Lage dollar
heeft
nauwelijks tot
geen invloed
op prijzen
Economie
Farnborough, van luchtvaartshow naar vakbeurs
L
WEEKOVERZICHT
Rust keert terug
Landelijk meer banen
via arbeidsbureau
Winst Elsevier stijgt
met 36 procent
Groot en gezond gaan niet altijd samen
B I ET
Leidse Courant
zaterdag 5 september 1992 1 tj
"Nederland kocht minder
buitenlands vastgoed
AMSTERDAM Nederlandse beroepsmati-
'e beleggers kopen minder onroerend goed in
IG het buitenland en ook buitenlandse beleggers
aten zich minder op de Nederlandse markt
jjzien. De terugval hangt nauw samen met de
,ts internationaal gezien gedrukte stemming op
ir veel vastgoedmarkten. Dat blijkt uit gegevens
lie het blad VastGoedMarkt bijhoudt. In de
'periode van half augustus 1991 tot half au-
gustus dit jaar hebben Nederlandse beleggers
voor ongeveer 1 miljard gulden vastgoed in
iet buitenland aangekocht vergeleken met
2,6 miljard gulden in de voorgaande twaalf
i, maanden. De beleggingen in Europa daalden
van 2 miljard gulden tot 650 miljoen gulden
en die in Noord-Amerika van 650 miljoen gul-
den tot 350 miljoen gulden.
Winst Heineken
17 procent omhoog
AMSTERDAM Heineken heeft
zijn nettowinst uit gewone bedrijfs
uitoefening in het eerste halfjaar
met 17 procent opgevoerd tot
197,7 miljoen. Bovendien is nog
een buitengewoon resultaat van
37 miljoen bereikt uit grondver-
koop in Singapore. Per aandeel be
droeg de winst 4,93. Door herkapi
talisatie is het kapitaal met 25 pro
cent uitgebreid. Op deze basis herre
kend bedroeg de winst per aandeel
4,19 over de eerste helft van vorig
jaar. Verwacht wordt dat de netto
winst uit gewone bedrijfsuitoefening
over geheel 1992 „duidelijk hoger"
zal zijn dan dat in 1991.
Naamswijziging NMB kost 34 miljoen gulden Prijzen gestegen
AMSTERDAM De naamswijziging van de
NMB Bank in ING Bank, die op 9 september offi
cieel haar beslag krijgt, brengt voor dit jaar 34
miljoen extra kosten met zich, nog afgezien van
2 miljoen die is uitgetrokken voor uniforme
kledij voor de tweeduizend baliepersoneelsleden.
De grootste kostenpost vormt de communicatie
waarvoor de bank 9,5 miljoen op tafel legt.
Nieuwe formulieren en dergelijke kosten 7,5
miljoen, lichtbakken en een buitenlandse cam
pagne samen 7 miljoen, huisvesting 4 mil
joen, brochures 4,5 miljoen en invoering van
een nieuwe huisstijl 1,5 miljoen.
Al in december vorig jaar begon een interne voor
lichtingscampagne en in de loop van dit jaar wer
den ook de klanten van de NMB Bank geleidelijk
via nieuwsbrieven ingelicht, zo vertelde be
stuursvoorzitter G.J.A. van der Lugt gisteren tij
dens een bijeenkomst.
De NMB Postbank Groep ging eind 1989 via de
fusie met Nationale-Nederlanden juridisch op in
ING. Het bankgedeelte van de groep profileert
zich voortaan onder de naam ING Bank. De Post
bank blijft gewoon met het eigen logo en de post
kantoren. Er wordt hard aan gewerkt in het hele
land de geldautomaten van de ING Bank open te
stellen voor houders van giromaatpassen. In en
kele plaatsen wordt hiermee al proefgedraaid.
Op 9 september is het D-Day voor de bank. Bij de
ruim vierhonderd kantoren zullen 1100 nieuwe
lichtbakken aanfloepen die nu nog keurig zijn in
gepakt. Het personeel dat met het publiek in aan
raking komt, krijgt aparte kleding aangemeten.
Dit zijn ongeveer tweeduizend mensen. Zij heb
ben allen twee colberts of jasjes ontvangen, drie
pantalons/rokken, vijf blouses/overhemden, twee
shawls/stropdassen en een ceintuur of riem.
