„De angst van het onderduiken blijft"
Drie jaar cel in vleesfraudezaak
li
'Mastrik': maffia, drugs, werkloosheid en andere ellende
Kwaliteit drugs
sterk wisselend
BINNENLAND BUITENLAND
Romeinse nederzetting
onder toren van Pisa
CeidócQowumt
VRIJDAG 21 AUGUSTUS 1992
Voortzetting borst
kankeronderzoek bepleit
DEN HAAG De activiteiten om te komen tot een
landelijk dekkend programma voor vroege opsporing
van borstkanker bij vrouwen tussen de vijftig en ze
ventig jaar moet doorgaan. Dit stelt de Ziekenfonds
raad in een advies aan staatssecretaris Simons van
WVC. De invoering van het onderzoek is nu ongeveer
op de helft. Volgens de raad blijken vrouwen meer dan
verwacht gehoor te geven aan de uitnodiging borston
derzoek te laten uitvoeren. De respons ligt op zeventig
procent. Het aantal in een vroeg stadium opgespoorde
gevallen van borstkanker ligt op 6,7 bij duizend voor
het eerst onderzochte vrouwen en op 3,1 bij duizend
vrouwen die al twee jaar eerder waren onderzocht. Het
onderzoek werd uitgevoerd door dertig in het land op
gestelde „screeningseenheden", waar de vrouwen uit
de doelgroep eens in de twee jaar borstfoto's kunnen
laten maken.
D66 wil onderzoek naar
daling aantal wao'ers
DEN HAAG De Tweede-Kamerfractie van D66
wil dat staatssecretaris Ter Veld van sociale za
ken laat onderzoeken waarom het aantal wao'ers
sinds begin dit jaar niet verder groeit. Dat blijkt
uit schriftelijke vragen die het D66-kamerlid
Schimmel gisteren aan Ter Veld heeft gesteld. De
resultaten van het onderzoek, dat door een onaf
hankelijke instantie zou moeten worden verricht,
zouden beschikbaar moeten zijn vóór de voorstel
len van het kabinet om te korten op de wao-uitke-
ringen in de Tweede Kamer worden besproken.
Aanleiding voor haar vragen zijn recente cijfers
van de Sociale Verzekeringsraad, waaruit blijkt
dat het aantal arbeidsongeschikten sinds begin
dit jaar niet verder groeit. Na maart is er zelfs
sprake van een lichte daling van het aantal volle
dige uitkeringsjaren.
Vermiste surfer
gevonden
MIDDELBURG - In de
binnenhaven van het
voormalige werkeiland
Neeltje Jans in Zeeland
is gisteren het stoffelijk
overschot gevonden van
de 16-jarige Remco Ro
binson uit Middelburg.
De jongen werd sinds
dinsdag 11 augustus ver
mist, nadat hij voor de
kust van Vrouwenpolder
was gaan surfen. Vol
gens de politie stond de
Middelburger bekend
als een redelijk ervaren
surfer.
DEN BOSCH - De recht
bank in Den Bosch heeft gis
teren twee keer drie jaar ge
vangenisstraf opgelegd in
een omvangrijke fraudezaak
met runderen. Een man uit
Putten en en een man uit
Maasbracht kregen die straf
omdat zij deelnamen aan een
misdadige organisatie die in
minder dan een jaar voor ten
minste zes miljoen gulden
aan invoerrechten en EG-
hefflngen ontdook. De winst
zou dat bedrag verre over
treffen.
De organisatie kocht runderen
in Polen voor enkele tientjes
per stuk. De dieren zouden be
stemd zijn voor afnemers in Tu
nesië en Algerije. Ze kwamen
daar evenwel nooit aan, maar
werden onder meer in Duits
land voorzien van valse docu
menten en oormerken en als
Duitse runderen binnen de EG
verkocht voor prijzen van dui
zend tot twaalfhonderd gulden
per stuk.
De rechtbank verwees twee we
ken geleden de zaak tegen de
hoofdverdachten, twee de
broers uit Schaijk, voor nader
getuigenverhoor terug naar de
rechter-commissaris. Vanuit
een wirwar van bv's en nv's,
leidden de broers de organisa
tie.
