>een sprake
(rote coalitie
u Duitsland
Pronk vindt
hond in de pot
Buitenland
De Klerk: „ANC hield zich niet aan de regels"
Leidse Courant i
dinsdag 8 september 1992 i fj
egerlegt
russel lam
s fra JSSEL Gewapend met toma-
eieren en voetzoekers hebben
paar duizend Belgische beroeps-
1 bet tairen gistermiddag het verkeer
vani
Curt
Zon
et centrum van Brussel volledig
gelegd. De militairen willen on-
meer dat bij de geplande afslan-
van de Belgische krijgsmacht
goed sociaal plan op tafel komt.
Belgische kabinet besloot begin
de dienstplicht vanaf de lichting
liens! 4 af te schaffen. België krijgt dan
dat bovendien te-
1997 van 45.000 wordt terugge-
i;ht naar 40.000 militairen en
|0 civiele personeelsleden.
Tadzjikistans president
licht ontslag via tv toe
MOSKOU De afgetreden president van Tadzjikistan,
Rachmon Nabijev, heeft gisteren op de Russische televisie
verklaard zijn functies te hebben neergelegd om „de situa
tie te stabiliseren" en een „einde te maken aan de broe
derstrijd". De ex-president drukte zich met moeite uit en
sprak met een droge mond. Volgens het persbureau Itar-
Tass heeft Nabijev zich verplicht om zich verre te houden
van provocaties en intriges, zowel in Tadzjikistan als
daarbuiten. Diverse bronnen berichtten onafhankelijk
van elkaar uit de Tadzjiekse hoofdstad Doesjanbe dat Na
bijev gedwongen werd af te treden, nadat hij was onder
schept op het vliegveld. Hij zou daar van plan zijn geweest
een vliegtuig te nemen naar Chazjdad, zijn geboorteplaats
in het noorden van het land. Het parlement is vandaag bij
eengekomen om een voorlopige overdracht van de macht
aan de voorzitter van het parlement goed te keuren.
Parachutisten
neergestort
HINCKLEY Twaalf Ameri
kaanse parachutisten zijn giste
ren omgekomen toen het vlieg
tuig dat hen vervoerde kort na
het opstijgen neerstortte in een
veld bij de plaats Hinckley, 80
km ten westen van Chicago in
de staat Illinois. De passagiers
en de piloot verloren het leven
toen het vliegtuig, een tweemo-
torige B-18 Beechcraft, neer
stortte en in brand raakte
Naar de oorzaak van het onge
val stelt de Amerikaanse Fede
rale Luchtvaartdienst een on
derzoek in.
China boekt in augustus
overschot van 1,8 mld dollar
PEKING De volksrepubliek China heeft in augus
tus een overschot op de handelsbalans met het buiten
land geboekt van 1,8 miljard dollar. Uit het cijfer valt
af te leiden dat de oproep van de Chinese leider Deng
Xiaoping om de invoering van marktbeginselen in de
Chinese economie te versnellen gehoor vindt. Uit een
rapport van de algemene douanedienst blijkt dat Chi
na de afgelopen maand voor 6,4 miljard dollar aan goe
deren exporteerde. Dat is een stijging van bijna 25 pro
cent vergeleken met augustus verleden jaar. De im
port lag op 4,6 miljard dollar, een stijging van ruim 14
procent in vergelijking met dezelfde periode vorig jaar.
De afgelopen maanden heeft China meer havens en
grensgebieden opgesteld voor handel met het buiten
land.
Gevangene de lucht in
LORIENT Uit de gevangenis van Ploe-
meur bij Lorient in Zuid-Bretagne is giste
ren een bankrover ontsnapt met behulp van
een helikopter die door een handlanger was
gekaapt. De handlanger dwong de piloot van
de gehuurde helikopter op de binnenplaats
van de gevangenis te landen, waar de we
gens een overval in 1987 tot 15 jaar veroor
deelde Claude Riviere gelucht werd. Riviere
sprong aan boord en liet zich met zijn maat
afzetten op de parkeerplaats van een dieren
tuin bij Lorient. Beiden maakten zich uit de
voeten en de piloot bleef ongedeerd. Ont
snappen per helikopter, ook in Nederland
niet meer ongewoon, begint in Frankrijk
traditie te worden. Sinds 1981 hebben zeker
zes van zulke ontsnappingen plaatsgehad,
terwijl er nog een aantal is mislukt.
