Dierenliefde,
tot de dood er op volgt
De gewonnen
revolutie van
een markies
Samen zwanger, samen bevallen
Asbestfobie
Vandaag De Dag
SPREEKUUR
dr. A.N. de Wolf,
In Medisch Contact las ik ee
ingezonden brief van een
voormalig bedrijfsarts. Ik zt
inhoud in enigszins aangepi
vorm hier weergeven. De
briefschrijver zag een intell
en goed onderlegde vriendii
lange tijd terug. Zij vertelde
zij niet meer in haar huis wi
komen, nadat daar een wan
asbestplaten was weggetrol
Zij vreesde longkanker te ki
Die angst voor asbest (door i
briefschrijver 'asbestfobie' |C6
genoemd) is begrijpelijk gezind
wijze waarop in de media dat
onderwerp aan de orde komtj
Denk maar aan het beeld vai
mannetjes in een soort maan
met gasmaskers op, die
asbestresten moeten opruim
Het risico om op deze manie
longkanker te krijgen is nietj
groter dan dat van een
schoonmaakster die 's morg)
in een kantine de asbakken
en schoon moet maken. In b
gevallen is dat risico overige
nihil.
In de jaren vijftig is bekend
geworden dat een zeldzame
van longkanker kan ontstaa[ 0
door het inhaleren van
asbestvezeltjes. Dit werd on 1
in Walcheren, waar in de
scheepsbouw grote hoeveel! lA
asbestwol werden gebruikt
de isolatie van stoomleiding
De werklieden die daarmee
omgingen werkten dagelijks
een wolk van fijne
asbestvezeltjes, die werd
afgezogen en dan door de wi ril
over het gehele eiland werd
geblazen.
Voordien was al wel bekend^
men van asbest een
longaandoening (asbestose) -i
krijgen, die vergelijkbaar w; I
met de afwijkingen die bij J
mijnwerkers van steenhouvj
voorkwamen (silicose). Bij e^iif
onderzoek van het gehele se:
personeel van de betrokken1
scheepsbouwmaatschappij
bleken enkele mensen, naasf
asbestose, ook de genoemdeP^
van longkanker te hebben.
tevens bleken tijdens een Do;
bevolkingsonderzoek enkelfc;
gevallen van deze ziekte voofoq
komen bij niet-scheepsbou\|ioi
die soms ver van de werf af 'te
woonden. !n'
Het verband tussen asbest
genoemde zeldzame vorm vT
longkanker werd langzamer^
algemeen bekend en asbest
kreeg, in al zijn vormen, eeiw
slechte naam. in het kader v,
het gezondheids- en r
milieubewustzijn werden all
produkten waar ook maar ej(
spoor asbest in was verwerkL
taboe, Natuurlijk, heel
langdurige en intensieve
blootstelling aan asbestvezd
heeft een risico. Maar het rij
na een incidenteel contact n
asbest is oneindig veel klein
dan het risico dat wij allemai
dagelijks lopen door ons con!
met alcohol, uitlaatgassen,
benzinedampen bij het
pompstation, tabaksrook,
medicijnen enzovoort.
De vondst van een betrekke!
geringe bodemverontreinigi
veroorzaakt soms paniek bij
bevolking van een hele wijk'
Laatst hoorde ik van een
bouwplan voor een school, <j
voorlopig werd afgelast van)
bodemverontreiniging.
Deskundigen hadden becijfi
dat kinderen van die school!
grote kans hadden op
misselijkheidsklachten, wal
ze vijf kilo zand uit de zandfli
zouden opeten. Het is overig
om de vraag te stellen wat e!
gebeurt met een kind dat vi.ï
volmaakt schoon zand zou
Wanneer in flesjes l
mineraalwater benzeen woP
aangetroffen, staan de medjj
hun kop. Eieren kun je l
nauwelijks nog etenm: bevï
ze geen salmonella-bacterie
dan is het cholesterolgehallk
een bedreiging. Het is heel f
dat wij ons bekommeren onfi
gezondheid en de kwaliteitk
milieu. De keerzijde van di«r
is echter de overmatige angS
wordt gewekt wanneer er e4
ander verband tussen een
bepaalde stof en een bepaafl
ziekte wordt aangetoond, j.
