/an deze coalitie
lebben minima niets
neer te verwachten
Corruptie diep geworteld in Brazilië brieven van lezers
CDA jaagt PvdA alleen een beetje op stang
Opinie
inderzoek KK maakt geen indruk op politiek
g|
volg mij manne'...
voor volk en dienstplicht
ïu|oor
1 PAUL KOOPMAN
hl
,'Jinima in geldnood', kop-
V(i de kranten deze week,
(dat uit een onderzoek van
ginsumenten Kontakt was
ooieken dat liefst 41 pro-
dit van de huishoudens met
dji uitkering de financiële
niet aan elkaar kan
""open. Een conclusie die
°ker geen enkele indruk
tókte op de Haagse poli-
4s het dan onzin, wat de con-
ejnentenorganisatie beweer-
of op zijn minst een beetje
Hrdreven? Nou nee, dat idee
'rbben de meeste politici die
met het inkomensbeleid
nhghouden niet. Tijdens een
bimdiscussie in het Utrecht-
ot Jacobicentrum en bij een
rh"tgelijke bijeenkomst van de
van Kerken in Amster-
efa deden de vertegenwoordi-
van de grote fracties geen
poging de onderzoeksre-
te bestrijden of te rela
Integendeel. De koop-
van PvdA,
en D66 erkenden volmon-
e| dat het er met de minima
cht voorstaat. „Ook uit vori-
1|onderzoeken is al gebleken
4 er sprake is van een zekere
4noede, tenminste: zo wordt
et ervaren", zei PvdA-kamer
man van Zijl.
en nieuws dus, die armoede
_n de minima. Wel nieuw was
1 CDA en D66 maar vooral
de Partij van de Arbeid vol-
lakt berusten in de geldnood
n degenen die in Nederland
pgs de kant staan'. Het ver
ben van uitkeringen is na-
urlijk geen oplossing voor het
Jnoedeprobleem, maakten de
duidelijk,
//ij stellen werk boven inko-
*)n, zonodig ook boven koop-
Want werk is de beste
Sale zekerheid", stelde
De Jong vast. Ook
^dA-kamerlid Van Zijl greep
onderzoek van Konsumen-
Kontakt niet aan om te plei-
a i voor een extraatje, al was
maar in de vorm van een
1 imalige uitkering.
ï:de drup
vraag rijst waarom de soci-
-democraten, toch van ouds-
r begaan met het lot van de
anno 1992 zo weinig
!der de indruk zijn van een
naar de armoede in
economen in de fractie
ensen als Vermeend en Mel-
rt) hebben er een eenvoudige
i -klaring voor. Het grote
roep op de sociale zekerheid
ai eenvoudig geen ruimte la-
voor nog hogere sociale las-
;,i (lees: uitkeringen). Bedrij-
zullen dan gedwongen zijn
g meer werknemers te ont-
an om op hun door premies
belastingen opgedreven
te bezuinigen.
armee kalft het 'draagvlak'
>r de sociale voorzieningen
door
rODD LEWAN
Rio de Janeiro reed vorige
lek een verslaggever op
ig naar het werk veel te
rd, van baan verwisselend
lar het niet mocht om an-
re auto's in te halen. Toen
i door een rood stoplicht
ed vertrok hij geen spier.
het volgende stoplicht blies
ti verkeersagent op zijn fluit
en de verslaggever stuurde
n auto gehoorzaam naar de
nt. De boete zou ongeveer
iehonderd dollar bedragen,
i de agent. De automobilist
od de agent een tiende van
t bedrag aan, waarop de
enge blik van diens gezicht
'dween. „Goed", zei hij grin
tend, „maar geef me het geld
st in de hand. Stop het tussen
papieren en geef me die, zo-
1 mensen die kijken het niet
nnen zien".
j transactie was een voor
lid van 'jeito', letterlijk 'aan-
king' een naadloos web
n persoonlijke gunsten waar-
ee men dingen voor elkaar
ijgt in een land dat stikt in
ireaucratische onmacht en de
ken en machtigen onaantast-
larlaat.
ild heeft in Brazilië altijd
eer geteld dan de wet sinds de
verder af en raakt het land van
de regen in de drup.
