„Ik groet allen die mij
vaarwel komen zeggen"
Ongenoegen over
Novib-advertentie
voor Somalië
Molukkers staken strijd om kerkgebouw
CeidótiSoiMont
GEESTELIJK LEVEN OPINIE
GDR vraagt kerken hulp
bij opvang vluchtelingen
Afscheid van kardinaal Frantisek Tomasek
Matthew Fox dreigt uit orde te worden gezet
COMMENTAAR 1
Uiterste consequentie
£cidóc@ou*a/nt
-Hei
DONDERDAG 13 AUGUSTUS 1992
Kardinaal Ratzinger
na val opgenomen
BRESSANONE - De Duitse kardi-
naai Joseph Ratzinger, de hoeder van
de Vaticaanse orthodoxie, is gisteren
in een ziekenhuis opgenomen nadat
hij door een val in de badkamer ge
wond was geraakt aan het hoofd. Dat
heeft het Italiaanse persbureau
ANSA bekend gemaakt. Dokter Oth-
mar Bernhart van het ziekenhuis
van Bressanone in de Dolomieten,
waar de 65-jarige Ratzinger met va
kantie was, bevestigde dat de kardi
naal was opgenomen, maar wilde
niets over diens toestand meedelen.
Volgens ANSA had Ratzinger een
wond die gehecht moest worden en
was hij ter observatie opgenomen.
Vaticaan stoot Braziliaanse
bisschoppen voor het hoofd
BRASILIA Het Vaticaan heeft een afgevaardigde van de
Braziliaanse bisschoppen naar de Latijnsamerikaanse bis
schoppenconferentie (CELAM) afgewezen en de naam van een
conservatieve kandidaat op de deelnemerslijst geplaatst. Vol
gens het Britse katholieke weekblad The Tablet kon de als
progressief te boek staande oud-bisschop Candido Padin (77)
voor het Vaticaan niet door de beugel. Het Vaticaan heeft ver
klaard dat een bisschop in ruste niet kan worden aangewezen
als gedelegeerde. De Braziliaanse bisschoppenconferentie
heeft geantwoord dat het kerkrecht zich hierover niet uitlaat.
Voorzitter Luciano Mendes en vice-voorzitter Serafïm Fer-
nandes hebben echter tevergeefs geprotesteerd tegen de be
slissing van het Vaticaan, aldus The Tablet. In plaats van Pa
din is nu de behoudende hulpbisschop Karl Josef Romer aan
gewezen als afgevaardigde naar de algemene vergadering van
de CELAM, die in oktober in Santo Domingo wordt gehouden.
Paus Johannes Paulus II zal deze bijeenkomst bijwonen.
Duitse kerk neemt afstand van Stolpe
HANNOVER De Evangelische Kerk in Duitsland (EKD)
heeft voor het eerst voorzichtig afstand genomen van het gedrag
van minister-president Manfred Stolpe van Brandenburg als
kerkelijk functionaris in de voormalige DDR. „We kunnen ons
niet aan de indruk onttrekken dat Stolpe in 1964 in een gesprek
met de plaatsvervangende staatssecretaris voor kerkzaken,
Wat bij de dieren Fritz Flint, tegen een uitdrukkelijk bevel van zijn bisschop is in-
natuur is, gegaan en naast en tegen de kerkleiding op eigen houtje kerke-
noemen we bij de mens Hik beleid heeft gemaakt", staat in een gisteren uitgegeven ver-
ellende. klaring van de EKD. De kerk reageert daarmee op een oproep
van Rainer Eppelmann in verband met het gesprek met Flint
een disciplinair onderzoek tegen Stolpe in te stellen. Eppelmann
B. Pascal was DDR actief in de strijd voor de mensenrechten en is nu
CDU-afgevaardigde in de Bondsdag. Hij beschuldigt de SPD'er
Stolpe ervan in 1964 'in het geheim en op een binnen de kerk
verboden manier' met Flint te hebben gesproken over interne
kerkelijke zaken. Daarmee heeft hij de communistische partij in
staat gesteld 'actief invloed' uit te oefenen op het personeelsbe
leid van de Evangelische Kerk. Stolpe heeft de verwijten van Ep
pelmann als 'een politieke manoeuvre' van de hand gewezen.
