>ok moslims schuwen wreedheden niet
5
Buitenland
Lokroep
van Italië
Jbinwil
anvlakte
t helemaal
ifeven
Kohl geeft fouten toe
in herenigingsproces
1
President De Klerk roept ANC op tot overleg
yo zet Jeltsin
tonder druk
m - De Japanse premier, Kiichi
[wa, heeft vandaag verklaard dat
Leen druk op de Russische presi-
Joris Jeltsin zal uitoefenen om
een nieuwe datum voor zijn be-
Ist te stellen. Hij gaf aan dat de
Inge afgelasting van Jeltsins reis
!|randering zal brengen in de Ja-
'fussische betrekkingen. „Rus-
|eft te maken met bepaalde om-
[heden, dus laten we geduldig af-
,e|n", zei Miyazawa. Het uitstel
It bezoek zondag komt temidden
[patstelling tussen Rusland en Ja-
fer een gevoelig territoriaal ge
ler de Kurilen-eilanden.
Drijvend fort van
Erich Honecker te koop
KOPENHAGEN - Het 'plezierjacht'
van de voormalige Oostduitse leider
Erich Honecker, een drijvend fort dat
een aanval met chemische of bacteriolo
gische wapens kan weerstaan, is te koop
voor 2,5 miljoen dollar. De 61 meter lan
ge Aniara ligt afgemeerd in Kopenhagen
en zou zo uit een James Bond-film kun
nen komen. Het witte schip is uitgerust
met afluisterapparatuur in alle ruimten,
behalve het kwartier waar Honecker
verbleef. De Zweedse scheepsmakelaar
Kongstad kocht het jacht van de Treu-
handanstalt, de Duitse regeringsinstel
ling die belast is met de privatisering van
de economie in de voormalige DDR.
Aboriginals vormen Paisley loopt weg
politieke partij bij vredesoverleg
SYDNEY De aboriginals, de autoch
tone bevolking van Australië, willen
zich politiek meer gaan manifesteren
en hebben daarom het initiatief geno
men voor een eigen politieke partij.
Het is de bedoeling dat de partij, die
AIPP (Australian Indigenous Peoples
Party) zal gaan heten, bij de volgende
nationale verkiezingen in mei voor het
eerst op de kieslijsten prijkt. Hoewel
de AIPP vooral de belangen van de
aboriginals op het oog heeft, staat het
lidmaatschap open voor alle rassen.
Van de totale Australische bevolking
van 17,5 miljoen mensen zijn ongeveer
een kwart miljoen aboriginals.
BELFAST Twee vooraan
staande protestantse Unionisten
zijn gisteren weggelopen bij de
vredesbesprekingen over Noord-
Ierland. Dominee Ian Paisley en
zijn plaatsvervanger Peter Robin
son verlieten het overleg tijdens
een ruzie over de aanspraken van
de Ierse republiek op Noord-Ier-
land. Partijgenoten van de uitge
sproken dominee die koste
wat het kost de band tussen
Noord-Ierland en Londen wil be
houden bleven echter als
waarnemer de besprekingen bij-
Miljoenen Amerikanen
lijden aan ondervoeding
BOSTON Bijna 30 miljoen Amerika
nen, op de totale bevolking van ruim 250
miljoen, eten door hun financiële omstan
digheden onvoldoende of onvoldoende
rijk voedsel. Het zijn er bijna tien miljoen
meer dan in de jaren tachtig. Dit staat in
een onderzoek van de universiteit van
Boston dat gisteren werd gepubliceerd.
De honger komt het meest voor in de gro
te binnensteden maar heeft zich de afge
lopen jaren uitgebreid naar het platte
land. Volgens de directeur van het onder
zoeksteam kan de ondervoeding leiden
tot een leer-achterstand bij de allerjong
sten, meer ziekten bij ouderen en vermin
derde produktiviteit bij werknemers.
ant VAN WIJLAND
poIjRADO Nu de vrede-
in in Bosnië-Hercego-
vaifsteeds vaker recht-
r worden aangevallen,
langer vol te houden
alleen de Serviërs zijn
te buiten gaan aan de
verschrikkelijke
leden.
ibje Kroaten en moslims
ere n zichzelf in het be-
vi >nbankje, zo moet de in-
onale gemeenschap met
n constateren. Was het
eindelijk teruggebracht
gevecht tussen Goed en
blijkt de hoed van de
s niet zo wit te zijn als
kaï
rlijk blijven de Serviërs
rsten verantwoordelijk
it oplaaien van de strijd,
it name de moslims zo
hebben verme
aar nu de oorlog hen een-
gel opgedrongen, lijken ook
limstrijders geen middel
ma wen om de strijd gaande
den. Mogen de Serviërs
brute agressie momen-
rleia VN-bemiddeling het
-de gebied willen consoli-
de moslimleiders pogen
d gaande te houden in de
msl iteindelijk militaire in-
vai ie van het westen uit te
on, Dat zij daarbij de ellen-
wi de bevolking als chanta-
wel el gebruiken en hun ei-
rgers in gijzeling hou-
n ii [t niet voor de politici in
nir fo.
