Het creatieve brein ligt op de snijtafel
Missie Peter Pieters mislukt
Geen schoenendoos, toch
uitstekende concertzaal
Een auto die u al hele
Cultuur
REGIOJOURNAAL
v~ -
I B
Leidse Courant
I DONDERDAG 3 SEPTEMBER 1992
BEELDENDE KUNST
Iedereen heeft het over
de wassen
griezelbeelden, maar
die zijn een handreiking
naar een groot publiek.
De échte expositie in het
half gesloopte
Gorkumse ziekenhuis
gaat over de creativiteit
zelf.
BEATRIXZIEKENHUIS,
GORKUM
Internationale
kunstmanifestatie
'Brain/Internal affairs'.
Geopend: dag. 11.00-20.00. T/m
6 oktober.
DOOR CEES VAN DER GEER
De naambordjes zijn verwij
derd. Gebleven is alleen de af
druk, een verkleurd, kleverig
rechthoekje op de deur. Wat er
in die nu anonieme vertrekken
ooit gebeurde, laat zich alleen
nog maar raden.
Soms is dat makkelijk, zoals be
neden in de donkere kelders
van het ziekenhuis waar de
schorten van de röntgenafde-
ling nog hangen, net als de wat
gore gordijnen rond de vreemd
gevormde baden, waarin de pa-
j tiënten van de fysiotherapie
f weer leerden te bewegen. Maar
waarvoor dienden die kleine
I vertrekken waar nu drie paar
den gestald staan, hun enig ge
zelschap een koe die op het
zaagsel van de gang een mooie
uitloopruimte heeft? Alle vier
zijn ze getöoid met een tuigje
dat hun verkleinde, bronzen
evenbeeld op z'n plaats houdt.
Een enkele kamer is er al bijna
niet meer, het plafond vervan
gen door de blauwe lucht, de
vloer een massa klei waarin een
kleine krater geslagen is. In
weer een andere kamer is het
beton van de vloer al aangeval
len en het vlechtijzer blootge
legd; eronder staat het water en
klinkt hol en naargeestig het
gedruppel van een lekkage. Op
die vrijwel onbegaanbare vloer
staat, mat wit en daardoor heel
onwezenlijk, nog wel de snijta
fel van de anatoom-patholoog
en aan de wanden hangen de
foto Robert van Stuyvenberg
Het esculaapteken inspireerde Paul Perry tot een wonderlijke installatie in een
van de behandelkamers van het Beatrixziekenhuis.
wasbakken en een kastje, alles
in datzelfde, onwezenlijke wit.
Verderop in het gebouw doen
boekenkasten vol uniforme
dossiers dienst als daaideur en
bij de entree - voeten vegen op
een mat met de tekst LIVE IN
YOUR HEAD - wordt een lote
rij gehouden, de plastic prijzen
veilig opgeborgen achter kippe
gaas. In een ander zaaltje, de
ramen verduisterd, alleen maar
licht achter de röntgenfoto's,
rijden wagentjes zo groot als
rolschaatsen rond met hersens,
wit en niet zalmrood zoals op de
wand bij het trappenhuis.
Nachtmerrie
Geen naamkaartjes op de deu
ren. Geen dr. Faustus? Nee, en
ook geen dr. Mabuse of dr. Mep-
histo. Geen nachtmerrie ook.
Dit is Gorinchem, het Streek
ziekenhuis Prinses Beatrix dat
voor een deel al gesloopt is. Wat
er nog staat, soms al aangetast,
dient nog tot begin oktober als
onderkomen voor de manifesta
tie 'Brain/Internal affairs':
veertig beeldende kunstenaars
uit binnen- en buitenland die
met hun ontwerpen 'waarne
ming, emotie, ratio, geheugen,
herinnering en associatie op
scherp zetten' en die op het
raakvlak van kunst en medi
sche wetenschap iets zichtbaar
willen maken van dat wonder
lijke proces dat creativiteit
heet.
Er gingen twee jaar aan vooraf.