VOORBURG - De prijsindex
van de gezinsconsumptie is tus
sen midden juli en midden au
gustus gestegen met 0,7 pro
cent, aldus het Centraal Bureau
voor de Statistiek. Die stijging
werd hoofdzakelijk (0,5 pro
cent) veroorzaakt door hogere
prijzen voor verpleging in zie
kenhuizen. Ook de accijnsver
hoging op tabaksartikelen was
van invloed. Daarnaast werden
kinderkleding en schoeisel
duurder, maar werden verse
groenté en fruit goedkoper.
Tussen midden augustus vorig
jaar en midden augustus dit
jaar steeg de index met 3,5 pro
cent.
KEMA en NWH
bekendste keurmerken
DEN HAAG De keurmerken van Kema en
de Nederlandse Vereniging van Huisvrouwen
(NWH) voor verscheidene consumentenpro-
dukten genieten in Nederland een zeer grote
bekendheid. Dat blijkt uit gisteren verschenen
resultaten naar het imago van Nederlandse
keurmerken, uitgevoerd door de Stichting
Consumentenkeurmerk met behulp van het
Consumentenpanel van Konsumenten Kon-
takt. Het Kema- en NWH-keurmerk scoren
elk een bekendheid van 98,5 procent. Het
KOMO-keurmerk is bij bijna 55 procent van de
ondervraagden bekend. Het relatief nieuwe
Goedmerk (sinds 1990) is pas bij 7,3 procent
van de ondervraagden bekend. Het logo van
het Raad voor de Certificatie (de organisatie
die keurinstituten keurt) kent 4,2 procent.
DEN HAAG De dalende
dollarkoers heeft nauwelijks
invloed op de prijzen voor im- "^wel vdle"di hét
koopte-eiland voor Nederlan
ders. Vergeleken met juli vorig
jaar gaan er 24 procent meer
Nederlanders naar de VS. Vol
gens een woordvoerder van de
vereniging van reisbureau's is
™port en export. De consu- gev0|gv£mde lage dollar,
rs einent kan zijn voordeel doen Opmerkelijk genoeg is er i
fy2 met lagere benzineprijzen en welijks sprake van een veri
een vakantie naar de VS derde toeloop van Amerikaanse
wordt voor wat meer mensen toeristen naar Nederland. „Dat
betaalbaar. Daarmee houdt komt omdat de meeste Amen
de invloed wel ongeveer op. kanen al maanden vooruit boe
ken", aldus een woordvoerder
Als de dollar nog veel goedkoper van het Nationaal Bureau voor
wordt kan er sprake zijn van Toerisme. „Bovendien zijn de
wat grotere invloeden, maar Amerikanen die naar Europa
dat zal pas op de langere ter- komen bepaald niet de arm-
mijn merkbaar zijn. „Er wordt sten, dus zij kunnen een dollar-
altijd paniekerig gedaan rond- daling wel hebben"..Per jaar
om de koersdaling van de dol- komen er gemiddeld 475.000
lar, maar daar is nauwelijks re- Amerikanen naar Nederland,
den toe", aldus W. Smits van Per persoon besteden ze ruim
het Centraal Bureau voor de 100 dollar per dag. „De meesten
Statistiek (CBS). „De dollar is blijven maar enige dagen in Ne-
a)\een van belang voor de han- derland, als onderdeel van een
del met Amerika en de oliehan- trip door Europa", aldus de
del. Amerika is maar een kleine woordvoerder. Op het totaal
handelspartner voor Neder- van 5,8 miljoen toeristen is het
land, dus die invloed is niet zo Amerikaanse contigent niet
groot. De handel in olie rea- echt indrukwekkend. „De Ame-
geert wel sterk op veranderin- rikanen geven per persoon ech-
de dollarkoers". ter wel het meeste uit van alle
Dat blijkt ook wel uit het prijs- toeristen, dus in zoverre zijn ze
verloop van benzine aan de wel belangrijk", aldus de
pomp. De prijs voor ongelode woordvoerder,
superbenzine is vanaf eind mei
met 8 cent gedaald tot 1,79 gul- r
den. „Voor het grootste deel is
dat veroorzaakt door de daling Hessing's autobedrijven in de
van de dollar. Overigens zijn de Bilt is wel tevreden over de dol-
