CDA: familie
buitenlander
pas na vijf
jaar welkom
Gevolgen neerstorten
van F16 vallen mee
PvdA wil onderzoek naar behoefte bijzondere scholen
li
ELSEVIER
deGDEN
HN
Binnenland
Celstraffen en boetes
geelst in Urker fraude
Kritiek op werkwijze
marechaussee Schiphol
UIT DE WEEKBLADEN
Bezonken wijshek
Tegen racisme
Een deelnemer aan de
Lange Mars tegen
Racisme en voor Gelijke
Rechten, die deze week in
verschillende steden in
Nederland is
georganiseerd, heeft een
anti-nazi sticker op zijn
hoofd geplakt. Gisteren
werd het Nederlandse deel
van deze mars bij de
grenspost Begh
afgesloten. De tocht zal in
Duitsland en andere
Europese landen worden
voortgezet.
FOTO: ANP
Vrouwen na sterilisatie
toch zwanger geworden
WINTERSWIJK Vier vrouwen die zich tus
sen augustus 1990 en september 1991 in het
Streekziekenhuis Koningin Beatrix in Winters
wijk hebben laten steriliseren, zijn inmiddels
toch zwanger geworden. De vier zijn in één be
paalde operatiekamer behandeld do.or een intus
sen gepensioneerde gynaecoloog. De directie van
het streekziekenhuis heeft gisteren toegegeven
dat er bij de sterilisaties kennelijk fouten zijn ge
maakt. Op een totaal van 75 gesteriliseerde
vrouwen is vier zwangere vrouwen (5 procent)
veel hoger dan het landelijk gemiddelde van fou
tief uitgevoerde sterilisaties. Dat ligt tussen de
0,3 en 0,5 procent. Bij het ziekenhuis acht men
het niet uitgesloten dat de apparatuur die bij de
sterilisatie is gebruikt, heeft gefaald. Die appa
raten zijn inmiddels vervangen.
ZWOLLE Wegens fraude op de tweede visafslag in Urk heeft of
ficier van justitie mr. Van Zevenbergen-Joele gisteren voor de
rechtbank in Zwolle tegen vijftien verdachten uit Urk en Den Hel
der gevangenisstraffen van zes tot twaalf maanden geëist, plus een
bedrag van 1 miljoen gulden aan boetes.
De mannen wordt verweten fraude met logboekformulieren en
uitbetalingsfacturen te hebben gepleegd en te hebben deelgeno
men aan een criminele organisatie. De eis van het openbaar minis
terie volgde aan het eind van de derde en voorlaatste dag van het
proces wegens de visserij-fraude in Urk. Gisteren moesten vijftien
van de negentien verdachten zich verantwoorden voor hun aan
deel aan de onregelmatigheden in 1990. Vandaag volgden de laat
ste acht van dfe in totaal 39 zaken. De rechtbank doet uitspraak op
5 oktober.
Idoor
DICK VAN RIETSCHOTEN
DEN HAAG - De CDA-frac-
tie in de Tweede Kamer vindt
dat buitenlanders pas vijf
jaar na legale vestiging in
Nederland het recht moeten
krijgen om gezinsleden te la
ten overkomen. Dit zei CDA-
kamerlid Jan Krajenbrink
gisteren na afloop van het de
bat over de integratie van
minderheidsgroepen.
Momenteel kan elke buitenlan
der zodra hij een definitieve
verblijfsvergunning bezit zijn
gezinsleden naar Nederland
halen. Doorgaans is dat al bin
nen een jaar na aankomst in
Nederland mogelijk. Verder
gelden alleen de voorwaarden
dat de buitenlander moet be
schikken over een vast inko
men of een vaste uitkering en
over huisvesting die geschikt is
voor meerdere personen.
