Hindoes en
i het eerste
het CDA
Uitgekeken op
uw interieur?
(m
Wao-handreiking van Mm Kok valt verkeerd
Binnenland
Tijdschrift met coca
blad in beslaggenomen
Van den Broek: één ministerie voor internationale zaken
Weer bedrijf geruimd
wegens pesudovogelpef
BM
L
Schipperszoon valt
overboord en verdrinkt
Leidse Courant
AMSTERDAM De Amsterdamse politie heeft op last van justi
tie bijna de helft van de oplage van het Latijns Amerika-blad Aler-
ta in beslag genomen wegens overtreding van de opiumwet.
Als „bijlage" was er aan het tijdschrift een blad van de cocaplant
toegevoegd, terwijl in één van de artikelen een gebruiksaanwijzing
„Zo kauw je coca" was opgenomen. Volgens woordvoerder R. Mus-
kens gaat het om 1.500 exemplaren die ter verzending naar de
abonnees bij de PTT in Amsterdam waren aangeboden. Alerta was
deze keer voor een belangrijk deel gewijd aan de, volgens de redac
tie, onduidelijke houding in Europa ten opzichte van coca. Om het
redactioneel commentaar kracht bij te zetten en de lezer zelf een
oordeel te laten vellen over coca, werd een blad van de cocaplant
ter grootte van een laurierblaadje ingesloten.
LEIDEN Minister Van
den Broek van buitenlandse
zaken wil één departement
voor internationaal beleid
vormen waarbij het werk van
zijn ministerie wordt gecom
bineerd met die van Ontwik
kelingssamenwerking en De
fensie.
Van den Broek zei dit gister
avond op een bijeenkomst van
Leidse studenten. Zijn uitspra
Kees Klop, wetenschappelijk
medewerker van de CDA-pro-
gramcommissie.
ken gaan in de richting van de
opvattingen die minister Pronk
van ontwikkelingssamenwer
king eerder heeft geuit. Die
pleitte eveneens voor de oprich
ting van één ministerie voor in
ternationale zaken. Momenteel
wordt onder leiding kamervoor
zitter Deetman gewerkt aan
een herindeling en samengaan
van departementen. Van den
Broek en Pronk lijken nu bei
den aan te sturen op een sa
mengaan van de drie departe
menten nu ook het defensiebe
leid vrijwel volledig bepaald
wordt door buitenlands beleid.
Naar verwachting worden hier
pas door een volgend kabinet
besluiten over genomen.
Van den Broek wierp gisteren
ook een plan op tafel voor uit
breiding van de Veiligheidsraad
van de Verenigde Naties met
semi-permanente leden. Mo
menteel telt de Veiligheidsraad
vijf permanente leden met
daarnaast wisselende leden die
twee jaar deel uitmaken van de
raad. Van den Broek wil een
tussenvorm creëeren van lan
den die vijf tot zeven jaar zit
ting hebben.
Bij die semi-permanente leden
denkt de minister in de eerste
plaats aan Duitsland en Japan.
Daarnaast vindt hij dat ook an
dere naties die belangrijk zijn
voor hele werelddelen zoals In
dia, Egypte, Nigeria, Brazilië of
Mexico een semi-permanente
zetel moeten kunnen verwer
ven.
Volgens Van den Broek is die
uitbreiding noodzakelijk van
wege het gebrek aan represen-
tativieit van de huidige Veilig
heidsraad die bestaat uit: Vere
nigde Staten, Groot- Brittan-
nië, Frankrijk, China en Rus
land.
WK
W
m
LEVEROIJ - In het Limburgse Leveroij is gisteren eenp]
bedrijf geruimd nadat onderzoek van het Centraal Die
kundig Instituut in Lelystad uitwees dat er pseudc^
heerst.
