique
ROME - De Mogambiquaanse president Joaquim Chissano en Af-
onso Dhlakama, leider van de verzetsbeweging Renamo, hebben
gisteren in Rome een vredesakkoord ondertekend dat een einde
moet maken aan de zestien jaar durende burgeroorlog in de voor
malige Portugese kolonie. Tijdens de door tientallen Afrikaanse
functionarissen bijgewoonde ceremonie in het Italiaanse ministe
rie van buitenlandse zaken verklaarden beide leiders een einde te
maken aan een van de grootste conflicten in het zuiden van Afrika.
Strijd tussen Iraakse en
Turkse Kurden in Noord-Irak
ANKARA In noordelijk Irak zijn gisteren ge
vechten uitgebroken tussen Iraakse Kurden die
hun zelfbestuur willen versterken en Turkse Kur-
dische rebellen die proberen vast te houden aan
hun bases in het gebied.
Serchil Kazzaz, de vertegenwoordiger in Ankara
van een grote guerrillaorgansaitie van Iraakse
Kurden, zei dat de gevechten gaan tussen het Kur
distan Front, een overkoepelende organisatie van
de belangrijkste Iraaks-Kurdische partijen, en de
in Turkije verboden PKK, die in het zuidoosten van
dat land een guerrilla voeren. Het parlement van
Iraaks Kurdistan heeft gisteren gestemd voor een
federatieve staat in Noord-Irak. De stemming bete
kent een belangrijke afwijking van het streven
naar autonomie onder Iraaks bestuur.
GIER SLOP
fVAYT-STAD - De hitte
de dag is na het vallen
de duisternis nog steeds
baar aanwezig in de gro-
nt. Op de tapijten her
Ier kruipt het onvermij-
ke woestijnzand door de
2n zitten honderden
inen in witte djaballahs.
ere jongetjes draven aan
mierzoete thee en fles-
nineraalwater.
mannen luisteren ernstig
hun leider, die vanachter
:afel met snel verwelkende
men alle registers van de
lische welsprekendheid
itrekt.
;ze buitenwijk van Kuwayt-
lijkt het even alsof de tijd
t stilgestaan: de bijeen-
st weerspiegelt de eeuwen-
traditie van een stamraad
bedoeïnen. Maar een blik
;n de tent maakt al snel de
Lelijkheid van de jaren ne
ig duidelijk. Op het stoffige
in staan uitzonderlijk bo-
nodale auto's in het gelid
rkeerd. Microfoons en ge-
n tv-circuits maken ook
instaanders deelgenoot
Ie bijeenkomst. Van tijd tot
seurt een draagbare tele-
i ergens in het publiek om
jlacht van een kennelijk on-
)aar iemand.
ide besproken onderwerpen
ien niets meer te maken
Jde oude tijden. Het gaat
meer om eigendomsrech-
bp rondtrekkende kamelen,
^elijksafspraken of ere-
llden. De kernwoorden zijn
°anders: grondwet, machts
politiek, economie, vredespro
ces. De wereld is groot gewor
den voor Kuwayt. En dus gaan
de Kuwayti's althans een
uitverkoren deel van hen
volledig op in dat, zeker in dit
deel van de wereld unieke, ex-
portprodukt van het Westen -
de democratie. Vandaag zijn de
stembussen opengegaan, en als
het een beetje wil, is binnen een
etmaal bekend wie de vijftig
verkiesbare zetels van het par
lement gaan bezetten. De ani
mo is groot: ruim honderd kan
didaten hebben letterlijk hun
tenten opgeslagen op 'Demo
cracy Road', zoals deze uitvals
weg ten zuiden van Kuwayt-
Stad door de plaatselijke pers is
gedoopt. Daar wordt ingetogen
campagne gevoerd; geen Ame
rikaanse toestanden hier.
Symbolisch
De plek heeft iets symbolisch.