,,Een termijn van vijfjaar ver
blijf in Nederland lijkt me rede
lijk", aldus Krajenbrink, „om
dat die ook geldt bij aanvragen
voor het verkrijgen van het Ne
derlanderschap. In de ons om
ringende landen geldt al heel
lang een wachttijd voor gezins
hereniging. In Duitsland be
draagt die zelfs acht jaar".
De voorgestelde termijn moet
volgens het CDA ook gelden
voor de overkomst van huwe
lijkspartners uit het land van
herkomst naar Nederland. De
fractie wil daar bovendien nog
een extra voorwaarde aan ver
binden: zowel de hier wonende
partner als de aanstaande bruid
of bruidegom uit het buitenland
moeten minstens 18 jaar zijn.
„Hiermee kun je al dan niet ge
dwongen kinderhuwelijken
enigszins voorkomen", meent
Krajenbrink.
In het het kamerdebat over de
integratie van minderheden
drongen de woordvoerders van
CDA, WD en de kleine christe
lijke partijen eensgezind aan op
verscherping van de regels voor
gezinshereniging en gezinsvor
ming. Jaarlijks komen door de
immigratie van gezinsleden en
door huwelijken circa 40.000
nieuwe buitenlanders in Neder
land wonen. De PvdA, D66 en
Groen Links wezen aanscher
ping van de eisen voor over
komst zonder meer af. „Het ge
zinsleven is voor mij zo iets
hoogs dat ik daar niet aan wil
komen", zei PvdA-kamerlid
Apostolou gisteren, maar hij
voegde er wel aan toe te willen
discussiëren over eventuele
problemen rond gezinshereni
ging en -vorming.
Minister Dales (binnenlandse
zaken) was het geheel met Apo
stolou eens. Zij hield de Kamer
voor dat het kabinet op dit mo
ment niet van plan is het be
staande beleid te wijzigen. Wel
beloofde zij dat het kabinet bin
nenkort een brief over alle as
pecten van gezinshereniging
en vorming aan de Kamer wil
sturen.
Volgens de CDA'er Krajen
brink zullen in die brief wel de
gelijk voorstellen voor verande
ring staan. „Minister Dales
mag dan wel zeggen dat het ka
binet geen wijzigingen wil, ik
weet heel zeker dat het kabinet
al enige tijd met deze materie
aan het stoeien is", zei hij na af
loop van het debat. „Het punt is
alleen dat het kabinet over deze
zaak nog niet is uitgediscus
sieerd. Maar dat zijn mijn frac
tie en de PvdA-fractie ook nog
niet".
Een omstreden onderwerp, zo
wel in het kabinet als in de Ka
mer, is volgens Krajenbrink de
inkomenseis. Mag je aan een
buitenlandse man die z'n
vrouw en kinderen naar Neder
land wil halen de eis stellen dat
hij minimaal een x-bedrag (bij
voorbeeld 35.000 per jaar)
verdient? De PvdA-fractie is
daar fel op tegen. Voor Krajen
brink hoeft die eis ook niet te
worden ingevoerd, maar er zijn
partijgenoten van hem die daar
heel anders over denken. Over
de vijfjarentermijn en de leef
tijdseis is de CDA-fractie het
echter al geheel eens.
Een koe nadert voorzichtig de
romp van de F16 die gisteren in
Friesland neerstortte. De piloot
wist zich met de schietstoel te
redden.
FOTO:ANP
DEN HAAG Bij het neer
storten gistermiddag van een
F16 van de Koninklijke
Luchtmacht in Friesland, is
een automobilist gewond ge
raakt. De man werd met
brandwonden opgenomen in
een ziekenhuis. De piloot van
het vliegtuig bleef onge
deerd.
De F16, een jachtvliegtuig, was
afkomstig van het 322ste squa
dron dat gelegerd is op de basis
Leeuwarden. Kort na de start
stortte het vliegtuig door nog
onbekende oorzaak neer in een
weiland tussen de plaatsjes
Arum en Lollum. De piloot kon
zich met de schietstoel redden.