Inmiddels is er ook een micro-
economisch verhaal dat bij de
PvdA vaste voet aan de grond
heeft gekregen. Dat verhaal wil
dat uitkeringsgerechtigden cal
culerende burgers zijn en pas
actief naar een baan zullen om
zien als zij daar financieel flink
wat beter van worden. Hetzelf
de geloof zegt ook dat minima
kansen om te frauderen zullen
aangrijpen als de beurs knelt en
de overheid de gelegenheid er
voor biedt.
Wie dat laatste aannemelijk
acht, vindt het plots veel min
der erg dat uitkeringsgerech
tigden 'op papier' geld te kort
komen. Grijze en zwarte neven
inkomsten tellen immers in de
onderzoeken van Konsumen-
ten Kontakt niet mee. Het feit
dat maar een klein deel van de
uitkeringsgerechtigden een
beroep moet doen op schuldsa
nering lijkt dit vermoeden te il
lustreren.
Lamlendig
Tenslotte is er ook nog een elec
toraal motief dat de opstelling
van de PvdA ten opzichte van
de uitkeringsgerechtigden aan
zienlijk heeft gewijzigd. In een
land waar tachtig procent van
de bevolking het redelijk goed
met zichzelf en zijn inkomen
heeft getroffen, wil de PvdA
niet al te veel met de 'zieken,
zwakken en misselijken' wor
den vereenzelvigd.
Wie de moderne volkswijken in
groeikernen als Lelystad en Al-
mere bezoekt merkt al snel
waarom. De solidariteit van
deze geëmancipeerde 'arbei
ders' kent zijn grenzen. Verha
len over lamlendige werklozen
en simulerende wao'ers gaan er
hier in als koek. Het 'eerlijk de
len' van wijlen Den Uyl wordt
best omarmd, zolang het netto
bedrag onderaan het eigen
loonstrookje er maar geen last
van heeft. Een leus als 'Handen
af van de wao' komt dan al snel
in conflict met de eis: 'Handen
af van de wao-premie'.
Sedert de PvdA is gaan deelne
men aan de regering heeft de
top van de partij zich steeds
meer tot spreekbuis van deze
snel groeiende niet-arbeideris-
tische groep gemaakt. Vandaar
het offensief tegen de uitke
ringsfraude, de bereidheid mee
te werken aan een verslechte
ring van de wao-uitkerings-
rechten en het gemak waarmee
de PvdA akkoord is gegaan met
de ontkoppeling uiteindelijk
ook materieel tussen uitke
ringen en lonen. „Het gelijk de
len is om zeep geholpen", con
cludeerde FNV-voorzitter Jo-
han Stekelenburg in het Jacobi
centrum. Opmerkelijker en
veelzeggender was het, dat
PvdA-kamerlid Jan van Zijl
geen spier vertrok.
Hoewel de electorale vruchten
nog niet geplukt kunnen wor
den (in tegendeel: de PvdA is in
de opiniepeilingen bijna gehal
Portugezen er in 1500 hun au
toritaire en corrupte gezag in
troduceerden. Velen- zien in de
'impeachment' van president
Fernando Collor de Mello we
gens zwendel en corruptie een
teken dat de Brazilianen lang
zamerhand ook genoeg hebben
van de alledaagse 'jeito'.
„De verwijdering van Collor
toont aan dat de maatschappij
corruptie niet langer tole
reert", zei Bolivar Lamounier,
een gerenommeerd politicoloog
in Sao Paulo. „De ethiek heeft
een oppepper gekregen".
Vele jaren lang hebben moraal
en het openbare leven in Brazi
lië weinig met elkaar van doen
gehad. Gedurende de militaire
heerschappij van 1964-1985 ga
ven de generaals staatscontrac-
ten weg aan hun adepten en
zetten zij miljoenen dollars uit
openbare fondsen op hun bui
tenlandse bankrekeningen.
