Melissa Etheridge: „Liefde
is zo'n heerlijke uitlaatklep"
De ene bank is de andere niet
MET EEN ADVERTENTIE IN DE KRANT BEREIKT U MEER MENSEI
C&idóeSomunt
SPORT/KUNST/RTV
Avant-garde componist John Cage overleden
Betaal
televisie I
de kabel
JOHN VAN LOEN BEGINT WEER ALS RESERVE
1
DONDERDAG 13 AUGUSTUS 19)
Slagwerker Van der
Kraan overleden
DEN HAAG De Haagse musi
cus Frans van der Kraan is op 70-
jarige leeftijd overleden. Van der
Kraan, geboren op 13 juli 1922,
werd vooral bekend als slagwer
ker en in het bijzonder paukenist
van het Residentie Orkest. Als le
raar aan het Koninklijk Conser
vatorium in Den Haag heeft hij
talrijke slagwerkers opgeleid, die
nu deel uitmaken van Nederland
se en buitenlandse symfonie-or
kesten. Frans van der Kraan was
ridder in de orde van Oranje-Nas-
sau. Zijn crematie heeft overeen
komstig zijn wens in besloten
kring plaatsgevonden.
John Cage was een van de belangrijkste Amerikaanse componis-
ten van deze eeuw. FOTO: AP
NEW YORK - De Amerikaan
se avant-garde componist John
Cage is gisteren op 79-jarige
leeftijd in een ziekenhuis in
New York aan een beroerte
overleden. Cage geldt als een
van de belangrijkste Ameri
kaanse componisten van deze
eeuw. Als avant-gardist heeft
hij veel bijgedragen aan de ver
nieuwingvan de muziek.
In de jaren dertig werd John
Cage een van de voormannen
van de avant-gardische stro
ming binnen de klassieke mu
ziek. Cages eerste werken wa
ren zogeheten 'prepared piano
recitals' waarbij de piano de rol
van slagwerk met verschillende
timbres kreeg toebedeeld. Om
dat te bereiken werden in de
piano stukken hout, metaal,
rubber en papier bevestigd om
zo exotische geluiden te kun
nen voortbrengen. Het eerste
'prepared piano-stuk' was de
Bacchanale (1938). Vier jaar
daarvoor schreef Cage al 12
toonsmuziek. En aan het eind
van de jaren veertig maakte hij
als een van de eerste componis
ten gebruik van elektronisch
geproduceerde geluiden. In de
jaren vijftig had zijn conceptie
van muziek zich ontwikkeld tot
de opvatting dat muziek niet uit
hoorbare geluiden hoeft te be
staan, maar dat muziek alles
kan zijn dat zich binnen een be
paalde tijdspanne afspeelt.
In 1952 schreef Cage een com
positie waarin de belangrijkste
partij werd gespeeld door 12 ra
dio's. In zijn stuk 'O'O' (1962)
sneed de componist groente
fijn, stopte dit in een mixer en
dronk het sap op. In die tijd
hield Cage zich bezig met een
nieuw soort muziektheater, dat
streeft naar de integratie van
muziek, beeld, beweging en
licht. Aan het eind van de jaren
zestig legde Cage zich onder in
vloed van de studentenbewe
gingen in de Verenigde Staten,
Frankrijk en de Bondsrepu
bliek toe op activiteiten gericht
op de bescherming van het eco-
i sociale milieu.
Cage werd muzikaal geschoold
in zijn geboortestad Los Ange
les en in Parijs. Hij werd vooral
beïnvloed door experimentele
componisten als Richard Buh-
lig, Henry Cowell, Adolph
Weiss en Arnold Schönberg.
Cage was ook op andere kun-
sterreinen actief. Zo schreef hij
poëzie en essays en was ook ac
tief als schilder.
AMSTERDAM - Op het mo
ment dat Melissa Etheridge
de eenentwintigste editie van
Pinkpop 1990 afsloot met een
hartverscheurende versie van
'I want you', was de wanhopi
ge schreeuw haar geliefde in
de armen te kunnen sluiten,
meer gemeend dan menigeen
kon vermoeden. Terwijl het
publiek genoot van de extra
lange, passionele en doorleef
de uitvoering, was het voor de
Amerikaanse zangeres-gita-
riste de laatste strohalm.