De automobilist liep de verwon
dingen op toen brandende brok
stukken op zijn voertuig te
recht kwamen.
Doordat het jachtvliegtuig net
was opgestegen, was er volgens
een woordvoerder van het mi
nisterie van defensie „een aar
dige hoeveelheid kerosine" aan
boord. Een zegsman van de
brandweer in Friesland liet we
ten dat er rond de plaats waar
de F16 neerstortte, enige
brandjes waren ontstaan die
snel doofden.
Een F16 heeft behalve de kero
sine ook ongeveer 20 liter hy
drazine aan boord. Deze brand
stof wordt gebruikt om noodag-
gregaten, ook in bijvoorbeeld
ziekenhuizen, op te starten als
het elektrische systeem uitvalt.
De stof is giftig, maar „neutrali
seert snel als het met de buiten
wereld in contact komt". On
derzoek wees later uit dat er
geen hydrazine was ontsnapt
uit de tank.
De F16 had volgens Defensie
scherpe munitie voor het boord-
kanon aan boord. „De lucht
macht is bezig die bij elkaar te
rapen voordat andere mensen
die levensgevaarlijke patronen
in handen krijgen".
Het is dit jaar al de vierde keer
dat een F16 is neergestort.
Eerder gebeurde dat in de
Noordzee ten noordwesten van
Vlieland, in Canada (Goose
Bay) en in de wijk Hasseleres in
de Overijsselse gemeente Hen
gelo. Het was de 27ste F16 die
de luchtmacht sinds de inge
bruikneming in 1979 verloor.
Luisteren
AMSTERDAM De Koninklijke Marechaussee op Schiphol
maakt zich volgens de Vereniging Vluchtelingenwerk schuldig aan
systematisch onrechtmatig handelen door regelmatig vluchtelin
gen die op de luchthaven arriveren niet in de gelegenheid te stellen
een asielverzoek in te dienen.
Ze worden geweigerd, teruggestuurd of zelfs mishandeld. De han
delwijze van de marechaussee is volgens de vereniging in strijd
met de wet en met diverse internationale verdragen.
Een en ander staat in het rapport 'Geweigerd op Schiphol', waar
van het eerste exemplaar vanmiddag werd overhandigd aan W.
Swildens (PvdA), voorzitter van de vaste kamercommissie voor
justitie.
In het rapport doet de vereniging een dringend beroep op staatsse
cretaris van justitie A. Kosto om serieus aandacht te besteden aan
de „wantoestanden op Schiphol, omdat de klachten over de mare
chaussee te talrijk zijn om ze zonder gedegen onderzoek af te doen
als kennelijk ongegrond".
De Rotterdamse
burgemeester Bram
Peper en Prins Bernhard
luisteren belangstellend
naar de voorzitter van de
Stichting Het Zeilend
Zeeschip, D. Dragt. Zij
woonden gisteren de
jaarlijkse
aandeelhouders
vergadering van de
Stichting bij. Op de
achtergrond het
clubgebouw van de
Koninklijke Roei- en
Zeilvereninging De Maas.
DEN HAAG De verzuiling
in het onderwijs vertoont,
vergeleken met andere secto
ren in de maatschappij, voor
oorlogse verhoudingen. De
volledige bekostiging door de
overheid is in sommige geval
len de enige reden dat be
paalde zuilaire scholen nog
bestaan. Om de werkelijke
behoefte aan bijzonder on
derwijs te toetsen, zou elke
tien a vijftien jaar een onder
zoek moeten komen naar de
voorkeur van de ouders.
Dit stellen de PvdA-Kamerle-
den Netelenbos en De Cloe in
een rapport over autonomiever-
groting in het basis- en voortge
zet onderwijs. Volgens beide
Kamerleden draagt de ook door
hen voorgestane autonomiever-
groting voor scholen en school
besturen het risico in zich dat
„de huidige status quo tussen
de zuilen wordt voortgezet".
