kluchten mag
meer
Iet Westen kan bloedbad
n Balkan niet stoppen
irote consternatie in Griekenland over erkenning Macedonië
Goutmit
OPINIE
V
ZATERDAG 8 AUGUSTUS 1992 A?
SflNOR CRUISE O'BRIEN
.gTwe het misselijkmakende
iws uit Sarajevo volgen, is
(niet meer dan logisch dat
willen dat de misdadigers
(en bus vol weeskinderen en
krenden op een kerkhof be
tten gestraft worden en
linderd worden verdere
jdaden te begaan. Deze
k riep Lady Thatcher, de
[premier van Engeland, op
jmilitaire hulp aan Bosnië
'een nog grotere catastrofe'
porkomen. Ook andere pro-
ienten verlangen militaire
(rventie. Hun oproep wordt
[geven door de gruwelen
j de etnische zuiveringen
uitgevoerd door zowel Ser-
js als Kroaten en door
Schouwspel van de schijnba-
(ïmacht van het Westen.
Sas zou door militaire inter-
tie in dit gebied de gruwelij-
feituatie alleen maar ver-
fcteren. Er zal veel verzet
itegen de interventiemacht,
t alleen zal het aantal
htoffers onder de westerse
(pen groot zijn, maar ook
aantal burgerslachtoffers
vluchtelingen zal tot een
I hoger niveau stijgen dan
jlis bereikt.
jen vanuit de lucht kunnen
Servische en Kroatische
iders in Bosnië niet versla-
jkunnen worden. Een groot-
llige inzet van zwaar bewa-
de grondtroepen is dan
[[zakelijk. Met doeltreffen
de steun zullen deze troepen de
reguliere legers van Servië
waarschijnlijk wel kunnen ver
slaan en verdrijven uit de nu
onrechtmatig bezette gebieden.
Maar daarna zullen de proble
men van de interventiemacht
pasechtbeginnen.
Hier is een commentaar van
Lord Carrington, de EG-bemid-
delaar in de kwestie-Joegosla-
vië, akelig relevant. Hij wees
erop dat het Joegoslavische ver
zet tijdens de Tweede Wereld
oorlog vier jaar lang zesender
tig Duitse divisies heeft bestre
den. Het lukte de Duitsers niet
het verzet te breken. Zowel de-
Servische als de Kroatische
strijders zijn even onverschrok
ken als meedogenloos. Er is
geen twijfel over mogelijk dat ze
een even felle guerrilla-oorlog
zullen voeren tegen de westerse
aanvallers (zoals ze beschouwd
zullen worden) als indertijd te
gen de Duitsers.
Drakonische macht
En een westerse interventie
macht beschikt niet over de mo
gelijkheden om de guerrilla
strijders aan te pakken als de
nazi's. De Duitse troepen per
mitteerden het zich over te
gaan tot collectieve wraakac
ties, waarbij ze hele dorpen uit
roeiden die ervan werden ver
dacht guerrilla's te herbergen
of te helpen. Zelfs collectieve
wraakacties konden de rebellen
niet verslaan, maar het aantal
doden aan Duitse zijde bleef er
laag door en dat was het beoog
de effect. Het dodental zal over
eenkomstig hoger zijn onder de
westerse troepenmacht, die
deze drakonische macht niet
heeft.
De guerrilla-oorlog zal net zo
lang voortduren als de westerse
bezetting. Men kan ervan uit
gaan dat de bezetters deze uit
puttingsoorlog eerder moe zul
len zijn dan de plaatselijke strij
ders. Het voormalige Joegosla
vië is, evenals Afghanistan en
Libanon, vol mensen die ervan
genieten om anderen te ver
moorden en het niet erg vinden
om hun eigen leven op het spel
te zetten bij het najagen van
hun favoriete pleziertje. Regu
liere troepen kunnen dit soort
mensen niet aan. De Russen
moesten Afghanistan verlaten.
De Amerikanen moesten ver
dwijnen uit Libanon. En de
westerse troepen zullen moeten
verdwijnen uit het voormalige
Joegoslavië.
Wanneer de organisatie die toe
stemming had gegeven voor de
interventie (de Verenigde Na
ties, de Navo, de WEU of een
combinatie hiervan) zou beslui
ten dat de troepen genoeg had
den gehad en zich moesten te
rugtrekken, zal ongetwijfeld
worden verklaard: 'Missie vol
bracht'. Dat deden de Amerika
nen ook toen ze zich begonnen
terug te trekken uit Vietnam.
