„Help ons alarm te slaan over concentratiekampen" CcidócSouocmt GEESTELIJK LEVEN OPINIE President Bosnië Herzogevina doet beroep op Israel: Installatie Albanese bisschop rechtsgeldig Aktie voortaan 'het andere jongerenblad' Israëlische christenen en moslims bezorgd over toenadering Vaticaan COMMENTAAR v* CcidócSomcwtt DINSDAG 11 AUGUSTUS 1992 Vakbond: Scientology wil Oostduitse bedrijven overnemen BERLIJN De Westduitse vakbond DGB heeft zich ge keerd tegen pogingen van de Scientology-sekte om bedrij ven in Oost-Duitsland te ko pen. „Nadat ze jarenlang door de Stasi in de gaten wer den gehouden, willen de werknemers niet met spiona- gemethoden van de sekte worden geconfronteerd," zo zei Chistiane Brenz, voorzit ster van de afdeling Berlijn van de DGB. In antwoord op vragen uit het parlement maakte de Duitse re gering maandag bekend dat de ondernemer Gerhard Haag, lid van de Scientology-sekte, in mei het staalbedrijf Riesa in de gelijknamige plaats in Saksen had gekocht van de Treuhan- danstalt, die staatsbedrijven in de voormalige DDR privati seert. Nadat Haags lidmaat schap van de sekte bekend werd, is de koop voorlopig uit gesteld. Haag heeft ook zijn po ging om Krupp Stahlbau in Ber lijn te kopen, op de lange baan moeten schuiven. De regering heeft een onderzoek naar de handel en wandel van de sekte ingesteld. Als het de Scientology-sekte lukt het bedrijfsleven binnen te dringen, dan is dit een niet te onderschatten gevaar voor de democratie binnen de bedrij ven, aldus Brenz, die de sekte beschuldigde van „subtiele on derdrukkingsmethoden" De Scientology-sekte, die vaak ervan is beschuldigd volgelin gen af te persen, heeft in 55 lan den ongeveer 6,5 miljoen aan hangers. Na de val van de Muur in 1989 is de sekte vooral actief in de vroegere DDR waar ge bruik wordt gemaakt van de miserabele stemming onder de bevolking als gevolg van de massale werkloosheid. Mode-ontwerpers zijn mannen die het op één na mooiste ter wereld doen: vrouwen aankleden M. Mastroianni Europese christen-artiesten naar Dalfsen DALFSEN - Honderden artiesten uit meer dan 25 landen in Eu ropa zullen vanaf maandag 10 augustus deelnemen aan het Chris tian Artists Seminar 1992 op het terrein van het conferentiecen trum De Bron in Dalfsen. Het vijfdaagse evenement is het grootste artiestencongres van Europa en wordt georganiseerd door Christi an Artists Europe, de kunstenbond van het CNV. Doelstelling van het Seminar is semi-professionele en amateurartiesten de kans te geven hun kwaliteiten te verbeteren. In ongeveer driehonderd workshops geven ervaren docenten les aan onder andere zangers, dansers, geluidstechnici en tekstschrijvers. Vrijwel alle muziek stijlen zijn aanwezig, van de trash-metal band No more Music tot het duo Elly en Rikkert. Bovendien zal elke avond vanaf 22.45 een speciaal programma worden verzorgd. Zo is er dinsdagnacht de Vi sual Art Night, woensdag de Classical Night en donderdagnacht staan de Jazz Night en de musical Jona op het programma. Het Se minar vrijdag wordt afgesloten met een Festival of Light met als thema 'Wij bouwen op Jezus'. TEL AVIV - „Jullie joden, die zoveel geleden hebben van de nazi's, kunnen ons helpen door de wereldopinie te alarmeren en de mensheid te wijzen op wat ons wordt aangedaan." Dit zei gisteren de Islamitische president van Bosnië Herzogevina, Ali Izetbegovic, in een drama tisch interview met een ver slaggever van de Israëlische krant Yedioth Achronoth. Izetbegovic vertelde de Fran se president, Franois Mitter rand, al twee maanden gele den, toen deze Serajevo be zocht, te hebben gewezen op het bestaan van concentra tiekampen in zijn land. „Ik