Maar het is volgens de PvdA on
denkbaar dat de komende de
cennia de voorkeur van ouders
zich niet zal wijzigen. Het aan
bod aan bijzonder onderwijs
zou daarom beter afgestemd
moeten worden op de vraag.
Omdat er vermoedelijk de ko
mende jaren veel minder nieu
we scholen gebouwd zullen
worden als gevolg van een afne
mend geboortecijfer, kan dit lei
den tot het „omzetten" van be
staande scholen in een andere
denominatie. Anders zouden,
door in het verleden verkregen
rechten, „nieuwe groepen geen
of nauwelijks gebruik kunnen
maken van het grondwettelijk
recht van vrijheid van onder
wijs", aldus het rapport.
Volgens Netelenbos en De Cloe,
die nadrukkelijk stellen voor
stander te zijn van vrijheid van
onderwijs, is er een te geringe
bereidheid onder andere voor
standers het onderwijs èan te
passen aan de eisen van deze
tijd. Bovendien wordt artikel 23
van de grondwet, waarin de
vrijheid van onderwijs staat ge
garandeerd, door die voorstan
ders „niet altijd even conse
quent geinterpreteerd". Zo zien
die voorstanders nogal eens
over het hoofd dat in artikel 23
ook staat dat „in elke gemeente
van overheidswege voldoende
openbaar algemeen vormend
lager onderwijs wordt gegeven
in een genoegzaam aantal scho
len". „Feitelijk is dat bepaald
niet het geval, maar dan wordt
niet de conclusie getrokken dat
in strijd met de grondwet wordt
gehandeld", aldus de PvdA-ka-
merleden in het rapport.
De CDA-fractie in de Tweede
Kamer heeft inmiddels laten
weten niets te voelen voor een
periodieke peiling naar de be
hoefte aan bijzonder onderwijs.
„Het is in de eerste plaats het
schoolbestuur dat de identiteit
van een school bepaalt en dat
moet zo blijven", zei CDA-ka-
merlid van der Camp vanmor
gen. Ook heeft hij kritiek op het
PvdA-voorstel om de bemoeie
nis van het rijk met het onder
wijs te verminderen ten gunste
van de lokale overheid. „Wij
zien liever een overdracht van
bevoegdheden van het rijk aan
Hp <5phr»nlhpstiirpn" aldus vari
de Camp.
Tijdens de presentatie van hun
rapport herhaalden Netelenbos
en De Cloe de PvdA-wens de zo
genoemde overschrijdingsrege
ling af te schaffen. Volgens deze
regeling hebben bijzondere
scholen recht op dezelfde inves
teringen als die in openbare
scholen worden gedaan. De
Cloe: „Die regeling leidt tot no
deloze versnippering van gel
den en een terughoudend beleid
van gemeenten bij investerin
gen. Want als je iets aan die ene
school geeft, ben je ook ver
plicht het aan die andere scho
len te geven. Daar schrikken
gemeenten dan van terug".
HP/De Tijd doet - met onder
meer Cyrano, Van Amels-
foort, filosoof Jaap van Heer
den, Maarten IMaartje 't
Hart, Kohl en Abimael Gu
zman - heel persoonlijk aan.
HN heeft het over lachen en
het kind in kinderboeken
schrijver Jacques Vriens. VN
meldt dat ons zaad achteruit
holt. Kwalitatief dan. In Else
vier aan aardige onderwer
pen geen gebrek. De Groene
pakt uit met György Konrads
bezonken wijsheid.
HI>DETIJD
Voor een prettig 'licht' begin
kan het best meteen worden
doorgebladerd naar pagina
44. Daar schittert filosofisch
commentator Jaap van Heer
den met zijn „ironische bou
tades", een mooie uitdruk
kingvoor 'min of meer geesti
ge uitingen van mishagen'.