KANS WIJNANDS
|NN Niemand in de hui-
christen-democratisc-
lierale regeringscoalitie
Duitsland maakt plannen
r of houdt zelfs maar re
ling met een aanstaande
K>te coalitie' met de socia-
IscheSPD.
I-voorzitter Björn Engholm
jrvan overtuigd te zijn dat
ittende coalitie van CDU/C-
en FDP in elk geval de
fst zal overleven. Geruchten
een soort van nationale re-
ig om de problemen in
|t-Duitsland aan te kunnen
noemde regerings-
■dvoerder Dieter Vogel gis-
,niet ter zake, vals en on-
lig". Gisteren begon in de
Idsrepubliek de eerste nor-
re parlementaire week na de
vrijft. gdurige zomervakantie.
waren partij- en frac-
irzitters van de Christen
locratische Unie en de Libe-
in het Bundeskanzleramt
ingekomen. Tot diep in de
it is er onder leiding van
tut Kohl vergaderd over
gezamenlijke koers wat be-
tde financiële politiek in de
cen11Ipte toekomst.
fgelopen weken en dagen
it de CDU en CSU vrijwel
ly/ijks ideeën gelanceerd om
lure wederopbouw van de
)DR ook de komende jaren
en blijven financieren,
de liberale regerings-
;ner het verbale geweld uit
christen-democratische
1 k hoofdschuddend en afkeu-
gis 1 aanzag, heeft Kohl meteen
riant robeerd greep op de zaken te
Et jen. De door fractieleider
erlaiauble (CDU) voorgestelde
angobligaties' zijn zo goed
fan de baan omdat de Beier
de uflSU en de FDP dat idee ver
hebben. Wel wordt in
et e iringskringen verder gestu-
'd op zogenaamde 'investe-
Deeldjjsobligaties' die burgers en
ij ven kunnen kopen, moge
belastingvrij en tegen een
rente. Mede met dat geld
de Duitse hereniging vol
ei gaan worden.
X» ister Waigel van financiën
J U) blijft beweren dat er tot
eind 1993 geen vuiltje aan de
lucht is omdat de financiering
tot dan toe waterdicht geregeld
is. Vandaar dat er ook niet ge
dacht wordt aan belastingver-
riai
ha i]
ach
Vandaag zijn in de Bondsdag de
begrotingsdebatten over het
staatshuishoudboekje 1993 be
gonnen. De socialisten hadden
voorgesteld dit 'schijndebat' te
vermijden en in plaats daarvan
gezamenlijk een opzet te maken
voor een totaalplan ter finan
ciering van de Duitse hereni
ging.
De regering gaat op dat voorstel
niet in. Bondskanselier Kohl
poogt een compromis te vinden
tussen de plannen voor 'inves
teringsobligaties' die in zijn ei
gen kring geopperd zijn en de
gedachten aan aanvullende be
lastingen, in de vorm van bij
voorbeeld solidariteitstoesla-
gen, waarover de socialisten
praten.
Bondskanselier Kohl wil ook
met de SPD over de wederop
bouw in de oostelijke deelstaten
spreken, maar wil het initiatief
absoluut niet uit handen geven
en is ervaren en handig genoeg
om het ten slotte zijn totaalcon
cept te laten lijken.
Een begin van zo'n totaalaan-
pak is het 'solidariteitspakket'
waarover in regeringskringen
wordt gesproken en dat onder
meer voorziet in een grote mate
van spaarzaamheid van de
overheid, versnelling van ge
plande investeringen in Oost-
Duitsland en een sterk gema
tigde loonpolitiek zodat veel be
drijven financiële speelruimte
krijgen om in het oosten te kun
nen investeren.
Geruchten als zou de onvrede
over Kohl in eigen gelederen
toenemen en binnen de CDU
een soort van 'paleisrevolutie'
onder leiding van fractieleider
Schauble worden voorbereid,
werden gisteren in Bonn niet
serieus genomen.
De regering zal het overigens
dezer dagen bijzonder zwaar
krijgen als in de Bondsdag ook
de asielpolitiek, het daarmee
samenhangende rechtse ge
weld, de buitenlandse en Euro-
pa-politiek en de gezondheids
hervormingsplannen ter dis
cussie zullen staan.
