Weer diplomatieke banden
tussen Vaticaan en Mexico
STERFT VAN
DE HONGER
Religieus fanatisme in Bosnië neemt steeds meer toe
Geestelijk Leven/ Opinie
Babyfabriek
'Antisemitische ideologieën
groter gevaar dan incidenten'
COMMENTAAR
§T £cldóc0otnont
21A
Leidse Courant
dinsdag 22 september 1992
Italiaanse exorcisten slaan alarm
ROME De rooms-katholieke exorcisten in Italië
hebben alarm geslagen bij hun bisschoppen. De af
gelopen 15 jaar is het aantal gevallen van echte of
vermeende bezetenheid fors toegenomen. Vooral
„satanische rock" is de boosdoener, schrijven de
duiveluitdrijvers in een brief.
Deze keiharde muziek, met al dan niet verborgen
duivelse boodschappen en rituelen, bevordert be
paalde vormen van bezetenheid, weet pater Ga-
briele Amorth inmiddels.
Hij is een van de vijf officiële exorcisten in het bis
dom Rome. Dat aantal is volgens hem veel te laag;
elke parochie zou zijn eigen duiveluitdrijver
moeten hebben. Pater Amorth heeft naar eigen
zeggen al ongeveer 20.000 gevallen van bezeten
heid behandeld, waaronder 74 ernstige. Vooral jon
geren tussen de 18 en 25 jaar behoren tot de risico
groep, maar ook mensen van 40 tot 45 jaar lopen
gevaar.
Lutheranen klagen over „terugval" in dialoog met RK Kerk
Tot ons tiende jaar zijn
we allemaal genieën.
MADRAS De Lutherse Wereldfederatie heeft over
een „terugval" in de dialoog met de Rooms-Katholie-
ke Kerk geklaagd. In enkele documenten van het Vati-
caan wordt meer de nadruk op de eigen identiteit ge
legd dan op de eenheid in het geloof.
De LWF zegt dit in een gisteren uitgegeven verklaring ter
gelegenheid van het feit dat 25 jaar geleden de luthers-ka-
tholieke dialoog werd begonnen. De raad (algemeen be
stuur) van de LWF vergadert dezer dagen in Madras, In
dia. Er is volgens de LWF een nieuwe spiritualiteit nodig
die wordt gekenmerkt door „oecumenische openheid en
belangstelling voor elkaar". Zowel bij de lutheranen als bij
de rooms-katholieken is echter een heropleving merkbaar
van theologische opvattingen die een belemmering voor de
oecumenische dialoog zijn. De LWF heeft vooral kritiek op
de officiële Vaticaanse reactie op het rapport van de inter
nationale anglicaans-RK commissie (ARCIC II) en op de
recente brief van kardinaal Ratzinger over de kerk als com-
munio (gemeenschap). In deze documenten is niets terug
te vinden van 25 jaar oecumenische dialoog, aldus de LWF.
De brief van Ratzinger ademt zelfs „een andere geest" dan
die welke in vele gesprekken tussen lutheranen en rooms-
katholieken heerst. Desondanks is de onderlinge verhou
ding in de afgelopen 25 jaar aanzienlijk verbeterd. Op vele
niveaus is samenwerking mogelijk. De visie van de zichtba
re eenheid der kerken mag ondanks de „terugval" niet
worden opgegeven. Daarom pleit de LWF voor voortzet
ting van de dialoog met het Vaticaan. LWF wil meedoen
aan de oprichting van een oecumenische informatiedienst
(ENS).
Echt geluk heeft te maken
met „zijn",
niet met „hebben".
door JOKE FORCEVILLE
Het stond er duidelijk. In NRCI/Handelsblad (29-8-
'92): De babyfabriek. Nee, ik neem dat die krant niet
kwalijk: de journaliste, Michèle de Waard, die de
meer dan paginagrote bijdrage schreef, evenmin.
Schokkend vond ik het wel. Schokkend, al heb ik er
nauwelijks iets in gelezen, waarvan ik niet al weet
had. Maar, als de lezer, zoals daar, eens alles wat
zich afspeelt in de medische techniek van de
voortplanting op een rij krijgt voortgezet, moet hem
de schrik toch wel om het hart slaan!
