xplosie 'ruimtebom'
oor kwam wellicht ramp
Ter Beek: actie mariniers tegen junks incident
BINNENLAND
Straffen tot 14 jaar cel in grote cocaïnezaak
IS EEN HB0-DIPL0MA
U TWEE AVONDEN
COLLEGE PER WEEK WAARD?
Alleen mannen profiteren
van 'vriendjespolitiek'
idócQoutemt
VRIJDAG 21 AUGUSTUS 1992 A3
»jaardenoorden
iet extra gekort
HAAG Een extra bezuiniging van 50 mil-
igulden op bejaardenoorden die voor volgend
Was aangekondigd, gaat waarschijnlijk niet
In de bespreking over de begroting voor 1993
,/eegt het kabinet de maatregel ongedaan te
in. De Vereniging van Nederlandse Bejaar-
jrden heeft fel geprotesteerd tegen de bezuini-
Ook de provincies zijn in het geweer geko-
Verlaging van het budget zou tot een onaan-
ibare verslechtering van de bejaardenzorg lei-
Een bejaardenoord in Eindhoven heeft zelfs
/ogen twee demente bejaarden per kamer te
resten. De extra bezuiniging vloeide voort uit
jssenbalans. Ze zou komen boven op een be
ivan 35 miljoen in 1993 en 75 miljoen in 1994,
ich op de bejaardenzorg zou worden gekort.
Kuststrook Noordzee
wordt milieuzone
DEN HAAG De kuststrook van de Noordzee en een
stuk van het Nederlands Continentaal Plat krijgen de
status van milieuzone. Daardoor wordt het mogelijk
verontreiniging en verstoring van het zeemilieu beter
aan te pakken. Dat is het gevolg van het Watersys
teemplan Noordzee 1991-1995, dat de ministerraad
gisteren heeft vastgesteld. Uitvoering van het Water
systeemplan Noordzee moet leiden tot een verdere af
neming van de vervuiling van de zee. Het plan geeft in
vulling aan voornemens die zijn aangekondigd in eer
dere milieunota's, zoals het Nationaal Milieubeleids
plan en de Derde Nota Waterhuishouding. Het uitein
delijk doel is een evenwichtig ecosysteem in de Noord
zee, vergelijkbaar met de toestand in 1930. Nederland
is het eerste land dat een milieuzone langs zijn kust in
stelt. Minister Maij van Verkeer en Waterstaat gaat nu
de andere Noordzeelanden vragen hetzelfde te doen.
Twijfel over voortbestaan
te duur bezoekerscentrum
GULPEN - Het voortbestaan van het in juni geo
pende pyramidevormige bezoekerscentrum voor het
gewest Heuvelland, Primosa in het Zuidlimburgse
Gulpen hangt aan een zijden draadje. De aandeel
houders beslissen maandag. Al bij de opening van
het centrum dat een overzicht wil geven van de
toeristische mogelijkheden in het heuvelland
bleek het in financiële moeilijkheden te verkeren.
Het centrum heeft tien miljoen gulden gekost, het
geen volgens de Nationale Investeringsbank (NIB)
veel te veel is. Volgens NIB zou Primosa het best fail
liet verklaard kunnen worden. Een andere mogelijk
heid is om in sterk afgeslankte vorm door te gaan,
maar in beide gevallen gaat het de gemeenten (Eijs-
den, Gulpen, Maastricht, Margraten, Meerssen,
Vaals, Valkenburg en Wittem) veel geld kosten.
Autorijden kost 49 cent Open Universiteit mag zelf
per kilometer hoogte cursusgeld bepalen
DEN HAAG De autokosten in Nederland zijn
vrijwel hetzelfde als in Frankrijk en Luxem
burg: 49 cent per kilometer. In andere Europese
landen lopen de autokosten uiteen van 46 cent
per kilometer in Groot-Brittannië tot 66 cent in
Denemarken. Dat blijkt uit een onderzoek van
het ministerie van verkeer en waterstaat naar
de verschillen in zes EG-landen. Tussen de zes
onderzochte landen (Denemarken, Groot-Brit-
tannië, Frankrijk, Italië, Luxemburg en Neder
land) bestaan grote verschillen. Luxemburg had
in 1988 de hoogste autodichtheid met 468 auto's
per 1.000 inwoners, Denemarken de laagste met
311. De autodichtheid in Nederland bedraagt
356 auto's per 1.000 inwoners. Gemiddeld wordt
in ons land per auto 15.350 kilometer gereden.
