rinkman wil als premier kosten
bw, studie en wonen drukken
„Sociale Zaken heeft geen idee
van problemen kleine bedrijven"
Flexibele
kamerleden en
de dure auto
Binnenland
leine fracties willen
et met Janmaat op tv
WVC: 11 miljoen
voor discussie
volksgezondheid
Vrijwilligers proberen
Rottumeroog te redden
Betuwelijn vergroot
kans op scheidingen
^tis drugs
ziet overlast
ndugdringen
Wöltgens wil minima ontzien bij heffingen
11
Leiding
PvdA ook
voor
CDA-plan
autobezit
AI O
Leidse Courant a
donderdag 10 september 1992 i u
HAAG De kleine fracties in de
de Kamer zien af van een gezamen-
r-optreden op Prinsjesdag met reac-
'ip de miljoenennota, vanwege de
van het CD-Kamerlid Janmaat.
11 Links, SGP, GPV en RPF voelen er
voor samen met Janmaat in beeld
licht te laten schijnen over de door
1 ibinet ontvouwde voornemens en el-
reacties daarop. De NOS had het
j ipgevat om -anders dan in voorgaan-
n). en- dinsdag de fractievoorzitters van
jine fracties niet apart voor de came-
halen, maar gezamenlijk in beeld te
i" waarbij de mogelijkheid zou
'raif—
ontstaan ook te reageren op de door de col
lega's te berde gebrachte commentaren.
Groen Links noemt dat weliswaar geen
gezamenlijk debat, maar een „shot" van
enkele minuten waarbij naast Beckers
(Groen Links), Van der Vlies (SGP),
Schutte (GPV) en Leerling (RPF) ook Jan
maat in beeld verschijnt, gaat volgens een
woordvoerder „te ver". Ook de kleine
christelijke fracties voelen bitter weinig
voor een gezamenlijk optreden met Jan
maat. De woordvoerder van de SGP liet
gisteren weten dat de kleine drie zich toch
al ergeren aan de aanduiding „klein
rechts".
DEN HAAG Een dure discussie over goedkopere zorg.
Daarop wil het ministerie van WVC de komende jaren zijn
kaarten zetten. Ruim elf miljoen gulden heeft het departe
ment uitgetrokken voor een publiekscampagne die alle ac
toren in de volksgezondheid, van patiënt tot chirurg, kos
tenbewuster moet maken. Voor dit jaar heeft het ministe
rie 3,7 miljoen voor de bewustwordingscampagne uitge
trokken, in 1993 en 1994 worden evengrote bedragen ge
fourneerd. De artsenorganisatie KNMG heeft als eerste
ruim een ton subsidie opgestreken waarmee twaalf regio
nale conferenties worden georganiseerd. Het is de bedoe
ling dat ook lijfgroepen, bejaardenbonden, patiëntenvere
nigingen en werknemers in de gezondheidszorg projecten
bij het departement indienen.
GRONINGEN De Vrienden van Rottumeroog en Rottumerplaat
gaan proberen het bestaan van het eiland Rottumeroog te verlen
gen. Bij wijze van experiment gaan vrijwilligers nieuwe stuifscher-
men plaatsen en extra helmgras op het eiland planten. De maatre
gelen moeten uiteindelijk resulteren in nieuwe duinvorming. Vol
gens Rijkswaterstaat duren de werkzaamheden, vroeg in het voor
jaar, zes weken. Verder maken vrijwilligers het eiland twee keer per
jaar schoon. Oud-staatssecretaris J. Scherpenhuizen, voorzitter van
De Vrienden, durft niet te zeggen hoelang de ondergang van Rottu
meroog kan worden uitgesteld, maar is toch tevreden. De kosten
van het onderhoudsplan bedragen maximaal 100.000 gulden. De
Vrienden van Rottumeroog, die dit moeten betalen hebben van een
spaarbank drie ton sponsorgeld gekregen. Het plan is gebaseerd op
voorstellen van H. Toxopeus, de zoon van de laatste strandvoogd,
die Rottumeroog vorig jaar twee weken lang bezette uit protest te
gen het voornemen het eiland aan de golven prijs te geven.
