ijimori denkt aan doodstraf voor Guzman
Ma-ess-trie-sjjjt
7
Onderhandelingen
in Genève aan
een zijden draadje
Buitenland
Rechtenstudie met
roofmoorden betaald
Celstraf voor vijf skinheads
VN-militairen
in Somalia
gewonden bij
slag pub Belfast
gT - Twee leden van de Ulster
n Fighters, een protestantse
litaire organisatie, hebben giste-
aanslag gepleegd op een pub in
Drie mannen raakten gewond,
i degene op wie de UFF-leden
lden gemunt. In een verklaring
JBC bood de organisatie haar ver-
Idigingen aan de overige twee
fers aan. Op het moment van de
was het stampvol in de Dockers
e zowel door katholieken als door
inten wordt bezocht. De twee
jen schoten door de ramen op de
jgen, nadat de portiers erin waren
1 de deuren te vergrendelen.
BELGRADO Zes studenten van de rechtenfa
culteit in Belgrado zijn gisteren opgepakt omdat
zij hun studie met roofmoorden en gewapende
overvallen Financierden. De politie was de juris-
ten-in-spe op,het spoor gekomen nadat een gesto
len sieraad op de zwarte markt van de Servische
hoofdstad Belgrado was opgedoken. Dat was buit
gemaakt tijdens een overval op een juwelierswin
kel, waarbij de verkoopster werd doodgeschoten
en vier kilo goud plus vele juwelen door de studen
ten werden meegenomen. Volgens de politie
wordt de studenten ten minste drie roofmoorden
ten laste gelegd. Van het geld dat ze een geldkoe
rier afhandig hadden gemaakt, hadden de studen
ten een pistool met geluiddemper gekocht waar
mee de latere overvallen gepleegd werden.
Zeven aanhangers
Inkatha vermoord
JOHANNESBURG - Zeven
aanhangers van de Inkatha
Vrijheidspartij (IFP) zijn gis
teren doodgeschoten in de
Zuidafrikaanse provincie Na-
tal. Volgens de politie werden
de slachtoffers, die in een
vrachtwagen reden, omsin
geld door schutters in leger
uniform. Een woordvoerster
van de IFP gaf de schuld van
de schietpartij aan het rivali
serende Afrikaans Nationaal
Congres (ANC). Het politieke
geweld in Zuid-Afrika heeft
sinds februari 1990 meer dan
6000 mensenlevens geëist.
FRANKFURT AAN DE ODER Vijf rechts-radicale jongeren die
bijna twee jaar geleden een Angolese vluchteling hebben doodge
slagen zijn gisteren door een rechtbank in de Oostduitse stad
Frankfurt aan de Oder veroordeeld tot celstraffen variërend van
drieëneenhalf tot vier jaar. De rechtbank achtte bewezen dat de
vijf tijdens rassenrellen in november 1990 in Eberswalde een 28-
jarige Angolees dusdanig mishandeld hebben dat deze aan zijn ver
wondingen overleed. De veroordelingen vielen minder zwaar uit
dan hetgeen het openbaar ministerie had geëist, omdat de recht
bank rekening heeft gehouden met de algemene politieke omstan
digheden zo kort na de Duitse hereniging. Hierdoor kwamen voor
al jeugdigen in een vacuüm terecht, aldus de rechter. In Rostock
veroordeelde een rechtbank gisteren drie jongeren wegens hun
aandeel in de rassenrellen van enkele weken geleden in de Noord-
duitse havenstad. De drie kregen drie weken jeugdgevangenis, die
ze echter wegens de duur van hun voorarrest niet meer hoeven uit
te zitten. Dertig extreem-rechtse jongeren belegerden vannacht
vier uur lang een centrum van asielzoekers in Wismar.
