Duinbehoud bekommert zich om mens en konijn Binnenland Streng-gereformeerden halen polioprik 'stiekem' ELSEVIER d0ENE HN Herfstvakantie gespreid Latijns-Amerika weer onbekend-onbemind Schietpartij in rechtbank UIT DE WEEKBLADEN Dorpspomppolitiek Leidse Courant donderdag 1 oktober 1992 DEN HAAG De herfstvakantie wordt dit jaar voor het eerst ge spreid over twee weken. De scholen in Noord- en Midden-Neder land zijn van 17 tot 24 oktober gesloten en in Zuid-Nederland heb ben de scholen vakantie van 24 tot 31 oktober. Gedurende die veer tien dagen zullen volgens de ANWB circa 1 miljoen Nederlanders met vakantie gaan, 500.000 in het buitenland en 500.000 in eigen land. Voor langere buitenlandse vakanties (minstens 4 overnachtingen) zijn volgens de prognose van de ANWB Spanje, Portugal en Frank rijk populair. De toerist verblijft daar voornamelijk in hotel, bun galow of appartement. Alleen de doorgewinterde kampeerders trekken er nog met tent of caravan op uit. Voor verre reizen kiest de vakantieganger dit najaar voor Florida en de Nederlandse Antillen. Korte buitenlandse vakanties worden naar verwachting voor ongeveer 65 procent doorgebracht in Duits land, België en Luxemburg, terwijl Groot-Brittannië zich de laat ste jaren in een steeds grotere belangstelling kan verheugen. In Nederland zijn vooral de Waddeneilanden, Veluwe, Noord-Bra bant en Limburg in trek. Minister Pronk. DEN HAAG De aandacht voor Latijns-Amerika in Ne derland dreigt weg te zakken na onze betrokkenheid in de jaren zeventig bij de slachtof fers van de vele militaire dic taturen en in de jaren tachtig bij de schuldencrisis. Dat zei minister drs. J. P. Pronk van ontwikkelings samenwerking gisteren bij de presentatie van het boek „Spaans-Amerika: onbekend- onbemind-onbegrepen" van de amateur-historicus Peter Hint zen. Pronk prees dan ook de ti tel van het boek. „Die titel had de schrijver tien jaar geleden waarschijnlijk niet gekozen. Twintig jaar lang stond Latijns-Amerika in Ne derland en elders in het cen trum van de belangstelling. Nu de meeste landen weer demo cratieën kennen, al zijn deze slechts formeel en populistisch, en de schuldenproblematiek als beheersbaar wordt beschouwd, dreigt het continent weer onbe kend voor ons te worden". De minister benadrukte dat, hoe wel Afrika op dit moment de meeste aandacht krijgt en ver dient, de aandacht voor Latijns- Amerika niet moet wegebben. „Aandacht voor het continent garandeert dat de problemen beheersbaar blijven", aldus Pronk in het ontmoetingscen trum van de Nederlandse Stich ting Morele Herbewapening. In zijn boek beschrijft Peter Hintzen „vijf eeuwen in vogel vlucht". Terwijl het accent in de literatuur over Latijns-Ame rika meestal wordt gelegd op het sterke stempel dat Europa in de eeuwen daarna op het con tinent heeft gedrukt, maakt Hintzen duidelijk dat Amerika niet uitsluitend de leerling is van Europa, maar dat er sprake is van tweerichtingsverkeer. LEIDEN De vandaag met de Landschapsprijs Zuid- Holland onderscheiden Stichting Duinbehoud wil de natuur weer vrij spel geven in ons duinlandschap. Alles wat recht is moet weer krom worden. Dus weg met het ba salt en lang leve de kleine zeedoorbraak. Anders dan populaire organisa ties als Green Peace en de Mi- liedefensie staat de Stichting Duinbehoud zich niet voor op een grote achterban. Het groep je natuurvrienden dat zich vijf tienjaar geleden uit bezorgheid over de verloedering van het duin bundelde, zweert dan ook niet bij de macht van het getal. „Bij ons tellen slechts de argu menten", aldus directeur Al- bert Salman (37). „Wij hebben er ook nooit naar gestreefd een vereniging te worden. Dat ver oorzaakt alleen maar overlast, want dan wil iedereen in