De vrouw die tot haar groot verdriet onvruchtbaar
blijkt. Die andere die lang, al te lang, het nemen van
een kind heeft uitgesteld, omdat ze een slimme meid
is geweest, op haar toekomst voorbereid, een
belangrijke functie vervult, nog verder in haar
carrière wil, en tot de ontdekking komt dat met het
verlopen der jaren de vruchtbaarheid afneemt, bij
wie het zwanger worden dan tenslotte niet lukken
wil... En nog een andere die zich na drie kinderen
heeft laten steriliseren, wier relatie stukloopt, die
opnieuw met een ander iets opbouwt; die vervolgens
van hèm nog een kind wil en de sterilisatie tracht
ongedaan te laten maken, helaas zonder succes... Die
dan besluit tot reageerbuisbevruchting, een drieling
verwacht, dat teveel van het goede vindt en twee
vruchten laat aborteren...
Soms wordt in een gezin een ernstig gehandicapt
kind geboren - soms wacht men tevergeefs op
kinderzegen. Moet alles wat kan, moet bij het leven
worden geëxperimenteerd Mogen we in consumptief
gedrag eisen - tegen elke betaling - dat we krijgen wat
we hebben willen Maar evenzeer dat we ons ontdoen
van wat. ons niet bevalt, wat niet voldoet aan de
kwaliteit die we ons meenden te hebben aangeschaft'?
Natuurlijk, de medische wetenschap en techniek
schrijden voort. Telkens worden nieuwe
ontdekkingen gedaan, mogelijkheden geopend. Moet
alles, mag alles wat kan
Waarom protesteren we niet in brede lagen van de
bevolking tegen deze opgerichte babyfabriek
Waarom weigeren we niet, door en masse in verzet te
komen. En waarom is ieder van ons er eigenlijk niet
mee bezig zijn dagelijks gedrag meer af te stemmen
op het „zijn dan op het „hebben
Onlangs heb ik op deze plaats te kennen gegeven dat
bij de beoordeling van de vraag naar de kwaliteit van
leven van pasgeborenen die ernstig gehandicapt zijn,
ook ervaringsdeskundigen moeten mogen mee-
oordelen. Eenmaal ontstaan leven is in hoge mate
beschermwaardig. Maar waarom moeten we - nog
altijd met kunst en vliegwerk - leven oproepen
waarvan we kunnen vrezen dat het beperkt,
gehandicapt, minder-valide wordt.
In dezelfde krant, op exact dezelfde dag, bracht
redacteur Max Paumen verslag uit van de
noodsituatie in de bejaardenzorg te Erp. Directeur
Witlox: „We willen onze demente mensen echt niet
kwijt aan de verpleeghuizen, want hier zitten ze in
een vertrouwde omgeving. Hier worden ze niet
uitgekotst. Maar we kunnen ze niet de begeleiding en
verzorging geven, die feitelijk nodig is
Hoe triest ook, het geld voor de gezondheidszorg
raakt op. Wat voor decadente samenleving worden
wij, als we de (langst-)levenden maar laten
verkommeren en ondertussen al maar meergeld
besteden aan experimenten voor komend leven...
VATICAANSTAD - Het Va
ticaan en Mexico gaan volle
dige diplomatieke betrekkin
gen aan. Mexico stuurt een
ambassadeur naar Vaticaan
stad, de Rooms-katholieke
Kerk een nuntius naar Mexi-
co-Stad. Dit hebben het Vati
caan en Mexico gisteren in
een gezamenlijke verklaring
bekend gemaakt.
De betrekkingen werden in
1858 afgebroken, nadat in de
Mexicaanse grondwet een
strikte scheiding tussen kerk
en staat werd vastgelegd. In
1917 kreeg deze grondwet bo
vendien nog antikerkelijke pas
sages.
„We hebben nu vrede", zei bis
schop Genaro Alamilla in een
reactie. Herstel van de betrek
kingen is het logische gevolg
van geleidelijke verbetering
van de relaties tussen Mexico
en de Heilige Stoel in de afgelo
pen jaren. Niettemin gaat het
Carlos Salinas de Gortari
FOTO: AP
om een mijlpaal in de geschie
denis van zowel Mexico als de
katholieke kerk. Tijdens de
Mexicaanse revoluties in de ne
gentiende en begin deze eeuw
was de kerk steeds het doelwit
van de revolutionairen. De his
toricus Enrique Krauze noem
de het herstel van de betrekkin
gen „een daad van politieke vol
wassenheid van de kant van
Mexico".
