„Beter een onthoornde
neushoorn dan een dode"
Ti
VS verlenen Israël
kredietgaranties
Nederlanders repareren brug
Neeltje Jans in Bangladesh
Maffia verjaagt toeristen van Sicilië
BINNENLAND BUITENLAND
Zaak-Demjanjuk ook naar VS
Liberia met steun fracties naar Nederland
Plutonium wordt niet in Nederland opgeslagen
Dringende
oproep voor
spoedzittin
over Irak
£eidóc Soutcwit
DINSDAG 11 AUGUSTUS 1992 U
CINCINNATI De behandeling van de zaak van de van nazi-oor
logsmisdaden beschuldigde John Demjanjuk heeft zich vandaag
van een Israëlisch naar een Amerikaans hof, in Cincinnati, ver
plaatst. Oorzaak is nieuw bewijsmaterial waaruit zou kunnen blij
ken dat Demjanjuk in 1986 niet naar Israël had mogen worden uit
gewezen.
In Israël is de Oekrainse Demjanjuk (72) tot de dood door de strop
veroordeeld wegens zijn rol als 'Ivan de Verschrikkelijke' in het
dodenkamp Treblinka. Maar hij heeft daartegen beroep aangete
kend bij het Israëlische Hooggerechtshof, dat binnenkort uit
spraak zou moeten doen. Dat het hof van beroep in Cincinnati zich
nu weer over de uitwijzingskwestie moet buigen komt door verkla
ringen van 37 bewakers en burgers uit Treblinka. Zij zeggen dat de
beklaagde niet 'Ivan de Verschrikkelijke' is, maar dat dit toen een
andere man was, Ivan Martsjenko. Daarnaast zijn er beweringen
dat het Amerikaanse ministerie van justitie materiaal in de doof
pot stopte waardoor het van Martsjenko wist voordat het Demjan
juk naar Israël uitwees.
Dokwerkers in staking
MARSEILLE - Dokwerkers in
Marseille zijn gisteren voor
twee dagen in staking gegaan
tegen een nieuwe wet die van
hen gewone gesalarieerde ar
beiders zou maken. De ruim
2000 dokwerkers in Marseille,
de grootste haven van Frank
rijk, werken nu nog via vak
bondscontracten en lopen voor
op in een campagne om via tus
senkomst van de bonden te blij
ven werken. In 27 andere ha
vensteden hebben dokwerkers
ingestemd met de wet. Het me
ningsverschil tussen de bonden
en de werkgevers gaat nu om
het percentage tijdelijke krach
ten dat aangesteld zal worden.
PALERMO - Het toerisme op Sicilië
heeft te lijden van de maffia. Het eiland
van zon en bloeiende amandelbomen zo
als Goethe het twee eeuwen geleden om
schreef, roept nu heel wat minder lieflij
ke associaties op van bomaanslagen,
wegversperringen en patrouillerende
soldaten.
In 1990 werd Sicilië nog bezocht door 1,9
miljoen Italiaanse en 809.000 buiten
landse toeristen (onder wie 16.000 Ne
derlanders). Maar sinds de moorden op
de rechters Falcone en Borsellino wor
den hotels en reisbureaus met een dras
tische teruggang geconfronteerd. Vol
gens Alfonso Parlato, de voorzitter van
de hoteliersvereniging van Palermo, is
het aantal Italiaanse bezoekers deze zo
mer gedaald met 37 procent ten opzichte
van vorig jaar en dat van de buitenlan
ders met 11 procent. Augustus, de va
kantiemaand bij uitstek van de Italia
nen, lijkt daarin evenmin verbetering te
brengen.
Maar de maffia is niet alleen verant
woordelijk voor de teruggang. Het ge
brek aan toeristische infrastructuren, de
vervuiling van steden en kustwater en
de trieste staat van verval waarin veel
monumenten verkeren, maken Sicilië al
jarenlang steeds minder aantrekkelijk.
Het regionaal bestuur van Sicilië, dat als
eerste verantwoordelijk is voor de op het
eiland heersende wantoestanden, heeft
desondanks geprobeerd om de toeristi
sche belangstelling in binnen- en buiten
land op te wekken met een miljoenen
guldens kostende reclamecampagne.
Daarin wordt Sicilië aangeprezen als
'land van kunst en cultuur'.