spraak. Het beleid wordt be paald door ons bestuur, een harde kern van vijftien mensen. Stuk voor stuk ter zake kundig, creatief en bereid tot overleg met de overheid". Het is dat laatste aspect waardoor de Stichting Duinbehoud zich on derscheidt van andere milieu organisaties, die met een vaste regelmaat op conflicten aanstu ren om hun zin te krijgen. Duinbehoud wil de oude rijk dom zoveel mogelijk terughalen door de natuur weer haar gang te laten gaan. De natuurlijke waterhuishouding moet zoveel mogelijk hersteld worden. De plannen van de stichting vra gen dan ook de nodige aanpas singen van de drinkwaterbe drijven. Om de verdroogde duinvalleien weer vochtig te maken moet de winning van grondwater (nu 15 tot 20 mil joen kubieke meter per jaar) drastisch worden verminderd. Dat kan volgens Duinbeheer door in het binnenland op gro tere diepte drinkwatervoorra- den in de bodem te pompen, de zogenoemde diepte-infiltratie. Dat kan in zandlagen die tussen kleilagen liggen. Duinbehoud is er eveneens voorstander van natuurlijke grazers als runde ren en paarden in te zetten, ter wijl tevens reeën en konijnen weer de ruimte zouden moeten krijgen. De jacht zou verboden moeten worden. „Maar wij zijn er niet alleen voor de konijnen, hoor", sust Albert Salman. „De mens heeft net zoveel recht op ons unieke duingebied. Tegen rustig fiet send en wandelend genieten kan niemand iets inbrengen. Maar ongeremd recreëren kan bijvoorbeeld weer niet. En ook bebouwing in het duingebied is uit den boze". In zijn dankrede bij de uitrei king van de landschapsprijs Zuid-Holland, waaraan een prijs is verbonden van vijfdui zend gulden, kon Albert Sal man het overigens niet nalaten tegenover zijn gehoor van tal van hoogwaardigheidsbekle ders zijn ongenoegen te uiten over het recent tot stand geko men overleg tussen de Zuidhol landse duinwaterbedrijven, de gemeentelijke en de landelijke overheid. Salman: „Soms wordt de openheid onnodig gefrus treerd door de veelheid aan te- genstelde belangen, competen ties en partijen. Zoals blijkt bij het zojuist ingesteld Overlegor gaan Duinen. Onze stichting heeft vier jaar aangedrongen op een dergelijk overleg. Maar nu het eindelijk is ingesteld, blijkt Duinbehoud niet als overleg partner en zelfs niet eens als waarnemer welkom te zijn. Men is kennelijk van plan din gen te gaan inbrengen die het daglicht niet kunnen verdra gen, waardoor de gehele parti culiere natuurbescherming als ongewenste pottenkijkers bui ten de deur wordt gehouden. Maar wij zullen hierover met de betreffende partijen nog een hartig woordje spreken". Id i LIESVELD Alles is weer normaal in Liesveld. Zo wil het gemeentebestuur. Het heeft één geval van polio in het dorp Streefkerk. Tiental len mensen zijn besmet. Ver der niets. Over en sluiten. „Wij willen geen Staphorst worden. Liesveld is bekend om haar ooievaars en dat moet zo blijven", zegt waar nemend burgemeester J. Frederikze. 'Gelukkig' viel het tweede po lio-slachtoffer niet in Liesveld maar in Ridderkerk. Is de ge meente even uit de schijnwer pers. Nog nooit waren er zo veel journalisten in Liesveld als vo rige week. En voor wat? „Als je deze zaak afzet tegen de gevol gen van aids, drugs- en alcohol gebruik, dan gaat het hier om een zandkorreltje", meent ge meentesecretaris A. Versluis. Voor het gemeentebestuur is het hoofdstuk 'polio' afgeslo ten. Plaatselijke artsen daaren tegen verwachten nog minstens tien tot vijftien gevallen omdat de incubatietijd van polio 35 da gen is en er in die periode kans is op besmetting. Een lange kronkelige dijk ver bindt de dorpen Streefkerk, Groot-Ammers, Langerak en Nieuwpoort. Samen vormen zij de gemeente Liesveld. Aan de Lek. Met ooievaars en molens, groene