In
Paarse coalitie moet wachten
op nieuwe generatie politici
Nederlandse ambassadestaf niet bij inwijding Hollanddorp
Husseini: „Rabin
gaat steeds meer
op Shamir lijken"
Binnenland Buitenland
H
tl
Bil!
ÉÏL
JBV9
i
m
MiiiiOÉÉ
lï
Minister Ritzen:
Imago technische studie schrikt af
Glurende
George
De verkiezings
campagne van VS-
president George
Bush brengt hem
deze dagen in
Milwaukee. Tijdens
een bijeenkomst van
een plaatselijke
afdeling van zijn
Republikeinse Partij
gluurt de machtigste
man ter wereld
tussen de borden
door om te zien tot
hoeveel mensen hij
later die dag het
woord moet richten.
FOTO: EPA
IIMIIAA
Onderwijs in Nederlands zeker
niet bar en boos
ANTWERPEN Het onderwijs in de Nederlandse taal is zo slecht nog
niet, wel veel te traditioneel. De meeste tijd en aandacht gaan uit naar
de spelling en de grammatica, terwijl het schrijven en het spreken er
maar bekaaid vanaf komen. Dat was gisteren in Antwerpen de strek
king van het betoog van de Utrechtse hoogleraar J.S. ten Brinke bij de
presentatie van het rapport 'Voorzetten 37'. Het rapport beschrijft de
staat waarin het onderwijs in de Nederlandse taal in Vlaanderen en
Nederland verkeert. Een werkgroep van de Nederlandse Taalunie on
der leiding van Ten Brinke heeft gepoogd zich daarbij vooral te baseren
op wetenschappelijke waarnemingen. Deze wetenschap weerspreekt
de in de publieke opinie veel gehoorde klacht dat het bar en boos is ge
steld met dat onderwijs. Wel is het zo dat een kwart van de 15-jarige
middelbare scholieren niet in staat is een behoorlijk sollicitatiebriefje
te schrijven. Het huidige opstel zou voorts op de helling moeten. De op
dracht bij het eindexamen is veel te vrij. Ten Brinke voelt veel meer
voor een gedocumenteerd opstel, waarbij de schrijver op basis van aan
gedragen gegevens een betoog moet samenstellen.
Velen bij herdenking
gesneuvelden in Indië
ROERMOND Meer dan 10.000 belangstellenden hebben
gistermiddag bij het Nationaal Indië Monument in Roer
mond de bijna 6.000 militairen herdacht die tussen 1945 en
1962 in Nederlands-Indië en Nieuw-Guinea zijn gesneuveld.
De herdenking werd voor de vijfde keer gehouden. In een
toespraak zei staatssecretaris Van Voorst tot Voorst (defen
sie) dat de Nederlandse krijgsmacht in het voormalige Ne
derlands-Indië een ongeëvenaarde krachtsinspanning heeft
geleverd. Voor het eerst werden daarbij dienstplichtige mili
tairen ingezet, waarover destijds veel discussie ontstond. Nu
is dat weer het geval rond de inzet van dienstplichtigen in
het voormalige Joegoslavië en in Cambodja. Burgemeester
drs. H. Kaiser van Roermond omschreef de zin van het her
denken als het doorgeven van de strijd voor vrijheid, gerech
tigheid en een menselijke samenleving, zoals nu in Oost-Eu
ropa weer gebeurt. De burgemeester riep de aanwezigen op
te waken voor onverschilligheid.
Ex-minister Antillen
verdacht van fraude
WILLEMSTAD - Drie Antillianen, twee op
Maarten en een op Curagao, zijn wegens fra j[
gearresteerd en worden binnen 24 uur voor
hoor voorgeleid aan de rechter-commissarii
Willemstad. Volgens goedingelichte bron bet ta
fen het op St. Maarten een ex-minister van et
voer en verkeer en zijn echtgenote en op Cura g
de vertegenwoordiger van PTT-Telecom. Zon n
waren de officier van justitie en de rechter-o a
missaris voor onderzoek naar St. Maarten
trokken in het gezelschap van een ambtenaar1
de recherche van Curasao en twee accounts
van de Centrale Recherche Informatiedienst 4
Den Haag. Dezelfde dag werden op het eil
huiszoekingen verricht op grond waarvan de
verdachten werden aangehouden. Om wat ;h
fraude het gaat is nog niet meegedeeld. |q
WASSENAAR Die veel ge
roemde en verguisde paarse
regeringscoalitie van PvdA,
WD en D66, komt het daar
ooit nog van? Deze eeuw
waarschijnlijk niet meer, zo
viel gisteravond in Wasse
naar te beluisteren tijdens
een discussie tussen PvdA-
voorzitter Felix Rottenberg
en de Tweede-Kamerleden
Robin Linschoten (WD) en
Jacob Kohnstamm (D66).