Ontdekkingsreiziger
Bering herbegraven
KOPENHAGEN Deense archeologen
hebben met behulp van de plaatselijke
autoriteiten afgelopen weekeinde in het
oosten van Siberië de stoffelijke resten
van ontdekkingsreiziger Vitus Bering
(1681-1741) herbegraven. Volgens Ole
Schioerring, directeur van het historisch
museum in Berings geboorteplaats Hor-
sens (West-Jutland), gebeurde de cere
monie op een winderig strand op Bering-
eiland dat gelegen is voor de kust van het
Siberische schiereiland Kamtsjatka. De
Deense ontdekkingsreiziger stierf er in
1741. Bering ontdekte de zeestraat tus
sen Siberië en Alaska. De zeeëngte kreeg
later zijn naam.
- De Peruaanse presi-
|lberto Fujimori heeft
i gezegd dat hij zal
jgen de doodstraf toe
ben voor de zaterdag
Iteerde leider van de
hbeweging Lichtend
jtiimael Guzman.
bomaanslag op een snel-
(i noorden van de Peru-
jofdstad Lima zijn gis-
icht mensen gewond ge
ile aanslag was kennelijk
■k van Lichtend Pad, die
ik nam voor de arresta-
iaar leider.
I bepaalt momenteel dat
mumstraf in dit geval
and
Fujimori in het politie-
lartier in Lima. „Maar
iten ook luisteren naar
publiek eist". Desge-
zei Fujimori dat Gu-
laar zijn persoonlijke
meijrde doodstraf verdiende,
in s^Jat hij de toepassing van
raf „zou bestuderen"
me iij het parlement in april
had gestuurd om een
it leger gesteund een-
me wind in te voeren, heeft
It i wetten s
iitie me en gevangenisstraf-
und inderd. Fujimori zei dat
erkin vijftien dagen door de
lant rorismepolitie in hech-
ordt gehouden voor on-
ing. Daarna wordt de
tj üeider
militaire rechtbank die
dagen de tijd heeft om
berechten. Guzman zal
staan wegens verraad,
een maximumstraf
)k i ran levenslang zonder
itels i een vroegtijdige vrijla-
n ii een in geval van oorlog
verraad de doodstraf.
p ta
al
ente Guzman', zoals zijn
vigen hem eerbiedwaar-
;men, werd zaterdaga-
egei ingehouden door de 5
nti-terreurbrigade Din-
zull n het Peruaanse leger.
I, to ein achter de bloedigste
inb beweging die Latijns-
En i a ooit heeft gekend, be-
W ich samen met zeven
ien ngers in een geheim
aris wartier van de organisa-
moe e middenklassewijk Ca
de hoofdstad Lima. On-
Abimael Guzman, de leider van het Lichtend Pad, zit nu in een donkere cel.
der hen bevond zich ook Janila
Iparraquirre. Deze vrouw
wordt algemeen beschouwd als
de nummer twee binnen de or
ganisatie. Zonder slag of stoot
gaf de groep zich over. „Het
moest er een keer van komen",
.jidde de laconieke reactie van
de 57-jarige Guzman.
Sinds 1980 leefde de voormalige
docent filosofie aan de Univer
siteit van Ayacucho in de Peru
aanse hooglanden onder
gronds. Zijn laatste contact met
de politie dateert uit 1979, toen
hij in Lima werd gearresteerd
tijdens een algemene staking.
Nog steeds slaan de autoritei
ten zich voor het hoofd dat zij
de professor even later op vrije
voeten stelden, niet wetende
dat daarmee het startschot
werd gegeven voor de revolutio
naire terreurcampagne. Sinds
1981 heeft het geweld aan
25.000 Peruanen het leven ge
kost. Naar schatting de helft
van het aantal doden valt op het
conto te schrijven van het leger,
dat het in de vuile oorlog tegen
de meedogenloze verzetsstrij
ders niet zo nauw nam met de
mensenrechten
Paradijs
Zijn eerste schreden op het re
volutionaire pad zette Presi
dente Guzman in 1959, toen hij
zich aansloot bij de Communis
tische Partij van Peru die op de
koers van Moskou voer. Hij
raakte echter al snel gedesillu
sioneerd in de politiek van-de
Russen, omdat die het niet zo
nauw namen met de zuiverheid
van de leer. Het was immers de
tijd dat Chroesjtsjov zijn desta-
linisatie-politiek doorvoerde.
