Een reis door de fifties
in Pakhuis Amerika
n
Plannen voor de nazomer
Mooi kaal is
niet lelijk
Vandaag De Dag
foto Jaap Rozema
m de schedel van Mike Reedijk mooi glad te houden, moet
üimimaal twee keer per week de tondeuze erover.
oor Evelien Baks
as naderende kaalheid deed Mi-
lael Jordan niet zo lang geleden be-
uiten korte metten te maken met
e laatste resten van zijn haardos,
let moest er af, maar dan ook tot op
e laatste millimeter.
eter helemaal kaal dan een beetje
aal, moet de basketballer van het
merikaanse 'Dream Team' hebben
edacht. En hij niet alleen. Een fiks
antal topsporters - de zwemmers
al eerder het voorbeeld -
naakte tijdens de Olympische Spe-
m in Barcelona zijn opwachting
net glanzende schedels. Basketbal
ls als Jordan en Barkley, maar ook
oksers en atleten als Mike Powell
nBen Johnson.
let zijn echter niet alleen de top-
porters die het hoofd kaal scheren.
Lr is een groeiende groep die welo-
'erwogen de tondeuze op de schedel
et. Gewoon, omdat ze een kale kop
ïooi vinden. Mike Reedijk uit Rot-
erdam bij voorbeeld loopt er sinds
nderhalf jaar bij met een glimmen-
e schedel. Hij was zijn dreadlocks
ïeer dan zat en liet in één keer alles
raf halen. „Dat ik genoeg had van
at lange haar, was eigenlijk de
oornaamste reden," zegt Mike (23).
Nu blijf ik mijn hoofd gewoon kaal
cheren. Ik vind het wel mooi zo",
[ij nam de stap in een periode dat
weinigen zo resoluut een eind
naakten aan hun haardos. „Het be-
on toen net een beetje op te komen,
fu zie je het steeds meer",
like heeft wel enige maanden nodig
ehad om aan zijn nieuwe uiterlijk te
vennen. En hij niet alleen, ook fami-
vrienden hadden even nodig.
Vooral toen het haar er net af was.
roede bekenden liepen me in de stad
traal voorbij, die herkenden me niet
ens. Nu is het ook zo dat je hele
[ezichtsuitdrukking verandert'
Dnderhoud
flinke bos haar is misschien be
werkelijk, maar een kale schedel
leeft ook het nodige onderhoud no-
lig. Om de schedel mooi glad te hou
den, moet mimimaal twee keer per
week de tondeuze erover. Mike:
„Anders is het geen gezicht. Het is
maar vijf minuten werk, maar het
moet wel steeds worden gedaan. En
om het mooi glimmend te houden,
smeer ik er kokosvet op".
Blockhead
„Ik zag af en toe wat kale hoofden en
dat leek me ook wel makkelijk", zegt
Mikes stadsgenoot Orlando Menes
,,'s Zomers is het heerlijk, zo'n kale
schedel, maar 's winters ben je best
vatbaar. Daar moet ik nog wat op
verzinnen". Orlando laat zich ge
middeld een keer in de drie weken
door de kapper onder handen ne
men. „Ik heb het onlangs zelf gepro
beerd, maar dat valt niet mee. Je
kunt niet zien of je alles hebt ge
had".
De reacties zijn volgens hem meestal
positief. „Mannen vergelijken je
meteen met basketballers en vrou
wen vinden het wel mooi staan".
Het valt hem op dat ook steeds meer
blanken kiezen voor een kale sche
del. „Tot nu toe waren het vooral
donkere jongens, maar ik zie nu
steeds meer blanken die het ook
doen. Het begint echt een aardige
rage te worden".
Bewust kaalhoofdigen bestaan ech
ter al langer dan vandaag, hoewel
het tot voor kort toch een beetje een
rariteit is gebleven. Hagenaar Hans
Vandenburg bij voorbeeld, het ge
zicht van Gruppo Sportivo, maakte
tien jaar geleden al furore met een
glimmende schedel.