Id
i
UTRECHT - „Novib wil
blijkbaar publieke munt uit
de situatie in Somalië slaan".
Dat is de reactie van direc
teur Henk Zomer van de in
terkerkelijke hulpverle
ningsorganisatie Stichting
Oecumenische Hulp (SOH)'
op de Novib-advertentie
'Elke seconde telt' die giste
ren in een aantal dagbladen
verscheen.
In de advertentie roept Novib
de Nederlandse regering op om
de Veiligheidsraad onmiddellijk
bijeen te roepen in verband met
de situatie in het Oostafrikaan-
se land Somalië. „Iedereen is
het erover eens dat zich 'ver
weg' in Somalië een menselijke
tragedie van ongekende om
vang afspeelt", aldus de Novib
in de advertentie. „De oorlog in
Somalië heeft het land lamge
legd. Het weinige voedsel dat er
nog is, gaat vooral naai- de le
gers die moordend en plunde
rend het land iedere dag een
stap dichter naar de totale ver
nietiging voeren. De gewone
Somaliërs kunnen geen kant
ipeer op. Vier en een half mil
joen mensen balanceren op de
rand van de hongerdood. Dage
lijks sterven er honderden men
sen van de honger. Maar dat
was vorige week. Nu is er hele
maal niets meer te eten".
Volgens de Novib is er maar één
oplossing: nu militair ingrijpen.
Alleen op die manier is voed
seldistributie ten behoeve van
de creperende bevolking verze
kerd.
Directeur Zomer van SOH ver
baast zich over de grote Novib-
advertentie. Volgens hem is er
al lang door de Nederlandse
hulpverleningsinstellingen zo
wel bij de Nederlandse rege
ring, de Europese Gemeen
schap als de Verenigde Naties
op militaire interventie aange
drongen. „Zo'n advertentie is
zonde van het geld". Hij veron
derstelt evenwel dat het doel
van de Novib is om de kassa te
laten rinkelen. Vanuit dat per
spectief beantwoordt de adver
tentie, volgens Zomer, wel aan
zijn doel.
Gironummer
Navraag bij Novib leert dat
twee van de drie telefoontjes
over de advertentie gaan.
Meestal is de vraag op welk gi
ronummer giften gestort kun
nen worden. Toch bestrijdt
woordvoerder Francesco Masci-
ni dat fondswerving het doel is
van de advertentie. Contacten
met functionarissen van de
Verenigde Naties hebben hem
geleerd dat het rapport van de
VN-missie in Somalië nog wel
enige tijd op zich kan laten
wachten. De Novib vindt het
nodig om de druk op de politie
ke ketel te vergroten. „Wij vra
gen om een zitting van de Vei
ligheidsraad. Zolang die er nog
niet is, is druk nodig". Volgens
Mascini is politiek gezien de tijd
rijp minister Pronk en de
EG-Commissie te Brussel zijn
ook voorstanders van militaire
begeleiding van de voedsel-
transporten - om een beslis
sing te forceren. Minister
Pronk is onder meer met dit
doel naar het hoofdkwartier
van de Verenigde Naties in New
York vertrokken.
De woordvoerder van het mi
nisterie van buitenlandse za
ken laat weten dat Nederland,
aangezien ons land geen lid is
van de Veiligheidsraad, niet een
verzoek kan laten uitgaan om
de raad bijeen te roepen. Wel
kan Nederland binnen de Euro
pese Gemeenschap Frank
rijk en Groot-Brittannië zijn
wel permanente leden van de
Veiligheidsraad z'n best
doen om deze landen van het
nut van een bijeenkomst van de
raad te overtuigen. Begin sep
tember doet zich daartoe de
eerste gelegenheid voor. Overi
gens verwacht de woordvoerder
van Buitenlandse Zaken dat de
westerse wereld niet te porren
is voor militair ingrijpen in het
verre Somalië.
DRIEBERGEN - Plaatselij
ke kerken in Nederland
moeten helpen bij de opvang
van vluchtelingen uit het
voormalige Joegoslavië. Die
oproep doet de Generale Dia-
konale Raad (GDR) van de
Nederlandse Hervormde
Kerk in een brief aan alle
hervormde diakonieën. De
GDR vraagt de kerken zich
aan te sluiten bij initiatieven
van de Vereniging Vluchte
lingenwerk Nederland. Deze
organisatie heeft veel erva
ring met vrijwilligerswerk en
opvang door gastgezinnen.