Guzman richtte zijn blik daar
om op Azië, waar de Chinese va
riant van het communisme hem
meer aansprak. Daar had de re
volutie in zijn ogen nog niets
van haar gloed verloren. In het
begin van de jaren zestig maak
te de filosoof enkele studierei
zen naar Mao's paradijs en in
Peking raakte hij ervan over
tuigd dat de kiem van de revolu-
FOTO: AP
tie op het platteland ligt. Ge
heel naar voorbeeld van Mao's
Lange Mars zou de machtsover
name in Peru hoog in de bergen
moeten beginnen met de mobi
lisatie van boeren en studenten
en eindigen met de omsingeling
van de grote steden aan de kust.
Zijn revolutionaire gedachten-
goed zaaide hij op de universi
teit in Avachuo alwaar hij een
trouw kader van studenten om
zich heen schiep.
Wijn
Naarmate de leer van Mao aan
kracht inboette en China voor
zichtig de deur naar het Westen
openzette, raakte Guzman
doordrongen van zijn eigen ge
lijk. Overal ter wereld was de
communistische leer aan verval
onderhevig door het vele water
dat bij de wijn gedaan werd.
„Alleen via een bittere strijd
waarbij niet op een liter bloed
meer of minder wordt gekeken
kan de communistische heil
staat waarheid worden", zei 'de
Gids' ooit. Peru zou volgens zijn
filosofie het nieuwe centrum
voor de'wereldrevolutie moeten
worden.
Voorbode van bittere strijd die
het Zuidamerikaanse land te
wachten stond vormden de
dode honden die de bewoners
van Lima op een decemberoch-
tend in 1980 aan de lantaarnpa
len zagen hangen. De kadavers
hadden linten om hun nek han
gen waarop geschreven stond:
'Deng Tsjiao Ping, hoerenjong'.
Een verwijzing naar de toenma
lige Chinese premier vanwege
zijn verraad aan het communis-
Pervers
In 1981 werd vanuit Avachucho
de frontale aanval tegen de
'perverse' vijand ingezet. Voor
kameraad Guzman heiligde het
doel elk middel. Een rivier van
bloed is vereist om onze idealen
te bereiken, placht hij te zeg
gen. De geestelijke leider van de
Sender os voegde de daad bij het
woorden. Bommen, kogels, dy
namiet en kapmessen vormden
het werktuig voor de vijfdui
zend gedisciplineerde guerrilla
strijders waaraan Guzman van
uit de mysterieuze clandestini
teit leiding gaf. Wie niet horen
wilde moest maar voelen, luid
de zijn boodschap. Degenen die
zich niet ontvankelijk achtten
voor de revolutionaire theo
rieën slachtte het Lichtend Pad
meedogenloos af. Burgemees
ters, lokale politici, vakbonds
leiders en journalisten tot aan
de onwetende boerenbevolking
toe werden zonder pardon te
gen de muur gezet of met kap
messen in mootjes gehakt.
De Peruaanse regering kon te
genover de terreur niets anders
doen dan de noodtoestand af
kondigen. Tegen het eind van
de jaren tachtig had het Lich
tend Pad bijna de helft van het
land in handen. Ondanks de ge
rechtelijke volmachten die het
leger inmiddels had afgedwon
gen, bleef de overheid achter de
feiten aanlopen. Inmiddels was
Guzman er heilig van overtuigd
geraakt, dat de strijd in haar be
slissende fase was beland.
Verderf
De beslissende slag om de
hoofdstad Lima en de kustste
den was aangebroken. Vorig
jaar gaf hij vanuit zijn schuil
plaats opdracht om de rege
ringszetel onder vuur te ne
men. De Senderos hadden zich
middels hun ondergrondse net
werk reeds genesteld in de
arme buitenwijken van de
hoofdstad, waar zij met auto
bommen dood en verderf zaai
den. Voor presiden Fujimori
was de maat vol. In april dit jaar
sloot hij met steun van de mili
tairen het Congres. De volks
vertegenwoordiging vormde in
zijn ogen een sta-in-de-weg en
alleen via een alliantie met de
militairen zou er kans zijn om
de terreurorganisatie te ver
slaan.