2! B
I Leidse Courant
i woensdag 19 augustus 1992
Markies Piero Antinori (52) staat aan het hoofd van het
beroemde wijnhuis Antinori dat al meer dan zes
eeuwen in Florence is gevestigd. Aangespoord door het
familiemotto Te Duce Proficio (Onder uw leiding ga ik
voorwaarts) nam Piero Antinori ruim 20 jaar geleden
het initiatief de Italiaanse wijnbouw te verbeteren. De
wet koos in 1986 zijn kant.
Met de armen over elkaar wacht de markies ons op. In
zijn rug heeft hij het hoge bordes van de prachtige villa
Santa Cristina, gevestigd nabij het dorpje Mercatale Val
di Pesa even ten zuiden van Florence. We herkennen de
markies onmiddellijk aan het krap zittende tweedjasje,
dat hij jaren daarvoor ook droeg toen hij vol trots in een
Haags restaurant zijn fantastische witte Cervaro della
Sala kwam voorstellen en daarbij de wat mij betreft
historische woorden sprak: 'Ja, ik geloof wel dat deze
wijn is gelukt'. Gelukt? Zijn Cervaro zou later in blinde
proeverijen de meest zeldzame Mersaults naar de kroon
steken en overal ter wereld in de prijzen vallen.
Dat met name de Chianti eindjaren zestig een zeer
slechte naam had was voor markies Antinori een
onverdragelijke gedachte. „Ik wilde weer een echte,
karakteristieke Chianti, waar de wereld respect voor
zou hebben. Ik koos voor nieuwe variëteiten, voor een
andere fermentatie en lagering. En ik paste vooral
minder witte druiven toe. Dertig procent was toen
verplicht, en dat vond ik gek omdat Chianti toch een
rode wijn is. In 1984 gaf de nieuwe DOCG-wet me gelijk:
het verplichte percentage witte druiven is nu twee
procent".
Tignanello
Antinori creëerde middenjaren zeventig zijn
Tignanello, een wijn die niet de benaming DOC Chianti
mocht dragen, omdat hij er door het gebruik van 20
procent Cabernet Sauvignon en de rest Sangiovese de
wet mee 'overtrad'. Dus werd het (en is het nog steeds)
een Vino da Tavola, een fopnaam voor een topwijn en hij
veroorzaakte er een revolutie mee, een soort anarchie in
Chianti-land die aanvankelijk stevig uit de hand liep. Hij
kreeg talrijke navolgers, van wie sommigen volgens hem
al weer veel te ver gaan omdat ze van ene extremiteit in
de andere vervallen.
„Je moet", zegt de markies, terwijl wij zijn Tenute
Marchesi Antinori Riserva 1986 beleven,je moet in
Toscane geen Bourgogne willen maken, maar wel een
Chianti in een nieuwe, moderne stijl, waar de grootste
sceptici niet van terug hebben. Dat is me gelukt en daar
ligt mijn grootste succes".
Andere wijnen van Antinori: Wit: Orvieto Classico,
Galestro, Villa Antinori, Borro della Sala. Rosé: Vigneto
Scalabrone. Rood: Villa Antinori, Santa Cristina,
Pèppoli, Solaia. Voor informatie: Jacobus Boelen, 020-
5806806.
Dierenliefde slaat soms om in dierenleed. Uit onwetendheid voeren sommigen hun
dieren moddervet. Tot de dood erop volgt, 's Werelds enige dierendiëtiste, een
Nederlandse, biedt evenwel uitkomst.
doorJosTimmers
„Op de maat van Kortjakje. Een,
twee, drie", zegt de juffrouw gedeci
deerd. En dan klinkt links en rechts
een ritmisch gepuf: zes keer kort en
een keer lang. Ik kijk om mij heen en
zie zeven vrouwen met de handen
voor de mond gevouwen geheimzin
nige morse-signalen uitstoten. Van
de zeven bijbehorende mannen zit
ten er vier vol overgave mee te bla
zen, twee als een schaatstrainer te
coachen en één vol belangstelling om
zich heen te kijken.
Het is de partneravond van de zwan-
gerschapsgymnastiek, veruit de
meest gevolgde cursus voor aan
staande ouders. Ondanks - of juist
doordat? - de inbreng van de aan
staande vader beperkt blijft tot die
ene avond. Weken tevoren al aange
kondigd met de dreigende medede
ling 'Houd die avond vrij, want dan
moetje mee'.