Hoewel de theoretische be
spreekbaarheid van het thema
de laatste jaren enorm is toege
nomen, bleek in de loop van de
gedachtenwisseling tussen de
drie heren dat er voor de prakti
sche verwezenlijking van het
paarse ideaal toch nog menige
barrière moet worden geslecht
en heel wat oud zeer moet wor
den weggemasseerd. Op papier
zijn de drie partijen het mo
menteel roerend eens over de
heilzame werking die een coali
tie zonder het CDA op de demo
cratie en het land kan hebben.
Gedurende het eerste kwartier
brachten Rottenberg, Linscho
ten en Kohnstamm dan ook in
harmonie het bekende liedje
ten gehoren over de Vanzelf
sprekende machtpositie die de
christen-democraten zich in de
laatste zeventig jaar hebben
verworven.
Linschoten, die onlangs nog
pleitte voor een kabinet Wiegel-
Duisenberg (hetgeen hem door
de PvdA niet in dank werd afge
nomen), noemde het CDA een
„octopus die zich met haar ten
takels in de maatschappij heeft
genesteld met als middelpunt
Het Torentje aan het Binnen
hof'. Rottenberg verzuchtte
dat een paarse coalitie „een be
vrijding uit de beknelling van
het CDA" zou betekenen en
Kohnstamm beklaagde zich
voor de zoveelste keer over het
feit dat de topambtenaren op de
ministeries voor het overgrote
deel CDA'ers zijn. Tot zover
niets nieuws. Toch kregen Lin
schoten en Rottenberg het niet
uit hun mond het verwijderen
van het CDA uit de regering als
een der hoogste doelen van een
paarse coalitie te bestempelen.
Nee, het zou vooral moeten
gaan om een andere cultuur en
een ander beleid. „Het is niet de
bedoeling een strafexpeditie te
gen het CDA uit te voeren", al
dus het WD-kamerlid. Rotten
berg wilde zelfs nog wel wat
aardigs over het CDA zeggen.
In immateriële kwesties zoals
abortus, euthanasie en gelijk
berechtiging van alle samenle
vingsvormen (zaken waar
PvdA, WD en D66 traditioneel
anders over denken dan de
christen-democraten) gedraagt
het CDA zich ondanks haar
machtspositie als eén „correcte
minderheidspartij", zo stelde
de PvdA-voorzitter vast. Men
kon de oren van Linschoten en
Kohnstamm bijna horen klap
peren.