Dat Guzman dit weekeinde ge
arresteerd werd is echter niet
de vrucht van een nauwkeurig
uitgedokterde tactiek, maar
eerder van stom toeval. De Sen-
dero-top maakte een kardinale
fout. In een vuilnisbak in de bu-
rut van het huis waar zij zich
ophielden, stuitte de militaire
inlichtingendienst op enkele re
volutionaire vlugschriften. Tot
stomme verbazing van de gene
raals troffen zij bij de inval 'El
Presidente' aan. Voor Fujimori
is de buit van zaterdag te mooi
om waar te zijn. Peru's meest
gezochte misdadiger zit achter
tralies en het staatshoofd kan
er prat op gaan dat zijn een
mans-staatsgreep van april niet
voor niets is geweest. De val van
'El Presidente' betekent echter
nog niet dat de Sendero-idealen
begraven zijn. Binnen het revo
lutionaire kader zal zeker een
nieuw staatshoofd de troon van
Guzman bestijgen. Of deze net
zoveel gezag uitstraalt als de
mysterieuze Guzman moet
worden afgewacht. In Lima
houden de autoriteiten reke
ning met een nieuwe ronde ter
roristische aanslagen. De eerste
bommen zijn reeds ontploft.
Fujimori gokt er echter op dat
dit de laatste stuiptrekkingen
zullen zijn van Latijns-Ameri-
ka's bloedigste terreurgroep.
Franse poging
bemiddeling
voor vrede
Midden-Oosten
DAMASCUS De Franse mi
nister van buitenlandse zaken
Roland Dumas heeft in het ka
der van de vredesonderhande-
lingen tussen Israël en Syrië in
Damascus een poging gedaan
om te bemiddelen. Dumas zei
vandaag voor radio Europa 1,
dat zowel aan Syrische als aan
Israëlische zijde een wil tot 1
vrede bestaat, die,tot op heden
niet was uitgesproken"
Israël en Syrië tasten in Was- -
hington voorzichtig elkanders 1
positie in het vredesproces af.
Syrië eist van.Israël de verzeke
ring dat het zich terug wil trek- j
ken van de Hoogvlakte van Go
lan, die in 1967 door Israël op l
Syrië werd veroverd, voordat
Syrië bereid is tot gedetailleer
de vredesbespekingen. Israël
wil op zijn beurt eerst meer dui
delijkheid over het vredescon- 3
cept dat de Syriërs voor ogen
staat. De Syrische delegatie o
toonde zich gisteravond teleur
gesteld over een nieuw werkdo-
cument dat Israël eerder op de -
dag had ingebracht in de onder
handelingen over het Midden-
Oosten in Washington. Het is
een heel uitvoerig stuk maar
daar waar het gaat om land,
blijft het steken in vaagheden,
aldus de Syrische kritiek. Het
woord terugtrekking' komt in
het hele document niet voor en
nergens in de acht pagina's
wordt rechtstreeks ingegaan op
het territoriale aspect, stelt de
Syrische delegatieleider Mouaf-
fak al-Allaf. „Wij zijn des te te-
leurgestelder omdat dit docu
ment verschijnt na tien dagen
van overleg" aldus Al-Allaf.
De Israëlische onderhandelaar
Itamar Rabinovich maakte dui-
delijk dat het werkdocument
geplaatst moet worden in het l
kader van het onderhande
lingsproces. Het is nog niet Is-
raëls laatste woord. Wij kunnen
onze positie veranderen, als de
Syriërs hun positie wij zigenj
MUQDISHO In Somalia zijn
gisteren de eerste 63 van de in
totaal 500 gewapende VN-sol-
daten aangekomen, die moeten
gaan helpen te voorkomen dat
voor de hongerende bevolking
bestemd voedsel wordt geplun
derd. De soldaten, allen Pakis-
tanen, zijn door Amerikaanse
legervliegtuigen naar de hoofd
stad Muqdisho gebracht. Ze
worden pas ingezet als ook de
rest van het bataljon in Somalia
is aangekomen. De eerste taak
van de soldaten is het herstel
len van de orde in de haven van
Muqdisho. Zo ligt tienduizend
ton Amerikaanse gierst, waar
aan dringend behoefte is, al
twee weken opgeslagen in een
havenloods, doordat het als ge
volg van een ruzie tussen drie
verschillende clans die tot nu
toe de haven bewaakten niet
kan worden gedistribueerd.
