Dankert: Europa gaat
niet over onze minima
Patiënt betaalt mee
aan hulpmiddelen
Kleine krijgsmacht voor crisisbeheersing
Miljoenennota
Veel meer Nederlanders
uitgezonden naar Anti lief
Pronk schenkt jaarlijk
61 miljoen aan defens
6! c
Leidse Courant
dinsdag 15 september 1992
Nog onzekerheid
over dienstplicht
Het is nog onzeker wat er met
de dienstplicht gaat gebeuren.
Minister Ter Beek zal pas over
enkele maanden zijn politieke
oordeel geven over het binnen
kort te verschijnen advies van
de commissie-Meijer.
Naar verluidt wil deze commis
sie de dienstplicht in een of an
dere vorm behouden, omdat het
onmogelijk zou zijn voldoende
vrijwilligers te krijgen voor een
beroepsleger. Onder invloed
van de discussie over de dienst
plicht probeert een toenemend
aantal jongens hun opkomst uit
of af te stellen. Ter Beek vindt
dat onwenselijk en zal de daar
tegen gerichte maatregelen
voortzetten.
BZ sluit nog
vijf posten
Het ministerie van buitenland
se zaken sluit nog vijf buiten
landse posten. Zo worden nog
dit jaar de ambassade in Guata-
mala en de consulaten in de Au
stralische steden Perth en Bris
bane en in de Braziliaanse stad
Rio de Janeiro gesloten.
Volgend jaar gaat het consu
laat-generaal in Djedda, Saoe-
di-Arabië, dicht. Een jaar later
volgt naar verwachting de slui
ting van het consulaat-generaal
in Frankfurt. De sluitingen zijn
het gevolg van de bezuinigin
gen van 4,7 miljoen gulden op
de begroting van het ministe
rie. Ook is er een verschuiving
van de aandacht naar Oost-Eu
ropa. Zo is dit jaar een ambassa
de geopend voor de drie Balti-
sche staten.
Voor Oost-Europa
300 miljoen extra
Nederland trekt nog eens 300
miljoen gulden uit voor hulp
aan Midden- en Oost-Europa.
Het geld wordt vooral gebruikt
voor projecten die in samenwer
king met andere hulpverlenen
de landen worden uitgevoerd.
lEen klein deel van de projecten
-zal Nederland alleen uitvoeren.
^Minister Van den Broek zegt in
zijn toelichting op de begroting
'dat dit geld een aanvulling is op
de reeds eerder toegezegde
hulp, waaronder internationale
hulpprogramma's en de nood
hulp (Wellink-pot). Van de 300
miljoen wordt 18,75 miljoen op
tafel gelegd door het ministerie
van ontwikkelingssamenwer
king. De 300 miljoen is bedoeld
voor voor technische bijstand
en economische samenwerking.
In de bedragen zijn niet de
kwijtscheldingsgelden voor Po
len opgenomen. Die moeten nog
precies worden vastgesteld vol-
gens de afspraken die in de Club
Van Parijs zijn gemaakt.
Keuringsheffing voor
bedrijven op komst
Alle bedrijven die onder de wa
renwet vallen, zoals winkels,
restaurants en fabrieken van
levensmiddelen en gebruiks
voorwerpen, moeten vanaf
1994 een Warenwetheffing
gaan betalen.
Met dat geld leveren de bedrij
ven een bijdrage aan de kosten
van de keuringen die de Inspec
tie Gezondheidsbescherming
(tot voor kort Keuringsdienst
van Waren geheten) regelmatig
uitvoert. De heffing, die naar
verwachting hooguit een paar
honderd gulden per jaar be
draagt, zal voor alle bedrijven
gelijk zijn ongeacht de grootte
van het bedrijf.
Meer geld voor
kinderopvang
De kinderopvang krijgt er vol
gendjaar 14 miljoen gulden bij.
In totaal is er voor dezesector
dan een budget van 270 miljoen
- gulden beschikbaar. Ons land
loopt dan nog steeds enigszins
- achter bij andere Europese lan
den.