Toch zijn er ook ondernemers die den
ken te profiteren van de huidige nood
toestand. Zo prijst de Siciliaanse touro
perator Giacomo Maltese zijn georgani
seerde reizen op het eiland aan in een fol
der waarvan de omslag gevormd wordt
door een actiefoto van de moord op de
Palermitaanse ondernemer Libero Gras-
si. De reizen van Maltese bieden de mo
gelijkheid ook 'de achterkant van de
maan' te zien, dat deel van Sicilië dat zijn
collega's maar al te graag vergetei l1
klaart het vouwblad. Maltese, die
zij deze onorthodoxe aanpak naar
zeggen een behoorlijke klandizie w b
trekken, sluit daarbij aan op een d
traditie. Al in de 18e eeuw wilden
gers uit Noord-Europa maar al te
onder escorte pionieren in het
van de briganti (struikrovers). 1 e
woordig beroemen verscheidene
liaanse gemeenten zich erop dat o
grondgebied zich de enige ware 'gr
Giuliano' bevindt, de schuilplaat
een roemruchte bandiet die in de
na de Tweede Wereldoorlog een i
schrikbewind uitoefende over Cen
Sicilië, totdat hij in 1950 door
current werd vermoord.
DEN HAAG - Het Wereld-
natuurfonds (WNF) gaat
zwarte neushoorns in Zim
babwe onthoornen om te
voorkomen dat de dieren
door stropers worden afge
slacht. Voorzitter Ed Nijpels
luidde gisteren in Den Haag
de noodklok. „De nieuwe
campagne is een race tegen
de stropers. In dit stadium is
een onthoornde neushoorn
beter dan een dode neus
hoorn".
Het is voor het eerst in de ge
schiedenis van het WNF dat
een dergelijke noodgreep wordt
toegepast „Wij zijn altijd tegen
verminking van het dier ge
weest. Maar nu is de nood zo
hoog, dat een onthoorningspro-
gramma de laatste mogelijk
heid is om de dieren te redden",
lichtte Nijpels toe. „Het aantal
zwarte neushoorns is dit jaar
dramatisch gedaald. In heel
Afrika zijn naar schatting nog
maar tweeduizend neushoorns
over. Afgelopen voorjaar gingen
we er nog van uit dat er zo'n
3500 a 4000 neushoorns waren.
De belangrijkste concentratie
zit in Zimbabwe. Daar is in de
afgelopen maanden drie kwart
van de neushoorns door stro
pers afgeslacht. Nu zijn er nog
ongeveer vijfhonderd over. Om
dat het er nog maar zo weinig
zijn, komen er steeds meer stro
pers op af. Die willen allemaal
nog snel even hun slag slaan,
voordat het niet meer kan. Het
is een vicieuze cirkel", aldus
Nijpels.
Chinezen
De oerdieren, die al zestig mil
joen jaar op aarde voorkomen,
zijn gewild vanwege hun
hoorns. Poeder van de neus
hoorn-hoorn is vooral in Chine
se gemeenschappen over de
hele wereld gewild vanwege de
koortsremmende werking.
Deze werking is aangetoond
door proeven op ratten. De an
dere vermeende werking
het poeder zou de potentie
verhogen is nooit bewezen.
Een geheel andere toepassing
vinden de hoorns in Jemen,
waar ze tot dolken worden ver
werkt. Volgens het WNF is de
import van de hoorns na de
Golfoorlog en de samenvoeging
van Noord- en Zuid-Jemen van
150 kilo dramatisch
tot 800 kilo.
Jorgen Thomsen, directeur van
Traffic International een
dochterorganisatie van het
WNF, die de illegale handel in
onder meer neushoorn-hoorns
bestrijdt is net terugge
keerd uit Zimbabwe. Hij ver
telt: „Het onthoorningspro-
gramma is een initiatief van de
Zimbabwaanse overheid. Het is
echter een oplossing op korte
termijn: de hoorn is namelijk na
negen maanden weer aange
groeid. In die tijd moeten we er
voor zorgen, dat de neushoorn
stand zich snel uitbreidt. Ver
der moet er voorlichting gege
ven worden aan de consumen
ten, vooral aan de Chinese ge
meenschappen in Taiwan".
Thomsen moet echter toegeven
dat het vrijwel onbegonnen
werk is. In Taiwan zijn zo'n
tienduizend distributiepunten
als apothekers en artsen. Het is
ondoenlijk die op korte termijn
te bereiken. Als alternatief voor
de neushoorn-hoorn gaat het
WNF de hoorn van de tamme
waterbuffel propageren: deze
hoorn kan gemakkelijker 'ge
oogst' worden, wordt waar
schijnlijk sneller geaccepteerd
dan westerse pijnstillers en zou
dezelfde pijnstillende werking
hebben.