Vorig jaar december werd de
grondwet zo gewijzigd dat juri
dische erkenning van de
Rooms-Katholieke Kerk en an
dere kerkgenootschappen mo
gelijk werd. De kerken kregen
daarbij het recht bezittingen te
verwerven. Priesters mogen
sindsdien stemmen, maar zijn
niet verkiesbaar voor politieke
functies. Processies werden
weer legaal, hoewel ze de afge
lopen tientallen jaren ooglui
kend werden toegestaan. Zo
ging de paus in 1990 elke dag in
de open lucht voor in eucharis
tievieringen.
De dooi in de betrekkingen tu-
sen het Vaticaan en Mexico be
gon in 1990 toen beide staten
persoonlijke gezanten uitwis
selden. Paus Johannes Paulus
II werd in 1990 als een staats
hoofd ontvangen, hoewel dat
toen volgens de grondwet nog
niet was toegestaan. Tijdens
een audiëntie voor de Mexi
caanse president Carlos Salinas
de Gortari drong de paus vorig
jaar aan op volledige erkenning
van de godsdienstvrijheid in
Mexico. Ook zou de RK Kerk
weer vrijheid van handelen in
het onderwijs moeten hebben.
Zestig linkse intellectuelen
waarschuwden vorig jaar in een
advertentie in het dagblad La
Jornada voor „bekrompen"
ethische opvattingen van de
paus. Zij vroegen president Sa
linas een nationaal akkoord van
wederzijdse verdraagzaamheid
te sluiten dat de vrijheid van
meningsuiting beschermt. „Wij
erkennen het recht van alle
kerken om hun aanhangers
ethische normen op te leggen,
maar niet het recht om in de be
volkingsprogramma's in te grij
pen," aldus de intellectuelen.
Van de 82 miljoen Mexicanen
rekent 90 procent zich tot de
RK Kerk.
UNESCO De Unesco heeft
zich uitgesproken tegen natio
nalistische tendènzen en een
etnisch isolement in het onder
wijs. Openheid voor andere cul
turen en tolerantie zijn volgens
de VN-organisatie voor onder
wijs en cultuur voorwaarden
voor de vrede. De Unesco zegt
dit in het maandag gepubliceer
de slotrapport van de tweejaar
lijkse conferentie in Genève, die
door enkele honderden deelne
mers uit 106 landen werd bijge
woond. Daarbij werd vooral ge
sproken over internationale sa
menwerking en geweldloosheid
als doelstellingen voor het on
derwijs in het volgende millen
nium. Een wezenlijke voor
waarde voor interculturele vor
ming is onderwijs in meer dan
één taal.
BEROEPINGEN
Nederlandse Hervormde Kerk
Beroepen te Nieuw-Lekkerland C. van
den Berg te Katwijk aan Zee; te Leer-
sum M. Treuren te 't Woudt; te Lochem
J.L. Brevet te Tiel.
Gereformeerde Kerken
Beroepen te Barneveld drs. A. van Vliet
te Zevenbergen;
te Den Ham(Ov.) E.H. Egberts, kandi
daat te Den Ham, die dit
beroep heeft aangenomen.
Aangenomen naar Gerkesklooster-
Stroobos drs. J. Abbink te Scharnegou-
tum c a., die bedankte voor De Lier;
naar Baarn drs. J. Bosman, pred. in al
gemene dienst voor het
toerustingswerk te Leusden; naar Vee-
nendaal drs. M.L. Eigenhuis te Oude-
ga(Sm.); naar Genderen drs. A.W.W.
de Ruiter te Boornbergum-Kortehem-
BERLIJN De groei van
ideologieën met antisemiti
sche tendenzen is een groter
gevaar dan de racistische en
antisemitische incidenten
van de afgelopen maanden.
Boeken zijn gevaarlijker dan
stenen, zei gisteren Yehuda
Bauer, directeur van het in
ternationaal studiecentrum
voor antisemitisme in Jeru
zalem.
Het eigenlijke gevaar ligt in de
groei van dergelijke ideologieën
die door enige intellectuelen
worden gedragen. Tot dusver is
niet te overzien wat het effect
hiervan op lange termijn is, al
dus Bauer die sprak tijdens een
internationaal antisemitisme-
congres in Berlijn.
Het geweld tegen buitenlan
ders is volgens voorzitter van de
Duitse Bondsdag, Rita 'Süss-
muth (CDU), geen bewijs voor
een heropleving van een racisti
sche of nationaalsocialistische
idelogie in Duitsland. Wel
moeten deze wandaden van
sléchts enkele personen een re
den tot waakzaamheid zijn, al
dus Süssmuth. De overgrote
meerderheid van de Duitse be
volking is volgens haar voor
stander van een tolerant sa
menleven met mensen uit an
dere culturen, volkeren en reli
gies.