Vanaf dat moment was het ra
dicaal afgelopen met de redelij
ke eensgezindheid waarin het
gesprek tot dan toe was voort
gekabbeld. Linschoten verweet
Rottenberg dat deze enige tijd
geleden een voortzetting van de
PvdA-CDA-coalitie na de eerst
volgende kamerverkiezingen
had bepleit. Conclusie van Lin
schoten: „Felix blokkeert dus
bij voorbaat de kans op tot
standkoming van een paarse
coalitie in 1994". „Nee", ver
weerde Rottenberg zich, „ik
blokkeer niks, maar het zou
toch een enorme politieke blun
der zijn als ik nu zou pleiten
voor een andere coalitie? Dat
haalt de hele spanning uit de
huidige regeringssamenwer
king. Trouwens, ik weet echt
niet wat ik momenteel aan de
WD heb. Wat is nou de koers
van de WD? Zijn jullie conser
vatief, liberaal of populistisch
bezig? Ik krijg er geen hoogte
meer van. Het minderhedende-
bat dat Bolkestein heeft aange
zwengeld vind ik bijvoorbeeld
knap waardeloos tot nu toe. De
WD roept alleen maar dingen
over minderheden die zich
moeten aanpassen, maar komt
verder niet met concrete voor
stellen". Linschoten: „Die heb
ben we wel degelijk gedaan en
Twee minuten later hingen
Rottenberg en Kohnstamm met
elkaar in de gordijnen nadat
Rottenberg poeslief had opge
merkt dat de PvdA en D66 zich
nooit meer door het CDA uit el
kaar moeten laten spelen, zoals
in 1981 (tijdens het tweede ka
binet-van Agt) en in 1989 (bij de
laatste kabinetsformatie) was
gebeurd. „D66 wil helemaal
niet aan de PvdA vastgeplakt
zitten!", reageerde Kohn
stamm geprikkeld. „De PvdA
moet eens ophouden ons te be
schouwen als een filiaal van
zichzelf. En nu kan Felix me
misschien ook eens uitleggen
waarom hij D66 de laatste
maanden voortdurend voor rot
te vis heeft uitgemaakt". Rot
tenberg: „Nou, zo vaak heb ik
dat niet gedaan hoor. Kijk, ik
vind het leuk voor D66 dat het
zo goed met ze gaat, maar ik
snap gewoon niet waarom dat
zo is. Als je alleen al kijkt naar
het wanbestuur van D66-wet-
houders in een aantal steden,
dan is het toch onvoorstelbaar
dat die partij desondanks sla
pend rijk wordt?" Kohnstamm
schudde het hoofd, maar wist
niets anders terug te kaatsen
dan: „Kennelijk heeft ons elec
toraat daar geen last van".
Paars is groen
Pas toen de gespreksleider van
de avond, de voorzitter van de
PvdA-afdeling Wassenaar, de
discussie over een andere boeg
gooide kwamen de heren weer
wat tot bedaren. Over de aan
pak van milieuproblemen zou
een paarse coalitie het vrij snel
eens kunnen worden, stelden
zij vast. Paars kan dus wel dege
lijk ook groen zijn. Ook op het
gebied van onderwijs zou zon
PvdA-voorzitter Rottenberg (midden) en WD-kamerlid Linschoten kijken elkaar aan, terwijl D66-kamerlid Kohnstamm zijn ogen uitwrijft,
drie bespraken gisteren in Wassenaar de (on)mogelijkheden van een 'paarse' regeringscoalitie. FOTO:,
der veel problemen overeen
stemming kunnen worden be
reikt. De wegen scheidden zich
echter weer toen de discussie
werd verlegd naar het minder
hedenbeleid, het inkomensbe
leid en.de aanpak van de werk
loosheid. Rottenberg deed daar
bij echter wel een concessie in
de richting van de WD. „Als
het creëren van meer eenvoudi
ge lianen stuit op bezwaren van
werkgevers vanwege de hoge
loonkosten, dan moeten die
loonkosten maar omlaag".
Bovendien maakte de PvdA'er
duidelijk dat zijn partij al lang
niet meer vies is van belasting
verlaging. De opmerking van
Linschoten dat de PvdA daar
nog steeds niets van moet heb
ben deed Rotterberg simpelweg
af als „Wiegeliaans oud staats
recht". Maar die paarse coali
tie? Nee die zit er voorlopig he
laas nog niet in, zo moest het
drietal tenslotte bekennen.
1 ht
„Misschien is het gewoon
kwestie van afwachten tot
de landspolitiek een nieuwj
neratie PvdA'ers, WD'er:
D66'ers opstaat", zei Rot
berg. „Per slot van rekenii
het in de gemeenteraad
Amsterdam ook pas gelukt
de oude garde was opgestap
Dl
JERUZALEM - Op Givat
Hamatos, het gebied ten
zuidoosten van Jeruzalem,
dat na 1967 door Israël werd
geannexeerd, is gisteren het
'Hollanddorp' ingewijd.