TIEL Als de grens van 60 decibel bij de aanleg van
de Betuwelijn wordt gehandhaafd, wordt er met de
gezondheid van de bewoners gesold. Klachten als
hoofdpijn, hartkloppingen en slapeloosheid zullen
toenemen. „Zelfs echtscheidingen nemen toe", al
dus de Tielse huisarts A. Meijssen gisteravond tij
dens een hoorzitting over de aanleg van de Betuwe
lijn. Meijssen pleitte namens artsen uit de regio voor
een grens van 50 decibel. De medici hebben grote be
zorgdheid over de gezondheid van de bewoners in
dien de norm van geluidshinder niet wordt aange
past. Op lange termijn zijn de kosten voor medische
zorg als gevolg van de Betuwelijn misschien wel ho
ger kosten dan de hele aanleg van de Betuwelijn, liet
Meijssen weten. De zitting van gisteren was de zes
de. Er volgen nog elf bijeenkomsten.
IN 'T HOUT
-
HAAG Onder het
nde kabinet moeten
:ijds de belastingen en
ie^I ciale premies en ander-
t het Financiële tekort
k 1 le overheid nog a
er8 verder omlaag. Dit
ZÜ jft CDA-fractievoorzit-
^e!rinkman in een artikel
et CDA-Jaarboek, dat
ren voor de eerste maal
heen.
s een publiek geheim dat
Brinkman in 1994 de hui-
^premier Ruud Lubbers wil
sn en dus zelf leiding wil
aan het volgende kabi-
)e CDA-voorman heeft ook
gerekend wat er nodig is
door hem bepleite maat-
len te verwezenlijken: be
let gingen voor nog eens ze-
,n jen miljard gulden.
e lijkheden daartoe ziet
Brinkman onder meer in de
sfeer van de oudedagsvoorzie
ning, de studiefinanciering en
de subsidies voor volkshuisves
ting. De CDA'er blijft in het
vage over de vorm waarin de be
zuinigingen gegoten zouden
kunnen worden. Wel geeft hij
aan de individualisering van de
uitkeringsrechten te willen te
rugdraaien en meer te willen
kijken naar de draagkracht van
het gezin en de andere samenle
vingsverbanden.
Wat het financieringstekort be
treft, streeft Brinkman naar
een verlaging tot 2 procent van
het nationaal inkomen in 1998.
Het huidige kabinet-Lubbers-
/Kok wil het tekort in 1994 doen
uitkomen op 3,25 procent. Bij
een tekort van 2 procent ont
staat de situatie dat de overheid
geen leningen meer hoeft af te
sluiten voor consumptieve uit
gaven (salarissen van ambtena
ren bijvoorbeeld), maar alleen
nog voor investeringsuitgaven
(aanleggen van spoorwegen bij
voorbeeld). Deze doelstelling
kan alleen gehaald worden door
allereerst verder te bezuinigen
op de rijksuitgaven, in de orde
van grootte van 6 tot 7 miljard
gulden, aldus Brinkman.
Verlaging
Voor verlaging van de collectie
ve lastendruk - het totaal van
belastingen en premies wil
de CDA-fractieleider ook in de
collectieve uitgaven (vooral
voor sociale zekerheid en volks
gezondheid) nog eens drastisch
snoeien.
Brinkman pleit voor een verla
ging in de volgende kabinetspe
riode met een half procent per
jaar, hetgeen zou betekenen dat
er voor tien miljard gulden be
zuinigd moet worden op de col
lectieve uitgaven.
Brinkman pleit er voor om in de
politiek een fundamenteel de
bat te gaan voeren over de
vraag welke taken de collectie
ve sector nu precies tot de zijne
moet rekenen en welke taken
een zaak zijn voor de burgers
zelf. Dat laatste moet natuur
lijk bezien worden in relatie tot
de kosten die het met zich mee
brengt. Brinkman zou een der
gelijke discussie bij voorkeur
willen ontkoppelen van de jaar-
lijke begrotingsbesprekingen,
omdat die te veel beheerst zou
den worden door het veiligstel
len van de eigen belangen van
de diverse departementen.
