feigering debat
later van Bush
Nachtmerrie of schone droom?
5
Buitenland
AdoInHi.ier Zelfverbranding
Tsjech
Neutraal kabinet
in Zuid-Korea
Moeder Braziliaanse
president: hartaanval
inic boekt nieuwe thuiszege
Europarlementariërs op pad in Frankrijk
Een foto gemaakt
van een film toont
vermoedelijk het
lichaam van Adolf
Hitler, nadat hij
zich van het leven
had beroofd
voordat Russische
troepen hem op
30 april 1945 in
Berlijn te pakken
kregen. De film is
afkomstig uit het
KGB-archief.
FOTO: EPA
PRAAG Een 61-jarige man heeft zichzelf in
hrand gestoken als pleidooi voor het behoud
van zijn vaderland, Tsjechoslowakije. Hij
overleed. De man, Jozef Aszmongyi, werd ge
boren in de Slowaakse plaats Presov, maar
woonde het grootste deel van zijn leven in het
dorp Nymburk in de Tsjechische republiek.
Hij overgoot zichzelf in de tuin bij zijn huis
met benzine en stak zichzelf in brand. Zijn li
chaam werd later op de dag gevonden. Hij liet
een brief achter waarin hij „iedereen van goe
de wil" opriep alles te doen om de federale
staat Tsjechoslowakije te behouden. De lei
ders van Tsjechië en Slowakije zijn overeen
gekomen om de federatie op te heffen en het
land in tweeën te delen.
SEOUL De Zuidkoreaanse presi
dent Roh Tae-woo is uit de Democra-
tisch-Liberale partij getreden en zal
een neutraal kabinet vormen om een
eerlijk verloop van de komende verkie
zingen te bevorderen. Volgens zijn
woordvoerder neemt Roh de stap in
overleg met Kim Young-sam, de presi
dentskandidaat van de regerende de-
mocratisch-liberalen. De verkiezingen
moeten in december plaatsvinden.
Roh kan zichzelf niet herkiesbaar stel
len. Roh lijkt zijn beslissing voor een
deel te hebben genomen onder druk
van de oppositie, die zijn uittreden uit
de partij had geëist.
Hakenkruis
op auto
Lea Rabin
BERLIJN In de lak van de
auto die de vrouw van de Israë
lische premier begin deze week
tijdens hun bezoek in Berlijn
ter beschikking werd gesteld
bleek een hakenkruis te zijn ge
krast, zo meldde de Israëlische
radio gisteren. Lea Rabin denkt
dat dit al gebeurd was voordat
zij de auto kreeg. Haar gasthe
ren zorgden na de ontdekking
van het nazi-symbool onmid
dellijk voor een andere auto. De
politie in Berlijn zei niets van
het incident te weten.
RIO DE JANEIRO - De moeder van de Braziliaanse president Fernando
Collor de Mello is gisteren in een privékliniek in Rio de Janeiro opgenomen
na een drievoudige hartaanval. Volgens een woordvoerder van de familie
Collor werd de 73-jarige Leda Collor getroffen door een eerste hartaanval,
nadat ze een interview met haar jongste zoon Pedro las. Haar positie zou
momenteel stabiel zijn. In het interview beschuldigde Pedro zijn broer op
nieuw van corrupte praktijken. Pedro, die in mei 'Collorgate' aan het rollen
bracht door een gesprek met het weekblad Veja, zei dat zijn broer hem het
liefst dood wenst. De vier jaar jongere broer van de president zei vanuit Mia
mi tegen de Braziliaanse krant Jornal do Brasil dat hij absoluut geen spijt
heeft van zijn onthullingen die Fernando Collor tot aftreden kunnen bren
gen. Binnen het Lagerhuis van het Congres loopt momenteel een afzettings
procedure tegen Collor. Over ruim anderhalve week valt de beslissing. Pe
dro beschuldigde de president er gisteren van een geheim kapitaal in het
buitenland te hebben.
EDE KONINCK
KINGTON Politieke
['nemers in Washington
Ji zich af wat de Repu-
nse president Bush be
leeft om te weigeren
ide week een eerste te-
!-debat te houden met
entskandidaat Bill
in van de Democrati-
artij.
j moeizame onderhande-
tussen beide politieke
i over het aantal en de
an te houden tv-debat-
gebruikelijk ritueel tij-
irkiezingsjaren, ditmaal
Bush-campagne zo on-
gemanoeuvreerd dat de
bare president moeilijk
verdenking kan afschud-
m waarachtige discussie
nton aan te durven,
ïsh' persoonlijke woord-
Marlin Fitzwater
gisteren toegeven „dat
van onze kant een fout
gemaakt door zo laat
beslissing te komen om
ar Michigan te gaan",
ïzamenlijke commissie
B! imocratische en Republi-
partij kopstukken had
m aanbevolen dat Bush
n- iton elkaar aanstaande
ste i g in Michigan zouden
ech eten voor een eerste van
ze al drie tv-debatten vóór
SP sidentsverkiezingen van
niet nber.
