legering Somaliland
iet Kuifje in Amerika
Boris Jeltsin blaakt
van zelfvertrouwen
Bosniërs strijden door met
vredesconferentie in zicht
BUITENLAND
„Irak verspreidt dodelijke ziekte"
-AVONDSTUDIES
IS EEN HB0-DIPL0MA
U TWEE AVONDEN
COLLEGE PER WEEK WAARD?
Gowoitt
AC
ZATERDAG 22 AUGUSTUS 1992 0
lid-Afrika en Namibia
toord over Walvisbaai
NDHOEK - Namibia en Zuid-
ika hebben gisteren aangekon-
d dat zij de strategische haven-
d Walvisbaai voorlopig gezamen-
gaan besturen. Deze tussenop-
sing is gekozen omdat beide lan-
Walvisbaai opeisen en geen van
ieën vooralsnog van zijn eisen af
zien. Namibia, het voormalige
d-West-Afrika, werd twee jaar
>den onafhankelijk van Zuid-
ika. De Zuidafrikaanse regering
gerde echter afstand te doen van
visbaai, met het argument dat
lavenstad nooit rechtmatig deel
uitgemaakt van het vroegere
d-West-Afrika.
Hamsteren
Iraakse vrouwen
zijn druk aan het
hamsteren nu de
kans op een
nieuwe aanval op
Irak toeneemt.
FOTO: EPA
ZAKHU Onder Kurdische kin
deren in Noord-Irak is een myste
rieuze dodelijke ziekte uitgebro
ken, waarvan hulporganisaties
vermoeden dat die wordt veroor
zaakt door medicijnen die de re
gering van Saddam Husayn le
vert.
„In het ziekenhuis van Dahuk zijn
de afgelopen maand al tien kinderen
overleden en in de rest van de pro
vincie worden meer gevallen ge
meld", zei Cathy Mason van de hulp
organisatie World in Need donder
dag. „Het begint met de symptomen
van bloederige diarree en heeft het
totaal begeven van de nierfunctie tot
gevolg". Volgens een Kurdische arts
van het Azadi-ziekenhuis in Dahuk
ligt de oorzaak van de ziekte niet in
het voedsel en drinken van de pa
tiëntjes.
Volgens Mason en Jayne Simpson
van de hulporganisatie Wells of Life
zijn er plannen om bloed- en diarree-
monsters in Duitsland of Turkije te
laten onderzoeken. Volgens de Ame
rikaanse kolonel Richard Wilson, de
bevelhebber van de missie van tien
personen die in de „veiligheidszone"
in Noord-Irak op het bestand in de
Golfoorlog toeziet, is het eerder
voorgekomen dat door Irak geleverd
voedsel vergiftigd was.
Irak heeft gisteren aangeboden dat
politici van landen in de Veiligheids
raad van de VN inspectie houden in
de moerasgebieden in het zuiden
van het land, waarin shi'itische op
standelingen de vlucht hebben geno
men voor het Iraakse leger. Het aan
bod volgt op een plan van de VS,
Groot-Brittannië en Frankrijk voor
een vliegverbod voor het zuiden van
Irak om de inwoners en vluchtelin
gen in de moerasgebieden te be
schermen.
Palestijnen stellen
vertrek naar VS uit
JERUZALEM De Palestijnse afge
vaardigden naar de volgende ronde van
het Israëlisch-Arabische vredesoverleg
hebben hun vertrek gisteren uitgesteld,
nadat Israëlische grenswachters vijf van
hen hadden verhinderd de grens met
Jordanië over te steken. De kans bestaat
dat het vervolgoverleg, dat maandag in
Washington van start zou moeten gaan,
hierdoor vertraging oploopt. Volgens Sa-
lah Zuhaika, de persvoorlichter van de
delegatie, hanteerden de grenswachters
een uitreisprocedure die volkomen in
strijd was met de speciale onderhande-
laarsstatus van de delegatieleden. De re
den voor het optreden van de grens
wacht was onduidelijk.
volg van de voorpagina)
RGEYSA Hargeysa, de
fdstad van Somaliland,
twee jaar geleden nog
van de mooiste en pret-
te steden in de Hoorn van
ika. Een stad die majes-
us oprees uit de dorre,
zame vlakte.
is Hargeysa totaal verwoest.