stelde hem voor internatio nale delegaties te sturen, die die kampen zouden bezoeken en de mensen daar zouden ondervra gen over wat daarbinnen ge beurde. Ik vroeg hem zijn in vloed te willen aanwenden om een einde te maken aan de slachting en de mishandeling. Maar ik heb niets meer van Mit terrand gehoord", klaagde hij. Het Westen blijft naïef, zoals al tijd, zei de president van Bos nië. „Het Westen heeft ons niet geloofd, net zoals de geallieer den, tijdens de Tweede Wereld oorlog, niet hebben willen gelo ven, dat er concentratiekampen waren in Europa. Wat er nu in de concentratiekampen hier ge beurt," vervolgde hij, „herin nert me aan de holocaust. Ik was toen nog een kind en ik weet nog hoe de Kroaten col laborateurs van de nazi's de joodse mannen, vrouwen en kinderen van elkaar scheidden en hen naar kampen stuurden. Een familielid van mij, dat kort geleden voor de Serviërs is ge vlucht. vertelde me, dat haar hetzelfde is overkomen. Tot nu toe weet ze niet, waar haar man en enkele van haar kinderen zijn. In Israël gaan nu ook stemmen op die de huiveringwekkende gebeurtenissen in de concen tratiekampen in Bosnië-Herzo- gevina vergelijken met wat vijf tig jaar geleden de joden werd aangedaan in de kampen van de nazi's. „Juist de joden mogen nu niet zwijgen", schreef giste ren de Engelstalige Israëlische krant, de Jerusalem Post. „Wij hebben het vijftig jaar meege maakt en ook toen wilde nie mand luisteren." De krant her innert aan de eerste waarschu wing over nazi-plannen om het Europese jodendom uit te roei en, die evenals nu aan dovemansoren gericht was. Gerhart Riegner, indertijd waarnemer voor het Joodse Wereldcongres, nam op 8 au gustus 1942 contact op met het Amerikaanse en het Britse con sulaat in Genève. Hij meldde daar betrouwbare informatie te hebben over de uitroeiplannen van alle joden in het door Duits land bezette Europa. „Nie mand geloofde me", vertelde Riegner enkele dagen geleden in een interview met het inter nationale persbureau AP. „Het is noodzakelijk voor Israël en de internationale joodse gemeen schap om een luid en duidelijk moreel standpunt in te ne men", zo schrijft The Jerusa lem Post. Protest Vandaag zal in Tira, een klein Arabisch dorp ten noordoosten van Tel Aviv, een protestde monstratie worden gehouden, waaraan zowel joodse als Arabi sche ingezetenen van Israël zul len deelnemen en waar zal wor den gewaarschuwd tegen een nieuwe holocaust. De Israëlische vredesactivist Abie Nathan, die eigenaar is van de piratenzender 'de stem van de vrede', stuurde gisteren een telegram aan de secretaris generaal van de Verenigde Na ties. „De wereld mag niet stil zitten", zo schreef Abie Nathan aan dr. Boutros Boutros-Ghali, „en passief getuige zijn van de dreiging van een nieuwe holo caust. Als jood, als Israëli en als mens roep ik alle volkeren en in het bijzonder het joodse volk op om te protesteren." De drie joodse kerkgenoot schappen in ons land en het CIDI hebben regering en parle ment gevraagd meer vluchte lingen uit het voormalige Joe goslavië toe te laten. „Nooit mag er weer een situatie ont staan waarin burgers diè een veilig heenkomen zoeken voor etnische vervolgingen in Euro pa, vergeefs op een deur klop pen en aan hun lot worden overgelaten." Het Nederlands Israëlitisch Kerkgenootschap, Het Verbond van Liberaal Religieuze joden, het Portugees Israëlitisch Kerkgenootschap en het Cen trum Informatie en Documen tatie over Israël willen dat Ne derland en de overige landen van de Europese Gemeenschap hun grenzen zo wijd mogelijk openzetten voor.de vluchtelin gen en hen onderdak verlenen, tenminste voor de periode dat de geweidaden