De
Ondernemingsraad Hema
dwars bij afslanking
Melkman met PTT-pet wordt al gekoesterd
Concurrenten luchtvaart wurgen elkaar langzaam
Polygram kurk voor Philips
OESO: Azië wordt zwaartepunt van wereldeconomie
ECONOMIE
voordeel-
zomer var
PTT Telecorr
etdae Gou*a/nt
DINSDAG 11 AUGUSTUS 1992
A7
Resident Ecuador
slooft hervormingen
'O Sixto Duran Ballen, de nieuwe presi-
van Ecuador, heeft gisteren bij zijn inaugu-
beloofd de strijd te zullen aanbinden met
ioge-inflatie- en werkloosheidscijfers. Duran
zijn 2,5 uur durende rede dat de moeilijk-
het terugdringen van de inflatie zal zijn,
lomenteel 52 procent op jaarbasis bedraagt.
iaast moet via een economisch hervor-
ibeleid de stijgende werkloosheid een halt
len toegeroepen. De 71-jarige Duran, een
rmalige burgemeester van de hoofdstad Qui-
won begin juli bij de presidentsverkiezingen
jrocent van de stemmen. Hij wil het centra-
sche economische beleid vervangen door een
lomische politiek gebaseerd op de principes
de vrije markt.
iSj laak
mom
LONDEN Polygram, de platenmaatschappij waar
van Philips 80 procent van de aandelen heeft, heeft een
goed eerste halfjaar achter de rug. De nettowinst steeg
met 16,3 procent tot 171 miljoen gulden. De omzet ging
met 10 procent omhoog tot bijna 3 miljard gulden. Voor
de rest van het jaar rekent de directie op een verdere
winststijging.
Philips mag de handen dichtknijpen dat Polygram een
onderdeel van het bedrijf is. Polygram is duidelijk de
kurk waar de divisie consumentenelektronica (CE) op
drijft. Polygram haalde een bedrijfsresultaat omzet
minus kosten van de omzet zoals produktie- en verkoop
kosten over het eerste halfjaar van 270 miljoen gul
den. Philips neemt de cijfers van Polygram voor 100 pro
cent over in de eigen boeken. Het totale bedrijfsresul
taat van CE bedroeg over het eerste halfjaar maar 118
miljoen gulden. De CE divisie heeft dus minstens 152
miljoen gulden verlies gedraaid in het eerste halfjaar.
Daar moet dan nog bij bedacht worden dat de kleine
huishoudelijke apparaten van Philips ook winst maken.
De verliezen bij de video- en audio-afdeling zijn dus aan
merkelijk hoger.
De verschillen in de resultaten van de twee maatschap
pijen vertalen zich ook in de beurskoersen. Philips no
teerde gisteren bij het slot een koers van 23 gulden, wat
de totale beurswaarde van het concern op ongeveer 7
miljard gulden brengt. De aandelen Polygram noteer
den bij het slot 44,50 gulden, goed voor een totale beurs
waarde van 7,5 miljard gulden. De dochter is volgens de
beurs dus meer waard dan de moeder, een belangrijke
indicatie over het vertrouwen dat de beleggers in Phi
lips hebben.
Beurs Tokyo sluit
onder 15.000-grens
TOKYO De daling van de aandelenkoersen op de
effectenbeurs van Tokyo lijkt onstuitbaar te zijn.
Ook vandaag ging de Nikkei-index van de 225 fond
sen naar beneden, ditmaal met 243,78 punt of 1,6
procent, om te sluiten op 14.822,56. Het is voor de
eerste maal sinds 25 maart 1986 dat de index onder
de grens van 15.000 punten is uitgekomen. Het
koersgemiddelde is nu ruim 62 procent lager dan
het record van 38.915,87 van eind 1989. Het einde
van de koersdaling is volgens velen nog niet in
zicht. Gisteren nog verklaarde de Japanse minister
van buitenlandse zaken, Michio Watanabe, dat de
index kan dalen tot 13.000 als de regering geen
maatregelen neemt om de economie van Japan op
te peppen. Beursdeskundigen zien ook in maatre
gelen van de overheid enige manier om uit de ma
laise te komen.