prijsdalingen bij benzine nooit lardaling. Hessing importeert
zo spectaculair, want van die luxe Amerikaanse auto's en
1,79 gulden is 1,28 gulden be- heeft haar concurrentiepositie
lastingen en accijns", aldus een ten opzichte van Mercedes en
woordvoerder van Shell. De de Lexus sterk zien verbeteren,
burger moet zich voor het overi- „Veel mensen ruilen hun Euro-
niet rijk rekenen. Verreweg pese auto in bij ons en kopen
het grootste deel van de buiten- een nieuwe Amerikaan. Met
landse handel van Nederland vergelijkbare modellen zijn wij
heeft betrekking op Europa. De tot 30.000 gulden goedkoper
jEuropese landen, en ook de dan de Europeanen of Japan-
niet-EG-landen hebben vaste ners". Niet dat de Cadillac
wisselkoersen ten opzichte van daarmee voor de eenvoudige ar-
elkaar. Die handel is dus zo beider betaalbaar wordt, maar
goed als immupn voor welke de rijkeren kunnen wat meer
waardeverandering van de dol- geld op zak houden,
lar dan ook. „Enige jaren gele- Bedrijven als Douwe Egberts en
den hebben we het eens onder- andere voedingsmiddelenbe-
zocht en toen bleek dat een drijven relativeren het belang
waardeverandering van de dol- van de dollar. „De dollar is een
lar nauwelijks tot geen invloed kant van de medaille, de prijzen
te hebben op het prijspeil van van de grondstoffen vormen de
de invoer", aldus Smits. andere kant van de medaille",
aldus een woordvoerder van
R ai An Douwe Egberts. „De koffieprij-
zen zijn al zeer laag en het ef-
Individuele gevallen kunnen fect van de dollar is vooralsnog
echter wel degelijk last hebben gering. Dat komt omdat wij de
-L^van de dollarkoers. Zo is de ex- voorraden lang van tevoren in-
port van snijbloemen naar de kopen. Misschien dat over enige
VS sterk onder druk komen te maanden de lage dollar tot een
staan. Ongunstig voor de Ne- prijsverlaging van de koffie in
derlandse economie is ook dat de supermarkten leidt, maar
steeds meer Nederlanders hun voorlopig verandert er niets",
weg weten te vinden naar de Op zijn best heeft de lagere dol-
VS. De harde concurrentie larkoers dus pas over enige
maakte de vliegreizen al goed- maanden invloed op de prijzen,
koop, maar nu is een verblijf in Een stijging van de olieprijs met
de VS ook zeer betaalbaar. Uit een paar dollar per vat kan het
koopkrachtoogpunt zou de positieve effect van een lagere
waarde van een dollar ongeveer dollar echter alweer teniet
2,75 gulden moeten zijn. Nu de doen. De kóokrachtverbetering
koers rond de 1,60 gulden zal dus niet van de lagere dollar
zweeft, is de VS dus een goed- moeten komen.
Farnborough, de tweejaarlijkse luchtvaartshow bij Londen, trekt altijd veel publiek. foto
AMSTERDAM - Farnbo
rough, de grote tweejaarlijk
se luchtvaartshow bij Lon
den die morgen van start
gaat, was jarenlang de exclu
sieve uitstalkast van de Brit
se vliegtuigindustrie, een on
deronsje van de Society of
British Aerospace Compa
nies (SBAC).
Wie wil zien wat voor illustere
Britse ontwerpen zo in de loop
der decennia het publiek op
Farnborough met stomheid
hebben geslagen, moet maar
eens een kijkje gaan nemen in
het grote luchtvaartmuseum in
Duxford. Daar worden veel van
die vliegtuigen bewaard.
Dat de SBAC haar tentoonstel
ling - overigens al weer jaren
geleden - heeft opengesteld
voor niet-Britse bedrijven heeft
alles te maken met de gestage
verschraling van het Britse
aanbod op gebied van lucht- en
ruimtevaart.
Maar ook van buiten Groot-
Brittannië verschijnen steeds
minder nieuwe modellen op de
markt en dat heeft alles te ma
ken met de enorm toegenomen
kosten van vliegtuigontwikke-
ling.