V( felopen woensdag kwam
"keli initieve nee van Bush te-
t eerste debat. De Bush-
iwbi gne had onoverkomelijke
ren tegen de voorgestelde
dit e dat ditmaal slechts één
d kr list de discussie zou lei-
de blush en de zijnen willen
11 panel van minstens drie
oj listen de twee presi-
?ewt andidaten ondervraagt,
midi n had van meet af aan al
imd met een eenhoofdige
sie-leiding. De Republi-
tact i willen trouwens in to
rnen k niet meer dan twee de-
vigeiterwijl Clinton er met
alle plezier drie aangaat.
Doorvragen
Officiéél willen de Republikei
nen niet zeggen waarom ze op
een panel staan. Maar de reden
is duidelijk. Eén voorzitter
maakt het veel beter mogelijk
om de twee kandidaten te dwin
gen tot directe onderlinge con
frontaties en om door te vragen
indien antwoorden worden ont
weken.
Het niveau van de discussie kan
zo sterk worden verhoogd ten
opzichte van de debatten in
voorbije verkiezingsjaren. Toen
zorgde de panel-vorm ervoor
dat de presidentskandidaten
zich konden beperken tot tevo
ren ingestudeerde antwoorden
en tot korte slagzinnen (one li
ners) die geknipt zijn voor her
halingen in latere tv-journaals.
Van 'follow-up'-vragen kon in
die debatten zelden sprake zijn
omdat de beschikbare tijd eer
lijk verdeeld moest worden tus
sen de drie journalisten, aan
wie uiteenlopende discussie-on
derwerpen waren toebedeeld.
Uit enquêtes is gebleken dat
het Amerikaanse publiek in
overgrote meerderheid telkens
diep teleurgesteld was over het
informatieve gehalte van die tv-
debatten. Dit jaar toont de be
volking van de VS diepe afkeer
van de gebruikelijke 'gladheid'
van kandidaten en meer dan
ooit belangstelling voor hun
standpunten inzake met name
economische vraagstukken.
Bush heeft zich nooit erg gecon
centreerd op de binnenlandse
en economische politiek. Clin
ton, die gouverneur is van de
deelstaat Arkansas, is veel be
ter thuis op die terreinen en
kan in een meer spontaan tv-
debat ongetwijfeld 'veel sneller
voetenwerk' laten zien dan zijn
opponent.
Bush' weigering om volgende
week in Michigan te debatteren
is ingegeven door Jim Baker, de
ex-minister van Buitenlandse
Zaken die nu de leiding heeft
over de herverkiezingscampag
ne van de president. Baker zou
vooral vrezen dat Bush ten
overstaan van de bevolking er
'minder presidentieel' uit zal
zien als hij zich moet begeven in
directe confrontaties met Clin
ton.
Triomfantelijk
De Democratische Witte-Huis-
gegadigde heeft beloofd komen
de dinsdag niettemin naar Lan
sing, de plaats van het beoogde
debat in Michigan, te gaan. Hij
moet dezer dagen zichtbaar zijn
best doen niet al te triomfante
lijk te klinken als hij klaagt dat
„president Bush het debat uit
de weg gaat en het Amerikaan
se volk en de democratie daar
mee een slechte dienst be
wijst".
Bush behoudt ook in de jongste
opiniepeilingen een hardnekki
ge achterstand op Bill Clinton.
Veel Republikeinen hadden van
de komst van Jim Baker naar
de campagne wonderen ver
wacht, maar die zijn tot dusver
re uitgebleven. De manier
waarop het 'debat over de de
batten' is gevoerd, wordt in
Amerikaanse kranten bestem
peld als het eerste wapenfeit en
tegelijk de eerste flater van Ba
ker.
De Bush-campagne wil nu zon
der tussenkomst van de ge
meenschappelijke Republi
keins-Democratische 'debat-
tencommissie' onderhandelen
met het Clinton-kamp over als
nog te organiseren tv-discus-
sies. Verwacht wordt dat er uit
eindelijk wel twee van zulke
evenementen zullen plaatsvin
den en dat een compromis
wordt gevonden over de ge
spreksleiding.