Telecom-overeenkomst
Nederland en Oekraïne
DEN HAAG Minister Maij heeft gisteren in Den
Haag met haar Oekraïense collega van telecommu
nicatie Prozhivalsky een samenwerkingsovereen
komst op het gebied van telecom ondertekend. De
overeenkomst over het uitwisselen van informa
tie en deskundigen sluit aan op eerder gemaakte
afspraken met de Oekraïne over verdere samenwer
king tussen dat land en PTT Telecom. Het Neder
landse bedrijf neemt met AT&T, Deutsche Bundes-
post Telekom en het Oekraïense ministerie van tele
communicatie deel in een joint venture, die zorg
draagt voor de aanleg en beheer van een nieuw inter
nationaal telefoonnet, dat het land met de rest van
de wereld moet verbinden. Het aantal lokale lijnen -
in de Oekraïne (52 miljoen inwoners) wordt met zes
miljoen uitgebreid tot 13 miljoen. Rond de eeuwwis
seling moeten dat er 22 miljoen zijn.
oepeler regels
indelenuitgifte
widense beurs
NDEN Het bestuur van
effectenbeurs van Londen
sft besloten de bepalingen
gelden voor het uitgeven
aandelen, te versoepelen,
regels zullen flexibeler wor-
gëïnterpreteerd, zo heeft de
ancial Times gisteren ge
ld.
nu toe mocht de helft van
uw uit te geven aandelen di-
worden geplaatst bij insti-
onele beleggers. Het beurs-
tuur zal er nu geen bezwaar
>n maken als alle aandelen
jet bij de grote beleggers
den geplaatst, op voorwaar-
r voldoende aandelen
r het publiek beschikbaar
■den gesteld als er later toch
belangstelling blijkt te zijn
de kleine beleggers,
grote beleggers zijn er niet
ilij mee. Zij zijn bang dat als
emissie een succes is, zij een
ot deel van hun aandelen
eten afstaan. Bovendien vre-
zij met veel aandelen te blij-
zitten in het geval van een
ider geslaagde aandelenuit-
bestuur van de Londense
ïrs heeft tot versoepeling
de regels besloten omdat
zich zorgen maakt over de
inge publieke belangstelling
zich voordeed bij enkele gro-
e emissies van korte tijd ge
len. Sommige bedrijven heb-
n een voor dit najaar voorge-
inen emissie al op de lange
an geschoven.
Haatregelep
a stormloop
p aandelen
ENZHEN De autoriteiten
de Chinese stad Shenzhen
)ben maatregelen genomen
de stormloop die zondag ont-
nd op uit te geven aandelen,
zijn een half miljoen bonnen
schikbaar gekomen voor de
s in spé die er niet in
agden een aanvraagformu-
te bemachtigen. Honderd-
izenden Chinezen waren
ar Shenzhen getrokken in de
Dp in aanmerking te komen
nieuwe aandelen. De be-
gstelling was zo groot dat de
itie er met de wapenstok en
t traangas aan te pas moest
men om de mensen in het ga-
ïl te houden. De sterke stij-
igvan de aandelenkoersen in
enzhen wekt bij velen de in-
ik dat zij in korte tijd rijk
nnen worden. Elke bon die
irdt uitgegeven, geeft recht
tien aanvraagformulieren,
de komende maand beschik-
worden gesteld. Die for-
ilieren geven de aanvrager
recht mee te doen aan een
>rt loterij waarin aandelen
nnen worden gekocht.
AMSTERDAM De onder
nemingsraad Centrale speelt
een gevaarlijk spel bij de her
structureringsoperatie van
de Hema. Dat kan voor de
sastreuze gevolgen hebben
voor de toekomst van de
Hema waar in totaal on
geveer 12.000 mensen wer
ken en zelfs voor het moe
derbedrijf KB B.
Dat zei Hema-raadsman mr. M.
Goslings gistermiddag tijdens
een kort geding dat Centrale
had aangespannen tegen de
Hema. De ondernemingsraad is
de belangenbehartiger van de
600 personeelsleden op het
hoofdkantoor van de Hema.
Volgens Goslings laat de raad
zich tezeer door individuele be
langen leiden en wordt onvol
doende rekening gehouden met
het belang van het bedrijf in
zijn geheel.