De geforceerde Europese inte
gratie leidt naar haar mening
tot tegenbewegingen. Vooral
nationalistische en rechtse po
pulistische partijen appelleren
aan xenofobie (angst voor
vreemdelingen) en de vrees
voor onbeperkte concurrentie.
De Oostduitsers hebben boven
dien last van extra stress omdat
BELGRADO Van oorsprong
een conflict tussen bevolkings
groepen van verschillende etni
sche afkomst, ontwikkelt, de
burgeroorlog zich in Bosnië
steeds meer tot een religieuze
strijd. Tijdens de oorlog in
Kroatië trokken de Serviërs een
jaar geleden vooral ten strijde
tegen het „fascistisch regime in
Zagreb". Dat de Kroaten katho
liek zijn en de Serviërs ortho
dox was vooral als propaganda-
wapen handig: uiteindelijk was
het verschil in geloof een van de
weinige uiterlijke verschillen
tussen de beide bevolkingsgroe
pen. Zonder het Vaticaan als te
genstander van het Belgrado
als nieuw centrum van het or
thodoxe geloof bleef er al weinig
reden tot vechten over.
Dat er na 45 jaar communisme
vrijwel geen gelovige Joegoslaaf
meer over was deed niet ter
zake. De herontdekte religie
diende als banier waaronder de
heilige oorlog voor groot Servië
gevoerd werd. Niets zo bevredi
gend voor het moraal van de
troepen als dat er weer eembo-
ven de bomen uitstekend ka
tholiek kerktorentje onder
vuur kon worden genomen. In
Zagreb concentreerde de bevol
king zich idem dito rond clerus
en kathedraal, maar het voor
naamste was toch de verdedi
ging van de grootsheid van de
Kroatische natie.
In Bosnië ligt het anders. Van
meet af aan hebben de Serviërs
daar het accent gelegd op het
gevaar van de fundamentalisti
sche islam. Over een Vaticaans
complot tegen Servië wordt niet
veel meer gerept. Europa heet
niet langer zozeer katholiek
alswel christelijk te zijn en
moet als zodanig worden verde
digd tegen de oprukkende aya-
tolla's.
De Bosnische islamietenleider
Izetbegovic is er immers op uit
om de eerste islamstaat binnen
Europa te vestigen.
„In de middeleeuwen hebben
wij al onder de Turken geleden
om jullie te beschermen tegen
het ottomaanse geloof, nu
moeten wij opnieuw strijden.
Het westen zou ons moeten hel
pen in plaats van Servië te boy
cotten", moeten Westerse di
plomaten in Belgrado geregeld
horen. Maar Europa wil het ge
vaar niet zien. Waarnemers
hebben nog nooit een gesluier
de vrouw in Sarajevo gezien,
terwijl het alcoholgebruik be
duidend hoger ligt dan in een
door ayatolla's geregeerd land
zou worden togestaan.
Bosnië mag dan onder oud
maarschalk Tito de naam van
moslimstaat hebben gekregen,
de bevolking ziet zichzelf meer
als natie dan als broeders in het
geloof. En dat is dan ook waar
ze voor vechten: „Wij willen als
volk samen met wie dat maar
wil, blijven leven in een onge
deelde staat", luidt het motto
van de Bosnische verdedigers.
In Sarajevo wonen dan ook nog
steeds tienduizenden Serviërs,
die weigeren de belegerde stad
te verlaten. Zij hebben meer te
vrezen van de door hun natiege
noten afgevuurde mortiergra
naten dan van het moslim fun
damentalisme.
Toch lijken de Serviërs hun zelf
gecreëerde gelijk te halen. Hoe
langer de aan hen opgedrongen
strijd duurt, hoe meer de mos
lims zich terugtrekken op hun
eigen identiteit. Vooral nu wes
terse hulp uitblijft, wenden
Izetbegovic en de zijnen het ge
zicht als goed moslim naar het
oosten, waar een aantal islami
tische landen wel bereid lijkt
Sarajevo wordt als
multi-etnische
stad in zijn
bestaan bedreigd.