Maar na de huidige voorge
schiedenis is de indruk onuit
wisbaar dat Bush voordelen
ziet in een zo slecht mogelijk de
bat. Die indruk maakt dat voor
deel bij voorbaat ongedaan. Zo
dat Clinton een nog riantere
kans maakt om ook een slecht
debat - en daarmee de verkie
zingen - te winnen.
en Barbara Bush tijdens de Republikeinse conventie in augustus.
rRADO De Joegoslavi-
•remier Milan Panic heeft
gen voor zijn plan
;st-Joegoslavië als nieuw
n te mélden bij de Vere-
Naties. De Hoge Staats-
leeft dit besloten,
wil dat het nieuwe Joego-
(Servië en Montenegro)
lanspraak laat vallen als
ger van de oude federatie,
nee hoopt hij te voorko-
lat de EG en de VS zullen
uren op verwijdering van
slavië uit de VN. Met de
van de Staatsraad heeft
een nieuwe overwinning
';t op de kring rond de ra-
Servische leider Slobo-
tilosevic en de regerende
:he socialisten onder lei-
[van Borisav Jovic.
uisaties Handicap In-
mal en Artsen zonder
m (AzG) hebben een
T^Jhilpactie op touw gezet
nkele honderden geestes
zieken in Bosnië-Hercegovina
te helpen. Hun situatie is cata
strofaal, zo verklaarde een on
derzoeksteam van de organisa
ties gisteren bij terugkeer uit
Koprivna. In een kamp in Kop-
rivna leven 220 zware geestes
zieken in mensonwaardige om
standigheden. Het plaatselijk
personeel telde sinds 3 juli al 42
doden, zegt het team. Honderd
zieken verblijven in een bouw
val terwijl anderen zijn gehuis
vest in een verblijf zonder deu
ren en namen. Per dag krijgen
ze slechts twee schrale maaltij
den waardoor velen ondervoed
zijn geraakt. Bovendien is er
een nijpend gebrek aan water
en sanitaire voorzieningen. De
onderzoekers constateerden
besmettelijke ziekten, uitdro
ging en huidaandoeningen.
AzG vreest dat dit geen alleen-
Vandaag is de zoveelste ronde
van de vredesconferentie (nu in
Genève), maar de strijd in Bos
nië wordt langs alle fronten
voortgezet: verbaal trekken zo
wel Serviërs als moslims zich
steeds meer terug op hun eigen
standpunten, terwijl de daad
werkelijke strijd zich eerder
verhevigt dan afneemt. Volgens
moslimbronnen is de afgelopen
dagen geen enkele omstreden
stad in de republiek aan de he
vige bombardementen ontko
men. Goradze werd door de
luchtmacht gebombardeerd,
waarbij fragmentatiebommen
zouden zijn gebruikt, terwijl de
moslims zelfs melding maken
van napalm. Behalve Goradze
lag met name Sarajevo zwaar
onder vuur, maar ook Jajce en
Bihac in Noord-Bosnië kregen
weer de nodige aanvallen te
verduren. Rond deze laatste
steden zijn de Verenigde Naties
er nog niet in geslaagd om de
zware wapens onder toezicht
van waarnemers te stellen.
Overstromingen India en Pakistan eisen zware tol
Mannen trachten familieleden in veiligheid te brengen.
De grote overstromingen in Pakistan en Centraal- en
Noord-lndia eisen een zware tol. Volgens officiële gege
vens zijn in Pakistan al 950 mensen om het leven geko
men, terwijl in India het dodental de 520 is gepasseerd.
In Pakistan, waar de overstromingen de ergste uit de ge
schiedenis zijn, zijn al meer dan drie miljoen mensen
dakloos geraakt. Vooral de centrale Pakistaanse provin
cie Punjab wordt door de overstromingen getroffen. Vol
gens de autoriteiten is hier 1,9 miljoen hectare land over
stroomd en is 400.000 hectare landbouwgrond, waaron
der een groot deel dat gebruikt werd voor de katoen-
oogst, onder water komen te staan. Het leger voert in
Punjab voedseldroppings uit en evacueerde eerder
deze week een miljoen mensen die in laaggelegen ge
bieden woonden.