vergezichten, en dijken zó steil dat je er met de fiets te genop moet lopen. De Streef- kerkse School met de Bijbel ligt aan zo'n dijk. Van heinde en verre komen ouders er hun kin deren brengen. Kwetterend kroost op de speelplaats en lera ren die het springtouw draaien de houden. Naar schatting twintig tot dertig procent van de 170 kinderen is niet ingeënt, een onbekend aantal besmet. De gemeente en de GGD heb ben de ouders opgeroepen hun kinderen alsnog te laten inen ten, maar hoeveel ouders ge hoor hebben gegeven aan deze oproep is niet bekend. Schooldi recteur A. van Soest raadt het hen af. Een zwarte, strenge ver schijning in de deuropening: „Ik ben zeer beducht voor een polio-explosie na toediening van suikerklontjes of vaccin. In '78 in Staphorst was dat ook het geval. Het is beter niet in te grij pen". „Onzin", zegt dokter J. Taams uit Oud-Gammers, „vaccinatie levert alleen risico op bij be paalde complicaties". Van Soest is niet ingeënt en zijn kin deren ook niet. Vrees voor polio kent hij niet. Wat gebeuren moet, gebeurt. „Alles is in Gods hand". De gemeente Liesveld telt 9317 inwoners, van wie volgens loco burgemeester Frederikze drie tot vijf procent niet is ingeënt tegen polio. Taams, al 27 jaar arts in Liesveld, gaat uit van tien procent. De mensen die niet zijn ingeënt zijn lid van de Oud-Gereformeerde Gemeen ten, de Gereformeerden Ge meenten in Nederland en soms ook de Nederlands Hervormde Kerk. 'Polio-elftal' Zij wonen en leven geïsoleerd en hebben nauwelijks contact met dorpsgenoten van andere gereformeerde kerken. Geen behoefte. En dat is wederzijds. „Wij leven naast elkaar, maar niet met elkaar. Als we maar geen hinder van elkaar hebben. Op zondag rijd ik de fiets dus niet voor tien uur buiten. An ders fiets je door het kerkvolk heeh. Zulke dingen, daar houd je rekening mee", zegt de kroegbaas van café 't Centrum. Maar op zondag is het café ge woon open. Dan loopt het kerk volk maar een straatje om. De vrouw van de kroegbaas is nu eenmaal katholiek en Brabant se. De verwijten naar de streng-ge reformeerden komen voorna melijk van buiten de gemeente. Volgens de loco-burgemeester heeft de KNVB het voetbalelf tal van Streefkerk vorige week laten weten dat „het polio-elftal niet welkom is in Zwijndrecht". De ouders van de 14-jarige jon gen die polio heeft, worden tele fonisch en in brieven uitge maakt voor 'moordenaars'. Ondoorgrondelijk De aanvallen van buiten lijken de streng-gereformeerden al leen maar te sterken in hun overtuiging. „Een storm in een glas water. Dat is het", meent H. de With, raadslid voor de SGP in Liesveld. In zijn sobere boerderij in het verre achter land van Groot-Ammers staat hij bij hoge uitzondering een journalist te woord. „Er wordt veel te veel ophef gemaakt over polio. Twee gevallen.Aids is veel erger. Die ziekte heeft meestal de dood ten gevolge ter wijl de oplossing ervoor heel simpel is: leven naar het woord van de bijbel". Op een promi nente plek, waar in een door snee huiskamer een televisie staat, ligt in huize De With een knots van een bijbel. „Hier staat in dat je niet moet ingrij pen in de voorzienigheid Gods". De With (Nederlands Hervorm de Kerk), zijn vrouw en tien kinderen zijn niet ingeënt te gen polio. Evenals het vee in de stal. Alleen wanneer de over heid vaccinatie verplicht, krij gen de koeien van De With een prik. Preventieve maatregelen zijn niet geoorloofd in de over tuiging van De With. „Ik ga pas naar de dokter als ik ziek ben, en niet eerder. Er is een God die regeert en die zal ons voor ziek-' te bewaren of niet. Als God het nodig oordeelt, dan word je ziek. En daar hoefje niet per sé voor gezondigd te hebben. Gods wegen zijn ondoorgrondelijk". Sociale