In de begroting voor welzijn
zijn twee belangrijke bezuini
gingen definitief geschrapt. Dat
zijn die op de bejaardenoorden
(50 miljoen) en die op de jeugd
hulpverlening (55 miljoen).
'Voor dat laatste stak de Tweede
Kamer vorig jaar al een stokje.
Het afzien van de bezuiniging
op de bejaardenoorden wordt
rechtgetrokken door bezuini
gingen in de zorgsector. De
'jeugdhulpverlening wordt be
taald uit geld dat in 1990 niet
voor de kinderopvang werd uit
gegeven en uit de opbrengst van
de verkoop van de internaten
voor het bijzondere jeugdwerk.
Meer geld voor
balletdansers
Er komt meer geld voor de
zwaar onderbetaalde balletdan
sers. De komende driejaar is er
telkens bijna 2,2 miljoen gulden
•beschikbaar, in totaal dus 6,5
'hiiljoen. De dansers bij de gezel
schappen, die in principe nog
"Het beste af zijn, verdienen vol-
'gens het Nederlands Instituut
■voor de Dans tot nog toe zo'n 40
"procent minder dan andere po
diumkunstenaars. Het is niet
""zo dat de balletdansers in nu
'meteen allemaal in salaris om
hoog gaan. Het geld wordt toe-
gevoegd aan de subsidies.
Het lijkt staatsecretaris Dankert niet zinvol ook in
Nederland een referendum over Maastricht te
houden. Er is geen verschil van inzicht tussen
bevolking en volksvertegenwoordigers. Ook zou de
regering er formeel niet aan zijn gebonden.
door Rik in tHout
enGijsKorevaar
Europa integreert. De macht
van 'Brussel' dijt uit. Maar
vooralsnog hoeft Nederland er
niet wakker van te liggen. De
burgers niet, de politiek niet en
zelfs het kabinet niet. Natuur
lijk, de rijksbegroting moet
steeds meer voldoen aan richt
lijnen, randvoorwaarden en
marges die door de Europese
Gemeenschap worden opge
steld, maar de keuzevrijheid
voor het kabinet blijft groot.
„Ik ben ervan overtuigd dat ook
in het jaar 2002 het opstellen
van de begroting nog vele we
ken vergadertijd zal kosten. En
ook dan zullen we nog steeds
uren, dagen discussiëren over
een kwart procent koopkracht
meer of minder voor de mini-
Staatssecretaris Piet Dankert
van buitenlandse zaken hij
'doet' Europa voor Nederland
zegt dit zonder een zweem
van cynisme. Wel laat hij zijn
zinnen vergezeld gaan van de
van hem bekende wat grinni
kende lach.
Dankert heeft het duidelijk
naar zijn zin in zijn huidige
functie. Als weinig andere poli
tici weet hij waar hij over praat
als het over de Europese Ge
meenschap gaat. Niet voor
niets zat hij jaren in Brussel en
Straatsburg als lid en (vice-
)voorzitter van het Europese
Parlement.
Over dat parlement en het ge
brek aan democratische contro
le in de EG houdt Dankert er nu
een opvallende zienswijze op
na. Hij blijkt het oneens te zijn
met zijn PvdA-partijgenoten in
de Tweede Kamer. Die hebben
het kabinet gevraagd te streven
naar een Europese Top over
meer bevoegdheden voor het
Europarlement.
Dankert daarover: ,,Ik ben het
ermee eens dat het EP meer be
voegdheden zou moeten heb
ben. Ik ben het ook met de frac
tie eens dat dat een heel belang
rijke zaak is. Maar ik vraag me
wel af of zo'n top de moeite
waard is? We zitten nu in een
adempauze. Wat gaat er gebeu
ren met het Deense 'nee' tegen
de verdragen van Maastricht,
hoe zal het Franse referendum
van deze week aflopen, in hoe
verre wordt de EG uitgebreid?
