Republikeinen willen voor sensatie zorgen
'j&daeSotvuwt
BUITENLAND
Aanslag op
soldaten in
Sardinië
Bendegevechten belemmeren
voedselhulp aan Somaliërs
Saddam lokt conflict
uit, niet George Bush"
AC
MAANDAG 17 AUGUSTUS 1992 tl
I door
AART HEERING
LULA .Na de Siciliaanse
maffia heeft ook het Sardijn-
se bandietendom de Italiaan
se staat de oorlog verklaard.
In het dorp Lula op centraal
Sardinië zijn zaterdagnacht
zes soldaten gewond geraakt,
nadat een onbekende een
handgranaat in hun richting
had geworpen.
De militairen behoren tot de
speciale troepen die op het
eiland zijn ingezet om de schuil
plaatsen van voortvluchtige
bandieten op te sporen, in de
eerste plaats die van de ont
voerders van het vorige maand
vrijgelaten Belgisch-Libanese
jongetje Farouk Kassam. Het
3000 inwoners tellende Lula
geldt als een van de voornaam
ste centra van het Sardijnse
banditisme. De meest vermaar
de bendeleider van Sardinië, de
al jaren voortvluchtige Matteo
Bue, die onder meer wordt ver
dacht van de ontvoering van
Farouk, is afkomstig uit Lula.
Op de muren van het dorp zijn
opschriften aangebracht als
'Weg met de soldaten', en de
burgemeester en loco-burge
meester die de komst van de mi
litairen openlijk hadden toege
juicht, werden eind vorige
maand geconfronteerd met
bommen voor hun voordeur.
Na een reeks van bedreigingen
door de gangsters heeft de ge
meenteraad op 5 augustus col
lectief zijn ontslag ingediend,
zodat het dorp sindsdien door
een regeringscommissaris
wordt bestuurd.
De aanslag van afgelopen week
einde is de derde binnen twee
weken. Op 4 augustus overvie
len vijf gemaskerde mannen de
trein tussen de dorpen Belvi en
Meana Sardo, die zij met een
boom over de rails tot stilstand
hadden gedwongen. Nadat zij
de locomotief in brand gestoken
hadden, gaven zij de machinist
de boodschap mee dat dit nog
maar een waarschuwing was en
dat er doden zouden vallen als
het leger zich niet terug zou
trekken uit Sardinië.
Op 8 augustus losten twee man
nen met bivakmutsen geweer
schoten op soldaten die in het
dorp Mamoiada bij een bushal
te stonden te wachten. Vijf van
hen raakten daarbij gewond,
van wie één ernstig. Volgens
een eerste verklaring zou een
ruzie over meisjes de aanleiding
hebben gevormd, maar sinds de
aanslag in Lula is duidelijk ge
worden dat het ook in dit geval
om een intimidatiepoging ging.
Alle aanslagen vonden plaats in
de Barbagia, het ruige bergach
tige gebied in noordoost-Sardi-
nië, dat het bolwerk is van de
Anonima Sarda, bendes die zich
van oudsher hebben toegelegd
op afpersing en ontvoeringen.
In de Barbagia houden zich
naar schatting 200 voortvluch
tige misdadigers schuil, die nu
door de aanwezigheid van het
leger in hun bewegingen wor
den belemmerd. Om die reden
hebben zij klaarblijkelijk beslo
ten om het Siciliaanse voor
beeld te volgen en leger en be
volking schrik aan te jagen met
terroristische aanslagen. De
Italiaanse minister van defen
sie, Salvo Andè, heeft echter la
ten weten dat hij niet van zins is
om zich te laten intimideren. In
plaats daarvan zal hij een korps
militaire politie naar Sardinië
sturen om de soldaten tegen
nieuwe aanslagen te bescher
men. Ook vanuit Sardinië zelf
komt een stroom van steunbe
tuigingen aan de militairen. De
laatste aanslag kwam juist aan
het einde van een verbroede
ringsfeest tussen soldaten en
autochtonen.
