Traditie en toekomst
ontmoeten elkaar bij
viering 3 oktober
Licht maken
CeidócSomcwit
Peter
Zwiers
winnaar
Omloop
DES-
dochters
hopen op
erkenning
B6
EN OMGEVING
LEIDSE COURANT MAANDAG 5 OKTOBER 1992
)pstoppingen
in plaats
in gaten
,EIDEN Een uur lang
^reikhalzend uitkijken naar
begin van een 3
ictoberoptocht, en tien mi-
luten het grootste cliché
Igiran Duitsland moeten aan
schouwen: Dirndls, Bier
ind Lederhosen. De op-
;ocht van dit jaar sloeg wel
iswaar de Haarlemmer
straat over en hoefde dus
iet te blijven steken bij
De Kruik, maar de op-
koppingen bleven.
Het thema van dit jaar,
Europa in harmonie', no-
ligde uit om alle clichés
iver Europese landen uit
Ie kast te halen. Alleen met
lUxemburg konden de or-
janisatoren geen kant op,
aar wat is dan ook stereo-
typ voor Luxemburg? De
iankdirecteuren met kof
fertjes zwart geld die in het
irogramma waren aange-
:ondigd, waren niet te zien,
aar misschien hoorde dat
:o. Frankrijk vaardigde een
'e clochards af,
van Albert Heijn-
'ijn. Ook de cancandanse-
•esjes ontbraken niet,
laast mooie fin de siècle-fi-
juren. De opvarenden van
iet Deense Vikingschip
spraken met een opvallend
sachte 'g'. Voor Engeland
7/trad het muziekkorps Band
/pf the 1 Bn. Anglian Regi
ment in het strijdperk, zeer
Engels en zeer gediscipli
neerd.
Ierland was heel mooi uit
gebeeld: een schaapherder
friet een kudde echte scha
den en twee 'sheepdogs',
roodharige armoedzaaiers
lie bij het publiek kwamen
jedelen en Ierse zangers.
)ok Italië oogstte veel be
wondering met het Veneti
ans carnaval, Vespa-scoo-
Jrs, èn een stoet schattige
fiatjes 500, die iedereen
wel wilde hebben. Maar
ïonden vielen open toen
daarachter een heuse Ma-
feerati opdook, goed voor
een nieuwprijs van mini-
ïaal vier ton. De groep
wendeliers van het Don
!de uit Brussel
treeg ook veel handen op
^lkaar.
Spanje bracht naast Spaan
se ruiters, Don Quichotte
iet Sancho Panza. Portu
gal bleek aanzienlijk lasti
ger maar een folkloristi-
groep bracht uit-
somst;
)e mooiste groepen waren
echter niet ingehuurd maar
twamen uit Leiden zelf. De
fatten uit het sprookje De
Rattenvanger van Hame
ien, gespeeld door kinderen
wan de Lorentzschool, le
ken griezelig echt. Leerlin
gen van de Pacellischool
kvekten Robin Hood weer
(tot leven.
Te lang
•e Haarlemmerstraat was
lit jaar voor het eerst niet
langer opgenomen in de op-
iochtroute. Daardoor was
iet op de Breestraat druk-
cer dan ooit tevoren. Langs
de nieuwe wegen verderop
de route was het niet veel
"ustiger.
Vlaar zo ver in de route
staan, betekent ook ander-
ïalf uur lang reikhalzend
uitkijken naar de eerste te-
tenen van een optocht.
,Mam, komt 'r nog niks?",
klonk het vaak uit een kin
dermondje, en naarmate de
tijd verstreek, klonk het
Dok steeds verveelder.
De lengte van de optocht
was funest voor de aan
dacht. Na een uur kijken,
leken steeds meer toe-
■chouwers deel te nemen in
plaats van aan de kant te
Staan. Het doorkruisen van
de optocht irriteerde de an
dere toeschouwers in hoge
mate. Enkele vragen op het
enquêteformulier dat de 3
Octobervereeniging ver
spreidde, konden ter plek
ke worden beantwoord aan
hand van de opmerkin
gen uit het publiek: de op
tocht was te lang, er liepen
te veel ruiters, maar de
Witte Singel en de Jan van
Houtkade zijn mooie plek
jes en het loopt daar toch
heel wat beter door dan in
de Haarlemmerstraat.
'LEIDEN De viering van 3
October grijpt steeds meer
terug op het verleden. Het is-
niet langer de geur van vette
hamburgers die de binnen
stad beheerst, het Reveille
trekt jaarlijks meer bezoe
kers, bij de Koraal vertonen
zich steeds meer jongeren en
het stoomtrammetje door de
Haarlemmerstraat bleek een
doorslaand succes.
Oude tijden herleefden in de
Haarlemmerstraat, waar de
vrijwilligers van de Nationale
Smalspoorstichting de handen
vol hadden aan het enthousias
te publiek. Bij elke rit moesten
passagiers worden teleurge
steld omdat de tram gewoon vol
zat. Voor ouderen herleefden
oude tijden weer, toen er inder
daad nog ene tram door de
Haarlemmerstraat reed. Kin
deren konden voor een dag het
spelletje spelen dat in Amster
dam al zovele trambestuurders
bijna een hartaanval heeft be
zorgd: op de tramrails staan en
pas op het laatste moment weg
rennen.