Vorige week wees het Binnen
lands Diakonaat van de Gere
formeerde Kerken de plaatselij
ke kerken eveneens op de acti-
Het stoffelijk overschot van kardinaal Frantisek Tomasek wordt de St. Vitus-kathedraal op de Burcht van Praag uitgedragen. I
viteiten van Vluchtelingen-
Werk. Zowel de Hervormde
Kerk als de Gereformeerde
Kerken maken deel uit van
Vluchtelingenwerk, dat mede
door hen is opgericht.
De Wereldraad van Kerken in
Genève heeft gisteren meege
deeld geen problemen te heb
ben met de inzet van VN-troe-
pen ter bescherming van huma
nitaire hulptransporten in Bos-
nië-Hercegovina, maar is tegen
een grote militaire operatie in
de voormalige Joegoslavische
republiek. Een beperkte inter
ventie voor concrete hulp aan
mensen is noodzakelijk, aldus
secretaris-generaal Emilio Ca
stro, maar grootscheepse inter
nationale militaire inzet is uit
den boze. „Geweld is geen op
lossing". Militair ingrijpen zal
leiden tot Libanese toestanden.
PRAAG Als op een zondag
in een zeer gelovige stad, zo
stromen de mensen deze
woensdagmorgen naar de
kerk, naar de St. Vitus-ka
thedraal op de Burcht van
Praag. Van alle kanten klim
men ze naar boven, netjes ge
kleed, de haren gekamd, eer
biedig zwijgend. Ze komen
kardinaal Frantisek Toma
sek begraven, aartsbisschop
van Praag, een van de groot
ste zonen van de natie, verle
den week op 93-jarige leeftijd
overleden.
De klokken van de kathedraal
luiden, priesters komen in Sko-
daatjes aanrijden, jongens trek
ken op straat een zwarte toog
aan over hun gewone kleren,
groepen nonnen elkaar bij
de hand vasthoudend gaan
onder de poort van het Burcht
complex door. Een monnik op
enorme gymschoenen gaat hen
achterna. Uit luidsprekers
klinkt muziek; een koor zingt,
en intussen komen limousines
aanrijden met hoogwaardig
heidsbekleders: Lech Walesa,
Helmut Kohl, Thomas Klestil.
Voor in de kathedraal ligt de
open kist. Gisteren hebben de
mensen al afscheid kunnen pe-
men van de kardinaal en daar is
op massale wijze gebruik van
gemaakt; vandaag is er een mis,
er worden toespraken gehou
den en dan wordt Frantisek To
masek bijgezet in de tombe van
de kathedraal, in overeenstem
ming met zijn wens. De zeven
tot tienduizend mensen in de
afgeladen kerk versterkt
door nog eens een paar duizend
belangstellenden op het
plein krijgen een boodschap
voorgelezen die de kardinaal op
zijn ziekbed heeft opgesteld.
„Ik groet allen die mij vaarwel
komen zeggen. Het is geen af
scheid voor lang, want na ons
aards bestaan begint een nieuw
leven met Hem die ons gescha
pen heeft".
De kardinaal, die onder het
communistische regime van
leugen en haat uitgroeide tot
een symbool van waarheid en
liefde, biedt zijn verontschuldi
gingen aan aan 'diegenen in wie
ik onvoldoende geïnteresseerd
ben geweest'. Maar die beschei
den woorden lijken aan de rou
wenden niet besteed. Zij dragen
Tomasek op handen en zullen
nooit vergeten hoe hij hen ten
tijde van de dictatuur hoop gaf
en inspiratie. Zijn voorbeeld
was op dezelfde manier als
dat van Vaclav Havel het be
wijs dat een fatsoenlijk leven
mogelijk was, ook als de om
standigheden tegenwerkten.
„Hij was de belangrijkste man
van ons land", zegt zijn opvol
ger aartsbisschop Miloslav Vlk
en de mensen in de St. Vitus
knikken. „Hij hielp ons in
waarheid te leven".