Voor niets
Maar in werkelijkheid zou er
geen missie volbracht zijn. De
Serviërs, de Kroaten, de Bosni
sche moslims en waar
schijnlijk ook de Albanezen in
Kosovo zullen elkaar weer
naar de keel vliegen en vechten
om hetzelfde land, met alle
oude felheid. Westerse soldaten
die streden voor de vrede in Joe
goslavië zullen voor niets omge
komen zijn. Net zoals de Ameri
kaanse soldaten die Zuid-Viet-
nam moesten redden van het
communisme.
De westerse regeringen zijn
zich er, dank zij hun militaire
en diplomatieke adviseurs, van
bewust wat een militaire inter
ventie in het voormalige Joego
slavië met zich mee kan bren
gen. Zij weten dat een besluit
om in te grijpen eerst in brede
kring toegejuicht zal worden,
maar dat zij de schuld zullen
krijgen zodra de prijs van de in
terventie duidelijk wordt. Deze
politici zijn niet van plan die
weg te bewandelen. Ik neem
hen dat niet kwalijk.
Ik neem het hen echter wel
kwalijk dat zij proberen de in
druk te wekken dat zij de volke
ren van het voormalig Joegosla
vië tegen zichzelf kunnen be
schermen. Het idee d^t je plaat
selijke burgeroorlogen kunt
uitroeien met een groter
machtsvertoon van buitenaf is
een illusie.
De mogelijkheid van een andere
vorm van militaire interventie,
waar deze bezwaren niet tegen
in te brengen zijn (maar mis
schien wel weer andere), treedt
neemt zal Servië, dat van bijna
alles de schuld heeft gekregen
maar die had moeten delen met
Kroatië, ongetwijfeld zijn be
trekkingen met de buitenwe
reld willen herstellen zodat er
enige ruimte zal zijn voor diplo
matieke pressie. Maar de mees
te vluchtelingen zullen dan nog
steeds niet in staat zijn terug te
keren naar hun oude huizen.
Het Westen kan niets anders
naar voren door de oproep van
Iran tot islamitische interven
tie of steun voor de Bosnische
moslims. Dit zou tot gevolg
kunnen hebben dat de Serviërs
en Kroaten westerse troepen
oproepen hun territorium te
verdedigen tegen islamitische
agressie, maar dat is nu nog
niet aan de orde.
Interventie zal geen einde ma
ken aan de strijd in het voorma
lige Joegoslavië. Die zal alleen
maar ophouden of afne
men als gevolg van interne
factoren: oorlogsmoeheid,
waarvan de eerste tekenen al
zichtbaar zijn in Servië, en ter
ritoriale verzadiging, het gevoel
van de verscheidene 'etnische
zuiveraars' dat ze meer grond
gebied niet veilig zouden kun
nen bestieren.
Wanneer de strijd inderdaad af
doen dan humanitaire hulp bie
den. Dat is nogal tam, ik weet
het. Maar militaire interventie
zou het lijden van de slachtof
fers alleen maar verdiepen en
verlengen. En daarbij zou nog
dat van onze soldaten komen,
die voor niets zouden sterven.
The Times, Londen
Conor Cruise O 'Brien is oud
diplomaat en commentator van
The Times).
VN-militairen zijn niet in staat de guerrilla's in Joegoslavië te verslaan.
last van het ministerie van justitie is vorige week zaterdag de Tijdelijke Regeling Opvang
(heemden (TROO) van kracht geworden. Speciaal voor vluchtelingen uit het verscheurde
bslavië hebben de beleidmakers van Justitie die 'ontheemden' in het leven geroepen. In
ïirculaire van 20 juli, waarin Justitie de ontheemde introduceert, zijn op de vier dichtge-
ie vellen angstvallig de woorden vluchten en vluchtelingen vermeden. Met het eufemisme
theemde' doet Justitie, wat betreft verhullend taalgebruik, niet onder voor de Serviërs
(hun 'etnische zuiveringen'. Mr. J. Hofdijk uit Den Haag is specialist in het vreemdelin-
recht en kan met recht 'vluchtelingenadvocaat' worden genoemd. Met de ontheemde en
TROO handelt Justitie in zijn ogen in strijd met het door Nederland ondertekende inter-
ionale Vluchtelingenverdrag.
HOFDIJK
i ANWB reisgids uit 1988
huiveringwekkende lec-
r worden.
1945 was dertig pro-
t van de totale bevolking
j Bosnië-Hercegovina omge-
ien, veertig procent van de
ten verwoest en waren vrij-
alle mijnen en elektrische
trales vernield",
ens is het leven in Bosnië
(er weer vredig als vanouds,
I bovendien voorspoediger
ooit tevoren. U kunt het
gaan constateren" (pagina
is nog wel meer huivering-
ikend aan de toestand in
fal Bosnië. Jaap Hoeksma,
[•voorzitter van Vluchtelin-
(Verk, houdt niet op ons er
fe wijzen dat de situatie van
(al de Bosniërs erg doét den-
aan die van de joden in het
joorlogse Duitsland.Im-
fe, de nazi's wilden van de jo-
af in verband met het
sche zuiverheidsideaal
r die joodse vluchtelingen
d in 1938 een conferentie in
in gehouden. De conclusie
[t bekend voor: „Nee, als we
joden toelaten, spelen we
Ier in de kaart, want die wil
Jde joden af'.