De risico's voor de gezondheid
van mens en dier bij invoer van
vee uit Oost-Europa zonder de
in de EG gebruikelijke contro
les, zijn volgens justitie groot,
en daarmee ook de kans op eco
nomisch nadeel voor de Neder
landse vleesexport. De FIOD en
de Algemene Inspectie Dienst
(AID) wisten circa zeventig
frauduleuze veetransporten
van de Schaijkse veehandelaren
en hun medewerkers te trace
ren. Justitie ontdekte de Bra
bantse vleesfraude bij een
derzoek in Zutphen naar
enigszins vergelijkbare vlee
fraude door drie veevervoe
Chauffeurs en andere me'di u
werkers van de bedrijven va1
de twee broers legden belastei
de verklaringen af en ook uitd
in beslag genomen administn
ties vergaarde de officier va j,
justitie bewijsmateriaal. I
raadslieden van de broers vrot
gen, toen hun zaak werd terug
verwezen, om schorsing van
voorlopige hechtenis. De rech
bank wees dat verzoek af.
AMSTERDAM - „Het is op
lang niet alle onderduika
dressen altijd allemaal koek
en ei geweest. Kinderen kre
gen soms een andere gods
dienst opgedrongen en wer
den zelfs seksueel misbruikt.
Zelf heb ik nog geboft, ik her
inner me alleen maar dat ik
een ongelooflijk groot huis
moest schoonmaken. De ko
kosmatten moesten worden
gedaan met water en azijn.
Mijn knokkels gingen ervan
kapot, ik heb nog steeds een
bloedhekel aan kokosmat
ten".
Joop van Vlies (61) heeft niet al
te beste herinneringen aan de
tijd waarin hij als joods jongetje
ondergedoken zat, maar „mis
schien ben ik achterdochtig en
het eten van genadebrood heeft
me nooit aangestaan".
Zes verschillende adressen deed
hij aan, het eerste op zijn elfde.
Hij spreekt niet alleen uit eigen
ervaring, als adviseur van de
Stichting Ombudsman hoort
hij regelmatig verhalen van an
deren. Anderen die hij mis
schien zal ontmoeten op de con
ferentie „het Ondergedoken
Kind", die van 23 tot en met 25
augustus in Amsterdam gehou
den wordt.
Onder hen is Bertje de Jong,
een 58-jarige psychotherapeu
te. Zij koestert geen wrok ten
opzichte van degenen bij wie ze
onderdook, integendeel. Ze her
innert zich een liefdevolle op- het dat bepaalde onderduik-ou-
vang op zeker twee van de ders lekkere dingen kochten
adressen en is daar dankbaar van het geld dat de onderdui-
voor. „Dommigheid" noemt ze kers betaalden voor hun ver
blijf, de snoeperijen ook aan die
onderduikers lieten zien en ver
volgens zelf opaten.
Behoefte
Vorig jaar was er voor het eerst
een conferentie van en voor
mensen die als kind ondergedo
ken waren. Dat was in New
York. Uit verschillende landen
kwamen ze. Van Vlies was er
ook. „Er bleek een enorme be
hoefte om met elkaar te praten.
Want of je nou vier, tien of der
tien was toen je onderdook, het
was het moment waarop je
jeugd werd afgesloten. Juist ais
je zo klein bent en je wordt vap
je moeder gescheiden, dan komt
dat hard aan".
Dat kan Bertje de Jong bevesti
gen. Negen was ze toen ze al
leen ergens werd onderge
bracht. „Er was geen plaats
voor ons hele gezin en mijn
moeder vond mij wel flink ge
noeg om alleen ergens heen te
gaan. Ik heb het haar zeer kwa
lijk genomen, later. Ik kwam
aanvankelijk terecht bij een
psychopaat, die zijn moeder
aanviel en in de jam spuugde. Ik
moest continu achter een grote
stoel zitten en mocht nauwe
lijks ademhalen. Die vent was
trouwens ook een oplichter,
mijn vader had hem voor elk
van ons vieren al eens 500 gul
den onderduik-geld betaald,
maar er was uiteindelijk alleen
plaats voor mij". Later ging
Bertje naar een echtpaar dat
zelf geen kinderen had. Ze had
het er fantastisch, net als op het
laatste onderduik-adres, waar
het hele gezin weer verenigd
was.
„Dat laatste is geloof ik wel bij
zonder. Je hoort het eigenlijk
nooit dat een heel joods gezin
ongeschonden uit de oorlog is
gekomen. Dat is voor mij ook
een punt: ik mag niet klagen. Ik
heb dat ook lang niet gedaan.