Op 'Farnborough' maakte ge
woontegetrouw de nieuwe
oogst Britse ontwerpen zijn de
buut, maar er zijn al jarenlang
geen nieuwe Britse ontwerpen
meer gesignaleerd. In Groot-
Brittannië is er, afgezien van
enkele bedrijfjes die sportvlieg-
tuigen bouwen, nog maar één
bedrijf dat zich bezighoudt met
het bouwen van vliegtuigen en
dat is British Aerospace.
Vóór 1950 telde het Verenigd
Koninkrijk niet minder dan
dertien bedrijven die elk geheel
zelfstandig civiele en/of militai
re vliegtuigen ontwikkelden en
bouwden. De Britse overheid
dwong deze bedrijven, nadat ze
eerst waren genationaliseerd,
te fuseren. Daarna werd het
eindresultaat, British Aerospa
ce, weer geprivatiseerd, maar
ook dat hielp niet. Zo is de Brit
se vliegtuigindustrie al jaren op
de terugtocht.
Op het vasteland ging de ont
wikkeling intussen in tegeno
vergestelde richting. In landen
als Frankrijk en Duitsland zijn
allerlei bedrijven in de vlieg
tuigbouw weliswaar óók met el
kaar gefuseerd, maar daarbij
ging het niet om vliegtuigbou
wers die hun zelfstandigheid
prijsgaven, maar om bedrijven
die hun krachten bundelden om
te debuteren in de vliegtuig
bouw. Airbus is daarvan een re
sultaat.
Ondanks de concentratie zijn er
nog te veel afzonderlijke fabri
kanten in Europa en bovendien
staat de staatssteun aan de na
tionale vliegtuigindustriën in
de vorm van allerlei kredieten
steeds meer ter discussie. Een
aanzet tot de onvermijdelijke
herstructurering van de chroni
sche overcapaciteit van de
vliegtuigindustrie in Europa, is
het plan voor samenwerking
tussen Fokker en Daimler-
Benz voor de bouw van straal-
verkeersvliegtuigen - waarbij
later ook het Franse Aerospati
ale en het Italiaanse Alenia wel
licht zullen worden betrokken.
Het gevolg is dat er steeds min
der gasten zijn om uit te nodi
gen op feestjes zoals Farnbo
rough, dat is ontstaan als een
vliegshow voor de Britse belas
tingbetaler. Fokker gaat er al
helemaal niet naar toe. „Wij
zien er gewoon het nut niet van
in", zegt een woordvoerder van
het bedrijf. Dit jaar valt er wel
een keur aan vliegtuigen van
Russische makelij te bewonde
ren nu het Kremlin al haar ge
heimen op dit gebied heeft
prijsgegeven. Militaire vliegtui
gen zoals de Sukhoi 27 'Flan
ker' en de Tupolev 22-M 'Back
fire', die waren ontworpen om
ingezet te worden tegen de wes
terse militaire dreiging, zijn ei
genlijk niet meer dan curiosa
die vermoedelijk binnen niet al
te lange tijd te bewonderen zijn
in musea zoals dat in Duxford.
Voor het binnenhalen van klan
ten zijn luchtvaartshows niet
echt relevant, zeggen ingewij
den. Grote vliegtuigbouwers
zoals Boeing, Airbus en McDon
nell-Douglas gebruiken zulke
shows hooguit om hun cliëntèle
een beetje te fêteren met grote
hoeveelheden zalm, kaviaar en
champagne. De contacten zijn
al veel eerder gelegd. Zoals tus
sen Rolls-Royce en Tupolev die
een Tupolev 204 straalpassa-
giersvliegtuig met Britse Rolls-
Royce-motoren tentoonstellen.
Farnborough is ook steeds min
der een echte vliegshow omdat
er behalve de structurele veran
deringen in de vliegtuigindus
trie op dit moment ook een eco
nomische malaise heerst in de
Verenigde Staten terwijl de eco
nomische groei in Duitsland en
Japan stagneert. Financiers
hebben zich het laatste jaar
massaal uit de industrie terug
getrokken en in de woestijn van
Arizona staan zo'n 700 passa-
DEN HAAG De rust is te
ruggekeerd op de financiële
markten. De dollar stabili
seert zich rond de 1,60 gulden
en de meeste effectenbeurzen
zagen de koersen weer licht
aantrekken. Nu de eerste pa
niek omtrent de dollar voorbij
is, is er weer ruimte om naar
de stroom bedrijfsresultaten
te kijken. Voor Nederlandse
bedrijven vielen de resultaten
alleszins mee. Verder werd de
afgelopen week bekend dat de
Nederlandse economie met
1,5 procent per jaar blijft
groeien. Spectaculair is dat
allemaal niet, maar Neder
land doet het daarmee heel
wat beter dan bijvoorbeeld
Duitsland, GrootBrittannië
en de Verenigde Staten.
