Norman na de storm Reizen Toeareg vechten voor bestaan Jubileum Donald Duck 40 jaar in Nederland Een paar maanden was hij het middelpunt van de wereld: generaal Norman Schwarzkopf. Een terugblik op de Golfoorlog. Over wat er is gebeurd, en had kunnen gebeuren toen in Londen een lap-top computer verdween met de geheime strategie van de Geallieerden. LEIDSE COURANT ZATERDAG 3 OKTOBER 1992 ni door James Adams d 'V ggiii et had ook helemaal kif rfS verkeerd kunnen uit- aWl-,'sMjÊÊv pakken: aan de ene m?' pnkant de Amerikaanse stier, een reus van een generaal met een opvliegend karakter; pj aan de andere kant ■H de rustige, vriendelij ke en vastberaden jitse officier. Maar de relatie tussen j jneraal Norman Schwarzkopf en ge- f draal Sir Peter de la Billière is al de mi- (/,jaire geschiedenis ingegaan als het Dirfecte team, van vitaal belang voor t |t welslagen van de Golfoorlog, ebt leger van Saddam Hussein viel op 2 igustus 1990 Kuweit binnen. Pas op 6 ttober arriveerde De la Billière in ioedi-Arabië. De formering van de Jalitie was toen al in volle gang en de fitten hadden de inzet van de 7de 3|ntserbrigade, schepen en Tornado- jpegtuigen toegezegd. Toen de twee linnen elkaar voor het eerst ontmoet- cel kon Schwarzkopf een bondgenoot 'Qed gebruiken. Hij werd omringd door tjn eigen officiers, van wie velen bang aren voor zijn temperament (waaraan iej de bijnaam 'Stormin' Norman' te einken heeft), en werd belegerd door de politici in Washington. (k houd niet van ja-knikkers", zegt Ihwarzkopf. „Ik houd niet van diplo- aten. Ik heb veel liever mensen die me i>de man af zeggen wanneer ik het ver ier d heb, zodat we erover kunnen pra- n en argumenteren. Vanaf het mo- ent dat ik Peter ontmoette wist ik dat j zo'n soopt kerel was. We hadden een ïieke relatie. Ik zag dat hij een enor- e bijdrage kon leveren als mijn vriend |i vertrouweling, en als een van de be- >lhebbers van de militaire coalitie, 'aarom haalde ik hem er al vroeg bijIk hd van niemand toestemming om dat jdoen". We nameil elkaar veel in de maling. Ik kloof dat het een van de eerste inter- ews was die hij gaf. Iemand vroeg hem at hij van generaal Schwarzkopf vond n hij noemde een aantal erg compli- lenteuze adjectiva en toen gebruikte Ij het woord 'ruw'. Ik zei: 'Wat moet kt met dat ruw-gedoe? Hoe kom je aar nou bij...?' Yeah, we pesten elkaar rnu nog mee". De Beer chwarzkopfs andere bijnaam, 'De jeer', is goed op z'n plaats. Met zijn 1 |eter 93 is hij een reus van een vent. In ivenden lijve lijkt hij echter minder in- imiderend dat de geüniformeerde fi- uur die zo vertrouwd werd tijdens de lolfoorlog. Hij heeft met zijn vlotte ich en duidelijke intelligentie een war- ïe uitstraling. phwarzkopf ging augustus vorig jaar iet pensioen, op 57-jarige leeftijd, en egon onmiddellijk aan zijn autobiogra- le, die hij naar verluidt voor vijf mil- jien dollar heeft verkocht. De oorlog haakte een beroemdheid van hem. I wee jaar geleden had hij nog een sala- is van 113.000 dollar per jaar. Dit jaar al hij zo'n 8 miljoen dollar verdienen pn zijn boek en zo'n drie of vier lezin- en per maand, die hem elk tussen de 0.000 en 80.000 dollar opleveren. lij is verhuisd naar een nieuw huis van en miljoen in North Tampa in Florida n heeft de tijd om toe te geven aan zijn assie voor opera en klassieke muziek, n de nasleep van de Golfoorlog werd especuleerd dat hij de politiek in zou aan en misschien zelfs naar het presi- entschap zou dingen, zoals die andere eroemde generaal, Dwight Eisenho wer. Schwarzkopf geeft toe dat hij bena- erd is door zowel het kamp van Bill Uinton als dat van Ross Perot om kan- lidaat vice-president te worden. Hij leeft beide aanbiedingen afgeslagen imdat hij naar eigen zeggen apolitiek s. Tijdens het interview draagt hij een crè mekleurig safaripak dat strak om zijn De generaal buiten dienst toert over de wereld om zijn verhaal te vertellen. Ook in Italië. aanzienlijke buik spant en drinkt cola light. Zijn kantoor