Voorkeur
De CDA-fractievoorzitter doet
op voorhand geen enkele uit
spraak over mogelijke voorkeur
bij de kabinetsformatie na de
verkiezingen van 1994. „Het
heeft geen zin nu te gaan specu
leren over straks in 1994 te vor
men politieke coalities zolang
wederzijdse programpunten en
verkiezingsuitslag onbekend
zijn".
Idoor
DICK HOFLAND
jke
lOljolg van de voorpagina)
1 ni HAAG Het is een be-
gegeven dat de meeste
het geld voor hun dage-
doses drugs 'verdienen'
;daad (diefstal, berovin-
prostitutie. Dat laatste
tot verspreiding van aids.
im voert de gemeente Rot-
n al langer een enigszins
ider drugsbeleid. Junks
in geconcentreerd op een
het Centraal Station,
zij gratis methadon krij-
IS
(zomer laaide de discussie
lit beleid op, nadat een
mariniers de verslaafden
met geweld van
lentraal Station hadden
verdrijven. Dit werd op
ippertje voorkomen door-
en officier van de mari-
de politie tipte,
itterdamse politie is nu tot
inclusie gekomen dat
ast van het drugsgebruik
nog verder kan worden
gedrongen door verslaaf-
onder strikte voorwaaar-
gratis drugs te geven. Dat
noeten gebeuren op goed
oleerbare gedoogplaatsen
de gebruikers geconcen-
d kunnen worden. Op die
er zou dus kunnen worden
[omen dat de junks zich
ager aan misdaad en prosi-
lacttjhoeven over te geven,
^bestrijden van drugs door
og grotere inzet van de po-
zoals gebeurt in Amster-
is zinloos; dat leidt hoog-
t verplaatsing van het pro-
n, zo staat in het Jaarplan
de Rotterdamse politie,
de drugs gratis op een
plaatsen te verstrekken
tevens worden voorkomen
le overlast van het gebruik
e handel zich, zoals in de
Itad, verspreidt naar ande-
jken.
Rotterdamse wethouder
lerson (PvdA) wordt ge-
van
ïrian ilan. Hij heeft alwerschei-
keren, ook in het open-
wgepleit voor het gratis ver
een van drugs. Tot dusver
bij alleen de steun van indi-
iraele politiemensen maar nu
dus ook de korpsleiding
er hem. Burgemeester Pe-
,rtaa stegen het plan, vooral om-
lit ingaat tegen het landelij-
rugsbeleid van het ministe-
justitie. Vandaag wordt
voorstel voor vrije verstrek-
besproken in de Maasste-
ke raadscommissie voor po-
Zaken.
rtien bussen met
iniërs aangekomen
HAAG Dertien bussen
Bosnische mannen die ge-
erd hebben nog langer
st te doen in het leger, en
vrouwen en kinderen, zijn
norgen in Nederland aan-
3men. Het gaat om een
iet(ép van 650 ontheemden. De
leemden worden voorlopig
ergebracht in de centra in
erwijk, Eindhoven, Rijsber-
Lutttelgeest en Zeewolde.
DEN HAAG - PvdA-fractie-
voorzitter Wöltgens wil een
aantal vaste heffingen inko
mensafhankelijk maken.
Het gaat dan om vaste heffin
gen van waterschappen, ge
meenten en provincies, die vol
gens Wöltgens te zwaar druk
ken op de minima.
De PvdA-fractievoorzitter zegt
dit in een interview met Het Pa
rool. „Ik ben heel kritisch over
het feit dat veel gemeenten vas
te bedragen heffen. Relatief
hebben die heffingen de groot
ste invloed op de laagste inko
mens.