ïébben de VN en de EG
eerd de wandaden der
Kroaten met de
der liefde te bedekken,
ir is na de aanval op het
VN-konvooi, waarbij
javond twee Fransen het
een einde aan
Onder druk van
moke beschuldigingen van
nse militairen heeft de
ndant van de vredes
ki Sarajevo de moslims
woordelijk gesteld voor
!rSeval. „Alleen moslims wa-
;rokken bij dit incident",
s
De meeste kranen in Sarajevo geven geen water meer en dus gebeurt de was op straat in teiltjes en emmers gevuld met water uit oude bron
nen en vieze beekjes.
FOTO: EPA
aldus de commandant. De
Franse regering sprak van een
oorlogsdaad en eiste betere ga
ranties voor de veiligheid.
Maar zo onomwonden als de
Fransen nu als eersten de be
schuldigende vinger uitsteken
naar niet-Servische zijde, zo
aarzelend waren de VN tot nu
toe om de moslims en Kroaten
de zwarte piet toe te spelen. Zo
werd de dood van de twee Oek
raïense blauwhelmen enige tijd
geleden zo snel mogelijk als een
incident afgedaan. De comman
dant van de radarinstallatie op
het vliegveld van Sarajevo waar
de soldaten inzaten toen deze
onder vuur kwam te liggen,
wees toen al naar de moslims:
zij hadden de VN-stelling als
dekking gebruikt tijdens een
aanval op de Serviërs. Deze
schoten terug en raakten daar
bij onvermijdelijk de installatie.
Zelfs vorige week was een inter
nationale beschuldiging van de
moslims over het neerschieten
van het Italiaanse vrachttoestel
op weg naar Sarajevo nog on
denkbaar. Bij alle onduidelijk
heid rond het neerstorten van
het toestel stond één ding al
snel vast: het toestel kan nooit
door een Servische raket zijn
getroffen. Het vliegtuig vloog
midden boven moslimgebied en
werd neergehaald door een ra
ket die in het beste geval negen
kilometer draagwijdte heeft.
Toch durven de VN nog steeds
niet openlijk te concluderen dat
het ook maar aannemelijk is dat
het om een moslimraket gaat.
„Het komt het westen slecht uit
om het conflict weer ingewik
kelder te maken dan het was.
Net nu de internationale ge
meenschap Servië na lang on
derhandelen als zondebok heeft
aangewezen, willen de VN de
eenheid niet verstoren door ook
over wandaden van andere par
tijen te beginnen", meent een
waarnemer in Belgrado. Leg
maar eens uit dat je beschoten
wordt door de partij die je ei
genlijk komt helpen.
Schandalig
Kan je gezien hun onmogelijke
positie misschien nog begrip op
brengen voor de politiek van de
moslims, de rol van de Kroaten
is ronduit schandalig te noe
men. Gebruik makend van de
chaos, doen Kroatische strij
ders in het zuiden precies het
zelfde wat de SerViërs in het
noorden van Bosnië doen: met
nauwelijks verholen steun van
Zagreb worden de moslims uit
het door de Kroaten begeerde
Hercegovina gejaagd. Er is ech
ter een duidelijk verschil. De et
nische zuivering door de Ser
viërs wordt wereldwijd afge
keurd, de schoonmaak van de
Kroaten staat minder in het
voetlicht: geruisloos lijven zij
het door Kroaten bewoonde,
maar officieel nog steeds Bosni
sche, gebied rond Mostar in.
Zelfs het uitroepen van hun ei
gen staat ter plekke kwam de
Kroaten niet op een internatio
nale veroordeling te staan. Vij
anden van de Serviërs zijn al
snel vrienden van het westen,
zo lijkt het.
Voor de moslims betekent dit
dat hun staat in het volle dag
licht wordt opgedeeld tussen
Kroaten en Serviërs. Reden
voor hen om nog verder te radi
caliseren en de gevechten op te
voeren. Als niet alle partijen
door de VN tot de orde worden
geroepen, is er dan ook nog
geen uitzicht op vermindering
van de strijd.
door BERT VAN VELZEN
John Ruskin, de grote Engelse kunstdictator van de
vorige eeuw, hield meer van Italië dan van zijn
(koele) vrouw Euphemia, zo wordt algemeen
aangenomen. Hij heeft lofliederen geschreven over de
architectuur van Lucca, een der parels in de kroon
van Toscane, en hij schreef vijf dikke boeken over
toen moderne sch ilders.