Alle 20.000 leghennen zijn vernietigd en het bedrijf wj
smet. Rondom het bedrijf is een beschermingsgebied i|
straal van drie kilometer ingesteld. Vervoer van vogels is
nen verboden. Leveroij ligt in het toezichtsgebied dat na
uitbraak van pseudovogelpest in Swartbroek op 4 septem
ingesteld. Het onderzoek naar pseudovogelpest op ander|
ven in de beschermings- en toezichtgebieden loopt nog. E
naire dienst van het ministerie van landbouw, natuurbe
visserij bepaalt binnenkort of aanvullende maatregelel
ziekte te bestrijden noodzakelijk zijn.
ilSt
DEN HAAG „Het identi
teitsprobleem van het CDA
ligt natuurlijk helemaal niet
bij enkele hindoes in de frac
tie. Als de kerken niet meer
oproepen tot persoonlijk ge
loof, zeg maar rustig zorgen
voor herkerstening en evan
gelisatie, dan is het CDA als
christelijke organisatie zo
verdwenen".
Kees Klop, wetenschappelijk
medewerker van de CDA-pro-
gramcommissie, hoopt ondanks
alle opwinding over de uitspra
ken van CDA-voorzitter Van
Velzen op een 'waardige discus
sie' over het nieuwe program
ma van uitgangspunten met de
betwiste strofe: „De toets aan
de Heilige Schrift is de kern van
de politieke overtuiging".
De discussie in het CDA draait
al lang niet meer om de uit
spraak van Van Velzen dat het
CDA geen christelijke partij
meer is. Die woorden zijn con
amore als 'uitglijder' vergeven.
Bij de verontruste achterban is
echter een dringende vraag blij
ven hangen: kunnen CDA-ver
tegenwoordigers aangesproken
worden op de bijbel. Klop meent
van wel. Hoe hindoes, moslims
en anders-gelovigen in de partij
dat kunnen rijmen moeten ze
zelf beantwoorden. De eerst
aangewezene, het hindoe-CDA-
Kamerlid D. Ramlal, is na over
leg met de fractietop niet bereid
tot een gesprek.
„Nee u stelt alweer de verkeer
de vraag". Mevrouw mr.
G. M. Mohanlal, hindoe-
CDA'er en spreekbuis voor
minderheden in het CDA windt
er geen doekjes omheen: „U
wilt weten of ik als hindoe aan
de bijbel kan toetsen. Die vraag
is volstrekt niet aan de orde.
Dat wordt in het CDA helemaal
niet gevraagd, dus u wilt me
iets laten zeggen wat ik niet
wil". Ze benadrukt dat ze als ju
rist niet in dergelijke interview
trucs trapt.
Kees Klop, docent op de CDA-
kaderschool, begrijpt het dilem
ma van Mohanlal: „Ja, het is
waar. Juist hindoes zullen grote
moeite hebben te toetsen aan
de bijbel. Ik kan me goed inden
ken dat er een probleem ligt bij
de tien geboden waar in het eer
ste gebod staat: „Gij zult geen
andere goden dienen". Als je al
niet achter de tien geboden
kunt staan en je moet je over
tuiging daar wél aan toetsen,
dan kom je in de problemen. Ik
weet niet hoe ze dat intellec-
tueel'kunnen rijmen".
Klop denkt dat de Abrahamiti-
sche geloven, zoals islam en jo
dendom, veel minder proble
men hebben met het toetsen
aan de bijbel. Toch is het vol
gens Klop volstrekt de bedoe
ling geweest van de commissie
ieder CDA-vertegenwoordiger
zijn overtuiging te laten toetsen
aan de bijbel. Bij het hanteren
van de vier kernbegrippen (soli
dariteit, rentmeesterschap, ge
rechtigheid en gespreide ver
antwoordelijkheid) moet hij
kunnen verwijzen naar alle re
levante passages daarover in de
bijbel. „Dat is ook expliciet de
bedoeling geweest van de com
missie. Er staat dus niet dat je
beslist in de bijbel behoeft te ge
loven. Dat klinkt vreemd, maar
dat vragen we niet. We vragen
niet naar persoonlijk geloof,
maar uitsluitend dat men aan
de bijbel toetst. En ik garandeer
u dat gelovige moslims, hindoes
en joden zich vaak meer gelegen
laten liggen aan bijbelse op
drachten zoals eerbied voor na
tuur en medemens dan veel
christenen. We komen dichtbij
de woorden van CHU-voorman
De Savornin Lohman die al in
1904 zei: we gaan niet op geloof
toetsen, maar iedereen die mee
wil doen op basis van het pro
gram is welkom en mochten ze
nog tot geloof komen dan zijn
we helemaal blij".
