De smoking kan
mee aan boord
Groter en duurder
Mode/C2
'Zeilen is hetzelfde als met oliegoed aan een koude douche nemen en
onderwijl biljetten van tien pond verscheuren'. Een Engelse lord
yatte in deze beeldspraak de ontberingen en het geldverslindende van
zijn hobby samen. Het douchewater is heel wat warmer geworden.
Veilen/C2
Porselein
in
plaats
van goud
Klazien
uit Zalk
gaat in
zaken
ANDAAGD
LEIDSE COURANT WOENSDAG 26 AUGUSTUS 1992
'oor de 'moderne' zeiler is het goede leven aan boord zeker zo belangrijk als het trotseren der elementen.
door Hans van Reeuwijk
e zijn er nog wel, de zei
lers die genoegen put
ten uit het Spartaanse
leyen aan boord. Die er
niet om malen in de
krap bemeten kajuit
van hun zeiljacht(je) in
i een te korte kooi van
n nog geen halve meter
breed te moeten slapen
en het niet bezwaarlijk vinden aan
ni word verstoken te zijn van warm water
en verwarming. Als we Rob Zaadnoor
dijk van de gelijknamige jachtwerf in
Uitgeest moeten^geloven is dat een uit-
itervendras.
.Tegenwoordig willen de mensen niet
«een een schip dat goed zeilt, maar
oral een ruim comfortabel schip. Met
grote kooien en voldoende goed bereik
bare bergruimte. Een schip waar ze in
de kombuis niet telkens hun hoofd sto-
ten, waar ze geen acrobatische toeren
hoeven uit te halen om op het onderwa-
tertoilet plaats te nemen".
Niet alleen bij Zaadnoordijk denken ze
Br zo over. Comfort en ergonomie zijn
sleutelwoorden in folders waarmee
achtwerven hun produkten aanprij-
zen. Natuurlijk komen in de wervende
teksten de zeilkwaliteiten en de ma-
öoeuvreerbaarheid op de motor aan
bod. Maar aan het gerief aan boord wor-
- den evenveel, zo niet meer, zinnen ge-
wijd.
Privacy is ook zo'n woord dat steeds
meer opduikt. Een niet al te groot zeil-
jacht had vroeger doorgaans twee kajui-
ten; één voorin en de hoofdkajuit met
daarin de kombuis. Tegenwoordig heeft
een beetje schip, met een lengte vanaf
pakweg negen meter, er drie. Alsof het
om het privéjacht van een tycoon gaat,
luiden de benamingen voor de voor- en
achterkajuit 'eigenaarshut' en 'gasten-
hut'. De tijd dat een gordijn of krakke
mikkig deurtje de kajuiten van elkaar
scheidde is voorgoed voorbij.
Diner
Voor de 'moderne' zeiler is het goede le
ven aan boord, het je er thuis voelen, ze
ker zo belangrijk als het trotseren der
elementen. Ook op een barre dag, als
het besluit is genomen in de jachthaven
te blijven, moet de bemanning aan
boord uit de voeten kunnen zonder el
kaar in de weg te zitten. Niet dat er drie
moeten opstaan om één de gelegenheid
te bieden een boek uit een kastje te pak
ken. Na een zeiltocht van een drie gan
gen-diner genieten moet ook kunnen.
Het tweepitsgasstelletje heeft in veel
schepen plaats gemaakt voor een 'mee
deinend' fornuis met oven en grill. De
natte dweil om het bier koel te houden
is vervangen door een koelkastje. Ver
warming is ook zoiets. Kwam je dat
tien, twintig jaar geleden alleen tegen
op kapitale jachten, op de hedendaagse
in serie gebouwde zeiljachten staat
steeds vaker een kacheltje op diesel of
gas te snorren dat hete lucht de kajuit
inblaast.
Warm water aan boord? Geen pro
bleem. Voor zo'n vierduizend gulden
kan de jachtbezitter een boiler laten in
bouwen, inclusief douchevoorziening
en warm en koud stromend water in de
kombuis. Het vreet weliswaar stroom,
maar ook dat is overkomelijk met een
walstroom-aansluiting a raison van
2150 gulden. Want het aantal jachtha
vens met een elektriciteitsaansluiting
op de steiger, om de accu's op te laden,
neemt bij wijze van spreken met de dag
toe.