FOTO: AFP
Senaat Italië
stemt in met
verdrag Maastricht
ROME De Italiaanse senaat
heeft gisteren met overweldi
gende meerderheid ingestemd
met het verdrag van Maas
tricht. Het verdrag over politie
ke en monetaire eenwording
werd aangenomen met 176
stemmen voor en slechts 16 te
gen. Minister van buitenlandse
zaken Emilio Colombo hield de
senaat voorafgaand aan de
stemming voor dat de huidige
monetaire chaos binnen de EG
zal voortduren, als het eenwor
dingsverdrag niet wordt onder
schreven. Colombo omschreef
de wisselkoersencrisis binnen
het Europese Monetaire Sy
steem (EMS) louter als een „ge
brek aan Maastricht". „Deze
storm is een waarschuwing aan
alle Europeanen het verdrag te
ratificeren, omdat alleen daar
mee werkelijke coördinatie van
de economieën en munten kan
worden gegarandeerd", betoog
de Colombo vooral in de rich
ting van Frankrijk, waar zon
dag een referendum wordt ge
houden dat beslissend wordt
geacht voor het al dan niet
doorgaan van het verdrag. De
EG-ministers van buitenlandse
zaken zullen maandag in New
York, waar zij dan de openings
zitting van de Algemene Verga
dering van de Verenigde Naties
bijwonen, een speciale vergade
ring houden over de uitkomst
van de Franse volksraadple
ging.
Franse ambassadeur
„geroerd" door
ja-woord koningin
DEN HAAG De Franse am
bassadeur in Nederland, Jean-
René Bernard, heeft zich „ge
troffen en geroerd" getoond
voor de woorden die koningin
Beatrix dinsdag in de Troonre
de over het Franse referendum
over het Verdrag van Maas
tricht heeft gesproken. In een
communiqué zegt de ambassa
deur dat het vanzelf spreekt dat
regeringen die het verdrag be
gin dit jaar hebben getekend,
hun verlangen uitspreken dat
de ratificaties tot een goed ein
de worden gebracht. „De afwik
keling van dat proces, en dus
ook het resultaat van het refe
rendum in Frankrijk, gaat alle
burgers van de landen van EG
aan en de bemoedigende
woorden die in dit verband zijn
gesproken in de Troonrede heb
ben mij tegelijk getroffen en
ontroerd", aldus de ambassa
deur. „Het feit dat de koningin
zelf deze woorden heeft gespro
ken in deze belangrijke toe
spraak onderstreept de beteke
nis van deze vriendelijke uit-
Zondag wordt in Frankrijk een referendum gehouden over de
akkoorden van Maastricht. Het is een nieuwe belangrijke
graadmeter voor de appreciatie door de Europese burgers van
wat in de Limburgse hoofdstad afgesproken is. Onze corres
pondenten in Europa beschrijven deze week wat 'Maastricht'
onder de aan hun zorgen toevertrouwde volkeren teweeg heeft
gebracht. Vandaag deel 5 (slot).
ROME - Maastriekt: de Ita
liaanse commentatoren leg
gen de klemtoon verkeerd en
kunnen de zachte g niet uit
spreken, maar slagen er
niettemin in om een begrij
pelijke benadering van het
Nederlandse woord te geven.
De stad zelf is eind vorig jaar
een week lang de Italiaanse
huiskamer binnengeslingerd
en volgens de op Nederland
gespecialiseerde Romeinse
touroperator Crismatours
uit zich dat nu in een ver
hoogde belangstelling van de
Italiaanse toeristen, die na
jaren Amsterdam ook wel
eens wat van de Nederlandse
provincie willen zien.
Toch weten betrekkelijk weinig
Italianen nu nog dat met
'Maastricht' een middelgrote
stad in de generaliteitslanden
aangeduid pleegt te worden.
Neen, het woord is hier inmid
dels een abstractie geworden,
een vermaning, een nachtmer
rie en een laatste hoop tegelijk.
Toen een Amerikaanse journa
list aan de voormalige minister
van buitenlandse zaken De Mi-
chelis vroeg wat volgens hem de
belangrijkste gebeurtenis van
1991 was geweest, antwoordde
hij kort en goed: „Maastricht",
een term die volgens hem syno
niem was met „het beginpunt
van een nieuw Europa".
„Maastricht dwingt ons om Ita
lië opnieuw op te starten", ver
klaarde grootondernemer Car
lo De Benedetti onlangs. Het
economische dagblad Sole 24
Ore viel hem bij en maakte
daarbij van de Limburgse
hoofdstad zelfs een handelende
persoon: „Maastricht heeft een
programma geschreven voor
ons stuurloze land". Dat is
trouwens de opvatting van de
meeste Italianen die vrijwel
zonder uitzondering Eurofïel
zijn omdat ze hopen dat binnen
een waarachtig verenigd Euro
pa hun eigen spilzieke en cor
rupte politici onder curatele
zullen worden gesteld.