Terwijl de debatten woeden op
'Democracy Road' is er in de
stad zelf weinig te merken van
verkiezingskoorts. En evenmin
valt te verwachten dat de uit
straling van de campagne-ten-,
ten veel zal veranderen aan de
machtspositie van de emir van
de al-Sabah-dynastie. Tenslotte
is in de grondwet verankerd dat
de al-Sabahs de eeuwige heer
sers van Kuwayt zijn. Dat de
ongeveer duizend leden van de
familie vandaag niet mogen
stemmen, zal dan ook nauwe
lijks leiden tot handenwrin
gend getob binnen de paleismu-
De al-Sabahs zijn niet de enigen
die zijn uitgesloten. Kiesge
rechtigd zijn slechts mannen
van minimaal 21 jaar, die bo-
Aanhangers van Ahmed Al
vendien moeten kunnen aanto
nen dat hun familie al vóór
1921 het geboortejaar van
het moderne Kuwayt in het
gebied woonde. Van de onge
veer 600.000 Kuwaytse staats
burgers voldoen er 81.400 aan
die eis. Ook de basisregels van
het parlement (bij belangrijke
laar de verkiezingstoespraak van deze onafhankelijke kandidaat voor het Kuwaytse parlement.
beslissingen is een tweederde
meerderheid nodig, waarbij de
zestien ministers meestem
men) lijken verre van ideaal.
Zeker omdat de emirs het recht
hebben het padement te ont
binden; een recht waar ze in
1967, 1976 en 1986 kwistig ge
bruik van maakten. Cynici
spreken dan ook al van een
schertsvertoning, bedoeld om
Washington te imponeren.
Daar zit wat in: de Amerikanen
hebben ontegenzeggelijk druk
uitgeoefend tijdens en na de
nachtmerrie van de Iraakse be
zetting. Tenslotte was het aan
de eigen achterban niet goed te
Idoor
ROB VUNDERINK
MOSKOU Het ministerie
van defensie in Moskou heeft
gewaarschuwd dat de voor
malige Sovjet-republiek Ge
orgië een gewapend conflict
riskeert, als Georgische troe
pen daadwerkelijk overgaan
tot inbeslagname van wa
pens en installaties van het
voormalige Sovjet-leger.
Generaal Gratsjov, de Russi
sche minister van defensie, her
haalde een eerder dreigement
dat zijn mannen elke poging om
Russisch legermaterieel in han
den te krijgen, zullen verijde
len, desnoods met geweld. De
Georgische leider Sjevardnadze
haastte zich de beslissing van
de Staatsraad te verzachten. De
Staatsraad is sinds de geweld
dadige omverwerping van pre
sident Gamsachoerdia's regime
de voorlopige regering van Ge
orgië en had afgelopen zaterdag
tot overname van het materieel
van het Russische leger op Ge-
orgisch grondgebied besloten.
Het zou hier om de herhaling
van een oud besluit gaan, aldus
Sjevardnadze. En bovendien
was de beslissing van de Staats
raad uitgelokt door beweerde
Russische steun aan rebellen in
de regio Abchazië, waar sinds
juli dit jaar voor onafhankelijk
heid van Georgië wordt gevoch
ten.
Moskou ontkent de Georgische
beschuldiging van partijdig
heid. Eind vorige maand nam
het Russische parlement echter
een resolutie aan, waarin het
Georgië veroordeelde vanwege
de militaire acties waarmee
deze voormalige Sovjetrepu
bliek probeert de afscheiding
van Abchazië tegen te houden.
Jeltsin wist de Georgische lei
der Sjevardnadze tijdens diens
recente bezoek aan Moskou ge
rust te stellen. De Russische
president distantieerde zich
van het parlementsbesluit en
hield vast aan de wapenstil
stand van begin vorige maand.
Vandaar ook dat de nieuwe Ge
orgische beschuldiging van
Russische partijdigheid ten
gunste van Abchazië gericht is
aan het parlement in Moskou,
niet aan de regering.