Voor honderden Leidenaars
ging de viering rond zeven uur
van start met het Reveille op
het Stadhuisplein, waar het
Leidsch Politie Muziek Gezel
schap traditioneel onder meer
het Wilhelmus ten gehore
bracht.
Dat de ode aan de vrijheid voor
steeds meer mensen een niet
weg te poetsen factor is in het
kader van 3 oktober, bleek een
uur later in het Van der Werf-
park. Het publiek was inmid
dels gegroeid tot zo'n tweedui
zend man. Daaronder bevond
zich niet alleen de generatie die
de bevrijding van het Duitse juk
nog bewust heeft meegemaakt,
maar ook opvallend veel jonge
ren. Hoewel zij de tekst van
Waar de blanke top der Duinen
niet met de paplepel ingegoten
hebben gekregen, waren de po
gingen van de patat-generatie
om mee te zingen, ontroerend.
De Leidse mevrouw Scharloo
zingt evenmin louter om de tra
ditie. „Ik ga nu al bijna veertig
jaar naar de Koraalmuziek. Het
is prachtig. Maar ik besef ook
telkens weer dat het fantastisch
is om 'ik heb u lief, mijn Neder
land' te kunnen zingen. Daar
hebben we voor moeten vech
ten. Op andere plaatsen is het
nog niet zover, en daar denk ik
op momenten als deze wel dege
lijk aan".
Wie niet bij de Koraalmuziek
was, stond om half acht al in de
rij voor De Waag, om zijn ha
ring en wittebrood in ontvangst
te nemen. Al snel was de rij ge
groeid tot ver voorbij de Aal-
marktschool om nog net niet bij
Nieuw Minerva de hoek om te
gaan. Een voorzichtig oktober-
zonnetje stak de kop op en
maakte het verblijf in de rij niet
eens tot een vervelende bezig
heid.
Rond half tien, het geplande
einde van de uitdeling, brak in
De Waag bijna de spreekwoor
delijke pleuris uit. Een mede
werker van de visleverancier
meldde dat hij bijna door de ha
ringen heen was: „En er staan
nog 3000 man buiten". Een
beetje zuinig aan doen was het
advies, en een schietgebedje op
zeggen. Toen tegen tienen vrij
wel iedereen zijn haring en wit
tebrood had gekregen, slaakte
Har Meyer van de haring- en
wittebroodcommissie van de 3
Octobervereeniging een nau
welijks hoorbaar zuchtje van
opluchting. „We hebben het net
gehaald". Hoe kon het zo ko
men? „We moeten ergens met
de inschrijving een fout hebben
gemaakt. Er zijn toch meer
mensen gekomen dan we had
den verwacht, of ze nemen
meer mee voor anderen. We
hadden, hier 6000 broden en
48.000 haringen, en dat is vol
doende voor 16.000 mensen".
Bij de inschrijving meldden zich
ruim 12.500 mensen.
Tienduizenden haringen hebben ze voor De Waag staan schoonma- Echte schapen en echte herdershonden vertegenwoordigden Ierland in de optocht met als thema 'Europa in harmonie',
ken, de haringschoonmakers uit Katwijk.
3 October blijft een feest voor alle generaties, rangen en standen.
De stoomtram die voor een dag weer door de Haarlemmerstraat reed, zat voortdurend vol.
eigenlijk niet in actie te komen
tot het officiële sluitingsuur.
Vanaf een uur of drie 's nachts
werden er rond Molen De Valk,
de Stationsweg en de Steen-
straat kleine vechtpartijtjes ge
meld. Een enkele keer moest
daar met de wapenstok een ein
de aan worden gemaakt. Er zijn
geen arrestaties verricht. Een
groep jongeren uit Den Haag
moest op het station een uurtje
zoet gehouden worden, tot de
volgende trein naar hun woon-
Politie mist 3 Oktobertraktatie
LEIDEN De agenten van de Leidse gemeentepolitie hebben
dit jaar voor het eerst sinds tijden hun traditionale 3 Oktober-
pot gemist. De hutspot waar ze elk jaar op worden getrakteerd,
bleek bedorven. Waarschijnlijk is het eten niet op de juist wijze
afgekoeld. De hutspot was niet afkomstig van de eigen cate
raar. Als klap op de vuurpijl bleken ook alle haringen bedor
ven. Die waren 's morgens gewoon bij De Waag gehaald, en
buiten schoongemaakt. Er zijn nog geen andere meldingen
binnengekomen van bedorven vis of andere vormen van voed-
Meer dan tweeduizend mensen kwamen bij elkaar in het Van der Werfpark om de vrijheid te
bezingen. foto's: wim van noort
Altaar
Traditioneel is ook het bezoek
aan wat bijna de relikwieën van
de lokale geschiedenis zijn: de
hutspotpot van Cornelis Jop-
pensz en het schilderij dat bur
gemeester van Van der Werf af
beeldt in de Lakenhal. Het mu
seum haalde 1273 bezoekers
binnen. Maar al bij de eerste zin
ontzenuwt de gids de mythe
van Van der Werf: „Hij was he
lemaal niet zo'n held als men
ons heeft willen doen geloven.