3 vrijwel geen gebouw meer
een dak en geen muur zon-
kogelgaten. Er is geen elek-
iteit, water is er schaars en
bel is onbetaalbaar voor de
Diking.
twee jaar geleden telde
geysa een half miljoen zie-
Toen verhevigde de bloedi-
iurgeroorlog tegen dictator
1 Barre. Begin vorig jaar wa-
er nog vijfduizend mensen
Nvooral soldaten, die elkaar
boordden. De stad, die de
"fcste intellectuelen van So-
i telde, die het hele land
goed opgeleide krachten
zag, was veranderd in een
jitende rattenkuil. De bewo-
zijn naar kampen in de
stijn aan de grens met Etio-
;evlucht.
tien maanden geleden werd
1( ator Siad Barre verslagen.
noorden verklaarde zich
11 hankelijk. En zo ontstond
'f aliland, een natie die nog
niemand is erkend. Al snel
ruzie binnen de kersver-
egering van Somaliland en
ontstond er een gewapende ver
zetsbeweging. En toen nog één
en toen nog één. De massale
aanwezigheid van zowel Amen
de ongeveer één miljoen land
mijnen in deze zandbak ston
den garant voor duizenden do
den. In Somaliland houdt nu,
precies zoals in het zuiden, elke.
clan (vaak families) er zijn le
gertje op na. Die legertjes vech
ten om elke schaarse buit als
een groep hongerige wolven om
een stuk vlees.
Hulpverlening
In Hargeysa is voor het eerst
sinds drie maanden een Neder
lands verkenningsteam van
Artsen zonder Grenzen aanwe
zig. Zij gaan na of het weer vei
lig genoeg is om lijfelijk aanwe
zig te zijn, nadat eerder een pro
jectleider met de dood werd be
dreigd en uitsluitend nog met
gewapende bodyguards de
straat op kon.
Het hoofdkwartier van Artsen
zonder Grenzen is in een om
muurd laag gebouw met een
vijftal gewapende bewakers.
Als de poort opengaat, kijkje in
de loop van een gereedstaande
mitrailleur.
Zeker geen overbodige voor
zorgsmaatregel. 's Nachts
klinken er schoten. Overdag rij
den er trucks met in de laadbak
gevaarlijke lieden die de hele
dag khat kauwen, een pepmid
del uit Etiopië. Als we op het
balkon van het kantoor van
Artsen zonder Grenzen in ge
zelschap van de minister van
volksgezondheid zitten, stopt
er plotseling op de weg voor het
gebouw een Mercedes-truck,
opnieuw met een tiental opge
wondenjongens in de laadbak.
Ze richten de loop van een Rus
sisch dubbelloops 30-millime-
ter luchtafweergeschut, type
ZU 30-2. Er volgt een enorme
knal. Wie of wat er wordt ge
troffen weten we niet, in ieder
geval niet wij. De truck rijdt
langzaam verder. De bandieten
kijken agressief naar ons, maar
verdwijnen. De minister van
volksgezondheid doet alsof er
niets is gebeurd.
Het aantal incidenten is einde
loos. De zogenaamde regering
van Somaliland heeft evenveel
macht als Kuifje in Amerika. Zo
werd de auto van de directeur-
generaal van het ministerie van
volksgezondheid negen maan
den geleden afgenomen. Hij
kreeg hem een week geleden te
rug, maar veel was er niet meer
van over. De auto van de vice-
president onderging eenzelfde
lot. Ze weten wie de daders zijn,
ze kennen ze goed, maar kun
nen niets ondernemen. Moord,
diefstal, corruptie, alles kan
zonder ook maar één conse
quentie voor de daders.