voortduren. Woensdag praten regering en Tweede Kamer over de situatie in het voormalige Joegoslavië! „Het is voor ons verbijsterend te moeten constateren dat er in De 77-jarige Amerikaanse jood David Rosenblum luistert naar een toespraak in het Holocaust-herinneringscentrum in Miami Beach, Verenigde Staten over de kampen in Bosnië. Joodse actiegroepen hebben opgeroepen tot militair ingrijpen in voormalig Joegoslavië. fotoiap vië, David Albahari, tegen het persbureau AFP gezegd. Bosnië telt slechts weinig joden. „Wij weten precies waar zij wo nen," aldus Albahari. Hij toon de zich zeer verbaasd over een interview in. de Israëlische krant Maariv. daarin zei Ivica Ceresnjes, de leider van de jood se gemeenschap in Sarajevo, dat de Serviërs in Bosnië talloze joden gevangen houden. Europa nog altijd politici en mi litairen zijn die burgers louter vanwege hun afkomst vervol gen, in kampen opsluiten, mar telen en ombrengen," aldus de Er bevinden zich geen joden in Servische kampen in Bosnië- Hercegovina. Dit heeft de voor zitter van de joodse gemeen schap in het vroegere Joegosla- TIRANA De installatie van de Griek Anastasios Yan- noulatos tot aartsbisschop van de Orthodoxe Kerk van Albanië is rechtsgeldig. Dit heeft de kerk laten weten aan de Konferentie van Eu ropese Kerken te Genève. Daags na de installatie, die op zondag 2 augustus plaatsvond, maakte het Algemeen Albanees Persbureau (AAP) bekend dat de installatie was geannuleerd. AAP beriep zich daarbij op een wet uit 1929 waarbij werd be paald dat een bisschop van de Orthodoxe Kerk van Albanië van Albanese afkomst moet zijn en de Albanese nationaliteit moet bezitten. Deze wet is al in 1950 door een andere wet vervangen, aldus de verklaring van de kerk. Boven dien houdt de Albanese Kerk zich aan de kerkelijke wetten die voor alle Orthodoxe Kerken in de gehele wereld gelden. AAP heeft in het bericht boven dien niet duidelijk gemaakt door wie de installatie was „ge annuleerd". Synodebesluiten kunnen niet door een bericht van een persbureau worden ge annuleerd, aldus de verklaring. Daarin wordt tenslotte ook nog tegengesproken dat „honder den gelovigen" tiojdens de in stallatie hadden geprotesteerd. Het ging slechts om een groep van nog geen twintig personen. Onder hen bevonden zich enke le moslims, onder wie een isla mitisch lid van het parlement. Een en ander is per video vast gelegd. De Heilige Synode van het Oe cumenisch Patriarchaat in Constantinopel benoemde op 24 juni unaniem prof. Yannou- latos tot aartsbisschop van de Albanese kerk. President Sali Bersiha van Albanië stemde vervolgens met de benoeming in. De installatie vond plaats overeenkomstig de richtlijnen van de Orthodoxe traditie en in aanwezigheid van geestelijken en leken uit alle bisdommen van de Orthodoxe Kerk van Al banië. IC i DEN HAAG - Aktie, tot voor kort het christelijke maandblad voor jongeren, heet nu 'het andere jonge renblad' te zijn. Volgens bu reauredacteur Benne Hol- werda van Aktie wil het blad van Youth for Christ-Neder- lqnd een luis in de pels zijn binnen het christelijke cir cuit, terwijl het voor niet- christelijke jongeren christe lijke waarden en normen in de praktijk wil vertalen. „Het is voor ons een vrome wens dat Aktie gelezen zal wor den door niet-christelijke jonge ren", verduidelijkt Benne Hol- werda. In het colofon van Aktie wordt over de identiteit van het blad gezegd: "Aktie is het maandblad voor jongeren die uit overtuiging en niet uit ge woonte leven, voor wie het ge loof in de persoon van Jezus Christus invloed heeft op hun doen en laten". Bewust is het woord 'christelijk' vermeden. Benne Holwerda: "We hebben een