Nazi-beulen, Amerikaanse
geldzwendelaars, Britse bank
rovers, Italiaanse maffiabazen
en Argentijnse terroristen kwa
men naar de zonnige stranden
van Rio als de grond hun thuis
te heet onder de voeten werd.
In alle lagen
De filosofie van 'geven om te
ontvangen' heeft in alle lagen
van de maatschappij opgeld ge
daan. Artsen in openbare zie
veerd) is de cultuuromslag nog
niet ten einde. In de recent ver
schenen Sociale Nota van mi
nister Bert de Vries (CDA) en
staatssecretaris Elske ter Veld
(PvdA) staat dat het kabinet er
naar streeft de afstand tussen
uitkeringen en minimumloon
de komende jaren verder te ver
gróten. Met zo'n tien a vijftien
procent wel te verstaan. De re
den: op die manier wordt het
voor uitkeringsgerechtigden
aantrekkelijk een baan te aan
vaarden, omdat ze er dan met
een flink in koopkracht op voor
uitgaan.
Wat er in de Sociale Nota niet
bij verteld wordt, is dat uitke
ringsgerechtigden zonder zicht
op een baan als gevolg van dit
beleid jarenlang hooguit op
koopkrachtbehoud zullen kun
nen rekenen, terwijl de rest van
(werkend) Nederland zijn wel
vaart verder ziet toenemen. Nu
de PvdA-fractie dit jaar al heeft
ingestemd met het vergroten
van de inkomensverschillen,
heeft zij geen principiële argu
menten meer om zich de ko
mende jaren tegen een verder
gaande denivellering te verzet
ten.
Maar, zo maakte Jan van Zijl in
Utrecht duidelijk, misschien
wil de PvdA dat niet meer. „Is
het gerechtvaardigd dat men
sen die werken tegen een be
scheiden loon er iets meer op
vooruit gaan dan mensen met
een uitkering? Ik denk van wel.
Het appelleert toch aan het lo
gisch verstand. Daar is met ons
dan ook over te praten".
Isolement
Hiermee is het politieke isole
ment waarin de pakweg twee
miljoen uitkeringsgerechtigden
terecht zijn gekomen vrijwel
compleet. Voor zover zij niet
'geactiveerd of tot arbeidsdeel
name geprikkeld' kunnen wor
den en voor zover hun fraudu
leuze handelingen niet bestre
den kunnen worden, vormen ze
voor de grote fracties, de PvdA
incluis, geen politiek issue
meer.
PvdA, CDA en D66 breken zich
alleen nog het hoofd over de
vraag of er niet iets gedaan kan
worden voor specifieke groepen
armen, zoals bejaarden met al
leen aow. Ook roept de PvdA de
gemeenten dringend op een wat
ruimhartiger kwijtscheldings-
beleid te voeren. Maar erg con
creet is dat allemaal nog niet.
Het bevoordelen van sommige
minima stuit vooralsnog op
praktische en politieke bezwa
ren. Voor een soepeler kwijt-
scheldingsbeleid toch al een
stoplap bestaat bijvoorbeeld
geen kamermeerderheid.
Uit het voorgaande blijkt dat de
uitkeringsgerechtigden de ko
mende jaren van de huidige
centrum-linkse coalitie niets te
verwachten hebben. Alleen
Groen Links, de vakorganisa
ties en de kerken maken zich
anno 1992 nog serieus druk
over hun financiële nood.
(De auteur is parlementair re
dacteur van onze krant.)
kenhuizen leerden om patiën
ten die een fooi gaven met voor
rang te behandelen. Overheids
functionarissen namen geld
aan van bouwbedrijven in ruil
voor goedkeuring van de bouw
plannen. Advocaten betaalden
rechters die een zaak beslisten
ten gunste van hun cliënten.