Hij is de ex van wijlen Renate
Rubenstein, treedt wekelijks
'op in het radioprogramma
'De ronde tafel' en schrijft
maandelijks in NRC Handels
blad luchtig getoonzette
„mini-essays" over zorgelijke
kwesties. Hij spaart proviso
rische pamfletten, die hij zo
nodig van een abri peutert, en
beschouwt zichzelf als een
ouwehoer op niveau. Aanlei
ding voor het interview is zijn
onlangs uitgebrachte bundel
'Het vreemde in de blik van
Jean-Paul Sartre'
Serieuzer gaat het toe in het
interview met Marius van
Amelsfoort, staatssecretaris
van financiën. Hij is met zijn
62 jaar 'bewindsman op leef
tijd'. „Je geheugen wordt
minder - soms vergeet je ook
de dagelijkse dingen", bekent
hij. Maar ook zegt hij dat hij
in zijn derde ronde als staat
secretaris regelmatig een déja
vu-gevoel heeft. Hij betreurt
het dat detaillisme in de
Tweede Kamer een „algeme
ne instelling" is geworden.
Bloedserieus is het dovende
vuur van Lichtend Pad, de
Peruaanse guerrilla-bewe
ging, na de arrestatie van lei
der Abimael Guzman. Hij had
talloze bijnamen en er is der
tien jaar jacht op hem ge
maakt. Frank Westerman
mag kond doen van zijn niet
bijzondere persoonlijke noti
ties.
„Alles over de toekomst yan
de testis", meldt VN stoer in
de inhoudsopgave. Aanlei
ding is dat Deense onderzoe
kers bezorgd zijn over het
menselijk sperma. Da's nog
niet alles, want het schijnt
dat de laatste tijd steeds va
ker teelballen niet indalen of
door kanker worden aange
tast en dat penissen splijten.
Rob Sijmons zocht de Deense
onderzoekers op en babbelde
over sperma, DES-zonen,
PCB's en andere mRieugiffen
en te warm en te strak opge
borgen teelballen. Er is geen
reden voor paniek. Het argu
ment dat een luttele zaadcel
goed is voor een bevruchting
blijft overigens van kracht.
Ons zaad holt weliswaar ach
teruit, met het Nederlandse
leger loopt het zo'n vaart
niet. De Tweede Kamer ziet
afschaffing van de dienst
plicht wel zitten. De commis
sie Meijer, die volgende week
haar ideeën daarover in de
publiciteit zal brengen, denkt
daar volgens Leonard Orn-
stein echter anders over. Hij
neemt alvast een voorschotje
door te melden dat de dienst
plicht volgens Meijer c.s. ne
gen maanden moet worden.
Ter Beek wordt door hem in
staat geacht dat advies door
de Kamer te loodsen.
(Jonge) literatuurliefhebbers
worden bediend met een bij
drage over de woningen van
James Joyce in het Ierse Dub
lin en een bijlage over onder
meer jonge auteurs, het let
terkundig museum, eetbare
gedichten en de literaire kri
tiek.
Bill Clinton op de cover bla-
zewnd op een tenorsax, stug
volhoudende rokers, datsja's,
niet-blanke politie, de Bijl
mer, seks in China; afscheid'
van Michel van der Plas en de
bij Elsevier immer omvang
rijke afdeling economie. Veel
aardige onderwerpen. En de
uitwerking ervan?
Bill Clinton valt tegen. Een
biografie vol ouwe koek,
waarbij aan het slot nog gauw
'De andere toon van Bill Clin
ton' wordt aangestipt. Ver
volgens worden in 'Clin|
versus Bush' van twa
kwesties aangegeven
voor plannetjes beide prt
dentskandidaten hebben.