Dat zijn de nieuwe politieke
vragen. De PvdA-fractie bor
duurt voort op de oude vragen'
Wakker
„Bovendien, uitbreiding van
bevoegdheden voor het Euro
parlement is onvoldoende voor
een echt democratische legiti
matie. Door Maastricht zijn
veel mensen wakker geworden.
Eindelijk hebben ze Europa
ontdekt. Daarom is het belang
rijker dat er nu snel een relatie
komt tussen de publieke opi
nies en het Europees Parle
ment en een relatie tussen de
nationale parlementen en dat
Europarlement. En juist daarin
hebben de nationale politieke
partijen een belangrijke rol te
spelen".
Dankert rolt de bal dus keurig
terug naar de Haagse politici.
Niet het kabinet is aan zet. De
politieke partijen moeten maar
eens actie gaan ondernemen.
IJzeren regel
Een gesprek over de invloed
van Europa op de Nederlandse
rijksbegroting concentreert
zich al snel op de angst van ve
len voor een Brusselse over
heersing, voor EG-dictaten,
voor verlies van souvereiniteit.
Zie het 'nej' van de Denen tegen
'Maastricht'.
Dankert wenst deze vrees zeer
nadrukkelijk te temperen. „Als
Staat der Nederlanden leveren
we in theorie natuurlijk best
een beetje souvereiniteit in.
Maar besef wel: onze vrijheid op
financieel-economisch terrein
is nu ook al vrijwel nihil". De
staatssecretaris doelt bij voor
beeld op de ijzeren regel dat Ne
derland de rentewisselingen die
de centrale Duitse bank door
voert op de voet volgt.
„Nu hebben we daar niets over
te zeggen. Maar als er straks
één centrale Europese bank is,
dan wordt het beleid bepaald
door alle twaalf EG-landen.
Voor de kleine landen is dat
winst. Tja, voor de grote landen
is dat verlies. Maar voor de
Duitsers staat daar tegenover
dat ze niet langer in hun eentje
het economische herstel van
het vroegere Oostblok op hun
schouders hoeven te nemen".
Het klinkt prachtig dat Neder
land straks gaat meebeslissen
over de kracht van de Duitse
mark, maar daar staat weer te
genover dat anderen, met name
de Duitsers, straks uitmaken
welk percentage inflatie en hoe
veel financieringstekort nog
verantwoord is. Dankert grin
nikt. „Het is u misschien opge
vallen dat de Maastrichtse be
sluiten daarover vrij aardig spo
ren met de ideeën van de Ne
derlandse regering. Misschien
heeft het er iets mee te maken
dat we zelf, omdat we toen voor
zitter van de EG waren, de
voorstellen gemaakt hebben".
Voordeel
Zo denkt Dankert dat er voor
Nederland nog veel meer voor
deel te behalen is als de Maas
trichtse verdragen erdoor ko
men. „Wat dat betreft veran
dert er niets. We hebben altijd
meer geld van Europa gekregen
dan we eraan moesten betalen.
Kijk naar de landbouw. Je kunt
rustig stellen dat de EG door
middel van de gegarandeerde
prijzen ervoor gezorgd heeft
dat onze boeren al zeer veel ja
ren een behoorlijk inkomen ge
nieten. Nu is het de bedoeling
dat er een Europees cohesie
fonds wordt ingesteld, voor de
zogeheten transeuropese net
werken. Het lijkt mij dat we ook
daarvan een graantje kunnen
meepikken bij de aanleg van de
Betu wespoorlij n
Referendum
Dankert heeft het zelf al even
genoemd, het Franse referen
dum van aanstaande zondag.
Als na de Denen ook de Fransen
'nee' zeggen tegen 'Maas
tricht', dan is het over en uit.
De Britse premier Major heeft
verklaard dat 'Maastricht' dan
dood is.
Dankert is het daarmee eens en
zegt zeer bezorgd te zijn. „Het
grote probleem is dat de aan
hang van de rechtse partijen in
Frankrijk anti-Europees is. Ik
weet niet of leiders als Giscard
d'Estaing en Chirac sterk ge
noeg zijn om hun mensen nog
tijdig de andere kant op te krij
gen".