Inzet van het geding is de sa
menstelling van het bestuur
van de pas opgerichte Stichting
Hema Transfer. Die heeft tot
doel om het personeel, waar
voor in het kader van de grote
stroomlij noperatie' straks
geen baan meer is, te begelei
den naar een andere werk
kring. In totaal verdwijnen er
tussen de 150 en 200 midden-
en hogere kaderfuncties als ge
volg van de herstructurering.
Voor de helft van deze mensen
wordt binnen de Hema of KBB
ander werk gezocht. De andere
helft, ruim 70 mensen, moet
met hulp van de stichting op
zoek naar een andere baan.
KBB heeft daarvoor 25 miljoen
gulden beschikbaar gesteld.
Namens de OR-C hekelde mr.
O. Alberts het gebrek aan over
leg met het medezeggenschap
sorgaan over de oper'atie. Ver
der zou volgens hem de OR-C de
helft van de bestuursleden van
de stichting moeten benoemen.
Volgens Goslings is er bewust
voor gekozen geen leden van de
ondernemingsraad op te nemen
in het bestuur, omdat zij te gro
te persoonlijke belangen heb
ben. Alberts eiste uitstel van de
detachering per 14 augustus
van het af te vloeien personeel,
naar de stichting. Volgens Gos
lings betekent dat dat de sala
riskosten voor rekening van de
Hema blijven komen, waardoor
het toch al slecht draaiende be
drijf nog verder in de proble
men komt. Bij toewijzing van de
eis van de OR wordt de bodem
onder het sociaal plan wordt
weggeslagen, aldus Goslings,
wat kan leiden tot het misluk
ken van de noodzakelijke reor
ganisatie.
Rechtbankpresident mr. J.G.
van Dijk doet op 13 augustus
Speel
kwartier
Arbeiders van de
Sendzimier
staalfabriek in het
Poolse Krakau nemen
de tijd voor een
serieus
speelkwartier' De
arbeiders van de
fabriek hielden
gisteren een
waarschuwings
staking van een
kwartier om te
protesteren tegen de
economische
problemen van de
werknemers
FOTO. EPA
AMSTELVEEN/MINNEA-
POLIS Wie legt het eerste
het loodje? Daar gaat het om
bij de tar ie venoorlog, die nu
al sinds medio mei wordt ge
voerd door de Amerikaanse
en Europese luchtvaart
maatschappijen. De ene
prijsverlaging wordt gevolgd
door de andere met slechts
één doel: de moordende con
currentie op de Noordatlan-
tische routes elimineren.
Voor een goed begrip eerst even
een stukje geschiedenis. De
Amerikaanse economie zit in
een diepe recessie. Een van de
gevolgen daarvan is dat de
Amerikanen verhoudingsge
wijs nog maar weinig vliegen:
de eerste maanden van dit jaar
was maar liefst veertig procent
van de vliegtuigstoelen in de VS
niet bezet. Dat kost de lucht
vaartmaatschappijen goud
geld. Vliegvakanties naar Euro
pa waren al helemaal uit de gra
tie vanwege de dure Europese
valuta. Om die lege stoelen 'toch
vol te krijgen, werd op 15 mei
door American Airlines, een
van de drie grootste maatschap
pijen in de VS, een tarievenoor
log ontketend. De prijzen gin
gen vijftig procent omlaag. De
andere maatschappijen en hun
Europese concurrentie, waar
onder de KLM, volgden al snel.
Een toenemend aantal Ameri
kanen stapte daardoor welis
waar weer in een vliegtuig,
maar de tarievenoorlog kostte
niettemin dusdanig veel geld
dat in wezen werd gevlogen on
der de kostprijs. Per maat
schappij werd in de voorzomer
daardoor een verlies geleden
van veelal tientallen miljoenen
guldens. De cijfers van KLM's
Amerikaanse partner Nort
hwest Airlines (NWA) spreken
wat dat betreft boekdelen. In
het tweede kwartaal van dit
jaar nam de omzet toe met 3,8
procent (ten opzichte van het
vergelijkbare kwartaal in
1991), terwijl de winst van 32,7
miljoen uit die periode van 1991
omsloeg naar een verlies van
68,9 miljoen dollar nu. Het was
dan geenszins verwonderlijk
dat NWA half juni een dramati
sche oproep deed aan haar con
currenten nu eindelijk eens te
stoppen met die prijzenslag.