Nee, dan is het interview n
scheidend Elsevier-redactf
Michel van der Plas aardi§
Hugo Camps interviewdee
gevoelig man. Maar wati
je, altijd heeft de dichter
hem gezeten. Journalist
bedrijven is ober spet
vindt hij. Dienen. Het ise
portret geworden vol nos
gie met een 'maatschappe
weeskind'. Hij baalt en
dat kardinaal Simonis
hem tot op de dag van v
daag kwalijk neemt dat hij
1963 een relativerend bj
schreef over de katholi
zuil tussen de beide were
oorlogen. Van der Plas bl
als medewerker aan Elsev
verbonden.
De politie wordt steeds kle
rijker: om de korpsen een
tere afspiegeling te laten i
van de samenleving werfl
als een bezetene allochto
Maar het gaat daarbij iets
goed, meent Elsevier,
blanke Hollandse sollicit
ten zit men niet echt te wa
ten.
Het drieluik over en met
örgy Konrad - „Boegbi
van het nieuwe Hongar
en „antipoliticus" - bej
met het Groenprofiel. Frai
het interview met hem o
de omwenteling, Joegosla
oorlog, Europa, Amerika
collega Havel. Antoine Ve
zette ten slotte de boe
'Tuinfeest' en het onlangi
vertaling uitgekomen 'Me
da en Dragoman' achter
kaar. 'Melinda en Dragon
is het vervolg op 'Tuinfei
Verbij analyseerde de' t<
niek waarmee Konrad zijn
mans schreef.
Orania heeft bezoek ge
van De Groene. Vriendel
gastvrij en uiterst belj
werden Eric Arends en Be
ce Breure ontvangen in
blanke thuisland in Z
Afrika, waar 400 blai
vechten voor een eigen
kaanse staat, gezuiverd
zwarten en kleurlingen,
ontvangst „is ook precies
weerzinwekkende". Zoi
agressie, alsof het de gewi
ste zaak van de wereld is
zwarten en kleurlingen ui
sluiten, wordt hard gewi
aan „die kern van die I
kaanse Vrijstaat". Doel is
Vrijstaat die een groot i
van de westelijke en nooi
lijke Kaapprovincie besl
Politicoloog Wim Booyse
Pretoria gelooft niet dat
nia en de vrijstaat uit de i
komen.
Liefhebbers van Slauer
en/of Nederlandse literat
in het algemeen mogen E
Zwaaps voorbeschouwing
de binnenkort te verschijj
correspondentie van Sla|
hoff - „de gedoemde
Juan van de Nederlaii
Letterkunde" - aan zijn j
te jeugdliefde Heieen I
Ris Lambers.
In het omslagartikel wc
ingegaan op „de grote ver
sing van Rome: Israël",
botert niet tussen de Hei
Stoel en het Beloofde Lc
HN gaat in op het waarom
is weliswaar een bilatei
werkgroep die de betrekl
gen moet normaliseren, m
over het op korte termijn a
knopen van diplomati
banden hoeven we ons
gens HN geen illusies te
ken.
„Ik denk dat ik rond het ai
ste jaar zit, een leeftijd wi
op je de wereld begint te
kennen". Geen taal die 1
te komen uit de mond van
kind van acht. Klopt. "V
Jacques Vriens, volwas
kinderboekenschrijver is
kindertijd erg dichtbij ah
kinderboeken schrijft,
schreef dit jaar het kin
boekenweekgeschenk, i
leiding voor HN om hei
interviewen. De beoorde
is sinds zijn kindertijd ve
derd. „Als ik een oj
schreef, zette de onderw
er meestal onder: leuk
haal, jammer van de taal
ten. En dan kreeg ik een
ofzo".
Hoogleraar dierfysiologie
van Hooff komt aan
woord over de vraag: waai
lachen we? Dus niet altijd
dat we uiting moeten g<
aan onze grote lol. Lache
niet alleen biologisch
paald. Voorbeeld is het (i
geleerde) gedrag van Ja]
ners bij een begrafenis. 1
driet uiten is in Japan
done en dus zetten ze bij
voorbeeld een begrafenis
blij gezicht. Camouflage.
