Robert Long speelt met breedbeeld-tv Een musical voor de EO Houwing is de erfenis van Sonneveld waard In de voetsporen van jonge dansers Cultuur Ongewone zaken in 'Parelvissers' Leidse Courant woensdag 30 september 1992 Roemenen in concours jrdam Voor het vierde rd Flipse Concours, dat dit 18 ,oor het eerst internatio- 13,jS) zijn 34 pianisten inge- 20.; ven, van wie preciesde uit het voormalige Oost- Hkomt. Opvallend is de be- ^Belling uit Roemenië (ze- [eelnemers). Er hebben icht Nederlanders aange- 18.1 oncours duurt van 12 tot >t 31 oktober. Tijdens de worden de kandidaten ■id door het Koninklijk monisch Orkest van 5, deren onder leiding van res Octors. Het eerder Jr-„ 13 i armonisch Orkest moest •rzoek al begin vorig jaar en vanwege een geplande l!> (i drie prijzen beschikbaar )0, 15.000 en 10.000 gul een speciale prijs le uitvoering van de voor icours geschreven compo- an Peter-Jan Wagemans. jrzitter van de internatio- iry is Daniel Wayenberg. lorronden van het con- worden in de Rotterdam- neentebibliotheek gehou- anaf de halve finale wordt Ie Rotterdamse Doelen ge- rama niet kgenoeg •sum De nieuwe Ne- idse dramaseries 'Iris' 'Zonder ernst' V) zijn maandagavond, bij rt van het nieuwe televi- :oen, matig aangeslagen, met Monique van de Ven, iet meer dan 1,17 miljoen (9 maar werd met goed gewaardeerd. De y 'Zonder Ernst' haalde jkdichtheid van 8 (1,12 n kijkers). De waardering eze serie, met Ellen Vogel udy Labij, was duidelijk r: 6,9. nieuwe produkties had lijden onder het aanbod TL 4. 'Goede tijden slech ten' (2 miljoen kijkers), den voor het leven' (2,8 n), 'Beverly Hills' (1,5 n) en 'Lief en leed' (1,1 n) bezorgden de commer- ender een marktaandeel ,2 Ned. 1 werd goede met 25,9 Ned. 2 met en Ned. 3 met 9,8 ble- ïidelijk achter. De VPRO ■middeld 350.000 kijkers. Edgar Prijs Ir gesteld ore rdam Het voortbe- I ki van de Boy Edgar Prijs, iderscheiding op het ge- anjazz en geïmproviseer- ziek, is voor drie jaar ze- •steld. Door de VPRO is onsorovereenkomst gete st net de Stichting Jazz lacl iroviseerde Muziek in Ne- evefd. aroep ondersteunt daar- herdoopte VPRO/Boy Prijs met een bedrag van gulden. De winnaar van trombonist/componist van Manen, krijgt bo rn een plastiek van Jan e ril rs. Op 20 december wordt e prijs in het BIM-huis in rdam overhandigd, be ij deze samenwerking is drag van de prijs aanzien- mel irhoogd: de vorige win- Greetje Bijma, mocht in 15.000 gulden mee naar emen. Vorig jaar werd de PEj liet toegekend omdat de ng Jazz Geïmprovi- Muziek zich toen nog be- over een nieuwe opzet. TV VANAVOND, NED.3 VARA, 23.04-23.49: 'Voor mijn vrienden'. Muziekprogramma met Robert Long, Hetty Blok, Alfred van den Heuvel, Hans van der Wou de en Rob Goudeketting. Regie: Egbert van Hees. door Hans Piët Hilversum van Hees hoefde niet lang na te denken, toen hem de mogelijk heid werd geboden een muziek programma te vervaardigen op HDTV-formaat. De uitdaging eens flink te kunnen experi menteren met deze breedbeeld televisie, die maar langzaam uit de startblokken komt, leek hem heel spannend. „Ik wilde wel eens kijken wat je ermee kunt doen". Visueel levert het een wonder schoon resultaat op, omdat je als kijker wordt geconfronteerd met een uiterst rustig beeld en prachtige, scherpe kleuren. Jammer dat er maar zo weinig HDTV-toestellen in gebruik zijn. Vijf om precies te zijn. Het betekent dat eigenlijk niemand van de echte schoonheid van deze produktie kan genieten. Of misschien toch een klein beetje, want de VARA zendt het programma