controle De With peinst niet over inen ting. „Mensen moeten daarin worden vrijgelaten". Volgens zijn inzicht zijn er ook maar weinig streng-gereformeerden die zich nu alsnog laten inen ten. Polio is nauwelijks onder werp van gesprek in de streng- gereformeerde gemeenten. In de kerkdienst van afgelopen zondag smeekte een ouderling Gods goedertierenheid over het getroffen kind en de 'geslagen' familieleden. Hij hoopt dat zij zich in hun wanhoop niet tot de 'satan' zullen keren. De familie heeft zich inmiddels laten inenten. In Gouda. Waar niemand haar kent. Want de so ciale controle binnen de kerken is groot. Zó groot dat spijtoptan ten zich nauwelijks in het dorp durven laten inenten. Taams heeft een tiental 'principiëlen' Veel spijtoptanten durven zich niet in hun eigen dorp in te laten enten. ingeënt. De indruk leeft dat ve len uitwijken naar de GGD in Dordrecht, Sliedrecht of Gorin- chem. „Vooral veel jonge men sen uit de Alblassérwaard be denken zich. Gisteren nog had ik drie jonge moeders hier, van wie twee hoog zwanger. Gewel dig. Vergeef niet dat het vaak veel strijd kost om een prik te komen halen, niet in de laatste plaats vanwege de controle van ouderen uit de geloofsgemeen schappen", aldus een mede werkster van de GGD Dor drecht. De drempel voor inenting lijkt verlaagd. Een grote voorlich- tingscampage in Zeeland vier jaar geleden voor de inenting tegen polio, leverde nog nauwe lijks resultaat op. Terwijl nu in drie dagen tijd 9000, van de in totaal 29.000 'Zeeuwse princi piëlen' zijn ingeënt. Directeur V. Slenter van de GGD Zeeland verklaart de grote respons uit oproepen van kerkleiders in de media. „Predikanten en streng- gereformeerde politici hebben in kranten gezegd dat de gelovi gen van hun kerkelijke tucht zijn ontheven. Veel kerken zijn in beweging en dit was denk ik voor veel mensen het duwtje in de rug dat nog nodig was om zich te laten inenten. En als het besluit eenmaal genomen is, komen ze met velen. De streng- gereformeerde gezinnen zijn groot". Leerling krijgt toets aan einde basisvorming DEN HAAG Met ingang van het schooljaar 1994-1995 krij gen leerlingen in het voortgezet onderwijs (mavo, havo, vwo en lbo) voor het eerst te maken met een toets aari het eind van de zogenoemde basisvorming. Dit blijkt uit een notitie van staatssecretaris Wallage. De notitie is een uitwerking van de Wet op de basisvorming die in middels door het parlement is aangenomen. Als gevolg van de wet krijgen alle leerlingen in het voortgezet onderwijs met ingang van het volgende school jaar te maken met een uit vijf tien dezelfde vakken bestaand minimumpakket dat zij zich de eerste leeijaren eigen moeten maken. De toets is bedoeld om de kennis van de leerlingen vast testellen. Rechercheurs onderzoeken in de hal van de Rotterdamse rechtbank i steekpartij. ROTTERDAM - Bij een schiet- en steekpartij in de Rotterdamse rechtbank is gisteren een man zwaar ge wond geraakt. Hij liep drie schotwonden en een onbe kend aantal steekwonden op. Volgens de Rotterdamse pers rechter mevrouw De Bruin ont stond ruzie onder een groepje mensen, die zojuist in verband een echtscheidingsprocedure de rechtbank had bezocht. De parketpolitie heeft een 24-jari- ge man en een 29-jarige vrouw, beiden uit Papendrecht, gear resteerd die van het schieten en steken worden verdacht. Het slachtoffer, een 28-jarige Rot terdammer werd in kritieke toestand naar het Dijkzigt-zie- kenhuis afgevoerd. De 24-jarige Papendrechter moest vermoedelijk wraak ne men op het slachtoffer omdat hij van zijn vrouw wilde schei den, de 29-jarige verdachte uit Papendracht. Nadat de man die namens deze vrouw optrad de schoten had afgevuurd en enke le malen het slachtoffer had ge stoken, nam