Het gebeuren in Denemarken
en Frankrijk is voor Dankert
geen aanleiding te zeggen dat
ook in Nederland een referen
dum gehouden zou moeten
worden over de Maastrichtse
problematiek. „Nee, in die lan
den ligt het toch fundamenteel
anders. Een groot deel van de
bevolking verschilt daar van
mening met de volksvertegen
woordigers. Bij ons is dat niet
zo. Het aantal anti-Europeanen
is hier heel klein. Dus lijkt het
me niet zinvol ook hier een refe
rendum te houden, waarbij dan
nog bedacht moet worden dat
dat - krachtens de grondwet -
alleen nog maar een raadge
vend referendum zou kunnen
zijn, waaraan de regering for
meel niet gebonden zou zijn".
Denkt de staatssecretaris Euro-
pa'93 vanuit Den Haag te bele
ven of ziet hij zichzelf terugke
ren naar het Brusselse? Er is
immers sprake van dat Frans
Andriessen niet wil terugko
men als Europees commissaris
'Anti-fcuropeanen zijn er in Nederland maar heel weinig', vindt
staatssecretaris Dankert.
(buitenlandse zaken). Dankert: roparlementariër. Nu ben ik geen interesse meer z 'S
„Ik heb altijd gezegd dat ik Eu- staatssecretaris en dus ont- ben, ben ik in principe 1
ropa graag van alle kanten wil breekt mij alleen nog het lid- baar als zijn opvolger,
bekijken. Ik ben lid van de maatschap van de Europese zou dat voor een ande%
Tweede Kamer geweest en Eu- Commissie. Als Andriessen feuillezijn".
DEFENSIE
BUITENLANDSE ZAKEN
GEZONDHEID
Staatssecretaris Simons van
volksgezondheid wil vanaf 1 ja
nuari aanstaande een forse ei
gen bijdrage voor medische
kunst- en hulpmiddelen zoals
prothesen, looprekken en in-
continentie-slips. Hij denkt aan
15 procent van de kosten.
Verder worden de al bestaande
eigen bijdragen voor psychothe
rapie verhoogd. Met hoeveel is
nog niet bekend. De eigen bij
dragen van de patiënten zijn
volgens Simons nodig omdat er
in de kosten van kunst- en hulp
middelen en psychotherapie
'onaanvaardbare overschrijdin
gen' plaatsvinden. Over ruim
een jaar, met ingang van 1994,
wil Simons ook eigen bijdragen
gaan vragen voor fysiotherapie.
Overigens is de staatssecretaris
van plan om bij dit alles chro
nisch zieken zoveel mogelijk te
ontzien.
In de WVC-begroting voor 1993
is een grote uitbreiding voor
zien van het aantal verpleeg
huizen, tehuizen voor chroni
sche patiënten en inrichtingen
voor zwakzinnigenzorg. In to
taal komen in deze sectoren
2500 extra plaatsen beschik
baar. Kosten: bijna 250 miljoen.
Voor extra personeel in de in
tensieve thuiszorg wordt 15
miljoen extra uitgetrokken en
voor pefsoneelsuitbreiding in
de bejaardenhuizen eveneens.
Simons maakt zich zorgen over
de almaar oplopende kosten
van de medisch specialisten.
Vorig jaar hebben alle specialis
ten te zamen 384 miljoen meer
in rekening gebracht dan ze ei
genlijk mochten. Volgens Si
mons moet dit onvermijdelijk
leiden tot een verlaging van de
specialistentarieven. Volgende
maand zal hij daarover met de
Landelijke Specialistenvereni-
Archieffoto
De oplopende kosten van de medisch specialisten
bezorgen staatssecretaris Simons veel veel
hoofdbrekens.
ging gaan onderhandelen. nisterie had gerekend. Die te-
Ook de kosten van geneesmid- genvaller wordt voor de helft
delen kwamen vorig jaar veel gecompenseerd door apothe-
hoger uit (113 miljoen meer) kers in '93 een lagere vergoe-
dan het bedrag waarop het mi- ding per recept te geven.