Amerikaanse
tests voor
koning Husayn
AMMAN Koning Husayn
van Jordanië is vandaag naar
de Verenigde Staten gereisd
voor een specialistische behan
deling van een bloeding in zijn
urinewegen. Een woordvoerder
van het hof vertelde dat er in
gespecialiseerde centra in de
VS verdere tests zullen worden
uitgevoerd, maar voegde eraan
toe dat de conditie van de 57-ja-
rige koning, die zaterdag in een
ziekenhuis in Amman werd op
genomen, in het algemeen goed
is. In januari werd Husayn nog
geopereerd aan zijn rechter
been en in juni vorig jaar werd
hij behandeld wegens een onre
gelmatige hartslag die volgens
zijn artsen het gevolg was van
uitputting. De koning, het
langst regerende staatshoofd in
het Midden-Oosten, vierde vo
rige week dinsdag dat hij veer
tig jaar geleden de troon be
steeg.
apanse ministers
iij omstreden tempel
J
OKYO De Japanse minister van financiën, Tsu-
iê mu Hata, was een van de negen ministers die za-
ir rdageen bezoek brachten aan de Yasukuni-tempel
r herdenking van de Japanse militaire slachtoffers
ji de Tweede Wereldoorlog. De ceremonie is zowel
Japan zelf als in het buitenland omstreden, omdat
it arbij in de tempel ook zeven erkende oorlogsmis-
in digers worden geëerd. Op 15 augustus was het 47
ir geleden dat Japan moest capituleren. In Yasu-
ini, een militaire eretempel, wordt de geest geëerd
n de ruim 2,5 miljoen militaire slachtoffers die
:u ids het einde van de vorige eeuw zijn omgekomen
d r verdediging van het vaderland, onder wie ook ge-
ai raai Hideki Tojo, die premier was tijdens de aan-
lop Pearl Harbor en onder meer verantwoordelijk
is voor de aanleg van de Birma-Siam Spoorlijn.
Kabul bevestigt verzoek VN-hulp Soechoemi verandert in slagveld To1 °P Duitse snelweg
KABUL De Afghaanse regering heeft bevestigd dat zij de Vere
nigde Naties om hulp heeft gevraagd tegen de Hezb-i-Islami van
Gulbuddin Hekmatyar, die de hoofdstad Kabul sinds een week met
raketten beschiet. De staatsradiozender, Radio Kabul, meldde
vannacht dat de Afghaanse regering formeel de VN heeft gevraagd
haar te helpen „om de hoofdstad vrede en zekerheid te verschaffen
en een einde te maken aan Gulbuddin Hekmatyars boosaardige en
zelfzuchtige aanvallen op onschuldige onbeschermede Afghaanse
burgers". Hekmatyar had gisteren eventuele hulp van de VN al af
gedaan als „buitenlandse inmenging". Hij deed dat naar aanlei
ding van eerdere, onbevestigde berichten dat Kabul een dergelijk
verzoek om hulp zou hebben gedaan. Vanuit het Pakistaanse Pes
hawar liet hij toen weten dat hij zich tegen elke buitenlandse in
menging zou verzetten. Tevens herhaalde hij toen zijn eis dat alle
Oezbeekse milities Kabul moeten verlaten. Ook de Pakistaanse re
gering verzette zich gisteren, indirect, tegen een eventuele rol voor
de VN. Zij verklaarde toen dat de Afghanen hun problemen zelf
moeten oplossen.
SOECHOEMI Angstige inwo
ners van de badplaats Soechoemi
aan de Zwarte Zee probeerden gis
teren hun woonplaats te ontvluch
ten om aan de gevechten tussen
Georgische troepen en opstandige
Abachaziërs te ontkomen die ten
minste twintig mensen het leven
hebben gekost.
De Georgische en Abchazische lei
ders trokken hun troepen terug
uit het centrum van de stad, maar
er was nog steeds sporadisch ge
weervuur te horen ondanks het
bestand dat de rivaliserende groe
peringen zaterdag sloten. Giste
ren landden in het westen van Ge
orgië Russische parachutisten om
de militaire installaties van Mos
kou te beschermen en de 1700
Russische vakantiegangers uit sa
natoria van het ministerie van de
fensie evacueren.
In Soechoemi kwamen twee toe
risten om het leven tijdens nieuwe
gevechten tussen Georgische troe
pen en opstandige militairen in
Abchazië, de regio in het westen
van Georgië die zich in juni eenzij
dig onafhankelijk verklaarde. De
drie dagen durende gevechten
hebben Soechoemi, een kuuroord
met door palmbomen omzoomde
stranden, veranderd in een slag
veld.