De Amsterdamse effecten
beurs reageerde nauwelijks
op de stroom halfjaarcijfers
die de fondsen de afgelopen
week bekendmaakten. Op
vrijdagochtend stond de koer-
sindex op hetzelfde niveau als
op maandag. Per saldo lever
den de cijfers een beeld op van
stijgende omzetten en achter
blijvende winsten. De Neder
landse ondernemingen vin
den behoud van marktaan
deel blijkbaar belangrijker
dan winst op de korte termijn
en geven daarmee aan over
een gezond strategisch in
zicht te beschikken. Hoe gro
ter het marktaandeel, hoe
meer er geprofiteerd kan
worden van een aantrekken
de vraag. De ondernemingen
hebben dus een goede uit
gangspositie behouden. Bo
vendien zijn de meeste bedrij
ven financieel gezond genoeg
om de slappe tijd zonder pro
blemen uit te zingen.
De dollarkoers zorgde ook
voor de nodige rust de afgelo
pen week. Een ferme actie
van de Britse regering, die
aankondigde 20 miljard gul
den te lenen om de koers van
het pond te ondersteunen,
maakte indruk. Aangezien
het Britse pond zich in het
zelfde schuitje bevindt als de
dollar, straalde het effect van
de aankondiging ook af op de
dollarkoers. Daarnaast doken
berichten op dat de zeven gro
te industrielanden het nu wel
welletjes vinden met de dol
lardaling. Voor de markt een
teken om het wat rustiger
aan te doen met de specula-
tiehandel.
Het grote binnenlandse
nieuws werd de afgelopen
week gemaakt door Joep van
den Nieuwenhuijzen, direc
teur van Begemann en privé
betrokken bij talloze onder
nemingen. De reputatie van
„mister clean" raakte defini
tief besmeurd na de bekend
making dat hij op grote schaal
in aandelen HCS had gespe
culeerd. Die speculatie was
daarom zo kwalijk, omdat op
die manier de koers van het
aandeel fors kelderde. De la
gere koers werd vervolgens
als richtprijs genomen voor
de uitgifte van nieuwe aande
len. Van den Nieuwenhuijzen
had zich verplicht een deel
van die nieuwe aandelen te
kopen. Door de koersdaling
kreeg hij de niéuwe aandelen
voor de helft van het bedrag
dat hij er een dag eerder voor
betaald zou moeten hebben.
Of hij strafbaar is is nog de
vraag, maar laakbaar is het
allemaal wel. De bedrijven
dokter heeft zich laten ken
nen als een ordinaire specu
lant die slechts op eigen ge
win uit is en niet let op het be
drijfsbelang.
voor geen werk is. Voorheen
schakelden vliegtuigbouwers
dan over van civiele naar mili
taire productie, maar die uit
wijkmogelijkheid bestaat niet
meer. Al met al is Farnborough
steeds minder een vliegend cir
cus van technische noviteiten
geworden. Druk is het er nog al
tijd wél. In de hallen hebben
honderden kleine en grote be
drijven standplaatsen die zich
bezighouden met allerlei ran-
dactiviteiten in de luchtvaart:
ontwikkeling van elektronica,
onderhoud, ombouwen, bemid
deling en advisering bij koop en
verkoop en noem maar op. Hier
worden veel zaken gedaan. De
luchtvaartshow wordt steeds
meer een vakbeurs zoals er zo
veel zijn.
RIJSWIJK De arbeidsbureaus hebben in het eerste halfjaar
van 1992 voor 71.659 mensen betaald werk gevonden. Dat zijn
er ruim 12.000 meer dan in het eerste halfjaar van 1991.