Twee jaar van overleg, van zoe
ken naar een thema - de ge
zondheidszorg? - en het vinden
van geld en sponsors. Het is ze
gelukt, en hoe! Die 'ze' zijn Su
zanne Oxenaar en Guda Stoop,
de twee curatoren, en Tom Zijl
stra, de directeur patiëntenzorg
die met een artistiek spektakel
aandacht voor de nieuwbouw
van het ziekenhuis wilde vra
gen.
Samen met de kunstenaars en
een aantal medewerkers teken
den Oxenaar en Stoop voor een
evenement dat op schaal de ver
gelijking met de Documenta
aan kan.
De belangrijkste parallel met
dat Kasseier evenement is, dat
de kunstenaars centraal staan.
Hun ideeën, concepten en reac
ties op de aangeboden locatie
zijn niet in het strakke keurslijf
van een theoretisch program
ma geperst. Hun vrijheid stond
voorop.
Debutanten
De originaliteit van Stoop en
Oxenaar manifesteert zich in
de keuze van de kunstenaars.
Hun lijst van deelnemers telt
zowel gevestigde reputaties -
Matt Mullican, Dennis Oppen-
heim, J.C.J. van der Heyden,
Mariene Dumas - als 'debutan
ten' wier namen voor het eerst
onder ogen komen van een gro
ter publiek: Maya Eizin, Jeroen
Werner, Ans Zondag en Paul
Bendel. Van een opvallend ni
veauverschil tussen beide cate
gorieën is echter geen sprake.
Het bleke dode hondje van
Mare Manders' 'Zelfportret als
gebouw' heeft eenzelfde inten
siteit als de aangeklede kop van
Oppenheims 'Attempt to raise
heil'.
Nog een overeenkomst met de
Documenta is de rol van plek en
plaats. In Kassei zijn dat diver
se locaties, in Gorkum is het
maar één gebouw, het zieken
huis, maar wat een suggestieve
ambiance is zo'n gebouw in ver
val en wat liggen er een moge
lijkheden! Bovendien, er waren
geen beperkingen, alles mocht.
Zo sloopte Rosa Verhoeve in de
kamer waar eens de psychiater
naar zijn patiënten luisterde
het plafond eruit; het vrijgeko
men raster van de betengeling
inspireerde haar tot een 'Biblio
theek van gedachten'. In de ka
mer ernaast, vroeger een aula,
installeerde ze een landschap
van kleine bergen, deels uitge
hold door de afdruk van haar
achterhoofd. In de machineka
mer er tegenover reageerde Jan
van Munster met een rood op
gloeiende draadsculptuur op
een daar toevallig aanwezig
kinderbedje.
Verschil met de Documenta is
er - afgezien van omvang en
traditie onder meer - in zover
re, dat de inzendingen thema
gebonden zijn, de meeste al
thans. Die keren dat het niet zo
evident zichtbaar wordt, is er
altijd nog het alibi van het crea
tieve proces dat zich in het
brein van de kunstenaar af
speelt.
'Brain' bestaat overigens uit
meer dan alleen een tentoon
stelling. In de komende weken
kan men er ook terecht voor een
lezingencyclus, een serie con
certen (van Simeon ten Holt on
der anderen), een symposium
en een filmfestival met louter
films uit de collectie van de
Amerikaanse kunstenaar Allen
Ruppersberg.
De 'Collection du Docteur Spit-
zner', een bizarre 19de-eeuwse
wassenbeeldenverzameling, be
doeld als voorlichting aan een
huiverend kermispubliek en al
eerder in het Rotterdamse Lijn
baancentrum te zien, is een toe
voeging met het karakter van
een concessie. Het enige smetje
op een verder voortreffelijk eve
nement.
foto jos lam*)
Muziekcentrum Frits Philips: de grote zaal lijkt enigszins op de Berlijnse
Philharmonie.
DOOR AAD VAN DER VEN
Eindhoven Mensen met lan
ge benen zullen hun bedenkin
gen hebben en over de combina
tie beukenhout-eikenhout valt
te twisten. Maar het ziet er
naar uit dat de toonkunst wel
zal gedijen in het Eindhovense
Muziekcentrum Frits Philips.