Nu staat zo'n kaal hoofd natuurlijk
niet iedereen. Sommigen schrikken
dan ook behoorlijk als ze zich op deze
wijze voor het eerst in de spiegel
zien. Eerste vereiste is natuurlijk
dat de man in kwestie over 'een
goeie' kop beschikt. In elk geval een
tje zonder al te veel ongerechtighe
den als pukkels, rimpels en groeven.
Platte voorhoofden en hobbelige
schedels zijn eveneens taboe, want
alle oneffenheden worden op een
gladde schedel in volle glorie gepre
senteerd. Evenals flaporen.
Amerika is weer in. Ma Flodder gaat er op bezoek en Veronica blijft er zelfs
de hele zomer lang. Terug in Nederland wil iedereen een tastbare
herinnering aan het Land van de Onbegrensde Mogelijkheden. En dat moet
meer zijn dan een T-shirt of een petje van de Chicago Bulls.
1R0ENE VINGERS
door Florentine
vanEeghen
Ik heb geen enkele keer
loeven sproeien' riep
mijn dochter opgewekt.
Hoe aangenaam om thuis
te komen uit een
gloeiende Provence en
een sprankelende,
schoongeregendetuin
aan te treffen. Groen is
het hier. Een beetje
vormeloos, druipend
groen na een vakantie
lang staren op
wijngaarden, zilveren
olijven en donker
eikenblad.
De nazomer is hier niet een
vanzelfsprekend mooie tijd. Het blad
van de bomen is veelal somber van
tint en de meeste struiken en vaste
planten zijn uitgebloeid niet meer
om aan te zien. Dit is de enige tijd
van het jaar waar je welbewust voor
moet plannen. Voorjaar en vroege
zomer zorgen voor zichzelf.
Er is een keur van laatbloeiende
struiken en vaste planten die deze
tijd van het jaar verlevendigen. Het
effect zal nooit zo overweldigend zijn
als een julibloei, maar dat hoeft ook
niet. Het bijzondere van deze late
zomermaanden is juist dat de
textuur van blad een grotere rol gaat
spelen. Glanzend rode bladeren van
donkerbladige prunus en
verschillende Berberis-soorten, of
het dof blauwgrijs van de
onovertroffen Rosa glauca tegen het
filigrain van Artemisia's. Ook
beginnen sommige vruchten al te
kleuren, voor je gevoel soms te vroeg
zoals de knaloranje lijsterbessen. En
tot slot heb je die gulle planten die
een tweede bloei te zien geven.
Nu had ik voor wij vertrokken mijn
hart verhard en alles wat in volle
bloei stond afgeknipt. Phloxen en
Campanula's tot de eerste zijloot, de
Viola cornuta's helemaal. De
tuingeraniums endressi en
'Johnson's Blue' die allebei goed
willen nabloeien ben ik zelfs met de
heggeschaar te lijf gegaan. Het blad
van Brunnera en vrouwenmantel
was stoffig en leerachtig geworden
en ook dat was tot de grond toe
afgeknipt. Tenslotte nog wat
handen koemest in korrelvorm erbij
Langs de muur in de smalle zaak
staan rondbuikige maar gestroom
lijnde koelkasten; 'Frigidaire - made
only by General Motors'. Als je de
dikke deuren met een chromen
handle hebt opengetrokken, kijk je
in een soort opslaghal voor gebraden
kippetjes, liters limonade en bakken
pudding. Think Big. De deur sluit
met een doffe plof, precies zoals het
hoort.
door Diederick Kraaijeveld
Bij het betreden van Pakhuis Ameri
ka aan de Amsterdamse Prinsen
gracht waant de bezoeker zich weer
in de Verenigde Staten. Maar dan is
er het besef van terugkeer in de tijd:
zo moet het er daar in de jaren vijftig
en zestig hebben uitgezien.