in Tampa is modern, anoniem en getuigt met afbeeldingen van eenden en ganzen in verscheidene stadia van leven en dood niet echt van smaak. Het is alsof hij een vastbesloten poging heeft gedaan om al zijn persoon lijkheid buiten te laten, misschien in de Saoedische woestijn. De sentimentele Beer - hij huilde toen hij tijdens de oorlog een brief ontving van een zus van wie hij vervreemd was geraakt - had voor de Golfoorlog weinig ervaring met Britten, afgezien van een korte blootstelling aan regimenttradi ties tijdens een verblijf in Berlijn. ,Ik ging naar het verjaardagsbal van de koningin met de dochter van de Britse brigadegeneraal die daar het bevel voerde... Mijn God, die Britten... Het was een diner dansant en het zou om acht uur beginnen. Ik ging de gene- raalsdochter ophalen en kreeg daar eerst nog aardbeien met slagroom te eten en ossestaartsoep. Ik dacht: 'Waar om zit ik hier aardbeien en ossestaart soep te eten terwijl we naar een diner gaan?' „We kwamen op het bal en dronken daar tot twee uur 's nachts alleen maar cognac en champagne. Toen pas kregen we te eten en daarna begonnen we weer te dansen tot ik me om zes uur 's mor gens naar huis sleepte, mijn werkuni- form aandeed en naar mijn dienst ging. De generaal wierp een blik op me en zei: 'Terug naar huis kerel, je bent vandaag niets waard' Doelen Tijdens de Golfoorlog waren er geen drankgelagen en feesten, alleen maar dagen van 20 uur waarin Schwarzkopf probeerde een effectieve defensie op po ten te zetten tegen een Iraakse invasie en vervolgens probeerde genoeg strijd krachten naar de regio te halen om de aanval in te zetten. De plannen voor de aanval waren al in een vergevorderd stadium. Schwarz kopf, die achtervolgd werd door het fi asco van Vietnam, wilde een duidelijk mandaat hebben, maar er bestond geen overeenstemming over wat de precieze doelen waren van de militaire operatie en hoe deze bereikt moesten worden. _,,Er was bij voorbeeld grote bezorgd heid dat er bij aanvallen op biologische locaties bacteriën zouden vrijkomen waardoor honderdduizenden onschul dige Irakezen zouden worden gedood". „Ik deelde die bezorgdheid, maar mijn tegenargument was datje het je niet kan veroorlo ven niet aan te val len. Wat als ze wa- hebben in een ge bouw en je laat het met rust? En dan is het hun beurt en gebruiken ze die wapens tegen je ei gen troepen". „Ik kon maar niet begrijpen waarom de Irakezen hun rechterflank niet versterkten. We bleven maar naar dat lege stuk woes tijn daar kijken en vroegen ons af: 'Wat weten zij wat wij niet weten?'. Elke morgen keek ik naar de Iraakse stellingen, en zo lang ze op hun plaats bleven zei ik: 'Boy, weer een dag dat we hem nog in de tang hebben' Op 1 januari parkeerde de stafoffcier van de Britse luchtmaarschalk Sir Patrick Hine zijn auto bij een showroom in Londen om naar de nieuwe automodellen te kijken. Terwijl hij weg was werd uit de koffer bak van de auto een lap-top computer Norman Schwarzkopf tijdens zijn finest hour. Voor de troepen tijdens de overwinningsparade. gestolen met informatie over de geal lieerde grondcampagne. „Ik was ontzet omdat het hele plan ge baseerd was op de Iraakse opstelling van dat moment. Ik dacht: 'Mijn God, straks beseft die dief wat hij in handen heeft en verkoopt hij de informatie aan de Irakezen. En voor ik het weet ver schijnen er rode vlekken op mijn kaart". De computer heeft de Irakezen echter nooit bereikt en het plan bleef in tact. Op 16 januari kwamen Schwarzkopf en zijn commandan ten bijeen voor een laatste brief ing in zijn hoofd kwartier in Riaad. De nachtelijke briefings, die be kend stonden als het 'avondgebed', waren routine. Deze keer was het echter anders. De luchtaanval zou later die nacht worden ingezet en het was een som ber gestemde groep die zich rondom Schwarz kopf verzamelde. „Als militair wilde niemand van ons oorlog. Het is alsof je aan een poker tafel zit. De dob belstenen worden gegooid en op dat punt kun je ze niet