Denemarken is koploper met 17.000.
ZOETERMEER De Open Universiteit mag voortaan zelf
de prijs van haar cursussen zelf bepalen. Ze kan de prijs dan
bijvoorbeeld laten afhangen van de populariteit van een
cursus. Ook mag de universiteit minder draagkrachtige
studenten korting geven; de speciale studiefinanciering
voor deze groep vervalt. De Open Universiteit is met dit
voorstel van minister Ritzen aan de Tweede Kamer ak
koord gegaan. De universiteit wil de vrijheid gebruiken om
haar concurrentiepositie te verbeteren in vergelijking met
de commerciële organisaties die cursussen op dit niveau
aanbieden. Het plan om de vaste cursusprijs van 220 gulden
per 'module' te veranderen stond al in de onderwijsbegro
tingvan 1992. Het levert Onderwijs op den duur een bezui
niging op van 10 miljoen gulden. De Open Universiteit
krijgt namelijk vanaf volgend jaar minder subsidie: in 1993
één miljoen minder, oplopend tot 10 miljoen in de jaren na
1996. Op dit moment krijgt de universiteit 88 miljoen.
i)ERD VAN DER WERF
TJWARDEN - Het lijkt
jo goed als zeker dat de
jhijnselen die zich
ïsdagavond boven Fries-
j manifesteerden met een
{lichtflits, een dreunende
en fikse geluidstrillin-
zijn veroorzaakt door
ipmerkelijk forse meteo-
Doordat die op zo'n tien
leter boven de aarde uit
ir spatte, is mogelijk een
werd voorkomen,
ms is groot dat de restan-
'an de meteoriet nooit zul-
orden gevonden door hun
jreiding over een zeer
gebied. Het object, waar
de middellijn ten minste
lalve meter moet zijn ge
it, zou - wanneer hij niet
intploft, maar als één ge
was neergekomen - vol-
sommige experts een ramp
jen kunnen veroorzaken in
geving van Joure en in elk
een forse krater in de
hebben geslagen. Er
dan ook gesproken van
naar alle waarschijnlijk-
ongebruikelijk zware me-
jlet', ook al zou hij niet in de
'uw kunnen staan van het
ichtige exemplaar - tegen
sertig meter in doorsnede
'n 100.000 ton zwaar - dat
twintigduizend jaar gele
gde ruim 1200 meter brede
en 175 meter diepe Barringer-
krater veroorzaakte in het ge
bied dat naderhand de Ameri
kaanse staat Arizona zou wor
den.
De Jager
Het KNMI in De Bilt - waar ook
gisteren nog een tiental tele
foontjes binnenkwam - besluit
pas vandaag in de loop van de
dag of het nog medewerkers
naar Friesland stuurt voor na
der onderzoek. De meeste mel
dingen die men in De Bilt bin
nenkreeg, muntten helaas niet
uit in duidelijkheid, zodat men
er daar weinig meer opschoot.
Aanzienlijk nauwkeuriger in
zijn bevindingen was de beken
de Utrechtse astronoom en
emeritus-hoogleraar dr. C. de
Jager, die - vakantie houdend
op Texel - zowel drukgolven als
een op een meteoriet wijzend
lichtverschijnsel waarnam.
Ook De Jager, die het verschijn
sel noteerde om 22.25 uur,
spreekt het vermoeden uit dat
het om een fors exemplaar ging
- minstens enkele decimeters in
doorsnede' - die op circa tien ki-
-lometer hoogte uit elkaar spat
te.
Pieter Dijkstra van de Volks
sterrenwacht in Burgum zegt
nog geen specifieke meldingen
over het verschijnsel te hebben
gekregen, maar dat gebeurde
volgens hem in het verleden
ook vaak pas na enkele dagen.
Hij acht het echter niet uitge-
slotem dat het om om een forse,
uit de ruimte afkomstige klomp
ijs ging, die na het binnendrin
gen van de dampkring uit el
kaar is gevallen. Iets dergelijks
zou zich kunnen voordoen in
het spoor van een komeet. Zoals
bekend worden veel kometen
gevormd door een samenballing
van gruis en sneeuw en worden
ze niet voor niets vaak aange
duid als 'vuile sneeuwballen'.