„Voor de meesten staat de zeilsport niet
meer voorop", verklaart Rob Zaadnoor
dijk. „Ik zie ze meer als recreanten, die
er voor hebben gekozen dat op het wa
ter, op een zeilschip te doen". Hij heeft
dan ook geen bezwaar tegen de kwalifi
catie caravan op het water, die het boot
jesvolk doorgaans wel als kwetsend er
vaart.
Maar ook bovendeks dient gemak de
zeiler. Het voor iedere zeiltocht aan
slaan en hijsen van de fok hoeft niet
meer aangezien een rolfok inmiddels op
bijna alle nieuwe schepen tot de stan
daarduitrusting behoort. Door aan de
schoot te trekken ontrolt de fok zich en
moet het voorzeil worden weggehaald
of gereefd dan trekje simpel aan een an
der lijntje. Een zelfde soort installatie
voor het grootzeil, waarbij het zeil in de
mast rolt, is een van de laatste snufjes
die je steeds meer ziet.
Het is een heel gepuzzel om al dat com
fort in een rank zeiljacht te realiseren.
De vader van Rob Zaadnoordijk be
dacht reeds dertig jaar geleden een rigo-
reuze oplossing om ruimte te scheppen
in een jachtje met een lengte van net ze
ven meter. In plaats van te beginnen
met een ontwerp voor de scheepsromp
begon Zaadnoordijk senior als een van
de eersten met het interieur. Pas toen
dat naar zijn zin was, werd daar om
heen een romp getekend. Collega-jacht
bouwers reageerden smalend op het re
sultaat: een log breed schip met boven
dien erg hoge vrijboorden. Ten opzichte
van andere types met dezelfde lengte
bood de Alcyone echter binnen wel een
zee van ruimte.
Sindsdien borduurt de werf verder op
deze formule. „Desnoods timmeren we
foto Maurice Nelwan
eerst het hele interieur, zodat we de
praktische bruikbaarheid kunnen uit
proberen. Of de kooien groot genoeg
zijn, of je je ellebogen niet stoot tijdens
het tandenpoetsen in de natte cel. Zo
heeft een achterkajuit ons ruim een jaar
gekost. Pas toen was die naar ons zin".
Wanneer de binnenkant vaststaat,
komt pas jachtontwerper Frans Maas
uit Breskens in beeld. Die moet er een
goed zeilschip van maken dat boven
dien lekker oogt.
In de praktijk moeten zowel de beden
ker van het interieur als de jachtont
werper wat water bij de wijn doen. Van
daar dat Zaadnoordijk zijn jachten de
naam Compromis heeft gegeven.
Pied-a-mer
De kleinste Compromis de 777
met een lengte van 7.87 meter kost in
standaarduitvoering ruim 85.000 gul
den. Wat groter kan ook. Het produk-
tiebedrijf Friepolin Heerenveen, dat
wordt geleid door Robs broer Hans, le
vert daarvoor de 888 en de 999. De jach-
teigenaar in spé moet zich daarbij wel
bedenken dat voor iedere meter lengte
meer zo'n 35.000 gulden moet worden
betaald. Voor grotere zeiljachten vanaf
een meter of tien kost die meter extra
aanmerkelijk meer.
Zo is de prijs van de Compromis 39
Class van 1170 meter een slordige vier
ton. De bezitter van dit 'stijlvolle pied-
a-mer' hoeft zich niet te behelpen, 's
Avonds kan hij onderuit gezakt in een
fauteuil nagenieten van een mooie
vaardag. En de volgende morgen lekker
uitslapen in een riant verstelbaar bed in
de eigenaarshut. Kastruimte is er vol
op. Naast schipperstrui, survivalsuit en
shorts kan de smoking ook mee. Kreuk
vrij.