BONN Nog vóór de landelijke verkie
zingen in 1994 zal de Duitse overheid tol
gaan heffen op de Duitse snelwegen, zo
heeft Theo Waigel (CSU), minister van
financiën, dit weekeinde gezegd. Om de
zeer kostbare en omvangrijke hervor-
mings- en privatiseringsplannen van de
Duitse spoorwegen uit te kunnen voe
ren, is meer geld nodig dan de minister
voorhanden heeft. Dus zal de automobi
list mee moeten gaan betalen.
Minister Waigel denkt aan vignetten zo
als Zwitserland die nu al gebruikt. Het
laten betalen voor snelweggebruik is
volgens minister Waigel ook nodig om
een aanstaand 'verkeersinfarct' te voor
komen.
TUSTON Wat er ook
of vals moge zijn aan de
richten dat de Amerikaan
president Bush nog deze
ek een nieuwe militaire
frontatie met Saddam
isayns Irak wil uitlokken,
Houston doen de geruch-
feilloos hun heilzame
■k voor de Republikeinse
die in deze hete
caanse prairiestad haar
ventie beleeft,
het verhaal niet waar is, dan
een van de meest gelief
de vijanden van de Repu-
Ujeinen, te weten de pers,
eens naar hartelust onder
worden genomen. En dan
ig herinnert de gedachte al-
aan een spoedig geweld-
idig optreden tegen Saddam
(Amerika's formidabele mi-
aire kracht en aan de ontzag-
iKkende macht waarmee pre-
dent George Bush is omkleed,
afzijn toch psychologische op-
ikers voor de duizenden Re-
iblikeinse partijleden die ver-
trüst naar Houston zijn ge-
imen omdat de Democrati-
he tegenstrever Bill Clinton
'n grote kans maakt om op
■kiezingsdag, 3 november,
Ish en zijn Republikeinse re-
•inguit het Witte Huis te ver
en.
de geruchten wel waar zijn,
moge de rest van de wereld
iken dat Bush Irak gaat
nbarderen teneinde hoger te
m scoren in de Amerikaanse
kiezingsenquêtes, de Repu-
:einen in Houston hebben zo
eigen, nobeler interpreta-
„Natuurlijk zal president
sh nimmer met het oog op
ninenlands politiek gewin de
'jens van Amerikaanse mili-
op het spel zetten. Het is
landelijk zoiets te veronder -
llen!", zegt Bush' campagne-
Ier Bob Teeter.
!edia
het verhaal over op handen
h nd geweldsgebruik tegen
j ik een béétje waar is, dan zal
aanval niet deze week, maar
igelijk spoedig daarna komen
ook dan krijgt de Republi-
inse conventie in Houston
f nk zij de opgebouwde span-
ïg alle extra media- en pu-
c|eke aandacht vandien. En
conventies zijn er vooral om een
zo groot mogelijk publiek van
Amerikaanse tv-kijkers te trek
ken voor de 'kroningsplechtig
heid van de kandidaat'.
En dus bewegen de regisseurs
van deze reusachtige en feeste
lijke partijraad zich tevreden en
met verhoogd zelfvertrouwen
tussen de drommen gedelegeer
den, journalisten en genodig
den, die in Houston verspreid
zijn over vijftig kolossale en
veelal tientallen kilometers uit-
eenliggende hotels. In totaal
30.000 mannen en vrouwen zijn
voor het mega-evenement naar
deze zuidhoek van Texas geko
men. Het is dus zaak een collec
tief gevoel van verwachting,
van spanning en van hoop te
creëren, teneinde het hele con
ventie-gezelschap, het hele land
en het liefst de hele wereld vijf
dagen lang geboeid te houden.
„Het lijkt wel of Jim Baker zijn
eerste briljante zetten al ge
daan heeft", zegt een opgeto
gen Republikeinse gedelegeer
de in de hal van het Houstonian
Hotel. Baker, minister van bui
tenlandse zaken, is vorige week
door president Bush aange
zocht om te helpen diens som
bere herverkiezingskansen te
doen keren door de leiding op
zich te nemen van de Republi
keinse stembuscampagne. Offi
cieel blijft Baker nog tot volgen
de week minister, maar hij lijkt
inderdaad reeds een verkie-
zingsstrategische brug te heb
ben geslagen tussen Amerika's
buitenlandse en binnenlandse
politiek.