Hij was gek op Italië, maar kon de Italianen niet
verdragen. Hij vond ze smerig, luidruchtig en
onbetrouwbaar. D.H. Lawrence kon geweldig over de
Italianen kankeren. Hij had het met name gemunt op
de stads-Italianen. Maar hij was er natuurlijk niet
weg te slaan. Artistieke en rijke Engelsen zaten maar
al te graag in Florentijnse villa's of verschansten
zich in landhuizen aan pittoreske meren of hangend
aan een heuveltop. Een man als Lord Byron koos een
palazzo aan het Canal Grande van Venetië, compleet
met gondels en gondeliers in livrei. Later, toen de
Engelsen het geld niet meer hadden, werden die
stadspaleisjes overgenomen door rijke Amerikanen
als Cole Porter en Barbara Hutton.
Met name de Britten hebben een echte haat-
liefdeverhouding met Italië en zijn weinig
flegmatieke bewoners. Brits is de uitspraak dat de
Italiaan een lafhartige bariton is die 78,3 kilogram
koolhydraten per maand eet en die in een veel te klein
autootje achter een echtscheiding aanjakkert. Nancy
Mitford vatte de grondeloze onschuld van Engelse
toeristen schitterend samen in de zin: 'Ze zei dat alle
toeristische attracties in Rome haar Londense
bioscopen waren genoemd'.
Misschien heeft de Amerikaanse sch rijver Gore
Vidal, die jarenlang in Rome als grand seigneur
heeft gewoond, het Italiaanse dilemma het best
samengevat: 'Tegen 1948 kregen de Italianan weer
greep op het bestaan en demonstreerden ze wederom
hun verbazingwekkende talentom rampspoed
koelbloedig in het oog te zien, gekoppeld aan een
totaal onvermogen om te gaan met succes'. Maar
ondanks alle bezwaren die er tegen Italianen kunnen
worden aangevoerd bleven de verheven critici het
land binnensluipen. Zeer vaak werd er een
meteorologisch excuus aangevoerd. Goethe roemt de
azuren luchten en Heinrich Heine bromt: 'Onze
Duitse zomers zijn slechts groen geverfde winters.
De zon draagt bij ons in Duitsland een flanellen jas...
In de geelflanellen zonneschijn wil het fruit maar
niet rijpen'. Gogol, die in Rusland veel kou leed,
schreef opgetogen: 'Wie in Italië geweest is kan de rest
van de wereld vergeten. Wie in de hemel is geweest
verlangt toch ook niet meer naar de aarde en hij
voegt daar somber aan toe: 'Rusland, Sint
Petersburg, de sneeuw, de onaangename mensen - dit
alles is nu slechts een boze droom
Er is natuurlijk meer dan meteorologie wat al deze
zielen naar Italië lokte. Zelf loop ik er een innig
gevoel van welbehagen op waar zelfs een ober, die de
plastic roos en een soepstengel aan de rekening van
een door moordenaarshand vervaardigde maaltijd
toevoegt, geen deuk in kan slaan. Die zure opmerking
van John Ruskin over die vieze en luidruchtige
Italianen kan misschien verklaard worden door de
koele ongenaakbaarheid van Euphemia of uit het feit
dat hij als kind een buitengewoon strenge,
moralistische opvoeding had gekregen. Hij werd
doorzijn vrome moeder gedwongen alle boeken van
de bijbel uit het hoofd te leren en hij heeft daar zijn
leven lang copieus uit geciteerd. Met die bagage loop
je in Italië niet op je gemak. Later in zijn leven leed
Ruskin trouwens aan lange perioden van waanzin.
Het lijkt thans het beste om Italië niet al te ernstig te
eijv
!ALEM Premier Yitz-
bin heeft gisteren in het
iche parlement
"eid te zijn delen van de
lakte aan Syrië terug te
in ruil voor vrede. Een
iet ge teruggave van het in
Bi oor Israël veroverde
'eet iht hij echter uitgesloten,
isei tumultueus debat zei Ra-
staiien herhaling te willen
et Egyptisch-Israëlische
verdrag, waarin de Sinai-
n tot op „de laatste kor-
urajnd" werd teruggegeven
gypte. Het debat had
tijdens een reces in het
overleg over het Midden-
Idoor
FRANS WIJNANDS
har i,
6 eetlepels yoghurt
en I eetlepel honing. Pers een
sinaasappel en meng alles
2 eetlepels rozijnen. Rasp
kleine winterwortel, schep
de saus erdoor en bestrooi
deze frisse wortel-yoghurt
salade met 2 eetlepels ge
hakte hazelnoten.