Meer fragmenten?
De omschrijvingen die verschil
lende oog- en oorgetuigen van
het fenomeen hebben gegeven,
zouden volgens Dijkstra ook in
die richting kunnen wijzen. Op
zichzelf is het wel opmerkelijk
dat de meldingen niet uit één-
en-hetzelfde gebied komen. „Je
moetje indenken dat zoiets hier
in Burgum zou neerkomen. De
telefoon zou voortdurend door
rinkelen. En ook uit de naaste
omgeving", zegt Dijkstra. Het
blijft echter mogelijk dat een
dergelijk brok ijs al op zo grote
hoogte uit elkaar is gevallen,
dat mensen in de omgeving van
Lemmer, op Ameland, in Dok-
kum, bij Leeuwarden, op Texel,
in Ter Apel en in Raalte in wer
kelijkheid getuige zijn geweest
van het neerkomen van méér
(afzonderlijke) fragmenten,
waarbij dat in de Friese zuid
westhoek dan waarschijnlijk
het grootste was.
En dan is er uiteraard ook nog
de mogelijkheid - hoewel die in
dit geval door de meeste experts
als 'zeer onwaarschijnlijk'
wordt aangemerkt - dat de ver
schijnselen van woensdaga
vond zijn veroorzaakt door de
mens zélf, althans door een
vanaf de aarde gelanceerde
kunstmaan of een bij zo'n lan
cering eveneens in een omloop-
baan gekomen bovenste trap
van een draagraket. Er draaien
sinds de lancering van Spoet
nik-1 (4 oktober 1957) zo'n
8000 kunstmanen, uitgewerkte
rakettrappen en een nog veel
grotere hoeveelheid - minstens
70.000 - scherven en scherfjes
van geëxplodeerde raketten in
verschillende banen om de aar
de. Zó veel zelfs dat de Verenig
de Staten nu extra studies laten
verrichten naar het gevaar van
al dat 'puin' voor hun over en
kele jaren te bouwen perma
nente Freedom-ruimtestation.
Veel van dat afval - variërend
van tonnen zware kolossen tot
door astronauten verloren ge
reedschap en schilfers verf - is
overigens door de Amerikanen
zélf veroorzaakt, al hebben ook
Europa (met enkele ontplofte
derde trappen van Ariane-ra-
ketten) en de toenmalige Sov
jet-Unie (met hun opzettelijk
tot explosie gebrachte satelliet-
vernietigingstoestellen) stevig
aan al die vervuiling bijgedra
gen.
Nederland
Vooralsnog gaan de gedachten
De reusachtige Barringerkrater in de Amerikaanse staat Arizona: 1200 meter in doorsnede, 175 meter diep en veroorzaakt door de inslag van
een meteoriet met een diameter van tegen de veertig meter.
echter duidelijk uit naar een
'normale' - zij het flink uit de
kluiten gewassen - meteoriet,
maar volledige zekerheid daar
over kan alleen maar worden
verkregen als men het ding, of
delen ervan, ook daadwerkelijk
zou vinden, of op zijn minst een
inslagkrater. Maar daar lijkt
het niet bepaald op. De jongste
bekende meteoriet die in Ne
derland terechtkwam, was die
van Glanerbrug (7 april 1990).
Die sloeg dwars door het dak
van een woonhuis en dat bleef
uiteraard niet onopgemerkt.
In feite komen er voortdurend
enorme aantallen meteorieten
op de aarde terecht. Geschat
wordt zelfs dat onze planeet per
dag ongeveer tienduizend ton
zwaarder wordt door mate
rie uit de ruimte, zij het niet
aleen in de gedaante van meteo
rieten maar vooral ook in de
vorm van stofdeeltjes, die de
aarde als een soort kosmische
stofzuiger oppikt. En statis
tisch gezien moeten er jaarlijks
gemiddeld vier meteorieten in
Nederland inslaan. Het over
grote deel wordt echter nooit
gevonden, in sommige gevallen
zelfs niet eens opgemerkt.