Openbare ophanging
Zeker 10.000 mensen hebben gisteren in een park in Kabul de eerste openbare ophanging bijgewoond die in Afghanistan werd uitgevoerd sinds in april de islamitische rebellen
de communistische regering verdreven. De rechtszaak tegen de drie veroordeelden, allen jonger dan 25, had plaats achter gesloten deuren en niemand kon vertellen welke mis
daden zij hadden begaan. Naar verluidt zitten nog tientallen anderen in de dodencel te wachten om te worden geexecuteerd.
FOTO: AP
(Vervolg van de voorpagina)
JOHANNESBURG - Vol
gens de Zuidafrikaanse pre
sident De Klerk hadden de
demonstranten in Ciskei
zich niet aan de regels gehou
den die door een rechtbank
waren voorgeschreven.
Het ANC had vooraf i
ven dat zij wilde demonstreren
tegen het bewind van brigadier
Cqozo zonder zich te houden
aan de condities van een rech
ter die slechts goedkeuring gaf
voor een beperkte protestactie
buiten de hoofdstad Bisho van
maximaal 4,5 uur. Het ANC
wilde echter minimaal 24 uur
de hoofdstad bezetten om zo de
brigadier te verdrijven. Toen
enkele demonstranten gister
middag vanuit het stadion de
woonwijken van Bisho wilden
intrekken werd het vuur geo
pend door de zwaarbewapende
militairen.
Brigadier Cqozo kwam in 1990
door een staatsgreep aan de
macht en is een innige bondge
noot van president De Klerk.
Acties tegen thuislandleiders
zijn onderdeel van een campag
ne die het ANC in juni begon
toen de onderhandelingen met
de regering-De Klerk werden
afgebroken. Grote demonstra
ties en stakingen werden uitge
voerd in de 'blanke machtscen
tra' maar al snel werd duidelijk
dat de regering-De Klerk daar
mee niet op de knieën kon wor
den gedwongen. Zijn bondgeno
ten, vooral de thuislandleiders,
leken kwetsbaarder en de niet
populaire Cqozo werd het eer
ste doelwit.
De thuislanden werden in 1959
ontworpen in het kader van de
grote apartheid. De zwarte be
volking moest uit het blanke
Zuid-Afrika verdwijnen naar
speciaal daarvoor ontworpen
reservaten, de thuislanden. Die
politiek faalde grotendeels,
maar enkele van die thuislan
den bestaan nu nog steeds, ook
al worden ze door het buiten
land en het ANC niet erkend.
Een enkele thuislandleider, zo
als Transkei-leider Holomisa,
steunt het ANC en haar plan
nen om de thuislanden weer on
derdeel te maken van Zuid-
Afrika. Maar andere leiders
scharen zich achter hun brood
heer, de regering-De Klerk. Een
van hen is Kwazulu-leider Bu-
thelezi, die tevens leider is van
Inkatha, de rivaal van het ANC.
Actie voeren in Kwazulu is op
dit moment te heikel voor het
ANC en daarom werden Ciskei
en Bophuthatswana als eerste
doelwitten uitgekozen. De ach
terliggende strategie is de on
derhandelingspositie van presi
dent De Klerk te verzwakken
door zijn belangrijkste hand
langers te verjagen. De Klerk is
zich volop bewust van dat ge
vaar en heeft gisteravond Zuid
afrikaanse legereenheden naar
Ciskei gestuurd om 'plunderin
gen' tegen te gaan. Het is duide
lijk dat de Zuidafrikaanse rege
ring niet akkoord gaat met de
eis van het ANC dat brigadier
Gqozo, als hoofdschuldige aan
het bloedbad, nu moet verdwij-
ruppel water
istbaar in
a tsnische
lofdstad
RAJEVO Iedere drup
water is momenteel zo
itbaar in de Bosnische
Isma fdstad Sarajevo dat
"fndweerlieden gisteren
n toezien hoe een
ooi volledig uitbrandde.
lertussen poogden functio-
de VN-vredes-
:ht de strijdende partijen
te halen technici toe te la-
om de watervoorziening te
»si stellen. Bewoners van de al
ij :r dan vijf maanden beleger-
itad verzamelen regenwater
l8.de watervoorziening be-
zaterdag werd onderbro-
omdat het elektrische
ïpstation buiten werking is.