Intussen is Sjevardnadze ten
einde raad na de Abchazische
verovering van de badplaats
Gagra aan de Zwarte Zee, waar
bij 500 soldaten het leven lie
ten. De Georgische leider be
schuldigde de Abchaziërs van
verraad, iets wat de bevolking
nooit zal vergeten en een vreed
zame oplossing nu onmogelijk
zal maken.
verkopen dat Amerikaanse le
vens in de waagschaal werden
gesteld voor 'een familiebedrijf
met een vlag', zoals een VN-di-
plomaat het boosaardig stelde.
Maar zelfs als enig wantrouwen
op zijn plaats is, moet worden
erkend dat in Kuwayt iets spe
ciaals plaatsvindt.
WASHINGTON - Gespan
nen wachtten de Clinton- en
de Bush-campagnebureaus
gisteravond op de eerste be
trouwbare opiniepeilingen
na Ross Perots aankondiging
om als derde en partijloze ka-
nidaat naar het Amerikaanse
presidentschap te dingen.
Ook een vergaande onzeker
heid over de wijze waarop Perot
campagne zal gaan voeren,
hield de Democratische en de
Republikeinse partijtop in ner
veuze afwachting. Perot zou, zo
mogen Bill Clinton en George
Bush met recht vrezen, enorme
hoeveelheden reclametijd op te
levisie kunnen kopen met zijn
onuitputtelijke persoonlijke ka
pitaal.
De miljardair bleef gisteren in
zijn hoofdkwartier in Dallas
weigeren zijn taktiek 'game
plan') vooraf te onthullen.
Maar het blijkt dat hij onder an
dere reclamespots van 'hele
halve uren' wil gaan vullen op
Amerika's meest bekeken tv-
slations. Voor morgen heeft hij
bij het landelijke netwerk CBS
voor een bedrag van 380.000
dollar al zo'n half uur op een
tijd met grote kijkdichtheid
(prime time) gekocht. In die uit
zendingen zouden discussies
worden gehouden tussen eco
nomen en politici over Perots
voorstellen om het Amerikaan
se begrotingstekort weg te wer
ken. De onafhankelijke presi
dentskandidaat heeft daarvoor
onder anderen de voormalige
Democratische presidentskan
didaat Paul Tsongas uitgeno
digd (die vooralsnog geweigerd
zou hebben).
lAJEVO Servische strijd-
ihten hebben de omgeving
1 het vliegveld van Sarajevo
g onder vuur genomen, on-
ks de hervatting van de
Itbrug op de Bosnische
ofdstad. Volgens de politie-
intionaris waren de beschie-
t en zowel gericht op de mos-
voonwijk in Dobrinja aan
oordzijde van de luchtha-
j ils op Stup, een district dat
5 de hoofdweg naar Saraje-
.jgt. Ten minste twee bur-
Jzijn door granaten gedood.
Europese burgers moeten
een „Neurenberg-tribu-
eisen om de politiek dui-
te maken dat zij de men-
echten serieus nemen en
elfde eisen van hun leiders.
'lolitici hebben tot nu toe
serieuze pogingen onder-
<*en om een einde te maken
g de etnische zuiveringen in
'oormalig Joegoslavië. Vol-
J. de Milliano van de hulp-
nisatie Artsen Zonder
izen hebben de politici
mee duidelijk gemaakt, dat
et, als het erop aankomt,
zo nauw nemen met het be-
in van principes en inter-
inaal aanvaarde afspraken.
signaal is duidelijk: alles
ierhandelbaar". De Millia-
itte zijn felle kritiek tijdens
solidariteitsmanifestatie
aterdagmiddag op de Dam
msterdam werd gehouden.
Een man in Pinèllas Park in Florida zit verslagen bij de resten van zijn
mobiele woning.