Bij een aantal heffingen die het
gebruik niet beïnvloeden, zoals
rioolbelasting, zou je de draag
krachtgedachte moeten inbren
gen.
Ook kun je overwegen deze hef
fingen bij de loon- en inkom
stenbelasting onder te brengen
en dan de rioolbelasting geheel
af te schaffen", aldus Wöltgens.
Hij toont zich tevens voorstan
der van het vergroten van het
gemeentelijk aandeel in de Bij
standsuitkering.
Nu betalen gemeenten tien pro
cent en het rijk negentig pro
cent van de uitkering.
De PvdA'er wil gemeenten
twintig procent laten bijdragen,
zodat ze kostenbewuster wor
den en meer gaan toezien op de
correcte toewijzing van de uit
kering.
Opknapbeurt
Op wacht bij de sluis. Met historisch vertoon is gisteren de restauratie
van het uit 1706 daterende sluizencomplex in het Groningse Aduard-
zijl gestart. Tijdens de 80-jarige oorlog werd bij deze sluizen een
schans gebouwd ter verdediging van de stad Groningen. Öe restau
ratie is onderdeel van scholingswerkzaamheden van de Waterbouw
kundige Opleiding Provincie Groningen. Op de achtergrond de sluis
wachterswoning.
foto: anp
DEN HAAG Het ziet er
naar uit dat ook de PvdA als
nog zal instemmen met het
CDA-voorstel om mensen
met een bijstandsuitkering
te controleren op het bezit
van dure auto's. De leiding
van de partij heeft naar ver
luidt geen principiële proble
men met dit voorstel.
Een dag eerder bekeerde ook de
WD zich tot het plan. In de
Tweede Kamer tekent zich nu
een ruime meerderheid af voor
het CDA-voorstel. De christen
democraten lanceerden het
plan in het weekeinde. Door di
verse gegevensbestanden met
elkaar te koppelen, kan duide
lijk worden wie er in een dure
auto rijdt. Aangezien dat niet
kan met alleen een bijstands
uitkering, vindt het CDA het
gerechtvaardigd in dergelijke
gevallen te onderzoeken of er
sprake van fraude is.
De woordvoerders van de overi
ge politieke partijen leverden
daarop keiharde kritiek, die va
rieerde van „ridicuul" tot
„ronduit belachelijk". In een
paar dagen tijd echter zijn de
WD en de PvdA van mening
veranderd. Woordvoerder Lin-
schoten van de WD werd dins
dag 'teruggefloten' door zijn
fractie. De leiding van de PvdA
valt nu woordvoerder Schoots
grotendeels af, al meent de top
dat het voorstel wel enigszins
gewijzigd zal moeten worden.
De PvdA is voor een bredere
toepassing van het uitwisselen
van gegevensbestanden, zodat
niet alleen minima worden ge
controleerd op mogelijke frau
de.
DEN HAAG - Het Konink
lijk Nederlands Onderne
mers Verbond (KNOV), dat
ruim 350.000 middelgrote en
kleine bedrijven vertegen
woordigt, kijkt met grote
vrees naar voorgenomen
maatregelen van het kabinet
om het gebruik van de ziek
tewet en de wao te verminde-
KNOV-voorzitter Jan Kam-
minga zei gisteren op een pers
conferentie dat de invoering
van een boetesysteem voor
werkgevers die een personeels
lid in de wao laten belanden
„voor het midden- en kleinbe
drijf een ongekend drama
wordt". Volgens dit plan moet
een werkgever voor elke nieuwe
wao'er een boete aan het rijk
betalen ter grootte van het jaar
salaris van het arbeidsonge
schikt verklaarde personeels
lid. „Een volstrek onverant
woorde maatregel, die heel veel
kleine ondernemers zwaar zal
kunnen duperen. Je kunt er
toch als werkgever vaak niets
aan doen als iemand arbeidson
geschikt wordt?", aldus Kam-
minga. Ook hekelde hij de ad
ministratieve rompslomp die de
maatregelen (zoals het betalen
van de eerste zes weken van de
ziektewet-uitkering door de
werkgever) met zich meebren
gen. „Het ministerie van socia
le zaken heeft er geen flauw
idee van wat zich in het mid
den- en kleinbedrijf afspeelt".
