MENSEN
Fietsend praten
met de kiezer
Weefwerk vertelt over het leven van Maya's
GENTLEMAN DICK DEES
E en verstrooide lakei op
Buckingham Palace heeft een
overstroming veroorzaakt, toen hij
bij het vullen van een koninklijk bad
de kranen vergat dicht te draaien.
De ijzeren badkuip, daterend uit de
Victoriaanse periode, is in gebruik
bij de jongste zoon van koningin
Elizabeth, prins Edward. Zijn
vertrekken kwamen blank te staan,
en het water stroomde drie
verdiepingen naar beneden.
De schade aan meubilair en
elektrische bedrading wordt geschat
op 42.000 gulden.
P eterO'Tooleisbezigaan zijn
autobiografie, die drie boekdelen in
beslag zal nemen. Het eerste deel,
waarin hij nog niet toekomt aan
'Lawrence of Arabia', komt
binnenkort in Engeland uit bij
Macmillan.
Dringend
LEIDSE COURANT DONDERDAG 1 OKTOBER 1992
)or Willem Pekelder
et een rood, bezweet
hoofd ploft hij neer.
Neemt een slokje van
zijn cola en veegt een
'iar druppeltjes van zijn voorhoofd.
ren later verzucht hij„Ja, op mijn
iftijd en met mijn gewicht moetje
iet te veel forceren". WD-ka-
irlid drs. Dick Dees (47) was giste-
een van de vele bekende Neder-
aders die meededen aan dé tweede
lagse gentlemen-wedstrijd over
parcours van 22 kilometer in het
:reatiegebied Madestein.
voormalige staatssecretaris van
iksgezondheid en sport noemt
ihzelfeen sportief man. „Vroeger
|b ik gevoetbald bij NAC, later ben
;aan tafeltennissen en nu fiets ik
feeen beetje".
|n gentlemen-wedstrijd is een kop-
Itijdrit, waarin professionele- en
|iateurwielrenners fungeren als
jigmakers voor prominenten uit
Jwereld van de politiek, media,
ort, het bedrijfsleven, enz. Gentle-
.n Dick Dees had Marc van Or-
iw als gangmaker, een wielrenner
rmee hij het goed kon vinden,
[ïj ging wat snel van start, maar la-
kreeg ik aardig het ritme te pak-
We hebben lekker zitten praten
'Ooit kwam ik tijdens een rit
van Den Haag naar
Antwerpen een medisch
specialist tegen. Ter hoogte
van Zundert begon hij over
de bezuinigingen op de
salarissen van die
beroepsgroep. Toen moest
ik helemaal naar lucht
happen'.
over sport en politiek".
Dat vindt Dees het leuke van wiel
rennen, het contact met de mensen
onderweg. „Langs dit parcours zag
je hier en daar hele gezinnen buiten
zitten met thermoskannen koffie. Ze
hebben ons enorm aangemoedigd.
Heerlijk".
Plotseling schiet hem een ander ver
haal te binnen. „Ik was eens aan het
fietsen in mijn woonplaats Breda,
toen iemand aan mijn wiel kwam zit
ten. De man vroeg wat ik deed voor
de kost. Ik zei vertegenwoordiger en
dat is in zekere zin waar, want ik
vertegenwoordig tenslotte het volk.
Wat doet wilde ik weten. Bouw
vakker, was het antwoord, waarop
hij direct liet volgen: morgen fiets ik
naar Eindhoven en overmorgen
naar Dordrecht. Waar haalt u de tijd
vandaan, vroeg ik. Oh, ik loop in de
ziektewet. Dat is natuurlijk niet in
de haak hè, maar de man zei het zo
goudeerlijk en ontwapenend dat ik
er de humor wel van inzag".