Helikopters
Om de campagne te bekostigen
start het WNF deze week in Ne
derland een inzamelingsactie.
Die moet, via giften op giro
nummer 25 (t.n.v. WNF te
Zeist) 385.000 gulden opbren
gen. Het fonds heeft uit be
staande middelen 175.000 gul
den beschikbaar gesteld. Ook in
de Verenigde Staten en Groot-
Brittannië zijn acties gestart
om het totaalbedrag van 1,3
miljoen gulden bij elkaar te krij
gen.
Thomsen: „Onthoorning is een
kostbare zaak. Om de dieren op
te sporen, moeten we gebruik
maken van helikopters. Per
neushoorn kom je uit op een be
drag van tweeduizend dollar.
Verder krijgen de dieren hals
banden met radiozendertjes
om. Daarmee kunnen we con
troleren of de dieren na verloop
van tijd inderdaad door de stro
pers gespaard zijn".
Kan een neushoorn zich zonder
hoorn wel handhaven tegen
over zijn natuurlijke vijanden,
de leeuwen en de hyena's?
Thomsen verzekert dat ze zich
ook zonder hun natuurlijke wa
pen kunnen verdedigen. Vol
gens hem gaan er niet meer
kalfjes verloren dan 'normaal'.
De op legale wijze verkregen
hoorns worden opgeslagen in
depots van de regering in Zim
babwe. Daar ligt al zo'n twee
ton voorraad. De handel in de
hoorns is immers verboden en
de regering weet niet wat het
met de voorraad aan moet.
Twee andere belangrijke ele
menten uit de campagne zijn
het uitoefenen van druk op re
geringen van landen, waar
neushoorn-h<y>rns illegaal ge
ïmporteerd worden (Zuid-Ko-
rea, Taiwan) en het in beeld
In Afrika zijn volgens schattingen van het Wereld Natuur Fonds nog maar 500 zwarte neushoorns over. De prijs, die illegale handelarer
de hoorns kunnen krijgen, is daardoor alleen maar gestegen.
FOTC
brengen van de totale hoeveel
heid hoorn die opgeslagen ligt.
Gemakkelijk zal het niet gaan.
„Het is net zo lucratief als de
handel in heroïne. Een kilo
hoorn levert in Taiwan dertien
duizend gulden op. Eén hoorn
weegt al gauw vijf tot tien kilo
gram, zodat er bedragen van
zestig- tot zeventigduizend gul
den mee gemoeid zijn", vertelt
Nijpels.
De Stichting 'Save the Rhino'
in Lopik, die begin dit jaar onaf
hankelijk van het Wereld Na
tuur Fonds een grootscheepse
actie op touw zette voor dezelf
de zwarte neushoorn, heeft de
actie voorlopig gestaakt. „Het
is een faliekante mislukking ge
worden", aldus bestuurslid
C. Lustenhouwer. In de pers
verschenen kort na de start van
de actie berichten dat het WNF
en het Centraal Bureau Fond
senwerving twijfelden aan de
betrouwbaarheid van de stich
ting. Het WNF ontkende later
via een ingezonden mededeling
getwijfeld te hebben aan de be
trouwbaarheid. Lustenhouwer:
„Door de negatieve publiciteit
is de actie mislukt. Wel hebben
we met een actie via de di
tuinen geld voor twee extr
terputten ter beschikking
nen stellen aan het dieren
huis 'Chipangali Orphan
Zimbabwe". Lustenhi
heeft de moed nog niet oj
ven. In samenwerking n
leden in Zimbabwe wordt
najaar beraad gevoerd ov
hervatten van de actie.
DEN HAAG De oude brug
van het werkeiland Neeltje
Jans, die nu in Bangladesh
ligt, wordt gerepareerd. De
Bengaalse regering heeft
daartoe een contract gete
kend met de Nederlandse ge
legenheidscombinatie Inter-
beton/HMS.
De brug raakte vorig jaar april
zwaar beschadigd tijdens een
cycloon. De reparatie kost veer
tien miljoen gulden. Het wordt
betaald uit de Nederlandse ont
wikkelingshulp aan Bangla
desh.
Het werkeiland Neeltje Jans
werd in de jaren tachtig ge
bruikt bij de bouw van de
stormvloedkering in de Ooster-
schelde.
De brug, die toendertijd het
eiland verbond met de vastewal
van Zeeland, verbindt nu de
oevers van de Kar-Naphuli ri
vier bij de havenstad Chitta-
gong.
Het is een onmisbare schakel in
het wegennet in het zuid-oos
ten van Bangladesh. Tot april
vorig jaar maakte het meeste
verkeer van de hoofdstad Dha
ka naar de stad Cox Bazar er ge
bruik van.