Onder Jose Sarney, de burger
president die in 1985 werd ge
kozen door een kiescollege dat
de militairen hadden opgezet,
veranderde er weinig. Een
schandaal rond een spoorweg
contract waarmee vele miljar
den dollars gemoeid waren,
leidde niet tot het ontslag van
de betrokken minister van
planning. Ook de functionaris
sen die door de zwendel zo'n
tienduizend dollar per maand
hadden opgestreken werden
ongemoeid gelaten.
Toen Collor in 1989 de eerste
vrije presidentsverkiezing
sinds 1960 won met een cam
pagne voor een 'schone rege
ring', kreeg het vermoeide Bra
ziliaanse volk nieuwe hoop. Hij
stelde echter slechts teleur en
werd zelf het mikpunt van pu
blieke afkeer toen duidelijk
werd dat zijn medewerkers de
schatkist plunderden en het er
goed van namen, terwijl het
land zuchtte onder een bezuini
gingsprogramma dat hij had
doorgevoerd.
Om de inflatie te beteugelen
Idoor
RIK IN 'T HOUT
Weet Elco Brinkman zelf ei
genlijk wel wat'ie wil? Die
vraag rees de afgelopen da
gen na het lezen van een in
terview dat twee collega's
van de VNU-dagbladen, die
verschijnen in Gelderland,
Noord-Brabant en Limburg,
de 42-jarige CDA-fractielei-
der hadden afgenomen.
„Als we niet uit de wao-kwestie
komen, dreigt de coalitie te mis
lukken!", riep Brinkman drei
gend uit in het vraaggesprek.
Hij richtte zich daarbij uiter
aard tot de PvdA, die zich zoals
bekend sterk maakt om alle
ruim achthonderdduizend
mensen die nu al in de wao zit
ten uit te zonderen van de door
de regering aangekondigde in
greep in de betreffende wet.
De redenering van fractievoor
zitter Wöltgens en zijn rechter
hand Leijnse is dat hun partij
zich moet houden aan de belof
te dat de zogeheten onomkeer
bare wao'ers (mensen die geen
enkele kans hebben om ooit nog
aan het werk te gaan) gespaard
zullen worden. Maar omdat het
onmogelijk is deze groep uit te
selecteren, heeft de PvdA er
voor gekozen alle wao'ers te
ontzien, zodat de goeden (echte
arbeidsongeschikten) niet on
der de kwaden ('aanstellers')
hoeven te lijden.
Tot dusver was politiek Den
Haag vrijwel unaniem van me
ning dat de kans op weer een
wao-crisis minimaal was. Niet
omdat het de PvdA geen ernst
zou zijn. Vrijwel iedereen reali
seert zich dat de sociaal-demo
craten niet terug kunnen. Ver
legde Collor anderhalfjaar lang
beslag op de banktegoeden van
de Brazilianen en dreef daar
mee menigeen tot wanhoop.
Het resultaat viel tegen. De be
vriezing bracht slechts werk
loosheid en recessie voort, ter
wijl de inflatie bleef steken op
twintig procent. De bitterste pil
was voor de Brazilianen de ont
hulling, in 'augustus gedaan
door een onderzoekscommissie
van het Congres, dat Collor zelf
enkele dagen voor bekendma
kingvan de maatregel honderd
duizenden dollars van de bank
had gehaald.
Smeergeldfonds
De een na de ander van Collors
medewerkers en familieleden
raakte bij de schandalen be
trokken: zijn particulier secre
taris, de minister van arbeid, de
minister van volksgezondheid
en zelfs zijn vrouw Rosane.
Toen beschuldigde een broer
van Collor, Pedro, de president
ervan 6,5 miljoen dollar te heb
ben aangenomen uit een smeer
geldfonds dat door zijn campag
neleider Paulo Cesar Farias
was opgezet. Van het geld wer
den uitgaven en geschenken
voor de familie Collor betaald
en werd voor 2,5 miljoen opge
knapt aan Collors landhuis in
Brasilia en een tweede huis in
zijn thuisstaat Alagoas.
zachting van de wao-ingreep is
immers de enige mogelijkheid
voor de sociaal-democraten om
weer op goede voet te komen
met de vakbeweging en zo iets
goed te maken van de electorale
schade die hun partij heeft gele
den sinds het kabinet vorig jaar
zomer besloot dat het probleem
van de massale arbeidsonge
schiktheid niet langer vooruit
geschoven kon worden.