Breed scala
Ouders-in-spe die meer willen dan
die ene avond hebben tegenwoordig
overigens de keuze uit een breed sca
la aan zwangerschapscursussen bij
een aantal waarvan de aanwezigheid
ven van aanstaande vaders moet zijn
geweest voordat de cursussen zwan-
gerschapsyoga, -haptonomie, -psy-
choprofylactie en -hypnose hun in
trede deden.
Ik lees in bladen en boeken enthou
siaste verhalen van vaders die dank
zij de cursussen 'net zo zwanger' zijn
geweest als hun partners, die ruim
voor de geboorte een direct contact
hadden met hun kind en daardoor
'niet meer in het vaderschap hoef
den te groeien'.
En ik hoor het verhaal van een aan
staande vader die naar een 'ouder
cursus' is geweest waar hij leerde om
een baby op te pakken, luiers om
doen en in bad te stoppen. Met be
hulp van een plastic pop die, in te
genstelling tot een echte baby, keu
rig stil blijft liggen. Die nooit tranen
met tuiten huilt, niet onder het ver
schonen begint te plassen, niet met
zijn benen door de poepluier maalt
en die niet de inhoud van zijn maag
op zijn net schone truitje leegt. Maar
die ook niet zo'n heerlijke lach op
zijn gezicht kan toveren. Waarmee
de betrekkelijkheid van de zwanger
schapscursussen voor aanstaande
vaders is aangegeven. Maar daar ko
men ze vanzelf wel achter.
WIJN
door
Peter van
oer Hoest
door Hans van Alphen
Dierenleed ligt soms hijgend op de
sofa. Neergeknuppeld door teveel ki
lo's slijten daar ooit kwieke honden
plichtmatig hun dagen. Het baasje
dik, het beestje dik!
Maar op de groene golf van een ge
zonder leven lijkt er ook een bewus
tere hap voor onze trouwe viervoe
ters aan te komen. Want wanneer
het aan de rijksdiplomeerde dieren
verzorgster Carla van der Plas (27)
ligt, dicteert de voedingswijzer
straks ook de vulling van de honde-
bak. „Wij doen onze honden onge
wild heel veel leed aan", weet de
Haagse, 's werelds enige dierendië
tiste.
„Dertig procent van de huisdieren is
te dik. En dat varieert van vijftig tot
honderd procent overgewicht! Een
hachelijke toestand, waardoor die
beestjes tobben met hartklachten,
gewrichtsproblemen en huidziektes.
De dierenarts zou uitkomst kunnen
bieden. Maar die heeft geen tijd of
geen zin, want aan dikke dieren
wordt natuurlijk verdiend".
„Maar jaren van een prettig dieren
leven gaan verloren doordat mensen
de aan hun zorgen toevertrouwde
dieren doodvoederen. Niet alleen
honden, óók katten! Ze hebben er
geen idee van wat hun beesten ei
genlijk nodig hebben en rommelen
maar aan".
Ooit kreeg Carla van der Plas een
poedeltje op spreekuur; vierentwin
tig kilo's zwaar. „Die stakker kwam
als een zeehond mijn kamer binnen
zwemmen", staat haar nog helder
voor de geest. „Wanneer-ie was
langs gebracht bij een dierenarts,
was hij zeker afgemaakt. Maar door
een dieet-op-maat heb ik 'm weer op
zijn poten gekregen. Eenmaal op ge
wicht sprong hij opeens op de salon
tafel, zoveel leven hadden zij thuis
bij hem nog nooit meegemaakt".
„Zijn eigenaren bedoelden het goed,
maar begrepen er niets van. Net zo
als de mens, heeft een hond een
evenwichtige maaltijd nodig. Som
mige honden eten met de pot mee en
voor andere honden wordt speciaal
gekookt, maar waarom het gaat is
dat zo'n beest van alles voldoende
binnenkrijgt.
Voldoende vitamines, voldoende ei
witten. Sommige honden ontwikke
len een enorme vraatzucht doordat
zij compensatie gaan zoeken voor
hetgeen zij missen. Die vreten echt
een koelkast leeg wanneer zij de
kans krijgen, of een vuilniszak.
Maar doorgaans krijgen ze niet wat
zij zoeken, dus worden zij van al dat
extra eten enkel maar moddervet".