Symbool van moed
Ook de Tsjechische premier Va
clav Klaus roept de donkere da
gen van voor november 1989 in
herinnering. „Velen van ons
waren vermoeid en wanhopig",
zegt hij. „We geloofden niet
meer in de mogelijkheid van
verandering. Maar kardinaal
Tomasek bleef het symbool van
moed en optimisme. In een tijd
waarin wij allen teruggeworpen
dreigden te worden op onszelf
en onszelf alleen, hielp hij ons
onze wortels vast te houden,
waardoor we in staat zijn met
ons verleden in het reine te te
komen en te werken aan een
nieuwe toekomst". Het zijn
woorden die een speciale bete
kenis hebben voor de aanwezi
gen in deze kerk, omdat ze we
ten dat ook de Slowaakse pre
mier Vladimir Meciar in hun
midden is en omdat het Vaclav
AMSTERDAM De 'Badan Perintis' (Piohiersorganisatie) bin
nen de Molukse Evangelische Kerk te Huizen heeft onder dreiging
van een kort geding de strijd om het gebruik van het kerkgebouw
Pniël opgegeven. De leden zullen er geen diensten meer houden,
de ontvreemde collectezakken, het liturgiebord en de offerkisten
teruggeven en de verdwenen 23.000 gulden onmiddellijk retourne
ren.
De groepering van verontruste lidmaten ontstond-eind vorig jaar
uit onvrede met de intentieverklaring van de drie grootste Moluk
se kerken om tot eenheid te komen. Bovendien waren deze leden,
De Generale Diakonale Raad roept plaatselijke kerken in Nederland
op vluchtelingen uit her voormalige Joegoslavië te helpen bij de
opvang. fotctepa
CHICAGO Het generaal be
stuur van de orde der dominica
nen in Rome heeft het proces op
gang gebracht om de omstreden
theoloog Matthew Fox uit de
orde te zetten. Daartoe is beslo
ten, omdat Fox weigert zich bij
zijn ordegenoten in Chicago te
voegen.
Fox, een veelgevraagd spreker
in de Verenigde Staten en al 32
jaar dominicaan, is de auteur
van een reeks boeken over spi
ritualiteit. Hij leidt in Oakland,
Californië, het door hem opge
richte Instituut voor cultuur-
en scheppingsspiritualiteit. Fox
verzet zich tegen de grote na
druk op zonde en verlossing in
het christendom en gaat uit van
een positieve benadering van de
schepping, het lichamelijke en
de seksualiteit.
Vooral zijn boek 'Original bles
sing' (1983) en zijn vriend
schappelijke contacten met de
'heks' Starhawk, die is aange
sloten bij de 'kerk' van het Ver
bond van de Godin, brachten in
het midden van de jaren tachtig
de Vaticaanse congregatie voor
de geloofsleer ertoe een onder
zoek naar zijn opvattingen in te
stellen. In 1989 kreeg Fox van
de generaal-overste een spreek
verbod van een jaar opgelegd.
In 1991 droeg overste Donald
Goergen van de provincie van
de dominicanen in Chicago Fox
op Oakland te verlaten en naar
Chicago te verhuizen. Fox heeft
tot dusver geweigerd zijn insti
tuut in de steek te laten.
Fox, die dit voorjaar de deelne-
NEDERLAND lijkt na weken debatteren rijp te zijn
het vervullen van zijn morele dienstplicht in het voorm
Joegoslavië. Die plicht houdt niet op bij humanitaire
die met militair geweld mogelijk wordt afgedwongen
plicht beperkt zich ook niet tot een waterdichte blok;
van de Servische landsgrenzen en evenmin komen we
Nederland af met het opvangen van duizenden vlucht
gen uit de Balkan. De plicht zal, ondanks de tranen van
driet die zullen vloeien, kunnen leiden tot de uiterste c<
quentie, namelijk een directe oorlog tegen Servië. Min
Van den Broek zei het gisteren volstrekt helder: het haj
lereren van de Servische bezetting van Kroatië en Bo|
Hercegovina door Milosevic roept onheil af over heel E
pa. Want Milosevic's droom van een Groot-Servië n
niet op bij Bosnië, maar strekt zich ook uit tot Koso\
Macedonië. De Balkanoorlog is dan een feit inclusief all
tionalistische en religieuze conflicten van weleer.