loet
i eg
ier: Mitterrand
sowieso aan
enaiDe Franse president
Eu is Mitterrand zal niet af-
vordals de Franse kiezers het
itsbi g van Maastricht in een
dum verwerpen, zo
Franse premier Pierre
voy gisteren gezegd,
ijk spreekt zich komen-
in een referendum
eel 1het verdrag over poli-
economische eenwor-
i de Europese Gemeen-
,Wat betreft de presi-
in de republiek, hij zal
hanjaken voortzetten tot
zei Beregovoy. In 1995
le tweede zevenjarige
gof ermijn van de president
jerrand heeft tot nu toe
[ezegd dat hij „de gevol-
zich zal nemen" als het
Tvordt weggestemd.
zitter
is parlement
huldigd
75 ES Een rechtbank
de voorzitter van het
parlement, Henri Em-
kJJigisteren in staat van
-ldiging gesteld wegens
partijfinanciering. Völ-
e rechter waren voor de
g'/j speciale bedrijven opge-
3 vvan bouwbedrijven geld
gen voor zogenaamde be-
11 ling om bij openbare aan-
-*-vingen de opdrachten in
htte slepen. Soortgelijke
ebben al eerder de socia-
Z*,le partijen in Spanje en
lCjopgebroken. Emmanuel-
'an 1988 tot dit jaar janu-
-nningmeester van de
Socialistische Partij
®t dat er 'geen wette-
LEI asis' is voor de aanklacht,
12 6 ïl dat het niet verboden is.
Zondag wordt in Frankrijk een referendum
gehouden over de akkoorden van Maastricht. Het
is een nieuwe belangrijke graadmeter voor de
appreciatie door de Europese burgers van wat in de
Limburgse hoofdstad afgesproken is. Onze
correspondenten in Europa beschrijven deze week
wat 'Maastricht' onder de aan hun zorgen
toevertrouwde volkeren teweeg heeft gebracht.
Vandaag deel 2.
strijd met elkaar.
Eigenlijk is er natuurlijk hele
maal geen sprake van Maas
tricht. Wie uit de Franse ver
vormingen de hoofdstad van
Limburg kan reconstrueren, is
knap. Fransen die 'Maastricht'
zeggen doen aan heel ingewik
kelde mondgymnastiek. Het
gaat ongeveer als volgt: Ma-ess-
trie-sjjjt. Waarom de tweede 'a'
tot een 'e' verwordt is onduide
lijk. De 'cht' aan het eind is voor
de Fransen een dramatische
mondbeweging. Kaken kraken.
Ogen beginnen te draaien. Neu
zen krullen op, de mondhoeken
trekken weg. Het einde van het
woord klinkt als een dringend
verzoek om stilte. Of als het ge
luid dat vrijkomt wanneer een
van tevoren geschud cola-blikje
wordt geopend. Zoiets dus.
PARIJS Toen de Italiaan
se anti-maffiarechter Paolo
Borsellino in Palermo met
vijf van zijn lijfwachten werd
vermoord, reageerde Frank
rijk in paniek. Diverse com
mentatoren wezen op het
grote gevaar dat de aansla-
gengolf in Italië voor de
Fransen betekende.
Daarbij werd een rechtstreeks
verband gelegd met de akkoor
den van Maastricht. Want door
het goedkeuren van de akkoor
den van monetaire en politieke
unie zou de invloed van de maf
fia („De dertiende lidstaat van
de EG", aldus het communisti
sche La Marseillaise) ook in
Frankrijk toenemen.
Maastricht en maffia beginnen
met dezelfde letter, zouden wij
in Nederland wellicht als enige
overeenkomst zien, maar in
Frankrijk wordt daar dus an
ders over gedacht. Iedere ge
beurtenis in het een of andere
Europese land (van de twaalf,
wel te verstaan) wordt in ver
band gebracht met Maastricht.