Relativeren kan Dick Dees wel, en
dat is maar goed ook voor iemand
met een snelheid van 28 a 30 kilome
ter per uur. „Ik rijd niet hard, maat
heb wel direct het goede tempo te
pakken", vindt hij zelf. Ooit kreeg
hij na de ronde van Kampen een bos
paling, omdat hij als laatste over de
finish wankelde. Fanatieker was bij
die gelegenheid het voormalige
CDA-kamerlid Hans Gualthérie van
Weezei die zelfs een warming up
deed. „Ik heb ook eens met Van Agt
een sprintje getrokken, en toen ik
hem jaren later op Schiphol tegen
kwam riep hij meteen: ha, die goeie
fietser", spreekt Dees zichzelf wat
moed in. Het leuke van wielrennen
vindt het liberale kamerlid de ambi
ance. „Dat hele sfeertje eromheen.
Toen ik nog staatssecretaris was,
ben ik een paar keer naar de Tour de
Niet ZO snel, maar wel sportief, kamerlid Dick Dees.
France geweest en heb ik verschil
lende renners leren kennen. Daarom
is deze gentlemen-wedstrijd voor mij
tevens een reünie'
Dick Dees wordt zowaar een beetje
nostalgisch als hij met dromerige
blik begint over zijn jongensjaren
toen hij tijdens de Tour aan de radio
gekluisterd was. „Ja, eigenlijk wilde
ik vroeger sportjournalist worden".
Is kamerlid dan niet een beetje saai
voor u
„Wat saai! Het is juist een heel veel
zijdige job, niet in de laatste plaats
omdat ik sport in mijn portefeuille
heb. Je komt met allerlei onderwer
pen en mensen in aanraking. Neem
nou vandaag. Eerst deze gentele
men-wedstrijd, straks ga ik naar de
kamer, om vier uur kom ik hier weer
terug en vanavond naar Straatsburg
omdat ik ook nog eens in de Raad
van Europa zit. Inderdaad, een
drukke dag, maar als je het allemaal
een beetje ontspannen doet, lukt het
prima. Ik neem naar Den Haag wel
Badkuip van prins
Edward overstroomd
Memoires van
Peter O'Toole
Volgens de uitgevers is O'Toole een
'groot schrijver'.
Het Amerikaanse blad Variety weet
te melden dat de Amerikaanse
uitgeverij Hyperion een contract
met de acteur heeft gesloten,
waarmee een getal met zes nullen is
gemoeid.
Lijfwacht Stéphanie
slaat fotograaf neer
D e fotograaf Gilbert T ourte is
tegén de vlakte geslagen door een
lijfwacht van prinses Stéphanie van
Monaco. De man stond op de loer bij
het appartement van de prinses
omdat hij nieuwsgierig was of ze
binnenkort gaat trouwen.
Volgende maand verwacht
Stéphanie een kind van haar vriend
Daniel Ducruet. Volgens haar
adyocaat heeft de prinses nog geen
plannen om te huwen.
De fotograaf heeft ondertussen een
aanklacht ingediend wegens
geweldpleging.
Harley bikers
door Vietnam
P"1 ranse Harley Davidson bikers
Laatste snufjes in
de 'groene keuken'
De 'groene keuken' toert in de vorm
van een tentoonstelling door Neder
land. De expositie is een initiatief
van onder meer het milieu-educatie-
centrum De Kleine Aarde in Boxtel.
Het centrum laat twee soorten keu
kens zien waarin energie- en ar
beidsbesparend kan worden ge
werkt. De ene keuken is traditioneel
ingericht. Hierin wordt getoond hoe
gemakkelijk milieuvriendelijker kan
worden gewerkt.
De andere keuken is volledig nieuw
en voorzien van de laatste snufjes op
milieugebied. Zo heeft die bij voor
beeld een afvalscheidingscomparti
ment. Dit is een speciale kast met la
den voor glas, papier, kunststof en
metaal. Het compartiment heeft
twee spoelbakken, een koker voor
groente- en fruitafval en een boiler
dicht bij de kraan zodat water wordt
bespaard.