HET verdrijven van etnische minderheden, het opze
van concentratiekampen en vernielen van duizenden i
senlevens kan niet voor de tweede keer in deze eeuw tl
staan worden. Wie zich dan afzijdig houdt en zich verse)
achter termen van 'onaanvaardbare risico's' zou
moeten afvragen welke risico's de Bosniërs lopen, vi
dreiging de Albanezen in Kosovo boven het hoofd hanj
wat het is om in Gorazde omsingeld te zijn door Serve:
dat geval is het goed om te bedenken dat de geallieerde
het strand van Normandië eveneens de grenzen van
vaardbare risico's voor het leven van individuele sokj
hebben overschreden.
HET besluit van de Nederlandse regering dat met s
van de Tweede Kamer is genomen lijkt op het eerste gei
geen oproep in te houden tot het voeren van een oorlog!
pervlakkig gezien biedt Nederland slechts aan mee te
aan de militaire interventie om humanitaire hulpverle|
mogelijk te maken. Maar Van den Broek stelde terech
het daar niet bij kan blijven omdat het de gewetens
over de etnische zuiveringen niet overwint en in weze
barbarij van Milosevic zelfs gedoogt. De bewindsman le)
de Serven tot zijn eigen verdriet beter kennen dan wie
in de Nederlandse politiek toen hij medio vorig jaar een
strekt mislukte overeenkomst sloot. Hij zei gisteren
voor niets na afloop van het overleg in de Kamer dat Mi
vic alleen gewapenderhand tegen is te houden. En dat h
meer in dan een VN-militair bovenop een Rode-Krui
gen.
HET betekent dan waarschijnlijk een directe confron
met de wapens van Milosevic. Het is maar de vraag of di
fensief ingezet moet worden door de Westerse troepen,
toezicht op het inleveren van zware wapens zal met een
sequente houding van de VN-inspecteurs immers ge
aanleiding geven tot militaire acties. De oorlog ontstaat
als vanzelf, zonder dat op een duidelijk moment besl
wordt tot een offensief. In die situatie moet bij Westerse
den op voorhand bereidheid bestaan het risico van oorlo
uiterste consequentie te aanvaarden. Dat is gisteren i
Nederlands politiek gebeurd, waardoor zij na een pei
van bange en vaak kleingeestige excuses, haar verant\
delijkheid heeft genomen.
Wij geloven. Maar niet in:
"eigen schuld dikke bult!'
Havel is die als volgende het
woord voert. Omdat, met ande
re woorden, de begrafenis van
Frantisek Tomasek samenvalt
met de ondergang van de fede
rale republiek Tsjechoslowa-
kije.
„De erfenis van kardinaal To
masek", zegt ex-president Ha-
vel, „in deze tijd waarin we be
zig zijn met de creatie van een
nieuwe staat, is die van liefde
voor de naaste en respect voor
mensenrechten". En terwijl hij
zich rechtstreeks richt tot de
overledene, vervolgt Havel:
„Uw werk is aanwezig in onze
daden, als een nooit eindigende
uitdadiging om de liefde en het
goede te zoeken".
Als de mis, waarbij ook het pu
bliek buiten op het plein ter
communie is geweest, teneinde
loopt is het moment aangebro
ken waarop de kardinaal wordt
gezegend door de vertegen
woordiger van zijn vriend, paus
Johannes Paulus de Tweede.
Dan wordt de kist door zes
priesters de tombe ingedragen.
„Nadat Jezus Christus was ge
storven, leefde hij voort in de
gedachten van zijn volgelingen.
Zo zal het ook met kardinaal
Tomasek zijn", zegt een Fran
ciscaanse non uit Slatinany als
ze de St. Vitus verlaat.
ongeveer veertig van de 220 gemeenteleden, het niet eens met de
gebruiksovereenkomst tussen de landelijke kerk en de plaatselijke
gemeente. In het kader van de scheiding tussen kerk en staat
droeg de Staat der Nederlanden op 15 december 1988 de kerkge
bouwen waarvan de Molukse Evangelische Kerk de gebruiker was,
aan dit kerkgenootschap over. De Kerk sloot vervolgens gebruiks-
overeenkomsten met de plaatselijke gemeenten. Badan Perintis
hield in strijd met de regels in de Molukse Evangelische Kerk op 2
en 9 augustus een dienst in Pniël. Daarin ging een diaken voor,
hetgeen ook al niet volgens de regels is.
mers aan de manifestatie van
de Acht Mei Beweging in
Utrecht toesprak, heeft de Ne
derlandse dominicanen ge
vraagd zich als 'religieus asiel
zoeker' bij hen te mogen aan
sluiten.