Het Hollanddorp is een cara
vanpark dat onder andere dank
zij een miljoenenschenking van
de 'Christenen voor Israël' tot
stand is gekomen. In het dorp
zullen uiteindelijk 1800 Russi
sche en Etiopische immigran
ten en dakloze Israëliërs wo
nen. Bij de ceremonie op Givat
Hamatos, die onder andere
werd bijgewoond door de burge
meester van Jeruzalem, Teddy
Koliek, waren geen vertegen
woordigers van de Nederlandse
ambassade aanwezig, omdat de
annexatie van Oost-Jeruzalem
door Nederland niet erkend
wordt. „Wij zijn ook niet voor
de plechtigheid uitgenodigd",
zo zei gisteravond de eerste se
cretaris van de Nederlandse
ambassade, Como van Hellen-
berg Hubar. Volgens Van Hel-
lenberg Hubar ligt het Holland
dorp op gebied waarvan de an
nexatie in strijd is met het Ne
derlandse en het Europese be
leid. „Hoe goed bedoeld de do
natie van de 'Christenen voor
Israël' ook is, wij als overheid
kunnen hier niet achter staan",
In antwoord op dit Nederlands
standpunt zei burgemeester
Koliek: „Als je de bewoners van
Jeruzalem vraagt, wat ze liever
zien, de Nederlandse ambassa
de of de tulpen die we ieder jaar
uit Nederland krijgen, dan zeg
gen ze zonder meer: de tulpen".
Over de bouw van het Holland
dorp is begin dit jaar veel ophef
geweest, toen bekend werd dat
de Nederlandse vereniging
Christenen voor Israël tien mil
joen gulden voor het project wil
de inzamelen. Gistermiddag zei
de penningmeester van Chris
tenen voor Israël, Peter Hoves-
tadt: „Ons standpunt is, dat het
Hollanddorp binnen de grenzen
van de staat Israël ligt. Wij
staan nu eenmaal achter Is-
Volgens een officieel
qué van de gemeente Jeruza
lem is het gebied gekocht van
Arabische landeigenaren. „Een
deel van het gebied, waarvan de
eigenaren onvindbaar zijn of le
ven in vijandelijk gebied, is
overgedragen aan de staatscon
trole", zo staat in het communi
qué te lezen.
Christenen voor Israël heeft in
middels een half miljoen gulden
overgemaakt aan de gemeente
Jeruzalem. „Wij verwachten
echter zeker drie miljoen gul
den, gedeeltelijk uit erfenis
sen", zei Peter Hovestadt.
De grote financiële schenking is
in Israël gevierd als een gift van
„het Nederlandse volk". In Ikl
Hollanddorp wapperden gis la
ren tientallen Nederlamrol
driekleuren en zwaaiden Et je
pische kinderen de Nederlaiau
se gasten toe met Israëlische a
Nederlandse vlaggetjes. De
gang van het dorp, op de 1
van Jeruzalem naar Beth p
hem, wordt gesierd met c ri
groot bord, waarop eveneens c
DEN HAAG Een week
voordat de vredesbesprekin
gen voor het Midden-Oosten
in Washington beginnen,
heeft de leider van de Pale
stijnse onderhandelingsdele-
gatie, Faissel al-Husseini,
verklaard dat hij „diep te
leurgesteld" is in de Israëli
sche premier Yitzhak Rabin.
„Vrede tussen Israël en de Pa-
lestijnen is nu opeens weer ver
weg", verklaarde Husseini gis
teren in Den Haag. Vorige
maand nog stelde Husseini dat
„vrede binnen negen maanden
bereikt kan zijn".
Husseini sprak gisteren met
minister van buitenlandse za
ken Hans van den Broek, nadat
een ontmoeting tussen beiden
vorige week tijdens een bezoek
van Van den Broek aan Israël
plotseling niet doorging. Op het
allerlaatste moment bleek dat
Husseini samen met PLO-lei-
der Yassar Arafat bij de confe
rentie van niet-gebonden lan
den in Jakarta aanwezig was.
Aanleiding voor de uitspraak
van Husseini gisteren was het
bekend worden van de begro
ting van het nieuwe Israëlische
kabinet, onder leiding van de
Arbeiderspartij van premier
Rabin. In deze begroting is een
bedrag van 1 miljard dollar vrij
gemaakt voor de bouw van ne
derzettingen in de bezette ge
bieden. Hiermee breekt Rabin
zijn verkiezingsbelofte dat het
geld dat de vorige Likud-rege-
ring aan nederzettingen uitgaf,
besteed zou worden aan de
noodlijdende economie en aan
werkgelegenheid. Husseini
waarschuwde het Israëlische
parlement de begroting niet
aan te nemen, omdat het vre
desproces daardoor ernstig ver
stoord zou worden.