•1 Ben waarschuwden voor het
in ireken van cholera en hepa-
Ze constateerden al een
ïame van maag-darmstoor-
sn als gevolg van vervuild
r, ondervoeding en de kou.
krijgen dagelijks gemid-
75 nieuwe gevallen van
lontsteking binnen, we
K ben al meer dan 1520 pa-
iten gezien met deze infectie
h« ds 19 augustus", vertelt dok-
Sukrija Celik, hoofd epide-
je in het Kosevo-zieken-
i. „Ik ben er zeker van dat
werkelijke aantal vier tot
in keer hoger ligt omdat men-
zwak zijn of geen ver-
i irmiddel hebben om naar het
it,penhuis te komen". Vooral
deren worden door deze
getroffen. Hulp van het
Ook de pasgeboren baby's in het Kosevo-ziekenhuis in Sarajevo worden ziek door het tekort aan (ge;
buitenland is niet direct nodig
maar voor het ziekenhuis is het
van groot belang dat de elektri-
citeits- en watervoorziening
wordt hersteld.
De arts zegt dat tal van inwo
ners uit door de bombardemen
ten vervuilde putten drinken
omdat ze geen andere keuze
hebben. De belangrijkste wa
terreservoirs van de stad zijn
verwoest en onbruikbaar. „We
proberen nu chloor te distribue
ren en mensen aanwijzingen te
geven hoe ze het water uit de
putten kunnen zuiveren", legt
Celik uit. „We hebben 3000 li
ter in onze wagen en dat is al
les", zegt brandweerman Adem
Cordacija terwijl hij moet toe
zien hoe een school die getrof
fen is door een granaat volledig
uitbrandt. „Er was niemand in
het gebouw. Alles wat we kun
nen doen is er voor zorgen dat
het vuur zich niet verspreidt",
merkt Cordacija op.
Het gebrek aan drinkwater is
een nieuwe slag voor de 380.000
inwoners van Sarajevo, die door
de belegering van Serviërs ook
al worden getroffen door een te
kort aan voedsel en medicijnen.
Daarbij komt dat sinds het
neerschieten van een Italiaans
vliegtuig donderdag de VN-
luchtbrug op de Bosnische
hoofdstad is gestaakt, de le
venslijn voor de meesten van
hen.
ARANIJN PRATHET -
Hoewel hun vertrek pas voor
de volgende middag voorzien
is, verzamelen zich om half
tien 's ochtends al tientallen
gezinnen met houten hand
karren waarop hun bezittin
gen gepakt zijn.
Vijfhonderd Cambodjaanse
vluchtelingen breken die dag
hun onderkomen af in het
vluchtelingenkamp Site 8 aan
de Thaise kant van de grens na
een verblijf dat jarenlang uit
zichtloos leek.
Minister Pronk, die inmiddels
ruim vijftig miljoen gulden
heeft toegezegd voor hulp aan
Cambodjaanse vluchtelingen
en voor de wederopbouw van
het land, bezocht vandaag Site
8, een kamp dat onder controle
staat van de maoïstisch geo
riënteerde verzetsgroep de
Rode Khmer.
De officiële ingang van het
kamp, een fraai aangelegd en
tree, wordt bewaakt door gewa
pende Thaise kamppolitie.
Maar het kamp heeft een onof
ficiële achteringang waar Rode
Khmer-strijders binnenkomen
om hun familieleden te bezoe
ken. De repatriëring van de in
totaal ongeveer 350.000 Cam
bodjaanse vluchtelingen is in
handen van UNHCR, de vluch
telingenorganisatie van de VN.
Het is een strak opgezette ope
ratie. Na aanvankelijke aarze
lingen van de vluchtelingen, die
John Major
houdt warm
pleidooi
voor Europa
Idoor
BOB VAN HUËTr,
LONDEN Ondanks groei
ende Euro-scepsis binnen
zijn eigen Conservatieve Par
tij heeft de Britse premier
Major gisteren een warm
pleidooi gehouden voor Eu
ropa.
„Overwegend is Maastricht
goed voor Groot-Brittannië en
goed voor de Europese gemeen
schap", aldus Major bij de ope
ning van de EG-conferentie
'Europa en de wereld na 1992'
in het Londense Queen Eliza
beth li-conferentiecentrum.
'Maastricht' verdiende goed
keuring volgens de premier.