„Als ik nu terugkijk, waren de
relaties die ik had nooit erg se
rieus. Was ik verliefd, dan stort
te ik mij er weliswaar met hart
en ziel in, maar al bij de eerste
ruzie pakte ik mijn koffers.
Mijn grote liefde was immers
muziek. Daar rangschikte ik
mijn leven naar. Die relatiepro
blemen en het daaruit voort
vloeiende liefdesverdriet ver
werkte ik vervolgens tot num
mers. Mijn eerste twee langspe-
lers staan er vol mee. Op een
dag werd ik echter hopeloos
verliefd. Het was alsof iemand
mij de sleutel tot het geluk aan
reikte. Maar hoe ga je daar mee
om? Elke relatie is een kwestie
van geven en nemen. Ik wilde
alleen ontvangen, eiste min of
meer dat de ander mij gelukkig
zou maken. De conflicten die
dat tijdens mijn Europese tour
nee in 1990 opleverde, leken
met de ellenlange telefoonger
sprekken die ik met mijn gelief
de voerde niet meer goed te pra
ten. Maar deze relatie wilde ik
absoluut niet verbreken. Mijn
optreden op het Pinkpop Festi
val was een soort paniekreactie,
die nog eens werd versterkt
door die enorme mensenzee. Ik
hoopte vurig dat ik aan de ande
re kant van de Atlantische
Oceaan werd gehoord. Eenmaal
thuis heb ik mijzelf eens flink
onder de loep genomen. Ik
kwam er achter dat ik eerst vol
doening in mijzelf moest vinden
voor ik een ander gelukkig zou
kunnen maken. We hebben de
crisis overleefd, zijn inmiddels
drie jaar samen... En heel ge
lukkig".
Doel
„Een ander probleem waarmee
ik werd geconfronteerd toen ik
thuis kwam was, dat ik mijn
doel had bereikt. Vijfentwintig
jaar lang had ik gedroomd van
een platencontract, internatio
nale tournees en succes. Ik had
niets meer te wensen. Als kind
dacht ik altijd dat het bereiken
van die doelen mij het geluk
zouden brengen waar ik naar
op zoek was, dat al mijn proble
men als sneeuw voor de zon
zouden verdwijnen. Dat bleek
niet zo te zijn, dus hoe moest ik
verder?"
„Ik heb nieuwe uitdagingen ge
vonden. Ik weet inmiddels dat
er altijd wensen en dromen
overblijven. Gevolg is wel dat
het materiaal op mijn nieuwe,
derde langspeler 'Never
Enough' wat meer dubbele bo
dems heeft dan zijn voorgan
gers. Deze plaat toont mij als
dertigjarige. Toch zal ik, ook in
de toekomst, vanuit mijn lief
desleven naar gebeurtenissen
om mij heen blijven kijken. Ik
ontdek, door middel van andere
mensen, heel veel over mijzelf'.
„Ik heb voor 'Never Enough'
heel veel materiaal geschreven,
herschreven ook. Ik had er de
tijd voor. Nadat ik na ongeveer
drie jaar constant onderweg te
zijn geweest, thuiskwam, heb ik
eerst eens flink uitgeslapen. In
het begin schrik je nog wel eens
wakker met de gedachte: waar
ben ik eigenlijk, maar dat slijt.
Ik ben van het huiselijk bestaan
gaan houden, heb inmiddels
twee katten en een vogeltje.
Maar de grootste overwinning
op mijzelf is dat ik heb leren
skiën. Daar ben ik echt trots op.
Vooral omdat ik het heb aange
durfd een nieuwe uitdaging aan
te gaan. Wie weet kan ik dit na
jaar, wanneer ik in Europa ben
(Melissa staat op 10 oktober in
de Rotterdamse Ahoy'), een
korte vakantie inlassen om de
Alpen te bedwingen... Hoewel,
zo goed ben ik ook weer niet. En
ik roep niet graag de hulp in van
mensen als ik hun taal niet
spreek. Stel je voor dat ik boven
op een berg sta en niet naar be
neden durf. Reken maar dat ik
in paniek raak".