FOTO. AFP
TAMPA BAY Tornado's hebben zaterdag in de omgeving van
Tampa Bay in Florida aanzienlijke schade aangericht en de dood
van ten minste vijf personen veroorzaakt. Vier andere mensen
worden vermist. Stormwinden met een kracht van maximaal 145
kilometer per uur waren ook de oorzaak van het zinken van het 78
meter lange vrachtschip Holstein, vrijdagnacht, in de Golf van
Mexico. Elf bemanningsleden konden worden gered, maar vier an
deren werden zaterdag nog vermist. De tornado's kostten in Pinel
las Park, een terrein met mobiele woningen, vier mensen het le
ven. In het aangrenzende Largo vond een vrouw de dood toen een
trailerwoning omsloeg.
LLY WERKMAN
AVTV Israël en Syrië
len in de afgelopen weken
geheime vredesovereen-
st hebben uitgewerkt,
rbij Israël de Syrische soe-
initeit over de gehele Golan
gvlakte erkent. Dit door 'of-
Ie bronnen in Arabische
idsteden en in Moskou' uit-
kte bericht werd gepubli-
p in de Engelse bladen
Middle East Mirror en Intelli
gence Digest. Volgens de Israë
lische ex-directeur van het Re-
gerings Voorlichtingsbureau,
de oriëntalist dr. Yossi Olmert,
staan de leiders van Israël en
Syrië op het punt „zeer ver
strekkende beslissingen te ne
men". Volgens een Ameri
kaans-Russisch plan, dat de
steun van Frankrijk heeft, zou
60 procent van de door Israël in
1967 veroverde en sindsdien
ook ingelijfde Golan Hoogvlak
te naar volledige Syrische con
trole terugkeren. Twintig pro
cent zou worden gecontroleerd
door een internationale vredes
macht en twintig procent zou
onder Israëlische controle blij
ven, in het kader van een 90
jaar durende pachtregeling. De
gehele Golan Hoogvlakte zou
worden gedemilitariseerd. In
ruil voor het terugtrekken van
Israëls troepen zou Syrië bereid
zijn een volledig vredesverdrag
met Israël te tekenen.
Idoor
SEAN RYAN
LONDEN Wetenschappers
hebben ontdekt dat het tempo
waarin tropische regenwouden
worden vernietigd alarmerend
is gestegen. De regenwouden
verdwijnen nu met een snelheid
van bijna een halve hectare per
seconde en negentig procent
van alle daar levende dieren
wordt met uitsterven bedreigd.
In een nog niet gepubliceerd
rapport van de Verenigde Na
ties staat dat per jaar een,stuk
regenwoud dat vijf zo groot is
als Nederland wordt gekapt of
verbrand. De verwoesting die
jaarlijks wordt aangericht is
vijftig procent meer dan tien
jaar geleden en wordt ieder jaar
groter.
De onderzoekers, die drie jaar
aan het rapport hebben ge
werkt en daarbij gebruik heb
ben gemaakt van satellieten en
luchtfotografie, waarschuwen
dat het milieu zo zeer is ver
slechterd dat de toestand in
veel van de 88 onderzochte lan
den kritiek is te noemen. Een
groot deel van de tweehonderd
bewoners van de regenwouden
staat op het punt uit hun woon
plaats te- worden verdreven en
een nog groter deel loopt de
kans de belangrijkste bron van
brandstof te verliezen.
Uit de bevindingen, die nog
deze maand zullen worden ge
publiceerd door de Voedsel en
Landbouw Organisatie van de
Verenigde Naties (FAO), blijkt
dat plantesoorten waaruit nieu
we medicijnen hadden kunnen
worden gemaakt geheel zijn
uitgestorven. Dr. Robin Pellew,
directeur van het Wereldcen
trum voor toezicht op natuur
behoud (in Cambridge) en één
van de leiders van het onder
zoek, zei het afgelopen week
einde dat de belangrijkste res
terende gebieden zo snel moge
lijk moeten worden beschermd.
