oete voor huurders
ie overlast bezorgen
Groenten en fruit
beperken kans op
krijgen kanker
''ascisme past niet in Nederlandse traditie'
Binnenland
ïelle opsporing van
schimmeid voedsel
Optillen van Nederland
wordt serieus onderzocht
Kwart ex-Joegoslaven
wil asiel in Nederland
Reus van
Rotterdam
Vrouw beweert dochter
van prins Hendrik te zijn
Maison
de Bonneterie
AI O
Leidse Courant ,-i
WOENSDAG 30 SEPTEMBER 1992 I
an de
vol.
werk
igewt
ien
litiek
nrad
Duits m
^ensije
orspi
le zi
de Di
te va
èen
ie on
leENINGEN Het vaststellen of levensmiddelen zijn besmet
chimmels kan voortaan aanzienlijk sneller gebeuren. Ir. H.J.
ihuis promoveerde gisteren aan de Landbouwuniversiteit in
|f ningen op een revolutionaire methode die beter en veel snel-
dan andere methoden. Kamphuis maakte bolletjes van latex
d met antilichamen (stoffen die reageren op lichaamsvreem-
ffen) die gevormd worden door de schimmels Aspergillus en
illium). De bolletjes worden toegevoegd aan voedsel. Gaan ze
aren dan is het voedsel besmet met schimmels en ongeschikt
lonsumptie. De methode kost hooguit een half uur en is zeer
iiwbaar. Tot nu toe moesten besmettingen in levensmiddelen
'eekmethodes vastgesteld worden. Die methode duurt ten
vijf dagen en toont bovendien alleen levende schimmels
latex bolletjes van Kamphuis sporen ook dode bacterieën
o e nog steeds voedselvergiftiging kunnen veroorzaken.
tij dei
[aast
[aam
ijgesl
m Fr
)okp
neer()ERT VAN COLMJON
rale
onde
ïrkin
me.
nien
e Co
ister
atch#'
irde
Euro
itse
Iritsi
icien
)m G
its-D
in P(S
ak g
deen
lartir1
naai
het
rel h|(
imte\
UTRECHT - Het plan van de Utrechtse aardwetenschapper prof.
dr. R.D. Schuiling om zwavelzuur in de kalksteenlagen te spuiten
om zo Nederland centimeters op te tillen, wordt serieus onder
zocht. drie jaar geleden lanceerde Schuiling het plan als oplossing
voor de dreigende stijging van de zeespiegel.
Kalksteenlagen bevinden zich bijna overal in Nederland. Kalk
steen en zwavelzuur gaan een chemische verbinding aan waarbij
gips wordt gevormd. Het volume van gips is twee keer zo groot als
kalksteen en zwavelzuur, waardoor de 'gipslaag' de erboven lig
gende lagen omhoog zou duwen. Het optillen zou worden versterkt
doordat bij de chemische reactie grote hoeveelheden koolzuurgas
vrijkomen.
Het onderzoek spitst zich toe op de snelheid van de chemische re
actie, de stabiliteit van de gipslaag en het ontstaan van scheuren
rond de boorput. Verwacht wordt dat het nog driejaar duurt voor
dat er meer duidelijkheid is.
Overleg specialistentarieven niet rond
UTRECHT Specialisten, verzekeraars en ziekenhuizen zijn het
gisteren in het zogeheten vijfpartijenoverleg (VPO) nog niet eens
geworden over het in de hand houden van de kosten voor specialis
tische hulp. De voorzitter van het VPO, drs. G. van Aardenne, zei
na afloop van het overleg dat het met de verrekening van over
schrijdingen in voorgaande jaren wel in orde komt. Maar de opvat
tingen over „hoe gaan we 1993 in" lopen nog uiteen. Staatssecre
taris Simons (volksgezondheid) verwachtte voor 1 oktober voor
stellen van het VPO. Die datum wordt dus niet gehaald.
Militair die meisje 'schaakte' niet vervolgd
DEN HAAG De 19-jarige Nederlandse dienstplichtige militair
die een aantal weken geleden een 17-jarig Kroatisch meisje tegen
de zin van haar ouders in ons land had ondergebracht, wordt niet
vervolgd. De ouders van het meisje hebben de aanklacht tegen de
militair ingetrokken. De verbindingsman, die vrijdag afzwaait,
werd door de affaire vervroegd teruggehaald uit het oorlogsgebied.
De liefde is inmiddels over.