Die status heeft hij vooral te
danken aan zijn kinderen en
kleinkinderen. Er zijn namelijk
bewijzen gevonden dat juist hij
met de Spanjaarden wilde on
derhandelen". Een wat oudere
dame protesteert bij conserva
tor Ingrid Moerman over de
haars inziens minderwaardige
plaats die de hutspotpot heeft
gekregen: „In mijn tijd stond
hij op 3 oktober op een verho
ging, versierd met bloemen.
Daar hoort hij wéér te staan, en
niet te midden van allerlei an
dere voorwerpen uit de Leidse
historie". Maar Moerman is on
vermurwbaar: „Die hutspotpot
is gewoon een onderdeel van de
geschiedenis van Leiden, die zet
ik niet op een altaar".
Japan
Maar naast alle aandacht voor
traditie trokken ook de wat
minder traditionele onderdelen
van de viering de kermis, de
demonstratie van de marine in
het Ankerpark, Theaterboule
vard Breestraat veel publiek.
De optredens van de theater
groepen uit binnen- en buiten
land trokken grote aandacht en
oogstten veel applaus. Ook de
Koninklijke Marine kreeg de
handen op elkaar in het Anker
park, waar zij een demonstratie
met haar helicopters gaf. Een
aantal bezoekers moest de voor
stelling wel met een nat pak be
kopen. Ze belandden weliswaar
niet in de Zijlsingel, maar het
opstuivend water deed denken
aan een beste herfstbui
En hoe zeer laat op de avond,
diep in de nacht of vroeg in de
morgen, 3 oktober een baccha
naal mag lijken, er wordt nog
steeds over nagedacht. Een Ja
panse journaliste van het En
gelstalig weekblad Asahi Week
ly, dat in Tokio verschijnt, ver
sloeg de 3 oktoberfestiviteiten.
„Dit feest is in onze ogen heel
bijzonder, want wij kennen
geen geschiedenis, van over
heersing. Japan is nooit bezet
geweest dus vieren wij ook geen
bevrijding. Het is bijzonder dat
Leiden zijn ontzet na al die ja
ren nog zo intensief viert".
Wapenstok
Ondanks de tienduizendên die
op de been waren de politie
schat het aantal bezoekers aan
de binnenstad op 100.000
waren er nauwelijks inciden
ten. De politie sprak van een
'beheersbaar feest'. De politie
had de hele dag en nacht veertig
mensen op straat. Zij hoefden
Drie mensen werden het slacht
offer van zakkenrollerij. In het
kader van de feestvreugde mist
een 39-jarige Leiderdorper 25
meter feestverlichting, inclu
sief fittingen en lampjes. Twee
kermisexploitanten deden aan
gifte van vernieling van een
ruitje in hun attractie.
Echtelijk leed werd uitgevoch
ten tussen een 42-jarige vrouw
en haar 55-jarige vriend, beiden
uit Leiden. Na wat klappen
thuis hadden ze zich in het
feestgedruis gestort, maar toen
de man zijn vriendin rond tien
uur in een kroeg aantrof, diri
geerde hij haar met de nodige
klappen naar huis. Een 22-jari-
ge Leidenaar liep bij een hand
gemeen op de Lange Mare een
gebroken neus op. Zijn belager
is niet meer achterhaald. Een
even oude man uit Helmond
werd op het Stationsplein neer
gestoken. Met een kleine steek
wond in zijn buik werd hij be
handeld in het AZL. Een 16-ja-
rig meisje werd rond één uur
zondagmorgen op het Stadspol-
derpad van haar fiets getrok
ken. Ze hield echter haar beu-
gelslot in haar hand en ver
kocht haar aanrander een mep,
waarna ze kon ontkomen.
Met de horeca en kermisexploi
tanten hadden de agenten wei
nig moeite. Alleen de uitbater
van een etablissement aan de
Nieuwe Rijn wilde pas na twee
waarschuwingen de geluids-
knop naar links draaien. Een
klein aantal kermisgasten had
er wat moeite mee om hun tent
al om twaalf uur dicht te gooi-
Met deze praktische
storingsset, bestaande uit
een schroevedraaier,
spanningsmeter en
penlight, hebt u in een
handomdraai de kort
sluiting verholpen. Het
setje wordt van u na
het opgeven van eon
nieuwe abonnee.
I Noteer als nieuwe abonnee ingaande
gx-n
Dhr./Mevr..
Voorl.:
Straat:
Postcode/plaats:
Telefoon:
(voor controle bezorging)
Deze ontvangt de krant de eerste twee weken gratis.
Daarna wordt het abonnementsgeld betaald per:
maand (automatische betaling) f 27,00
1 kwartaal (automatische betaling) f 79,80
kwartaal via acceptgiro f82,80
Stuur als dank de storingsset naar:
Naam:
Postcode/plaats f
Stuur deze bon in een open envelop - postzegel niet nodig - naar de
I Leidse Courant, antwoordnummer 998, 2501 VC Den Haag. JNZ