Nu de Nederlandse Antillen en neringsplannen opstel
Aruba niet meer streven naar
onafhankelijkheid, krijgt de
hulp van ons land aan deze ge
bieden een 'minder afstande
lijk' karakter, aldus minister
Hirsch Ballin. Dit zal met name
leiden tot het uitzenden van
veel grotere aantallen landge
noten (bestuurders, docenten,
rechters, politiemensen, art
sen) die moeten helpen orde op
zaken te stellen. Alleen daar
voor stelt de minister zo'n veer
tig miljoen gulden per jaar be
schikbaar.
De totale hulp aan de Antillen
en Aruba zal volgend jaar 275
miljoen bedragen. Een fors deel
daarvan (45 miljoen) dient om
de benarde financiële tekorten
van de Antilliaanse overheden
te verlichten. Hirsch Ballin
stelt echter wel als voorwaarde
dat de eilanden ingrijpende sa-
dat daarover beslissing! rej
den genomen op polit )c
veap.
Ook acht de minister 1
belangrijk dat het bestui
rechtshandhaving op 'i'pi
den snel beter worden. 1
op het eiland Sint Maarl
enige tijd geleden onder
le van Den Haag moest
Een doorn in het oog vai r
ter Hirsch Ballin is ooi
verschillende Antillen
nend zichtbaar' wordt dl
groepen weinig of ges
hebben aan de op zich»
stige economische on
ling. Vooral aan de 'acht
Curasao en van Sim
ten groeien teveel jonge ;n
die mede door een
onderwijssysteem, weit
komst hebben
Minister J. Pronk van ontwik
kelingssamenwerking draagt
met ingang van 1993 jaarlijks
voor ruim 61 miljoen gulden bij
in de kosten van defensieminis
ter R. ter Beek. Dit geld is be
stemd voor vredesoperaties van
de Verenigde Naties in ontwik
kelingslanden. In totaal zal Ter
Beek daarvoor volgend jaar 106
miljoen uitgeven.
Pronk wijst erop dat de VN een
steeds actievere rol spelen in
landen als Angola, Cambodja en
Somalië. Daarom stelde Ont
wikkelingssamenwerking vorig
jaar al 30 miljoen gulden be
schikbaar voor dit soort activi
teiten. In 1993 en volgende ja
ren zal dit bedrag ruim verdub
beld worden.
„Het is niet zinvol ontwikke
lingshulp te verlenen aan lan
den zonder dat daarbij vrede en
veiligheid zijn gewaarborgd.
Vredesoperaties die deels een
civiel karakter hebben, leveren
een bijdrage aan herstel van de
politieke stabiliteit die onont
beerlijk is om een duurzaam
ontwikkelingsproces op gang te
brengen. De bijdrage daaraan
beschouwt Nederland als een
vorm van wederopbouwhulp",
aldus Pronk.
In 1993 is voor Ontwikkelings
samenwerking een totaal be
drag beschikbaar van 6,56 mil
jard gulden, wat overeenkomt
met ongeveer 1,5 procent van
het Netto Nationaal In
Doordat ook Pronk moe
gen aan bezuiniging op
heidsuitgaven is zijn b(
minder toegenomen dai
als gevolg van de groe
Nederlandse economie
geval zou zijn. De
heeft circa 200 miljoen
besteden dan vorig jaar.
Van het totaal van 6,56^(
gaat ruim 420 miljoen n
nister D'Ancona van W(
de opvang van asielzoe
ontwikkelingslanden,
drag is ongeveer gelijk
van voorgaande jaren. I
dat minister Ritzen
deel van de kosten die
maken voor onderwi
asielzoekers uit ontwik
landen bij zijn collega P19T
rekening kan brengen,
geval gaat het om circa
joen.