Dat werd gisteravond in aanwe
zigheid van koningin Beatrix in
gebruik genomen met een uit
voering van Mahlers derde
symfonie door het Brabants Or
kest, hoofdbespeler van de zaal,
onder leiding van zijn Hongaar
se chefdirigent Arpad Joó.
Het Muziekcentrum Frits Phi
lips maakt net als het Utrechtse
Muziekcentrum Vredenburg
deel uit van een winkelcen
trum. Het is een geïntegreerd
onderdeel van de door de Düs-
seldorfse architect Walter Bru-
ne ontworpen Heuvel Galerie,
die een centrale plaats inneemt
in het nieuwe stadshart.
Alvorens gisteravond Mahler
alle aandacht opeiste en de
voortreffelijke akoestische
kwaliteiten van de zaal duide
lijk werden dankte de directie
de gemeente, dankte de ge
meente de sponsors en dankte
het Brabants Orkest de ge
meente en de sponsors. Maar
niemand kan zeggen dat daar
geen reden voor was. Toen de
bouwkosten van 32 miljoen op
liepen tot 45 miljoen en toen het
toch per ongeluk nog 65.4 mil
joen werd gaf de gemeente geen
krimp. En eén kwart van dat
laatste bedrag kwam er dankzij
het Brabantse bedrijfsleven.
Degene wiens naam gister
avond niet genoemd werd,
maar die eigenlijk als allereer
ste gefeliciteerd had moeten
worden is de akoesticus prof.
dr. P.A. de Lange. Hij heeft aan
getoond dat ook in een concert
zaal, die niet is gebouwd vol
gens het 'schoenendoos-model'
(Amsterdamse Concertgebouw,
Haagse Philipszaal), een symfo
nie-orkest voortreffelijk tot zijn
recht kan komen.
Het ontwerp van de Eindhoven-
se architect Rob van Aken,
achthoekig en met gebogen pla
fonds, was in dat opzicht nogal
riskant. De Berlijnse Philhar
monie, waar het Muziekcen
trum wel wat op lijkt, klinkt
weliswaar goed, maar die is veel
groter. Gisteren bleek, dat het
resultaat voor een zaal van dit
formaat optimaal mag worden
genoemd.
Dat tijdens de uitvoering vai
ongeveer honderd minuten
rende derde symfonie van ML
Ier geleidelijk enige luister:
heid optrad was niet
derlijk. Want het ging hier
een werk met een zeer grotel
kestbeztting, gespeeld in «n
zaal met 1250 plaatsen h<
Haagse Philipszaal heeft
1890, het Amsterdamse
certgebouw 2074 en de Roti
damse Doelen zelfs 2240).
Belangrijker is, dat de kli
helder en evenwichtig is en
danks de vrij korte nagalm
genaam. Mede dankzij de
ring resonantie van het podij
zijn de lage frekwenties st|r
en kernachtig. Deze
schappen maken de grote zai
het Muziekcentrum bevat
een kleine zaal, met circa '\y
plaatsen - ook bij uitstek
schikt voor andere muzikei
genres. Dat is belangrijk,
zien de veelzijdige program^
ring die de directie wenst.
Vanavond staat Maria de Lo
des op het podium en op 9 s
tember komen Mini en M
binnenvallen. Voor het eet
seizoen in dit smaakvol ogenB'
aangename gebouw staan ci p,
200 concerten op het progr"
WIELRENNEN
Expositie
In 't Huys Dever in Lisse loopt
vanaf zaterdag tot en met 20
september een expositie van het
Hoogheemraadschap van Rijn
land. 'Droge voeten en schoon
water'geeft aan de hand van fo
to's en een maquette een uiteen
zetting over het werk van Rijn
land. Vóór de jeugd worden er
in de kelder van Dever video's
vertoond, waarin de taken van
het Hoogheemraadschap wor
den belicht. De gratis toeganke
lijk is dagelijks geopend van
twee tot vijf uur.