Tolerant
Na enkele malen benadrukt te
hebben dat zij als jurist gewend
is geen 'onstelbare vragen' te
beantwoorden, zegt mevrouw
Mohanlal: „Jezus komt bij ons
al op de zevende plaats. Wij
staan heel tolerant tegenover
het christendom. Jezus is één
van onze goden. Dan heb ik
geen enkele moeite me thuis te
voelen in een partij die van het
christendom is afgeleid. Ik heb
hier in Den Haag op een school
gezeten, die was zo christelijk
als wat. Daar voelde ik me ook
al thuis". Maar zou ze ook haar
standpunten willen verdedigen
op grond van de bijbel? Ze her
haalt haar eerdere antwoord:
„U stelt opnieuw een vraag die
niet aan de orde is. We kunnen
hier wel tot één uur vannacht
over praten, maar zo'n vraag,
daar trap ik niet in".
Kees Klop: „Dat Jezus bij een
hindoe op de zevende plaats
komt, is nog niet zo'n probleem.
Maar ik zou wel eens willen we
ten hoe hij zijn overtuiging aan
de tien geboden voor zichzelf
kan toetsen. Dat wordt moei
lijk. Als de betrokkene er for
meel toch toe bereid is en hij
houdt dat in de politieke discus
sies vol, dan kan hij gekandi
deerd worden. Hoe hij dat ver
volgens weer met zijn eigen ge
loof verzoent is zijn eigen zaak.
Daar kan de partij niet in tre
den".
„Ik vind dat anders-gelovende
partijleden dat moeten uitleg
gen. Dat gebeurt trouwens al
regelmatig. Heel vaak loopt dat
juist heel bevredigend af voor
de echt orthodoxe christenen.
Die aanvaarden iemand dan
toch als degene die vaak dichter
bij hen staat dan men ver
wachtte. In de praktijk kon het
wel eens zo zijn dat een ortho
doxe jood, een overtuigde mos
lim en een door en door reli
gieuze hindoe bijbelser handelt
dan veel christenen. In feite is
dat de reden waarom zij voor
het CDA aanvaardbaar zijn.
Sommige geseculariseerde ag
nostische CDA'ers blijken min
der boodschap aan de bijbelse
overtuiging te hebben dan de
gelovige moslim die zijn gods
dienstige plichten nakomt".
Persoonlijk geloof
Kees Klop: „Ik denk dat de om
vang van het aantal andersgelo
vigen in Nederland nooit veel
groter zal worden. Over de etni
sche minderheden wordt ont
zaglijk stampij gemaakt. Maar
wat is nou vijf procent minder
heden op onze bevolking. We
hebben nauwelijks 400 duizend
moslims en 70 duizend hindoes
in ons land. Het probleem ligt
voor het CDA veel fundamente
ler. Het aantal mensen dat een
persoonlijk geloof in God heeft,
neemt sterk af. De geloofsover
dracht neemt dramatisch af, zo
wel in het gezin, in de kerken
als op scholen".
„Als de kerken niet meer oproe
pen tot persoonlijk geloof, zeg
maar rustig aan de slag gaan
met herkerstening en evangeli
satie, dan vrees ik het ergste.