Hondentrimster
Puur de praktijkervaring met wel
haast doodgeknuffelde beesten
bracht Carla van der Plas ertoe zich
te specialiseren als dierendiëtiste.
„Ik ben ook gediplomeerd honden
trimster en het viel het mij op hoe
veel te zware beesten ik bij mij op de
tafel kreeg. Sommige honden kon ik
niet eens föhnen, doordat de hitte
van het apparaat teveel zou hebben
betekend voor hun hart. De mensen
die ik er op aansprak dat hun hon
den te dik waren, gaven mij alleen
ronduit gelijk. Maar zij waren er al
tijd vanuit gegaan dat dat de loop
van de natuur was dat hun beestje zo
buitenproportioneel gegroeid was".
Geconfronteerd met die onwetend
heid, startte Van der Plas haar Hon
den Afslankpraktijk, gestructureerd
naar het voor mensen ontworpen
Weight Watchers programma. Een
maal in de week komen alle honde
neigenaren bijeen, waarna de beest
jes op de centraal in de ontvangst-
fotoTheo Böhmers
Sommige honden eten met de pot mee en voor andere honden wordt speciaal gekookt, maar
waarom het gaat is dat zo'n beest van alles voldoende binnenkrijgt.
ruimte geplaatste weegschaal gewo- een dieet beginnen, hun dier iets vi-
gen worden. taais wordt onthouden. Dan word ik
Via een kaartsysteem wordt bijge- gebeld en krijg ik te horen dat hun
houden of de richtlijnen correct zijn hond zo graag iets hartigs wil heb-
aangehouden. Het beestje dat op z'n ben. Alsof ze 't dat beest zelf hebben
gewicht is ontvangt samen met zijn horen vragen! Of dan rinkelt de tele-
nen, maar van lieverlee begrijpen ze
de boodschap".
Nooit varkensvlees
„De maag van een hond is gevoeliger
dan die van een mens. Geef een hond
daarom nooit varkensvlees, want
daar kan-ie niet tegen. Een denkfout
is ook dat de hond pur sang een
vleeseter is. Mis, het is een prooi
eter. En een hele prooi betekent niet
alleen rood vlees, maar ook gras, en
soms hoefjes. Vlees is niet zaligma
kend. En dan moet ik ook nog iets
recht zetten over pens. Pens is groen
vlees en dat bestaat niet. Pens is een
maag met inhoud. Mijn advies is dat
wanneer je ze per se pens wilt voor
zetten, je net zo goed kunt kiezen
voor sperziebonen. Net zo voedzaam
en het voordeel is dat het niet
stinkt".
„Andersom kan het ook. Sommigen hond te kijken als zijnde een beest.
hebben het idee dat wanneer zij met In het begin is dat vaak even wen- Voor meer informatie: 070-3689533.
of haar eigenaar een
pluim. Degene die minder
consequent is geweest
met de handleiding van de
diëtiste, wacht het spits
roeden lopen.
Carla van der Plas: „De
mensen zijn heel gevoelig
voor aanwijzingen. Maar
sóms slaan zij te ver door,
dan vervallen zij in een
vorm van anorexia. Wan
neer hun beestje dan op
het streefgewicht is, hoor
ik ineens: ach alsjeblieft, nog één kl
lootje, het gaat zo lekker!"
'Dertig
procent
van de
huisdieren
is te dik'
foon en wordt er
dat-ie al de hele tijd zit te
lachen, dus dat-ie nu wel
een snoepje heeft ver
diend. Nee, nee, nee, zeg
ik dan. De mensen
moeten het zich bewust
worden dat hun hond dan
wel menselijk mag lijken,
maar toch een dier blijft.
Vandaar dat ik aan een
omslag in de benadering
naar hun dieren werk. De
één beschouwt zijn hond
als zijn beste vriend, de ander als een
kind. En ik moet ze leren naar hun
van de aanstaande vader van groot
belang wordt geacht of zelfs als voor
waarde gesteld. Zoals de cursus hap
tonomie, waar je als een ware Ted
Troost moeder en kind over de moei
lijke momenten van de bevalling
heen leert tasten en voelen.
Of de psychoprofylactische methode,
het geesteskind van de Russische fy
sioloog Pavlov en verder ontwikkeld
door de Franse gyneacoloog Lamaze.