De Nederlandse provincie heeft
het verzoek aan de generaal-
overste voorgelegd en hem la
ten weten dat zij bereid is Fox
als lid te aanvaarden. Tot dus
ver heeft het bestuur van de
orde niet gereageerd, aldus pro
vinciaal pater P. Struik.
Uitgave: Westerpers bv (maakt deel u
Kantoor redactie: Apothekersdijk 34, Leiden.
Kantoor advertentie- en
abonnementenafdeling: Stationsweg 37, Leiden.
Koopmansstraat 9, 2288 BC Rijs
070-3190 933
070-3906 717.
Postbus 9. 2501 CA Den Haag
Hoofdkantoor:
Telefoon:
Telefax:
Postadres:
Alle kantoren zijn op E
maandag tot en met 2
vrijdag geopend van i
08 30 tot 17 00 uur. jj
Directeur/hoofdredacteur: J. Leune.
Adjunct-hoofdredacteur: J Timmers.
Secretariaat directie/hoofdredactie (tel. 070 - 3190 808): L van Koot.
Leiden en omgeving (tel. 071 -144 046/047/48/49) G.- J Onvlee (chef-redactej
F. Buurman, K. van Kesteren, R. Kleijn, drs R. Koldenhof, M. Kroft, T Pieters e<ij
M. Roso. fl
Binnen- en buitenland, financiën en economie (tel. 070 - 3190815): c
A. van Rijn (chef), W. Bunschoten, drs R. Edens, drs. Chr. van der Hoff, A. vanc
Holstein, E. Huisman, H. Jansen, drs J van Leeuwen - Voorbij, R de Roo. g
I
Sport (tel. 070 - 3190 826): in samenwerking met sportredactie Sijthoff Pers.
Kunst/rtv (tel. 070 - 3190 834): G. Ansems (coördinator), B. Jansma, H. Piët 2
Geestelijk leven (tel. 070 - 3190 835): L. Kooistra, drs. P van Velthoven.
Foto (tel. 070 - 3190 838): M. Konvalinka (chef) en S. Evenhuis.
Redactie-secretaresse (tel. 070 - 3190 819): T. Kors.
De Leidse Courant maakt verder gebruik van de diensten van:
dactioneel samenwerkingsverband van negen regionale kranten in Nederland
België. De algemene verslaggevers van Pers Unie zijn H. Leber, drs K. Swie'
M. van de Ven en P. Vogels. De parlementaire redactie bestaat uit R. in 't Hcwé!
(chef), H. Bijleveld, D. Hofland, P. Koopman, D. van Rietschoten en K. vanW^i
- het Algemeen Nederlands Persbureau en buitenlandse persbureaus;
- de volgende correspondenten in het buitenland: drs. D. J. van den Bergh
(Peking), drs. H. Botje (Tunis), A Courant (Athene), R Hasselerharm ït
(Johannesburg), drs. A. Heering (Rome), B. van Huët (Londen), M de Koning
(Washington), F. Lindenkamp (Sao Paulo), B. Schampers (Brussel), W Voordf
(Parijs), drs. R Vunderink (Moskou), W Werkman (Jeruzalem), G van Wijlarw
(Belgrado), F. Wijnands (Bonn), J. Wijnen (Brussel). a
De Leidse Courant heeft als lid van de Stichting Pers Unie de exclusieve vertaaG
Bublicatierechten van The Times en The Sunday Times of London. Vertaalster!
I. de Cocq.
Nabezorging
Telefoon: 071 -122 248 op ma. t/m vr. va
15.00 uur
Abonnementsprijzen (inclusief 6% btw)
Bij automatische betaling:
per maand
per kwartaal
per jaar
Bij betaling per acceptgirokaart:
per maand
per kwartaal
27,00
79,80
312,65
28,20
82,80
318,65
Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan.
Advertenties
Informatie en tarieven over advertenties tel. 071 -141 905. Voor uitsluitend h
geven van advertenties kantoor Rijswijk 070 - 3902 702.
Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 140 680
Bankiers
ABN/AMRO BANK NV 473 575 515
POSTBANK 663 050