Tijdens de cycloon van 1991
kwam een op drift geslagen drij
vende hijskraan vast te zitten
onder de brug. Toen het water
peil steeg, lichtte de kraan een
brugdeel van honderd meter
lengte uit zijn oplegging. Het
stalen gevaarte stortte op het
dek van de kraan die ruim hon
derd meter verder tot zinken
kwam.
Eerder dit jaar werd met Ne
derlandse steun de haven van
Chittagong verlost van twintig
wrakken van schepen, die tij
dens de cycloon waren gezon
ken. Deze wrakken belemmer
den de toegang tot Chittagong,
de belangrijkste haven van
Bangladesh en het gebruik er
van.
Deze opdracht werd voor ruim
twaalf miljoen gulden uitge
voerd door het bergingsbedrijf
Smit Tak. Daarvan betaalde de
Nederlandse minister Pronk
tien miljoen. De rest werd door
In een vriendelijke sfeer praten de nieuwe Israëlische premier Yitzhak Rabin (links) en de Amerikaanse
president George Bush met elkaar in Kennebunkport.
FOTO: AFP
KENNEBUNKPORT - De
Amerikaanse president
George Bush zou vandaag
bekendmaken dat zijn land
Israël de opgeschorte 10 mil
jard dollar aan kredietgaran
ties voor de opvang van de
stroom Russische immigran
ten alsnog zal verlenen.
Bush is dit overeengekomen
met de Israëlische premier
Yitzhak Rabin, die een bezoek
aan de Verenigde Staten
brengt. In tegenstelling tot de
koele sfeer die de laatste ge
sprekken kenmerkte tussen
Bush en de voormalige Israëli
sche premier Yitzhak Shamir,
was de ontmoeting met Rabin
in het vakantieoord Kenne
bunkport van de Amerikaanse
president bijzonder vriendelijk.
Naast de kredietgaranties spra
ken Rabin en Bush ook over de
voortgang van het vredesproces
over het Midden-Oosten, dat op
24 augustus in Washington
wordt voortgezet.
De Israëliërs vroegen vorig jaar
september reeds om de krediet
garanties, maar de VS weiger
den deze te geven wegens het
agressieve nederzettingenbe-
leid van de regering Shamir in
de bezette gebieden. Israël
heeft het geld nodig om de grote
stroom Russische immigranten
onderdak en banen te 1
Rabin liet weten de „volgorde
van Israëls nationale prioritei
ten te zullen veranderen" om
de vredesonderhandelingen be
ter op weg te helpen.
Een aantal Israëlische parle
mentsleden overweegt een ge
bouw in de Oude Stad in Jeru
zalem te betrekken „uit solida
riteit met de joodse vestigings-
politiek in Oost-Jeruzalem". In
het gebouw, het 'Huis van de
Leeuwen', worden nu fax- en
telefoonlijnen voor de heren
aangelegd om hun politiek-de-
monstratieve verblijf in deze
eeuwenoude Arabische stads
wijk te veraangenamen.
Lauda Air
bindt in
De Oostenrijkse
luchtvaart
maatschappij Lauda
Air heeft een tijdschrift
voor passagiers
teruggehaald na
beschuldigingen dat
een illustratie in het
blad seks met jonge
meisjes propageert.
Tientallen mensen van
een actiegroep tegen
kinderprostitutie in
Thailand (TECST)
betoogden gisteren bij
het kantoor van Lauda
Air in Bangkok tegen
de advertentie.
Voormalig F1 -coureur
en directeur van Lauda
Air, Niki Lauda,
verklaarde dat de
boodschap verkeerd
wordt begrepen. De
illustratie was naar zijn
zeggen juist bedoeld
als waarschuwing.
FOTO: AP
WILLEMSTAD - Premier Ma
ria Liberia van de Nederlandse
Antillen weet zich gesteund
door alle fracties van de staten
(parlement) als zij morgen met
haar ambtgenoot Ruud Lub
bers praat over de omstreden
maatregelen die de Konink
rijksregering heeft genomen
om orde op zaken te stellen op
St. Maarten. Liberia zou van
daag aankomen in Nederland.
Of minister Hirsch Ballin van
Antilliaanse zaken bij het ge
sprek aanwezig zal zijn, is niet
bekend. De voorzitters van de
fracties in de staten vergader
den zaterdag met de premier
Liberia omdat tijdens een eer
dere vergadering het standpunt
en de tactiek van de Antilliaan
se regering niet duidelijk was
geworden. Liberia heeft dat
standpunt zaterdag uit de doe
ken gedaan maar verzocht de
fractievoorzitters er niets van
openbaar te maken, wat ook
niet is ook niet gebeurd. Deson
danks lijkt het erop dat de
maatregelen die genomen zijn
op basis van het Statuut voor
het Koninkrijk zullen worden
afgewezen.