Niet alleen 'Irak' moet deze
week in Houston de Republi
keinse Partij tot een hecht front
tegen Bill Clinton herenigen.
Ook op ander terrein wordt
door mensen als Teeter en
mede-campagneleiders Charles
Black, Fred Malek en Mary Ma-
talin het idee van sensatie in de
subtropische Texaanse lucht
gehangen. De geruchten willen
nu dat president Bush donder
dagavond, in de 'aanvaardings-
speech' waarmee hij officieel de
Republikeinse kandidaat wordt
voor een tweede ambtstermijn
in Washington, een 'majeur
economisch plan' zal aankondi
gen. Hij zou zijn partijgenoten
en de Amerikaanse kiezers
voorhouden dat in de eerste
honderd dagen van zijn her
nieuwde presidentschap een se
rie indrukwekkende initiatie
ven aan het congres zal worden
voorgelegd, waaronder ver
gaande belastingverlagingen.
konden veroorzaken waardoor
George Bush niet anders kon
doen dan zijn eed schenden.
De Astrodome in Houston is klaar voor de Republikeinse conventie
Hoe zo'n voornemen te plooien
valt met de dringende noodzaak
om Amerika's enorme begro
tingstekort de baas te worden,
is de meeste economen in de VS
een raadsel. Maar thans over
weegt de dringende verplich
ting om George Bush door een
weinig in financieringsdeficie-
ten geïnteresseerd electoraat
Met opzet
En waar de Republikeinen in
Houston het echt helemaal niet
over eens kunnen worden,
herkozen te krijgen. Dat Bush over abortus, daarover zendt de
zelf twee jaar geleden belastin- partijleiding ongetwijfeld
gen verhoogde in strijd met zijn
eerdere heilige verkiezingsbe
lofte, was tot voor kort voor tal
rijke Republikeinse partijgan-
met opzet uiteenlopende
signalen uit. De tactiek is even
eenvoudig als doeltreffend. De
programcommissie van de par-
gers reden om hun president af tij stelt een radicale anti-abor-
te vallen. Maar deze conventie-
week is eenheid het laatste wa
pen tegen Bill Clinton en zijn
het dus de Democraten die door
hun meerderheid in het Con
gres in 1990 de financiële crisis
tusparagraaf op die door de con-
ventie-gangers in meerderheid
zal worden aanvaard. Om het
risico te ontlopen dat daarom al
te veel partijgenoten, vrouwen
vooral, zullen overlopen naar
de Democraten, zijn het presi
dent Bush, diens echtgenote
Barbara en vice-president
Quayle persoonlijk die verkla
ren dat als hun eigen (klein-
jdochter voor abortus zou kie
zen, ze zulks zouden afraden,
maar wel, in blijvende ouderlij
ke liefde, zouden aanvaarden.
Het formele Republikeinse par
tijstandpunt wil abortus (thans
grondwettelijk toegestaan in
Amerika) zelfs verbieden in
dien de meest afgrijselijke ver
krachting tot de zwangerschap
heeft geleid. Maar de partijlei
ders tonen zich van hun meest
begripvolle zijde jegens de
zwangere vrouw in nood. Zowel
'religieus rechts' als 'conserva
tief vrijzinnig' kan zo Republi
keins blijven stemmen...
En dus worden het, als het aan
de organisatoren van de con
ventie in Houstin ligt, vijf opti
mistische Republiekeinse da
gen in Texas. Overal in de stad
(een te klein woord voor een
schijnbaar onsamenhangende
verzameling van snelwegen en
altijd verafgelegen woonwijken,
bedrijfsterreinen en winkelcen
tra) prijkt het Republikeinse
bedrijfssymbool, de olifant. De
dieren, in patriottisch blauw,
wit en rood geschilderd, zijn te
vinden op de shuttlebussen tus
sen de hotels en het conventie
centrum: het overdekte base-
ball-stadion, de Astrodome. De
olifanten lopen in levende lijve
door downtown en ze staan me
tershoog in chocola gegoten in
de lobby's van de hotels.
En dus leveren de vrachtwa
gens de 6000 cadeau-pakketten
FOTO: AFP
af voor op de hotelkamers (plas
tic cowboylaarzen gevuld met
snoepjes in alweer de Ameri
kaanse vlaggekleuren). En dus
rijden de glimmende limousi
nes de eregasten aan bij de on
telbare recepties en de diners
met de onmetelijke Texaanse
biefstukken.