RSFOORT - Huur-
van woningen van een
ngbouwvereniging in
•sfoort, die andere huur-
overlast bezorgen, kan
f()oete van honderd gul-
worden opgelegd. Dat
uit de nieuwe Alge-
Bepalingen Huurover-
imst, die circa 15.000
sfoortse huurders de-
agen in hun brievenbus
lover bekend gaat het hier
n voor ons land unieke be-
die vooral bedoeld is als
t ntieve maatregel. De
ing Centrale Woningzorg
in Amersfoort, een van
Dotste woningcorporaties
ns land, die deze bepaling
ingevoerd kan huurders
idere huurders bij herha-
'erlast of hinder bezorgen
delijk de huur opzeggen,
volgens directeur Henk
van den Broek is dat een laatste
middel, waartoe slechts in bij
zondere gevallen wordt overge
gaan.
„Wij hebben het laten uitzoe
ken door onze juridische mede
werkers en die van de Nationale
Woningraad. Volgens hen zijn
er voldoende gronden aanwezig
om de boeteclausule in elk geval
te introduceren. Maar of de
maatregel ook voor honderd
procent door de wet wordt ge
dekt, daar zijn we nog niet hele
maal uit", aldus de directeur.
Van den Broek zegt dat tot het
opleggen van de boete pas dan
wordt besloten als andere mo
gelijkheden zoals overleg en
persoonlijke gesprekken niets
hebben uitgehaald. Ook dan
kan de boete alleen via een ci
vielrechtelijke procedure wor
den afgedwongen. De nieuwe
huurovereenkomst is opgesteld
in nauw overleg met de onaf
hankelijke Vereniging Hüur-
dersbelangen Stichting Centra
le Woningzorg. Secretaris Theo
de Man zegt dat zijn vereniging
volledig met de boetebepaling
heeft ingestemd.
De juridisch medewerker van
de Consumentenbond, Robert
Griep, die zegt nog nooit eerder
van een dergelijke boetebepa
ling te hebben gehoord, heeft
ernstige twijfels over de geldig
heid van het niéuwe boetebe
ding zowel als over de effectivi
teit ervan. „En wat gebeurt er
als de boete is betaald? Dan kan
de betreffende huurder gewoon
weer doorgaan met het hinde
ren van zijn buren en moet je
weer van voren af aan begin
nen". Griep vindt dat de ver
huurder tegen overlast moet
optreden. „Dat is hij aan de
huurder verplicht, en dat doe je
niet door het opleggen van een
boete. Daarmee ontloopt de
verhuurder gewoon zijn verant
woordelijkheden'
De directeur van de SCW is te
leurgesteld over de reactie van
de Consumentenbond. „Na
tuurlijk denken we niet dat je
met zo'n bepaling een einde aan
het overlastprobleem maakt.
Het is bedoeld als middel om
het gedrag van huurders in
gunstige zin te veranderen."
igran werkt
d en snel
3CHT Sumatriptan
als anti-migrainemiddel
de naam Imigran op de
is) werkt snel en wordt
erdragen. Bij tachtig pro
van de patiënten is het
zeer effectief. De patiënt
e ziekte er aanmerkelijk
door doorstaan. Dat stelt
irrari in zijn proefschrift
ip hij morgen promoveert
Rijksuniversiteit Lei-
Uit zijn studie blijkt dat
nepatiënten tijdens een
I een tekort hebben aan
ïaamseigen stof serotoni-
ïder bepaalde omstandig-
heeft dit een verwijding
e bloedvaten tot gevolg,
lofdpijn veroorzaakt maar
•aken en overgevoeligheid
icht en geluid. Sumatrip-
m de bloedvaten weer ver
in waardoor de verschijn-
verdwijnen.
en onder invloed
nger aangepakt
HAAG Van 1 oktober af
varen onder invloed
ger aangepakt. Met de in-
ng van de nieuwe voor
reen voor het scheepvaart-
l^ller wordt varen onder in-
voortaan net als rijden
invloed, als een misdrijf
x drs jaft. Ook kan de rijkspolitie
;er bij verdenking van al-
lisbruik een schipper
Pers. ichten de ademtest af te
Sjjii. Tot nu toe kon bij alco-
ibruik in de binnenvaart
Iziervaart alleen maar een
■eding uit het wetboek
irafrecht ten laste worden
of een schending van
lede zeemanschap worden
itateerd. Ook op de Rijn
strenger opgetreden te-
Icoholmisbruik.
UTRECHT Het eten van
groenten en fruit heeft wel
degelijk een preventieve in
vloed op het ontstaan van en
kele vormen van kanker.