„Het merendeel van de liedjes
is tijdens mijn tournee in 1990
ontstaan. Veel heb ik niet ge
bruikt zoals 'Change' en 'Yes, I
am', twee voor mij belangrijke
composities die ik wel tijdens
concerten zal zingen, maar die
niet tussen het andere materi
aal pasten. Anderen liedjes van
de plaat zijn ouder. 'Keep It
Precious' bij voorbeeld, een
compositie waar ik in eerste in
stantie uiterst ontevreden over
was. Dat hij niet verloren is ge
gaan, is te danken aan mijn bas
sist en mede-producer Kevin
McCormick, die de diepere be
tekenis in de tekst eerder ont
dekte dan ik. Soms kan ik zó
blind zijn. 'Meet me in The
Back' stamt van acht jaar te
rug. Het nummer speelt zich af
in de café's, waar ik vroeger
speelde. Ik heb het tweede cou
plet herschreven, wat nadruk
gelegd op veilig vrijen en de ge
varen van aids. Dat leek mij erg
belangrijk. Ik ben niet zo'n vei
lig vrijen-prediker, maar als ik
een nummer schrijf over het be
drijven van de liefde voor een
nacht terwijl de mensheid
wordt geconfronteerd met een
Melissa Etheridge: „Amerikanen praten niet graag over seks".
plaag, een ziekte als aids, dan
kan ik moeilijk roepen: rotzooi
maar wat aan".
Aids-benefiet
„Ik zal ook nooit een uitnodi
ging om op een aids-benefiet op
te treden afslaan, tenzij ik door
een tournee of studiowerkaam-
heden bij voorbeeld echt niet
kan. Amerikanen praten niet
graag over seks. Het ligt, in te
genstelling tot hier in Europa,
nog heel erg in de taboe-sfeer.
Het is vies. Daarom praten ou
ders er niet over met hun kinde-
FOTO: ARIOLA
ren, terwijl het beter zou zijn
als het onderwerp de slaapka
mer verliet. Met 'Place your
hand' doe ik een poging, pro
beer ik de intimiteit, maar ook
de vreugde en angsten die liefde
omringen, te beschrijven. Lief
de is zo'n heerlijke uitlaat
klep".
RIJSWIJK - Het
kanaal van Free Chi
zal vanaf december i
anderhalf miljoen
dens te ontvangen z
verwachting werd
door de initiatiefnem
gesproken tijdens de
kening van een overee
met de vereniging vai
exploitanten VECAI
wijk.
Free Choice TV biedt t
gramma's. Vanaf acht
avonds tot vier uur
wordt een aanbod van
ele speelfilms gedaan,
zijn alleen met een spe
coder te ontvangen. D
betaalt behalve voor
der, alleen voor de fili
naar wordt gekeken,
der kost maximaal tiei
per maand. De prijs j
moet nog worden vast
maar die zal volgens Fr
ce TV vergelijkbaar ziji
kosten van een bioscoop
Verder heeft Free Ch
van de minister van W
gunning gekregen voo
ploitatie van een comi
zender. Het open kan
elke kabelabonnee kan
wordt vooral gebruikt o
me te maken voor beta
sie. Vanaf vier uur 's
zendt Free Choice T
commercials film-frag
een filmkwis, intervie
filmsterren en andere i
tie over speelfilms ui
Choice TV is bereid de I
ploitanten voor de d
van het kanaal een ver
te betalen.
Ingenomen
VECAI-voorzitter B. E<
toonde zich gisteren ze
nomen met de komst
taaltelevisie. Naar zijn
wordt daarmee de cor
in staat gesteld zelf ui
ken welke programm
wenst te zien en en is
afhankelijk van de keuz
kabelexploitant. VEC
wacht op korte termijn
dere gegadigden voor
ciële binnenlandse tele
bestaan in ieder geva
moment geen contac
mogelijk nieuwe aanbi<
Een spits is in de eerste plaats op de wereld om
doelpunten te maken, niet om op de bank te zitten.