Want de Fransen zien om inter
ne redenen als een huis op te
gen het referendum van zon
dag. Al de hele zomer leveren
voor- en tegenstanders hevige
Na Amsterdam is Maastricht in
Frankrijk Nederlands bekend
ste stad. En eindigt daarmee
ruim voor Kopenhagen (Fran
sen zijn heel goed in hun aard
rijkskunde) en La Haye (Den
Haag). Het Vrijthof en de fraaie
Maasoevers waren ten tijde van
de Eurotop regelmatig op tele
visie te zien, en toen de aardbe
ving Nederland wakker schud
de, had menige commentator al
direct in de gaten waar het epi
centrum lag: in Ma-ess-trie-
sjjjt. En helemaal niet bij Ro-er-
mond.
BELGRADO Door zware
gevechten in grote delen van
Bosnië-Hercegovina en de
weigerachtige houding van
zowel de Bosnische president
Alia Izetbegovic als de leider
van de Bosnische Serviërs,
Radovan Karadzic, is het ver
volg van de vredesonderhan
delingen gisteren zwaar op
de proef komen te staan.
Namens het Bosnische staat-
spresidium gaf Izetbegovic gis
teren een verklaring uit niet
naar Genève te zullen reizen
waar de onderhandelingen vrij
dag hervat worden. Het presidi
um stelde in een brief, gericht
aan de twee voorzitters van de
Joegoslavië-conferentie, Lord
Owen (EG) en Cyrus Vance
(VN), dat gezien de huidige si
tuatie „de besprekingen in Ge
nève absurd zijn".
Karadzic maakte zijn deelname
aan de conferentie afhankelijk
van het niet-instellen van een
vliegverbod voor Servische
vliegtuigen boven Bosnië-Her
cegovina.
Cyrus Vance (VN) reageerde
„geschokt" op berichten dat de
twee belangrijke deelnemers in
het conflict vrijdag mogelijk
verstek laten gaan. Vance zei
dat Izetbegovic eerder „zonder
voorwaarden" zijn komst had
Een inwoner van Sarajevo probeert een in brand geschoten auto te blussen.
Gisteren werden zware gevech
ten geleverd in en rondom Sara
jevo, in het westen en het
noordoosten van de republiek.
Volgens Bosnische media zou
den daarbij ook gevechtsvlieg
tuigen zijn gebruikt die vanuit
Belgrado waren opgestegen en
zou het Joegoslavische leger in
het noordoosten van Bosnië-
Hercegovina met verse troepen
en tanks aan de strijd hebben
deelgenomen.
Westerse waarnemers neigen
er echter toe een .groot deel van
de verantwoordelijkheid voor
de zware gevechten bij de mos
lims te leggen om daarmee te
vredesonderhandelingen te
blokkeren. Voortgaande vre-
desgesprekken zouden defini
tief de opdeling van de repu
bliek Bosnië-Hercegovina bete
kenen: een gegeven waar Izet-
begovic zich niet bij neer wil
leggen. Tegelijkertijd menen
westerse waarnemers ook dat
Karadzic zijn troepen niet meer
onder controle heeft en tussen
hem en zijn radicale volgelin
gen een kloof dreigt te ont
staan. De leider van de Bosni- q
sche Serviërs zou voor een poli-
tieke oplossing van het conflict..-
zijn, maar radicalere elementen
binnen de Servische strijdgroe-
pen in Bosnië-Hercegovina zou
den de voorkeur geven aan een
militaire oplossing.
Bij zijn bezoek aan China drong
de Joegoslavische premier Mi
lan Panic er gisteren bij de Vei
ligheidsraad op aan zijn land.
voorlopig niet als VN-lid te
schorsen. Panic anticipeerde op
komend overleg van de Algeme
ne Vergadering, waarin moge
lijk over een schorsing zal wor
den gesproken. „Zorg dat we
aan de onderhandelingstafel
blijven of er komen veel moei-
lijkheden", zei Panic.