Het 'object' van afgelopen
woensdag is daarentegen be
paald niet onopgemerkt geble^
ven. Bij de meldkamer van de
Rijkspolitie in Leeuwarden
kwamen in totaal zo'n 250 tele
foontjes binnen. Iemand wist
zelfs te vertellen in welke straat
iets zou zijn neergestort. Dat
bleek niet te kloppen. Zoals ook
de melding van een scheur in de
muur van een woning in Lang
weer achteraf - zacht
'vals alarm' bleek te zijn.
ivullen
ilasting-
rmulier kost
iljarden
)NINGEN Het invullen
het jaarlijkse belastingfor-
er is voor de meeste gezin-
in Nederland niet alleen
tijdrovende maar ook een
bare aangelegenheid. Dit
;t uit een onderzoek van
M. A. Allers van de Faculteit
Economische Wetenschap
van de Rijksuniversiteit
aingen. Het invullen van
formulier kost de Neder-
se belastingplichtigen op-
ld jaarlijk 14.000 manjaren
ten 400 miljoen gulden aan
asten. Wanneer de kosten
de administratieve romp-
ïp van gezinnen voor socia-
kerheid en voor het verkrij-
van subsidies daarbij wor-
opgeteld, dan kost de admi-
ratie de Nederlandse gezin
ten minste 2,6 miljard gul
per jaar.
DEN KLAAG Het optreden
van de mariniers uit de Van
Ghentkazerne in Rotterdam
op het Centraal Station op 22
juni was „een incident".
Niets duidt erop dat elemen
ten in de cultuur van het
Korps Mariniers leiden tot
eigenmachtig ingrijpen in de
democratische rechtsorde.
Dit schrijft minister Ter Beek
van defensie in een brief aan de
Tweede Kamer. Ter Beek ba
seert zich op een intern onder
zoek van een commissie onder
leiding van de directeur perso
neel Koninklijke Marine.
De groep mariniers wilde op de
avond van 22 juni het gebied
rond het station „schoonve
gen" van drugsgebruikers.
Door een telefoontje van de
dienstdoend wachtcomman
dant van de kazerne waren ech
ter de Rotterdamse politie en de
Koninklijke Marechaussee op
het Stationsplein aanwezig.
Toen de mariniers enkele
drugsgebruikers bedreigden,
loste de politie een waarschu
wingsschot, wat de voorgeno
men actie in de kiem smoorde.
Achttien mariniers werden
door de politie aangehouden.
De mariniers werden niet straf
rechtelijk vervolgd omdat, vol
gens de officier van justitie in
Arnhem, geen strafbare feiten
zijn gepleegd.
Kennelijk waren de deelnemers
er niet voldoende van doordron
gen dat het om een maatschap
pelijk en staatsrechtelijk on
aanvaardbare actie ging, aldus
Ter Beek. Hij kondigt aan dat
binnenkort in de opleiding van
de mariniers meer aandacht
komt voor het vergroten van to
lerantie ten opzichte van min
derheden.
Actieradius
Een medewerker van het Energie onderzoek Centrum Nederland (ECN) onderzoekt een motor voor elektrische auto's waarmee afgerekend
wordt met de traditionele bezwaren. Met de motor krijgt de auto een even grote actieradius als de benzine- of dieselauto en tanken kan
razendsnel. Het energiesysteem bestaat onder meer uit brandstofcellen in combinatie met een accu en een omvormer voor methanol. Het
ECN verwacht over drie jaar een in de praktijk bruikbaar systeem te hebben.
FOTO:ANP
jraag 't uw slijter.
HAARLEM De rechtbank in
Haarlem heeft gisteren zes le
den van een drugsbende die op
18 januari werd opgerold na een
vangst van 820 kilo cocaïne,
veroordeeld tot gevangenis
straffen van maximaal veertien
jaar. Twee verdachten moeten
bovendien een boete van
100.000 gulden betalen.
De partij cocaïne, de op één na
grootste die ooit in Nederland
in beslag is genomen, werd per
schip vanuit Venezuela naar
Nederland vervoerd. De verdo
vende middelen, waarvan de
waarde op een half miljard gul
den wordt geschat, zaten ver
stopt in 35 grote loden kegels
van 2,500 kilo per stuk.
Aan de cocaïnelijn kwam een
einde toen de politie op 18 janu
ari een inval deed in een loods
in Zwaanshoek in de gemeente
Haarlemmermeer. Er werd
zo'n 465 kilo cocaïne gevonden.
Latér is nog 355 kilo cocaïne
aangetroffen in een garage in
Amsterdam. Er werden in to
taal zeven arrestaties verricht.