Eigen schuld
Het Rode Kruis had overigens
meer geluk. De hulporganisatie
kreeg haar auto een uur na de
'rippartij' al terug. Wellicht
maakte het embleem toch te
veel indruk. Overigens was de
diefstal hun eigen schuld. Had
den de hulpverleners maar niet
twee auto's bij dezelfde clan
moeten huren. Dat maakt een
andere groep jaloers en boos.
Hulporganisaties zijn de enige
'werkgever' in Hargeysa, dus
moeten lucratieve opdrachten
ook eerlijk worden verdeeld.
Het geeft aan hoe ingewikkeld
het verlenen van hulp in deze
chaos is.
Voor het eerst zijn er weer blan
ke mensen van Artsen zonder
Grenzen aanwezig en reken
maar dat iedereen in de stad dat
snel weet. En natuurlijk is als
een lopend vuurtje rondgegaan
dat ze de verdeling van de medi
cijnen hebben gecontroleerd.
Met behulp van een eerlijke So
malische medewerker van Art
sen zonder Grenzen is vastge
steld dat meer dan de helft van
de medicijnen is gestolen.
Zolang deze totale wanorde
voortduurt, zullen de inwoners
van Hargeysa in de vluchtelin
genkampen blijven. Tachtig
procent van de inwoners zit nu
nog in kampen.
Burao
Op weg naar het miniatuur
vliegveld even buiten Hargeysa
is een controlepost, opnieuw be
mand door opgeschoten jon
gens. Met het verkenningsteam
Open truck met luchtafweergeschut in de zandbak van Somaliland, het noorden van Somalia.
van Artsen zonder Grenzen
vliegen we naar Burao, een
woestijnstadje waar geen enke
le andere hulporganisatie actief
is. Dat maakt de taak extra
moeilijk. Artsen zonder Gren
zen is de enige instantie met
dollars in de verre omtrek. En
dollars betekent eten en dus
overleven in deze eenzame
stad.
Op de landingsbaan, een harde
zandvlakte, wordt het vlieg
tuigje opgewacht het wordt
eentonig door een jeep met
mitrailleur en in de laadbak
zwaar bewapende kinderen. Ze
volgen onze wagen naar het
kantoor van Artsen zonder
Grenzen in Burao en eisen bij
aankomst 20 dollar voor de ge
boden 'bescherming'. Zuchtend
wordt er betaald.
Ook in Burao is er vrijwel geen
muur zonder kogelgaten. Het
straatbeeld wordt bepaald door
de karkassen van tanks en
trucks.
Het leed in vergeten steden als
Hargeysa en Burao komt het
beste tot uitdrukking in de zie
kenhuizen. In beide steden zijn
ook hospitaals zwaar bescha
digd door kogels en bomaansla
gen. Geen ruit is er heel. Er zit
ten grote gaten in de muren. Er
liggen honderden patiënten, en
vooral de situatie van de kinde
ren is onbeschrijflijk schrij
nend.
„Ons grootste probleem is
voedsel", zegt de Somalische
coördinator van Artsen zonder
Grenzen in Burao. „Medicijnen
bereiken ons nu voldoende per
FOTO: AP
vliegtuig. Maar wat begin ik er
mee als de patiënten niet kun
nen eten"?
De tragedie van Somaliland
komt goed uit de verf tijdens
een vergadering van de intellec
tuelen van Burao, die zich in
een herstelcomité hebben vere
nigd. De arts, de onderwijzer,
de jonge burgemeester, ze spre
ken allen even wijs en bedacht
zaam. Ze worden ze geven
het toe helaas geregeerd
door jongens die in de school
banken thuishoren.