Op hardgroene, schreeuwend rode
en zachtgele formica keukentafels
ligt Life Magazine met een grijnzen
de president Nixon. De tafels, afge
werkt met aluminium en stevig op
verchroomde poten, doen mèt vier
stoelen (in bijpassende kleur met
kunstleder bekleed) 1350 gulden.
Origineel fifties America.
In die jaren moest alles snel en voor
al makkelijk. De ontwikkeling en
consumptie van fast food werd aan
gemoedigd door een mode die snel
heid en 'novelty' propageerde. Voed
sel mocht het dagelijkse leven niet
meer interrumperen. Moeder wilde
geen uren in de keuken staan om het
eten voor te bereiden en TV te mis
sen.
Gemak diende ma: blinkend chro
men keukenapparaten hielpen bij
alle mogelijke handelingen. In de
winkel aan de gracht glimmen ze je
tegemoet: de mixmaster, de General
Electric Toastmaster, de Juice King
sinaasappelpers en de Waring Blen-
dor. Met een transformator maak je
er morgen je ontbijtje mee. Maar
vaak zijn de apparaten zó mooi datje
er alleen naar wilt kijken.
Welvaart
en daarna konden we weg. De
plotselinge nattigheid die op ons
vertrek volgde kwam dus wel
bijzonder goed uit. In twee weken is
al het blad vers teruggekomen.
Bovengenoemde planten beginnen
nu aan een herbloei, net als de roze
Achillea 'Apfelblute', de witte
Anemone silvestris en alle
zonneroosjes die ik al eerder na hun
bloei gesnoeid had om het blad in
vorm te houden. Kennelijk hadden
ze door de mest en al het regenwater
weer nieuwe moed verzameld.
Daarbij komt dat dit een nieuwe tuin
is en deze overdaad van nabloei is
alweer een bewijs dat jonge planten
beter bloeien dan oude. Oude
planten kun je in het najaar lichten
om de jonge, buitenste stukken er af
te snijden of te spitten en die weer te
planten. Het middelste, oude stuk
mag weg, liefst op de composthoop.
Toch kan een late tuin niet alleen
maar teren op wat nabloei. Er zijn
een paar struiken die ik u aan kan
raden, omdat ze vanaf augustus
bloeien en doorgaan tot in de herfst.
Allereerst de Lavatera's, struiken
die in de familie van het
kaasjeskruid thuishoren. Deze
rijkbloeiende struiken passen
overal, tussen vaste planten,
uitgebloeide struiken en zelfs als
solitair, mits de standplaats maar in
de volle zon is. Ze hebben een
overdaad van mooie openstaande
bloemen die bij de aloude Lavatera
olbia 'Rosea' gewoon roze zijn. Deze
is de laatste jaren van z'n ereplaats
verdrongen door Lavatera
'Barnsleymet bloemen die in knop
wit zijn, dan openbloeien naar heel
lichtroze bekers met donkerder roze
hart en bij het verbloeien steeds
dieper roze verkleuren. Een struik
in bloei vertoont de drie tinten roze
tegelijkertijd en is een plaatje.
Bij succesnummers als deze gaan
kwekers naarstig op zoek naar
nieuwe kleuren en in catalogi lees ik
nu Lavatera 'Burgundy Wine'
(rozerood), Lavatera 'Bredon
Springs' (purperroze) en Lavatera
'Candy Floss' (zachtroze). Ik
probeer zelf dit jaar Lavatera 'Ice
Cool',veen spierwitte soort die bij mij
ongeveer een meter hoog wordt,
lager dan 'Barnsley' die in een jaar
de volle twee meter heeft bereikt.
Allerlaatste Lavatera die ik u wil
noemen is de roze Lavatera
cachemiriana waarvan de bloemen
iets tussenruimte tussen de
kroonbladen hebben zodat de plant
vol vrolijke molenwieken staat te
bloeien.