Met een kleine driehonderd schepen zal
het als jachthaven ingerichte Ooster
dok in Amsterdam volgende week wer
kelijk propvol liggen. Dinsdag begint
daar immers de Hiswa te Water. En de
belangstelling van jachtwerven en im
porteurs om te exposeren was zo groot,
dat de organiserende RAI een wachtlijst
heeft moeten opstellen.
De zeil- en motorjachten, op deze ne
gende editie van de 'natte' watersport-
tentoonstelling, zijn weer groter en
duurder dan in voorgaande jaren. Voor
wie minder dan een ton heeft te beste
den, is het aanbod beperkt.
Er liggen weliswaar wat kleinere jach
ten vanaf een meter of zeven, maar het
merendeel heeft een lengte van tien me
ter en meer. Vormden in vroeger jaren
schepen van tegen de twintig meter een
uitzondering op de Hiswa te Water, dit
keer zijn er acht exemplaren langer dan
negentien meter te bewonderen. Verre
weg het grootste en duurste schip is een
25 meter lang luxueus stalen motor
jacht van Moonen Shipyards uit 's Her
togenbosch. Dit drijvende paleis met
tien slaapplaatsen wordt voortgestuwd
door twee dieselmotoren van elk 420
pk. Het getoonde exemplaar, waarvan
de bouw meer dan een jaar heeft ge
duurd, is nog niet verkocht.
Volgens opgave van de exposanten zijn
er op deze Hiswa ruim vijftig primeurs
te zien. Dat aantal moet met een korrel
tje zout worden genomen. Zo worden
jachten als primeurs opgevoerd, die
eerder al op andere watersporttentoon
stellingen zijn getoond, maar voor het
eerst op de Hiswa te Water te zien zijn.
Ook sommige reeds langer bestaande
schepen, waaraan enkele details zijn ge
wijzigd, hebben dat predikaat.
De bootshow biedt een goed overzicht
van wat de jachtbouwers hebben te bie
den. Vrijwel alle werven die stalen jach
ten bouwen, zijn vertegenwoordigd.
Het aanbod van Nederlandse bouwers
en importeurs van polyester schepen is
nog groter. Naast de in serie gebouwde
jachten, ligt een groot aantal semi-cus-
tombuilt schepen. Deze exclusieve
schepen, die geheel of gedeeltelijk vol
gens de wensen van de opdrachtgever
worden gemaakt, vormen het parade
paardje van de Nederlandse jachtbou-
windustrie. Vandaar ook de grote bui
tenlandse belangstelling. Van de circa
dertigduizend bezoekers, die de Hiswa
te Water vorig jaar trok, kwam een vijf
de uit het buitenland.
Op het milieuschip wordt getoond wel
ke maatregelen de watersporter kan
nemen om 'milieuvriendelijk' te varen.
Zo is dit motorjacht uitgerust met een
vuilwatertank. Daarin wordt het water
opgevangen uit het toilet, dat bij de
meeste schepen nog gewoon overboord
wordt gepompt. Het water uit de vuil
watertank daarentegen kan in jachtha
vens worden geloosd in het riool.
Net als in voorgaande jaren staan op de
kade tenten, waarin ruim vijftig bedrij
ven exposeren. De beursbezoeker kan
daar terecht voor scheepsmotoren, zei
len, naviagatieapparatuur en andere
scheepsbenodigdheden.
De Hiswa te Water is van dinsdag 1 tot
en met zondag 6 september dagelijks
geopend van tien tot zes uur. De entree
bedraagt 15 gulden per persoon; hou
ders van Pas 65 en kinderen van vier
tot en met twaalf jaar 7,50. Vanaf met
borden aangegeven parkeerplaatsen
brengt een speciale veerdienst bezoe
kers, die per auto komen, naar het Oos
terdok. Vanaf het Centraal Station is
het over een nieuwe brug nauwelijks
tien minuten lopen naar de watersport
tentoonstelling.
foto Rai Persdienst
Met een kleine driehonderd schepen zal de in het Oosterdok ingerichte
jachthaven propvol liggen.
eindredactie coos versteeg vormgeving peter j. c. martens