Nog 24 andere avontuurlijke
yoghurt-recepten vindt u in het
boekje 'Men neme... yoghurt'.
Zend een briefkaart met uw naam
en adres naar Het Nederlands
Zuivelbureau. Postbus 30. 2280 AA
Plak f I
yoghur
a postzeg
A
yoghurt
BONN Op de tweede dag van
de wederom emotionele begro
tingsdebatten in de Duitse
Bondsdag heeft bondskanselier
Helmut Kohl toegegeven dat er
door hem, zijn partij en de rege
ringscoalitie met de liberale
FDP, inschattingsfouten zijn
gemaakt wat betreft de finan
ciering en het tempo van de
Duitse hereniging.
Maar zo betoogde Kohl, „nie
mand heeft van tevoren de wer
kelijke economische misère in
de DDR kunnen inschatten".
Op een interventie van de vroe
gere DDR-ministerpresident
Modrow, thans Bondsdaglid
voor de linkse PDS, beet Kohl
van zich af: „U hebt indertijd
beter geweten, maar ons de
waarheid niet gezegd". De
Bondskanselier doelde daar
mee op het toen al aanstaande
bankroet van de voormalige
DDR. Dat zou er ook zonder de
hereniging zijn gekomen, maar
dat gegeven is tijdens de hereni-
gingsgesprekken onder tafel ge
veegd. De regering in Bonn ging
toen bij de berekeningen over
de wederopbouw van Oost-
Duitsland uit van een veel gro
ter DDR-vermogen dan er in
werkelijkheid was.
Kohl stelde een overwegend po
sitieve balans op van zijn bijna
tien jaar kanselierschap. Voor
de naaste toekomst ziet hij één
sleutelopdracht om de welvaart
in het oosten op peil te brengen
en de economische ontwikke
ling in West-Duitsland te ga
randeren: sparen!
Prominente SPD-politici zoals
Klose (fractieleider) en Eng-
holm (partijvoorzitter) telden
vanuit hun comfortabele oppo
sitie-positie de door de regering
gemaakte fouten op en kwamen
uiteraard tot een negatief, scep
tisch beeld. Engholm was zeer
somber over de ontwikkelingen
in de oude DDR, waar tot het
jaar 2000 het nauwelijks voor te
stellen bedrag van 1000 miljard
D-mark aan investeringen no
dig is. Opnieuw pleitte de SPD
voor extra aanvullende belas
tingen voor de beter verdienen
de Duitsers, om de wederop
bouw in de oostelijke deelstaten
te kunnen financieren. Het
bedrijfsleven in de nieuwe deel
staten zal snel in staat moeten
worden gesteld om op de we
reldmarkt te kunnen concurre
ren, vindt de SPD.
De socialisten staan uiterst te
rughoudend tegenover de 'ron
de tafel' die Bondskanselier
Kohl binnenkort wil houden om
met politieke en sociaal-maat
schappelijke partners de condi
ties te bespreken die nodig zijn
om de wederopbouw van de
DDR te versnellen en te finan
cieren.
Engholm eiste vooraf concrete
voorstellen, duidelijke doelstel
lingen en een democratische
controle op de financiële conse
quenties van alle te nemen
maatregelen. SPD-fractieleider
Klose zei dat zijn partij niet als
helper in de nood wil optreden,
nadat de kanselier drie maal
een aanbod van de socialisten
om mee te denken over, en mee
te werken aan een financie
ringsplan-oost, bruusk heeft af
gewezen. Nu de zaak fout dreigt
te lopen, wordt de SPD ander
maal uitgenodigd, „maar nu
moet de kanselier ook mans ge
noeg zijn het zelf op te knap
pen", meende Klose.
Ook het asielzoekersprobleem
is in de Bondsdag uitvoerig ter
sprake gekomen. Alle fracties
zijn het eens over een gezamen
lijke, liefst internationale aan
pak. Alle fracties vinden ook,
dat een wijziging van de Duitse
grondwet alléén de toestroom
van vluchtelingen en asielzoe
kers niet zal afremmen, maar
van een conorete gezamenlijke
aanpak lijkt nog geen sprake.
Buren van een militair in het thuisland Ciskei kijken toe hoe diens huisje afbrandt. Het vuur in het krot is mogelijk aangestoken om de dood te
wreken maandag van ANC-demonstranten in Ciskei.