De PLO-voorman probeerde
een verklaring te geven voor
het wispelturige gedrag van Ra
bin. „Rabin werd gekozen als
Rabin, als leider van de Arbei
derspartij. Maar nu hij premier
is, probeert hij alle elementen
in de Israëlische samenleving te
binden, en laat hij opeens ande
re geluiden horen". Hij herin
nerde eraan dat Rabin in het
verleden zijn voorganger Sha
mir herhaaldelijk in het open
baar heeft gehekeld voor zijn
vluchtgedrag en weinig con
structieve manier van opere
ren. „Maar nadat Rabin werd
gekozen is hij steeds meer op
Shamir gaan lijken".
Concessie
Husseini, die wordt beschouwd
als de hoogste PLO-vertegen-
woordiger in de bezette gebie
den en bekend staat om zijn ge
matigde en pragmatische op
vattingen, maakte nog eens
duidelijk dat een eigen seculiere
Palestijnse staat, op korte dan
wel wat langere termijn, het
enig aanvaardbare resultaat is
voor de Palestijnse onderhan
delingsdelegatie. Hiermee
veegde hij het onlangs opnieuw
gepresenteerde Israëlische plan
van autonomie voor de Palestij-
nen van tafel, nadat oud-pre-
Minister Hans van den Broek schuift de stoel aan van de Palestijnse delegatieleider
dens hun ontmoeting in Den Haag.
mier Begin dit al eens in 1979,
als uitvloeisel van het vredes
verdrag met Egypte, aan de
Palestijnse inwoners van Israël
had beloofd.
Husseini: „Wat Israël nodig
heeft, is een leider die de oude
stellingen durft te verlaten".
Verder stelde de Palestijnse lei
der dat er tijdens de vredeson
derhandelingen van Palestijnse
kant geen concessies meer zul
len komen. „Wij hebben de vo
rige regering van Shamir al te
veel toe moeten geven, alleen
maar om in gesprek te kunnen
blijven. Nog meer toegeven zou
zelfmoord zijn", aldus Hussei
ni, die als bewijs voor zijn stel
ling aanvoerde dat de PLO ge
noegen neemt met eenvijfde
deel van het voormalige Palesti
na als eigen staat. „Het is niet
fair om van ons nog meer con
cessies te vragen".
Het gesprek met Van den Broek
was „constructief', meende
Husseini. Van den Broek was
dezelfde mening toegedaan.
Husseini kaartte bij de Neder
landse bewindsman de nieuwe
begroting van de Israëlische re
gering aan en de uitermate ge
voelige kwestie van Oost-Jeru-
zalem (waar Israël 14.000 wo
ningen wil gaan bouwen) en hij
sprak de hoop uit dat de Neder
landse regering meer oog krijgt
voor de problemen van de Pa-
lestijnen in de bezette gebieden.
Ook is Husseini van mening dat
de EG een grotere rol moet
gaan spelen in het vredesproces
in het Midden-Oosten. Van den
Broek op zijn beurt bracht aan
Husseini verslaguit van zijn be
zoek vorige week aan Israël.
EINDHOVEN - Technici
lijden aan een gevoel van on
derwaardering en laten zich
teveel drukken in de rol van
wereldvreemde studiekop.
Hun studiegebied schilderen
ze liefst af als ontzéttend
moeilijk en de docenten over
laden het studieprogramma.
Dat schrikt af, waardoor veel
te weinig jongeren, vooral
meisjes, een technische stu
die kiezen.