Vergeten is even de economi
sche recessie, die ook Houston
zo zwaar heeft getroffen. Verge
ten moet even worden dat het
zelfde Houstonian Hotel waar
in de Bush-campagne nu haar
hoofdkwartier heeft, en waarin
George en Barbara Bush per
manent een appartement hu
ren teneinde officieel 'Texanen'
te zijn, een van de vele plaatse
lijke bedrijven is die officieel
failliet zijn en uitstel van beta
ling hebben gekregen.
jUQDISHO Gewapende
men en plunderaars heb-
gisteren voedselkonvooi-
naar duizenden stervende
maliërs geblokkeerd toen
vrachtwagens overvielen
de „Groene Linie" in
iqdisho overstaken.
•door kon het Wereldvoed-
Jprogramma (WVP) van de
'irenigde Naties geen voedsel
de haven van Muqdisho af-
1-medewerkers zeiden dat er
ie mensen omkwamen bij
irgevechten over de vraag
ilke bende de voedselleveran-
voor Muqdisho zou bewa-
lossen. In Kismayo, in
zuiden van het land, dron-
plunderaars door tot op het
renterrein en gingen er van-
)r met 250 ton voedsel, waar-
)r het WVP daar gedwongen
het lossen van een schip te
r;en.
jij stalen ook alle dieselolie zo-
woordvoerder van het
„Vandaag was een slech-
zei een medewerker
het Britse Save the Chil-
in Fund. „Het is een gekken-
iis in de haven, een compleet
irchistische situatie", aldus
andere hulpmedewerker.
^Muqdisho waren twee sche-
bezig met het lossen van
in, bonen en rijst. Hulp-
ictionarissen konden echter
it zeggen wanneer het voed-
aankomt bij de mensen die
|t nodig hebben. Het WVP
slaagde er wel in een luchtbrug
te openen naar de streek Baldo-
ba, in het zuidoosten van Soma
lia. Daar landde zaterdag een
transportvliegtuig met de eer
ste 18 ton eiwithoudende koek
jes. Volgens een VN-woordvoer
der in Nairobi volgt binnenkort
5000 ton zodat 200.000 mensen
in Baldoba de komende vier
maanden kunnen worden ge
voed.
De Amerikaanse president
George Bush heeft extra voed
selhulp ter hoogte van 145.000
ton toegezegd, die door een
Amerikaanse luchtbrug via Ke
nya naar Somalia gebracht
moet worden. Vandaag komen
in Mombasa 33 Amerikaanse
militairen aan die de luchtbrug
moeten voorbereiden.
Mobutu belooft
samenwerking
KINSHASA - President Mo
butu Sese Seko van Zaïre heeft
beloofd dat hij zal samenwer
ken met zijn aartsrivaal Etien-
ne Tshisekedi, die tot premier
gekozen werd door de nationale
conferentie die Zaïre naar een
meerpartijen-democratie moet
leiden. Mobutu, die na 27 jaar
de macht nog steeds stevig in
handen heeft, zei dat hij bereid
was Tshisekedi te helpen de
funderingen te leggen voor een
„bloeiende en democratische"
Derde Republiek. De verklaring
suggereerde dat Mobutu niet
van plan is tegenstand te bie
den aan de machtsovername
door zijn meest geduchte rivaal.
In Somalia dreigen 4,5 miljoen
mensen van honger te sterven.
Het land lijkt ten onder te gaan
in een orgie van geweld die be
gon toen dictator Mohamed
Siad Barre in januari 1991 werd
afgezet. Nu sterft er iedere mi
nuut een mens, meestal een
kind.
Hulpmedewerkers zeggen dat
de VN, die 500 man gewapende
blauwhelmen hebben toege
zegd, in eerste instantie de ha
ven onder controle moeten krij
gen en ervoor moeten zorgen
dat het voedsel de hongerlijden-
»de bevolking bereikt. In de ha
ven van Muqdisho zijn drie
groepen strijders actief die om
de beurt verschillende zones be
waken. Zij romen vaak tot de
helft van de voedselhulp af en
eisen geld om het voedsel naar
de uitdeelcentra te escorteren.