Tegen vier van de verdachten
had de officier van justitie de
maximumstraf van zestien jaar
cel en 100.000 gulden geëist.
Bovendien werd in twee geval
len voor miljoenen aan winst
uit de drugshandel gevorderd.
De rechtbank is in een aantal
zaken in belangrijke mate van
deze eis afgeweken.
De hoogste-straffen, 14 jaar cel
en een ton boete, zijn opgelegd
aan de 34-jarige J.P.M. uit Co
lombia en de 40-jarige G.G. uit
Suriname. Beiden hebben vol
gens de rechtbank een onmis
bare rol gespeeld in de organi
satie die het cocaïnetransport
op touw heeft gezet. De andere
verdachten kregen straffen van
twaalf, zeven, vijf en vier jaar
Zowel het openbaar ministerie
als enkele raaslieden toonden
zich na afloop ontevreden over
de opgelegde straffen. Beide
partijen overwegen in hoger
beroep te gaan.
moedelijk miljarden guldens,
zal om te beginnen worden
gebruikt voor het realiseren
van de hoge snelheidstrein
en de Betuwelijn. De minis
terraad is gisteren akkoord
met dit voorstel van
de ministers Kok van finan
ciën en Andriessen van eco
nomische zaken.
In het zogeheten aardgasbaten-
fonds, onder beheer van de mi
nister van economische zaken,
stroomt geld uit de verhoogde
export van aardgas, waarvoor
de Gasunie al contracten heeft
afgesloten, en uit opbrengsten
als gevolg van de zogeheten
common-area-afspraken. Bij
dat laatste gaat het om aardgas
uit het Groningen-veld dat aan
Duitsland is geleverd, maar
waarvoor nog moet worden be
taald. De onderhandelingen
daarover met de Duitsers verlo
pen uiterst moeizaam.
Het kabinet vindt dat er meer
moet worden geïnvesteerd in de
economische structuur, omdat
Nederland anders niet meer
aantrekkelijk genoeg is als land
waar bedrijven zich willen ves
tigen. Daarvoor moeten er goe
de verbindingen zijn via de weg,
het spoor en de lucht. Boven
dien moet er voldoende kennis
aanwezig zijn en dient de tele
communicatie sterk te zijn ont
wikkeld.
AVONDSTUDIES
31 Augustus starten de
avondstudies
•BDI bibliotheekmanagement,
Documentaire Informatiekunde,
Informatiebemiddeling
•HEAO Hoger Economisch en
Administratief Onderwijs
•THW Toegepaste Huishoud-
wetenschappen
van de Haagse Hogeschool
Wie zijn toekomstkansen wil vergroten kan
nog bij ons terecht voor het komend studiejaar.
Pak dus nu de telefoon en maak een
afspraak voor een informatief
J#? gesprek: 070 - 3639973
(13.00 - 21.00 uur)
HOGESCHOOL HOGE KWALITEIT IN H
Idoor
DICK HOFLAND
DEN HAAG Als het gaat
om het krijgen van een baan,
profiteren .alleen mannen
van de zogenoemde vriend
jespolitiek. Vrouwen hebben
daar niets aan, hoewel ze ze
ker niet minder connecties
hebben dan mannen. Dit
blijkt uit een gisteren gepu
bliceerd onderzoek van de
universiteit van Utrecht.
Volgens de studie blijken socia
le netwerken, zoals vrienden,
kennissen en verenigingen, een
steeds belangrijker rol te spelen
op de arbeidsmarkt. Naarmate
mannen meer van dergelijke
bindingen hebben veranderen
ze eerder en ook vaker van
baan. Bovendien zijn ze over
dat nieuwe werk ook meer te
vreden. Voor vrouwen geldt dat
niet. Het is zelfs zo, dat vróu
wen die over veel sociale contac
ten beschikken pessimistischer
zijn over hun mogelijkheden.
Behalve dit opmerkelijke ver
schil in sekse, spelen ok nog an
dere zaken een rol. Groepen dié
niet of nauwelijks van de con
tacten profiteren zijn: ouderen,
gescheiden mensen en wedu
wen, mensen met een lage op
leiding, allochtonen, mensen
die in een grote stad wonen en
mensen die langer dan twee
jaar niet actief zijn.