Dat zei minister Ritzen giste
ren bij de opening van het aca
demisch jaar aan de Technische
universiteit Eindhoven. Ritzen
weet de geringe belangstelling
voor techniek en de matige
prestaties van techniek-studen
ten vooral aan de sfeer op de
Technische universiteiten en
het imago van het vak. De aan
komend techniek-student
wordt al meteen afgeschrikt
door de „ongastvrije houding"
van de universiteit, die hen
erop wijst dat je wel vréselijk
goed moet zijn om deze studie
te volgen. Dan volgt een studie
programma dat hier en daar
veel te zwaar beladen is en te
specialistisch. Voor „sociale
ontplooiing" is daarbij geen
ruimte. Het gevolg is, zo zei Rit
zen uit eigen ervaring te weten,
dat technici het ondanks al hun
geploeter zelden tot leidingge
vende posities in de samenle
ving brengen.
In tegenstelling tot wat de zaal
graag gehoord had - de bestuur
ders van technische universitei
ten pleiten al jaren voor verlen
ging van de cursusduur - gaf
Ritzen geen duimbreed toe op
het punt van de cursusduur.
Een technische studie kan, net
als alle andere, best in vier jaar.
Althans, het tegendeel daarvan
is nog lang niet bewezen.
Slechts weinig studenten tech
niek studeren op tijd af, gaf de
minister toe. Maar studenten
natuurkunde doen dat wél, en
zoveel gemakkelijker zal die
studie toch niet zijn? Boven
dien, zo voerde de minister aan,
is uit een recent onderzoek ge
bleken dat de Nederlandse stu
denten niet hard genoeg stude
ren. Dat komt door henzelf,
maar ook omdat de universitei
ten hen niet genoeg stimuleren
of, zo men wil, achter de broek
zitten.
Vastberaden verwees de minis
ter daarom elk verzoek om een
langere cursusduur voorlopig
naar de prullenbak. Twee on
derzoeken die recent uitwezen
dat vier en een half jaar voor
een technische studie toch wel
het minimum is, hadden hem
nog niet kunnen overtuigen.
Het onderzoek van de Europese
organisatie vari ingenieursvere
nigingen FEANI deed hij af als
„rekenkundige exercities" die
hem niet konden imponeren.
Een internationale vergelijking
van electrotechniek vond hij
„waardevol, maar nog niet ge
noeg".
Wageningen
In Wageningen pleitte prof. dr.
S.B. Kroonenberg bij de ope
ning van het academisch jaar
ervoor dat Wageningen met ste
den in zes andere Europese lan
den zou moeten komen tot de
oprichting van één Europese
Landbouw- en Milieu-universi
teit. Deze universiteit zou Eufo-
ria (European University for
Environment and Agriculture)
-
ri
moeten heten. Volgens Kri
enberg prijst het NederlailS
universitair onderwijs zich
een studieduur van vier jaa h
veel te weinig studie-uren li
zamerhand de markt uit. H
„Nu al doet 60 procent vai
Wageningse studenten een
ge of afstudeervak in het I v
tenland, om betere kansei tb
hebben op de arbeidsma fy
Wageningen is weliswaar k n(
in Nederland, maar ten opz eg.
te van andere Nederlandse!
versiteiten groot in de rest 00
de wereld," aldus de hoo
raar, die beperking van de 1 jei
dieduur „één van de meest I 'ss
tastische blunders in de bi
schiedenis van het Nederlanr t
onderwij s noemde01
De Euforia zou gevesi st«
moeten worden in Wagenin)!r 1
Montpellier, Kopenhagen, 'ta
rence, Cordoba, Reading en 's
henheim. De studenten zou; z
in eigen land een propedeus 1
de eigen taal moeten hal'pi
Daarna zou de studie Engel sei
lig en modulair moeten wor >re
vervolgd, waarbij stage of afi
deren aan een buitenlandse iai
culteit essentieel is. De afgei «r
deerden zouden een Europ er
MSc-diploma moeten krijger e
Volgens Kroonenberg moe 1
de tropische studies gedeem<
lijk in de ontwikkelingslani be
zelf gedoceerd worden, 'te
Landbouwhogeschool hl fe
daarvoor al steunpunten Si
Costa Rica en de Sahel
Kroonenberg vindt dat 8-
Landbouwuniversiteit act w
gaat lopen als het onden ki
niet aangepast wordt aan t<
Europese standaardisering' w
bijvoorbeeld waterkwaliteit, 'ei
vensmiddelen, milieubeleid
paspoorten. kte