Als de kerken geen duidelijk
antwoord hebben, dan gaat het
CDA er op den duur ook zeker
aan als christelijke partij. De
realiteit is dat de katholieke
kerkleiding zich erg conserva
tief opstelt, terwijl de prote
stantse kerken het niet zoeken
in het persoonlijke geloof, maar
in sociale vraagstukken als ar
moede en bewapening. En daar
heb je genoeg actiegroepen
voor. Daar heb je geen kerk
voor nodig. U kunt het zich mis
schien niet voorstellen, maar
het vormingsinstituut van het
Het CDA-kamerlid D. Ramlal kan het hindoe-geloof goed met het christendom rijmen.
CDA heeft gewoon bepaalde ta
ken van de kerk moeten overne
men. De mensen weten zo wei
nig van de bijbel, de confessie
en het christen-democratisch
erfgoed dat we ons partij kader
als het ware zelf moeten oplei
den. Met die geloofsoverdracht
zijn we nu in het vormingsinsti
tuut bezig, terwijl het in de
kerk had moeten gebeuren".
Kees Klop: „Kijk als meer dan
de helft van de CDA'ers geen
persoonlijk Godsgeloof meer
heeft, dan kun je het geen chris
telijke partij meer noemen. Dat
hoef je niet eens in percentages
uit te drukken, zoiets ga je na
melijk al veel eerder merken.
Nu wordt in de partij nog se
rieus naar de bijbel gekeken.
Dat mag uitgebreid worden. Bij
fractievergaderingen zou niet
alleen aan het begin een stukje
uit de bijbel gelezen moeten
worden, maar er kan ook best
een beschouwing bij geleverd
worden. Die taak, die vroeger in
de kerk, op de jeugd-, mannen
en vrouwenverenigingen vorm
kreeg, moet de partij overne
men nu het niet in de kerk ge
beurt".
„Nee, geen passieve consump
tie van de toetsing van de bijbel
door een wetenschappelijk in
stituut. Alle CDA-vertegen-
woordigers moeten in alle ge
vallen hun overtuiging toetsen
aan de bijbel. Wij zijn natuur
lijk geen congregatie van de ge
loofsleer. Daar ben ik ook abso
luut niet bang voor. Kijk, Colijn
verdedigde de gouden stan
daard jarenlang op basis van de
bijbeltekst: „Laat uw ja, ja
zijn", dus we devalueren de gul
den niet, omdat banken en be
leggers zich bedrogen zouden
voelen. Zo geïsoleerd mag na
tuurlijk niet meer over teksten
gesproken worden. Dan moetje
ook kijken of zijn uitleg strookt
met het beginsel dat de over
heid een schild is voor de zwak
ken. Maar op zich blijf ik van
mening dat relevante bijbeltek
sten gewoon dienen als argu
ment in de discussie. Ze moeten
zelfs een doorslaggevend argu
ment zijn".
Mevrouw Mohanlal: „Zo is de
vraag nog nooit gesteld. Wij
hebben bij het intercultureel
beraad van het CDA nog nooit
de bijbel gelezen zolang ik er
bijzit. En ik ben nu zo'n ander
half jaar secretaris. Ja, ik maak
de vertaalslag van de uitgangs
punten precies zoals mijnheer
Van Velzen heeft verwoord.
Probeert u nu weer diezelfde
richting op te gaan met uw vra
gen? Ik heb u vanmiddag wel
toegezegd te willen spreken
over die interessante vragen en
hoe het hindoe-geloof zich ver
houdt met het CD A-beginsel. Ik
had toen een haastklus en heb
toen maar 'ja' gezegd. Maar ik
sta echt boven die discussie,
mijnheer Bijleveld. Vraagt u
verder maar aan de partijvoor-
lichter, Meüs van der Poel".
Zondagsrust
Kees Klop: „Iemand kan het
eens zijn met de politieke keuze
van de partij zonder de bijbelse
argumenten te delen. Dat ge
beurt als iemand niet aan de bij
bel kan toetsen. Ik denk dat zo
iets niet is vol te houden. Vroeg
of laat wordt het aan je ge
vraagd. Dan zul je de bijbel er
op na moeten slaan. En dat
geldt ook voor zaken als milieu
beleid en de aanleg van de A-24
of iets dergelijks. Bij een beroep
op de bijbel zijn tegenargumen
ten die niet aan de bijbel wor
den ontleend ondergeschikt.