Uit het jaarlijkse Nipo-onder-
zoek naar de economische en fi
nanciële positie van het mid
den- en kleinbedrijf blijkt dat
het deze bedrijfstak over het al
gemeen voor de wind gaat. Bij
na 90 procent van de onderne
mingen verwacht dit jaar winst
te maken. Alleen toeleverings
bedrijven en kleine bouwbedrij
ven doen het minder goed dan
Dit jaar zal de werkgelegenheid
in het midden- en kleinbedrijf
naar verwachting met circa
80.000 arbeidsplaatsen groeien.
Begin dit jaar werd nog uitge
gaan van 55.000 extra arbeids
plaatsen. Het aantal moeilijk
vervulbare vacatures (vooral
middenkaderfuncties en lager
personeel) bedraagt momenteel
ruim 50.000, hetgeen een forse
daling betekent in vergelijking
met 1990, toen het aantal nog
125.000 bedroeg. De duur van
de moeilijk vervulbare vacatu
res is echter sterk toegenomen.
In 1990 en 1991 duurde het nog
gemiddeld 5,5 maand eer een
ondernemer een geschikte kan
didaat had gevonden, maar te
genwoordig staat zo'n vacature
gemiddeld 7,5 maand open.
DEN HAAG In de politiek kan ongeveer alles. Wie voor is,
kan tegen stemmen. Wie links is, kan rechtse maatregelen
nemen. Wie niet christelijk is, kan christelijk worden.
Er zijn volksvertegenwoordigers die, om maar iets te noemen, met
hart en ziel tegen kernenergie zijn, maar als woordvoerder van een
fractie een vurig pleidooi vóór kerncentrales houden. Flexibele
geesten te over op het Binnenhof, waar wendingen van 180 graden
de gewoonste zaak van de wereld zijn.
Wie dat weet, zou niet of nauwelijks meer verbaasd kunnen zijn
over het wel zeer grillige verloop van de discussie over het CDA-
voorstel om mensen met een bijstandsuitkering te controleren op
fraude door te kijken of ze in een dure auto rijden. De felste tegen
standers veranderden in niet meer dan een paar dagen in voor
standers.
WD-woordvoerder Linschoten noemde het voorstel in eerste in
stantie „ridicuul", maar kreeg dinsdag tijdens de vergadering van
de fractie te horen, dat zijn partij daar toch wel degelijk anders
over denkt. Met als gevolg dat Linschoten even later liet weten, dat
de WD desnoods nog verder wil gaan dan het CDA, door bijvoor
beeld ook minima te controleren op eventuele fraude als ze een
dure vakantie hebben geboekt.
PvdA-woordvoerder Schoots reageerde zoals de psycholoog Pavlov
het ooit beschreef: voor iedereen voorspelbaar. „Waar zijn jullie
nou in vredesnaam mee bezig?", schreef hij in een open brief aan
de coalitiepartner. Maar Schoots was blijkbaar even vergeten dat
de PvdA is veranderd sinds ze in de regering zit. De leiding van de
partij vindt het namelijk helemaal geen slecht idee om scherper te
controleren op fraude, ook niet als het om mensen met een uitke
ring gaat.
Toneelstukje
Het hele toneelstukje, want dat is het in feite, heeft wel weer dui
delijk gemaakt, dat het nog altijd riskant is om te beginnen over al
dan niet vermeende luxe van minima. Er ligt, vooral bij de PvdA,
veel oud zeer. Maar in de jaren negentig kan er veel, in elk geval
aanzienlijk meer dan in de jaren van Den Uyl. De schattingen over
fraude in Nederland, van hoog tot laag, hebben onderhand name
lijk zulke enorme bedragen opgeleverd, dat de politiek van links
tot rechts ervan overtuigd is geraakt dat maatregelen niet langer
kunnen uitblijven.