In het algemeen geldt dat een
hoge consumptie van groente
en fruit een twee keer zo laag ri
sico geeft op kanker dan een
lage consumptie. Verder speelt
vet toch niet zo'n grote rol bij
het ontstaan van borstkanker
als tot nu toe is verondersteld.
Dat heeft voedingsdeskundige
epidemioloog ir. P. van den
Brandt van de Rijksuniversiteit
Limburg gisteren in Utrecht
bekendgemaakt op een sympo
sium over kanker en voeding.
Al speelt vet niet zo'n grote rol
bij het ontstaan van borstkan
ker, wel blijken andere indirec
te welvaartseffecten risico op te
leveren, zoals overconsumptie
(vetzucht), op vroege leeftijd
beginnen met menstrueren, het
geen of weinig kinderen ge
baard hebben en een late vol
dragen eerste zwangerschap.
Een beschermende invloed heb
ben rauwe groeten, bladgroen
ten, kool, broccoli en spruiten,
uien en knoflook, wortelen en
fruit. Alleen peulvruchten heb
ben die beschermende werking
niet, en mogelijk is er zelfs enig
verband bij het ontstaan van
kanker.
Kinderzegels
Prins Claus bekijkt een lijst met
projecten die de Stichting Kin
derpostzegels Nederland onder
steunt uit de zegelactie. Hij kocht
gisteren in Paleis Noordeinde de
eerste zegels. Vandaag zijn dui
zenden kinderen in het hele land
langs de deur geweest om de
bestellingen op te nemen.
FOTO:ANP
(ADVERTENTIE)
ARROW-
BONNETERIE SHIRT
109-
BIJ DE BONNETERIE
Een exclusief shirt met alle
kenmerken van beide merken.
Verkrijgbaar in de kleuren wit,
french blue, bleu, aqua, grijs
en rose. Voor f 109-.
Bonneterie Men Store,
compleet en
veelzijdig.
DEN HAAG Een kwart
van de 3600 ex-Joegoslaven
die sinds 1 augustus in ons
land worden opgevangen,
hebben asiel aangevraagd.
Dit schrijven minister d'Anco-
na van wvc en staatssecretaris
Kosto van justitie in een rap
port aan de Tweede Kamer over
het toelatings- en opvangbeleid
van de ex-Joegoslaven. De juri
dische en financiële gevolgen
van de opvang van de vluchte
lingen en hoe het met hen ver
der moet wordt niet eerder ver
wacht dan aan het eind van het
jaar.
Justitie heeft inmiddels een
lijst met bijna duizend
van familieleden van Joegosla-
ven in Nederland. Geprobeerd
zal worden hen naar Nederland
te halen. „Maar de mensen, die
voornamelijk in het gevaarlijke
gebied in Bosnië zitten, zijn
heel moeilijk te achterhalen",
zegt J. Rietveld van het minis
terie van justitie. Vooralsnog
zullen er niet meer mensen de
mogelijkheid krijgen hun fami
lie naar Nederland te halen via
het ministerie van justitie.
In overleg met defensie kunnen
op korte termijn nog drie kazer
nes in Nederland worden inge
zet voor de opvang van ex-Joe-
goslaven. Daarnaast heeft WVC
nog vier andere lokaties op het
oog, waaronder twee asielzoe
kerscentra.
door BERT JANSMA
Treinend, naar Rotterdam las ik bij een
medepassagier iets mee in zijn Tussen de rails. Het
ging over Zeer Lange Mannen en ik dacht terug aan
een andere reis naar Rotterdam. Veertigjaar
geleden, vanuit Amsterdam-Noord. Een schoolreis
met de Rotterdamse tunnel als hoofddoel. Tunnels
vielen nog onder de wereldwonderen en die tussen de
Maasoevers bracht eenzelfde gevoel teweeg als de
tunnel tussen Frankrijk en Engeland straks. Of het
toeval was of bij het programma hoorde is me niet
meer duidelijk, maar aan de Maas wach tte ons ook
de Reus van Rotterdam. Een man met de proporties
van acteur Richard Kiel die 'Jaws' speelde in James
Bond-films. We mochten naar hem opkijken, hem een
hand geven, terwijl iemand vertelde over de speciaal
geconstrueerde Volkswagen waarin hij rondreed,
over zijn problemen fatsoenlijk schoeisel te vinden
voor zijn reuzenvoeten en dat hij niet lang zou leven.