De ideale nieuwe keuken heeft zon
nepanelen die warmte en zonne-
energie opwekken voor de koelkast
en keukenverlichting. „Wel duur,
maar zelfs een leek weet dat we te
veel energie gebruiken. Het wordt
dus tijd voor alternatieve duurzame
energiebronnen", zegt Brinkman
van De Kleine Aarde.
De opzet van de tentoonstelling is
consumenten te laten zien hoe zij op
een milieuvriendelijke manier in
hun keuken kunnen werken. Brink
man: „Heel veel mensen willen wel
iets aan het milieu doen, maar heb
ben geen zin om daar grote stappen
voor te ondernemen. We willen hen
zo laten zien dat dat ook niet hoeft."
De demonstratie-modellen zijn de
komende tijd te zien bij woningcor
poraties, energie- en waterbedrijven
en op vakbeurzen en markten.
foto AFP
Lachen met Bush Zou het een presidentiële grap
over belastinghoging zijn waardoor country-zanger
Jimmy Dean (links) en 'Nashville Now' presentator Ralph
Emery slap liggen van de lach? Aangezien we de lippen van
Bush niet kunnen lezen, zullen we het antwoord op die
vraag nooit weten. Zeker is wel dat het er lollig aan toe
ging tijdens het optreden van de Amerikaanse president in
het praatprogramma Van Nashville.
bulderden gisteren door de straten
van Ho Chi Minh-stad, om op weg
naar Hanoi medicijnen af te geven
bij verschillende ziekenhuizen. De
motoren waren vroeger van de
presidentiële motorbrigade van
Zuid-Vietnam.
Aan de reis van tweeduizend
kilometer doen zesentwintig Franse
mannen en vrouwen mee.
„Hierdoor ontdekken we het
landschap en bovendien kunnen we
op deze manier onze opdracht op een
originele manier uit voeren", zegt
voormaligjournalist Daniel Roussel,
die de rally heeft georganiseerd.
Roussel vond de Harleys - made in
the United States of America - twee
jaar geleden in een garage in Ho Chi
Minh-stad.
Daniel Roussel kon de 900-cc
motoren huren van de plaatselijke
politie-autoriteiten, waarna ze voor
de verre reis 'gerestaureerd'
werden.
Honderden Vietnamezen stonden
gisteren aan de kant van de weg om
de Harley-groep toe te juichen.
Politie-agenten op fonkelnieuwe
Japanse motoren maakten de weg
vrij.
De bikers, inclusief de Franse zanger
Florent Pagny en de gebroeders
Toure Kunda van een Frans/
Senegaleense band, hopen voor
zaterdag 10 oktober in Hanoi aan te
komen.
eens mijn fiets mee om tussen de de
batten door even te kunnen relaxe-
n".„Ooit kwam ik tijdens een rit
naar Antwerpen een medisch specia
list tegen. Ter hoogte van Zundert
begon hij over de bezuinigingen op
de salarissen van die beroepsgroep.
Ik was al zo buiten adem, maar toen
moest ik helemaal naar lucht hap
pen. Maar toch is wielrennen mis
schien wel een uitstekend middel om
het contact tussen kiezer en gekoze
ne te bevorderen".
U|
E Prins Edward
Peter O'Toole
Het weefwerk op tafel is amper vijftig
centimter groot, maar het blijkt een
schat aan informatie te bevatten. Aan de
hand van het stukje stof heeft Maya-indi
aanse Maria Luisa Curruchich laten zien
hoe haar volk de eigen cultuur tot u it-
drukking brengt in de kleurige en geva
rieerde weefkunst.
Het dagelijks leven is in symbolen terug
te vinden op het doek; de motieven geven
de natuur, kosmos, flora en fauna weer.
„Met ons kun je niet praten over weven,
zonder het over 't leven te hebben. Niets
staat los van elkaar; bij ons vormt alles
een eenheid".
Ze heeft enthousiast en veel gesproken
over haar cultuur. Toch tekent Curru
chich uit Guatamala er onmiddellijk bij
aan dat er nog zoveel meer te vertellen
valt.