Dat impliceert echter dat ook het taboe is doorbroken dat er niet
mag worden gepraat over fraude door mensen met een uitkering.
Het is niet voor niets, dat er juist nu een parlementaire enquête
komt naar de uitvoering van de sociale zekerheid. En het is ook
niet voor niets dat er juist nu steeds meer geluiden van sociale
diensten komen, dat er op grote schaal misbruik van uitkeringen is
gemaakt.
Dat laatste werd pas goed duidelijk, toen de gegevens van de socia
le diensten werden gekoppeld aan het informatiebestand van de
fiscus. De ambtenaren zagen daardoor zwart op wit dat er mensen
waren die een uitkering hadden gehad, terwijl ze in dezelfde perio
de ook belasting en premies hadden betaald, dus een baan hadden.
Dat wil niet zeggen dat er door de betrokkenen daadwerkelijk is
gefraudeerd, maar het vermoeden bestaat wel. En dus is een on
derzoek op z'n plaats. En dan gaat het hier alleen nog maar om de
zogeheten witte fraude, niet om mensen die de kluit willens en we
tens belazeren.
Voor het CDA is dit één van de redenen geweest meer gegevensbe
standen aan elkaar te koppelen, zoals die van de Dienst Wegver
keer in Veendam, waar alle kentekens van auto's geregistreerd
staan, en van het Bureau Kredietregistratie in Tiel. Met één druk
op de knop kan een ambtenaar van de sociale dienst dan zien of ie
mand met een bijstandsuitkering een grote lening heeft afgesloten
of een dure auto op zijn naam heeft staan. Als dat het geval is, klopt
er iets niet. Want met een uitkering kun je geen grote lening slui
ten en niet in een dure auto rijden. Dus is er een vermoeden van
fraude en is een onderzoek op z'n plaats.
Wroeging
Het CDA wist heel goed wat het deed. Net als bij andere maatrege
len, zoals met de wao, wist de partij dat ze met het voorstel de ge
middelde Nederlander zou aanspreken en dat er wat tijd voor no
dig is eer de mening gemeengoed wordt in andere politieke partij
en. Bovendien wist het CDA zich vrijwel zeker gesteund door de
WD, al is het met de huidige coalitie nooit helemaal zeker of de li
beralen zich laten leiden door hun wroeging tegenover het CDA of
door de wensen van hun eigen achterban. Dat verklaart waarom
Linschoten eerst 'boe' riep (lees: weg met alles wat het CDA voor
stelt) en later 'heel goed' (lees: want dat willen onze kiezers).
En het CDA wist ook, dat de PvdA wel wat zou tegenstribbelen,
maar in wezen akkoord zou gaan met het voorstel. Want ook de so
ciaal-democraten luisteren steeds meer naar de ""vox populi', de
stem van het volk. En die zegt, versimpeld: ik werk me kapot voor
een mager loontje en ik zie bij mijn buurman die niet werkt een
mooie auto voor de deur staan.
Wat het CDA wèl zal hebben verbaasd, is dat twee partijen zich zo
supersnel hebben bekeerd. Het lag meer voor de hand, dat de om
slag pas over lange tijd zou volgen, misschien zelfs pas over een
jaartje, als het voorstel ter sprake kpmt bij de behandeling van de
Herziening van de Algemene Bijstandswet. Vermoedelijk had dan
niemand er meer naar gekraaid.
Wellicht heeft het CDA dit keer zelfs zijn eigen invloed onderschat.
Maar dat politici zo makkelijk van mening veranderen kan nie
mand verbazen. Al blijft het hoe dan ook pijnlijk, vooral ook door
het gemak en het vuur waarmee ze hun nieuwe standpunt verdedi
gen. Alsof er niets aan de hand is. Politici hebben nog het meest
weg van de man die zonder met de ogen te knipperen zegt: ik rook
al dertig jaar elke dag twee pakjes sigaretten, maar ik ben nog
steeds niet verslaafd.