Maar er was een KLMeen Klub voor Lange Mannen,
vertelde de meester. Weinig vermoedde ik toen dat
enkele van die reuzenproblemen de mijne zouden
worden. De Klub heb ik niet gehaald, maar ik stak al
snel ver boven m'n medemens uit. Waarachtig geen
lolletje. Op oude voetbalfoto 's sta ik verwoed te
proberen even klein als mijn medespelers te zijn. Met
hetzelfde effect als de toren van Pisa. Met de kleding
viel het lang mee, maar schoen maat 49 had meer
voeten in de aarde. Jarenlang stapte ik
schoenwinkels binnen waar men mij meewarig
aankeek of ik om contrabande vroeg: 'Nee, dat
verkopen we hier niet'. En als je slaagde, kwam je
meestal in lompe bakken terech t die als blokken aan
je benen hingen. Van de opmerkingen die erover
voeten bestaan, kan ik bijna een boekje uitgeven: 'Je
leeft op grote voet'Je keert zeker op de Dam'Wie
bouwt jouw schoenen, Verolme?' 'Je bent niet
geboren, maar te water gelaten'J ij kan zó op
wintersport'. Inmiddels was ook de rest op passend
formaat gegroeid en Nederland groeide gelukkig
mee. Zodat ik qua lengte in elk geval in de massa kon
opgaan. Een geruststellend gevoel. En er kwamen
speciaalzaken. Met mooie namen als pleister op de
wonde. 'High and Mighty' bijvoorbeeld. Maar de
allermooiste vond ik in New York. Die heette
simpelweg 'The Royal Man', en zoiets hoorteen mens
graag. Ik werd er dan ook konin klijk behandeld. Ik
herinner me na vier jaar nog altijd de naam van de
zwarte verkoper, meneer Dixon, die al mijn maten
meteen vastlegde in het kaartsysteem van de zaak. En
sindsdien krijg ik trouw elk seizoen een
bestelcatalogus uit New York in de bus. Ik wed dat de
Reus van Rotterdam dat niet had.
DEN HAAG De bewering van mevrouw Schaap-Abbo uit Den
Haag dat zij mogelijk een dochter is van prins Hendrik is helemaal
voor haar rekening.
Dat zegt de Rijksvoorlichtingsdienst. Schaap-Abbo vertelde giste
ren in twee televisie-programma's waarschijnlijk een dochter te
zijn van prins Hendrik en daarmee een halfzus van prinses Julia
na. De kwestie komt ook aan de orde in het boek 'De zwarte scha
pen van Oranje' dat binnenkort verschijnt.
Mevrouw Schaap-Abbo zou een volle zus zijn van mr. Lier, de Bra
bantse advocaat die in 1979 aan De Telegraaf vertelde een kind
van prins Hendrik te zijn. Het tweetal zou nog twee zussen hebben
die allebei kinderen zijn van dezelfde moeder en de echtgenoot van
koningin Wilhelmina.
De moeder van het stel was Mien Abbo-Wenneker, die weduwe was
toen ze in 1918 Albrecht ter wereld bracht. Ze trouwde later met
een adjudant van Hendrik, luitenant der infanterie Lier, die Al
brecht als zoon erkende. Het gezin telde op een gegeven moment
zes kinderen. Hendrik zou voor vier van hen het levensonderhoud
en de studie hebben betaald.
Kapper Mario in Amsterdam overleden
AMSTERDAM De Amsterdamse dameskapper Mario Weiman
is gisteren op 51-jarige leeftijd overleden. Het voormalige wonder
kind Mario begon zijn opleiding en werk op 13-jarige leef
tijd was in de jaren zestig een bekend figuur in het Amsterdam
se uitgaansleven. Hij opende toen hij achttien jaar was een eigen
salon 'Chez Mario' op de Prinsengracht met internationale clien
tèle. Maar zijn grote succes met het page-kapsel kon niet verhinde
ren dat zijn financiële zaken voortdurend uit de hand liepen.
Illegalen gepakt
AMSTERDAM De politie in
Amsterdam heeft gisteroch
tend bij een inval in een naaia
telier aan de 3e Schinkelstraat
31 illegaal in Nederland verblij
vende mensen opgepakt. Van
de vijf 'legalen' hadden er vier
een uitkering bij de sociale
dienst. De politie ging tot de in
val over na klachten wegens ge
luidsoverlast.