-jdilemma is voor staatsse-
jiffis van buitenlandse za-
rHjPiet Dankert reden om het
ipjes aan te doen met de op-
!van de Bosniërs. In NOS-
kon de oplettende kijker
gj kritiek van hem horen op
e| gulle onthaal door onze
Oosterburen.
Het is duidelijk dat de Serviërs
afwillen van de Bosniërs en een
ongekend harde schoonmaak
aan het houden zijn. De Gazet
van Antwerpen meldde onlangs
dat de bisschop van Banja Luka
in gevaar is omdat hij weigert
de negentigduizend katholie
ken in zijn bisdom op te roepen
Bosnië te verlaten.
Volgens het Amerikaanse blad
Newday hebben de Serviërs
zelfs concentratiekampen inge
richt, en wel in Omarska en
Brcko. Regelmatig zouden in
die kampen groepen Bosniërs
worden geëxecuteerd. Voedsel
wordt nauwelijks verstrekt zo
dat de honger ook zijn tol eist.
Tijdelijk
De Ontheemdenregeling van 20
juli 1992, die zaterdag van
kracht is geworden:
„Gelet op de bijzondere situatie
heeft de regering besloten deze
ontheemden tijdelijk uitstel
van vertrek (vooralsnog tot ui
terlijk 1 november 1992) toe te
staan en voor hen bijzondere
opvangmaatregelen te treffen".
cursivering JH)
Asiel aanvragen mag, maar:
„Vervolgens wordt betrokkene
medegedeeld dat het verzoek
voorshands buiten be
schouwing zal worden gela
ten
Indien volgens Justitie de situa
tie in Joegoslavië weer normaal
is, volgens staatssecretaris Kos-
to dus niet later dan 1 novem
ber aanstaande, dan:
wordt (de ontheemde) op
geroepen door het hoofd van de
plaatselijke politie, die het ont
heemden-document inneemt.
Tevens wordt betrokkene aan
gezegd het land binnen een re
delijke termijn (14 dagen) te
verlaten".
Nu heb ik alle begrip voor het
feit dat de opvang van asielzoe
kers nog al eens logistieke pro
blemen oplevert. Die proble
men gaan soms samen met die
van buurtbewoners met koud
watervrees voor vluchtelingen.
Akkoord, WVC zal juist in deze
periode alles moeten doen om
geschikte huisvesting te vin
den.
Maar daar houdt het probleem
dan ook mee op. Immers, de
hier naartoe gevluchte Bos
niërs willen heel graag en heel
gauw weer terug naar hun ge
boorteland (NOS-journaal, za
terdag 1 augustus). Maar niet
nu. Dat lag niet anders met de
Chilenen, Grieken, Tsjechen en
Hongaren. Veel van hen zijn
ondertussen teruggegaan, een
enkeling is hier gebleven om
staatssecretaris te worden.
Het Vluchtelingenverdrag is als
het ware voor deze Bosniërs ge
schreven. In plaats van een
'ontheemden-document' kan
aan deze groep zonder meer een
vluchtelingenpas worden uitge
reikt. Ook dat document kan
worden ingetrokken na norma
lisatie van de situatie in het
land van herkomst.
Omdat het overduidelijk is dat
deze groep als groep valt onder
het Vluchtelingenverdrag, is de
administratie voor Justitie niet
meer, .maar zelfs minder dan
het gehannes met de ontheem
denpas. De verwarring en pa
niek zullen 1 november (als de
ontheemdenpas afloopt) een gi
-
-
Vluchtelingen heten in het verhullende jargon van Justitie 'ontheemden'
gantische claim op het ambte- Maar Justitie mag de door haar
narenapparaat leggen. En nu bekrachtigde internationale re-
doe ik nog heel vriendelijk, alsof geling ook niet saboteren door
Justitie keus zou hebben het niet onmiddellijk en serieus in
Vluchtelingenverdrag al dan te gaan op waarachtige verzoe-
niet toe te passen. ken om in Nederland als vluch-
Die keus heeft Justitie niet. teling te mogen blijven.