meer tegenhouden. Je weet dat er, bin nen enkele uren een verschrikkelijke verwoesting zal beginnen en mensen het leven zullen verliezen. Wij waren de leiders van die verwoesting die zou be ginnen. Dat was een somber moment van diep zelfonderzoek". eindredactie casper postmaa vormgeving peter J. C. martens Toen Schwarzkopf zijn zegje had ge daan vroeg hij of er nog vragen waren. Iedereen zweeg, alleen De la Billière zei dat hij nog iets op te merken had. Er volgde een korte pauze en toen ver scheen op het scherm voor de mannen een tekst: „Irak heeft de toss gewonnen en is klaar om de kaarten te ontvan gen". „Iedereen moest lachen, natuur lijk", vertelt Schwarzkopf. Tom King, de toenmalige Britse minis ter van defensie, zegt dat het ergste mo ment van de oorlog voor hem was toen hij te horen kreeg dat Britse soldaten symptomen vertoonden van miltvuur infectie en dat in hetzelfde gebied grote aantallen dode schapen waren aange troffen, ook een symptoom van milt vuurbesmetting. Het leek erop dat de Irakezen biologische wapens hadden in gezet. Miltvuur Schwarzkopf kreeg die verhalen ook te horen. „We raakten natuurlijk in pa niek omdat Saddam Hoessein een biolo gisch potentieel had en het miltvuurba cil een van de voornaamste biologische wapens is. Ik had een generaal die voor de Saoedische nationale garde werkte en die zei: 'Oh, niks aan de hand'. 'Hoe bedoel je niks aan de hand?', zei ik. 'Er liggen dode schapen door de hele woes tijn, mijn God". „En die man vertelde me dat wanneer de Irakezen hun schapen in vrachtwa gens vervoeren van punt A naar punt B, veel van die beesten onderweg stikken. Op punt B aangekomen worden alle dode schapen gedumpt. Vandaar die dode schapen in het gebied". De soldaten bleken gewoon griep te hebben en de paniek nam af. Maar de angst voor een chemische aanval bleef, vooral toen eenmaal de grondfase van de oorlog begon op 24 februari. Op een gegeven moment onderschepten de ge allieerde inlichtingendiensten een be richt aan de Iraakse commandanten dat hun toestemming gaf om chemische wapens te gebruiken. Een chemische aanval bleef evenwel uit en er is nooit een duidelijke verklaring geweest waar om de Irakezen geen gebruik hebben gemaakt van het krachtigste wapen in hun arsenaal. „In een van de psychologische studies die ik heb gelezen over Saddam stond dat twee dingen zijn leven regeren. Nummer een is zijn plaats in de geschie denis en nummer twee is zijn bereid heid om risico's te nemen. Waar hij het meest in conflict raakt, is wanneer deze twee zaken met elkaar botsen. Dat is hier misschien gebeurd. Laten we wel zijn, als hij chemische wapens had ge bruikt denk ik niet dat wè plotseling het bijltje erbij neer gegooid zouden heb ben". In wat bekend werd als de 'honderduri- ge oorlog', werkten Schwarzkopfs gede tailleerde plannen bijna tot in de perfec tie. Door de Irakezen om de tuin te lei den met een zogenaamde marinierslan ding aan de Kuweitse kust, kon hun oostelijke flank volkomen worden ver rast. Uiteengeslagen en gedemorali seerd door de weken van bombarde menten, waren veel troepen niet meer bereid te vechten. Degenen die nog wel ten strijde trokken waren slecht uitge rust en getraind en niet opgewassen te gen de strijdkrachten van de coalitie. Bijna twee jaar na de Golfoorlog zijn de leiders van de Britse en Amerikaanse strijdkrachten ieder hun eigen weg ge gaan. De La Billière fokt vee in West Country en Schwarzkopf houdt lezin gen en geniet van zijn vrije tijd in Tam pa. De twee vrienden schrijven elkaar nog steeds en Schwarzkopf lacht als hij vertelt over zijn plannen om Engeland te bezoeken. De la Billière had hem vaak zitten stangen dat het duidelijk een flagrant manco in zijn opvoeding was dat hij niet meer tijd in Engeland had doorgebracht. Dat is De Beer duide lijk niet vergeten. The Sunday Times WÊÊÊIÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊ

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1992 | | pagina 25