(ADVERTENTIE)
i Wijla
THEDE - In Neder-
vertap bestaat absoluut geen
aalsteil
voor fascisme. Dat
liet in onze traditie en
jiedenis. De overheid
i echter wel repressief en
(j optreden tegen fascisti-
roeperingen en partij-
i)als de Centrum-Demo-
in van Janmaat.
jei de Amsterdamse histo-
'dr. G. Zondergeld gister-
i in een lezing aan de Uni-
Jeit Twente. Zondergeld,
ptoricus verbonden aan de
jUniversiteit van Amster-
isprak in het kader van het
,nd het?1111 Generale Twente over
jn nieuw fascisme in Ne-
nd en Vlaanderen,
[in Belgie heeft het fascis
ten kans", zo voorspelde
frgeld. „Als je onder Bel
gië tenminste Brussel en Wallo
nië verstaat. Vanwege de
kracht van de socialistische ar
beidersbeweging liggen daar
geen kansen. Waarom in Vlaan
deren het fascisme van het
Vlaams Blok geaccepteerd
wordt als een gewone politieke
partij is gemakkelijk te verkla
ren. Vlaanderen kent een hon
derdjarige geschiedenis van
franstalige onderdrukking van
de Vlaamse taal en cultuur.
Vroeger moest je Frans in de ca
fés in Brugge en Gent spreken.
Uit die onderdrukking is een
nationalistische verzetsbewe
ging ontstaan. En die heeft zich
tot een radicale rechtse natio
nalistische beweging ontwik
keld".
De Amsterdamse historicus gaf
gisteravond een gedetailleerd
overzicht van fascistische
groepjes en partijen in Neder
land en Vlaanderen. Volgens
Zondergeld bestaan er grote
verschillen tussen Nederland
en Vlaanderen op het punt van
de verworteling van het fascis
me onder de bevolking. Afge
zien van de collaboratie van
Musserts NSB met de Duitse
nazi's heeft het Nederlandse
fascisme nooit een rol van bete
kenis kunnen spelen vanwege
de „ongelooflijke versnippering
en verdeeldheid". „De concur
rentie tussen de leiders onder
ling leidde tot voortdurende ru
zies en scheuringen. Ik heb
eens een student laten uitzoe
ken hoeveel afsplitsingen er
van een kleine Nederlandse fas
cistische partij naar Duits mo
del warén. Wel dertig. Toen
wekte dat fenomeen al de lach
lust op".
Waarom het fascisme met zijn
anti-democratische opstelling
in Nederland altijd weinig aan
hang heeft gehad (nooit meer
dan de 8 procent van Musserts
NSB in 1935), verklaarde Zon
dergeld met een aantal argu
menten. Nederland nam van
wege zijn neutraliteitspolitiek
niet deel aan de Eerste Wereld
oorlog en kende daardoor geen
nederlaag (Duitsland) of gefru
streerde overwinning (Italië).
Bovendien had in vergelijking
met België, Frankrijk en de re
publiek van Weimar in ons land
het politieke stelsel „een uitge
sproken stabiel karakter" tus
sen de beide wereldoorlogen.
Ook oefende de anti-fascisti
sche opstelling van de zuilen en
het harde en repressieve optre
den van de overheid een mati
gende werking op het Neder
landse fascisme uit. Daarnaast
bestond er in Nederland geen
extreme nationalistische voe
dingsbodem. „Wij zijn er trots
op dat we niet nationalistisch
zijn. Onze nationale mythen
zijn tolerantie en neutraliteit.
Humanisten als Hugo de Groot,
Erasmus en Spinoza, die staan
voor ons Nederlandse nationa
lisme. En ons volk was geen mi
litaristisch volk".
Daarentegen ligt het Vlaamse
fascisme stevig verankerd in
het Vlaamse volk en de Vlaam
se nationalistische beweging.
„Tot de Tweede Wereldoorlog
was Frans de verplichte voer
taal in Gent en Brugge. Die
franstalige onderdrukking
heeft het Vlaamse fascisme van
het Vlaams Nationaal Verbond,
de latere Vlaamse Volksunie en
het recente daaruit voortgeko
men Vlaams Blok zijn legitimi
teit gegeven. Aanvankelijk lan
ceerde het Vlaams Blok ook zijn
aanval op de buitenlandse
werknemers in Antwerpen met
de redenering dat de Marokka
nen ën Algerijnen er Frans
spraken. Het Vlaams Blok
handhaaft oude Vlaamse eisen,
maar heeft er alleen een radi
caal racisme tegenover buiten
landse werknemers aan toege
voegd. Het is in Vlaanderen een
legitieme beweging, waar je se
rieus mee om moet gaan".