niveau dieper geboord. Wij kiezen voor Jezus Christus. Voor de rest willen we over alles praten". Hoofdredacteur Leo Blokhuis zei onlangs: „Christenen heb ben de absurde neiging alles in eigen kring te doen. Daardoor gaan ze vaak al te veel kluiten, waardoor we geen zoutend zout meer zijn". Aktie, dat vorige maand zijn 25- jarig bestaan vierde, heeft lange tijd een evangelisch/reformato risch publiek bediend. Het blad heeft in de loop der jaren echter meer vraagtekens durven plaatsen. Geloven is geen wis kunde en Jezus geen natuur kundige, schrijft Blokhuis. „Je zus was een verteller. Hij mixte de waarheid met fictie. Hij bracht de gevestigde kerkorde, die alles zeker wist, aan het twijfelen. Herdenking De Moldavische Emilia Alexandru - met kaarsje - en haar kinderen vlak buiten de kerk van Kishinev, tijdens een plechtigheid ter herdenking van de slachtoffers van de strijd tussen groepen Moldaviers over onafhankelijkheid. De echtgenoot van Emilia Alexandru kwam om in die strijd. JERUZALEM - Christelij ke en islamitische leiders in Israël zijn „zeer bezorgd" over de toenadering tussen het Vaticaan en Israël. Ze hebben paus Johannes Pau- lus II per brief gevraagd het Palestijnse probleem niet te vergeten, nu de Rooms-Ka- tholieke Kerk overweegt di plomatieke relaties met Is raël aan te gaan. Ruim 44 jaar na de oprichting van de joodse staat maakten Is raël en het Vaticaan eind juli bekend dat een gezamenlijke commissie de voorbereidende stappen daartoe zal zetten. Tot dusver had het Vaticaan gewei gerd Israël 'de jure' te erken nen. Onder meer de rechten van de Palestij nen en de status van Jeruzalem vormden daarbij een hindernis. „Wij hopen dat de besprekin gen tussen Israël en het Vati caan er niet toe zullen leiden dat de toekomstige status van Jeruzalem wordt ondermijnd," aldus de brief. Het Vaticaan heeft zich altijd gekeerd tegen de annexatie door Israël van Oost-Jeruzalem. De brief is ondertekend door mgr. Michel Sabbah, de latijnse patrairch van Jeruzalem, moef ti Saad Al-Din Alami van Jeru zalem, Muhammed Hussein, imam van de Al-Aksa-moskee, de grieks-katholieke aartsbis schop Lufti Laham en de angli caanse bisschop Samir Kafity. Grote meerderheid Oostenrijkers tegen celibaat WENEN Negen van de tien Oostenrijkers vinden dat het verplicht celibaat voor priesters moet worden opgeheven. Slechts 9,2 pro cent is voor handhaving, ter wijl 89,9 procent voor ophef fing is. Dit blijkt uit een telefonische enquete onder 306 personen die in opdracht van de krant Stan dard werd uitgevoerd. Het celi baat staat momenteel volop ter discussie in Oostenrijk. Met het oog op het groeiend te kort aan priesters sprak hulp bisschop Helmut Kratzl van Wenen zich vorige week voor geleidelijke opheffing van het verplichte celibaat uit. De afge lopen jaren hebben ongeveer 700 priesters in Oostenrijk het ambt verlaten omdat ze trouw den of gingen samenwonen. Volgens de enquete heeft 70,9 procent van de rooms-katholie- ken evenveel vertrouwen in een getrouwde als een ongetrouwde priester. Slechts 6,8 procent heeft meer vertrouwen in een ongehuwde priester terwijl niet minder dan 19,7 procent zelfs meer vertrouwen in een gehuw de priester heeft. Opheffing van het priesterceli- baaat is volgens mgr, Karei Lehmann, voorzitter van de Duitse bisschoppenconferentie, in principe denkbaar. Hij ver wees daarbij naar de verschil lende manieren waarop deze zaak in andere delen van de we reldkerk wordt beoordeeld. Eind juni bepleitten 65.000 pro gressieve rooms-katholieken uit Zwitserland, Oostenrijk, Duitsland en Nederland voor opheffing van het verplichte ce libaat. In een brief aan de paus