op HDTV-formaat uit. „Hoewel je dan boven en beneden een balk in beeld krijgt, kan het die verkleining wel hebben. De schoonheid blijft bewaard", aldus de regis seur. De enkele honderden mensen die een breedbeeld-ont- vanger hebben, kunnen van avond via TV Plus zonder bal ken van het nieuwe beeldfor maat profiteren, maar nog niet van de verfijnde beeldkwaliteit van HDTV. Wat de VARA op het scherm brengt, zijn negen liedjes van het album 'Voor mijn vrien den', dat Robert Long eerder dit jaar uitbracht. De presenta tor van het taalspelletje 'Tien voor taal' stond op een dag met een koffer vol ideeën bij Egbert van Hees voor de deur. De man die eerder Madonna en Prince in beeld bracht en in 1974 al eens samenwerkte met Long, zag wel iets in de samenwer king. Robert Long: „Wij zijn al lebei allergisch voor program ma's zoals 'BZN in Thailand'. Het moest dus een andere vorm krijgen". Robert Long schreef een flin terdun, maar (soms) grappig verhaaltje, waarin het gespro ken woord (door vertelster Het ty Blok) vloeiend aaneen wordt geregen met de liedjes die Ro bert zingt. Zo onstaat een soort musical-achtig hoorspel met beeld, een vorm die gemakke lijk door wat creatieve breinen bij de radio zou kunnen worden opgepikt voor verdere uitwer- king. Rare week Zowel Robert Long als Egbert van Hees omschrijven de opna me-periode als een rare week vol leuke experimenten. Door de nieuwigheid van het medium en de nog bestaande kinder ziekten heeft 'Voor mijn vrien den' niet die perfectie die we van Egbert van Hees zijn ge wend. Zo werden er wel erg veel figuranten gebruikt, vijfhon derd in totaal. Egbert: „Je hebt meer beeld te vullen, om er dan een mooie compositie van te maken gebruik je meer men- En dat was niet het enige, waar voor de regisseur een oplossing moest vinden. „Het monteren vergt veel meer tijd, de appara tuur, zoals de camera's, heeft grillige eigenschappen waar door je constant je ideeën moet bijstellen, de 'decors moeten er perfecter uitzien dan bij gewo ne tv-opnamen, omdat het beeld scherper is en er moet meer worden belicht. Om die laatste hindernis te nemen, hebben we op een gegeven mo ment een filmbelichter uitgeno digd. Eigenlijk is dat niet zó vreemd, want als je met HDTV 'Voor mijn vrienden' is een historische gebeurtenis, aldus Robert Long. werkt, ben je heel filmisch be zig. Er zit bij voorbeeld net zo veel diepte en contrast in". „Voordat ik aan deze klus be gon, die ik aannam omdat ik het spannend vond dit nieuwe me dium eens uit te proberen, heb ik goed geluisterd naar mensen die ervaring hadden met HDTV. De tip die ik kreeg, was bij voorbeeld dat ik niet te drif tig heen en weer moest schake len, maar als ik het nu terugzie is en Adonis auritshuis ig - Van 16 oktober tot 15 november wordt in auritshuis een schilderij in Venus-buste uit 1665 7A laesar van Everdingen \A ingesteld. Het werd vorig )or een anonieme gever it Mauritshuis geschon- let is voor het eerst dat zien is samen met zijn it, een Adonis-buste uit ichaelis-collectie in het alig stadhuis van Kaap- üe het museum in bruik- ieft. voor sitie De ontwerpers Jur- Jan Konings uit dam hebben met hun rp voor een tentoonstel- 'er 'Het Droste-effect' de Halsprijs voor tentoon- Jgsvormgeving gewon- hPö iMet het 'Droste-effect' de oneindige herhaling ÉN ?