N willen diplomaten evacueren
AMABAD De Verenigde Naties hebben de strijdende partij-
in Afghanistan gisteren verzocht akkoord te gaan met een
akt-het-vuren om de evacuatie mogelijk te maken van diploma-
j die vast zitten in de belegerde hoofdstad Kabul. De Afghaanse
imitische regering in Islamabad en de fundamentalistische re-
5) lenleider Gulbuddin Hekmatyar, die de strijd heeft aangebon-
J i met de regering, hebben tot morgen de tijd gekregen om op het
•orstel te reageren. Het Internationale Comité van het Rode
lis treft eveneens voorbereidingen voor de evacuatie van het
rendeel van zijn medewerkers.
ind gevangenbewaarders verwerpt bod
Di RIJS De grootste bond van gevangenenbewaarders heeft gis-
:n een bod van de Franse regering afgewezen en opgeroepen tot
verheviging van de staking, die tot protesten van gedetineer-
en interventie van oproerpolitie heeft geleid. Minister van jus-
Michel Vauzelle wil het huidige aantal bewaarders van onge-
a r 18.000 uitbreiden met 730. De bewakers eisen 2500 extra col-
io i's. De Autonome Landelijke Penitentiaire Bond die 35 procent
(ide bewaarders vertegenwoordigt, vindt dat het aanbod schro-
it ijk tekort schoot.
31 Augustus starten de
avondstudies
•BDI Bibliotheekmanagement,
Documentaire Informatiekunde,
Informatiebemiddeling
•HEAO Hoger Economisch en
Administratief Onderwijs
•THW Toegepaste Huishoud-
wetenschappen
van de Haagse Hogeschool
Wie zijn toekomstkansen wil vergroten kan
nog bij ons terecht voor het komend studiejaar.
Pak dus nu de telefoon en maak een
afspraak voor een informatief
gesprek: 070 - 3639973
(13.00 - 21.00 uur)
HOGESCHOOL HOGE KWALITEIT IN H
Met heftige gebaren zet de Russische president Boris Jeltsin zijn betoog kracht bij.
BELGRADO Alle leiders
van facties en republieken in
het voormalige Joegoslavië
die zijn uitgenodigd voor de
vredesconferentie die woens
dag in Londen begint, zullen
present zijn.
Aanvankelijk bestond twijfel of
president Slobodan Milosevic
van Servië en premier Milan
Panic van rest-Joegoslavië aan
wezig zouden zijn. Maar ook zij
zegden toe van de partij te zijn
bij de conferentie. „Iedereen die
uitgenodigd is, heeft positief ge
reageerd", aldus een woord
voerder van het Britse ministe
rie van buitenlandse zaken.
Over de situatie in het voorma
lige Joegoslavië is verder echter
weinig positiefs te melden.
In Sarajevo woedde de strijd
gisteren in alle hevigheid en on
verminderd voort. Serviërs na
men systematisch verschillen
de wijken onder vuur. Door de
aanvallen is 99 procent van de
stroom in Sarajevo uitgevallen.
Hierdoor kan de enige bakkerij
in de stad nog maar een kwart
maken van de normale produk-
tie van 80.000 broden per dag
en ontstaan er lange rijen wach
tenden. In de straten voerden
moslims en Serviërs gevechten
van man tegen man. Onder de
burgers vielen zeker vier doden
en 23 gewonden.
Donderdagavond werd een ge
bouw van de Maarschalk Tito-
kazerne getroffen, dat gebruikt
werd door een Nederlands ver
bindingsdetachement. Er de
den zich geen persoonlijke on
gelukken voor. Acht VN-
vrachtwagens werden bescha
digd en het dak van de barak
ken vloog in brand. De militai
ren zijn overgebracht naar een
ander gebouw van de kazerne.
In het verbindingscentrum zijn
dertien Nederlandse VN-mili-
tairen werkzaam.