De perspectieven van John van Loen bij Ajax zijn
niet rooskleurig. De duurste reserve van
Nederland bereidde zich op het nieuwe seizoen
voor met zeven dagen regen op Mallorca en een
ziekenhuisopname in Amsterdam.
door Gijsbert Spierenburg
Amsterdam De ene bank is
de andere niet. Bij Anderlecht
was de dug-out een hel van
vuur. Daarbij vergeleken is die
van Ajax de hemel op aarde. De
voormalige betonvlechter uit
Utrecht kan het weten.
„In Brussel ben ik door de ge
haktmolen gehaald. Wat ik
daar heb meegemaakt, wens ik
niemand toe. Van het moment
af dat ik het Anderlecht-stadion
binnenstapte werd ik wegge
hoond. Door de pers, door het
publiek. Ze noemden me een
lantaarnpaal en een strijkijzer.
Ze wilden liever Johnnie Bos
man en ik werd de dupe".
Tot overmaat van ramp liet ten
slotte ook trainer De Mos de
aankoop vallen als een bak
steen. „In de eerste drie wed
strijden ging het niet goed met
Anderlecht in de competitie. De
Mos zei: Ik moetje ernaast zet
ten anders kost het mij m'n kop
hier. Dat is lekker lullen na
tuurlijk. En sindsdien ben ik er
niet meer ingekomen. De Mos
deed altijd lief en aardig tegen
me, maar z'n beloftes kwam hij
nooit na".
„De Mos kon geen kant op. Vol
gens mij moest hij mij onder
druk van voorzitter Vanden-
Stock en manager Verschueren
uit het elftal zetten. De Mos
pffft. Zijn ontslag kon je daar
twee jaar geleden al zien aanko
men. Ik hoorde dat hij twee mil
joen gulden heeft meegekregen.
Dat is niet verkeerd natuur
lijk".
„Hij had totaal geen greep meer
op de groep. Zo'n Mare Degryse
kon zich veroorloven hem in in
terviews soms compleet 'de
grond in te boren. Pagina's vol.
In de kleedkamer fluisterde
Mare het ons dan van tevoren
in: Jullie moeten morgen eens
lezen wat ik allemaal over De
Mos heb gezegd. En toch bleef
De Mos dan de gevierde jongen
met Mare uithangen. Dat kan
toch niet".
„Tegen de vedettes durfde De
Mos niet hard op te treden. En
van die mannen liepen er na
tuurlijk een paar rond daar in
Brussel. Mare Degryse, Luc Ni-
lis beter bekend als Piet Kap en
natuurlijk Keshi, onze voor
stopper, die in de kleedkamer
op een goede dag toen hij zijn
naam miste in de opstelling, on
middellijk opstapte en naar
huis ging. En wat deed De Mos?
Die sloeg hem de volgende dag
weer vrolijk een arm om de nek,
alsof er niets aan de hand was
geweest".
Gevoelige snaar
Carl Huijbrechts maakte op de
BRT het grote nieuws van de
transfer van John van Loen
naar Ajax bekend met de cyni
sche toevoeging dat het nog on
duidelijk was hoeveel franken
Anderlecht aan de Amsterdam
se club had moeten toebetalen.
Van Loen misprijzend: „Die
jongen is niet goed bij z'n hoofd.
Geintjes over de rug van een an
der. Ik vind dat asociaal".
De fans van Ajax klemden de in
Vlaanderenland weggehoonde
underdog vervolgens innig aan
de borst. Die uitgestoken hand
heeft de spits in grote dank aan
vaard.
„Het Amsterdamse publiek
heeft vorig seizoen vierkant
achter me gestaan. Het doetje
wat als je in het Olympisch sta
dion vijftigduizend mensen je
naam hoort scanderen dat je
erin moet. Dat maak je denk ik
nergens anders mee als reser
ve".
De Utrechtse stormram heeft
bij de kritische aanhang kenne
lijk een gevoelige snaar ge
raakt. „In Amsterdam heb ik
vertrouwen opgebouwd. Ik heb
me bewezen in de eerste wed
strijden van vorig seizoen toen
ik in het elftal stond. Bij Been
hakker had ik constant een ba
sisplaats. Ik maakte vier doel
punten in het Amsterdam-toer
nooi, in de competitie scoorde ik
tegen Volendam, tegen Fortu-
na, tegen MW. Drie doelpun
ten in zes wedstrijden is na
tuurlijk zo slecht nog niet".