de vrouw het mes over en stak enige malen in op het slachtoffer. De politie heeft ook de vader van de vrouw aan gehouden. Bezoekers van de rechtbank worden niet op wapens gecon troleerd. Voor zover bekend is het maar een keer eerder voor gekomen dat in een Nederland se rechtbank een schot is afge vuurd. Dat was een schot in het plafond tijdens een zaak voor de kinderrechter. Idoor ROB EDENS Catherine Keyl, u weet wel, die van de vijf uur show, zet zichzelf in Vrij Nederland te kijk door zichzelf een ech te journalist te noemen. Te levisie is één van de ergste oorlogsmisdadigers, meent Elsevier. Twin Peaks be staat echt. HP/De Tijd ging op bezoek en constateerde dat de inwoners het spuug zat zijn. De Groene Amster dammer besteedt veel aan dacht aan de Amsterdamse Dorpspomppolitiek, de deelraden dus. Hervormd Nederland staat deze week, zoals het hoort, bol van de meningen. H^DETIJD Nova, de nieuwe actualitei tenrubriek, is een gevolg van de liefde tussen de NOS en de VARA. Gewoon een nieuwe actualiteitenrubriek, of een eerste stap op weg naar het opheffen van de VARA en de andere publieke omroepen? Het zou kunnen. De Morgen, Vlaanderens pro gressief dagblad, is op sterven na dood. Een dynamische ma nager snijdt waar hij snijden kan. Woede, verdriet, aan vaarding, opluchting, en dan allemaal door elkaar heen, zijn de gevoelens op de redac tie. HP/De Tijd trok een tijdje op met de Amerikaanse presi dentskandidaat Bill Clinton. Een reportage, twaalf pagi na's lang, waaruit bewonde ring spreekt. „Al drie dagen had ik me jaloers verwonderd over zijn uithoudingsvermo gen. Alleen al van achter hem aanhobbelen en naar hem kij ken, zag ik scheel van ver moeidheid". In de serie 'Bloedverwanten' de broers Huub en Hans van der Lubbe, respectievelijk zanger en bassist van de Ne derlandstalige rockgroep De Dijk. In hun jeugd sliepen ze in één bed, nu komen ze nog steeds niet los van elkaar. HP/De Tijd ging op bezoek in het échte Twin Peaks. De meeste inwoners hebben nog nooit één aflevering gezien. En ze hebben er genoeg van: „All damn tourists can now go home. It's over"! Aad Kosto beslist over de toe lating van asielzoekers. Hedy d'Ancona beheert de asielzoe kerscentra. Competentie twisten liggen dus op de loer. Toen kwam de oorlog in Joe goslavië, en deze zomer mochten Joegoslavische vluchtelingen naar Neder land komen. Wiens idee was dat nu? Ruzie in de sociaal democratische tent. VN sprak met Catherine Keijl, de giechelbek van de vijf uur show van RTL4, over de affaire Kok, die betaald zou hebben om te mogen op treden. „Ik ben geen fietsen- verkoper, ik ben journalist", zegt ze. Vrijwel alle bekende televisie-Nederlanders die VN consulteerde, zeggen schone handen te hebben. „De hypocrisie van Hilver sum", noemt Keijl het. Maar uit de school klappen wil ze niet. „Schat, ik moet nog ver der in dit milieu". Harry Truman, de 33ste pre sident van de Verenigde Sta ten geldt opeens als het grote voorbeeld van George Bush. Truman wist bij zijn herver kiezing in 1948 namelijk van uit grote achterstand terug te komen. De logische vraag is: wie was Truman? In ieder ge val heel iemand anders dan Bush. Een reportage over slachtof ferhulp in Rotterdam. Het al gemene gevoel: het slachtof fer is altijd zwaarder gestraft dan de dader. En onbegrip. „Ja, we zijn nu op een ver jaardag hoor". Aangrijpende verhalen. Nederlandse topschakers en schaakjournalisten mogen zeggen wat ze van de match Fischer-Spasski vinden. Bij na allemaal vinden ze het een deceptie. „Maar alles valt in het niet bij het feit dat deze idioot weer schaakt. Je moet het vergelijken met Greta Garbo als die had besloten om nog een keer een film te gaan maken. schoonmaak in de WD-frac