„Als we op deze manier door
gaan zullen we over vijftig jaar
geen bossen meer hebben en
dat zou een ramp betekenen",
aldus dr. Pellew. Het VN-rap-
port toont aan dat de helft van
alle vernietigingen plaatsvindt
in Latijns-Amerika, waar ieder
jaar acht miljoen hectare ver
dwijnen, inclusief 3,5 miljoen
hectare in Brazilië. Sommige
Afrikaanse landen verwoesten
een nog grotere oppervlakte
van hun tropische regenwou
den. In Uganda is de situatie
het ergst. Daar is in de afgelo
pen tien jaar de helft van alle
regenwouden verdwenen.
The Sunday Times
SCHWERIN/BONN - De
Westduitsers zouden vijfjaar
op een rij moeten afzien van
reële loonsverhogingen; al
leen de koopkrachthandha-
ving zou tot stijging van lo
nen aanleiding mogen geven.
Het rijke Westen moet nog
meer doen voor de landgeno
ten in de nieuwe deelstaten.
Die boodschap lanceerde de
Duitse president Richard von
Weiszacker dit weekeinde in de
Oostduitse stad Schwerin, waar
met een officiële herdenking en
een mat volksfeest de tweede
verjaardag van de Duitse here
niging werd herdacht en ge
vierd. Von Weiszacker noemde
het aanhoudende geweld tegen
buitenlanders 'onverdraaglijk'.
„Onze omgang met buitenland
se medeburgers is de toetssteen
voor de Duitse democratie", al
dus von Weiszacker.
Bondskanselier Kohl consta
teerde op de viering in Schwe
rin dat ondanks alles de levens
standaard in Oost-Düitsland de
afgelopen twee jaar zichtbaar
verbeterd is. Zijn voorganger,
oud-kanselier Helmut Schmidt,
kritiseerde vrijwel tegelijker
tijd in de Paulskirche in Frank
furt de regering-Kohl, die fou
ten blijft maken in het hereni
gingsproces. Hij signaleerde
een zich uitbreidend 'moreel
verval' in de Bondsrepubliek.
Kohls solidariteitspact voor
Oost-Duitsland noemde hij al
leen dan zinvol, als de lasten
voor de Oostduitse wederop
bouw volgens sociale gerechtig
heid over alle Westduitse
schouders verdeeld worden.
Schmidt kritiseerde de vakbon
den die er nog steeds naar stre
ven om uiterlijk 1994 de Oost
duitse lonen op westers niveau
te hebben. Het duurt volgens
Schmidt tot na het jaar 2000
voordat over gelijke levensom
standigheden in Oost- en West-
Duitsland gesproken kan wor
den.
Kohl werd bij aankomst in
Schwerin met applaus, maar
ook met boegeroep en fluitcon
certen ontvangen. Een onbe
kend gebleven man sloeg de
kanselier tijdens diens wande
ling door het stadscentrum -
ondanks een kordon veilig
heidsagenten - krachtig in zijn
buik.
De herdenking van de Duitse
eenheid heeft in tal van steden
tot demonstraties maar ook tot
geweld geleid. In Berlijn gingen
een paar honderd links-radica
len na een rock-concert op de
vuist met de politie. In tal van
Duitse steden werden asielzoe
kerstehuizen aangevallen. El
ders in Berlijn demonstreerden
vele duizenden mensen tegen
het geweld tegen buitenlanders
en asielzoekers. Ook in Frank
furt kwamen duizenden men-
Politiemensen in Schwerin houden een groep demonstrerende links-radikalen tegen.
sen met dat doel op straat.
Minister Seiters (CDU) van
binnenlandse zaken heeft voor
komende vrijdag een speciale
conferentie georganiseerd met
zijn collega-deelstaatministers
en de ministers van justitie.
Doel daarvan is te bekijken in
hoeverre de wetgeving kan wor
den aangepast om nog doeltref
fender tegen neo-nazi's te kun
nen optreden.