[d van een afbeelding in leelding. De term is ont- ian het bekende cacao- net de verpleegster van ins Halsprijs wordt elke ir uitgereikt en stelt de its in staat de tentoon- daadwerkelijk uit te Van 20 juni tot en met itember 1993 zal 'Het ■effect' te zien zijn in de aan de Grote Markt in CASINO, DEN BOSCH Musical 'Hello Dolly' door het Koninklijk Ballet van Vlaanderen. Tekst: Michael Stewart (naar 'The matchmaker' van Thornton Wilder)Muziek en liedteksten: Jerry Herman. Vertaling: Wim Lanckrock en Erik Strieleman. Choreografie: Yen Stolk. Kostuums: Erna Siebens. Regie: Anthony Cornish. Orkest o.l.v. Max Smeets. Met: Linda Lepomme, Gabriel van Landeghem, Bas Heerkens, Paul Maes, Marloes van den Heuvel, Hilde Weber e.a. Herhalingen: o.m. 23 t/m 25 oktober Utrecht (Schouwburg), 3 en 4 december en 4 t/m 6 januari Den Haag (Schouwburg) en 11 en 12 december Rotterdam (Zuidplein). door Frans Happel Tijdens de demi-finale van 'Hello Dolly' ging het zaallicht aan en deelden de spelers papie ren vlaggetjes uit aan het pu bliek. Om mee te zwaaien op het marstempo van 'As the pa rade goes by'. Het volle Bossche Casino, als een vrolijke padvin dersclub met die vlaggetjes be zig, was het aardigste moment van de avond. Het Ballet van Vlaanderen, dat toch een aantal interessante musicalprodukties heeft uitgebracht en er vorig seizoen zelfs in slaagde om 'Anatevka' nieuw leven te ge ven, gaat met haar versie van 'Hello Dolly' stevig op het ge zicht. Het was alsof we een avond lang een opname voor de EO bijwoonden. Keurig, o zo netjes, alle cliché's die denk baar zijn voor zo'n theaterspel met zang en dans waren op één lange rij gezet. Anthony Cornish is als regis seur een nieuwe naam. Welnu, vergeet die dan ook maar weer. Want het moet hem op de eerste plaats worden aangerekend dat deze Vlaamse 'Hello Dolly' ie dere spetter en spat mist. Toegegeven, het is niet de mak kelijkste musical. Er was inder tijd een groots opgezette bio scoopfilm en het talent van Bar- bra Streisand voor nodig om er spektakel van te maken. En het Ballet van Vlaanderen had de pech dat de aanvankelijke titel rolspeelster, Hanny Vree, er halverwege de repetities de brui aan gaf en artistiek leidster Linda Lepomme het karwei moest overnemen. Maar dat is geen verontschuldi ging voor het resultaat dat nu wordt gepresenteerd. Het ver haal rond koppelaarster Dolly foto Paul oe Backer Linda Lepomme als de koppelaarster Dolly en Gabriel van Landeghem als de rijkaard Vandergelder die aan de vrouw moet in de teleurstellende Vlaamse versie van 'Hello Dolly'. en de rijke nurks Horace Van dergelder wordt met een wel haast ongekende tuttigheid verteld. Linda Lepomme, ook als speel ster bepaald niet de eerste de beste in dit genre, etaleert con tinu het soort brave ondeu gendheid dat men normaliter alleen treft op theevisites waar stiekem een glaasje sherry tus sendoor is geslopen. Niks ge wiekst en alles veroverend. Er loopt een mevrouw rond die zo nu en dan wat kwink slaat en dat dan nog bovendien doet met een raar Amerikaans accent. Naast haar heeft Gabriel van Landeghem als Vandergelder zo weinig uitstraling, dat men zich in gemoede kan afvragen of deze acteur wel voldoende opge leid is. In de verdere dragende rollen valt alleen Marloes van den Heuvel op (we zagen haar ooit in 'Barnum'), omdat ze in ieder geval speelplezier overbrengt. Een wrakke vertaling en een rommelige choreografie doen tenslotte de deur geheel dicht. Alle goodwill die het Ballet van Vlaanderen tot nu toe heeft ge kweekt als musicalbedrijf, wordt met deze 'Hello Dolly' deerlijk afgeknabbeld. NEDERLANDSE FILMDAGEN door Renate van der Zee Utrecht - Wat is tien jaar in een mensenleven? In haar do cumentaires 'Stap