Het verschil is voor de vluchte
ling om de dooie dood niet theo
retisch. Stel je maar voor dat de
enige zekerheid is dat je tot 1
november aanstaande mag blij
ven. Wat daarna gebeuren zal,
weet voorlopig niemand (lees de
krant maar, volg de Tweede-
Kamerdebatten, als u zich
maar wel wekelijks bij de politie
komt melden!). Die onzeker
heid, gemengd met heftige
trauma's en dit zijn eerste-
generatie-oorlogslachtoffers
van 0 tot 80 jaar - kan slechts
mateloos veel leed aanrichten.
Deze onvoorstelbaar beschadig
de groep mensen heeft recht op
een vluchtelingenschap, een
status die hen de rust kan bie
den die zij zo wanhopig zoeken.
COURANT
consternatie in Grieken-
Rusland is plotseling
Rgaan tot erkenning van
onië, terwijl dit land zich
"de naam Macedonië blijft.
!n. De Griekse ambassa-
in Moskou heeft in scher-
1 bewoordingen protest aan
wend tegen deze 'anti-
tae daad die de traditionele
(ks-Russische vriendschap
prstelbaar dreigt te scha-
De Russische president Jeltsin
beweert tot deze erkenning te
zijn overgegaan omdat het
voortbestaan van een vacuüm
in het voormalige Joegoslavië,
de kans op uitbreiding van de
oorlog naar het zuiden nog ver
hevigt. De Grieken vinden dit
lariekoek. Bosnië Hercegovina
was wel erkend, maar heeft een
bloedbad in dat gebied niet
kunnen voorkomen. De werke
lijke kwade genius achter deze
erkenning, aldus Griekse ge
zaghebbende commentatoren,
zouden de Verenigde Staten
zijn. Amerika zou allang tot er
kenning van Macedonië zijn
overgegaan, ware het niet dat
in Amerika de presidentsver
kiezingen voor de deur staan en
president Bush kan zich na
tuurlijk niet permitteren de
miljoenen tellende Griekse ge
meenschap in de Verenigde
Staten voor het hoofd te stoten.
Nu hebben de Verenigde Staten
kort geleden de Russische Fede
ratie ook anderhalf miljoen dol
lar steun toegezegd en voor wat
hoort wat natuurlijk. Waarom
zou Moskou Washington hier
niet een wederdienst bewijzen,
temeer daar inmenging in de
Balkan-zaken in de traditionele
Russische lijn ligt en het dit
keer Moskou bijzonder goed
uitkomt. Rusland heeft zich al
tijd als beschermheer van de
Slavische volkeren willen op
werpen en bovendien kan de
stap van Moskou om Macedonië
te erkennen, ook al blijft het de
naam Macedonië voeren, tege
lijkertijd het zwaargehavende
internationale prestige van
Moskou wat opkalefateren.
Met deze erkenning onder
graaft Rusland tevens de beslis
sing van de EG van juni jongst
leden in Lissabon om Macedo
nië niet te erkennen. Een aan
tal landen, zoals Turkije en Bul
garije heeft Macedonië al lang
erkend, maar hu komt hierbij
een ook nog ondanks alles be
langrijk land als Rusland. Het
risico bestaat dat allerlei ande
re landen het voorbeeld van
Rusland zullen volgen en dat de
EG de kans loopt voor wat be
treft Macedonië in de kou te ko
men staan. De hele wereld zou
deze republiek erkennen, ter
wijl de Europese Gemeenschap
vanwege de obstructie door
Griekenland Macedonië als niet
bestaand zou beschouwen.
Het valt te betwijfelen of Grie
kenland zich dit overspannen
nationalisme lang kan permit
teren, want van sommige EG-
landen is er al een signaal uitge
gaan dat Macedonië zonodig
door ieder EG-land afzonderlijk
erkend zal worden. Ook speelt
mee dat Griekenland een be
langrijke troef is kwijtgeraakt
door niet meer dwars te liggen
over 'Maastricht'. Het Griekse
parlement heeft de akkoorden
van Maastricht met vrijwel al
gemene stemmen aangenomen.
De Grieken zijn echter nogal
koppig en het chauvinisme, een
belangrijk ingrediënt in hun
houding ten aanzien van de
kwestie-Macedonië, zal zeker
de komende maanden de inter
nationale pers bezighouden.
Gelukkig is men de wrok tegen
het zogenaamde anti-Griekse
Nederland, dat geleid heeft tot
de jammerlijke boycot van afge
lopen winter, grotendeels ver
geten. De honderdduizenden
Nederlandse toeristen die hier
van de prachtige eilanden en
het goddelijke klimaat komen
genieten, worden met de groot
ste gastvrijheid en hartelijk
heid ontvangen en ze horen
geen onvertogen woord zo
zyn de Grieken ook weer.
(Ab Courant is correspondent
van deze krant in Athene).