Anders moet je niet schrijven
dat toetsing aan de Heilige
Schrift de kern is van je politie
ke overtuiging".
„Een beroep op de bijbel is al
tijd legitiem in het CDA. We
hebben het hier namelijk over
het belangrijkste in het leven,
namelijk over datgene waaraan
mensen zich toevertrouwen.
Gods beloften, daden en gebo
den zijn van beslissende beteke
nis, zo zijn de CD A-uitgangs
punten. Dat wil dus zeggen dat
alles daar van afhangt. Een
CDA-vertegenwoordiger die
daar niet aan kan toetsen, komt
dus in moeilijkheden. Laten we
de zondagsrust nemen. Het kan
zijn dat niet-christenen eerder
openstelling van winkels op
zondag tolereren. Een CDA-
raadslid die niet vurig het CDA-
standpunt over zondagsrust
verdedigt hoor je niet terug te
zien op de volgende kandida
tenlijst, vind ik. Je moet vaar
digheid hebben bij het toetsen
aan de bijbel. Maar die vaardig
heid ontbreekt heus niet alleen
bij hindoes. In de katholieke
wereld is die bijbelvastheid ook
niet zo groot en in de prote
stantse wereld holt die schreeu
wend achteruit".
CDA-Kamerlid G. Ramlal wil
nu geen gesprek over de relatie
hindoe-geloof en CDA-grond-
slag. Hij belt nog wel over enke
le weken. Misschien dat de com
motie over het interview met
partijvoorzitter Van Velzen dan
geluwd is. „Het is even niet ver
standig". Waarom niet? „Daar
om niet". Vlak voordat het in
terview met CDA-voorzitter
twee weken terug in de krant
stond was Ramlal nog wel be
reid over zijn positie te praten.
Toen zei hij: „Ik kan het alle
maal goed met elkaar rijmen.
Er is maar één God, met meer
dere verschijningsvormen. Er
zijn ook verschillende manieren
tot vergeving. Jezus wijst één
van die wegen. Allah biedt een
andere weg. Hindoes kennen
nog andere. Dat het christen
dom andere geloven uitsluit?
Ach, ik ben al ruim elf jaar ac
tief in het CDA, zowel als ge
meenteraadslid als wethouder
in Den Haag. Ik heb er nog
nooit een inhoudelijke discussie
over gehad. Nu zit ik in de
Tweede Kamer en dan vraagt
men er ineens naar". Ook na
herhaald aandringen was hij
niet bereid alsnog een interview
toe te staan.
CDA-yups
Kees Klop: „Maar als een hin
doe zich meer gelegen laat lig
gen aan de scheppingsopdracht
en meer respect heeft voor het
milieu, dan valt van hem beslist
veel te leren. Daarom ben ik blij
dat ze er bijzitten in het CDA.
Er zijn ook hele andere mensen
die in de partij goede mogelijk
heden zien hun belangen te be
hartigen en carrière te maken.
Dat zijn mensen die volstrekt
lak hebben aan die bijbel. Dat
zijn de CDA-yups, de christen-
nietL
dnjf
foto: theo 0
technocraten en daarj,
we er nogal wat van.
net onder het hoogste
Door de interne meel
in de partij komen
ven. Als het echt s]
wordt, kun je ook
vertrouwen. Je kunt
iemands geloof werkel
niet. Dat bepaalt
stijl, zijn betrouwbi
Daardoor breken die
niet echt door. Als
echt serieuze invloed
gaat de partij naar de
Dan willen de mensen Ap
wens ook niet meer o]|li!
men. Dan word je gewc
burgerlijke vlakke midi
tij, waar je niets vitaals i|;n
herkent".