voor stap' en 'De volgende stap', die tijdens de Nederlandse Filmdagen worden vertoond, geeft Marijke Jongbloed daar een beeld van. In haar eindexamenfilm 'Stap voor stap' (1980) portretteerde ze jonge leerlingen aan de bal letopleiding van het Koninklijk Conservatorium. Ze toonde het bloed, het zweet en de tranen; hoe deze kinderen worden ge keurd, hoe zwaar de opleiding is en hoe groot de teleurstelling wanneer ze te licht zijn bevon den. In haar nieuwe documentaire 'De volgende stap' laat ze zien wat er van sommige van die leerlingen is geworden. De bal lerina die carrière heeft ge maakt en danst in New York, de danser die na twaalf jaar klas siek ballet voor showdans kiest, de danseres die zich overgeeft aan de Chinese bewegingsleer t'ai chi. Maar ook de veelbelo vende leerlinge die haar carriè re heeft opgegeven om zich bij haar grote liefde in Barcelona te voegen, een kind te krijgen en met pijn en moeite toch weer terug te keren naar de dans. En de officier van justitie, die in de eerste film huilend de school moest verlaten, nu haar kan toor heeft tegenover het conser vatorium en de jonge leerlingen glimlachend gadeslaat. „In een volgend leven zal ik een goed li chaam hebben, lange benen en word ik een geweldige danse res", belooft ze zichzelf. Jongbloeds tweede documen taire is boeiend, maar vooral bij de gratie van haar voorgaande film. Het zijn de geportret teerde personen die de docu mentaire volledig moeten dra gen, en misschien is dat net niet genoeg. Kliniek Hetzelfde geldt voor 'Krassen', een film over jonge patiënten in de psychiatrische kliniek Bloe- mendaal, gemaakt door Ireen van Ditshuyzen. De jongeren die aan het woord komen, heb ben verschrikkelijke dingen meegemaakt, maar stralen des ondanks een bewonderens waardige kracht uit. 'Krassen' maakt indruk, niet door Dits- huyzens vaardigheden, maar vanwege de elledige situaties foto Concorde Film John Wood en Tilda Swinton in 'Orlando' van Sally Potter. waarin de hoofdpersonen zich bevinden. Wat de speelfilms op de Neder landse Filmdagen betreft: de slotfilm 'Orlando' van Sally Potter is onbetwist de beste produktie. Helaas niet gemaakt door een Nederlandse regis seur, maar wel met zeer veel denk ik dat er best best wat meer beeldwisselingen in had den gemogen". Historisch Robert Long noemt 'Voor mijn vrienden' een historische ge beurtenis. „Dit is de eerste Ne derlandse muziekspecial die op HDTV is opgenomen. Ik ben trots dat ik daaraan heb mogen meewerken". Voor de kijker biedt het een aangenaam verpozen. Niet meer, niet minder. Long zet in zang wat observaties neer, on der meer over het vluchtelin genprobleem, en voegt er hier en daar wat leuke woordspelin gen aan toe. Ondertussen gaat hij op een speelse manier met de koningin in de weer, waarbij hij haar op een liefdevolle ma nier in zijn armen sluit. Toch komt Robert ook behoorlijk cy nisch uit de hoek. Zo zet hij bij foto Fotobureau Dijkstra voorbeeld een perfecte imitatie van Queen-zanger Freddie Mercury neer in 'Kijk'. 