Ooit gepropageerd als de weg naar
een pijnloze bevalling maar tegen
woordig een combinatie van theore
tische en lichamelijke voorberei
ding. Waarbij je ook als aanstaande
vader alle bevallingstechnieken on
der de knie krijgt voor het geval
dat.
foto Stephen Evenhuis
'Op de maat van Kortjakje,
één, twee, drie'. Het is de
partneravond van de
zwangerschapsgymnastiek.
Groot gezin
Ik verdiep me in de mogelijkheden
om als vader 'mede-zwanger' te zijn
op het moment dat zoonlief van bij
na vier maanden oud, zonder dat hij
ook nog maar een cursus heeft kun
nen volgen, de wereld om hem heen
aan het ontdekken is. En constateer
dat we een heel groot gezin moeten
stichten om alle 'cursussen voor
twee' te kunnen doorlopen. Je
vraagt je dan weieens af hoe het le-
Markies Piero Antinori, getrouwd met prinses
Francesca Boncompagni Ludovisi, doet dus niet aan
mode. Nee, al-zijn energie steekt hij in het ontwikkelen,
produceren en verkopen van wijn, waarmee hij van
jongsaf aan opgroeide. „Mijn vader", zo vertelde hij eens
daarover tegen Michel van der Plas, „deed een maand na
mijn geboorte, tijdens mijn doop, iets bijzonders. Hij had
wijn meegenomen naar de kerk en nadat het water over
mijn hoofd was uitgegoten legde hij een druppel wijn op
mijn tong. Het was een symbolisch gebaar van de
stamvader van een wijnhuis".
Cantina
De markies gaat ons voor naar de cantina, de
eeuwenoude wijnkelder van de villa, waar hij temidden
van bestofte flessen een eenvoudige maar voedzame
maaltijd met heerlijke prosciutto, verse pasta's en
smakelijke streek-kaasjes serveert, natuurlijk begeleid
door een selectie van zijn mooiste wijnen. De markies
praat graag en zijn harde stem veroorzaakt in deze
ruimte een zekere galm die in combinatie met zijn bijna
plechtstatige toon de luisteraar makkelijk terugvoert
naar de tijd waarin het voor
het geslacht Antinori
allemaal begon: naar 1385,
naar de tijd dat de
Renaissance zich al in tal
van vormen had
aangekondigd.
Het woord wijn komt in
iedere zin die Piero
Antinori uitspreekt voor,
maar hoe zou dat anders
kunnen? Zijn vader, met
wie hij een uitzonderlijke
relatie had, betrok hem van
jongsaf aan bij het bedrijf,
trok samen met hem bijna
dagelijks door de
wijngaarden, ging met hem
op reis, dagen, weken soms,
en maakte hem, toen hij
nog een jonge student
economie was, vertrouwd
met alle mogelijke
zakengeheimen; hij legde
dus als het ware telkens
opnieuw een druppel wijn
op zijn tong. En gaf hem
vervolgens op 25-jarige
leeftijd volkomen
onverwachts de totale
verantwoordelijkheid over
het hele, gigantische
concern.
Antinori: „Ongelooflijk
foto Peter van oer Hoest vroeg in mijn leven en in
het zijne. Want hij zelf trok
zich terug, misschien
omdat hij me zo wilde
aanmoedigen tot volledige
overgave aan de zaak".
Welnu, die overgave was
volledig. Omdat, zo zegt de
markies, hij absoluut een vernieuwer wilde worden in de
wijn, vooral in de Chianti-wijn waarvoor de wetten al
sinds mensenheugenis vaststonden. „Ik heb toen eerst
de technologie aangepast. Wat ik wilde was dat
Italiaanse wijnen, tot dan toe log en saai, frisser en
fruitiger werden. Italiaanse wijnboeren zijn al eeuwen
zeer conservatief. Wijn werd door hen nooit beschouwd
als een cultuurgoed, wijn werd gedronken als water,
vooral op het platteland, door landarbeiders die tussen
de middag qua tijd uitgebreid aten. Maar het aantal
arbeiders op het platteland is teruggelopen. En de
middagmaaltijd in die grote stad is niet meer wat ie
geweest is, bij de lunch drinkt men tegenwoordig water
of bier. Italianen drinken dus minder. Maar ook béter.
Er is hier eindelijk een wijnbeschaving aan 't groeien".
Markies Piero Antinori. Italië's
beroemdste wijnbouwer, op het
bordes van zijn domein Santa
Cristina.