Nieuw is ook dat Proi
(18,75 miljoen) besc
stelt voor hulp aan voo }fl
Sovjet-republieken. Hi
hier om vijf landen in Cf
Azië die zo arm zijn
gens internationale
aanmerking komen voj.
wikkelingshulp. Een w
in de begroting betreft
milieubeleid in de on
lingslanden. Voor 199
Pronk zijn bijdrage d
met 50 miljoen verhol
325 miljoen.
kt
Hoewel minister Ter Beek pas
aan het eind van het jaar be
kend maakt welke taken hij
precies voor de Nederlandse de
fensie wil behouden, tilt hij in
zijn begroting al een tipje van
de sluier op.
„Meer nog dan voorheen zal de
krijgsmacht zich moeten instel
len op crisisbeheersing en vre
destaken", zo schrijft hij.
En omdat voorts zeker is dat de
Nederlandse militairen in het
kader daarvan voortaan altijd
zullen optreden samen met le
gers van andere, vaak grotere
landen, is het behoud van een
krijgsmacht in de huidige opzet
derhalve 'niet langer nodig en,
gelet op de kosten, ook niet lan
ger mogelijk', aldus Ter Beek.
Dit zal vooral gevolgen hebben
voor de landmacht, die immers
tot nu toe was ingesteld op ver
dediging van het eigen en het
NAVO-grondgebied. De marine
en de luchtmacht zijn volgens
Ter Beek naar hun aard en mid
delen al in hoge mate geschikt
voor crisisbeheersing. Toch zul
len ook hun omvang en samen
stelling kritisch worden bezien,
al was het alleen maar omdat
met ministerie van defensie vol
gend jaar 6,5 procent minder
mag uitgeven dan vorig jaar. In
totaal heeft Ter Beek voor 1993
nog iets meer dan 14 miljard
gulden beschikbaar.
Door de daling van de defensie
uitgaven zal de Landmacht
minder kunnen investeren en
De krijgsmacht zal zich meer voorheen moeten instellen op crisisbeheersing en
vredestaken, is de opvatting van het kabinet.
betalingen moeten verschui
ven. De omvorming van eenhe
den van de 11e Pantser-infante
riebrigade tot eenheden voor de
Luchtmobiele Brigade wordt
voortgezet. Het eerste bataljon
van de LMB en de bijbehorende
mortiercompagnie zullen me
dio volgend jaar operationeel
zijn; het tweede bataljon eind
van dat jaar. Midden 1994 moet
de LMB als geheel inzetbaar
Omdat de eerste transportheli
kopters voor de luchtmobiele
brigade pas in 1994 beschik
baar komen, probeert Defensie
voor de tussenliggende periode
bij bondgenoten dit soort toe
stellen te lenen. Het 'leasen'
van bewapende helikopters
voor de LMB wil Ter Beek nog
een keer met een jaar uitstel
len, wat hem een besparing
moet opleveren van 72 miljoen.
Ook de Marine moet een aantal
projecten bijstellen en vertra
gen. Zo is de bouw van de ver
vanger van het bevoorradings
schip Hr. Ms. Zuiderkruis met
twee jaar uitgesteld. De Navo
heeft een derde permanent
multionationaal maritiem ver
band opgericht: de Standing
Naval Force Mediterranean. De
Nederlandse marine zal daar
aan permanent deelnemen met
een fregat. De assistentie bij de
drugsbestrijding in het Carai-
bisch gebied wordt voortgezet.
De Luchtmacht ontkomt even
min aan vertragingen. Dit geldt
bij voorbeeld voor de aanschaf
van 'lucht-lucht-geleide wa
pens' en de vervanging van de
verkenningsgondels van de F-
16-straaljagers. Ook is de aan
koop van categorie-B-trans
portvliegtuigen met een jaar
uitgesteld. Het personeel van
de Luchtmacht wordt met drie
procent verminderd.
Als gevolg van de verkleining
van de krijgsmacht neemt ook
de omvang van de Marechaus
see af. In totaal zullen bij dit
'wapen' in de komende tien jaar
667 formatieplaatsen verval
len. De schade wordt beperkt
gehouden, doordat de mare
chaussee per 1 april de taken
van de rijkspolitie op burger
vliegvelden gaat overnemen.
Dit leidt tot een verhoging van
de formatie met ongeveer vijf
honderd plaatsen.