Mosselfeest
In het winkelcentrum 'Lange
Voort' in Oegstgeest wordt za
terdag een najaarsbraderie en
een mosselfeest gehouden. Tra
ditiegetrouw betekent dit voor
de bezoekers, zo zij dit wensen,
gratis mosselen eten. De brade
rie wordt opgeluisterd door een
bekende country- en wester
nband. Voor de kinderen zijn er
diverse kermisaktiviteiten.
Zonneveld
De Oegstgeestse volkstuinvere
niging 'Het Zonneveld' bestaat
vijftig jaar. Om dit te vieren
wordt zaterdag in het cllibhuis
aan de Nagtegaallaan een re
ceptie en een feestelijke bijeen
komst voor genodigden gehou
den. De bijeenkomst wordt on
dermeer bezocht door oud-mi
nister Til Garden iers en de lan
delijk voorzitter van de volk-
tuinverenigingen, oud-vak
bondsleider Jaap van der
Scheur.
Speelmiddag
Het Adema-orgel van de St.A-
gatha-kerk in Lisse
is zaterdagmiddag weer be
schikbaar voor de liefhebber die
een kwartiertje wil spelen. Voor
7,50 kan men zich uitleven.
Orgelliefhebbers zijn tussen
twee en zes uur welkom.
aan de Weteringkade 2 be
draagt 7,50. Join houdt overi
gens zaterdagmorgen open
huis. Tussen tien en een uur
wordt het nieuwe programma
gepresenteerd.
K&O
K O in Katwijk houdt zater
dag open huis. Belangstellen
den zijn van tien tot een uur wel
kom in het K O-gebouw aan
de Sluisweg 16. Men kan daar
informatie krijgen over het
nieuwe cursusprogramma en
zich eventueel inschrijven. Er
zijn docenten aanwezig om alle
mogelijke vragen te beantwoor
den.
Country
De Nort-Hill Country Dancers
organiseren zaterdagavond een
Countrydansavond in 'De Ge
woonste Zaakin Lisse. De band
Red Label zal deze avond de
muziek verzorgen. De zaal aan
de Schoolstraat gaat om acht
uur open. Red label begint een
uur later. De toegang kost 10,-
Surfwedstrijd
Op het Oosterduinsemeer in
Noordwijkerhout houdt de Surf
Club Como zondag een koppel
wedstrijd voor surfers. Ieder
koppel vaart met een surfplank.
Maximaal kunnen veertig kop
pels meedoen. De wedstrijd is
van elf tot twee uur. De inschrij
ving staat voor iederen open
vanaf negen uur op de zuidoever
van het Oosterduinsemeer. Het
inschrijfgeld bedraagt vijftien
gulden per koppel.
Fietspuzzeltocht
De Warmondse Matthiasparo-
chie organiseert zondag een
fietspuzzeltocht vanaf de kerk
aan de Herenweg. Er kan wor
den gestart tussen half tien en
twaalf uur, en worden gefinis-
hed tot vier uur.
Valencia Nimmer had hij
zich zo intensief en serieus
voorbereid. Op het wielerbaan-
tje van Sloten trainde, steunde
en kreunde hij. Met bondscoach
Theo Smit had Peter Pieters
een bijna perfecte aanloop in
Nederland en sinds vorige week
in het Luis Puig-velodrome. De
sportieve en financiële inspan
ningen hadden tot doel een me
daille te veroveren tijdens het
WK baan in Valencia op het on
derdeel puntenkoers.
De 40.000 gulden kostende mis
sie mislukte echter. De 30-jari-
ge krachtpatser miste het ere
podium waar wel Bruno Risi
(goud), Ivanas Romanovas (zil
ver) en Juan Curuchet (brons)
terecht kwamen. Het drietal
had halverwege de race een ron
de voorsprong genomen en
stond die niet meer af. Ondanks
de verwoede pogingen van on
der anderen Moreau, vorig jaar
winnaar van het zilver, toen
Pieters brons won. ,,In Stutt
gart viel ik buiten .verwachting
in de prijzen. Dit keer reed ik
super, maar daar schiet ik niks
mee op. Ik wist dat Risi mijn be
langrijkste tegenstander was.