De KLM liep door de prijzenslag in de luchtvaart tegen verlies op via
de deelneming in Northern Airlines.
FOTO: SP
De enorme tarievenslag heeft
slechts een doel. Overleven van
degene met de langste adem. In
plat Nederlands: wie gaat het
eerste kapot? Dat geldt vooral
voor de Amerikaanse maat
schappijen onderling, maar is
eveneens van toepassing op
hun Europese concurrenten,
die nogal wat passagiers op de
Nooröatlantische routes ver
voeren. Zo geeft ook de KLM
gretig toe dat de luchtslag van
dit moment ook haar miljoenen
kost. En kijk eens naar de to
renhoge verliezen, die Lufthan
sa en Air France noteren. Zo
gaat het noodlijdende Duitse
concern uit van een verlies van
meer dan een miljard D-Mark
over het lopende boekjaar. Dat
deficit wordt veroorzaakt door
drie factoren: falend manage
ment, een te grote concurrentie
in Europa en de tarievenslag op
de Noordatlantische routes.
Lufthansa, zowel als Air Fran
ce, overwegen daarnaast tevens
aankopen van nieuwe vliegtui
gen een kostenpost van en
kele honderden miljoenen gul
dens uit te stellen.
De KLM brengt het er verhou
dingsgewijs nog goed van af.
Ondanks de tarievenoorlog kan
president-directeur drs. P.
Bouw komende donderdag nog
redelijk florissante halfjaarcij
fers bekend maken. Maar ook
Bouw kan de komende maan
den de borst nog nat maken. En
hetzelfde geldt voor diens colle
ga Martin Schroder van Mar
tinair Holland.
Om zeep
Laatstgenoemde durft geen en
kele voorspelling te doen over
de mogelijk te verwachten re
sultaten in het derde kwartaal,
maar stelt onomwonden dat de
tarievenoorlog niet alleen de
komende winter, maar ook ko
mend voorjaar en de komende
zomer gewoon doorgaat. Ze zal
pas worden stopgezet als een of
meerdere van de concurrenten
om zeep is geholpen. Wanneer
dat het geval zal zijn, valt nog
met geen mogelijkheid te voor
spellen.
Daarbij dient men zich te reali
seren dat het in dit geval niet al
leen een luchtvaartoorlog be-
Groei luchtvaart is herstel Golf-oorlog
BRUSSEL Het passagiersvervoer door Europese luchtvaart
maatschappijen is in de eerste helft van dit jaar met bijna 20 pro
cent gegroeid ten opzichte van de eerste zes maanden van 1991.
Dat heeft de AEA, de organisatie van Europese luchtvaartmaat
schappijen, gisteren bekendgemaakt. De cijfers geven een verte
kend beeld omdat de luchtvaart begin vorig jaar te kampen had
met de negatieve gevolgen van de Golfoorlog, onder meer de door
Irak aangekondigde aanslagen. Passagiers bleven daardoor mas
saal aan de grond. De groei in de eerste helft van dit jaar is dan ook
hoofdzakelijk toe te schrijven aan het herstel van de markt, aldus
de AEA. Vergeleken met de eerste zes maanden van 1990 bedroeg
de toeneming niet meer dan 5 procent. De groei deed zich hoofdza
kelijk voor op de routes naar Zuid-Amerika en het Midden-Oosten.
De belangstelling voor vluchten naar Afrika en het Verre Oosten
veranderde niet. Voor 1993 verwacht de AEA een groei van zes
procent, mits de Europesé economie aantrekt.
treft, maar evenzeer een ban
caire oorlog. De Amerikaanse
faillissementswetgeving ver
biedt het namelijk geld of goe
deren te onttrekken aan lucht
vaartmaatschappijen die in sur
séance van betaling verkeren.