In totaal lieten 394.672 ingeschreven werkzoekenden (inclusief
mensen met een baan die zich willen verbeteren) zich in het eerste
halfjaar uitschrijven. Negen op de elf inschrevenen vindt derhalve
zonder bemiddeling van het arbeidsbureau, op eigen kracht of bij
voorbeeld via een uitzendbureau, betaald werk. Dat blijkt uit de
halfjaarcijfers van het Centraal Bureau voor de Arbeidsvoorzie
ning. In totaal overtrof het aantal inschrijvingen bij de arbeidsbu
reaus het aantal uitschrijvingen in het eerste halfjaar met onge
veer 42.000. Het landelijke beeld dat er gaandeweg meer vacatures
via het arbeidsbureau worden vervuld is niet representatief voor
regionale ontwikkelingen. In diverse gebieden ligt het aantal ver
vulde vacatures tot 32 procent lager dan in de eerste helft van
1991. Met name gaat het dan om de volgende rayons: Groningen,
Twente, Gooi- en Vechtstreek, Zeeland, Breda en Noord-Oost Bra
bant.
AMSTERDAM Uitgeverij Elsevier heeft een uitstekend
eerste halfjaar achter de rug. De nettowinst steeg ruim 36
procent, het bedrijfsresultaat na belasting bijna 17 procent
en het exploitatieresultaat bijna 31 procent.
Voor het hele jaar handhaaft Elsevier de verwachting dat het be
drijfsresultaat na belasting met ten minste 15 procent zal stijgen
en de winst met 25 procent. Over 1991 bedroegen die uitkomsten
respectievelijk 466,3 miljoen gulen en 384,8 miljoen gulden. In de
halfjaarwinst van 195,7 miljoen gulden is een buitengewone bate
als boekwinst op de verkoop van de deelneming in de radio- en tele
visie-onderneming RTL4 van 54 miljoen verminderd met een voor
ziening voor reorganisatiekosten opgenomen. In totaal steeg het
buitengewone resultaat na belasting van 2,1 miljoen gulden tot 40
miljoen gulden.
De vijftig grootste concerns
van de wereld zijn in het
toch al niet zo gunstige 1991
flink geteisterd door weg
zakkende winsten - sommi
ge concerns kwamen zelfs
plotseling met forse verlie-
Wat waren in dat jaar qua om
zet die vijftig grootsten? Ik
kreeg dezer dagen een lijst on
der ogen, waaruit weer eens
overduidelijk bleek, dat grote,
groeiende omzetten en een be
hoorlijke rentabiliteit lang niet
Het Amerikaanse General Mo
tors concern is weliswaar de
lijsttrekker, maar slaagt er al
enkele jaren niet meer in ook
maar een kwartaal met winst
af te sluiten. Erger is, dat de
raad van bestuur de vooruit
zichten voor de tweede helft
van 1992 allesbehalve gunstig
beoordeelt. Dat is echter tegen
de achtergrond van de onafge
broken stroom sombere be
richten over de wereldecono
mie niet verwonderlijk.
Na General Motors neemt de
Koninklijke/Shell Groep op de
lijst de tweede plaats in. Daar
op volgt met minieme achter
stand als nummer drie het
Amerikaanse olieconcern Ex- giganten levert eigenlijk wei- cerns op de lijst van vijftig. Die frank, het vijfvoudige van die
xon. nig verrassingen op: elf zijn General Motors, Ford, winst voor dezelfde periode
Toyota Motors, Daimler Benz, van 1991.
Philins De Verenigde Staten14 Fiat, Volkswagen, Nissan Mo- De financieel sterke VAG-
Japan11 tors (die 1992 met verlies zal groep is dit jaar uitgegroeid tot
Philips Electronics uit Eindho- Duitsland8 afsluiten en 4000 medewer- het grootste autoconcern van
ven is op de lijst gedaald van Frankrijk5 kers zal moeten ontslaan), Europa. Dit concern maakt be-
plaats 28 naar plaats 29. Ook Honda, Renault, Chrysler en halve de eigen VW-types de
dit concern blaakt bepaald niet Bij de resterende 12 concerns Peugeot (inclusief Citroen dus) merken Audi, Seat en Skoda.