Die gelegenheid krijgt ze de komende
tijd. In Den Haag en omgeving zal zij
twee weken lang via de weefkunst uitge
breid verhalen over haar volk.
Maria Luisa is gast van het Haagse Der
de Wereld Centrum, dat met een groot
aantal andere instellingen in de Residen
tie een festival houdt over de Indiaanse
cultuur. 'Amerika opnieuw ontdekt' is
het motto van het festijn, dat vandaag
begint en tot 15 oktober duurt. De mani
festatie is bedoeld om tegenwicht te ge
ven aan de vieringen rond de ontdekking
van Amerika door Columbus, nu 500jaar
geleden. De gebeurtenis had grote gevol
gen voor de oorspronkelijke bewoners, de
indianen. Het culturele festival is een
eerbetoon aan hun kracht, schoonheid
en wijsheid.
Kaqchikel
Het evenement biedt een hoeveelheid
aan activiteiten. Zo zijn er toneelvoor
stellingen, films en exposities. Curru
chich zal in onder meer het Haagse Mu-
fotoHansde Bakker
Maria Luisa Curruchich: 'Bij ons staat niets los van elkaar; alles
vormt een eenheid'.
seon haar verhaal doen. Ze staat op het
programma omschreven als 'Guatemal
teekse kaqchikel'. Via Thea Schellekens
van het Derde Wereld Centrum, die het
Spaans rap vertaalt, legt ze uit dat kaq
chikel de talengroep is waartoe ze be
hoort. In Guatamala bestaan maar liefst
21 Maya-talen. De Academia de Lenguas
Mayas, het instituut waaraan Maria Lui
sa verbonden is, zorgt ervoor dat die niet
verdwijnen. Curruchich: „Taal is het be
langrijkste van een volk. Je brengt er
niet alleen informatie mee over, ook ge
voelens en culturele waarden; het strekt
veel verder".
Een andere belangrijke taak van het in
stituut is om een analyse te maken van
de werkelijke historie van de Maya's.
Barbaren
„Ook wij hebben geleerd dat Columbus
Amerika heeft ontdekt. In onze geschie
denisboeken stond hij als grote held afge
beeld, terwijl onze eigen voorouders er
als halve barbaren in werden afgeschil
derd; in die vertekende geschiedenis heb
ben we langzelf geloofd". Zeifis zij opge
voed volgens de Maya-traditie; haar ou
ders hebben haar veel respect bijge
bracht voor deze cultuur. Maar binnen
het onderwijs en op universiteiten is daar
in Guatamala weinig aandacht voor. Tot
haar grote spijt. Daarom is zij met nog ie
mand van het instituut bezig de oude his
torie in kaart te brengen. Het voornemen
van de academia is om die te publiceren,
zodat de Maya's hun eigen geschiedenis
kunnen herontdekken en herwaarderen,
zegt Curruchich.
Boek
Naar de weefkunst heeft ze ook uitge
breid onderzoek gedaan. Het plan van
Maria Luisa is om daar een boek over uit
te brengen, waarin alles over de tech
niek, symbolen en kleuren wordt uitge
legd. Ze hoopt hiervoor in Nederland
fondsen te vinden. „Er zijn nog wel boe
ken, maar die zijn geschreven door men
sen die er geen verstand van hebben. Ze
omschrijven de motieven als vormloze fi
guren; het betekent dat zij er niets van
weten".
Ze is blij met het culturele festival in Den
Haag, toch vindt ze dat de herdenkingen
rond Columbus ook een doel hebben ge
diend. Het heeft bij indianen meer be
wustwording teweeggebracht, zegt ze.
„Vijfhonderd jaar geleden was er geen
sprake van een ontdekking, maar van
een invasie. Vijf eeuwen lang heeft onze
cultuur onder druk gestaan en ondanks
dat hebben we overleefd. Geschiedkundi
ge feiten hebben Columbus van zijn voet
stuk gehaald; wij zijn in achting gestegen
en hij is omlaaggehaald".