Nee, het was vooral Elco Brink
man zelf die aanleiding had ge
geven tot een sfeer van kleur
loos- en tamheid in politiek Den
Haag. Op Prinsjesdag verklaar
de de CDA-fractievoorzitter in
een paneldiscussie voor de
NOS-televisie dat naar zijn stel
lige verwachting de coalitie ook
het resterende wao-probleem
wel zou oplossen. Hij zei dat
met zoveel aplomb dat D66-lei-
der Van Mierlo zich zelfs een
beetje boos maakte. Waar ging
het nu eigenlijk om, informeer
de hij. Dat de vrede tussen de
coalitiepartners bewaard bleef
of dat er een goede wao-wetgè-
ving komt? Daar gaf Brinkman
maar liever geen antwoord op.
Verbazing
Wie schetste dus de verbazing
toen dezelfde Brinkman twee
weken later, in een krante-in-
terview de PvdA de wacht leek
aan té zeggen. Onmiddellijk
gonsde het van de geruchten.
„Elco wil nu eindelijk weieens
meemaken dat een plan van
hem (de wao-ingreep) onge
schonden de eindstreep haalt",
wist een CDA-kamerlid te mel
den. „Nee", riep een andere
christen-democraat, „Brink
man reageert alleen maar op
het verlangen van de hele frac
tie dat de PvdA een toontje la
Het Huis van Afgevaardigden
heeft Collor dinsdag voor een
half jaar geschorst. Vice-presi
dent Itamar Franco neemt de
zaken waar tot de senaat een
definitief oordeel heeft geveld.
Niemand twijfelt eraan dat Col
lor zal worden veroordeeld.
Toch geloven weinig mensen
dat er met het vertrek van Col
lor ook een einde zal komen aan
de 'jeito'.
„Als de inspecteurs van de wa
renwet langskomen, zal ik ze
toch een kist whiskey moeten
geven om te zorgen dat ze ons
met rust laten", zei Eduardo
Jahel, eigenaar van een kruide-
niersfiliaal.
Farias, de initiator van het
smeergeldcomplot waar Collor
over gevallen is, maakte zijn op
vatting duidelijk toen hij in au
gustus werd gehoord door de
parlementaire onderzoekscom
missie. Gevraagd hoe hij een
huis van drie miljoen dollar,
een vliegtuig, twee apparte
menten in Parijs van 2,7 mil
joen en een tafel van 250.000
dollar die nog van Napoleon
was geweest kon rijmen met
een inkomen van 24.000 dollar
per jaar antwoordde hij: „We
zijn hier toch allemaal huiche
laars bij elkaar".
De Congresleden konden het
slechts beamen.
(De auteur is verslaggever van
Associated Press).
ger moet zingen".
Hoeveel die stellige uitspraken
waard waren, bleek twee dagen
later toen de woordvoerder van
de CDA-fractie de woorden van
Brinkman aanzienlijk afzwak
te. De fractieleider had hele
maal geen dreigement geuit, zei
hij. Brinkman had alleen maar
duidelijk willen maken dat het
hem zeer zou spijten als de coa
litie uiteindelijk, in 1994, toch
een mislukking zou blijken.
De woordvoerder wees op een
andere uitspraak van zijn baas
in de VNU-dagbladen: „Wat
heb je eraan als het beeld van
deze coalitie achteraf is: ze heb
ben het vier jaar volgehouden
maar om de grote kwesties zijn
ze heengelopen?". Bleek daar
uit nu niet zonneklaar dat
Brinkman er niet op uit was (en
is) om het kabinet ten val te
brengen?