zeggen ze dat de afgelopen der tigjaar ongeveer 100.000 pries ters hun ambt moesten neer- laggen omdat ze wilden trou wen. De rk vernieuwingsbewegingen hebben kortgeleden de Neder landse bisschoppen gevraagd het verplichte celibaat voor priesters op te heffen. Verder moeten de bisschoppen de vrouw toelaten tot het ambt en aan pastoraal werkers meer be voegdheden geven, aldus de Acht Mei Beweging, de Mariën- burgvereniging, de Federatie van Verenigingen van Pasto raal werkenden en de Vereni ging voor Gehuwd en onge huwd priesterschap. Uitnodiging voor debaclt MET het principiële akkoord tussen de Amerikaanse p dent Bush, de Britse premier Major en de Franse pres: Mitterrand is de weg vrijgemaakt voor een resolutie Veiligheidsraad die het mogelijk moet maken dat wes troepen worden ingezet om hulpkonvooien naar Saraje beschermen. Als de voltallige Veiligheidsraad het gi licht geeft, is er theoretisch niets meer dat een interv van de NAVO of de Westeuropese Unie verhindert. Th tisch dan wel, want ondanks al hun dreigementen en ontwaardiging is de bereidheid van Bush, Major en de j ren om militair in te grijpen twijfelachtig. Het is voon der druk van de publieke opinie om eindelijk iets te doei het lot van de Bosniërs dat de westerse leiders zich de i lopen dagen verder hebben gewaagd dan ze in feite van waren. Niemand wordt graag gebrek aan moed en m< gezag verweten, zodat zij zich wel verplicht voelden te geren. Maai' telkens als zij een stap hebben gezet, zoeke nog krampachtiger naar excuses om verder te kunnen men. RAPPORTEN van experts die een militaire actie risl noemen, komen hen daarom goed uit. Op slag worden ve lijkingen gemaakt met Vietnam, Libanon of Noord-Ierl Zoals John Major op de CVSE-top in Helsinki zei: het ga niet enkel om of we effectief wat kunnen doen, maar vo of we nog ooit weg kunnen. Daarmee heeft hij de groo vrees van de politici geuit: zij zijn als de dood voor een escalerend en langdurig conflict dat duizenden soldaten leven zou kosten. De experts hebben gelijk als zij wijze de enorme risico's. Alleen al voor het vrijmaken vai luchthaven van Sarajevo en de omliggende heuvels zon een viertal brigades nodig zijn, terwijl voor een aanval t( de Servische milities zelfs een troepenmacht van hond duizend man amper zou volstaan. De les van 1941 staa alle militaire handboeken: toen konden zelfs veertien n divisies Tito's partizanen niet overwinnen. Niemand twist dat, maar het lijkt er steeds meer op dat dergelijke nario's alleen worden gebruikt om niets te hoeven doen. MET hun voorstel konvooien te beschermen, hopen de? terse leiders alle kritiek te smoren. Maar dat is niet n dan een symbolische actie, die geen enkel militair niit hi Konvooien beschermen als men niet probeert de aanval uit te schakelen, is een uitnodiging voor een debacle. De ge actie die werkelijk iets kan opleveren, is te pogen de I ren ten val te brengen die verantwoordelijk zijn voor de gedie: Slobodan Milosevic en de Servische legerleiders Servische milities die de Bosnische steden bombarde zouden dan geen steun van het thuisfront meer krijgei dat zou een bestand wellicht heel wat dichterbij kun brengen. Dat scenario veronderstelt het inzetten gevechtstroepen de nachtmerrie waarin niemand hai loofd. Het enige alternatief is echter tandenknarsend te ven toekijken hoe de Servische beulen alle mensenrecli wetten en democratische principes systematisch schen Als de politici dat in Europa willen, moeten zij het nu gen. Alle legers mogen dan meteen worden ontbonden, wat voor zin heeft het miljarden te spenderen in mili apparaten die niet eens mogen worden ingezet om me te redden? Of