Mijn eerste man kwam als eni
ge van zijn familie terug uit
Bergen-Belsen, dat is natuur
lijk ook veel erger"
Toch blijft het onderduiken aan
Bertje vreten. „Voor iedereen
die in zijn vroege jeugd is afge
wezen, zoals ik toen ik alleen
moest onderduiken, is de emo
tie bij een verbroken relatie he
viger dan bij een ander. Je bent
het basisgevoel van veiligheid
kwijt. Er is ook altijd angst om
in de steek te worden gelaten,
dat blijft. Bovendien krijg ik bij
alles wat ik naar vind een opge
sloten gevoel. Dat is een vaste
associatie".
Dat niet mogen klagen is iets
wat Van Vlies boos maakt. „We
waren nog in leven, dus we had
den geen probleem. Ik moet
echter 85 familieleden zijn
kwijtgeraakt, onder wie mijn
ouders en mijn broer. De op
vang na de oorlog was ook voor
de ondergedoken kinderen heel
slecht. Over dit onderwerp is op
de conferentie ook een work
shop, daar ga ik nu zeker naar
toe".
Noch Bertje de Jong, noch Joop
van Vlies weten verder wat ze
van de conferentie moeten ver
wachten. „Mensen die als kind
ondergedoken zaten hebben
zich ook slecht leren uiten. Ik
zou in 1987 een expositie in
Apeldoorn organiseren van
schilderijen van een lotgenoot.
Dat deed ik zelfs op zijn ver
zoek. Maar toen het puntje bij
het paaltje kwam trok hij zich
terug. Die schilderijen hadden
namelijk alles met onderduiken
te maken. Op allemaal stond
een klok op vijf voor twaalf
Zoeken
Veel mensen zullen op de confe
rentie weer iemand zoeken,
denkt Van Vlies. „In New York
was een heel schrijnend geval.
Een vrouw was als baby in Po
len aan de pastoor gegeven. Die
had het kind katholiek gedoopt
en aan een kinderloos stel gege
ven. Zij wist niet beter totdat de
pastoor op zijn sterfbed de zaak
aan haar bekende. Hij stierf
echter voordat hij haar kon ver
tellen wie ze nu echt was. Nie
mand weet hoe dat mens heet.
Ze probeerde in New York haar
identiteit te vinden"
Van Vlies en zijn vrouw Ineke
zien na de conferentie een hoog
tepunt in hun leven tegemoet,
dat nauw verbonden is met hun
onderduik-periode. „Onze
kleindochter Naomi wordt
twaalf en kerkelijk meerderja
rig. Wij konden onze bar mits-
wa op die leeftijd niet vieren,
met haar wordt het op 4 sep
tember iets fantastisch, daar in
die kleine synagoge van Söeten-
dorp in Den Haag. Dat maakt
veel goed. Met onze zoon was
het ook al belangrijk, maar toen
waren we nog jong en bezig ons
leven op te bouwen. Ja, we heb
ben maar één kind. Dat is be
wust. Met meer kinderen kun je
zo moeilijk wegkomen, als dat
nodig is. Eén kind kun je op je
schouder nemen".
Herdenking moord
Voor het negende achtereenvolgende jaar is op de Dam in Amster
dam de moord op Kerwin Duinmeijer herdacht. De Antilliaanse Disv
meijer werd op 20 augustus 1983 in de Damstraat doodgestoket
omdat zijn huidskleur de dader niet aanstond. De jongen was vijftien
jaar oud. De herdenking was dit keer soberder dan in voorgaande ja
ren. De herdenking was in de loop der jaren uitgegroeid tot het syrp
bool voor het verzet tegen racisme in Amsterdam.
FOTO: AN
Aantal
leerlingen
neemt najaren-
lange daling toe
Idoor
KOOS VAN WEES
DEN HAAG Het ministe
rie van onderwijs en weten
schappen voorspelt de ko
mende jaren een enorme
groei van het aantal leerlin
gen en studenten. Dit bete
kent een einde aan een perio
de waarin het aantal mensen
dat onderwijs volgde alleen
nog maar daalde. De nu voor
spelde groei is voornamelijk
een gevolg van een toene
ming van het aantal geboor
ten. Sinds 1984 neemt het
aantal geboorten weer toe.
De groei tekent zich vooral af in
het basisonderwijs en aan de
universiteiten en hogescholen.
In het schooljaar 1997-'98 zal
het aantal leerlingen in het ba
sisonderwijs gestegen zijn met
zo'n 120.000. In het hoger- en
wetenschappelijk onderwijs is
de toeneming geraamd op onge
veer dertigduizend leerlingen.