En omdat tientallen banken te
zamen voor vele miljarden gul
dens geld in die luchtvaartbe
drijven hebben gestopt, zuljen
zij er alles aan doen die onder
nemingen hoe dan ook kunst
matig in leven te houden. Lukt
hen dat niet, dan zijn ze sowieso
PARIJS Niet de nieuwe eco
nomische machtsblokken in
Europa en Noord-Amerika
maar Azië en het gebied rond de
Stille Oceaan vormen het toe
komstige zwaartepunt van de
wereldeconomie. In het jaar
2010 zal Azië goed zijn voor 33
procent van de wereldproduk-
tie tegen 25 procent in 1990. In
het jaar 2040 zal dit percentage
Izelfs toenomen tot 50.
Dat staat in een rapport met
lange-termijn-vooruitzichten
voor de wereldeconomie van de
OESO (Organisatie voor Eco
nomische Samenwerking en
Ontwikkeling). Het onderzoek
schetst een beeld van de meest
waarschijnlijke koers van de
wereldeconomie, waarop be
leidsmakers kunnen anticipe-
De OESO voorspelt voor Azië
en het gebied rond de Stille
Oceaan een economische groei
van 5 a 6 procent per jaar. De
groei in Noord-Amerika zal
jaarlijks niet meer dan 2,5 pro
cent bedragen, door tegenval
lende produktiviteit in de Vere-
al hun geld kwijt.
Om die reden kan het nog jaren
duren eer de tarievenoorlog
werkelijk van de baan is.
nigde Staten, lage investerin
gen en minder instroom van
nieuwe werknemers op de arr
beidsmarkt.
Europa kan zich verheugen op
een jaarlijkse groei van de eco
nomie met 3 a 4 procent, dank
zij de dynamiek die de vorming
van de gezamenlijke Europese
markt met zich meebrengt. De
hoge werkloosheid en de daar
mee samenhangende sociale
problemen blijven echter de ge
moederen bezighouden.
Hoewel Azië op gelijke hoogte
komt met Noord-Amerika en
Europa is volgens de OESO in
het gebied een grotere samen
hang tussen de verschillende
landen noodzakelijk, wil de
nieuwe machtspositie volledig
tot zijn recht komen.
De economische denktank acht
de kans klein dat er ook in Azië
in de toekomst een machtsblok
zal ontstaan zoals de Europese
Gemeenschap en de NAFTA,
het handelsakkoord tussen de
Verenigde Staten, Canada en
Mexico. Daarvoor zijn de onder
linge verschillen tussen de lan
den te groot.
^ONINGEN - Het
5J ïuws dat de PTT alle rij-
itsü nde postkantoren sluit en
jjji ze service onderbrengt bij
erji SRV-man, heeft melkboer
n Schut uit Mensingeweer
enszins verbaasd. „Ieder-
re0 n is enthousiast. Het expe-
«ent is ongelooflijk goed
«geslagen", zegt de melk
er, die al een jaar lang bij
jze van experiment postze-
ii Is verkoopt en cheques ver-
vert.
31 it experiment is een groot
3J cces. De dorpsbewoners in
r t Groningse proefgebied vin-
de aan de melkman gekop
rolde PTT-service „een ideale
2 orziening voor het platte-
l id".
nnen met enkele tientallen
1 ordelijke melkboeren maakt
hut al een jaar lang zijn ron-
j s als 'PTT-melkboer'. De in-
2 >ners van Den Andel, Mensin-
jj weer en een deel van Warf-
«i kunnen voor alle veel voor-
2 mende posthandelingen in
huts melkwagen terecht: gi-
3 betaalkaarten en cheques
irzilveren, postzegels halen,
'stpakketten afleveren, strip-
mkaarten kopen en zelfs voor
De SRV-man staat binnenkort voor zuivel, zegels, cheques en sportvisaktes.
een sportvisakte of een trein- ons voor de deur. Toen die rode
en busabonnement hoeft Jan PTT-bushier nog reed, moest je
Schut zijn klanten niet teleur te naar het dorpscentrum. Boven
stellen. dien stond-ie daar maar een
„Het is ongelooflijk handig", half uurtje; tussen twaalf en
meent een van z'n klanten. „De half een. Een zeer ongelukkige
melkboer komt iedere dag bij tijd. Bij Jan Schut kunnen we
I FOTO: SP
nog tot
half acht 's avonds terecht.
Zelfs een echt postkantoor moet
het tegen deze luxe afleggen".
Behalve de gewone postkanto
ren in Warffum en Baflo, lijden
ook de speciale zittingen van de
Rabobank, in het dorpshuis van
Den Andel, onder de populari
teit van de postale melkman.