„Maar Van Gaal zag het an
ders. Toen hij Beenhakker was
opgevolgd, zei hij het me met
een midden in mijn gezicht: Je
speelt niet meer, Stephan Pet-
tersson speelt. Ik moest eruit
en mocht af en toe alleen nog
wat invallen. Die tik kwam
hard aan, want ik kwam net uit
die hel van Anderlecht. Boven
dien had ik tijdens de onder
handelingen de garantie gekre
gen dat ik zou spelen".
De onheilstijding kwam voor de
schutter als een donderslag bij
heldere hemel. „Daarna heb ik
de eerste twee weken in Am
sterdam als een dood vogeltje
rond gelopen. In die dagen heb
ik praktisch niets uitgevreten.
Ik voelde me voor joker gezet.
Ik heb een keer een invalbeurt
gehad van twee minuten en in
Waalwijk, tegen RKC, moest ik
van Van Gaal op een gegeven
moment zelfs als linksback in
vallen".
„Het is niet zo dat ik slecht
speelde maar Van Gaal wilde
het gewoon anders doen dan
Beenhakker en ik was de lui. Er
is een periode geweest dat ik be
ter speelde dan Stephan, maar
toch liet hij Stephan staan. We
speelden tegen Sparta-uit, ik
stond er van begin af aan in en
we wonnen met 3-1. Stephan
werd halverwege gewisseld om
dat hij bar slecht speelde. Ik
niet. Ik haalde het einde. Ik was
in vorm, ik had vertrouwen, ik
kon alles met de bal, kortom, ik
had het weer".
Zakken vol
„De woensdag erna moesten we
tegen AA Gent, voor de Europa
Cup. Eigenlijk kon Van Gaal
niet om me heen. Maar dins
dagavond, ik wilde na het kaar
ten net naar bed gaan, zei hij
mij toch weer dat hij aan
Stephan de voorkeur gaf. Ik zei
'u wordt bedankt' en ben met
een naar boven gelopen. Nee,
van mij hoefde hij me niets uit
te leggen. Ik had mijn zakken
alweer vol. Tot vijf uur 's mor
gens heb ik die nacht wakker
gelegen, samen met Robbie Alf-
len. Ik kon niet meer slapen.
Het had ook allemaal geen zin
meer".
Koortsig meldde Dennis Berg
kamp zich op de valreep af voor
de UEFA Cup-finale in Amster
dam tegen AC Torino. In het
hart van Van Loen klonk hei
melijk een bescheiden applaus
je op. Niets leek een rentree van
de geplaagde bankzitter meer
in de weg te staan, maar op
nieuw verwees de trainer hem
onbarmhartig naar de dug-out.
In het feest na afloop viel het
Van Loen niet zwaar de cup te
kussen. Een beetje geluk is al
mooi. „We hadden toch gewon
nen. Je wint niet elke dag een
Europa Cup. Ik heb op het bor
des gestaan, ik heb gezongen, ik
heb gedanst en ik heb gedron
ken. Ik was door het dolle heen,
iedereen die ik tegenkwam kon
een knuffel van me krijgen. Ik
kan het ook niet helpen dat ik
een vrolijk mens ben".
Mooie doelpunten
Van Loen is niet het type dat
gauw huilt. „Ik blijf herhalen
dat mijn seizoen bij Ajax mijn
beste is geweest van de tien die
ik tot nu toe in het betaalde
voetbal achter de rug heb. Ik
heb bij Ajax heel goed gevoet
bald. Ik heb van mijn leven nog
nooit zulke mooie doelpunten
gemaakt. Die lob over Van
Breukelen heen in het Olym
pisch stadion - bij Ajax doe je
dat gewoon. Op de training zie
je allemaal van die rare kunst
jes dat je het op een gegeven
moment zelf ook gaat doen.. Te
gen FC Twente maakte ik een
doelpunt achter mijn stand
been om. Wie verwacht dat nu
van Van Loen?".