FOTO: AP
JOHANNESBURG - Presi
dent F.W. de Kiek heeft giste
ren ANC-leider Nelson Mande-
la dringend opgeroepen tot be
sprekingen om een einde te ma-
ken aan het toenemende ge
weld.
De Klerk waarschuwde dat po
litieke hervormingen niet kun
nen worden doorgevoerd zolang
het geweld aanhoudt. De presi
dent lanceerde daarnaast een
felle aanval op het Afrikaans
Nationaal Congres. Hij zei dat
communisten in de leiding van
het ANC proberen het hervor
mingsproces met gewelddadige
protesten te torpederen. De po
litieke crisis in Zuid-Afrika ver
ergerde maandag doordat
veiligheidstroepen van Ciskei
het vuur openden op een de
monstratie en 24 ANC-aanhan-
gers doodden. De demonstran
ten eisten het aftreden van de
leider van Ciskei, brigade-gene
raal Oupa Gqozo. In Ciskei
kwam het gisteren opnieuw tot
geweld toen jongeren woningen
van veiligheidsfunctionarissen
aanvielen en in brand staken.
Troepen van het thuisland de
den huiszoekingen en tuigden
jongeren af die ervan werden
verdacht dat zij aan de ANC-
mars hadden deelgenomen.
Gqozo waarschuwde in de
hoofdstad Bisho voor nieuw ge
weld en zei dat het ANC met op
zet geweld van zijn troepen had
uitgelokt. Ongeveer 2000 ANC-
aanhangers hielden gisteren
een vreedzame mars in het
thuisland QwaQwa. De beto
gers eisten het aftreden van mi-
nister-president T.K. Mopeli.
De Klerk zei dat zijn regering
niet de constitutionele bevoegd
heid had om de militaire leider
van Ciskei, Oupa Gqozo, te ont
slaan. Madr om het recht op
vreedzame protesten te garan
deren zal Pretoria wel met de
thuislanden gaan onderhande
len, aldus de president.
De kans op problemen in het
ANC met de communistische
partijvleugel is niet helemaal
denkbeeldig sinds De Klerk dit
jaar een bezoek bracht aan
Moskou na 35 jaren van diplo
matieke vijandelijkheden tus
sen Zuid-Afrika en de Sovjetu
nie. De Sovjetregering onder
Gorbatsjov en de Russische re
gering onder president Boris
Jeltsin hebben hun traditionele
banden met communistische
partijen in verscheidene Derde-
Wereldlanden totaal op hun
kop gezet: compromissen of to
tale samenwerking met welke
zittende regering ook schijnt nu
het parool te zijn, zoals bijvoor
beeld in Chili en Algerije ge
beurde.
Begroting groeit
Dehaene boven hoofd
BRUSSEL De Belgische pre
mier Jean-Luc Dehaene heeft
van zijn eigen chistendemocra-
tische CVP tot begin oktober de
tijd gekregen om extra te bezui
nigen op de ontwerp-begroting
voor 1993. De partij wil verder
dat Dehaene binnen enkele we
ken laat weten hoe hij denkt de
afronding van de staatshervor
ming te realiseren. De CVP-
fracties in de Belgische Senaat
en de Kamer willen dat Dehae
ne in 1993 1,3 miljard gulden
extra bezuinigt zonder de toch
al geplaagde Belgische burgers
extra te belasten. Hoe de rege
ring in de Brusselse Wetstraat
de burgers en werknemers
denkt te ontzien, is echter nog
de vraag.
Duitse justitie
zoekt rechtse
terreurcommando's
BONN De Duitse justitie
speurt naar minstens twee
rechtse commandogroepen.
Deze goed getrainde eenhedea
zouden terroristische acties en
aanslagen op politici en andere
leidinggevende figuren uit de
Duitse samenleving voorberei
den.
De procureur-generaal in
Karlsruhe ontkent dat het on
derzoek op gang is gekomen
naar aanleiding van de recente
onlusten in de Oostduitse ha
venstad Rostock, zoals het bou
levardblad Bild gisteren meld
de. De Duitse politie verrichtte
gisteravond bij een aanval op
een centrum voor asielzoekers
in Quedlinburg in de deelstaat
Sachsen-Anhalt 21 arrestaties.
Na een noodgedwongen verblijf
buiten de stad zijn ongeveer
100 Vietnamezen teruggekeerd
naar hun oude adres in Ros
tock. De Vietnamese mannen,
vrouwen en kinderen woonden
al jaren naast het asielzoekers
centrum dat drie weken gele
den het mikpunt werd van rel
len en vreemdelingenhaat.