Alleen in het voortgezet onder
wijs geven de ramingen nog een
daling te zien, met circa 35.000
leerlingen, als gevolg van de da
ling die zich in de jaren tachtig
nog in het basisonderwijs afte
kende. Uit de cijfers blijkt bo
vendien een toenemende voor
keur van basisschoolleerlingen
voor het: AVO-onderwijs, ten
koste van het lager beroepson
derwijs.
Studiefinanciering
Het ministerie verwacht dat
het aantal leerlingen en studen
ten dat in aanmerking komt
voor studiefinanciering zal da
len. Daarbij baseert het zich op
het aantal 17- tot 34-jarigen dat
nu studeert aan het voortgezet
en hoger onderwijs. Komend
studiejaar zijn dat er 758.000,
tegen naar schatting 726.000 in
1997. Ook zullen meer leerlin
gen gebruik gaan maken van
het particuliere, niet reguliere
onderwijs, waarvoor geen stu
diefinanciering wordt ver
strekt. Bovendien is de leef
tijdsgrens waarop nog studiefi
nanciering kan worden verkre
gen verlaagd van 30 naar 27
jaar, waardoor in '97 ongeveer
14.000 studenten minder er
op kunnen maken.
AMSTERDAM De kwaliteit
van de drugs die op de Neder
landse markt - met name in
Amsterdam - wordt verhan
deld, is sterk wisselend. Gebrui
kers lopen op straat de grootste
kans met troep te worden afge
scheept. Dat geldt met name
voor de chemische „love-drug"
ecstacy. Gebruikers van heroi
ne en cocaïne lopen veel minder
risico een kat in de zak de ko
pen.
Dat blijkt uit een onderzoek
naar de verhouding tussen de
prijs en de kwaliteit van verdo
vende middelen dat het crimi
nologisch instituut Bonger van
de Universiteit van Amsterdam
(UvA) heeft uitgevoerd, in sa
menwerking met de politie in
de hoofdstad. De resultaten zijn
bestemd voor de zogenaamde
Pompidou-groep, die in EG-ver-
band „trends" in het drugge
bruik volgt en aanzetten geeft
tot nieuw beleid. UvA-onder-
zoeker D. Korf hoopt dat het
Nederlands intiatief leidt tot
soortgelijke onderzoeken in an
dere Europese landen.
Het is voor het eerst in Europa
dat een dergelijk systematisch
onderzoek is verricht naar de
verhouding tussen prijs en
kwaliteit. Volgens Korf werden
gegevens daarover tot nu toe
voornamelijk gebaseerd op
drugs die door de politie in be
slag werden genomen, hetgeen
een vertekend beeld van de
werkelijkheid geeft.
Korf zond gedurende één jaar
(1991) acht kopers op pad die
elke maand een bepaalde hoe
veelheid heroïne, cocaïne, am
fetaminen (speed), ecstacy, ma
rihuana (Nederwiet) en Marok
kaanse hash aanschaften. Dat
gebeurde op straat, in koffie
shops en op huisadressen. De
drugs werden geanalyseerd in
het laboratorium van de politie.
In totaal werden ongeveer 400
monsters onderzocht.
De slechtste waar bleek over
het algemeen van de straathan
del afkomstig. De kwaliteit van
de heroïne bleek op straat ver
gelijkbaar te zijn met het aan
bod bij de huisadressen.
Mars door Johannesburg
Duizenden mensen zetten gisteren met een mars door Johannes
burg hun eis voor hogere salarissen kracht bij. Ook willen ze het
recht hebben te staken zonder bemoeienis van de Zuidafrikaanse
overheid.
FOTO: AP
Foto's Fergie
gaan koningshuis
te ver
LONDEN Het doorgaans
'zwijgzame' Buckingham Pala
ce heeft onverwacht krachtig
geprotesteerd tegen de publica
tie in enkele boulevardbladen
van foto's van een van boven
blote hertogin van York bij een
zwembad in St. Tropez met
haar financiële adviseur John
ny Bryan. De kranten bevatten
een reeks foto's van Sarah Fer
guson '(Fergie), die gescheiden
leeft van prins Andrew, en de
Amerikaanse zakenman, die op
enkele ervan haar voet kust. De
foto's zijn met een telelens ge
maakt door een Italiaan. „Ze
wilden hun privéleven bescher
men, maar dat kan volgens de
rechter niet in dit land", aldus
de advocaat van de Daily Mirror
na een hoorzitting van een uur
waarbij Bryan aanwezig was.