tie, vindt Elsevier. De liberale sociëteit zou weieens wat im pulsen kunnen gebruiken van mensen die weten hoe het eraan toe gaat in de maat schappij. De jonge honden van weleer zijn oud gewor den. Maar ondertussen gokt de WD op de paarse coalitie. Mét Hans Wiegel. De markt voor taal in Neder land is breed en groeit storm achtig. Het 'Stijlboek' van de Volkskrant is al 50.000 keer over de toonbank gegaan, het 'Groot Dictee der Nederland se taal' trok een miljoen kij kers, het tijdschrift 'Onze Taal' heeft meer abonnees. Hoe het komt is onduidelijk, maar „het is in ieder geval meer dan een modegril". Geruchten op de Balkan wor den vanzelf nieuws, en gaan via de televisie de wereld over. Niet duidelijk is wat je ziet. De oorlog is ontaard in één grote, internationale slag om impact. Het loont nauwe lijks meer een onwaarheid recht te zetten, want inmid dels zijn we alweer vijf schok kende beelden verder. „Tele visie is een van de ergste oor Helmut Schmidt, de ex bondskanselier, klapt uit d< school. „We hebben een zwakke regering". Wat d( Duitse eenwording betreft wordt fout op fout gestapeld vindt hij. Het interview wordt gevolgd door een reportagi uit het schizofrene land „God weet alles, de Wessii weet het beter". En: „Was dit muur er maar weer". Centraal thema in De Groe ne: de Stadsdelen in Amster dam, de Amsterdamst 'Dorpspomp'. De deelraden zestien muizen die brullen e piepen, zijn vaak een bro van spot en kritiek. Vier art kelen. Van Amsterdam Noord, het meest miskenc stadsdeel, via de Pijp, de en ge buurt waar ze weten w£ ze met een plein moete doen, tot de verdeling vs straatnamen. De dorpspomp politiek van de deelradei heeft volgens De Groene in ie der geval één positief effect het falen van de central stadspolitiek wordt haa scherp blootgelegd. Is h centrale stadsbestuur eigef lijk nog wel nodig? Onlangs vond voor de vijfd keer de première plaats vai Harold Pinters 'De thuis komst', met sterbezettin| (Rijk de Gooijer, Huub Sta pel). De Groene ging kijken en oordeelt vernietigen! „Een zeldzaam laffe, karak terloze vertoning, de krach van deze monumentale to neelklassieker onwaardig", In plaats van de Duits rechts-radicale asielhater stevig aan te pakken, richt d Duitse politiek zich op het im migratieprobleem. Slecht weinigen kijken verder. „Di zijn toch geen kwajongens streken die je kunt bagatelli seren?", merkt een roepend in de woestijn op. Veel uitgesproken opvattin gen deze week in HN. De Israëlische filosoof theoloog David Flussers pro pageert dat de onderling verwantschap tussen het je dendom en het christendoi groter is dan menigeen w toegeven. „De christene hebben ernstige probleme met hun identiteit. Ze ware niet in staat het christendoi van het joodse juk te bevri den en hebben de joden vei moord in de holocaust". Leszek Moczulki, de sterk man van Polen, is bang voo de Russen. „Die zijn altijd u op onderdrukking en verovi ring, of ze nu Peter de Groti Lenin of Jeltsin heten. Ee1 Rus is iemand die expansi1 wil". De socioloog en ex-medewei ker van de Wiardi Beckma1 Stichting, Bas van Stokkon1 is van mening dat de Pvd haar naam moet veranderei „Er is geen reden meer arbei boven in de hiërarchie van s ciale vraagstukken te plaa sen. Er is niet meer zoiets al de sociale kwestie, zoals hoi derd jaar geleden". De nieuwe hoogleraar in d theologie van de charismat sche vernieuwing, dr. Mai tien Parmentier, meent dl het een hardnekkig misvci stand is te denken dat spi ken in tongen iets extatis is. „Bijbels gezien is het ni meer en niets minder dan e bepaalde gebedstaai die m kan beginnen en stopp Het is tijd voor een grote wanneer men zelf wil".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1992 | | pagina 4