Maar langzamerhand begint
ook duidelijk te worden dat de
in Maastricht vastgelegde toe
tredingsvoorwaarden wel erg
hard zijn voor een land dat tot
nu toe een volslagen zorgeloos
uitgavenbeleid heeft gevoerd.
De vrees dat Italië uiteindelijk
buiten de Europese boot zal val
len is levensgroot, en 'Maas-
In Frankrijk worden de pakjes met 'ja' en 'nee' naar de stembureaus
gebracht voor het referendum van zondag.
FOTO: AP
tricht' wordt daarom nu vooral tricht vanuit Italië niet te zien
geassocieerd met bezuiniging, is", en „de wegnaar Maastricht
ontbering en Herculische ta- vanuit Italië bergafwaarts
ken. loopt". Daarmee heeft het
„Maastricht komt ons duur te woord en passant zijn geografi-
staan", schreef de Corriere del- sche betekenis weer terugge-
la Sera onlangs. En in andere kregen, al is het dan in figuurlij-
kranten viel te lezen dat „Maas- ke zin.
STRAATSBURG De socialis
ten Wim van Velzen en Anne-
marie Goedmakers, de liberaal
Jan-Willem Bertens en de
christen-democraat Jean Pen-
ders hebben één ding gemeen:
ze zijn de afgelopen dagen allen
in Frankrijk op campagne-pad
geweest om uit te leggen, waar
om het verdrag van Maastricht
toch vooral moet worden gerati
ficeerd.
De Nederlandse Europarle
mentariërs steken niet onder
stoelen of banken, dat ze zich
ernstig zorgen maken over een
eventueel Frans 'nee' tegen het
verdrag, ook al heeft het parle
ment zelf ook veel kritiek op de
Maastrichtse afspraken. Ze tra
den op voor volle zalen in Mont-
pellier, Rohrbach of in dorpjes
waarvan ze de naam alweer ver
geten zijn. Ze probeerden in
hun beste Frans via diverse
radiostations hun standpunten
uiteen te zetten.
Alman Metten (PvdA) deed
welbewust niet mee aan de
Franse campagne. Hij vreest
dat buitenlandse bemoeienis
met het debat in Frankrijk een
averechts effect zal hebben.
„Het is een emotioneel debat.
Frankrijk tegen de rest van de
wereld", verduidelijkt hij.
Jean Penders: „Je moet inder
daad voorzichtig zijn. Je wordt
al gauw beschuldigd van in
menging in de binnenlandse
aangelegenheden. Dus heb ik
mijn aarzeling voorgelegd aan
de Franse organisatoren en die
zeiden dat het wel zou kun
nen".
„Metten is een echte socialist.
Hij luistert niet naar wat ande
ren vinden, maar gaat altijd uit
van zijn eigen gelijk", voegt
Penders eraan toe.
Nel van Dijk (Groen Links)
deed in elk geval niet mee. Maar
zij is dan ook tegen het verdrag
van Maastricht, terwijl de
Franse Groenen er zelf ernstig
over zijn verdeeld. „Ik heb een
zeer genuanceerd standpunt
over het verdrag van Maas
tricht", zo verdedigde Van Dijk
haar afwijkende standpunt.
Alman Metten zet uiteen waar
om hij voorstander is van Maas
tricht. „Dat is geen zwart-wit-
verhaal, want in het verdrag
zitten nog grote democratische
lacunes. Maar bij een 'nee' te
gen Maastricht krijg je wel een
gemeenschappelijke interne
markt waar de nationale rege
ringen geen regels meer aan
kunnen stellen".
Penders durft de uitslag van
het Franse referendum beslist
niet te voorspellen. Al denkt hij
dat de ziekte van Mitterrand
een positief effect op de kiezers
kan hebben. Hoe dan ook vindt
de christen-democraat dat de
huidige financiële crisis de
noodzaak van een monetaire
unie eens te meer heeft aange
toond.
Jan-Willem Bertens is niet voor
Maastricht omdat hij in die stad
geboren en getogen is. „Het
verdrag van Maastricht ver
dient geen schoonheidsprijs.
Daarover is iedereen het eens.
Maar het is wel wat de Engelsen
noemen een epoque-making
treaty, een verdrag dat een tijd
perk markeert en waarmee je
op stap gaat. Zonder Maastricht
is het alsof je de straat op gaat
zonder jas. Want de interne
markt gaat wel gewoon door".