'Je overleeft het leven nooit', zingt Long terwijl hij als de huisvrouw-met-stofzuiger de Queen-videoclip 'I want to break free' nieuw leven in blaast. Het is een van de verras sende wendingen die deze wat trage, maar mooie produktie de moeite van het kijken waard maakt. CABARET PEPIJN, DEN HAAG Qoos Houwing met liedjesprogramma 'Ode aan Wim Sonneveld'. Piano: Jacco Lamfers. Licht: Reier Pos. Techniek: Han Makkinje. Vormgeving: Metamorfose. Herhalingen vanavond, 5 en 6 oktober, 22 en 23 december in Pepijn, daarna tournee. door Rob Vermeulen Op vertolkers van incidentele liedjes na heeft nooit eerder een cabaretier het oeuvre van Wim Sonneveld durven aanraken. Het niveau van die artistieke nalatenschap, samen met de al gemeen beleden eerbied voor zijn meesterschap, maakten een eerbetoon in brede zin tot nu toe bijna onmogelijk. Daar is nu eindelijk verandering in ge komen. Coos Houwing, Hage naar, dansep, acteur, ex-foto model, zingende ober en nog zo het een en ander, toont zich in zijn 'Ode aan Wim Sonneveld' een waardig erfgenaam. Misschien wel de moeilijkste beslissing die Houwing tijdens zijn langdurige voorbereiding moest nemen, was de keuze van de plek waar hij moest gaan staan. Zo dicht mogelijk bij Son neveld of op veilige afstand? Imiteren of interpreteren? Het risico lopen van een slechte ge lijkenis, of zich de gevaarlijke vrijheid veroorloven van een al gauw te ruime opvatting? Coos Houwing vermeed het al te grote gevaar van de conferen ces en liet zich in de eerste plaats leiden door zijn bewon dering en liefde voor Sonne- velds liedjes. Hij neemt ruimte voor zichzelf, maar komt met die opstelling toch heel dicht bij Sonneveld uit. Dat komt ook door zijn stem, die van nature al die messcherpe dictie en thea trale draagkracht heeft waar mee zijn voorbeeld school maakte. Zelfs kan hij bijna die werkelijk onnavolgbare accent- wisselinkjes aan in 'Het hondje van Dirkie' en brengt hij Nikke len Nelis andermaal realistisch tot leven. Het is vooral in de nummers die hem persoonlijk raken - 'Dat wij verschillen van elkaar', 'Moeder' - dat Coos Houwing ook vocaal wat meer op eigen benen komt te staan. Daar zijn overigens niet per se serieuze teksten voor nodig. In 'Tea room-tango' en 'Margootje' komt de pret evengoed van Houwing. Het dametje uit Ma- durodam zit dan wel op de Vim, maar fluistert niettemin eigen wijs 'Coos' vanuit zijn binnen zak. Dat première-zenuwen in Pe pijn gisteravond een paar nood situaties veroorzaakten, zij Coos Houwing vergeven. Ze werden trouwens goed opge vangen, ook door Jacco Lamfers die de meest perfecte pianist is die een cabaretzanger zich wen sen kan. Het is te hopen dat de verspreide avondjes Pepijn de komende maanden voldoende voorbereiding zijn om daarna wat grotere zalen in te gaan. Houwing heeft zijn nek flink uitgestoken, is door alles heen integer gebleven en verdient nu groot succes. OPERA Nederlandse hulp. Niet alleen heeft Matthijs van Heijningen gefungeerd als coproducent, is er Nederlands geld in gestoken en speelt Thorn Hoffman de rol van stadhouder Willem III; het duo Ben van Os en Jan Roelfs is verantwoordelijk voor de oog verblindende art direction die een wezenlijk onderdeel vormt van de film. 'Orlando' vertelt het verhaal van een onsterfelijke jongeman die in de loop der tijd in een vrouw verandert. Van Os en Roelfs, bekend door het werk dat ze voor Peter Greenaway deden, zijn met humor en fines se te werk gegaan. Elk tijdperk heeft een eigen pa let: de zeventiende eeuw is warm, vol rood en goud; de achttiende eeuw daarentegen koeler, voorzien van zachte pas teltinten. Onvergetelijk zijn de scènes op de bevroren Thames: allerlei tinten blauw maken 'The great frost' tot een wreed sprookje. Op het gebied van de speelfilm is het aandeel dat Van Os en Roelfs aan 'Orlando' hebben ge leverd het beste voorbeeld van Nederlands kunnen tijdens deze Nederlandse Filmdagen. MUZIEKTHEATER, DEN HAAG Opera Forum met 'De parelvissers' van Georges Bizet. Solisten: Monique Krüs (Leila), Adrian Martin (Nadir), Patryk Wroblewski (Zurga) en Patrick Vilet (Nourabad). M.m.v. Forum Operakoor, Forum Filharmonisch, het geheel o.l.v. Cyril Diederich. d00r adriaan hager Wie kent het niet, dat duet uit 'De parelvissers?' Zo'n mee- zing-melodie die nog dagen na een voorstelling van deze Bizet- opera in de oren blijft doorklin ken. Ook gisteravond in het Muziektheater tijdens de twee pauzes van de voorstelling door Opera Forum liep menigeen 'Oui, c'est elle, c'est la déesse plus charmante et plus belle' te zingen of te fluiten. Bizet moet zelf ook bijzonder gelukkig zijn geweest met zijn vondst, steeds weer komt de melodie in zijn opera terug. Toch had zijn pennevrucht wei nig succes, ook vandaag de dag gaat menig operahuis aan de partituur voorbij. Niet bij Fo rum. Bij deze opera-instelling, inmiddels aan het laatste sei zoen begonnen, stond 'De pa relvissers' vanaf de opmaat in 1955 regelmatig op het reper toire. Het libretto van de heren Cor- mon en Carré is ronduit een zoetelijke draak. Criticus Ber nard Shaw wijdt in zijn recensie uit 1889 enkele regels aan de in houd van de opera en vat het ge heel samen met: 'Dat is alles'. De vrienden Nadir en Zurga be minden beiden de priesteres Leila, maar zij besluiten het verleden te vergeten. Met het, vergieten van bloed zweren zij eeuwige vriendschap. Maar wat is vriendschap vergeleken bij liefde? Nadir en Leila, die eens de kuisheidsgelofte heeft afge legd, ontmoeten elkaar op nieuw. Helaas, zij worden be trapt door de hogepriester Nou rabad en het volk beslist dat zij de doodstraf verdienen. Ook Zurga wil wraak. Maar op het moment dat hij Leila herkent aan het parelsnoer, dat hij haar ooit heeft geschonken als dank voor het feit dat zij hem als vluchteling heeft verborgen, wil hij Nadir en Leila toch red den. De uiteindelijke afloop blijft wat vaag. Om Shaw nog eenmaal te citeren: 'Dat is al les'. Dracula In de regie van Corina van Eijk zitten wat ongewone zaken. Zo schildert ze de afzichtelijke ho gepriester als een Dracula, laat enkele vissers meedoen aan het record paalzitten en bereikt door de statische opzet in de eerste akte het toppunt van ab solute verveling. Met Desirée Verstraete (decors), Heieen Heintjes (kostuums) en Tinus Holthuis (lichtontwerp) onder streept zij de gehele voorstel ling door dat het publiek kijkt naar een vreemde wereld, een wereld in de sfeer van 'Duizend en eén nacht'. Daar kan alles, ook wat niet kan en wat niet lo gisch of begrijpelijk is. Want dat is toch het geheim van een sprookje? Draagkracht Een psychologisch drama be heerst het leven van priesteres Leila. Een kuisheidsgelofte af gelegd hebben en dan toch ver liefd worden. De Nederlandse sopraan Monique Krüs maakte gisteravond duidelijk dat wij daaraan niet te zwaar moeten tillen. Zij doet het ook niet, ten minste, zij maakt het niet dui delijk. Dat neemt niet weg dat zij fraai zong, al had haar stem te weinig draagkracht om de rol de nodige allure te verlenen. De Nadir van Adrian Martin en de Zurga van Patryk Wroblewski waren beiden niet onverdien stelijk, in het duet zelfs bijzon der klankrijk. Patrick Vilet moest de vreemsoortige rol van Nourabad zingen, een wel bij zonder ondankbare taak. Het Forum Operakoor deed het voortreffelijk. Dirigent Cyril Diederich (hy moest op korte termijn invallen) hield het Fo rum Filharmonisch in de or kestbak en de solisten op het podium op voorzichtige wijze goed bijeen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1992 | | pagina 13