van gezondheid en verkeert zijn te vinden de Koninklij- in die volgorde. v
naar alle waarschijnlijkheid fi- ke/Shell Groep en de Unilever, Waarnemers verwachten al en- c^za^worclen
nancieel in een hachelijke posi- i i j 11
j. j i j niet enkele nieuwe modellen
tie. En wat te denken van de
j i_j -7 het verloren terrein m de Vere-
vele andere high tech onderne-
mingen die op het ogenblik GELD GOED ^rktkennLhetwijfdtoeS-
worden blootgesteld aan een VnI Mvbl/ r,7AP j.. 7
j j 6 ter of VAG in dit streven zal
moordende concurrentie. Door slagen
die concurrentie worden zij in gedeeltelijk Nederlands en kele jaren een grote afvalrace Een geweldig succesnummer
ve e geva en ge eis er oor gedeeltelijk Engels zijn. Italië, in de branche. Wie daarvan het van het Volkswagenconcern is
prijsa ra en wmsaanas het Verenigd Koninkrijk, Zwit- slachtoffer zullen worden staat de Audi met een omzetstijging
ing. ar ei er en e Serland en Korea zijn elk met nog niet vast, maar aangeno- van liefst 12,1 procent tot 8,6
apanse ony concei n zijn y twee namen vertegenwoor- men mag worden, dat Chrysler miljard mark in de eerste helft
pisc e voor ee en van e digd. Philips Electronics is de en Porsche de race in hun hui- van 1992. Vooral buiten Duits-
ries e gang van z en in eze enige 'zuivere' Nederlander, dige vorm niet zullen overle- land is de Audi populair - daar
Het enige andere land met ven. Een ander twijfelgeval is werden 135.031 stuks ver-
slechts een naam op de lijst is NedChr ofwel de Nederlandse kocht, wat neerkwam op een
Opvallend is, dat drie takken Venezuela; het olieconcern Pe- Volvo. stijging met 21,6 procent ten
van nijverheid de lijst over- troléos. Verder zullen autoconcerns opzichte van dezelfde periode
heersen. Dat zijn de auto-in- het leven laten die niet uit- van 1991.
dustrie met elf concerns, de munten door een gróte pro-
olie-winning en -raffinage met duktiviteit. Dollar
tien en chemie met zes. En dat De auto heeft zich langzaam De sterkste Franse autoprodu- Eiuiiai
zijn nu juist drie branches die maar zeker ontwikkeld tot het cent is ongetwijfeld het staats- Een groot probleem voor de ex-
de wind allesbehalve mee heb- populairste vervoermiddel ter bedrijf Renault, die in de eerste porterende Europese industrie
ben. wereld. Daarom wil ik hier iets helft van 1992 zijn winst voor in het algemeen is uiteraard de
Een splitsing van de lijst naar dieper ingaan op het recente belasting zag stijgen tot Fran- extreem lage dollarkoers,
de nationaliteiten van de vijftig wedervaren van de elf autocon- se frank 5,4 miljard Franse waardoor transacties met vele
landen moeilijk, zo niet onmo
gelijk zullen worden. Ander
zijds valt op, dat de verkopen
van Chrysler in Europa door
die zwakke dollar zich in op
gaande lijn kunnen bewegen.
Een vraag van geheel andere
orde is natuurlijk in hoeverre
de Europese auto-industrie de
gevolgen van de huidige reces
sie te boven zal komen. Enkele
jaren geleden toen die indus
trie nog bloeide en groeide,
werd de verwachting uitge
sproken dat hooguit vier Euro
pese autoconcerns goede over
levingskansen zouden hebben.
Daimler Benz, Renault en
Volkswagen zijn vermoedelijk
niet stuk te krijgen. Maar ver
der? Gek eigenlijk, dat de En
gelse auto-industrie met be
roemde merken als Jaguar en
Rolls Royce helemaal niet
meer in het verhaal voorkomt.
Engelse merken zullen wel
naar de Amerikanen en Japan
ners gaan. Twijfelachtig is ook
of Volvo en NedCar overle
vingskansen hebben.
En tenslotte. Buiten beschou
wing zijn hier gebleven de Eu
ropese bedrijven van de Ameri
kaanse giganten Ford en Gene
ral Motors. Ford behaalt hier
redely ke resultaten, terwijl
General Motors dankzij het
succesnummer Opel de verlie
zen van het Amerikaanse moe
derconcern nog enigszins bin
nen de perken weet te houden