Men zou het wel zeggen. Maar
waar is 'Brinkie the Kid', die
immers niets doet zonder bijbe
doeling, dan wel op uit? Mij
dunkt dat hij een poging doet de
prijs op te drijven. In de politiek
is het net als in het gewone le
ven: voor niets gaat de zon op.
Als de ene coalitiepartner iets
wil wat de andere partner niet
wil, dan zal eerstgenoemde
daarvoor moeten betalen, bij
voorbeeld door een belangrijk
burgemeesterschap af te staan.
Maar hij zal zoiets alleen maar
doen, als hij de noodzaak daar
van inziet. Dat gebeurt natuur
lijk niet als de regering in het
openbaar gaat verklaren dat
het met het aantal wao'ers zo
de goeie kant opgaat dat ook de
onder-50-jarigen wel gespaard
kunnen worden. Het was vice-
premier Kok die onlangs deze
suggestie wekte op een PvdA-
bijeenkomst, waar hij zich zoge
De redactie behoudt zich het
recht voor ingezonden brieven
en bijdragen (maximaal 250
woorden) eventueel in te korten
dan wel te weigeren. Anonieme
inzendingen verdwijnen in de
prullenbak. Brieven dienen te
worden ondertekend en voor
zien van naam, adres en tele
foonnummer. Ze dienen ge
adresseerd te worden aan de
hoofdredactie van deze krant,
postbus 9,2501 CA Den Haag.
Simons
In de krant van donderdag 24
september jl. vergelijkt staats
secretaris Simons mensen in
bejaardenoorden en verpleegte
huizen als 'gelijke monniken,
gelijke kappen'. Hij vergeet
echter dat bejaardenoorden al
leen maar gezonde mensen toe
laten, die er zelf voor kiezen,
om wat voor red^n dan ook,
(jaar te gaan wonen. Mensen in
een verpleegtehuis echter zou
den liever gezond en wel thuis
zitten. Zijn straks ook de zie
kenhuizen aan de beurt? Waar
om betalen we dan nog premie?
En kunnen we dan, a la Simons,
naar de bijstand?!
A. van der Staak
ZOETERWOUDE
Vredestichter
In zijn toespraak voor de Alge
mene Vergadering van de Vere-
naamd kritisch liet ondervra
gen door partijvoorzitter Rot
tenberg.
Dus was Brinkman gaan zin
nen op de mogelijkheid voor een
tegenoffensief, een manier om
de PvdA weer wat op stang te
jagen. Hij werd op zijn wenken
bediend. „Kok heeft een sfeer
gecreëerd alsof het niet meer zo
nodig de wao te veranderen.
Dat is ten onrechte. Het aantal
arbeidsongeschikten groeit nog
steeds. Het groeit alleen wat
minder hard", verklaarde mi
nister De Vries van sociale za
ken.
Wat Brinkman betreft had de
bewindsman het niet beter
kunnen formuleren. Sterker
nog, misschien sprak De Vries
wel namens de CDA-fractielei-
der. Het is immers algemeen
bekend dat de christen-demo
cratische top tenminste eens
per week de klokken gelijk zet.
(Voor een goed begrip: de PvdA
zou ook graag met één stem
spreken maar is daar nog niet
zo bedreven in, zodat bijvoor
beeld een bewindspersoon nog
weieens iets anders zegt dan
een geestverwant kamerlid of
partijvoorzitter).
Zo is er nu dan toch iets van
spanning ontstaan rond de wao
en naarmate het kamerdebat
over deze zaak naderbij komt
zal dat nog wel erger worden.
Men kan er vergif op innemen
dat ook de Algemene Beschou
wingen van volgende week gro
tendeels in het teken van de
wao zullen staan. De WD loopt
zich al handenwrijvend warm
langs de zijlijn. Robin Linscho-
ten wordt niet moe te zeggen
dat zijn fractie van harte bereid
is de PvdA te steunen in haar
poging om ook de '50-minners'
onder de wao'ers te sparen.
Staatssecretaris Simons.