FOTO: AP
hun geloofsgenoten te hulp te
komen. Het recentelijk in Za
greb onderschepte Iranese
vliegtuig dat met wapens on
derweg was naar Sarajevo, de
elke vrijdag in het Midden Oos
ten terugkerende gebedsoproe-
pen ter ondersteuning van de
Bosniërs, de toenemende roep
van de islamitische liga tot mili
tair ingrijpen, de agresievë toon
van erfvijand Turkije,' de Ser
viërs zien er evenzovele bewij
Geschil om Koerillen
De relaties tussen Rusland en Japan evolueren van ln
tot erger. Een paar dagen nadat de Russische president
ris Jeltsin zijn bezoek aan Japan te elfder ure afzf
stuurde de Japanse regering vorige week een protest
naar Moskou. Tokio nam aanstoot aan het contract dj c
kale Russische autoriteiten hebben gesloten om 278 het
land op het eiland Shikotan voor vijftig jaar te verpac
aan het in Hong Kong gevestigde bedrijf Carlson en Ks
Ltd, dat er een toeristenoord wil opzetten. Extra pi zi
voor Tokio is dat een vroegere Japanse begraafplaats)
bij plaats moet maken voor een golfterrein. In dezelfde
testnota vraagt Tokio ook tekst en uitleg over het plots j°
ge afzeggen van het al lang afgesproken en voorbereide
ciële bezoek van Boris Jeltsin aan Japan. Het nieuwe
flict draait in wezen opnieuw om de oude kwestie vi
Zuidelijke Koerillen, vier eilandjes die door Japan del
delijke Gebieden worden genoemd. De Koerillen werdi
de Japanse capitulatie in 1945 door de toenmalige Sov
nie van dictator Stalin bezet. Op die manier wilde
elke toekomstige Japanse agressie tegen de Sovjetuni
mogelijk maken en wilde hij zijn land tevens
oceanen verschaffen.
TOKIO heeft zich nooit bij deze bezetting neer^
toen Michael Gorbatsjov in april vorig jaar Japan bez ||C
vormden de Koerillen eveneens een onoverkomelijke
derpaal om van het verblijf een succes te maken. Het Ji
se standpunt luidt dat van een formeel vredesverdraj
Moskou geen sprake kan zijn zo lang Rusland de eila
niet teruggeeft. De toekomst van de eilanden stond, i
aard, hoog op de agenda van de gesprekken die Jelts je
dens zijn officieel bezoek aan Japan zou voeren. Del w
sche president had de indruk gewekt dat er over de eila n
gesproken zou kunnen worden. Maar in plaats van fe j
trekken, zegde Jeltsin zijn reis eensklaps af; een besli
die kwam na een vergadering van de recent geïnstall
Russische Veiligheidsraad. Aangenomen wordt dat dil
conservatieve communisten beheerste college zijn vetjisi
uitgesproken over de reis. De reden ligt voor de hi
Russische hardliners een gelegenheidsverbond
nationalisten en oude communisten vreesde dat J
in Tokio toezeggingen zou doen om van zijn reis een
te maken. Die gang van zaken geeft aan dat de bewej
vrijheid van de Russische president beperkt is en dat d n
servatieven in Moskou niet uitgeteld zijn, maar veeli v
opmars. Het geschil rond de Koerillen zal nog wel lanj n.
de betrekkingen tussen Moskou en Tokio blijven behe
zij met nieuwe economische en
sociale omstandigheden wor
den geconfronteerd.
Het antisemitisme groeit in
Oost-Europa niet alleen onder
de gewone burgers, maar ook in
regerihgskringen. In Rusland,
Letland, Oekraine, Polen,
Kroatië en Roemenië wordt in
verkiezingscampagnes openlijk
het antisemitisme uitgespeeld,
zo zei Antony Lerman, direc
teur van het instituut voor
joodse aangelegenheden te Lon
den.
Wel moet er naar zijn mening
een onderscheid worden ge
maakt tussen rechts radicalis
me, xenofobie en antisemitis
me. Een van de belangrijkste
redenen voor het opleven van
het antisemitisme zijn de grote
sociale veranderingen in vele
delen van de wereld. „Het
ineenstorten van het commu
nisme betekent niet dat de de
mocratie een antwoord op alle
problemen van de mensheid
Onzekere mensen grijpen in
zo'n situatie terug naar oude
vooroordelen. Dat leidt tot een
„antisemtisme zonder joden",
zoals in Polen waar nu nog
15.000joden zijn (tegen 3,5 mil
joen voor de Tweede Wereldoor
log) of in Japan.
SOMALIË
zen van hun gelijk in.