„Het is vitaal voor de ontwikke
ling van de gemeenschap. Als
het Verdrag niet wordt geratifi
ceerd zal de discussie ïiiet op
houden, maar zullen de ver
schillende punten telkens op
nieuw besproken moeten wor
den. Het is onwaarschijnlijk en
onwenselijk dat de Europese
trein ontspoort". De mogelijke
combinatie van het negatieve
Deense referendum en een
'French non' betekende
niettemin „de dood van Maas
tricht voor de twaalf lidstaten".
Tot ergernis van de Euro-scep
tici binnen de Tories was Ma
jors toespraak de meest pro-Eu-
ropese sinds hij Margareth
Thatcher opvolgde. In een toe
voeging op de voorgedrukte
speechtekst waarschuwde de
premier voor extreme stand
punten in de discussie rond
'Maastricht'. „Ze misleiden en
beschadigen een eerlijk oordeel
en ook de belangen van de Eu
ropese burgers. Ik denk dat het
tijd is voor een realistische kijk
op de bestaansredenen van de
EG". Volgens een gisteren ge
publiceerde opiniepeiling van
de populaire krant Daily Star
zou driekwart van de Britten
tegen 'Maastricht' willen stem
men in geval van een Brits refe
rendum hierover. Tweederde
van de ondervraagden wenst
zich ook uit te spreken in een
volksraadpleging, terwijl dertig
procent vindt dat het parle
ment kan beslissen. Major her
haalde niets te voelen voor een
referendum. Later op de dag
had de Britse premier bespre
kingen met de Deense minister
van buitenlandse zaken. De
laatste hield de mogelijkheid
open van een 'tweede referen
dum' dat de Denen een EG-her-
kansing zou kunnen bieden.
Onder Britse politici is inmid
dels sprake van groeiende irri
tatie over de feitelijke afhanke
lijkheid van de nationale EG-
discussie van de uitslag van het
Franse referendum.
de situatie in hun eigen land
nog niet vertrouwden, is de re
patriëring snel op gang geko
men: de 100.000e vluchteling
keerde vorige week terug.
In Site 8 verbleven vóór de VN-
operatie bijna 50.000 Cambod-
janen, inmiddels zijn er 19.000
terug. UNHCR-medewerkers
kunnen de stroom nauwelijks
beteugelen. De functionarissen
krijgen steekpenningen aange
boden van gezinnen die met
voorrang terug naar huis jvil-
len, maar ze zijn onvermurw
baar.
Kippen en honden die van het
huishouden deel uitmaakten,
zijn geslacht en in de pan be
land, kleren en huisraad zijn in
de blauwe plastic zakken van
UNHCR gestopt en zo wachten
de mensen in de brandende zon
op een ongewisse toekomst in
Cambodja. Het transport van
de volgende dag gaat van Site 8
naar Kompong Chnang. Van
daaruit gaan de mensen naar
hun plaats van bestemming.
Mieke Bos, de Nederlandse as
sistente van de speciale verte
genwoordiger van de Hoge
Commissaris voor Vluchteling
in Pnom Phen, vertelt: „Hoe
wel de vluchtelingen de moge
lijkheid kregen een stukje land
en materiaal voor de bouw van
een huis te krijgen, kiezen
steeds meer mensen voor een
geldbedrag ineens. Ze willen ge
woon zo snel mogelijk terug
naar hun familie".
De Britse premier John Major.
FOTO: AP
Nieuwe acties
Franse boeren
PARIJS - Franse boeren die
tegen het Verdrag van Maas
tricht zijn, hebben gisteren
aangekondigd dat zij voor het
referendum van 20 september
in Parijs actie zullen voeren.
Ook vrachtwagenchauffeurs
die in juli het land stillegden uit
protest tegen maatregelen om
de verkeersveiligheid te vergro
ten, lieten weten dat zij overwe
gen voor de 20e van deze maand
opnieuw een langzaam-aan-ac-
tie te houden.
Echtpaar vermoord
BELFAST Een rooms-katho-
liek Noordiers echtpaar dat
eerder dit jaar door een geweld
daad een schoonzoon verloor, is
doodgeschoten. De lichamen
van de 64-jarige man en de 54-
jarige vrouw werden ontdekt in
hun woning in de grensplaats
Moy, 50 kilometer ten zuidwes
ten van Belfast. De schoonzoon
van het echtpaar kwam in janu
ari om het leven door de hand
van pro-Britse loyalisten.