Schut ziet het postkantoor als
een uitbreiding van mijn servi
ce, het versterkt de binding met
de klanten. Het levert hem een
stukje extra omzet op. Mensen
die voor geld- of postzaken in de
melkwagen komen, nemen
vaak ook nog wat boodschapjes
mee. Toch, om het geld hoeft hij
het niet echt te doen, verklapt
Schut. „Ik had hier altijd al een
dekkingspercentage van 99
procent. En eh, ik wil niet over
bedragen spreken, maar wel
zeggen dat de vergoeding van
de PTT veel te laag.is".
Hoewel hij zich geenszins PTT-
er voelt en de lokethandelingen
er als vanzelf bij doet, wijst de
-melkman op de extra aandacht
die het werk vereist. „Je werkt
met geld en moet het hoofd er
dus constant bijhouden. Als we
fouten maken, komen die voor
eigen rekening. Dit betekent
dat het op pad gaan met de
melkkar veel verantwoordelij-
ker werk is geworden. Boven
dien moet ik 's avonds de kas
opmaken, iedere dag staatjes
invullen en zorgen dat alles tot
op de cent klopt".
Schut vindt een hogere vaste
vergoeding verder alleszins bil
lijk gezien de vele kosten die de
PTT bespaart en het grotere ge
bied dat de melkwagens bestrij
ken. „Als het contract wordt
verlengd, zullen we dus nog wel
even met de PTT over de ver
goeding moeten stoeien",
meent Schut.
Over de definitieve beloning,
veiligheid en opleiding moeten
de NMO en de PTT nog afspra
ken maken. Schut is trouwens
niet" bang dat een melkwagen
met een goed gevulde kluis een
aantrekkelijk doelwit voor
overvallers vormt. In Veendam
bijvoorbeeld werd een SRV-wa-
gen onlangs herhaaldelijk over
vallen door een drugsgebrui
ker.
„Ik ben al 23 jaar bij de weg en
heb nog nooit iets vervelends
meegemaakt. De kluis is ook
niet zomaar te openen. Ik moet
eerst een code indrukken alvo
rens de deur pas anderhalve mi
nuut later te openen is. Verder
heb ik van de PTT een autotele
foon aan boord gekregen, waar
mee ik iedereen kan bereiken".
Lijfwacht
Ook bij De Eendracht in Gro
ningen, waarbij rijdende melk
handelaren uit de provincie als
zelfstandige ondernemers zijn
aangesloten, gelooft men niet in
extra gevaar. „De melkboeren
krijgen echt geen lijfwacht
meev, stelt M. Nicodem. „Je
moet alles in de juiste propor
ties zien. Een rijdend postkan
toor begint de dag met veel geld
en geeft dat aan klanten uit. De
melkhandel begint met weinig
geld en krijgt veel binnen. Per
saldo zit de wagen niet met een
erg veel ruimere kas". Als de
wagens de diensten van de PTT
overnemen zullen ze standaard
worden uitgerust met autotele
foons en kluizen met tijdscode.
Groot geld zal dus niet 'voor het
grijpen liggen'.
Jan Schut zou zijn posthande
lingen graag willen uitbreiden
met de verkoop van staatsloten
en de mogelijkheid tot geldstor
ting, twee zaken die ook de rode
PTT-bus bood. De PTT is ech
ter van plan om de diensten van
elke wagen af te stemmen op de
omgeving. In een wijk waar bij
voorbeeld een bedrijf gevestigd
is dat veel aangetekende brie
ven verstuurt, kan een rijdende
melkhandelaar besluiten om
ook die diénst aan te bieden.
Staatsloten zullen waarschijn
lijk wel overal worden verkocht.
Centrales tot
f 4.500,- korting.
Daar kom je
even voor teruc
PTT Telecom heeft tijdelijk tien
tallen produkten spectaculair af
geprijsd. Autotelefoons, telefoon
centrales, ponofoons, faxen, se
mafoons. U koopt ze nu teger
zéér aantrekkelijke prijzen. Maai
haast u, want: op is op
Bel voor meer infor- Êrmam\
matie en de verkoop-
adressen 06-0403.
t/m 5 september
telecom