Alle Lavatera's zijn snelgroeiende
en daardoor zwakke struiken. Een
elfstedentocht-winter overleven ze
niet, al hebben jonge planten daar
meer kans op dan oude waarvan de
takken zijn verhout. Goed
doorlatende grond en afdekken in de
winter met stro of dennegroen is aan
te raden. En als u dan in het voorjaar
de takken tot op een derde
terugsnoeit houdt de struik het hele
jaar z'n model.
Ceanothus 'Gloire de Versailles' is
de enige winterharde Amerikaanse
sering. En dat is een gemis, want in
De 'Lavatera Barnsley' heeft de 'Rosea' van zijn ereplaats
verdrongen.
warmere streken levert een
bloeiende Ceanothus thyrsiflorus
een beeld op datje altijd bijblijft. De
kleur blauw, diep en toch helder, van
de bloemen wordt door geen enkele
andere struik geevenaard. Ik ken
een Ceanothus thyrsiflorus die het
in deze kuststreek al vy f jaar heeft
volgehouden, maar echt zorgeloos
aanraden kan ik hem niet.
Met 'Gloire de Versailles' zullen we
het moeten stellen en dat is geen
straf. Deze struik wordt zeker een
meter hoog en laat zich tegen een
zonnige muur zelfs omhoogleiden.
De poederblauwe bloemtrossen
verschijnen vanaf eind juli of begin
augustus en gaan door tot in de
herfst. De kleur grijsblauw van de
bloemen laat zich makkelijk
combineren. Het paarsblauw van
een Clematis Jackmannii er achter
met bij voorbeeld bovengenoemde
Geranium 'Johnson's Blue' er voor
die dan aan de tweede bloei toe is. Of
een mooie plant die net iets dieper «-
van tint bloeit: Malva 'Primley
Blue', een laatbloeiend
kaasjeskruid. De lange, buigzame
takken in het (late) voorjaar
terugsnoeien is het beste, want ook
deze struik bloeit op het jonge hout.
Als u hem omhoog wilt leiden, snoeit
u alleen de zijtakken af. Ook deze
struik past een zonnige plaats en een
weinig afdekken in de winter kan
geen kwaad.
Voor deze twee laatbloeiende
struiken kun je makkelijker een
plaats vinden dan degene die ik nu
nog voor u in petto heb. De
Clerodendrum trichotomum is een
grote struik die op den duur wel het
formaat van een kleine boom kan
bereiken. Grote bladeren die
heerlijk naar pindakaas ruiken en
een natuurlijke paraplu-vorm zijn al
een sierwaarde van deze struik. Pas
in augustus bloeien de geurige, witte
bloemen die in rode bloemkelkjes
zijn gevat.
Als het daarna nog lang warm blijft,
rijpen vervolgens metaalblauwe
besjes die in diezelfde rode
kelkblaadjes heel kleurrijk zijn. Je
hebt dus echt een mooie zomer en
nazomer nodig voor deze struik. De
laatste jaren is dat zo geweest, maar
Door de toenemende welvaart en
produktie met de lopende band kre
gen veel Amerikaanse gezinnen in
de jaren vijftig een spiksplinter
nieuw huis, een auto, een televisie
en een wasmachine. Dat was nor
maal. Maar als ze eenmaal de nood
zakelijke goederen bezaten, hunker
den de mensen naar meer. De op
komst van het decoratieve object
vulde dit verlangen razendsnel. Na
de lange saaie jaren veertig met zijn
bruine, paarse en grijze kleuren
brachten ze prachtige in massa ge
produceerde spullen in
flamingo-roze, geel
groen en lichtblauw.
Ze staan nu in Pakhuis
Amerika: de lampen
die worden gedragen
door halfblote blonde
dames, dansende ne
gerinnen en beeldjes
van streng kijkende
Indianen-opperhoof
den.