Italiaanse bedrijf ENEL. Mocht
het doorverkopen echter onver
hoopt toch niet lukken, dan
wordt een deel opgeslagen bij de
Schotse opwerkingsfabriek Bri
tish Nuclear Fuel en het Franse
bedrijf Cogéma. Deze bedrijven
hebben vergunning voor de op
slagvan plutonium.
De Nederlandse energieprodu
centen zouden in dat geval een
opslagterrein moeten huren.
Volgens een woordvoerster van
de SEP gaat het om relatief ge
ringe bedragen.
DEN HAAG - Moet Neder
land inderdaad hoog-radio-
actief plutonium dat is ver
kocht aan de Franse snelle
kweekreactor Super Phénix
terugnemen, dan wordt het
doorverkocht of opgeslagen
in Schotland en Frankrijk.
Het plutonium komt in geen
geval in Nederland terecht.
Dit hebben de Samenwerkende
Energieproducenten (SEP) en
het Energieproduktiebedrijf
Zeeland (EPZ) gisteren desge-
Minister Andriessen van Eco
nomische Zaken zei eerder op
de dag dat plutonium, dat door
de kerncentrales te Borssele en
Dodewaard is geleverd aan de
Franse snelle kweekreactor Su
per Phénix, terug naar Neder
land kan worden gestuurd.
PvdA-kamerlid Feenstra had
schriftelijke vragen gesteld,
omdat Frankrijk besloten heeft
de kweekreactor voorlopig niet
op te starten. Omdat de reactor
plutonium als brandstof ge
bruikt, dreigt daardoor splijt
stofmateriaal dat door deelne
mers in het project is geleverd
over te blijven. SEP en EPZ be
heren de kerncentrales van res
pectievelijk Dodewaard en
Borssele. Volgens directeur J.
den Boer van de kerncentrale
Borssele kan bij sluiting van de
Franse kweekreactor ten hoog
ste 90 kilo plutonium aan Ne
derland teruggegeven worden
op grond van het recht op terug
levering.
Nog eens 396 kilo plutonium is
reeds verkocht aan het Franse
reactorbedrijf Cogéma en het
NEW YORK - De Vere
Staten, Frankrijk,
Groot-Brittannië hebbe
Veiligheidsraad van de
nigde Naties gisteren opj
pen met spoed bijeen te k
over de schendingen
mensenrechten in Irak.
De vier landen beschul
Irak van repressief optred
gens Kurdische en shi'i
minderheden, wat kan l|
tot destabilisering in hd
bied. De VN-rapporteurl
mensenrechten, Max val
Stoel, moet dan bij de spo«
gadering aanwezig zijn ei
port uitbrengen over zijn!
dingen, aldus het verzoej
de vier landen aan de voor
van de VN-Raad, de Cl
ambassadeur Li Daoyu. D
den zeggen „zich ernstigl
ren aan de aanhoudende c
drukking van de Iraakse
gerbevolking in veel dele
Irak, wat een bedreiging'
voor de internationale vri
veiligheid in het gebied e
de weigering van de re)
van Irak mee te werken
bepaald in resolutie 688
Veiligheidsraad
Van der Stoel is nu in Nev
om dezer dagen de Veilig
raad een toelichting te ge'
het rapport dat hij over d
atie in het moerasgebied
zuiden van Irak heeft gei
Volgens Van der Stoel pr
de Iraakse regering met 1
van onder andere droogl'
het verzet in de zuidelijk
rassen te breken en de ou
tuur van de tienduizend©
ras-Arabieren uit te roeie
De Amerikaanse regerinj
een verzoek van het Cong
gewezen om een onafhai
onderzoek in te stellen ne
regeringsbeleid jegens
voorafgaand aan de Golf
De pers in de Verenigde
onderzoekt reeds enige
den nauwgezet aanwij
over mogelijke fouten die
gering in Washington
over Irak zou hebben ge:
Volgens die berichten zoi
gering voor het uitbrek
de Golfcrisis, die ontstol
de Iraakse bezetting vi
wayt in augustus 199
plan zijn geweest de beti
gen met het bewind va
dam Husayn te verbeter
VS zouden Irak econom
militair willen helpen oi
de gevaren voor de vei
van de regio.