Zegslieden van de VN zeggen
dat ondanks de gevechten tus
sen de verschillende bendes het
bestand tussen de twee krijgs
heren in de stad, interim-presi
dent Ali Mahdi Mohamed en ge
neraal Mohamed Farah Aideed,
nog steeds houdt.
De Kenyaanse politie heeft za
terdag bij een grootscheepse
razzia in het hele land meer dan
duizend illegale Somaliërs ge
arresteerd. VN-medewerkerS
meldden dat de meer dan 1000
Somaliërs bij Nairobi in de open
lucht de nacht door moesten
brengen, zonder voedsel. Presi
dent Daniel arap Moi meent dat
de vluchtelingen wapens mee
genomen hebben en verant
woordelijk zijn voor de snel stij
gende criminaliteit in Kenya.
I door
MARC DE KONINCK
WASHINGTON - Naar in
Washington verluidt heeft het
Pentagon uitgewerkte scena
rio's klaarliggen voor het bom
barderen van ministeries in
Baghdad en van andere militai
re installaties in het land.
Daarnaast is de Amerikaanse
luchtmacht voorbereid op aan
vallen op Iraakse vliegtuigen
die shi'itische opstandelingen
in het zuiden van Irak beschie
ten. De plannen zijn zo ontwor
pen dat Amerikaanse militai
ren minimaal persoonlijk risico
lopen. Inzet van Amerikaanse
grondtroepen is niet voorzien.
Verlies van Amerikaanse men
senlevens zou ernstig afbreuk
kunnen doen aan de publieke
steun in de VS voor een nieuw
militair initiatief van president
Bush tegen Irak.
Hoewel acties deze week onver
mijdelijk de verdenking van
partijpolitiek op zich zouden la
den, reageerden Republikeinse
partijleiders in Houston giste
ren positief op Bush' dreigende
houding jegens Iraks president
Saddam Husayn. „Vergeet niet
dat Saddam dit onheil met het
grootste gemak kan voorko
men. Hij hoeft alleen maar de
VN volledige vrijheid van in
spectie te geven. Het is niet
Bush, het is Saddam die een
conflict uitlokt", aldus Republi
keins fractievoorzitter in het
Huis van Afgevaardigden, Ro-
Oud fort
Ze kijken niet blij maar zijn het wel, de twee Zweden die hier restanten bert Mitchell,
laten zien van een zojuist ontdekt 'fort' in het dorpje Kalleraad, ten Diens Republikeinse collega in
zuiden van Gotenburg. Het fort stamt uit de achtste eeuw. de Senaat, Bob Dole, verklaarde
FOTO EPA dat Saddam Husayn niet het
idee moet hebben voorlopig on
aantastbaar te zijn, omdat pre
sident Bush als gevolg van de
Amerikaanse verkiezingscam
pagne niet zou mogen doen wat
juist is. De Republikeinen voe
len zich bovendien politiek ge
sterkt door het feit dat presi
dentskandidaat Bill Clinton
van de Democratische Partij re
centelijk herhaaldelijk heeft
aangedrongen op een hardere
Amerikaanse houding jegens
Irak. Al zouden de Democraten
spoedige Amerikaanse militaire
acties portretteren als min
stens gedeeltelijk partijpolitiek
geïnspireerd, de vrees van Clin
ton om voor een 'slappe' Demo
craat versleten te worden,
maakt kritiek op Bush erg
moeilijk.
Vaststaat volgens waarnemers
in Washington dat Amerika tot
„snelle aanval" zal overgaan
zodra Saddam Husayn nog een
maal een VN-inspectieteam de
weg verspert. Daartoe zou dat
VN-team wel eerst Irak verla
ten moeten hebben. „Wij zullen
ons geen tweede keer straffe
loos laten vernederen, zoals
Saddam in de confrontatie bij
het ministerie van landbouw
heeft gedaan", aldus een bron
gisteren op het Pentagon. Een
eventueel nieuw ultimatum
aan het adres van Saddam zou
wat de. VS betreft niet langer
dan enkele dagen mogen belo
pen. De Amerikaanse regering
zegt de steun te hebben van
'sleutelgeallieerden' Groot-
Brittannië, Frankrijk en Saudi-
Arabië voor geweldsacties. Die
steun lijkt vrijwel uitsluitend in
politieke zin te zyn.