In de Verenigde Sta
ten zelf hebben de ver
worvenheden van de
naoorlogse jaren hun
aantrekkingskracht
foto Maurice Nelwan
Bij het betreden van Pakhuis Amerika aan de Amsterdamse Prinsengracht waant de bezoeker zich weer in de VS.
verloren. Ze staan te koop op rom
melmarkten en in winkels voor
tweedehands goederen. Marco
Zoomers (36) gaat al jarenlang op
zoek naar de iconen uit de tijd dat de
Sky inderdaad nog de Limit was. En
met succes: behalve een zaak aan de
Amsterdamse gracht heeft hij win
kels in Leiden en
Haarlem. Zijn opslag
plaats vol koelkasten,
jukeboxen en Coca-Co-
lamachines in Velser-
broek kan iedere eer
ste zaterdag van de
maand worden be-
Een paar maal per jaar
trekt Zoomers, een
slanke energieke jon
gen die ooit begon met
Belgisch antiek op de
Amsterdamse Noor-
dermarkt, naar de VS.
Op dit moment struint
hij de grootste rommelmarkt bij Bos
ton af ('een paar voetbalvelden
groot, honderden stands'), eind sep
tember verwacht hij de eerstvolgen
de container met 'Amerikaans an
tiek' in het land.
Het aanbod in spullen uit de jaren
vijftig noemt Zoomers nog ver
schrikkelijk groot, maar in hun
voorkeur voor zuurstokroze plastic
objecten blijken de Nederlanders
weer eens trendsetters. „In Amerika
zien zo langzamerhand ook de hippe
mensen de waarde van de formica
keukentafel in. Nu vind je ze nog op
rommelmarkten en -op afgelegen
plekken- zelfs bij het grofvuil".
Door de handel in jukeboxen ('vroe
ger vulde ik de container met juke
boxen op met spullen uit de jaren
vijftig, nu gaat het andersom') weet
Zoomers precies waar hij moet zijn.
Hij heeft na voorbereidende in
tercontinentale telefoontjes
meestal een week nodig om mark
ten, fairs en handelaren over het
hele continent te bezoeken.
Geluk hebben blijft belangrijk. Zo
kwam hij via via bij een winkelier in
keukenapparatuur in Massachus-
setts, die al vele tientallen jaren de
inruil-koelkasten en -fornuizen in
een loods opsloeg. „Ongelooflijk.
Honderden prachtige apparaten".
Met een stuk of vijfendertig ('de bes
te') is Zoomers teruggekeerd. Een
schoongemaakte dubbeldeurs kost
nu 1750 gulden, in de opslaghal in
Velserbroek bij Haarlem is hij een
paar honderd gulden goedkoper.
Hoewel veel Amerikaanse toeristen
('Oh wow, weetje nog dat we dat in
de keuken hadden staan') herinne
ringen ophalen in Pakhuis Amerika,
komt het grootste deel van de klan
ten uit Nederland. Van yuppen en
beleggers tot de vrachtwagenchauf
feur die zijn droom werkelijkheid wil
laten worden, schat Zoomers. „Maar
laatst kwam er ook een echtpaar dat
m'n ouders had kunnen zijn".
Zoomers verkoopt niet alleen aan
particulieren met een hang naar de
gouden tijden van Donald Duck,
Lassie en Thunderbirds. Hij advi
seert bij de inrichting van winkels en
horeca-gelegenheden en heeft nog
onlangs geholpen bij de inrichting
van een huisbioscoop in Amerikaan
se fifties-stijl.
Zelf bezit Marco Zoomers - naast een
Wurlitzer jukebox - een chromen
stofzuiger met wijnrode slang. Of
het apparaat werkt, weet hij eigen
lijk niet eens. Hoeft ook niet. „Hij is
mooi genoeg om alleen maar naar te
kijken".
Pakhuis Amerika. Prinsengracht
541, ma t/m za van 11 tot 18 uur, tel.
020 6392583. De opslaghal in Velser
broek is iedere eerste zaterdag van
de maand geopend. Vestigingen in
Haarlem (Doelstraat 31) en Leiden
(Oude Herengracht 11).