Te midden van de balkunste
naars in de Meer staat de gewe
zen stormram in hoog aanzien.
Er is er onder de hoog geprezen
sterren niet één bij die de lange
Utrechter meesmuilend tot
'boomstam' degradeert, een
kwalificatie die in het Neder
lands elftal ooit uit de mond van
één van de jonge Ajacieden ont
snapte en die Willem Kieft bij
die gelegenheid ter plekke
noopte de Oranje-selectie boos
de rug toe te keren.
„Laat ik het niet van ze horen.
Dan krijgen ze met mij te ma
ken. Maar ik kan met iedereen
goed opschieten. Ik weet dat ze
respect voor me hebben, niet al
leen voor de mens-Van Loen,
ook voor de voetballer-Van
Loen. Op de training laat ik die
gasten soms versteld staan.
Dan hoor ik ze, als ik weer eens
iemand met een schijnbewe
ging het bos in heb gestuurd,
mompelen: De kolère, hoe kan
dat nou, joh?".
„Er is zelfs waardering voor mij
van Stanley (doelman Menzo,
red.). Met hem heb ik vroeger
vaak in de clinch gelegen. Dat
dateert nog van mijn slechte pe
riode bij FC Utrecht en Roda
JC. In die jaren deed ik alles wat
God verboden heeft, het liefst
ging ik door de tegenstander
heen. Ook door Stanley. Bij
Utrecht heb ik hem een keer
een knietje op z'n hoofd gege
ven. 'Ik vind je een etter', zei
hij, 'ik kan je wel doodschieten,
als ik ooit de kans krijg pak ik je
terug'. Toen ik bij Ajax kwam,
was hij het nog niet vergeten.
Maar als ploegmaat van mij ziet
hij nu in wat ik' allemaal voor
een team kan betekenen. Hij
heeft me nog niet terugge
pakt".
Bij Ajax staat John van Loen
nog tot juli 1994 onder contract.
Nog twee jaar op de bank.
Hoelang houdt hij het nog vol
met woede in het lijf op de bank
plaats te nemen en zich op te of
feren voor het teambelang?
Woede
„Van opoffering is geen sprake.
Voor niemand trouwens. Daar
voor zijn voetballers nu een
maal te grote individualisten of
misschien egoïsten. Steeds als
ik hoor dat ik ernaast sta, welt
de woede in mij omhoog. Elke
keer weer. Vorig seizoen dacht
ik nog: Twee jaar hou ik niet vol
op de bank. Maar nu begin ik
weer. Volgens mij komt er van
daag of morgen een dag dat ik
iedereen verrot scheld en zeg:
Krijg allemaal de typhus
maar".
Topsport is meedogenloos. Van
Loen weet het inmiddels als
geen ander. „Denk erom datje
op je tenen moet lopen. Top
sport is hard èn mooi, zoals die
volleyballers van Selinger bij
foto Michj
John van Loen: 'Mijn seizoen bij Ajax was het beste uit mijn loopbaan'.
voorbeeld die elkaar in Barcelo
na huilend van geluk in de ar
men vielen. Ellen van Langen
vond ik topsport in zijn zuiver
ste vorm. Als je op de laatste
vijftig meter van zo'n 800 meter
nog eens kunt versnellen ben je
een grote. Je moet topsporter
zijn om zoiets te kunnen begrij
pen. Er zijn mensen die veron
derstellen dat wij als voetbal-
lers in zo'n trainingskamp al
leen maar een beetje uit onze
neus zitten te vreten. Laat ze
maar een keer meedoen, dan
piepen ze wel anders. Ik heb in
de bouw gewerkt. Ik weet het
verschil tussen werken en wer
ken. Het verschil tussen om vijf
uur op en om vier uur naar huis
of om half elf trainen en om drie
uur naar huis. Profvoetbal is
net zo zwaar als een hele dag in
de bouw".
„Als voetballer loop jejef
dag uit de naad. 's
moet je voor een duurlcj
bos in en 's midda
een keer trainen, 's Avof
je dan op de bank op apeg
Liever eelt op de handenC
smaak van een oven
„Nee. Nu niet meer. Voe
is hard werken, maar he£
mooiste dat er is. Ondi
les".