Achteraf denk ik te lang te heb
ben gewacht, toen hij er van
door ging. Ik ging er vanuit dat
de Fransen en de Duitsers, die
nog met twèe man waren, actie
zouden ondernemen. Helaas
een taxatiefout".
Revanche
Peter Steiger bezorgde Zwitser
land de tweede gouden med rÉ
na de regenboogtrui van Rï
de puntenkoers voor profes 0
nals. De sponsorloze Steigei
gevierde op het onderdeel Sg(
Over twee manches
haalde de Helveet 85 punten
winnaar van het zilver t
Veggerby vergaarde achteil.
Nederlandse gangmaker Br
Walrave 75 punten. De bron
medaille was voor de Itali
Fanelli met 60 punten.
Lollipop 92
Het nieuwe seizoen van Join in
Noordwijk gaat zaterdag luid
ruchtig van start. Onder de noe
mer Lollipop 92 zullen vijf loka
le bands een optreden verzor
gen. Achtereenvolgens zullen
vanaf half tien The Post, Low
Down Chill, Sobhead, The mas
hed Potatoes en Railroad Steel
optreden. De toegang tot Join
Computers
Computer Vereniging Bollen
streek begint zaterdag aan het
seizoen met een open dag in
Dorpshuis 't Eiland in Beins-
dorp. Belangstellenden krijgen
informatie over het cursuspro
gramma en het gebruik van ap
paratuur. De open dag aan de
Rietkraag begint om tien uur.
L.
V.' f-
m
De auto op de foto is 'n volkomen
nieuwe auto.
Hoezo nieuw, horen we u denken,
dat is de Peugeot 405. Die ken ik al van
buiten, horen we u denken.
Ja en nee.
't Is namelijk de opvolger van de
Peugeot 405, de nieuwe Peugeot 405.
En zo sterk als de gelijkenis van
buiten, zo groot is de verandering van
binnen.
Dat begint al bij 't nieuw ontwor
pen interieur.
Nog mooier, nog comfortabeler en
gebouwd met nieuwe en hoogwaardig
kwalitatieve materialen.
't Dashboard maakten we behalve
veel fyaaier ook veel overzichtelijker.
De motoren zijn stiller, ze zijn
soepeler en vanaf nu kunt u kiezen uit
benzine-injectiemotoren van 1.4, 1.6, 1.8
en 2.0 liter (nota bene: de 1.4 versie is er
al vanaf 31900.-).
Voorts is er zowel een 1.9 diesel als
een 1.9 turbodiesel uitvoering.
Tot slot de nieuwe achterkant.
Die niet alleen stijlvoller is, maar ook
praktischer.
Kortom, de nieuwe 405 is mis
schien niet zo nieuw op 't eerste gezicht,
maar des te nieuwer op 't eerste gevoel.
Wilt u ook het binnenste van de 405
van buiten leren kennen, dan is een proefrit
de beste methode.
Daarvoor bent u bij ons van harte
welkom.
JE VOELT JE LEKKERDER
IN DE NIEUWE PEUGEOT 405.
HAZERSWOUDE-DORP, AUTOBEDRIJF BOS HAZERSW0UDE B.V., DORPSSTRAAT 13, TEL.: 01728-9234. HILLEGOM, B.V. SCH00NDERBEEK, OLIVIER VAN N00RTSTRAAT 8, TEL.: 02520-
18253. LEIDEN, AUTO LEITH0N, MAREDIJK175, TEL.: 071-212911. NOORDWIJKERHOUT, B.V. SCH00NDERBEEK, HERENWEG 236, TEL.: 02523-72859. SASSENHEIM, AUTOMOBIELBEDRIJF
J. FAAS B.V., OUDE HAVEN 7, TEL.: 02522-12922.
m PEUGEOT
I DYNAMISCH OP WEG.