Ook aan de grens met Kroatië
werd hevig gevochten. Het ging
daarbij om een corridor naar
Kroatië die in handen is van de
Serviërs. Vooral bij Bosanski
Brod werd fel slag geleverd. Ra
dio Sarajevo meldde dat daarbij
aan Servische zijde ten minste
veertig doden vielen, over Bos
nische verliezen is niets meege
deeld. De steden Jajce en Go-
razde, die al maanden belegerd
worden, werden gisteren we
derom gebombardeerd door de
Servische luchtmacht.
Bij beschietingen van de Bosni
sche stad Tuzla werden enkele
tanks met zeer giftige chemica
liën geraakt, waardoor een mi
lieuramp dreigt, zo berichtte de
Bosnische Radio.
De voormalige Poolse premier
Mazowiecki is gisteren naar Za
greb gevlogen voor een onder
zoek naar schendingen van de
mensenrechten. Slovenië, waar
zich al 75.000 vluchtelingen uit
Bosnië bevinden, heeft gisteren
zijn grens gesloten voor nog
meer Bosniërs, omdat de moge
lijkheden om de vluchtelingen
op te vangen zijn uitgeput.
MOSKOU - Het was op
nieuw een zegevierende Jelt
sin die, op de dag af een jaar
na de overwinning op de
coupplegers, in het Kremlin
de nationale en internationa
le pers te woord stond. De
Russische president glunder
de en maakte kwinkslagen
alsof de overwinning een uur
oud was.
De eerste vraag in hoeverre
kwam de staatsgreep voor hem
onverwacht? leek op bestel
ling te komen, want de presi
dent kreeg zo onmiddellijk de
gelegenheid geruchten de
grond in te boren als zou hij zelf
mede-inspirator van de samen
zwering zijn geweest. Jeltsin:
„Om half zeven 's morgens op
19 augustus mijn dochter Tat-
jana mij op om te zeggen dat ze
naar de tv keek. Volgens haar
was er iets niet in de haak. Met
een toen ik van dat comité hoor
de, begreep ik dat het om een
putsch ging. Die kwam voor mij
volkomen onverwacht. In het
parlement hadden ze er wel
over gesproken, Sjevardnadze
ook, maar dat was allemaal hy
pothetisch. Buiten de men
sen die nu in de Matrosskaja-
Tisjinagevangenis zitten, wa
ren er nog wel een paar die er
vanaf wisten".
Jeltsin liet in het midden op wie
hij doelde. Boze tongen in Rus
land fluisteren van Gorbatsjovs
medeplichtigheid. Gevraagd
naar zijn mening over de ex-
president van de Sovjetunie,
grapte Jeltsin: „Michail Serge-
jevitsj Gorbatsjov gaat morgen
op bezoek bij de koning van
Spanje. Laten we zijn vakantie
niet bederven".
'Operette putsch'
De duizenden tanks en pantser
wagens in de straten van Mos
kou hadden niets gemeen met
een 'operette putsch', meende
Jeltsin. Hij haalde uit naar de
conservatieve oppositie, die al
les in het werk stelt om de
staatsgreep van vorig jaar als
een flauwekulletje voor te stel
len. „Toen minister van defen
sie Jazov in de hoorn schreeuw
de dat hij niet begreep waarom
Jeltsin nog niet was gedood en
waarom het Witte Huis nog niet
was bestormd, bestond er reëel
gevaar", fulmineerde de presi
dent.
Gelach in de zaal toen Jeltsin
zei: „Het ontbrak de coupple
gers aan twee zaken: de steun
van het volk en hersens". De
Russische leider is geen mo
ment bang zelf het slachtoffer
te worden van een dergelijke
staatsgreep. „Gorbatsjov is
door iedereen verraden, van
zijn lijfwachten tot zijn pre
mier. Zo'n situatie hebben we
vandaag de dag niet. Binnen
onze ploeg bestaat volledig we
derzijds begrip".
De moslims in het krijgsgevangenenkamp in Banja Luka kunnen niets anders doen dan
ommekeer in de nu al maanden durende strijd.
hopen op een