Volgens de media in Belgrado
vechten er al duizenden Arabi
sche strijders mee in de voor
malige republiek van Joegosla
vië. Uit oogpunt van bevol
kingspolitiek hebben zij hun ge
zinnen maar meegebracht, zo
dat er voor de op de vlucht ge
jaagde Serviërs ook na de oorlog
geen plaats meer zal zijn,
schrijft het invloedrijke schan
daalblad Avondnieuws: „De
mudjahedien zoeken de mooi
ste Servische vrouwen uit de
concentratiekampen en dwin
gen hen tot een huwelijk". An
dere bronnen maken melding
van martelingen, verkrachtin
gen en andere wandaden. Dui
zenden mujahedien uit Alge
rije, Egypte en Sudan vechten
volgens de Serviërs al mee, tien
duizenden anderen staan aan
de Bosporus te trappelen.
Dat de meesten van de moslim
strijders en hun wapens met
VN-hulptransporten worden
binnengesmokkeld doet de Ser
viërs alleen maar meer klagen
dat Europa het gevaar niet ziet.
Het deed de Servische moraal
dan ook zichtbaar goed dat ook
westerse verslaggevers deze
week berichtten over Arabisch
ogende types die aan Bosnische
zijde meevechten. Dat het maar
om een gering aantal zou gaan
is niet zo belangrijk. „Eindelijk
gaan de ogen open", aldus een
inwoner van F
Uitgave: Westerpers bv (maakt deel uit
Kantoor redactie: Apothekersdijk 34, Leiden.
Kantoor advertentie- en
abonnementenafdeling: Stationsweg 37, Leiden.
Telefax 071 -134 941
Postadres- Postbus 112300 AA Leiden.
Hoofdkantoor:
Telefoon:
Telefax
Postadres:
Alle kantoren zijn op
maandag tot en met
vrijdag geopend van
Koopmansstraat 9, 2288 BC Rijswijk
071 -132221, 070 - 3190 933.
070-3906 717.
Postbus 9, 2501 CA Den Haag
Directeur/hoofdredacteur: J. Leune.
Adjunct-hoofdredacteur: J. Timmers.
Secretariaat directie/hoofdredactie (tel. 070 - 3190 808): l
Binnen- en buitenland, financiën er
A van Rijn (chef), drs. R. Edens, A
Leeuwen - Voorbij, R. de Roo.
Sport (tel. 070 - 3190 826): in samenwerking met sportredactie Sijthoff Pers
=n rtv-redactie
Geestelijk leven (tel. 070 - 3190 835) drs P van Velthoven.
Foto (tel. 070 - 3190 838): M. Konvalinka (chef) en S. Evenhuis.
Redactie-secretaresse (tel. 070 - 3190 819): T. Kors.
[Al
de parlementaire redactie en de nieuwsdienst van de Stichting Pers Unie,
dactioneel samenwerkingsverband van negen regionale kranten in Nedei
België. De algemene verslaggevers van Pers Unie zijn H. Leber, drs. K. S /h
M. van de Ven en P. Vogels. De parlementaire redactie bestaat uit R. in
(chef), H Bijleveld, D. Hofland, P. Koopman, D. van Rietschoten en K.
het Algemeen Nederlands Persbureau en buitenlandse persbureaus;
- de volgende correspondenten in het buitenland: drs. D. J. van den Bergh
drs. H. Botje (Tunis), A. Courant (Athene), R. Hasselerharm
(Peking), c
(Johannesburg), drs. A. Heering (Rome), B. van Huët (Londen), M de Ko rot
(Washington), F. Lindenkamp (Sao Paulo), B. Schampers (Brussel), W Vc
(Parijs), drs. R Vunderink (Moskou), W. Werkman (Jeruzalem), G. v~ ,,r' IH
(Belgrado), F. Wijnands (Bonn), J. Wijnen (Brussel).
De Leidse Courant heeft als lid van de Stichting Pers Unie de exclusieve vejlel
publicatierechten van The Times en The Sunday Times of London. Vertaais
M ria f!nrn
n V#e
n 08.30 tot 17.00 u
Nabezorging
Telefoon: 071 -122 248 op mé
15.00 uur.
Abonnementsprijzen (inclusief 6% btw)
Bij automatische betaling:
per maand
per kwartaal
per jaar
Bij betaling per acceptgirokaart:
per maand
per kwartaal
per jaar
n 18.00 tot 19.00 u
27,00
79,80
312,65
28,20
82,80
318,65
Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan.
Advertenties
Informatie en tarieven over advertenties tel. 071 -141 905. Voor uitsluitend! Ip[
geven van advertenties kantoor Rijswijk 070 - 3902 702.
Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 140 680.
Bankiers
ABN/AMRO BANK NV 473 575 515
POSTBANK 663 050