De Daily Mirror gaf in een
hoofdredactioneel commentaar
als rechtvaardiging voor het pu
bliceren van de foto's dat „die
alle leugens, prietpraat en
schijnheiligheid vermorzelen
rond de verhouding van de her
togin met Bryan".
Id
PISA Onder de toren van
Pisa is een begraafplaats en
een patriciërswoning uit de
Romeinse tijd aangetroffen.
De ontdekking is het eerste,
onverwachte resultaat van
de vorige week gestarte
graafwerkzaamheden die
uiteindelijk moeten leiden
tot de consolidering van de
toren, die sinds december
1989 gesloten is voor het pu
bliek.
Piazza dei Miracoli, het plein
waarop de toren is gebouwd, is
goudmijn gebleken. Op nog
geen halve meter diepte werd
eerst het graf aangetroffen van
een tien jaar oud Romeins kind
dat in de vierde of vijfde eeuw
na Christus heeft geleefd en dat
waarschijnlijk aan bloedar
moede of ondervoeding is ge
storven. In de afgelopen dag<
is een complete laat-Romeim
necropool opgegraven, waaroi
der zich vermoedelijk nog eei
duizend jaar oudere Etrusk
sche tomben bevinden.
Daarnaast zijn de fundamente
en vloeren aan het licht gi
bracht van de villa van een we
gestelde Romeinse burger u
de derde of vierde eeuw i
Christus. In de woning, die ri
kelijk versierd was met groei
en blauwe mozaïeken, zijn bo
den, bestek en amfora's aangi
troffen, alsmede een schei
langwerpig bronzen instn
ment, dat er op lijkt te wijze
dat de bewoner een chirui
was. De archeologen hopen o
de vondst van nog meer va
dergelijke voorwerpen, waal
mee de kennis van de histor
sche geneeskunde kan worde
verrijkt. Zij moeten daarbij u
opschieten, want over circa ee
maand moeten de opgravinge
worden gestopt om de werl
zaamheden aan de toren niett
vertragen.
PARIJS De lokale commu
nisten hebben er werk van ge
maakt. Alle in- en uitgangen
van het knusse winkelcentrum
in mijn buurt worden bewaakt
door een drietal kameraden. Ze
zijn tot de tanden toe gewapend
met hun regenjassen (er dreigt
onweer) en stapels verkiezings
kranten. Brochures tegen
Maastricht, met als openings
kop 'NON' vinden gretig af
trek. Maar als ik na al zo'n
prachtig full-color-blad te heb
ben aangepakt bij het naar
buiten komen een tweede in
mijn handen krijg gedrukt, ver
tel ik dat ik er al een heb en dat
ik trouwens toch wat genuan
ceerder over 'Maessstriesjjjt'
denk dan de Franse communis
ten. Dat had ik dus niet moeten
doen. „Dus u bent voor de
werkloosheid, voor de drugsba
ronnen, voor de maffia, tegen
de koopkracht, de sociale zeker
heid, voor de leegloop van het
platteland en het slechte leef
klimaat in de steden"? Op mijn
vraag of die ellende allemaal
het gevolg zal zijn van één
munteenheid en een poging om
van het oude Europa een beetje
een eenheid te maken, ant
woordt de uitdeelster met een
volmondig 'ja', „want de re-
geermaffia van socialisten en li
beralen zijn er samen voor. Die
kunnen op die manier hun af
braakbeleid voortzetten". Ver
volgvraag mijnerzijds: „Kun
nen de voorstanders dan echt
zoveel verwachten van een
hecht blok van anti-Maastrich
tenaren, waarin de racisten van
het Front National enerzijds en
het laatste Europese bolwerk
van stalinisten anderzijds geza
menlijk optrekken"? Het ant
woord is kort maar krachtig:
„Salaud" (schoft).
Het aantal tegenstanders van
de akkoorden van Maastricht in
Frankrijk groeit met de dag,
terwijl het kamp van de 'ja-
stemmers' slinkt. Het gisteren
in weekblad L'Evénement du
Jeudi gepubliceerde opinie-on
derzoek geeft aan dat nog maar
53 procent van de Fransen op
20 september voor de akkoor
den van Maastricht stemt. Die
meerderheid wordt bij iedere
enquête kleiner. Begin juni was
69 procent van de Fransen van
plan om voor te stemmen.