„Wij hebben geen tactP1
aanzien van het opnenwk
anders en niet-gelovige».
zijn we ruimhartig i
moeten de geloofsvrai
stellen. Tegelijkertijd
we het probleem dat de
overdracht in de kerki
neert. Maar we doen de
ook te kort als we ze wi
omdat het een probleei
de kerken veroorzake
gebed aan tafel, de bijbel
alles zakt in elkaar,
scholen trouwens. De
moeten nu de slag winr
is nog niet verloren. Als
er inderdaad in slaagt 1
soonlijk geloof bij de men
leven te wekken dan is
komst. Daar hangt uite
de 'C' van het CDA vai
dat niet in de samenlev
leven komt dan zal het
christelijke partij steeds
worden. Dan secularise
CDA met de kerk mee
ADVERTENTIE
DEN HAAG - De uitspraken
van PvdA-minister Wim Kok
over een eventuele verdere
verzachting van wao-maat-
regelen zijn gisteren
verkeerd gevallen bij zijn
CDA-collega Bert de Vries
van sociale zaken en VNO-
voorzitter Rinnooy Kan.
De Vries toonde zich „volko
men verrast", door de politieke
zet van Kok. „Het kabinet dient
vast te houden aan zijn plan
nen. Er kan geen sprake van
zijn dat de wao-voorstellen op
nieuw ter discussie worden ge
steld", aldus De Vries. Rinnooy
Kan zei de actie van Kok sterk
af te keuren.
In een reactie daarop zegt vice-
premier Kok dat hij en zijn col
lega De Vries op één lijn zitten
over de wijze waarop het kabi
net de wao-discussie met de
Tweede Kamer ingaat. Kok zei
gisteren dat zijn opmerkingen
over de wao, een dag eerder tij
dens een PvdA-bijeenkomst ge
maakt, hier en daar in de pers
van een „rare uitleg" zijn voor
zien. De Vries heeft vooral op
die uitleg gereageerd, is Koks
indruk.
Tijdens de partijbijeenkomst in
de Haagse Pulchri-studio had
Kok laten doorschemeren dat
er bij de parlementaire behan
deling van de wao-wetsvoor-
stellen een „open discussie" ge
voerd kan worden nu het
beroep op de wao zich stabili
seert en de komende maanden
wellicht verder gaat dalen.
Onmiddellijk na de PvdA-bij-
eenkomst liet CDA-fractielei-
der Elco Brinkman via zijn
woordvoerder opmerken:
„Over welke daling heeft Kok
het eigenlijk? Wij zien nog geen
daling van het aantal wao'ers".
Ook De Vries heeft zich' nu bij
deze kritiek aangesloten. „Ik
ben helemaal niet zo optimis
tisch over een daling van het
beroep op de wao", aldus de mi
nister.
De WD en Groen Links hebben
opheldering gevraagd over de
uitlatingen van Kok en de reac
tie van De Vries daarop. De
WD wil voor dinsdag een
schriftelijke reactie van het ka
binet. Als die ontoereikend is,
zal de fractie de zaak aankaar
ten in een spoeddebat. De frac
tie van Groen Links heeft al la
ten weten dinsdag mondelinge
vragen te willen stellen aan de
beide bewindslieden.
ADVERTENTIE
DORDRECHT Een 21-jarige schipperszoon is gisteren in de
Oude Maas onder Rotterdam vanaf het motortankschip Rhodina 1
in het water gevallen en verdronken. De zoon van de schipper is
waarschijnlijk tijdens schoonmaakwerkzaamheden buiten aan
dek onwel geworden en overboord gevallen. De vader is zijn zoon
nog nagesprongen en heeft getracht hem boven water te houden.
De uitputting nabij kon hij zijn zoon niet meer houden en werd hij
zelf ternauwernood door een ander binnenvaartschip gered.
MEUBELPLE!
LEIDERDORP
NA EÉN RONDJE MEUBELPLEIN WOON JE VEEL MOOIER.
HET GROOTSTE M8J887
Informatie 071 -41(