FOTO: DIJKSTRA
nigde Naties heeft president
Bush van Amerika gepleit voor
een VN-vredesmacht om in de
toekomst sneller en effectiever
te kunnen ingrijpen bij conflic
ten in de wereld. Een pleidooi
dat indruist tegen de opzet van
onze volkerenorganisatie om
ooit te fungeren als 'primus in
ter pares' in plaats van als 'poli
tieagent'. Een boven de partijen
staande instantie die zeggen
schap heeft, maar niet door
haar militaire positie. Zo lang
zamerhand is de tijd rijp om
daaraan vorm te geven via een
wisseling van de politieke
AI H
Leidse Courant
zaterdag 3 oktober 1992 i 0
Niet omdat de liberalen ineens
zoveel socialer zijn geworden,
maar omdat problemen tussen
coalitiepartners kunnen leiden
tot een kabinetscrisis. En dat is
toch waarvoor men een opposi
tiewoordvoerder op elk mo
ment van de nacht wakker mag
maken. Journalisten ook trou
wens en vandaar dat zij drei
gende uitspraken van de CDA-
fractieleider annex premier in
spe met gretigheid neerschrij
ven en liefst nog wat aandik
ken, zodat zij geciteerd worden
in andere media. En dat terwijl
toch iedereen kan weten dat de
wao-kwestie zal uitgaan als een
natte voetzoeker. De wao-spe-
cialisten van PvdA en CDA,
Frans Leijnse en Jan Pieter
Biesheuvel, maken er niet echt
een geheim van dat zij hard
werken aan een gezamenlijk
amendement (wijzigingsvoor
stel) dat ze bij de behandeling
van het wao-plan van het kabi
net willen indienen.
Kern van dat compromis is dat
de uitkeringen van de wao'ers
onder de 50 jaar niet aangepakt
(bevroren) zullen worden, ten
zij blijkt dat het aantal wao'ers
toch is blijven groeien.
Als peildatum hebben Leijnse
en Biesheuvel 1 januari 1995
geprikt. Dat is nog zo lekker ver
weg dat de kwestie zelfs geen
verdeeldheid hoeft te zaaien
tussen CDA en PvdA in de cam
pagne voor de volgende kamer
verkiezingen.
De christen-democraten is er
veel aan gelegen de sociaal-de
mocraten uit de 'paarse' armer,
te houden van VVD en D66. En
de sociaal-democraten hebben
er een lief ding voor over als de
christen-democraten hen n«g
een keer uitkiezen als regeer-
partner.
macht. Deze is echter niet te re
aliseren op de gebruikelijke wij
ze, een verkiezingsstrijd waarin
partijen elkaar 'rücksichtlos'
onderuit halen, zoals momen
teel in de VS plaatsvindt. Wat
dat betreft heeft de opvatting
van Karl von Clausewitz dat po
litiek de voortzetting is van oor
log, alleen met andere midde
len, nog steeds niets van haar
actualiteit verloren. Met een
beetje 'goede-Haagse-wil' moet
achter deze dodelijke realiteit
evenwel een definitieve punt
gezet kunnen worden, mocht
onze regering tenminste gene
gen zijn het landsbelang onder
geschikt te maken aan het mon
diaal belang. Een genegenheid
waarvan zij op eenvoudige wij
ze blijk zou kunnen geven door
op de Algemene Vergadering
openhartig te pleiten voor een
fundamentele reorganisatie
van de VN, welke de machtsver
houdingen in onze volkerenor
ganisatie - met name de su
prematie van de VS teniet
doet. Daardoor wordt namelijk
de weg vrijgemaakt voor de uit
groei van onze volkerenorgani
satie tot 'vredestichter'. Een
met bovennationale bevoegdhe
den bekleed wereldforum dat
daadwerkelijk bij machte is zijn
taak 'het hoofd bieden aan
de wereldproblemen en komen
de geslachten te behoeden voor
de gesel van de oorlog' waar
te maken.
Wouter ter Heide,
LANGENHOLTE.
Sociale nota