Tegen een perfect gevoerde
campagne van de tegenstan
ders van 'Mastrik' (een speciale
taalcommissie heeft besloten
dat de naam van de Limburgse
hoofdstad zo dient te worden
uitgesproken) staat een kamp
van aarzelende, slappe, techno
cratische 'jaknikkers'. De Fran
sen kiezen blijkbaar steeds ge
makkelijker voor de demago
gisch klinkende argumenten
van de communisten („Maas
tricht is het Europa van de ka
pitalisten en van de groeiende
werkloosheid"), van extreem
rechts („Onze natie gaat verlo
ren") en van een groepje gaul
listen en liberalen („Tot de
franc fort een sterke Franse
frank wordt na Maastricht
besloten in Frankfort, Frank
rijk wordt een bijwagen van
Duitsland"). Bovendien blijken
ze gevoelig voor een pleidooi dat
sinds enkele dagen steeds vaker
naar voren wordt gebracht:
„Als dat Europa van Maas
tricht nou echt zo'n eenheid is,
dan had men wel wat gezamen
lijke stappen kunnen onderne
men in de overblijfselen van
Joegoslavië", een argument dat
enkelen van de meest felle voor
standers van het akkoord aan
het twijfelen brengt.
Het is een boodschap die met
veel verve wordt verspreid op
de Franse stranden, bij winkel
centra en op exclusieve infor
matie-avonden in badplaatsen.
Toegegeven: de campagne van
de neeschudders is verre van
genuanceerd, maar het zijn ar
gumenten die de gemiddelde
Fransman aanspreken, blijkt
uit de opiniepeilingen.
De voorstanders stellen daar
bitter weinig tegenover. Terwijl
de meeste opponenten te vin
den zijn in de hoeken van ex
treem-rechts, extreem-links en
ultra-nationalistisch, moet het
electoraat van 'Ja' gezocht wor
den in het Franse politieke cen
trum. Bijna negentig procent
van de socialisten, driekwart
van de liberalen, de helft van de
Groenen en een derde van de
gaullisten zullen op 20 septem
ber hun 'jawoord' geven aan het
verdrag van een Europese poli
tieke en monetaire unie.
Om die kiezers die begin
volgend jaar naar de stembus
moeten voor de algemene ver
kiezingen niet al te zeer in
verwarring te brengen, worden
geen gezamenlijke meetings ge
houden om 'Maastricht' aan de
man te brengen. Dat aspect
bleef beperkt tot enkele lauwe
praatavonden in juni. Om de
politieke verschillen toch voor
al levend te houden zegt ieder
een ja, maar doet dat op zijn ei
gen manier. Dat leidt tot proza
als 'Ja tegen Europa ondanks
het socialisme' (liberalenleider
Giscard d'Estaing), 'Een vier
kant en links ja' (socialiste
naanvoerder Laurent Fabius),
'Een bewust ja' (gaullistenvoor
man Chirac), 'Rebels ja' (Brice
Lalonde, oprichter van Genera
tie Ecologie), 'Onverschillig ja'
(liberaal Franois Bayrou), 'Ja
zonder complexen' (gaullist
Jacques Toubon), 'Helder ja'
(christendemocraat Pierre-Mé-
haignerie) of 'Beredeneerd ja'
(liberaal Alain Madelin). Daar
voegt zich sinds gisteren het
'Vrolijke en communicatieve ja'
van minister van cultuur Jack
Lang bij. Komende week hopen
de voorstanders het tij defini
tief te keren. Dan organiseert
Valéry Giscard d'Estaing zijn
eerste pro-bijeenkomst, terwijl
de neezeggers versterking krij
gen van de fundamentalistisch
katholieke liberaal Philippe de
Villiers, die woensdag verklaar
de tegen te zullen stemmen om
tegen president Mitterrand t<
kunnen zijn. „Til iedere bladzij
de van het verdrag van 1
tricht op, en je komt Mitterrand
tegen". Want uiteindelijk is hel
een deel van de tegenstanden
daar om begonnen. Hoe hardei
'nee' wordt gezegd tegen Maas
tricht, des te meer worden pre-,
sident Mitterrand en zijn socia
listische partij in de hoek ge
drongen. Het referendum van
over precies een maand I
dus een soort verborgen agen
da. De Europese Unie gaat misi
schien door.
Maar loopt via een Franse ver
deeldheid, die groter is dan ooit
De Parijse beurs heeft de afge
lopen dagen geanticipeerd op
een overwinning van het 'nee'
op de akkoorden van Maas
tricht. Volgens een laatste ge
nacht op de beursvloer zou d
Franse inlichtingendienst een
opiniepeiling hebben gehouden
waaruit blijkt dat de stemver
houding precies gelijk zou li'
gen.