Wie kennis wil nemen van de weefkunst
van de Maya's kan voor meer informatie
op werkdagen bellen naar het Derde We
reld Centrum. Het telefoonnummer is
070-3456154.
KIST
Bijna de helft van alle
Amerikanen zijn er voor dat er
slimmere en sterkere kinderen
worden geboren. Als daar via
genetische manipulatie voor kan
worden gezorgd, zouden zij dat
prima vinden. Wat hen betreft,
mogen de heren van de
genetische manipulatie rustig in
die richting verder werken. Nu,
dat horen die heren natuurlijk
graag, want daar hadden ze deze
enquête ook voor georganiseerd.
Al hadden ze nog iets liever alle
Amerikanen achter zich gehad.
Maar ja, je kunt niet alles hebben
in deze wereld.
Hoe zouden wij in Nederland op
die enquête hebben geantwoord?
Nou, één ding weten we wel: wat
we uiteindelijk ook hadden
gezegd, we zouden in ieder geval
meer bedenktijd nodig hebben
gehad. Om te beginnen zijn onze
kinderen al zo sterk. Vooral als ze
een jaar of zestien zijn geworden.
Dat is dan wel onze eigen schuld
omdat we ze altijd veel te goed te
eten hebben gegeven, maar wat
moesten we dan? Welke jonge
ouders denken zestien jaar
vooruit en zetten de baby op
rantsoen? Dat zijn er maar heel,
heel weinig.
Alle anderen zitten na zestien
jaar met een hulk in huis die
's avonds de auto gewoon
meeneemt in plaats van dat
onderwerp voorzichtig aan te
roeren. De gemiddelde
hedendaagse vader kan daar
althans lichamelijk weinig
tegen ondernemen. Hij kan het
ontraden, maar beletten kan hij
het niet. Hij is zeifin de jaren na
de oorlog opgegroeid en is dus
tenger gebleven.
De jongens zouden wij ons dus
eigenlijk niet sterker wensen.
Maar de meisjes weer wel. Bij hen
heeft het zin. Die kunnen in het
donker en tegenwoordig ook bij
klaarlichte dag, niet weerbaar
genoeg zijn. We vragen dus
bedenktijd.
Slimmer dan? Daar moeten we
ook eerst even over nadenken.
Alweer: onze kinderen zijn al zo
slim. Waarmee we dan niet
bedoelen dat de leraren op school
hen niet meer bij kunnen houden
of buitenlandse scholen hen uit
Nederland proberen weg te
kopen. Nee, we weten dat slim
iets anders is. Slim is handig. Het
is anderen net even voor zijn. Een
soort boerenslim, maar dan voor
stadsmensen.
Kinderslimheid wordt ook niet op
school, maar thuis gemeten.
Vooral op het klassieke moment
dat kinderen thuiskomen van
ergens waar ze niet heen mogen
en hun ouders moeten vertellen
op welk adres waar ze wel heen
mogen, ze dus geweest zijn. En
daarna, als blijkt dat hun ouders
dat adres tien minuten geleden
hadden opgebeld en daar hebben
gehoord dat ze daar de hele avond
niet geweest zijn, daar ook nog
een sluitende verklaring voor
hebben - dat is slimheid. En daar
hebben kinderen eigenlijk al
meer dan genoeg van - ook zonder
genetische manipulatie.
Goed, dat zeggen we natuurlijk
niet helemaal in zo'n enquête. In
een enquête laten we ons liever
van onze beste kant zien:
moderne ouders die hun kinderen
alles gunnen. Daarom zouden we
uiteindelijk die enquêteurs
misschien ook wel hebben gezegd
dat als ze nou toch genetisch
gingen manipuleren, slimmere en
sterkere kinderen best leuk zou
zijn.
Eerlijk is eerlijk, dringend vinden
we het niet. Slimmere en sterkere
ouders dat is veel dringender.
We zouden het zeer waarderen
als de heren daar eerst even
prioriteit aan wilden geven.