zijn de weeskinderen van Bosnië mi waard dan de emirs van Kuwayt? VERDER blijven afwachten zal op lange termijn een tair ingrijpen toch niet kunnen voorkomen. Na Kroati Bosnië begint de crisis zich uit te breiden tot Kosovo en cedonië en daardoor ook tot Albanië en Griekenland, echte Balkanoorlog is dichtbij. Die kan nog altijd vermi worden, maar het wordt dan wel de hoogste tijd. Uitgave Westerpers bv (maakt deel uit v Kantoor redactie: Apothekersdijk 34, Leiden. Kantoor advertentie- en abonnementenafdeling: Stationsweg 37, Leiden. Telefax: 071-134 941 Postadres: Postbus 112300 AA Leiden Hoofdkantoor Telefoon- Telefax: Postadres: Alle kantoren zijn op maandag tot en met vrijdag geopend van 08 30 tot 17 00 uur Directeur/hoofdredacteur: J Leune. Adjunct-hoofdredacteur: J Timmers Koopmansstraat 9, 2288 BC Rijswijk 070-3190 933 070-3906 717 Postbus 9, 2501 CA Den Haag Secretariaat directie/hoofdredactie (tel. 070 - 3190 808) L van Koot V Leiden en omgeving (tel 071 - 144 046/047/48/49) G - J Onvlee (chef-redacttl F Buurman, K van Kesteren. R. Kleijn, drs R. Koldenhof, M Kroft, T. Pieters ef Binnen- en buitenland, financiën en economie (tel. 070 - 3190815) A. van Rijn (chef), W. Bunschoten, drs R Edens, drs Chr van der Hoff, A var' Holstein, E Huisman, H. Jansen, drs J van Leeuwen - Voorbij, R de Roo J Sport (tel. 070 - 3190 826): in samenwerking met sportredactie Sijthoff Pers I Kunst/rtv (tel 070 - 3190 834)- G. Ansems (coördinator), B. Jansma, H. Piët. I Geestelijk leven (tel. 070 - 3190 835): L. Kooistra, drs. P van Velthoven. j Foto (tel. 070 - 3190 838): M. Konvalinka (chef) en S Evenhuis. Opmaak (tel: 070 - 3190 831) Ch. Bels (chef), A. de Bruijn, W. Diekstra, L Herl J. Hofmeester, H. Nieuwmans, H. Schneider. Redactie-secretaresse (tel 070 - 3190 819) T Kors De Leidse Courant maakt verder gebruik van de diensten van: - freelance-medewerkers en -correspondenten in zijn verspreidingsgebied; - de parlementaire redactie en de nieuwsdienst van de Stichting Pers Unie. ee dactioneel samenwerkingsverband van negen regionale kranten in Nederlan Belgie De algemene verslaggevers van Pers Unie zijn H Leber, drs. K Swif M. van de Ven en P Vogels De parlementaire redactie bestaat uit R in (chef), H Bijleveld. D Hofland. P Koopman. D van Rietschoten en K. v - het Algemeen Nederlands Persbureau en buitenlandse persbureaus, - de volgende correspondenten in het buitenland: drs. D J van den Berc (Peking), drs. H Botje (Tunis), A. Courant (Athene), R Hasselerharm (Johannesburg), drs A Heering (Rome), B van Huët (Londen), M de Konin (Washington), F. Lindenkamp (Sao Paulo), B Schampers (Brussel), W Voori (Parijs), drs. R. Vunderink (Moskou). W. Werkman (Jeruzalem), G. vr~ (Belgrado), F Wijnands (Bonn), J Wijnen (Brussel). De Leidse Courant heeft als lid van de Stichting Pers Unie de exclusieve v publicatierechten van The Times en The Sunday Times of London Vertaalster M de Cocq. n Wijlar Nabezorglng Telefoon: 071 - 122 248 op ma. t/m vi 15.00 uur. ri 08.30 tot 17 00 uur. i 18.00 tot 19.00 uur, op z; Abonnementsprijzen (inclusief 6% btw) Bij automatische betaling: per maand 27,00 per kwartaal 79,80 per jaar 312,65 Bij betaling per acceptgirokaart: per maand per kwartaal per jaar 28,20 82,80 318,65 Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan. Advertenties Informatie en tarieven over advertenties tel 071 -141 905 Voor uitsluitend h geven van advertenties kantoor Rijswijk 070 - 3902 702 Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 140 680 Bankiers ABN/AMRO BANK NV 473 575 515 POSTBANK 663 050

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1992 | | pagina 2